Eerst Bartlehiem zien, dan sterven'
Bartlehiemside
DENTOCHT '86
roerrijders overwinnen
troeve start
m-
DE „LEIDSE" TOERRIJDERS GEVEN NIET OP
Kaart via fraude
op kop getikt
QeidóaQowuwt
WOENSDAG 26 FEBRUARI 1986 PAGINA 15
rt Jacobs moet fietsen
'UWARDEN Wielrenner Gert Jacobs uit
fnen mocht vandaag niet meeschaatsen in de
tedentocht. De Drent werd door zijn ploeg-
;r Roger Swerts verplicht te starten in de
ronde van de Achterhoek, de opening van
Nederlandse wielerseizoen. Jacobs miste de
tedentocht van vorig jaar ook, omdat hij toen
rainingskamp in Zuid-Europa was. Jacobs
daarde het verbod van zijn ploegleider te be
en „Als wielrenner verdien ik tenslotte
brood. Het schaatsen is hobby. Maar ik vind
wel jammer van de Elfstedentocht. Ik zou
graag een keer willen meedoen. Misschien
ik. als ik dit seizoen goed presteer, in mijn
jende contract een clausule in mijn contract
i opnemen, waarin staat dat ik tot 1 maart
mag nemen voor de Elfstedentocht"
Zuid-Holland (2747)
goed vertegenwoordigd
LEEUWARDEN De provincie Friesland was
vandaag sterk vertegenwoordigd onder de 17.000
deelnemers aan de Elfstedentocht. Liefst 5099 Friese
heren en 331 dames uit die provincie vertrokken uit
de Frieslandhal. Na Noord-Holland volgde Zuid-
-Holland als derde met 2618 heren en 129 dames. Uit
Limburg kwamen slechts 115 heren en 5 dames. Uit
het buitenland kwamen 115 deelnemers, te weten
uit België (66), de Verenigde Staten (3), West-Duits-
land (19), Engeland (5), Frankrijk (2), Spanje (2),
Zwitserland (1). Zweden (12), Canada (4) en Tsjc-
cho-Slowakije (1). Naar leeftijd was de categorie van
36 tot 40 jaar sterk vertegenwoordigd: 3219 schaat
sers. Volgens de officiële opgave van de organisatie
hadden liefst 24 mannen en 2 vrouwen van tussen
de 86 en 90 jaar ingeschreven. Vermoed wordt ech
ter dat jongere familieleden de deelnemerskaarten
van de bejaarden hebben gebruikt.
Burgemeester wil paar
jaar 'Elfstedenrust'
LEEUWARDEN Als het aan de Leeu
warder burgemeester G.J. te Loo ligt, ko
men er een paar jaartjes van „Elfsteden-
rust". "Anders krijgen we het "TT-effect",
aldus de burgemeester, daarbij doelend op
de nacht in de Friese hoofdstad, vooraf
gaande aan de Elfstedentocht. "We heb
ben de zaak in de binnenstad nog maar
net in de hand kunnen houden".
Volgens de burgemeester was er dit jaar
veel meer publiek naar Leeuwarden ge
komen. "De ene trein na de andere rolde
binnen. Dan weer met zeshonderd, dan
weer met twaalfhonderd "schaatsgek-
ken". Gelukkig bleef alles binnen de per
ken. maar als er volgend jaar weer zo'n
tocht wordt gehouden, dan weet ik het
nog niet".
Belangstelling uit het buitenland
LEIDSCHENDAM De belangstel
ling vanuit het buitenland voor de
Elfstedentocht is groot, zowel van
journalisten als van deelnemers.
Onder de buitenlandse deelnemers
zijn circa 40 Belgen, van wie enkelen
ook vorig jaar aan de tocht hebben
deelgenomen. Op het NBT-kantoor
in New York meldden zich twee
Amerikanen die direkt het vliegtuig
naar Schiphol namen. Onder de bui
tenlandse schaatsers bevindt zich
ook een groep van vijftien Joegosla-
ven. Het NBT in Londen noteerde
drie Engelsen. Andere schaatsers ko
men uit Polen, Canada, West-Du its-
land, Zweden en Schotland.
De inschrijving voor buitenlanders is
niet gebonden aan het lidmaatschap
van de Elfstedenvereniging. Enige
voorwaarde was schaatservaring op
de lange afstand.
Ook de buitenlandse pers heeft zich
richting Friesland begeven. De
Vlaamstalige BRT zendt in België
het volledige beeldverslag uit. Ook
de WDR uit West-Duitsland is met
een zesmansploeg in Friesland. Uit
België schaatst een journalist van het
toeristisch programma „Van Pool tot
Evenaar" mee.
Ook vanuit de VS is er journalistieke
belangstelling voor het evenement.
Een sportjournalist van de Chicago
Tribunne stapte direkt na het be
kend worden van het doorgaan van
de tocht op het vliegtuig. Het
NBT-kantoor in New York heeft te
vens contact gelegd met de televisie
maatschappijen ABC, CBS en NBC,
die aandacht aan de tocht zullen be
steden. Ook Time, Newsweek, the
New York Times en Sports Illustra
ted hebben interesse in het verslaan
van de Elfstedentocht getoond.
Twee Hagenaars van
start in Bolsward
LEEUWARDEN Doordat
ze niet konden meerijden be
sloten Hans Coeling Beun-
nink en Piet Driest uit Den
Haag op eigen initiatief op
pad te gaan. Hans Coeling:
„We zijn vanmorgen in Bols
ward gestart, maar de wind
valt behoorlijk tegen. Het
zwaarst is het traject van
Franeker naar Bartlehiem.
Op sommige gedeelten is het
ijs bol gaan staan en zijn er
scheuren over de lengte van
de vaart". Beide enthousias
telingen hadden speciaal vrij
genomen om de tocht op deze
manier toch te kunnen rij
den.
Ruud Hinze en Tijn Folmer hadden niet al te veel getraind voor
de Elfstedentocht. Gistermiddag voerden zij voor de zekerheid
nog enige rekoefeningen uit in de Frieslandhal.
LEEUWARDEN Het
legioen toerrijders uit de
Leidse regio dat vanoch
tend tussen kwart over
vijf en tien uur de Fries
landhal verliet om zich
op de veertiende Elfste
dentocht te „storten", was
gisteren bijzonder goed
gestemd. Dat was niet in
de laatste plaats te dan
ken aan de zeer vlot ver
lopende inschrijving in de
relatief rustige Friesland-
hal. Toch deden zich juist
daar ook enkele proble
men voor met schaatsers
uit Leiden en omgeving:
toerrijders die dolgraag
zouden willen starten,
maar dat niet konden
omdat zij nu eenmaal
geen lid zijn van de Vere
niging De Friesche Elf
Steden. Zij zochten hun
heil bij fraaie en minder
fraaie praktijken om toch
maar te kunnen vertrek
ken. Ieders eerste conclu
sie: het wordt zwaarder
dan vorig jaar, maar van
opgeven wil niemand we
ten. Of, zoals één van hen
het uitdrukte: „Eerst
Bartlehiem zien, dan ster
ven".
De heer Ritsema uit Oegst-
geest zag de toertocht met
vertrouwen tegemoet. „Ik
train driemaal per week op
De Uithof, daar zal het hem
dus niet in zitten. Vorig jaar
heb ik voor het eerst meege
daan. Toen reed ik de tocht in
twaalf uur. Nu staat de wind
veel ongunstiger". Met zijn
toergenoot Gerard van Hoven
uit Zoetermeer stond de ze
nuwachtige Ritsema vanoch
tend om vijf uur op in Frane
ker. Hoewel deze een kwar
tier eerder moest starten, zou
den beiden de tocht samen
beginnen. Ritsema vooraf:
„Dan wacht ik maar eventjes,
dat maakt niet uit". Iemand
die veel later moest beginnen,
pas om kwart over negen, was
Leidenaar Ruud Hinze. Hij is
direct na afloop van de vorige
Elfstedentocht lid geworden
„en nu wil ik de happening
zelf meemaken. In denk niet
dat ik hem uitrij, maar daar
gaat het me niet om". Zijn
tochtgenoot Tijn Folmer. ook
debutant: „Ik ben erg zenuw
achtig, want ik heb nogal last
van m'n knie. Eergisteren ben
ik nog naar de fysiotherapeut
geweest. Gisteravond vroeg
naar bed gegaan en vanmor
gen heb ik mueslirepen, noten
en rozijnen meegenomen. En
zoute drop natuurlijk, want je
verliest veel vocht onder
weg".
In de Frieslandhal hokten vijf
man van de ijsclub IJssport
uit Leiderdorp bij elkaar:
John de Lange, Wim de
Graaf, Gerard van der
Klauw, Kees Labots en Theo
Kuijk. Het was hun tweede
Elfstedentocht. Vier van hen
sliepen ook dit jaar weer bij
de familie Harmsen. „Grandi
oze mensen zijn dat: 's och
tends een super-ontbijt, na af
loop een warme douche en
een heerlijke warme maal
tijd". De vijf hebben gister
avond ter voorbereiding op
alle ontberingen een Chinese
maaltijd genuttigd. „Dan kun
nen we er tegenaan. Al star
ten we allemaal op een ver
schillende tijd".
Terwijl bijna alle aanwezigen
in de Frieslandhal tevreden
hun startkaart inwisselden
voor alle toerbescheiden, wa
ren er ook die dergelijke tafe
relen met een kwaad gezicht
gadesloegen. F. Witteman en
zijn neef Paul Disseldorp uit
Hoogmade hadden vorig jaar
een maand na afloop van de
Elfstedentocht nog gepro
beerd lid te worden. „Dat was
natuurlijk zinloos", aldus de
19-jarige Disseldorp. „Mis
schien dat iemand ons nu nog
een startkaart aanbiedt. Daar
heb ik beslist 200 gulden voor
over. En anders rijden we de
tocht zwart. We zijn niet voor
niets gekomen". Disseldorp,
die zich gesteund wist door
vele omstanders, klaagde het
Elfsteden-bestuur aan:
„Waarom blijven al die oude
mensen lid, die toch niet meer
schaatsen? Dat is toch te gek.
Nou ja, één troost: ik heb een
kaartje dat je op je muts of jas
moet spelden. Dat scheelt al
weer als je zwart rijdt". Ove
rigens werden kennissen van
Disseldorp door ir. Sipkema
in eigen persoon betrapt bij de
zogenaamde „wisseltruc",
waarbij een deelnemer meer
dere kaartjes buit kan maken.
De 20-jarige student natuur
kunde Niels van Bemmelen
bracht een andere oplossing
voor zijn gebrek aan een
startbewijs naar voren: „Ik
denk dat ik in Stavoren of
Sneek eens ga kijken of ie
mand daar soms de pijp aan
Maarten geeft. Dan biedt ik
aan voor hem de tocht uit te
rijden. Hebben we allebei
toch wat". Van Bemmelen
peinsde er niet over meer dan
honderd gulden te betalen
voor een startkaart: „wie dat
wel doet, lijdt aan sportverd-
wazing. Ik kom hier om te
sporten, niet om mijn geld
weg te gooien". Van Bemme
len dacht er gistermiddag aan
om de tocht desnoods zwart te
rijden. „Ik heb gehoord dat ze
je wettelijk niet van het ijs
mogen halen. Maar zeg dat
maar eens tegen een stelletje
boze toeschouwers. Dat kan
nog link worden".
Dirk van Goozen uit Hoogma
de had geen reden tot klagen:
hij wist zeker dat hij zou star
ten. „Vorig jaar heb ik met de
kaart van mijn neef gereden,
toen startte ik lekker vroeg.
Nu zit ik in één van de laatste
groepen. Ach, vorig jaar heb
ik het allemaal van voren ge
zien, nu dan maar van achte
ren". Van Goozen was zo slim
sportschoenen mee te nemen
voor de lange kluunstukken.
„Ik heb ze met elastiek vast
gemaakt. Dan heb je ze zo aan
en uit.".
In tegenstelling tot de meeste
anderen stelde Van Goozen
de kluunstukken wel op prijs.
Hij: Het is voor mij een vorm
van ontspanning om zo af en
toe eens een stuk te lopen".
Gisteren rond zes uur kwam
uit Roelofarendsveen nog een
busje met een twintigtal toer
rijders aan in Friesland. De
Veners, bijna allen lid van de
Schaatsvereniging Alkemade,
hoefden maar aan één ding te
denken: schaatsen. Alles was
voor hen geregeld: het ver
voer, de inschrijving, de
slaapplaatsen, het eten én-
bevoorrading onderweg. De
grote man achter deze bijna
unieke actie is de 46-jarige
oud-Vener Kees van Berkel.
Hij nam twaalf jaar geleden
de begeleiding van grote toer
tochten op de fiets onder zich
en doet dit nu voor de tweede
maal voor de Elfstedentocht.
Van Berkel deed vanaf zon
dagavond kwart voor elf niets
anders dan heel hard werken
voor „zijn" schaatsers. Hij kon
daarbij rekenen op zo'n 18
verzorg(st)ers en 10 suppor
ters. Deze bemanden met el
kaar vijf verzorgingsposten.
Vanaf de posten werd hun
doorkomsttijd doorgebeld
naar de volgende post. Van
Berkel had gisteren „even
wat boerderijen geregeld",
van waaruit de rijders konden
worden verzorgd. Eén van de
rijders was de 39-jarige boerin
Hettie van Rijn. „Dolgeluk
kig" dat zij mee zou doen,
sprak zij gisteravond tussen
een hap nassi en een slok spa
door: „Twee weken geleden
lag ik nog plat met een her
senschudding". Het drietal
Sjaak van Rijn, Hein Schoo en
Hank Glansbeek besloot tij
dens het eten ditmaal geen
rustpauze in te lassen. „Daar
word je alleen maar stijf van",
meende Schoo. „Ik zal de jon
gens wel weer op sleeptouw
moeten nemen" viel Kees van
Berkel, naamgenoot van de
„directeur-sportif" in. „Maakt
niet uit", aldus Van Rijn. „Als
we maar plezier hebben". „En
dat zit wel goed", wist drogist
Ed van Berkel. „Maar afzien
wordt het, want ik rijd hem
voor de eerste keer en heb
nog nooit meer geschaatst dan
honderd kilometer..."
PI ETER EVELEIN
fEEK Voor een aan-
toerrijders uit Leiden
omstreken is de start
h de Elfstedentocht
gal stroef verlopen.
érzijds klaagden zij
er de bijtende koude,
flerzijds werden zij ver-
it door het grote aantal
jeuren in het stuk van-
de Zwette tot Sneek,
n afstand van ruim
jntig kilometer. On-
nks deze tegenslagen,
t de stemming er in
leek nog goed in.
:t Rijnsburgse drietal Es-
f, Van Haasteren en Looij-
stein, allen lid van de IJs
club Rijnsburg, meldde zich
om kwart over zeven bij de
eerste van drie kluunplaat
sen in Sneek, niet ver van de
eerste stempelpost. Zij be
hoorden tot de vroege star
ters: reeds om tien voor zes
mochten zij de Frieslandhal
verlaten, om in een behoor
lijk tempo de 1750 meter
naar de Zwette, de „echte"
startplaats, af te leggen. Met
de ijspegels aan zijn baard
klaagde Eshof in Sneek over
de „behoorlijke koude" en de
kwaliteit van het ijs: „Er zit
ten erg veel scheuren in. Ik
ben al een keer gevallen".
Vijf minuten na het trio uit
Rijnsburg meldden zich Jan
en Hettie van Rijn, de voor
zitter van de IJsvereniging
Alkemade en zijn zuster. Zij
Hoewel ook zij nogal wat
hinder hadden ondervonden
van de scheuren, hadden zij
precies een uur nodig gehad
voor het eerste gedeelte. Een
klein half uur minder dan
Eshof en zijn kompanen, zo
dat van het Veense duo ze
ker verwacht mag worden
dat zij heelhuids en op tijd de
finish op de Bonkevaart zul
len passeren. Hettie van Rijn
was in opperbeste stemming:
„Door de volle maan konden
we vrij goed zien hoe we
moesten rijden. Dat was vo
rig jaar wel anders". De eer
ste toerrijders uit de regio
Leiden worden rond zeven
uur terug verwacht.
B Rijnsburgers Eshof (met baard). Van Haasteren (met snor) en Looijenstein
Jan van den Bos. Martin van der Bijl, Jan Bennekers en Herman Klaasssen onder het bordje
van hun straat.
De Elfstedenkoorts heeft
ook toegeslagen in de
Zwanenzijde in de Leidse
Merenwijk. De straat
naam werd gisteren ei
genhandig aangepast aan
de beroemde kruising in
de tocht der tochten.
Vanuit de straat rijden
vandaag diverse bewo
ners mee in de toertocht.
Sommigen zelfs voor de
tweede of derde maal. Zo
iemand is Jan van den
Bos, tekenleraar op het
Lucas College in Voor
schoten. „Als het een
tijdje vriest dan begint
het al. Dan loop ik langs
het huis van mijn buur
man, en dan steken we
al onze duimen omhoog
zo van: wie weet is het
dit jaar weer zover", al
dus Jan, die gistermid
dag met zijn buurtgeno
ten vertrok naar het
noorden. Huisarts Her
man Klaassen is achter
gebleven. De deelne
merskaart die hem was
toegezegd, bleek uitein
delijk toch aan en ander
te zijn gegeven. Martin
van der Bijl rijdt de tocht
„zwart". Wel legaal uit
de Bertlehiemside rijden
Jan Bennekers, Piet
Goudoever, Hans de
Zeeuw en Jan van den
Bos.
LEEUWARDEN Paul Disseldorp uit Hoogmade stond
vanochtend bij de Zwette te glunderen. Blauwe muts op het
hoofd. Om zijn hals droeg hij een groot bord, waarop in rode
letters stond te lezen: "Startkaart gevraagd". Al kauwend op
iets wat kauwgom moest zijn, vertelde hij: "Nee, 't was niks. -
Iedereen zocht startkaarten. Maar d'r was geen aanbod. Ge
lukkig heb ik wel zo'n rijderskaart. Zo'n kaart die je op je
muts moet doen om niet van het ijs gehaald te worden. Die j
hebben we met een beetje fraude op de kop getikt. Wij kun
nen in elk geval rijden. Twee van onze maten, uit Leiden,
wisten wèl een startkaart te krijgen. Hebben ze gekocht voor
ƒ250 en ƒ350." Het scheen de jongen niet te deren dat hij op
deze manier het befaamde elfstedenkruisje moet missen.
„Het gaat er tenslotte om dat je hem gereden hebt", zei hij.
„We nemen een papier mee en laten in alle steden iemand a
van de bevolking zijn naam zetten met de tijd, de plaats en - x
de handtekening. Dan kan je altijd zeggen, dat je hem gere-
den hebt, nietwaar?"
