Jury World Press Photo
bezig aan zwaar karwei
„Sponsoring van kunst
absolute noodzaak"
„Kernwapens worden gemaakt om nooit te gebruiken"
Mooi uitgevoerde hemel-atlas
Minister Brinkman gaat
Nederlandse cultuur
verkopen in Amerika
Over zeevogels
CUNST/BQEKKN
CcicbcSoiwant
DINSDAG 4 FEBRUARI 1986 PAGINA 6 -
Koninklijk paar
opent expositie
in Parijs
PARIJS Koningin Beatrix en
prins Claus zullen samen met de
Franse president Francois Mitter
rand op 19 februari de opening
verrichten van een schilderijen
tentoonstelling van 17de-eeu\vse
Hollandse meesters. Op de ten
toonstelling in het Grand Palais.
onder de titel „Van Rembrandt
tot Vermeer", zullen werken van
Hollandse meesters te zien zijn uit
het Mauritshuis in Den Haag. Het
Franse staatshoofd zal voor de
opening met zijn Nederlandse gas
ten dineren, aldus het Elysée.
Film „Ganz unten"
in bioscoop
KEULEN Op 20 februari komt in 200
bioscopen in West-Duitsland, Oostenrijk en
Zwitserland de film „Ganz unten" in roula
tie. De film heeft dezelfde titel als het boek
van de Westduitse schrijver Günter Wall-
raff, waarin deze de schrijnende omstandig
heden beschrijft waaronder buitenlanders in
de Duitse Bondsrepubliek werken. Op 20 fe
bruari wordt de film vertoond op de Berli-
nale, een filmfestival in West-Berlijn. De
film. die 100 minuten duurt, is voor het
grootste deel met een verborgen camera op
genomen en legt de ervaringen vast die
Wallraff bij Westduitse bedrijven heeft op
gedaan. Van Walraffs boek zijn inmiddels
meer dan 1,8 miljoen exemplaren verkocht.
Wanneer en of de film ook naar Nederland
komt is nog niet bekend.
Yoko Ono doet
mee aan concert
tegen SDI-project
BOEDAPEST Yoko
Ono zal in maart in Boe
dapest meedoen aan een
„vredesconcert", waarin
geprotesteerd wordt tegen
het Amerikaanse SDI-pro
ject van een raketafweer
systeem in de ruimte. Tij
dens het concert, dat ge
houden wordt in het kader
van het „Jaar van de Vre
de", wordt ook de vijf jaar
geleden in New York
overleden John Lennon
herdacht.
JASCHA HEIFETZ 85 JAAR
BEVERLY HILLS De volgens velen grootste vioolvir-
tuöos van de tegenwoordige tijd, Jascha Heifetz, is zondag 85
jaar geworden in zijn huis in Beverly Hills in Californië,
waar hij teruggetrokken leeft. De op 2 februari 1901 in Vil-
na in Litouwen geboren Heifetz, trad in 1974 voor het laatst
in een concertzaal op: in de aula van de universiteit van
Zuid-Californië in Los Angeles. Een jaar later onderging hij
een operatie aan de schouder. In zijn huis geeft hij nog
steeds les aan bijzonder begaafde leerlingen en af en toe
leent hij zijn naam aan milieuprojecten. Toen hem indertijd
gevraagd werd of hij naar de concertzaal zou terugkeren,
was zijn antwoord: „Er is geen aanleiding toe. Ik heb mijn
steentje bijgedragen". In 1911 trad Heifetz voor het eerst in
het openbaar op, in Sint Petersburg. Zes jaar later volgde
zijn debuut in de Carnegie Hall van New York. Toen ook
maakte hij zijn eerste grammofoonplaten. Jarenlang werd
hij bejubeld in alle concertzalen van de wereld. Ruim tien
jaar na zijn laatste optreden is Heifetz' spel, dat vrijwel de
hele vioolliteratuur bestreek, nog steeds maatgevend voor
violisten.
Art Deco
in Boymans
ROTTERDAM
In museum Boy-
mans-Van Beunin-
gen in Rotterdam is
tot en met 9 maart
de tentoonstelling
„Art Deco gebruiks-
keramiek uit Duits
land" ingericht.
Een tentoonstelling
van eenvoudig ta
felgoed dat tussen
de eerste en tweede
Wereldoorlog door
vooruitstrevende
fabrieken in Duits
land gemaakt werd.
Regisseur van „Onze
Oude" overleden
MUNCHEN De Westduitse re
gisseur van de ook in ons land uit
gezonden serie „Der Alte" („Onze
Oude"), Alfred Vohrer, is gisteren
in Mtlnchen overleden op de eer
ste draaidag van nieuwe afleve
ringen van deze serie. Hij werd 68
jaar. Vohrer regisseerde in het
verleden ook een groot aantal af
leveringen van „Derrick". Daar
naast werkte hij mee aan de in
Duitsland zeer populaire serie
„Der Schwarzwaldklinik". Hij
verfilmde ook enkele romans van
Edgar Wallace en Karl May.
„EEN PERSFOTOGRAAF MOET IMMUUN ZIJN VOOR DRAMA'S"
AMSTELVEEN Dat
Reagan z'n bouvier wel eens
in de tuin van het Witte Huis
uitlaat is op zich niet zo bijzon
der. Als die overenthousiaste
viervoeter echter Reagan uit
laat en zich in zijn hoge loop
tempo ternauwernood bijge
houden weet door een naar
adem happende Margareth
Thatcher, dan is het een heel
ander verhaal. Wie dit koddi-
ge schouwspel weet vast te
leggen op de gevoelige plaat,
loopt kans er één van de prij
zen in de World Press Photo
of the Year Competition mee
te winnen. Maar liefst 870 fo
tografen uit 55 landen dachten
in 1985 zo'n bijzondere foto ge
maakt te hebben en stuurden
.in totaal 5434 van hun pronk
stukken naar Amsterdam.
Een jury van negen „groten"
uit de wereld van de fotografie
heeft tot taak de foto's te kie
zen die de meeste indruk moe
ten hebben gemaakt op het het
publiek. Niet direkt om hun
nieuwswaarde, hoewel dat
vaak wel helpt om winnaar te
worden, maar „om de manier
waarop de essentie van de ge
beurtenis, een situatie of een
sfeer is weergegeven", zoals de
wedstrijdregels vermelden.
Sinds zondag heeft de jury
zich met natjes en droogjes in
gegraven op de negende ver
dieping van het KLM-hoofd-
gebouw in Amstelveen, om
donderdag de winnaars be
kend te maken. „Het is een
„heil of a job"", ment jurylid
Bryn Campbell, foto-redakteur
van het Britse maandblad The
Illustrated London News.
Campbell, zelf ooit fotograaf
en nu de man die voor zijn
blad de foto-selectie doet, is dit
jaar voor het eerst jurylid. Hij
weet zich in goed gezelschap,
want op kosten van de organi
satie zijn vertegenwoordigers
van het Westduitse Der Stern,
het Russische persburau No-
vosti, het Amerikaanse foto
agentschap Black Star, het
Noorse Aftenposten, The
Straits Times uit Singapore,
het Franse Libération en het
Hongaarse persagentschap
MTI-Foto naar Nederland ge
komen. Allen hebben slechts
enkele seconden nodig om een
foto op z'n waarde te schatten
en zullen die vaardigheid hard
nodig hebben om de prijzen bij
de juiste mensen te krijgen.
Er zijn negen categorieën, va
riërend van „het hete nieuws"
tot „geluk" en „het dagelijks
leven". De Premier Award
wordt meestal uitgereikt aan
de maker van een foto uit de
eerste categorie. De keus is dit
i'aar heel groot, voor de hand
iggen impressies van de vul
kaan-uitbarsting in Colombia
en de aardbeving in Mexico.
Feitelijk behorend tot de cate
gorie „dagelijks leven", maar
niet minder schokkend zijn de
foto's van de honger in Ethio
pië en die van de bloedende
kinderen in gewelddadig Bei
roet. Of van het drama in het
Heizel-stadion in Brussel en de
stadionbrand in Engeland, ook
goed voor een flinke brok van
ontzetting in de keel.
De aanslag op het vliegveld
van Wenen was zo mogelijk
nog bloediger. De echt goede
foto's zijn vaak ook nog sym
bolisch, zoals op die foto waar
een blanke vrouw in Zuid-
Afrika zich verweert tegen
een woedende zwarte menigte.
Hoe schokkender, hoe meer
kans op de prijs voor de Press
Photo of the Year, zo lijkt het.
De winnende foto's van de
voorbije jaren, zoals die van
het napalm-meisje in Vietnam
en de giframp in Bhopal be
vestigen die stelling.
„Dat er vaak trieste foto's in
de prijzen vallen is niet zo gek.
Het zijn de menselijke drama's
die het meeste indruk maken
op het publiek. En dan gaat
het niet zozeer om het onder
werp, maar om de uitdrukking
op de gezichten van de betrok
kenen die ons aangrijpen. Ik
ken een goed voorbeeld van
een foto die meer zegt dan
tienduizend woorden. Het was
die foto van de familie van die
Amerikaanse astronaute die
verongelukte in de Space
Shuttle. Zij zagen daar hun zus
en dochter aan een gruwelijk
De internationale jury van World Press Photo met een grote hoeveelheid foto's aan het werk in
Amstelveen. Uiterst i echts Bryn Campbell.
eind komen. Ik zie zo'n foto
volgend jaar nog wel in de
prijzen vallen. Als de fotograaf
zijn foto een paar seconden
eerder had genomen, zou het
niks bijzonders zijn geworden.
Een paar mensen die vol ver
rukking naar het vertrek van
de Shuttle. Maar dan die totale
ommekeer, het afgrijzen. On
betaalbaar", aldus Bryn Camp
bell.
Campbell realiseert zich terde
ge dat hij min of meer verlek
kerd over een afbeelding van
andermans ellende praat.
maar verweert zich. „Een foto
graaf moet immuun zijn voor
drama's en ze, paradoxaal ge
noeg, toch op hun juiste waar
de kunnen schatten. Op het
juiste moment er zijn is ook
belangrijk, maar het moment
van afdrukken is van cruciaal
belang. Op het moment dat
een gewone sterveling denkt
„wat afschuwelijk", moet hij
zijn plaat al gemaakt hebben".
De juiste plaats, een beetje ge
luk en het juiste tijdstip kun
nen een foto volgens Campbell
tot de beste maken van alle in
zendingen.
„Als iemand verliefd is op een
ander, zal dat geen duizenden
mensen in vervoering bren
gen. Dat gebeurt gelukkig ie
dere dag. Positieve gebeurte
nissen zijn legio in deze we
reld. De negatieve gebeurte
nissen zijn wat zeldzamer en
grijpen het publiek als geheel
meer aan, het is niet anders",
aldus Campbell aan het begin
van het grote karwei dat don
derdag een reeks winnaars
moét opleveren.
ARJEN VAN DER SAR
(Van onze correspondent Jo Wijnen)
WASHINGTON Minister E. Brinkman van WVC zal morgen
in de Amerikaanse staat Texas een nieuw plan voor de culturele
uitwisseling tussen de VS en Nederland presenteren. De minis
ter doet dat tijdens een drie-daags bezoek dat hij aan de Ameri
kaanse staat brengt.
Het plan is gericht op drie gebieden in de VS: Texas, het mid
den-westen en de westkust Het voorziet in drie grote culturele
projecten per jaar. Aan die projecten zullen symfonieorkesten en
dansgroepen deelnemen en er zullen voorts tentoonstellingen
van beeldende kunst in passen. Verder zal een aantal kleinere
projecten op touw worden gezet.
Zo zullen vooraanstaande Nederlandse kunstenaars tijdelijk
worden verbonden aan Amerikaanse universiteiten in de ge
noemde gebieden.
Volgens een onderzoek blijkt dat er veel hapert aan de kennis
van Nederland in de VS. In Texas bleek nagenoeg niemand te
weten dat Nederland een van de belangrijkste handelspartners
van de VS is. Slechts 1 procent van de ondervraagden was op de
hoogte van het feit dat Nederland tot de grootste investeerders
in de VS moet worden gerekend. Bijna niemand kon een be
langrijke kunstenaar of groep van Nederlandse komaf noemen.
Minister Brinkman zal tijdens zijn bezoek aan Texas zijn plan
aan 500 vertegenwoordigers van het Texaanse culturele- en
bedrijfsleven presenteren. Voor deze nieuwe uitwisselingsprojec
ten heeft de minister een miljoen gulden per jaar beschikbaar
gesteld. Per jaar moet dan wel nog twee miljoen gulden extra op
tafel worden gelegd. De minister rekent daarbij op sponsoring
door het bedrijfsleven.
Horizontaal: 1 blaasinstrument; 8 ge
makkelijke vaardigheid; 9 laatstleden
(afk.); 11 boomloot; 12 vorm van mij;
13 verharding van de opperhuid; 15
zoogdier; 17 geweven boordsel; 18
overschot; 19 howel; 20 boom; 21
eenvoudig ledikant; 23 moeilijkheid
(fig.); 25 les der ervaring; 26 vulkaan
op Sicilië; 27 spil; 28 gehoororgaan;
30 gram (afk.); 31 argument; 33 onbe-
Verticaal: 1 verhindering; 2 voeg
woord; 3 onzin; 4 enthousiast bewon
deraar; 5 inhoudsmaat; 6 geboorte
plaats van Abraham; 7 kweking; 10
vrouwelijk beroep; 12 geelkoper; 14
blOem; 16 vis; 21 gereed; 22 kleding
stuk; 23 flink manspersoon; 24 Euro
pese hoofdstad; 29 lofdicht; 31 mu
zieknoot; 32 windrichting (afkv).
OPLOSSING .0NZ6BJl€
:apo 62 :sf|jed frZ '|9-'S>f S2 :*ao.iq ZZ
iz :>|33z 9L lajiai fi iSmssauj
2t :saJBJ3| ot -'nasi L 9 :J9»II S
:ubi :sja|>i z '10 Z :ja|aq i :|BBO!P»a
sooia^aoj :uapaj ig :-j5 OE
:JOO 82 :se LZ :buo 93 '-X&\ S2
62 12 :sa 02 'ie 61 Usaj 81 :sai|
11 :iaza gi :j|aa zi 'bui Zl Uua U
"II 6 '••'IBIi 8 'tiniwoiq i :IBBJUOZUOH
WIM CROUWEL, DIRECTEUR MUSEUM BOYMANS VAN BEUNINGEN:
ENSCHEDE Het houden
van grote exposities is in de
toekomst niet meer mogelijk
zonder sponsoring door het
bedrijfsleven. Nu de overheid
bezig is te bezuinigen moet de
kunstwereld de gêne van zich
afwerpen en financieel heil
gaan zoeken bij het bedrijfs
leven. Die boodschap bracht
Wim Crouwel, sedert twee
maanden directeur van het
museum Boymans van Beu-
ningen in Rotterdam, gisteren
tijdens een bezoek aan de
Technische Hogeschool Twen
te.
In de Verenigde Staten bestaat
financiering van kunst door
het bedrijfsleven al heel lang,
in Nederland is er op dit ge
bied daarmee een heel voor
zichtige begin gemaakt. Voor-
lopig gebeurt dat nog veelal
incidenteel, door bijvoorbeeld
een tentoonstellingscatalogus
te laten bekostigen door een
bedrijf of bij thema-exposities
aan het onderwerp verwante
bedrijfstakken financieel te la
ten bijdragen.
Het grote probleem in Neder
land is volgens Crouwel het
principe „Voor wat hoort
wat". Crouwel: „Tot nu toe
wordt een bedrijf hoogstens in
een klein lettertje achter in de
catalogus genoemd als medefi
nancier. We moeten in de ga
ten krijgen dat dat niet kan.
Het verschil met sportsponso
ring, waar de sponsors meestal
houden van de sport die zij
steunen, is dat de kunst het
geld moet halen bij mensen
die geen affiniteit met kunst
hebben. Dat betekent dat je
een tegenprestatie moet leve
ren. Die kan velerlei vormen
hebben. Je biedt een bedrijf
bijvoorbeeld aan met relaties
en personeel de expeditie
reeds te bezoeken voor de offi
ciële opening. Of zelfs kun je
als tegenprestatie aan het be
drijf kunstwerken uitlenen. Je
moet ze in ieder geval het ge
voel geven dat ze voor hun
sponsorgeld iets krijgen wat
anderen niet hebben".
De kosten van grote tentoon
stellingen (minstens twee mil
joen om te beginnen) laat
staan van aankopen (onder de
vijf ton is geen oude meester
meer te koop) kunnen langza
merhand evenwel ook niet
meer bekostigd worden uit in
cidentele bedragen. Waar
Crouwel naar streeft is een ga
rantiefonds, dat samen met het
bedrijfsleven op poten gezet
wordt. Crouwel wees ook op
een onlangs uitgevoerd onder
zoek, waaruit blijkt dat bezoe
kers van culturele attracties
voor gemiddeld ƒ11,50 gulden
elders in de stad besteden.
Volgens de museumdirecteur
geeft dat de kunst alle recht
Twee zaken staan bij de kunst-
sponsoring voorop: het geld
mag niet in de plaats komen
van bijdragen van de overheid
en sponsoring, waarbij het mu
seumprogramma gedicteerd
gaat worden door de buiten
wereld is uit den boze. De mu
seumdirectie moet het pro
gramma blijven opstellen, al
was het alleen maar om de
identiteit van het museum te
kunnen handhaven. Reden
waarom het Amerikaanse
kunstsponsoringsysteem niet
klakkeloos op Nederland over
gebracht kan worden. In de
VS worden hele zalen door be
drijven geadopteerd, krijgen
ook de naam van het bedrijf,
met als gevolg dat museumdi
recties muurvast zitten en vrij
wel geen materiaal meer kun
nen wisselen.
ALPHEN AAN OEN RIJN EU
ROCINEMA I (Van Boetzelaer-
straat 6. tel. 01720-20800): Bre
akfast Club (al); 18.45, 21.15.
EUROCINEMA II: Commando
(16); 18.45, 21.15. wo. ook 14.15.
EUROCINEMA III: Back to the
future (al); 18.30, 21.00. wo. ook
14.00. EUROCINEMA IV: Got
cha (al); 18.45. 21.00. wo. 14.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
EUROCINEMA IV: De laatste
eenhoorn (al); wo. 14.15.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19. tel. 071-121239): Comman
do (16); 14.30. 19.00, 21.15.
LIDO en STUDIO (Steenstraal
39. tel. 124130): Back to the fu
ture (al); In de schaduw van da
overwinning (12); Weird Scien
ce (al); King Salomon's mines
(al); 14.30, 19.00, 21.15. White
Nights (al); 18.45, 21.15. ma. dl
ook 14.30. TRIANON (Bree-
straat 31, tel. 123875): The story
ol O II (al); 14.30, 19.00, 21.15
e REX (Haarlemmerstraat 52
tel. 071-125414): Zusters vooi
dag en nacht (16); 14.30, 19.00,
21.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
e LIDO: Taran en de toverketel
(al); wo. 14.30.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075):
Miami Super Cops (al); wo.
14.45, 19.00, 21.15. ma. di.
19.00. 21.15. CITY THEATER
II: Invasion USA (16); tijden zie
City I. CITY THEATER III:
Fletch (al); tijden zie City I.
CITY THEATER IV: Pervola
(12); tijden zie City I behalve
woensdagmiddag.
KINDERVOORSTELLINGEN
CITY THEATER: Assepoester
(al); wo. 14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY
(tel. 01717-4354): The purple
rose of Cairo (al); 20.15. di.
14.00. Super girl (al); wo. 15.45.
KINDERVOORSTELLINGEN
Assepoester; wo. 14.00.
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13269): Het smaragd
groene oerwoud (12); 20.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
Pinkeltje; wo. 14.00.
DEN HAAG. ASTA 1 (Spul 27.
tel. 463500): Commando (16);
14.00, 19.00, 21.30. ASTA 2
(Spul 27. tel. 463500): In de
schaduw van de overwinning
(12); 14.00. 19.00, 21.30.
ASTA 3: Weird science (al);
14.00. 18.45. 21.15. BABYLON
1 (naast Centraal Station, tel.
471656): White nights (al);
14.00, 18.45. 21.30. BABYLON
2: Plenty (al); 14.00. 18.45,
21.15. BABYLON 3: The
goonies (al); 14.00, 19.00. St. El
mo's fire (al); 21.30. CINEAC 1
(Buitenhof 20, tel. 630637):
Death wish 3 (16); 18 45. 21.30.
ma. dl. ook 14.00. CINEAC 2;
West aide story (al); 14.00,
20.00. CINEAC 3: Militaire
academie (16); 14.00, 18.45,
21.30. EUROCINEMA (Leyweg
■910, tel. 667066): Commando
(16); wo. 19.00, 21.30. overige
dagen 14.00, 19.00, 21.30.
METROPOLE 1 (Carnegielaan,
tel. 456756): Back to the future
(al); 14.00, 18.45, 21.30. ME
TROPOLE 2: Teachers (al);
14.00, 18.45. 21.30. METRO
POLE 3: Dance with a stranger
(16); 14.00, 18.45, 21.30. ME
TROPOLE 4: Silverado (al);
14.00. 18.45, 21.30. METRO-
POLE 5: The far pavilions (al);
18.45. 21.30. ma. di. ook 14.00.
ODEON 1 (Herengracht 13,
tel. 462400): Back to the future
(al); 13.45, 18.45, 21.30. ODE
ON 2: Brewster's millions (al);
13.45, 18.45. 21.30. ODEON 3:
Hot Chili (16); 13.45. 18.45,
21.30. ODEON 4: Gandhi (al);
13.45, 20.00. LE PARIS 1 (Ket
tingstraat 12b, tel. 656402): Jun-
ge Madchen/heiBe Körper (18);
12.00 tot 22.30. LE PARIS 2:
Jailhouse girls (18); 12.15 tot
22.45. LE PARIS 3: Schule
der itimen wunsche (18); 12.30
tot 23.00. HAAGS FILMHUIS
(Denneweg 56. tel. 459900): Zaal
1: A zed and two noughts;
14.00, 19.30, 21.45. Zaal 2: My
beautiful laundrette; 16.15,
19.30, 21.45. Zaal 3: Paris vu
par Ie cinéma avant-garde 1:
L'Atalante; ma. Bundu sauve
des eaux; di. Aurelia Steiner-
Melbourne; Bridge-film; La Sei
ne a recontre Paris; wo. dag.
14.00. 19.30, 21.45.
KINDERVOORSTELLINGEN:
CINEAC II: Taran en de tover
ketel: wo. 14.00. EUROCINE-
MA: De goonies (al); wo. 14.00.
METROPOLE 5: Taran en de
toverketel (al); wo. 14.00.
„Op grond van de onvoorstel
bare vernietigingskracht en de
ongewenste neveneffecten is
het gebruik van kernwapens
onacceptabel. Dit heeft geleid
tot één van de fundamentele
paradoxen van het nucleaire
tijdperk: de kernwapens wor
den gemaakt om nooit te wor
den gebruikt. Het is echter be
ter uit de „onbruikbaarheid"
van de kernwapens te conclu
deren, dat deze wapens moe
ten worden afgeschaft. Niet al
leen de kernwapens zelf zijn
onacceptabel, maar ook de
daarop gebaseerde strategie.
Wederzijds Verzekerde Ver
nietiging is moreel verwerpe
lijk, omdat het een uiting is
van het morele bankroet van
de mensheid dat de vrede al
leen kan worden gehandhaafd
door te dreigen met de totale
vernietiging. Wederzijdse Ver
zekerde Vernietiging is logisch
onaanvaardbaar, omdat er
geen enkele garantie bestaat
dat, ook al is het nu veertig
jaar goed gegaan, dit in de toe
komst zo zal blijven. Er zal al
tijd een risico bestaan dat ooit
een kernoorlog tussen de
grootmachten losbarst".
Geschiedenis
Dat zijn enkele prikkelende
zinnen in „De Nucleaire Erfe
nis". Een boekwerk, dat een
volledig overzicht geeft van de
nucleaire geschiedenis: vanaf
de ontdekking van de radio-
-activiteit in 1896 tot en met
Starwars. Het werk is geschre
ven door twee wetenschappe
lijke medewerkers van de
TH-Eindhoven, Willem de
Ruiter en Bart van der Sijde.
De natuurkunde student Alex
van der Spek, van dezelfde
TH, deed de uitvoerige fotore
search voor deze uitgave.
Het overhandigen van het
boek was meer dan alleen een
symbolisch gebaar naar de po
litiek. Het boek richt zich niet
tot een selecte groep politici en
wetenschapsmensen, maar
vooral ook tot een breed pu
bliek van geïnteresseerden.
Hoe groot die laatste groep is,
mag worden afgeleid uit de in
tensieve deelname aan de re
cente en nog steeds voortdu
rende discussie over kernbe
wapening en vele andere ui
tingen van belangstellenden.
Hoever reikt onze kennis over
de kernwapenproblematiek?
Voor wie zich in de discussie
mengt - en wie doet dat eigen
lijk niet? - zal het niet meeval
len op grond van voldoende
inzicht gefundeerde oordelen
te geven. De problematiek is
zeer complex, in al haar tech
nologische, strategische, econo
mische, morele, politieke en
psychologische aspecten. In dit
brede en diepgravende boek
werk hebben de auteurs na
tuurwetenschap, technologie
en kernbewapening in histo
risch perspectief geplaatst.
Hun werk benadrukt dat met
name ook onder natuurweten
schappers sprake is van een
krachtige opleving van de
aandacht voor bewapenings
vraagstukken. Juist natuurwe
tenschappers hebben een spe
ciale verantwoordelijkheid,
omdat zij in staat zijn de we
tenschappelijke en technologi
sche aspecten van de wapen
wedloop toe te lichten. Het is
onmiskenbaar dat op geen en
kel terrein van de samenle
ving de invloed van de tech
nologie zo groot is als op het
gebied van oorlogsvoering of
juist het voorkomen daarvan.
„De wapenwedloop is een
technologische wedloop en het
lijkt erop dat president Reagan
met zijn Strategisch Defensie
Initiatief (Starwars) de eind
spurt heeft ingezet".
Rode draad
De auteurs hebben drie rode
draden door hun werk ge
vlochten: de historische ont
wikkelingen van de kernbe
wapening, de betekenis van de
wetenschap en de technologie
daarin, en de rol van de na
tuurwetenschappers. Zonder
concessies te doen aan de we
tenschappelijke waarde, wordt
een taalgebruik gehanteerd,
dat de aangesneden problema
tiek voor grote groepen men
sen toegankelijk maakt. Zon
der meer mag worden gesteld,
dat het boek onmisbare infor
matie biedt voor wie op niveau
over deze veelal niet eenvou
dige materie wil meedenken.
In mei van dit jaar gaat Ne
derland een nieuwe Tweede
Kamer kiezen. Een belangrijk
deel van de discussies voor de
verkiezingen zal mogelijk
worden besteed aan de plaat
sing van kruisvluchtwapens
op Nederlands grondgebied.
Met dit boek zal iedereen zich
een verantwoord oordeel kun
nen vormen over de ingewik
kelde bewapeningsproblema-
tiek, dat verder gaat dan de
gebruikelijke ongenuanceerde
opvattingen van voor- en te
genstanders.
JENNO SIJTSMA
Willem de Ruiter en Bart
van der Sijde: „De Nucleaire
Erfenis", 592 pagina's. Uitge
verij Boom, Meppel. Prijs
ƒ56,00.
De omslag van de Atlas.
De Uitgeverij Becht heeft
een fraaie „Atlas van de
Sterrenhemel" uitgebracht.
Dit boekwerk, dat een com
plete sterrenatlas van de
noordelijke en zuidelijke
sterrenhemel met de coördi
naten van het jaar 2000 be
helst, heeft voor de amateur-
astronoom heel wat te bie
den. Allereerst uitvoerige
overzichtskaarten van de
sterrenhemel en afzonderlij
ke kaarten en beschrijvingen
van alle 88 sterrenbeelden.
Alle mogelijke sterren, dub
belsterren, nevels, sterrenho
pen etc. zijn daarop aangege
ven. Het boek bevat ook een
sumiere, maar duidelijke
maankaart en tabellen,
waaruit de planeetposities tot
1995 zijn af te leiden. Het
werk, dat een prettige en
overzichtelijke indruk
maakt, bevat goede, korte
begeleidende teksten en be
steedt ook aandacht aan het
waarnemen van poollicht,
meteoren, kometen etc. Om
toch ook een kritisch nootje
te kraken: een nadeel is mis
schien, dat het boek door zijn
vrij grote omvang niet bij
uitstek geschikt is om „in het
veld" te worden gebruikt.
LEO HENNY
Atlas van de Sterrenhemel;
redactie Storm Dunlop,
sterrenkaarten: Wil Tirion;
vertaling uit het Engels:
Govert Schilling; uitgeve
rij H.J.W. Becht, Amster
dam; 80 bladzijden, gebon
den; prijs: 34,90.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK
THEATER. RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
„Hé, kijk, een meeuw". Meest
al blijft het bij die constatering
als we langs strand en duinen
wandelen. Wie het boek
„Kust- en zeevogels van de
hele wereld" doorneemt, be
seft echter al snel dat achter
die ranke witte vogels een on
bekende wereld schuilgaat.
De Zweedse auteur van dit
boek, Lars Löfgren, heeft de
zeevogels ruim tien jaar bestu
deerd en gefotografeerd tij
dens zijn reizen als marconist
op koopvaardijschepen. Hij is
gefascineerd geraakt door deze
wat hij noemt, laatste grote
„avonturiers" die een leven öp
de oceanen leiden met zware
stormen, zonder beschutting
en om te rusten niets dan wa
ter met een hoog zoutgehalte
en temperaturen variërend
van tropisch tot onder nul.
Bijna driehonderd soorten zee
vogels onderverdeeld in
zestien families laat hij in
zijn boek de révue passeren en
daarbij gaat het niet alleen om
de mooie zwart wit en kleur
platen. Löfgren geeft ook veel
aandacht aan de ecologie van
de zeevogels, hun gedrag, com
municatie, voortplanting en
relatie met de mens. De foto's
zijn afgewisseld met kaarten
en tekeningen van vlieg- en
trekbewegingen. Voorts een
register en voor de liefhebber,
tevens een literatuurlijst.
Lars Löfgren:,, Kust- en Zee
vogels van de hele wereld".
Uitgeverij Het Spectrum.
Prijs 49,90.
Sigmund Freud daalde als eer
ste af in het diepste van de
menselijke ziel en nog tot op
heden exploreren wetenschap
pers de bodem van ons bin
nenste. Niet altijd met succes,
gezien de heersende contro
verses tussen de diverse ziel-
kundigen. Blijkbaar verkeren
vogelswetenschappers, en van
Maarten 't Hart weten we dat
deze lieden zich ornithologen
noemen, vriendschappelijker
met elkaar. In zijn onlangs
verschenen boek „Vogelge
drag" maakt Robert Burton er
geen geheim gebruik te heb
ben gemaakt van het werk
van menig vermaard collega.
Misschien geven vogels, een
zeer geliefde diersoort, minder
aanleiding tot discussie en
naijver. In ieder geval weet
Burton de meest recente ont
dekkingen over het leven en
het gedrag van vogels in een
voor iedereen toegankelijk ka
der te plaatsen. Het ware te
wensen dat ook op menselijk
handelen geënte onderwerperf
als communicatie, levenswijze,
het grootbrengen van de jon
gen en leven in groepsverband
ooit zo helder door een intelli
gente „vogel" op een rij zou
den kunnen worden gezet. Het
leven zou er aanmerkelijk
simpeler uitzien. Of onze fy
sionomie kan wedijveren met
de in dit boek zeshondervoudi-
ge aanblik van kleurrijk geve
derde vrienden is weer een
ander verhaal. Een boek waar
de mens veel van kan leren.
Robert Burton: „Vogelge
drag". Uitgeverij Het Spec
trum. Prijs 39.90.
