Grootste spionnenruil uit
de geschiedenis op komst
Eten bijkaarslicht
en slapen in de kou
Demonstranten plunderen
opslagloods hulpgoederen
BILD: OOK DISSIDENT SJAKANSKI NAAR WESTEN
Alva Myrdal onvermoeibaar
strijdster voor de vrede
Geen
verdergaande
maatregelen
van EG tegen
Zuid-Afrika
Britten speculeren over
ontslag premier Thatcher
BUITENLAND
EeidóeSommtt
MAANDAG 3 FEBRUARI 1986 PAGINA
Eerste vrouw gekozen in
parlement Liechtenstein
VADUZ In het Alpen-vorstendom
Liechtenstein blijft na de parlements
verkiezingen van gisteren vrijwel alles
bij het oude. De enige verandering van
formaat is dat voor het eerst een vrouw
in de landdag zitting zal nemen. Het
dras ook de eerste maal dat vrouwen
mochten stemmen.
Ongeveer 55 procent van de 12.800
stemgerechtigden in Liechtenstein is
van het vrouwelijk geslacht. Zij kregen
vorig jaar kiesrecht toen kroonprins
Hans Adam zijn vader opvolgde als
vorst. De meeste van hen hebben ook
hun stem uitgebracht. Liechtenstein
kent stemplicht ofschoon nog nooit
straffen zijn uitgedeeld voor het verza
ken van die plicht.
Arias president
van Costa Rica
SAN JOSE De sociaal
democraat Oscar Arias
Sanchez (45) heeft de pre
sidentsverkiezingen in
Costa Rica gewonnen. Hij
kreeg 54 procent van de
stemmen. Arias volgt op 8
mei zijn partijgenoot Luis
Alberto Monge op als pre
sident. De opkomst bij de
verkiezingen was traditio
neel hoog: ongeveer ne
gentig procent. Een van de
grootste problemen waar
de. nieuwe president mee
te maken krijgt is de aflos
sing van de buitenlandse
schuld van Costa Rica van
4,5 miljard dollar.
Belgische
schiet haar
kinderen dood
LOKEREN In de
Belgische stad Lo
keren heeft een
35-jarige vrouw vrij
dag haar drie kinde
ren doodgeschoten
en daarna de hand
aan zichzelf gesla
gen. Toen haar echt
genoot thuis kwam
vond hij de lijken
van de kinderen, 14,
10 en 6 jaar oud, en
zijn vrouw. Het is
niet bekend wat het
motief van de
vrouw is geweest
Oman verbiedt huwelijk
met buitenlanders
BAHREIN Oman heeft met ingang
van zaterdag zijn burgers verboden met
buitenlanders te trouwen. De wet
maakt een uitzondering voor ongehuw
de bejaarden en gehandicapten. Voorts
kunnen Omanieten met speciale toe
stemming trouwen met burgers van an
dere Golfstaten. De wet is uitgevaar
digd „om sociale problemen te voorko
men". „Kinderen van Omanieten die
met buitenlanders zijn getrouwd heb
ben een andere culturele achtergrond",
aldus een minister. Veel Golfstaten ma
ken zich zorgen om het groeiende aan
tal huwelijken met buitenlanders.
Saoedi-Arabië moedigt met financiële
premies zijn burgers aan met landgeno
ten te trouwen.
Botha adverteert
voor machtsdeling
JOHANNESBURG In grote advertenties over
twee pagina's in de Zuidafrikaanse kranten heeft
president Pieter Botha gisteren uiteengezet dat
zijn regering echt bereid is tot machtsdeling met
de zwarte Zuidafrikanen. „Wij hebben ons ver
plicht tot gelijke kansen voor allen. Gelijke be
handeling. En gelijkheid voor de wet", aldus
Botha. De advertenties in de Engelstalige en
Afrikaanstalige pers zijn de tweede ronde in een
spectaculair media-offensief waarbij Botha een
opmerkelijk verzoenende toon bezigt. De rege
ring heeft een public relations firma in Johan
nesburg in de arm genomen om de hervormings
politiek van de regering-Botha te verkopen. Als
de public relations campagne in Zuid-Afrika suc
ces heeft, zal ze ook in net buitenland worden
gevoerd, zo kondigde de firma aan.
„Israël en Iran
werkten samen
aan kernwapens"
LONDEN Israël en Iran heb
ben in 1977 een overeenkomst
gesloten om gezamenlijk nucle
aire raketten te ontwikkelen.
Aan de samenwerking kwam
echter een einde toen de sjah in
januari 1979 moest vluchten
voor de islamitische revolutie
van ayatollah Khomeini. Dat
heeft het Engelse weekblad The
Observer gisteren gemeld. De
krant zegt geheime documenten
over het project te hebben ver
worven. Teheran nam aan het
project deel in ruil voor oliele
veranties aan Israël.
Tien miljoen dollar
losgeld voor Koreaar
BEIROET In Beiroet is een la
geld van tien miljoen losgeld geëj
voor de afgelopen vrijag ontvoer!
Zuidkoreaanse diplomaat Do Chal
-Sung. Hij is de 39e buitenlander d
in Beiroet gekidnapt is sinds janua
1984. Voor zover bekend is dit f
eerste keer dat er door de ontvoa
ders een losgeld geëist wordt. 0
meeste extremistische groepering»
die buitenlanders gekidnapt hebbel
vroegen de vrijlating van Libanel
gevangenen of politieke veranderiJ
gen in ruil voor de vrijlating va
hun gegijzelden. Behalve Do worda
er nog 13 buitenlanders vermist: zl
Amerikanen, vier Fransen, een Iti
liaan, een Brit en een Spanjaard.
BONN Oost en West
hebben een overeenkomst
bereikt over de grootste
ruil van gevangen geno
men geheime agenten uit
de geschiedenis. Ook de
37-jarige Russische dissi
dent Sjaranski zal in het
kader van de transactie
naar het Westen komen.
Pogingen om ook de
meest prominente dissi
dent, de Nobelprijswin
naar Andrei Sacharov, in
te sluiten bij de ruil zijn
echter op Russische on
verzettelijkheid stukgelo
pen.
Dat meldt vandaag het West-
duitse massa-blad Bild, dat
zich zegt te baseren op hoge
Russische bronnen. De Duitse
regering onthoudt zich van elk
commentaar. Volgens rege
ringswoordvoerder Ost wordt
er op dergelijke berichten
principieel niet gereageerd.
Sjaranski werd in 1978 veroor
deeld tot dertien jaar cel. De
dissident zou worden geruild
tegen oostblok-agenten, die in
de Bondsrepubliek en de Ver
enigde Staten gevangen zitten.
Bild noemt onder andere de'
Russische technologie-spion
Yefgeni Semljakov, die vorig
jaar in Keulen werd gearres
teerd.
Ook de voor het oostblok spio
nerende vroegere ambtenaar
van het ministerie van defen
sie in Bonn, Lothar Erwin
Lutze, die in de Bondsrepu
bliek gevangen zit, zou deel
uitmaken van de transactie.
Oost-Berlijn en Moskou zou
den van hun kant twaalf
spionnen van de Westduitse
inlichtingendienst, de BND,
vrijlaten. Enkele van hen zijn
tot levenslang veroordeeld.
De agentenruil zou plaats vin
den op een plek die daar al va
ker voor benut is: de Glienic-
ker-brug tussen Berlijn en
Potsdam.
DEN HAAG De zater
dag op 84-jarige leeftijd
overleden Zweedse poli
tica, schrijfster, sociologe,
feministe en activiste
Alva Myrdal heeft haar
hele leven onvermoei
baar gewerkt aan het
dichterbij brengen van
haar droom van een
rechtvaardige samenle
ving en een wereld zon
der oorlog.
Myrdal kreeg in 1982 de
Nobelprijs voor de vrede.
De jury stelde dat zij de
ogen van de wereld had
geopend voor het gevaar
van de bewapeningswed
loop.
Met haar echtgenoot Gunnar,
die in 1974 een van de win
naars was van de Nobelprijs
voor economie, was Alva
Myrdal een van de sociaal
democratische intellectuelen
die in het Zweden van de ja
ren dertig de basis legde voor
de Zweedse welvaartstaat.
In 1955 was zij Zweden's eer
ste vrouwelijke ambassadeur
en elf jaar later schreef zij
weer geschiedenis toen ze de
eerste minister voor ontwa
pening ter wereld werd. Tal
loze malen werd ze voorge
dragen voor de Nobelprijs
voor de vrede voor ze hem in
1982 kreeg.
Met haar man schreef ze in
1934 een opmerkelijk boek
waarin werd gepleit voor ge
lijke kansen op \frerk voor
vrouwen, zwangerschapsver
lof, gratis kinderopvang, gra
tis schoolmaaltijen, gratis me
dische verzorging voor kin
deren en seksuele opvoeding
op school.
Deze vooruitstrevende aan
bevelingen, die hun tijd ver
vooruit waren, veroorzaak
ten grote opschudding. Het
riep op tot een scherpere
wetgeving om geestelijk ge
handicapten en andere „on
gewenste personen" (bijvoor
beeld criminelen) te verhin
deren kinderen te krijgen.
Myrdal werd door collega's
in de regering gekritiseerd,
omdat ze zich te naïef zou
opstellen tegenover de Sov
jet-Unie. Haar felste criticus
was haar zoon Jan, die haar
in zijn boek „Kinderjaren"
(1982) beschuldigde dat zij
hem had gebruikt als „proef
konijn" om haar theorieën
over het opvoeden van kin
deren uit te proberen.
Het echtpaar protesteerde fel
toen de pers delen uit het
boek publiceerde, maar hun
bezwaren werden verworpen
door de persraad. Twee jaar
later zei Jan over zijn ouders
dat ze jong waren toen hij op
groeide, „maar wat ze ook
waren, ze waren geen lief
hebbende ouders".
Alva Myrdal staakte haar pu
blieke activiteit na september
1984 toen zij werd geopereerd
aan een hersentumor.
Tientallen
doden bij
treinongeluk
Bij een spoorwegon
geluk in de buurt van
de Zuidafrikaanse
stad Durban zijn vrij
dag minstens 39
mensen omgekomen
en meer dan 80 ge-
wond. De wrakstuk
ken worden nog
doorzocht en het
aantal slachtoffers
kan nog stijgen. De
trein, waarin allen
zwarten zaten, botste
door onbekende oor
zaak op een stil
staande trein met
passagiers.
SMIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
1200) Voor de ogen van de minister-presi
dent ontwikkelde zich nu een tafereeltje, dat
deze met enige minachting bekeek. „Walge
lijk...." mompelde hij. „En dat noemen ze dan
geheime agenten van de B.G.D.... Moet je ze
zien, die slappe besseplukkers. Ja hoor, meneer
de kersverse ridder..., pak jij die jankende griet
maar bij haar polsje beet, bah!" „Wat is er
met U aan de hand, lieve juffrouw Theodora?"
vroeg smidje Verholen bezorgd. „Ik.... ik had
n..nog wel een n..nieuw hoedje gekocht voor de
gelegenheid...," snikte Theodora Dubbelsnuf en
een vrijwel onstuitbare tranenvloed ontsprong
aan haar B.G.D.-oogjes. „Ik vind het een heel
leuk hoedje en het staat U bijzonder kwiek,"
troostte de smid. „O.... zei Sjeems Pond dat
maar...," zanikte agente X-03. „Hij had met me
a gesproken, ziet U? We zouden vanavond sa
men naar de bioscoop. Maar vanmorgen kwam
die lefgozer ijskoud bij me op kantoor om te
vertellen, dat-ie verhinderd was. Om redenen
van dienstbelang, zei hij... Ma..maar ik weet, dat
hij loog, want hij heeft voor vanavond met een
ónder meisje afgesproken!" „Met die mooie,
blonde secretaresse van de kolonel zeker!" riep
de smid verontwaardigd uit. „Pr...precies...",
snikte Theodora. „Ze gaan om acht uur dineren
bij Slah Blad Ping!" „Da's geen stijl!" vond
smidje Verholen. „Waar haalt die sallemanderse
kerel de moed vandaan om jou zomaar de bons
te geven! Wel voor-den-donder, Theodora! Als
je mijn gezelschap voor lief wilt nemen, gaan wij
óók dineren bij Slah Blad Ping! Ik bestel meteen
telefonisch een tafel!" Tja..., zó is die smidje
Verholen nu eenmaal. Altijd klaar om iemand uit
de purée te helpen...
MINISTER VAN DEN
BROEK:
LUSAKA Het gesprek dat
minister Van den Broek giste
ren in Lusaka heeft gevoerd
met mensen van het Afrikaans
Nationaal Congres geeft hem
geen aanleiding om de andere
EG-landen voor te stellen ver
dergaande maatregelen tegen
Zuid-Afrika te nemen dan die
de laatste maanden zijn over
eengekomen.
De minister, ,die vandaag en
morgen in de Zambiaanse
hoofdstad de ministersconfe
rentie tussen de twaalf EG-
-landen en de zes Frontlijnsta-
ten bijwoont, sprak' als voorzit
ter van de ÈG-ministerraad
met de „derde man" van het
ANC, Thomas Nkobi.
Het ANC heeft waardering
voor de maatregelen die de
twaalf EG-landen na het be
zoek van Europese „troika"
aan Zuid-Afrika in september
in Luxemburg hebben afge
sproken. Het begrijpt dat het
niet makkelijk is twaalf lan
den op één lijn te brengen, al
dus de minister.
Maar juist nu de ANC-leiding,
di'e de jongste rede van de
Zuidafrikaanse premier Botha
sceptisch ontving, heeft beslo
ten de gewapende strijd tegen
de apartheid op te voeren, zou
zij uiteraard het liefst zien dat
Zuid-Afrika helemaal wordt
geïsoleerd.
Van den Broek sluit niet uit
dat de Frontlijnstaten An
gola; Mozambique, Zimbabwe,
Zambia, Tanzania en Botswa
na vandaag zullen aandrin
gen op verdergaande sancties
tegen Zuid-Afrika. Maar het
„Pakket van Luxemburg"
geen uitvoer van ruwe olie
naar Zuid-Afrika, en in het al
gemeen beëindiging van de
militaire samenwerking „is
het enige dat Europa op dit
moment te bieden heeft".
Een sneeuwschuiver in Zuid-Frankrijk probeert een rijbaan begaanbaar te maken voor de lang
zaam achteropkomende file.
WINTER VERSTOORT LEVEN IN ZUID-EUROPA
(Vervolg van voorpagina)
PARIJS/MADRID De
files die de afgelopen da
gen zijn ontstaan bij de
grensovergang Le Perthus
tussen Spanje en Frank
rijk (A9/A7) lossen zich
slechts langzaam op. De
overgang werd gister
avond sneeuw-vrijge-
maakt, maar blijft moei
lijk begaanbaar. Met de
secundaire wegen in Zuid
west-Frankrijk en Noord-
Spanje is het slecht ge
steld.
Vele honderden vrachtwa
gens, bussen en personenauto's
zaten de afgelopen dagen aan
beide zijden van de grens
muurvast. Honderden mensen
hebben de nacht in hun auto's
doorgebracht. In de grens
plaats La Jonquera nabij Le
Perthus werd de situatie zo
onhoudbaar, dat de burge
meester de bevolking opriep
om onderdak te bieden aan de
reizigers die waren gestrand.
De brandweer en het Rode
Kruis stuurden dit weekend
drinkwater, 1.500 kilo brood
en honderden dekens naar de
grens omdat alle voorraden
waren uitgeput.
In de zwaarst getroffen Spaan
se provincie, het noordweste
lijke Gerona, zaten gister
avond nog twaalf dorpen voor
de vierde achtereenvolgende
dag zonder stroom. In Asturië
zijn kvolven gesignaleerd die
kudden geiten aanvallen.
Sinds dinsdag zitten in dit deel
van Spanje zeven bergbeklim
mers vast. In Lugo in Galicië
kunnen 64 kinderen en drie
leraren al drie dagen hun
school niet verlaten. Aan
voedsel hebben zij echter geen
gebrek.
Ook verder naar het noorden
houdt het slechte weer aan. Bij
een kettingbotsing in dichte
mist bij Kempen in Beieren
zijn gisteren 21 mensen ge
wond geraakt, van wie drie
ernstig. De botsing gebeurde
op een spekglad wegdek. On
der meer drie bussen met win
tersporters en een bus met
schoolkinderen waren erbij
betrokken.
In Oostenrijk zijn veel dalen
niet bereikbaar vanwege de
grote hoeveelheid sneeuw. In
de provincies Karinthië en
Stiermarken is een groot aan
tal bergwegen afgesloten. Vier
boerderijen werden bedolven
onder lawines; de bewoners
konden zich in veiligheid stel
len.
In het zuiden van Zwitserland
werden tientallen mensen geë
vacueerd in verband met lawi
negevaar. Na verscheidene da
gen van zware sneeuwval zijn
een aantal dalen in het kanton
Graubunden van de buitenwe
reld afgesloten en in het kan
ton Tessin werd in de buurt
van de Italiaanse grens een
brug door een lawine wegge
slagen.
In vier departementen in het
zuidoosten van Frankrijk, dat.
sinds donderdag door het bar
re winterweer wordt geteis
terd, geldt nog steeds de nood
toestand. Elektriciteits- en te
lefoonkabels zijn gebroken en
vele wegen onbegaanbaar
Honderdduizend Franse gezin
nen zaten gisteravond tj
kaarslicht rond de tafel.
Het zwaarst getroffen zijn dt
departementen Pyrenees-C^
riëntales, Aude, Ariege en A'
dèche. Tussen Perpignan c.
de Spaanse grens waren U
gisteravond de meeste wegef
nog geblokkeerd. Veel winter
sporters in de Pyreneeën, orj
der wie ook Nederlanders, zijr
daarom gedwongen hun ver
blijf in de berghotels te verlen
gen. Met het gevaar op lawin^
wordt de sneeuwpret tot eet
minimum beperkt.
De Aniene en Tiber, de twrj
rivieren die dwars door de Ita
liaanse hoofdstad Rome strd-
men, hebben dit weekeind»
opnieuw duizenden gezinnet
uit hun huizen verdreven ef
voor tientallen miljoenen gul
dens schade aangericht, voori
in het industriegebied rond dt
hoofdstad. Ook de schade it
Venetië is enorm. De inhout
van het rioleringssysteem
boven komen drijven en mé
het wassende water de huizet
binnengedrongen. Duizendet
Venetianen overnachtten bo
ven op de keukentafel, om hr
zekere voor het onzekere l|
nemen.
Een sneeuwstorm heeft het al
gelopen weekeinde in Noord,
en Midden-Engeland vele we
gen onbegaanbaar gemaakt
Sneeuwploegen probeerden dt
wegen vrij te maken, maar o(
veel plaatsen waren alle in
spanningen vruchteloos, oni
dat de sneeuw in een muir
van tijd door de stormwin
werd teruggeblazen.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
PORT-AU-PRINCE In
een restaurantje niet ver
van het witte paleis van
president Jean-Claude
Duvalier ruimt een kelner
de tafel af en veegt de
restjes van een maaltijd
kip in de etensbak van
een wachtende bedelaar.
Haïti is al jaren het armste
land op het westelijk halfrond.
Ongeveer driekwart van de
bevolking verdient minder
dan 150 dollar per jaar. De
Wereldbank schat dat minder
dan een half procent van de
bevolking veertig procent van
de rijkdom bezit. Ook de cij
fers van de Wereldgezond
heidsorganisatie zijn bedroe
vend: de kindersterfte is 125
op de 1.000 en de gemiddelde
leeftijd is 55 jaar.
Maar steeds meer mensen ko
men in verzet tegen de rege
ring, die de oppositie bijna
dertig jaar lang in toom heeft
weten te houden. Afgelopen
vrijdag kondigde de president-
-voor-het-leven Duvalier de
staat van beleg af terwijl tal
van steden werden geteisterd
door rellen en branden.
In Les Cayes, een stadje van
50.000 inwoners in het zuid
westen van Haïti, werden na
een demonstratieve optocht
opslagplaatsen voor buiten
landse hulpgoederen, weeshui
zen van de missie, ziekenhui
zen, scholen en winkels ge
plunderd. Demonstranten had
den spandoeken en borden bij
zich waarin om hulp werd
verzocht aan wie dan ook
de Verenigde Staten, het
leger, en zelfs Frankrijk, dat
tot 1804 de heerschappij voer
de over Haïti. Volgens een de
monstrant zal Haïti de kant
opgaan van Cuba of Nicaragua
als er niet iets verandert.
De VS volgen de gebeurtenis
sen in Haïti met grote zorg.
Haïti deelt samen met de Do
minicaanse Republiek een pal
ten zuidoosten van Cuba gele
gen eiland in het Caraibische
gebied. Gegeven de nog steeds
moeilijke situatie in Midde-
n-Amerika, kunnen de Vere
nigde Staten zich in feite geen
extra problemen permitteren
in die regio.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN In Groot-Brittannië vormt de wenselijk)
heid van premier Thatchers ontslag het gesprek van dé
dag. Over de mogelijkheid dat Thatcher echt zou kunf
nen aftreden wordt echter minder gepraat. Dat komi
door de hardnekkigheid waarmee zij zich vastklamp)
aan haar ambt van premier.
Marcia Falkender, de gewezen particuliere secretaresse van ex
-Labourpremier Harold Wilson, die alles afweet van wat er get
beurt in Downing Street 10, vergelijkt Thatchers greep op hel
premierschap met die van een papegaai op zijn stokje.
„Voor Margaret Thatcher valt, moet iedere klauw met een tant
worden opengebroken," schreef Falkender gisteren in haar veer
gelezen wekelijkse rubriek, „De andere zijde van de politiek", iir
de Londense „Mail on Sunday".
Een niet nader genoemde minister is volgens The Observer
mening toegedaan, dat Thatcher binnen het jaar zal aftredenj
Haar excuus: een oogkwaal, waardoor zij al een tijd wordt get
plaagd.
Een fluistercampagne achter de rug van Thatcher bewijst in iet
der geval dat de geloofwaardigheid van de conservatieve pre
mier een ferme knauw heeft gekregen. De anders zo zelfverze»
kerde IJzeren Lady loopt het risico door haar eigen partijgeno
ten van het voetstuk te worden gestoten.
In conservatieve kringen gonst het immers van de geruchten)
Vertelt wordt al dat bepaalde ministers samen met prominentr
conservatieve afgevaardigden al een opvolger voor Thatcher
zoeken.
Volgens politieke waarnemers dreigt in de schoot van de Conj
servatieve partij zelfs een echte „burgeroorlog" los te barsten
Thatcher is er nog steeds niet in geslaagd de Westland-affaire ir
de doofpot te krijgen. Deze zaak dreigt nu meer en meer hai
Watergate te worden.
