„Zaken doen in China vergt meer dan ondernemerschap" IM Zweedse scheepsbouw op sterven na dood Beurs van Amsterdam Mexico verlaagt olieprijs TROPENINSTITUUT START CURSUSSEN: Trappenkruiper lÜjrCONOMIË Ccidóe (Somant ZATERDAG 15 FEBRUARI 1986 PAGINA 7 nflatie Oeso laagste peil «»op n o ruilen o i"l w' 'ARIJS De inflatie in de vierentwintig d# terse industrielanden van de Organisatie jconomische Samenwerking en Ontwikkeling ^Oeso) heeft vorig jaar gemiddeld 4,6 procent be- Iragen, het laagste niveau sinds de 4,0 procent in 1968. Dit blijkt uit gisteren gepubliceerde cijfers haibo van Oeso. De Oeso schrijft de vermindering ia3eö wn de inflatie toe aan de in het algemeen gerin ge loonstijgingen in de industrielanden en de da- jng van de prijzen van energie en andere grond- itoffen. Van de grootste industrielanden hadden [apan en Wesi-Duitsland vorig jaar met elk 1,8 irocent oe laagste inflatie. In de Verenigde Sta ll stegen de consumentenprijzen met 3,8 pro- tnt, in Canada met 4,4 procent, in Frankrijk met 4,7 procent, in Groot-Brittannié met 5,7 procent Italië met 8,9 procent. HCC maakt ankers voor Canadese fregatten LEIDEN De Hollandse Constructie Groep bv (HCG) uit Leiden heeft opdracht ge kregen voor het maken van de ankers voor zes nieuw te bou wen Canadese fregatten in de zogenaamde City klasse. Het gaat om Pool boegankers van het type KM met bijbehorende kettinguitrustingen. De ankers hebben een open kop en kun nen eenvoudig in de boegkluis worden gestuwd. De ankers van HCG worden al gebruikt door de Nederlandse en West- Duitse OVERNEMING GERO DEFINITIEF ZOETERMEER De Zoetermeerse fir ma Van Kempen en Begeer (goud- en zil-' verwerk) heeft de bestekfabriek Gero de finitief overgenomen. Van Kempen en Begeer heeft honderd procent van de aandelen in bezit gekregen en 83 procent van de certificaathouders heeft zich aan gemeld na een bod van 60 per certifi caat. Het bod was absoluut bindend bij een percentage van 75 procent, aldus een woordvoerder van Kempen en Begeer. De aandelen van Gero waren voor 75,6 procent in handen van de staat en voor 5,41 procent van de Financieringsmaat schappij Industrieel Garantiefonds. Voor de aandelen van nominaal 100 is 201 per stuk betaald. Eerste elektronische computer is jarig PHILADELPHIA De eerste grote volledig elektronische computer van de wereld vierde gisteren zijn 40ste veijaardag. De „Eniac" werd in 1946 gebouwd aan de universiteit van Penn sylvania in Philadelphia en dat was aanleiding voor een feestje in het Computercentrum in Boston, compleet met 500 gasten en een verjaardagscake. De Eniac. de Electrical Numerical Integra tor and Computer, woog 30 ton en vulde een ruimte van 10 bij 15 meter. Hoewel het apparaat duizend keer sneller rekende dan de snelste rekenmachine die op dat moment bestond, is de Eniac met geen mogelijkheid meer te vergelijken met de kleine com puters die tegenwoordig al voor huishoudelijk gebruik te koop zijn. De bedenker van het apparaat, J. Presper Eckert, is nu 65 jaar oud en topmanager bij het elektronicaconcern Sperry Corp. Van het ministerie van oorlog kreeg hij in 1943 samen met John Mauchly en John Brainerd 450.000 dollar om met vacutimbuizen een superrekenmachine te bouwen. „Alle natuurkundigen zei den dat het niet kon, maar wij lieten het ze zien", zei Brainerd, nu hoogleraar aan de universiteit van Pennsylvania. '80,- logei T>en lijk. nzuij nel- lor hl 0 per 5,-* sesei W verin mei moto ea Grootste Britse defensie contract met olie betaald LONDEN Op het ogenblik wordt de laatste hand gelegd aan het grootste defensie-ex portcontract van Groot-Brit- tannië. Een deel van de beta ling zal geschieden met olie, zo lieeft het Britse ministerie van defensie gisteren laten weten. Het ministerie reageerde hier mee op berichten in de Finan cial Times, dat vrijwel de hele order van Saoedi-Arabië voor 132 gevechts- en trainings vliegtuigen met olie zou wor den betaald. De overeenkomst de levering werd vorig jaar september bereikt en on dertekend door de toenmalige minister van defensie Heselti- ziin Saoedische collega Prins Sultan bin Abdoel Aziz. order, waarvoor ook Frankrijk en de Verenigde Staten grote belangstelling hadden, heeft een waarde van miljard pond sterling, on er vijftien miljard gulden, lij de ondertekening werd al .•zegd dat een deel van de or- ;r met olie zou worden be taald. Volgens de Financial Times, |die zich beroept op regerings functionarissen, wordt er met olie betaald ondanks de daling van de olieprijzen op de we reldmarkt. De transactie zal invloed op de olieprijs bben, want de olie waarmee 'ordt betaald wordt geprodu ceerd binnen het produktie- contingent dat Saoedi-Arabië heeft krachtens een overeen komst van de Opec (Organisa tie van Olie Exporterende Landen). De olieleveringen zouden wor den verzorgd door Shell, BP en Aramco. De eerste lading olie, met een waarde van on geveer 75 miljoen gulden, zou 'binnenkort al in Groot-Brit- tonnië arriveren. MEXICOSTAD Ete Mexi caanse staatsoliemaatschappij Petroleos Mexicanos (Pemex) heeft gisteren besloten de prijs voor ruwe olie voor export met gemiddeld 4,68 dollar per vat (van 159 liter) te verlagen. De nieuwe prijs is .gesteld op 15,07 dollar per vat. Deskundi gen waren er al van uitgegaan dat Mexico, de grootste leve rancier van de Verenigde Sta ten, wel gedwongen zou zijn de olieprijs te verlagen om te kunnen blijven concurreren met Venezuela, dat gisteren als eerste grote olieproducent bin nen de OPEC besloot zijn offi ciële olieprijs los te laten. Voortaan kan bij elke levering van Venezolaanse olie over de prijs worden onderhandeld. Mexico is geen lid van de OPEC. Termijnhandel olie in Londen stopgezet LONDEN De termijnhan del op de Londense vrije olie- markt is gisteren tijdelijk stil gelegd, zo is uit industriële kringen vernomen, vanwege een breuk in de „daisy chain Dat is de lange lijst van kopers en verkopers die gókken op termijnwinsten door de wisse lende olieprijzen. De daling van de priis van de Noordzee- -olie van 26 naar minder dan 17 dollar heeft kopers die olie op termijn gekocht hadden in de verwachting dat de prijs zou stijgen, zware verliezen toegebracht toen de prijzen bleven dalen. Het was onver mijdelijk in deze situatie dat ergens in de keten iemand failliet zou gaan en dat is ge beurd, zo verklaarde een olie- -expert. Een grote handelaar zou een verlies van 100 mil joen gulden hebben opgelopen. Het daisy chain-karakter van de markt, waarbij de zelfde la ding olie talloze malen van ei genaar wisselt, heeft het spookbeeld opgeroepen van spectaculaire instorting. AMSTERDAM „Zaken doen met Chinezen is een vak apart. De Confusiaan- se tradities zijn nog zo sterk, dat een westerse za kenman zijn gebruikelij ke, snelle manier van handelen moet omkleden net veel geduld en om zichtigheid". Dat zegt drs. Annelie Hen driks, die in opdracht van het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in Amsterdam een aantal cursussen heeft op gezet, bedoeld voor westerse ondernemers die in de toe komst willen profiteren van de omvangrijke Aziatische markt. De cursus kost per groep 15.000 gulden, maar dat bedrag moet ruimschoots wor den goed gemaakt met orders die in het inmense land in het verschiet liggen. „Een westerse ondernemer die een ontmoeting heeft met een Chinese delegatie zal onmid dellijk vragen naar de baas, omdat hij denkt dat met die persoon de beste zaken zijn te doen. Een Chinees laat echter nooit merken hoe ver zijn in vloed reikt, omdat het volgens de Confusiaanse leer onfat soenlijk is zichzelf op de borst te kloppen", aldus Annelie Hendriks. „Maar wat gebeurt nu? In al zijn voortvarendheid zal de westerse zakenman iemand die zich niet op de voorgrond plaatst aan de-kant schuiven. Zonder het te laten merken want ook dat is volgens Confusius niet netjes voelt de Chinees zich diep beledigd. En dan wordt het slecht zaken doen", zo vertelt Annelie Hen driks, overigens niet uit eigen ervaring. Sleutel Annelie Hendriks heeft vanaf 1975 bijna jaarlijks een bezoek gebracht aan China. Zo vorm de zij de „sleutel" in contacten die nodig waren voor de opna men van de Teleac-cursus China begint haar grenzen steeds wijder open te stellen voor handelsverkeer met de westerse wereld. De produkten in de winkels getuigen daarvan. China. Na het jarenlang voor zichtig opbouwen van relaties wordt zij door Chinezen ver trouwd „en als dat eenmaal zo is, dan kun je heel ver gaan en heel wat bereiken", aldus An nelie, die daaraan toevoegt dat zij, in de ogen van de Chine zen verantwoordelijk is voor het beeld dat de Teleac-cursus van China geeft. Zijn de opna men niet naar hun zin, dan kan zij het voortaan wel ver geten in China, want de bewo ners hebben een goed geheu gen. Voordat een Chinees zaken wil doen, wordt eerst uitge breid over koetjes en kalfjes gesproken. Een westerse za kenman moet voorbereid zijn op een gesprek over de ge schiedenis van China, de cul tuur en over de familieleden. Pas dan begint het manoevre- ren rond de hete handels-brij. Volgens Annelie Hendriks laat een Chinees het nooit blijken, wanneer hem iets niet zint in een transactie. De vlotte on dernemer zal zijn ongeduld moeten bedwingen en via ein deloze gesprekken erachter moeten komen, wat het pro bleem is. Ook dat vereist veel kennis over de cultuur, ge woonten en mogelijkheden in China, die in de cursus uitge breid aan bod komen. Joint ventures Afgezien daarvan worden ook economisch technische onder werpen behandeld, zoals belas tingwetgeving, invoerrechten, verzekeringen en regelingen inzake joint ventures. „En laat de zakenman toch vooral op- Kassen met opmerkingen aan et adres van zijn Chinese za kenrelatie", zo waarschuwt Annelie Hendriks. „Bijna niets is voor een Chinees erger dan gezichtsverlies ten overstaan van anderen. Een westerling doet er het beste aan de in druk te wekken dat hij zich zelf de schuld geeft. Daarna kan hij zijn Chinese relatie apart nemen en hem heel voorzichtig een aanwijzing ge ven in de richting, die hij wenst". Uit de voorbeelden van Anne lie Hendriks blijkt dat onder nemen in China veel weg heeft van het zich begeven op glad ijs. „Maar", zo redeneert mevrouw Hendriks „dat moet maar, want China wordt het afzetgebied van de toekomst". Het heeft na de Culturele Re volutie de grenzen opengesteld en de bevolking begint steeds meer haar pessimisme en pas siviteit van zich af te zetten. Volgens Annelie Hendriks raakt de bevolking weer ge motiveerd nu de cijfers aange ven dat de economie groeit. Zo bleek eind vorig jaar de groei niet de verwachte zeven, maar bijna zeventien procent te zijn. Mogelijkheden „Ik ben vele malen optimisti scher over de mogelijkheden in China dan bijvoorbeeld in Afrika. In China kunnen nog dagelijks nieuwe kansen wor den gecreëerd: het is een jonge economie met een (nog) flexi bele structuur. Van Afrika heb ik echt het idee dat daar de onmogelijkheden structureel verankerd liggen. Bovendien beschikt China over het geld om te investeren. Met name op het gebied van energievoorzie ning, waterbouwkunde, land bouw en telecommunicatie heeft het land nogal wat or ders te vergeven. Afgezien daarvan blijkt ook C A in China terecht te kunnen met een textielfabriek, Philips met een audio-fabriek en het inge nieursbureau Oranjewoud met een tuinbouwkassen". Westerse ondernemers moeten er rekening mee houden dat zij de kennis, die zijn voor hun produkties toepassen, moeten overdragen aan het land. Geen buitenlandse zakenman kan aan de slag in een fabriek wanneer de Chinezen niet het recht krijgen de know-how over te nemen. Het zal logisch zijn dat Philips niet zijn aller nieuwste snufjes in China gaat fabriceren. „Toch zullen wes terse ondernemers de eis tot kennisoverdracht slikken", zo meent Annelie Hendriks, „om dat de enorme Chinese markt nu eenmaal te verleidelijk is". JOOS PE: elrjk is IRSOON Dat de rupsband niet alleen bij militaire oefeningen op zwaar ter rein zijn nut heeft, bewijst deze „trappenkruiper", een nieuw pro- dukt van de Voorburgse import-firma Eurotec. Het handkarretje werd in Duitsland speciaal ontwikkeld voor transport over trap pen. De miniatuur-rupsaandrijving kan het gewicht van een forse computer of koelkast met gemak aan. IILAAN Het Italiaanse tantoormachine- en elektro nicaconcern Olivetti heeft vorig jaar een geconsolideer de nettowinst behaald van ^00 miljard lire, ongeveer 830 miljoen gulden. Dat is veer tig procent meer dan in 1984. De concernomzet nam toe met 34 procent tot 6.130 mil- - jard lire (10,2 miljard gulden) Kleine computers erg winstgevend voor Olivetti zo heeft Olivetti in Milaan bekendgemaakt. Tijdens de jaarvergadering verklaarde Olivetti-topman Carlo de Benedetti dat de verbetering van de resulta ten in de eerste plaats is te danken aan aan de toene ming van de verkoop van kleine computers. Na IBM is Olivetti de grootse producent van kleine computers ter we reld. Aan .research besteedde Olivetti vorig jaar 4,6 miljard gulden. STOCKHOLM De regering van Zweden heeft de sluiting gelast van de Kockums-werf, de laatste werf in Zweden waar koopvaardijschepen wor den gemaakt. Er zullen 2200 banen verloren gaan. Het be sluit valt twee maanden voor dat een andere grote werf, Ud- devalla, dichtgaat. Daar ver dwijnen 2400 arbeidsplaatsen. Eén en ander betekent het einde van Zweden als scheeps- bouwnatie. Nog geen tien jaar geleden was het land na Japan de grootste scheepsbouwer ter wereld. Door de langdurige malaise in de wereldscheeps- bouw werd het land gedwon gen fors te snijden in zijn ca paciteit. Deze week verklaarde de Zweedse minister van indus trie, Thage Peterson, dat de overheid de afgelopen tien jaar ruim 35 miljard kroon, on geveer 12,5 miljard gulden, in de scheepsbouw heeft gesto ken. De minister ziet geen mo gelijkheden om op commercië le basis koopvaardijschepen te bouwen, in ieder geval niet tot ver in de jaren negentig. Om Kockums draaiende te houden zou de staat de komen de jaren met 500 miljoen kroon, 178 miljoen gulden, per jaar moeten bijspringen. Over heidsgeld kan beter worden besteed aan sectoren met gun stigere vooruitzichten en niet aan een onderneming die geen afnemers en geen orders heeft, aldus Peterson. Capaciteit In vrijwel geen enkel scheeps- bouwland is de produktiecapa- citeit zo snel verminderd ten einde te pogen de winstge vendheid in stand te houden als in Zweden. In 1977 nam de Zweedse staat de meeste wer ven die,toen vrijwel alle maal op de rand van een bankroet stonden over. Toen begon een dure en pijn lijke herstructurering van de scheepsbouw, die leidde tot het sluiten van grote werven als Eriksberg, Oresund en Udde- valla. Het besluit om laatsge- noemde werf te sluiten viel in december vorig jaar. De rij wordt nu gecompleteerd met Kockums. Kockums behoorde in haar gloriedagen tot de meest voor aanstaande werven in de we reld. Aan het begin van de ja ren zeventig gaf de onderne ming de toon aan met de bouw van grote en supergrote olie tankers. De werf was in staat om elke veertig dagen een su pertanker af te leveren. „De kopers stonden in de rij", al dus een woordvoerder van Kockums. De oliecrisis haalde de bodem onder de tanker- markt vandaan. Kockums zag haar basis verdwijnen en sindsdien leefde de werf van de ene order naar de andere. Het aantal banen bij Svenska Varv is verminderd met twee derde tot ongeveer 11.000. Ge hoopt werd dat met slectieve sluitingen en kapitaalinjecties de positie kon worden verbe terd, maar de vraag bleef af nemen, de produktiecapaciteit werd veel te groot en de ver liezen hoopten zich op. Rode cijfers Sinds 1977 heeft het scheeps- bouwconcern verliezen gele den van in totaal 10,3 miljard kroon, ongeveer 3,67 miljard gulden, bij een omzet van 51,4 miljard kroon, 18,4 miljard gulden. Nieuwe schepen kon den vaak niet aan de man worden gebracht. De regering in Stockholm be gon haar geduld te verliezen en in een wet uit 1983 werden de werven verplicht gesteld winst te maken. Lukte dat niet dan zou de overheidssteun achterwege blijven en in het ergste geval zouden de werven worden gesloten. Kockums zette haar toekomst op het spel met de produktie van technisch zeer geavan ceerde rij-op-rij-af-schepen en cruise- en containerschepen. Na de sluiting van enkele af delingen, waarbij het aantal werknemers verminderde van 6000 tot 2800, bleef een van de modernste werven ter wereld Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur. za terdags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond nabezorgd. Maar ook op de markt voor speciale schepen is de concur rentie groot. In de afgelopen drie maanden heeft Kockums een aantal orders aan haar neus zien voorbijgaan. Protec tionisme, gekoppeld aan over heidssubsidies die kunnen op lopen tot vijftig procent, heb ben Kockums tenslotte de das omgedaan. Slotkoers vrijdag 14 februari 1986 gistbrc 263 00 goudsmü 120.00 grasso 287.00S 287.00 156.00 157.00 116.00 118.50 begemarm 51.50 0NG 190 00 190 00 12200 124.50 608.00 625.00 burg heybr 1570.00S 1570.00S calvé 505.00 505.00 catvé pr c 2870.00 2880.00 csm 250.10 252.00 csm c 251.20 253.50 celeco 350.00 345.00 otecoc 350.00 348.00 chamotle 24.00 24.00 cbamottepr 850.00S 850.00S ckk 85.00 87.00 daimWo c 45200 45200 aed tyom 105.50 106.00 de&mij c 185.50 184.80 óesseaux 150.50 153.00 dordlse pr 154.00 155.20 dorp groep 300.00 305.00 econosto 105.50 106.00 emöa 550.00 550.00 eriksc 286.00 283.00 fumess 62.00 64.00 gamma hold 271.50 271.50 gamma h pr 30.80 30.50 gel delft c 201.00 203.00 gero c 60.50 63.00S geveke(gth) gli holding 95.00 96.00 hagemeyer 60.50 59.00 holec 273.50 272.00 hal trust 758.00 760.00 hal c pr. 785.00 785.00 holland sea 3.80 3.75 holLkloos 680.00 674.00 hunter doug 73.50 73.00 hunter d pr 6.80 6.80 ihc caland 27.50 26.50 indust.mij 100.50 99.50 ibb-kondor 571.00 575.00 intematio 71.60 71.10 kempen b 193 00 203.00 kiene 915.00 915.00 khmer 209.00 210.00 knp 13350 knp '86 129.00 koppel poort 257.00 krasnapols. 196.00 maxwell 400.00 medicoph. c 280.00 mend gans 4400.001 mmihouse 35.00 moeara 750.00 moeara opr 96500.0 moeara c op 9600.00 moeara wb 10100.0 134.00 129.50 260 00 195.00 409.00 241.00 91.50 400.00 28200 4300.00K 128.00 11.00K 35.00 760.00 96500.0 9650.00 2020 00 127.50 91.10S nbm-bouw 13.20 r. cate 118.00 118.00 em 0.22 ONG a 264 50 279.00 lembang 223.00 224.00S Ithe 132.00 134.00 un3.4 pr 457.00 460.00 20.50 ONG 35 00 36.00S 475.00 474.00 311000 3150.00 3120.00 3150.00H 1710.00 1710.00 10.70 ONG 328.00 330.00 39.50 39.70 0.70 ONG 851.00 853.00 179.30S 179.30S 115 50 116.00 37.50 37.00 84.20 85.00 319.00 321.00 137.50 138.00 55.50 56.50 629.00 652.00 83.00 83.00 376.80$ 1085.00P 110.20 110.20S 101.30 101.30S 65.80 65.80S 730.00 730.00 290.50 296.00 21.60 21.90 580.00 84.00 83.00 114.00 116.50 74.00 74.80S 73.20 74.00 245.00 245.00 369.00 369.00 465.00 .ONG 356.00 361.00 80.50 81.00 82.00 82.00 732.00 734.00 Nieuw Vorige ZILVER 28050- 28550 28400 - 28900; onbewerkt 29980 30350 bewerkt Opgave: Drijfhout, A'dem GOUD onbewerkt 460 - 530; 465 - 535; Beurs rustig, Kon. olie vast AMSTERDAM De Amster damse effectenbeurs had giste ren opnieuw geen deel aan de uitgelaten stemming in New York waar het ene record na het andere sneuvelt. Op het Beursplein was het rustig maar slecht was de stemming niet. De meeste aandelenkoer sen bleven dicht bij huis, maar lagen in veel gevallen toch iets boven de slotkoersen van de vorige dag. Koninklijke Olie lag zelfs vast in de markt. Aan het einde van de ochtend bracht dit fonds 169,30 op ofwel een winst van ƒ3,10. Akzo was 1,20 beter op L64.30. Unile ver haalde van het verlies van de vorige dag 1,80 in op ƒ376,80. Philips noteerde op nieuw hoger, ditmaal ƒ0,70 op 66. Hoogovens trok een paar dubbbeltjes aan en voor KLM werd op 61,80 een dubbeltje meer betaald, hoewel het luchtvaartfgonds in een van de beleggingsbladen een alles- behaLve gunstige recensie kreeg. De handelsbanken liepen iets in op de verliezen van de vori ge dag. ABN trok 2 aan tot ƒ572, Amro ƒ1,20 tot ƒ107,20 en NMB 1 op 220. De verze keraars toonden slechts kleine verschuivingen. In de uitge- vershoek moest VNU 1,50 te rug naar ƒ281, maar Elsevier klom eenzelfde bedrag naar 173. Fokker, die in een be leggingsblad zeer gunstig werd beschreven, kwam desondanks niet verder dan een winst van 0,80 op 82,20. Rodamco, die de Britse beleggingsmaat schappij Haslemere wil kopen, schoof 1,60 vooruit naar 137, 10. Op de obligatiemarkt gebeurde weinig opvallends. Op de lokale markt werd voor het eerst gehandeld in Geveke Technische Handel (GTH). Er kwam een koers uit de bus van ƒ39,50 ofwel ƒ3,50 boven de uitgiftekoers. Eduard Goudsmit was uit de handel genomen in verband 'met een op handen zijnd be richt. Al enige tijd doen ge ruchten de ronde dat deze ju welier het na jaren van koop krachtdaling niet meer kan redden en aansluiting zoekt bij een ander.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 7