Uitwisseling biedt
overige dissidenten
weinig perspectief
Begroting VS wordt
inzet hard gevecht
Conservatief protest tegen
overname British Leyland
Duitse bonden voeren acties
tegen anti-stakingswet op
DuvaLer niet welkom
voor politiek asiel
V erkiezingscampagnes
Filipijnen afgesloten
m.BUTËMLAND
CeidaeGou/twii
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1986 PAGINA 5
0^ Tren heeft pech:
koningin te Iaat
ri
lONDbl De Britse Spoorwegen hebben,
gisterenhun verontschuldigingen aangebo
den aanconingin Elizabeth voor een trein
reis die laar zal hebben doen wensen dat
te thuisfbleven was. Haar trein stond acht
keer stiivanwege technische mankemen
ten, hetmtbijt was een uur te laat en de
aankom: op Liverpool Street Station was
drie kwader te laat; de terugreis naar San-
dringhar duurde achttien minuten te lang.
De deurussen de restauratiewagen en het
rijtuig vn de koningin bleek op slot en
niemandiad een sleutel. Dat de trein acht
keer stilond had te maken met manke
menten an de locomotief. Om een negende
stilstand vermijden zetten de spoorwegen
er ten eide raad een andere voor.
Kremlin adverteert
in New York Times
NEW YORK De Sovjet-Unie
heeft gisteren een paginagrote ad
vertentie in het gezaghebbende
Amerikaanse blad de New York
Times geplaatst. De advertentie be
vatte de tekst van het plan van
Sovjet-leider Michail Gorbatsjov
voor een kernwapenloze wereld in
de 21e eeuw. De advertentie, die de
Sovjet-Unie ongeveer 80.000 gulden
kostte, droeg de kop „Nucleaire
ontwapening in het jaar 2000". In
een inleidende alinea stond dat tot
de advertentie was besloten na ver
zoeken van Amerikanen om de
volledige tekst van Gorbatsjovs
voorstellen.
Italië wijst
twee Russen uit
ROME - Italië heeft de eerste
secretaris van de Russische
ambassade als ook de bedrijfs
leider van de vliegtuigmaat
schappij Aeroflot in Rome uit
gewezen in verband met spio-
nage-activiteiten. Volgens het
persbureau AGI zou een van
de twee Russen al zijn ver
trokken. Woordvoerders van
de regering wilden het bericht
ontkennen noch bevestigen.
De twee zijn wegens spionage
tot persona non grata (onge
wenst persoon) zijn verklaard.
Italië heeft vanaf 1970 elf Rus
sische diplomaten uitgewezen.
Televisiedrama
over moord op
Klinghoffer
NEW YORK De weduwe van Leon
Klinghoffer heeft het verhaal van de
dood van haar man aan boord van het
gekaapte schip Achille Lauro verkocht
aan een produktiemaatschappij die van
plan is er een televisiedrama van te
maken. Zeven maatschappijen hadden
een bod uitgebracht op het verhaal van
de invalide jood Klinghoffer, die door
Palestijnse terroristen werd vermoord
op het dek van het luxe cruiseschip. De
weduwe wil met het verhaal het verzet
tegen terrorisme aanwakkeren. Hoe
veel geld zij voor het verhaal heeft ont
vangen, is niet bekend.
Zoon Reagan
journalist bij Playboy
WASHINGTON De jongste
zoon van president Ronald
Reagan, Ron, is in vaste dienst
getreden van de redactie van het
maandblad „Playboy". De 27-jari-
ge Ron Reagan heeft in het verle
den al freelance voor het blad ge
werkt. Zo was hij waarnemer op
de Geneefse topconferentie tus
sen zijn vader en de Russische
partijleider Gorbatsjov. Zijn arti
kel hierover verschijnt in het
meinummer. Hij heeft ook arti
kelen geleverd aan het nieuws-
magazine „Newsweek" en andere
tijdschriften.
Verdronken
in wijnvat
MEXICO-STAD Een
vat met 32.000 liter wijn
heeft twee Mexicaanse ar
beiders het leven gekost.
Volgens berichten in de
kranten in de Mexicaanse
hoofdstad hadden de twee
mannen in een wijngroot
handel herstelwerk aan
het vier meter hoge vat
uitgevoerd, toen een van
hen uitgleed en in het vat
terechtkwam. Zijn collega,
die hem wilde redden,
verdronk eveneens jam
merlijk.
Doodvonnis voor
corrupte Russen
MOSKOU De directeur van de
Kamer van Koophandel van Ros
tov in de Sovjet-Unie en een direc
teur van een vleeswinkel zijn ter
dood veroordeeld wegens aanspo
ring tot oplichting, diefstal en om
koperij. Zes andere hooggeplaatste
personen in de handel hebben zwa
re gevangenisstraffen gekregen en
van 75 anderen zijn genoemd in
een schandaal dat wijde vertakkin
gen heeft, aldus het dagblad Izves-
tia. Volgens die regeringskrant ble
ken de ambtenaren „fantastische
buitenhuizen en auto's, koffieblik
ken vol goud en edelstenen en tal
rijke spaarbankboekjes" te bezitten.
ANATOLI SJARANSKI „SPECIAAL GEVAL"
Spionnenruil krijgt
mogelijk vervolg
HAMBURG De Sovjet-
Unie en Groot-Brittannië
onderhandelen over een
aparte uitwisseling van
Britse en Russische agen
ten. Deze uitwisseling zou
moeten plaats vinden na
de grote spionnenruil
waarover de afgelopen da
gen is bericht. Dat meldde
gisteren het Westduitse
blad „Bild-Zeitung", dat
ook als eerste het nieuws
van de komende uitwisse
ling bracht. Rabbijn Ro
nald Greenwald, een van
de onderhandelaars over
de vrijlating van de dissi
dent Sjaranski, heeft ont
kend dat Moskou een los
geld van twee miljoen dol
lar voor de dissident heeft
gevraagd. Hij had geen
commentaar op de berich
ten, als zou de Sovjet-Unie
een veel groter losgeld
voor Sacharov van de
hand hebben gewezen.
WEST-BRLIJN De op
handen zijnde vrijlating
van Anaoli Sjaranski zal
de relatie tussen de super
machten ongetwijfeld ten
goede konen. Het is ech
ter geen garantie dat nu
ook vooi Andrei Sacha
rov, Joei Orlov en tal
van andee, minder be
kende Svjet-dissidenten
de deur nar de vrijheid
op een kir is komen te
staan.
Hoewel Israè zal juichen wan
neer Sjarans.i ten lange leste
de Glienickeorug tussen Oost
en West-Berijn zal overste
ken, blijft helde vraag of zijn
vrijlating het sein zal geven
voor eei nieuve golf van jood
se emigratie uit de Sovjet-
Unie, «n of de Sovjet-Unie
stappen zal doen om de.de di
plomatie betrekkingen met
Israël tehervatten.
Sjaransk is altijd al „een spe
ciaal goal" geweest in
meerdere opzichten. Hij is
joods, sprekt vloeiend Engels
en voelt Ich meer op z'n ge
mak tusse Westerse journalis
ten dan d< meeste andere dis
sidenten.
Spi
•ion
nood Bij de disidenten-processen
ieolo van 1978 in Vloskou werd al-
wor- leen Sjaransk beschuldigd van
spionage en -eroordeeld we-
?hap gens verraad.Oe Amerikanen
eei hebben altijd olgehouden dat
:heo Sjaranski opzttelijk vals be-
uni schuldigd is ei dat hij nooit
Bi ook maar enig contact heeft
zoei. gehad met de C'A of een an-
moe der Amerikaan! regeringsbu-
irderreau. Onderhanelingen over
idde zijn vrijlating lie^n een paar
kun- -
Mj&j
slechts als onderdeel
spionnenruil zou kunnen ge
schieden. De regering Carter
weigerde elk inruil-aanbod,
omdat hieruit stilzwijgend op
gemaakt zou kunnen worden
dat Sjaranski toch een Ameri
kaanse spion was geweest.
Ook de regering Reagan is
lang van dit standpunt uitge
gaan. In een poging een beetje
„goodwill" te kweken voor de
volgende gespreksronde tussen
Reagan en Gorbatsjov lijkt het'
Witte Huis nu echter besloten
te hebben deze kleine prijs te
willen betalen in ruil voor Sja-
ranski's vrijlating.
Dat is jammer voor Sacharov,
Orlov en de andere dissiden
ten, die nooit het spionage-la-
bel opgeplakt hebben gekre
gen. Zeker wat betreft de Sov
jet-Unie lijkt de Sjaranski-ruil
de aanwezigheid van hun na
men op een volgende lijst van
uitwisselingen per definitie uit
te sluiten. Het Moskovische
roddelcircuit, dat eind vorig
jaar de verwachtingen,hoog op
deed lopen, zwijgt nu weer in
alle talen over de vooruitzich
ten van een gebaar van goede
wil jegens de overgebleven
dissidenten. t
Viktor Louis
In Sjaranski's geval komen
alle geruchten over zijn vrijla-
ling uit één bron: ze zijn af
komstig van de Sovjet-journa
list Viktor Louis, die bewezen
heeft een betrouwbare infor
matiebron te zijn. Hij heeft een
wederzijds profijtelijke relatie
met het Duitse tijdschrift Bild.
Louis, een voormalig corres
pondent van de Londen Even
ing Times, is een welbekende
figuur in de Westerse gemeen-
Fotografen en cameraploegen hebben inmiddels de wacht betrokken bij de Glienickebrug tussen
Oost- en West-Berlijn, om niet verrast te kunnen worden door de ophanden zijnde uitwisseling.
Maar het Westduitse persbureau DPA meldde gisteren dat de uitwisseling elders zal plaatsinden
om de inmiddels toegestroomde media te ontlopen.
de Sovjetleiders.
De aaneenschakeling van ge
beurtenissen die uiteindelijk
zou leiden tot de spionnenruil,
begon met een ontmoeting tus
sen de Oostduitse tussenper
soon Wolfgang Vogel en Ron
nie Greenwald, een Ameri
kaanse rabbi uit Rockland
Country, New York. Deze rab
bi reisde de afgelopen zes jaar
25 maal naar Oost-Duitsland
om onderhandelingen te ope
nen, die moesten leiden tot de
vrijlating van Sjaranski.
Over dr. Wolfgang Vogel, de
Oostduitse advocaat die al
meer dan twintig jaar een
doorslaggevende rol speelt bij
het uitwisselen van spionnen
tussen Oost en West en nu ook
weer bij de Sjaranski-ruil is
betrokken, is weinig bekend.
Zijn activiteiten lopen van ul
tra-respectabel juridisch
adviseur in Oost-Berlijn van
zowel de Oostenrijkse als de
Britse ambassade tot in de
duistere en ontoegankelijke
wandelgangen van „de ver
koop van menselijke wezens":
het onderhandelen over de
emigratie van politieke dissi
denten van Oost- naar West-
Duitsland. Vogel is goed be
vriend met de Oostduitse lei
der Erich Honecker en heeft
respect afgedwongen bij advo
caten en diplomaten uit het
Westen, die met hem onder
handeld hebben.
Wolfgang Vogel woont in een
buitenwijk van Oost-Berlijn.
De kleine, comfortabele wo
ning, van waaruit hij zijn
werk doet, is bijna altijd ge
vuld met mensen die zijn hulp
inroepen voor emigratie naar
het Westen. Journalisten on-
vangt hij zelden. Vogel zegt
dat hij met zijn werk probeert
tenminste een paar mensen te
helpen die door het IJzeren
Gordijn en politieke factoren
gedwongen worden aan de
„verkeerde" kant te wonen.
VN-helikopter
neergeschoten
De zes inzittenden
van een helikopter
van de Verenigde
Naties die gisteren
in Zuid-Libanon
door islamitisch fun
damentalistische
strijders was neer
geschoten, zijn vrij
gelaten. Er vielen
geen gewonden.
WITTE HUIS NIET BEREID TOT COMPROMISSEN
WASHINGTON De
Amerikaanse begroting
voor 1987, die president
Reagan gisteren heeft in
gediend, belooft de inzet
te worden van een hard
gevecht tussen het Witte
Huis en het Congres. Die
inzet is dit jaar hoger dan
ooit, als gevolg van een
wet die een vermindering
van het begrotingstekort
vereist.
De totale begroting omvat een
bedrag van 994 miljard dollar.
Het begrotingstekort, dit jaar
nog ruim 200 miljard dollar,
wordt door de regering-
Reagan als gevolg van bezuini
gingen geraamd op 143,6 mil
jard dollar. Daarmee blijft het
binnen de grenzen die de
Gramm-Rudmanwet aan de
begroting stelt. De bedoeling
van deze wet is de begrotings
tekorten in de periode tot 1991
geleidelijk tot nul terug te
brengen. De Democratische
oppositie in het Congres zal
proberen de begroting ingrij
pend te wijzigen. Als het Witte
Huis en het Congres geen
overeenstemming bereiken
over de begroting, worden vol
gens de Gramm-Rudmanwet
per 1 oktober automatisch kor
tingen doorgevoerd tot een to
taalbedrag van ruim 40 mil
jard dollar. In zijn State of the
Union gaf Reagan te kennen
dat hij vooralsnog niet van
plan is terug te komen op de
voorgenomen besnoeiingen op
de sociale voorzieningen of de
verhoging van het defensie
budget. Bij de Democraten le
ven vooral bezwaren tegen de
sterk verhoogde Defensie-uit
gaven, die volgend jaar met
maar liefst twaalf procent zul
len stijgen tot het bedrag van
311.6 miljard dollar (27 procent
van de hele begroting). Voor
de ontwikkeling van SDI zal
4.8 miljard dollar worden uit
getrokken, hetgeen een verho
ging van 75 procent betekent.
Om die verhogingen mogelijk
te maken zal fors worden be
zuinigd op sociale voorzienin
gen, landbouw, openbaar ver
voer, onderwijs, het milieu en
de gezondsheidszorg. Verder
zal er aanzienlijk worden be
zuinigd op te buitenlandse
hulp, waaronder de contribu
tie aan de VN. Reagan die (in
tegenstelling tot wat wij giste
ren meldde) vandaag 75 is ge
worden is wel bereid de be
vrijdingsbewegingen in Afgha
nistan, Angola, Cambodja en
Nicaragua de helpende hand
te bieden.
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN De Duitse vakbeweging gaat de komende weken ver
sterkt actie voeren tegen de wijziging van het stakingsrecht die
de regering-Kohl wil doorvoeren. Het wetsontwerp werd giste
ren in eerste lezing door de Bondsdag behandeld. Op 21 maart
neemt het parlement de uiteindelijke beslissing. Het wetsvoor
stel, dat officieel slechts „de neutraliteit" van de staat bij ar
beidsconflicten regelt, maakt het de bonden moeilijker om te
staken. Voortaan worden geen werkeloosheidsuitkeringen meer
betaald aan werknemers van bedrijven buiten het stakingsge-
bied, die niet meer kunnen produceren, bijvoorbeeld omdat ze
geen onderdelen meer aangeleverd krijgen. De druk op de bond
om financieel bij te springen zal daardoor groeien. Dat betekent
dat stakingen duurder zullen worden. Volgens de bonden is de
wet een presentje van de regering Kohl aan de werkgevers. Gis
teren gingen in de Bondsrepubliek opnieuw 150.000 werknemers
de straat op om tegen de plannen van de regering te protesteren.
Europarlementariër
terug naar Algerije
BRUSSEL Het Belgische
socialistische Europarlements
lid Anne-Marie Lizin zal bin
nen twee weken weer naar
Algerije reizen om te proberen
daar een oplossing te vinden
voor drie in dat land verblij
vende kinderen, die naar hun
moeder in België terug willen.
Lizin werd samen met de jour
nalist van de Franstalige Bel
gische radio. Procureur, vorige
week in Algerije betrapt toen
ze de kinderen uit het land
wilden ontvoeren. Zij hadden
daarbij gebruik gemaakt van
valse paspoorten. De Belgische
rechter heeft de kinderen aan
de moeder toegewezen, maar
de vader had de drie al naar
Algerije gebracht.
MADRID Spaije wei
gert president Juvalier
van Haïti politiekasiel te
'verlenen. Eerder hebben
^Griekenland en Zwitser
land dergelijke vrzoeken
afgewezen. De jesident
voor het leven vindt de-
grond blijkbaar toch te
heet onder zijn voeten
worden en wil met zijn
gezin en circa vijftig ande
ren het land verlaten.
Volgens een dagblad in in
Griekenland heeft Duva-
lier ook asiel aangevraagd
in Argentinië en Saoedi-
Arabië.
De situatie op het arme eiland
Haïti blijft nog gespannen. Er
wordt gedemonstreerd en
scholen en winkels blijven
dicht. Duvalier wil de winke
liers nu dwingen hun zaken te
openen, waardoor zij echter
het risico lopen zich de woede
van het volk op de hals te ha
len of dat hun voorraden wor
den geplunderd.
1203) Verward eronthutst staarde Sjeëms
Pond naar het mooi blonde meisje dat van
i -baar stoel was opgeaan en hem vernietigend
iraankeek. Als een vont stond ze daar en haar
owoorden kwamen evenveel striemende
zweepslagen op her neer. „Zo, meneertje
-.Pond!" sprak ze vol vtijn. „Jij dubbele-whisky-
verzwelgend stuk onbtul! Jij dacht, dat je een
loopje kon nemen mele lelijke Theodora Dub-
belsnuf. hè? Lelijke Ttodora was niet goed ge-
- noeg voor meneertje Fnd, hè? Maar nou zal ik
jou 'es een énder sprocje vertellen. Jij bent bij
-lange na niet goed gereg voor THEODORA! Jij
mikunt nog een lesje len van meneer Verholen
hier! Die kon het niet stelen of ik lelijk was! Die
nam me mee uit, omdcie me de moeite waard
.vond en mijn werk waaleerde! Maar jij..., akeli
ge opschepper..., hadilleen maar belangstel
ling voor mijn goudblcde haar en mijn mooie
gezichtje! Daarom, meertje Pond..., verdwijn
,„j\ou gauw uit mijn ogc voor ik je een schotel
gloeiende nasi goreng op je verwaten kop om
keer!"
Als een geslagen hondje ging de nobele Sjeems
Pond zoals dat heet door de zijdeur af. De
eigenaar van het eethuis had alles gelaten aan
gezien, en mompelde wijsgerig: „Glote luzie
woldt kleine luzie, zoals sneeuw smelt vool wal-
me zomelzon..."
En hiermee is dan eigenlijk een eind gekomen
aan het KNAP-mutatoravontuur. Verder zal het
wel niemand verbazen, dat smidje Verholen nog
een heel gezellige avond had met de mooie
Theodora. En toen hij 's avonds laat de grote
stad Gravendrecht achter zich liet en terugreed
naar Rijkhuyzen. grinnikte hij: „Een schatje van
een meid, die Theodora! En bliksems kranig bo
vendien! Ik geloof, dat je beter met haar kunt
VECHTEN dan ETEN..., want dan weet je ten
minste zéker, dat je genoeg krijgt..."
EINDE
Een aanhanger van Corazon Aquino (links) port een supporter van Marcos met een stok tegen de
schouder tijdens een campagnerit door de straten van Manila.
MANILA De campagne voor de Filipijnse presidentsverkie
zingen is gisteravond in de hoofdstad Manila afgesloten met een
bijeenkomst van president Marcos. Driehonderd duizend Filipi
no's kwamen naar het Luneta-park, waar een dag eerder zeker
een milioen mensen Corazon Aquino toejuichten. De Filipijnse
kiezers beslissen morgen wie van hen tweëen de nieuwe presi
dent wordt. Veel mensen zeiden van heinde en verre te zijn op
gehaald voor de meeting van Marcos, nadat ze tien gulden had
den gekregen en veel van hen maakte het oppositionele Laban-
-teken, dat wil zeggen „strijd".
Corazon Aquino bracht de dag door in Concepcion, haar geboor
teplaats op 90 kilometer ten noorden van Manila, waar ze een
kleine bijeenkomst van 3.000 mensen toesprak. Even buiten
Concepcion werd de auto van haar schoonzuster en tevens
woordvoerster vernield door een para-militaire eenheid. Een
Amerikaanse televisieploeg, die opnamen maakte, werd lastig
gevallen.
Een delegatie van internationale waarnemers onder wie Ameri
kaanse Congresleden, heeft bekend gemaakt in staat te zijn om
vangrijke fraude op te sporen en zeker niet te zullen schromen
gevallen van fraude aan de kaak te stellen. De verwachting is
dat een oproep van communistische rebellen tot boycot van de
verkiezingen weinig navolging krijgt. Er worden zelfs meer
stemmen verwacht dan mogelijk is omdat er talloze „vliegende
kiezers" zouden zijn, die op meerdere plaatsen hun stem gaan
uitbrengen. De registratie van stemgerechtigden is bepaald niet
waterdicht en er zouden vervalste stembiljetten in omloop zijn.
LONDEN De regering-
Thatcher heeft weer haar zin
gekregen; in het Lagerhuis
won zij gisteravond met een
meerderheid van 129 stemmen
het door Labour uitgelokte
spoeddebat over de voorgeno
men verkoop van British Ley-
land aan de Amerikaanse Ge
neral Motors en Ford. 320 Af
gevaardigden steunden de re
gering; 195 stemden tegen.
Onder de tegenstemmers be
vonden zich verrassend veel
leden van de regeringspartij.
Tijdens het debat haalden zij
samen met socialisten, libera-
len en SDP'ers uit tegen pre- Leyland aan de Amerikanen
mier Thatcher. „Als het zo werd geboden door de conser-
doorgaat, brengt zij zelfs de vatieve ex-premier Edward
meubeltjes van Downing Heath. Hij beschuldigde That-
Street 10 naar de lommerd," zo cher van anti-Britse gedragin-
tierde een van haar critici. gen.
Forse weerstand tegen de ge
plande verkoop van British „Ik kan het regeringsvoorstel
om wat nog overblijft van Bri
tish Leyland te verkopen aan
Amerikaanse firma's niet steu
nen", zei Heath nors. „Laat me
dit goed duidelijk maken. Ik
zal mij met alle mogelijke mid
delen daartegen verzetten".
De regering heeft gisteren
overigens ook plannen be
kendgemaakt voor de privati
sering van tien waterleiding
bedrijven in Engeland en Wa
les. Het gaat om het meest om
vangrijke en meest omstreden
deel van het privatiseringspro
gramma.
