fieidóeSou/tcwit
Aramco dreigt met
vertrek uit Nederland
„Er is hier toch
godsdienstvrijheid'
STAD OMGEVING
Muzikale politie in Stadsgehoorzaal
Reclamemast aan
Plesmanlaan blijft staan
Acht jaar wegens
moord op rivaal
OVERLEG OVER SOCIAAL PLAN AFGEBROKEN
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1986 PAGINA 13.
Laboranten
AZL weer terug
naar oudbouw
LEIDEN Een aantal labo
ranten van het AZL doet
proeven waarbij radio-actief
materiaal wordt gebruikt
noodgedwongen weer in één
van de oude gebouwen. De
bedoeling was, dat de proe-
ven in laboratoria in de
nieuwbouw van het zieken
huis zouden worden gedaan,
maar nog alle noodzakelijke
voorzieningen bleken aan
wezig. Zo bleek het ook niet
mogelijk een volstrekt stof
vrije ruimte in te stellen.
LEIDEN De reclamemast aan de Plesmanlaan wordt niet ver
wijderd en ook de reclame voor sigaretten blijft hangen. Het colle
ge van B en W laat een en ander weten in een brief aan de Leidse
huisarts B. Crul. Crul had net zoals Rijkswaterstraat en de pro
vincie Zuid-Hoilland zijn veronrusting over de mast kenbaar
gemaakt. Het college is niet van plan zich iets aan te trekken van
de protesten tegen de rokende cowboy, omdat alle formele proce
dures rond de bouw van de mast met daarin mogelijkheden tot het
indienen van bezwaarschriften zijn doorlopen. Toen is geen enkel
bezwaarschrift ingediend, zeggen B en W. Vervolgens is een con
tract met de exploitant voor een periode van twintig jaar afgeslo
ten. „De mast past naar ons oordeel in de stedebouwkundige struc
tuur van de bebouwing rond de Plesmanlaan en is ons inziens niet
ontsierend voor de omgeving", schrijven B en W. Een oordeel,
over de aard van de reclame zou de overheid niet mogen hebben.
LEIDEN/DEN HAAG Een 48-jarige in Leiden wonende
Marokkaan is gisteren door de Haagsé rechtbank veroor
deeld tot acht jaar gevangenisstraf wegens moord op zijn
45-jarige landgenoot. De moord werd gepleegd op 2 septem
ber van het vorige jaar.
Het slachtoffer woonde samen met de vrouw van de 48-jari-
ge man en hij was door haar familie helemaal geaccepteerd
als hoofd van het gezin. De echtgenoot voelde zich daardoor
diep vernederd en schoot zijn rivaal dood. De rechtbank
hield er rekening mee dat hij niet helemaal toerekenings
vatbaar was en dat het gedrag van het slachtoffer in de Ma
rokkaanse cultuur van beiden een belangrijke rol heeft ge
speeld. De officier van justitie had negen jaar gevangenis
straf geëist.
LEIDEN De directie
van Aramco dreigt met
vertrek van de oliemaat
schappij uit Nederland.
Dat zeggen de vakbon
den. Volgens de bonden
heeft Aramco het minis
terie van sociale zaken
laten weten, dat men de
vestiging in Leiden zal
opheffen, als het ministe
rie Aramco geen onthef
fing geeft van de wette
lijke verplichting een on
dernemingsraad in te
stellen. Mocht Aramco
inderdaad vertrekken,
dan zou dat nog eens 130
ontslagen in Leiden be
tekenen.
Aramco ontkent het dreige
ment echter ten stelligste en
heeft dat gistermorgen in een
gesprek met de bonden ook
gedaan. Maar de bonden
(FNV, CNV en NCHP), zeg
gen het uitspraak van de di
rectie uit twee goede bron
nen te hebben. De eerste is
afkomstig vanuit het ministe
rie van sociale zaken en de
tweede is het Leids Geweste
lijk Arbeidsbureau (GAB). In
een intern verslag van het
GAB over de gebeurtenissen
bij Aramco van half decem
ber tot half januari schrijft
het GAB dat Aramco heeft
gezegd, dat als „de druk van
de vakbonden niet verdwijnt
grote kans bestaat" dat de
oliemaatschappij het in Ne
derland en Leiden voor ge
zien houdt. Aramco heeft
daarbij opgemerkt dat de
Leidse activiteiten net zo
makkelijk vanuit Houston in
de Verenigde Staten uitgeoe
fend zouden kunnen worden.
Aramco heeft momenteel
geen ondernemingsraad,
maar heeft nooit voldaan aan
de wettelijke verplichting
daarvoor ontheffing aan de
minister te vragen. Het be
drijf heeft dat nu alsnog ge
daan en weigert dus een on
dernemingsraad in te stellen.
Tijdens het overleg tussen
vakbonden en directie van
gisteren was met name het
sociaal plan voor de 370
werknemers, die ontslagen
zullen worden aan de orde.
De bonden hebben daarbij
het overleg afgebroken en
zijn boos weggelopen, omdat
men vindt dat Aramco wei
gert duidelijk afspraken te
maken over het sociaal plan.
„Men wil ons niet eens ver
tellen hoeveel geld er voor
het sociaal plan beschikbaar
is", aldus FNV-districtsbe-
stuurder P. de Groot.
Verder weigert de directie de
bonden toe te laten in een
commissie, die op de uitvoe
ring van het sociaal plan toe
moet zien. Aramco weigert
volgens de bonden tevens het
geld voor het sociaal plan in
een apart fonds te reserver
en. Men wil het geld binnen
het bedrijf houden. Bonden
en directie zijn het ook niet
eens over de ingangsdatum
van het sociaal plan. Dc bon
den willen 1 november 1985
als datum om de werknemers
die vrijwillig vertrekken ook
een tegemoetkoming te ge
ven. De directie wil daaren
tegen de datum van onderte
kening.
Volgens De Groot moet de
directie op korte termijn la
ten weten welke werkne
mers wel en welke niet ont
slagen zullen worden. „Dat
hebben ze nog steeds niet ge
daan, zodat alle werknemers
nog steeds in grote onzeker
heid verkeren".
De bonden gaan nu eerst hun
leden raadplegen over de
vFaag hoe verder gehandeld
dient te worden.
LEIDEN Het Leidsch
i Politie Muziek Gezelschap
onder leiding van Cees'
Brugman verzorgde gis
teravond in de Stadsge
hoorzaal een zeer geva
rieerd concertprogramma.
Natuurlijk lieten ook de
tamboers van het LPMG
onder leiding van Roel
Paling zich deze avond
niet onbetuigd en als spe
ciale gast verleende het
gemengd koor „Jubilate
Deo" uit Haarlem, met als
dirigent Dirk Out, mede
werking.
Bij wijze van opening werd
plechtig het' Wilhelmus gebla
zen; het publiek, dat overigens
lang niet de hele zaal kon vul
len, hoorde het «Nederlandse
volkslied staande aan. Na een
welkomstwoord door de voor
zitter van het LPMG ving het
iet is heel positief, dat het ge
zelschap zich niet uitsluitend
bezig houdt met het spelen
andere speci
fieke brassband muziek, maar
zich ook waagt aan allerlei an
dere genres. Zo waren er ver
schillende werken uit de klas
sieke orkestliteratuur te horen,
uiteraard in arrangement. De
kwaliteit van de uitvoering
was erg wisselend. Van de
dramatiek van Les Prélu
des", een symfonisch gedicht
van Franz Liszt, bleef in de
versie zoals het LPMG die gis
teravond liet horen, weinig
over. Het op zich schitterende
stuk was voor deze groep echt
te hoog gegrepen. Technisch
Een stuk beter gingen echter
het tweede en derde deel van
het trompetconcert van J.N.
Hummel, een leerling van
Haydn en Mozart. De band
had hierin een begeleidings-
funktie; de show werd gesto
len door de solist Johan Breet-
veld (kornet). Hij dwong be
wondering af met zijn virtuo
ze, soms misschien net iets te
enthousiaste spel.
Het koor Jubilate Deo uit
Haarlem is muzikaal geen
hoogvlieger. De bijdragen die
het aan de avond leverde, wa
ren vrijwel zonder uitzonde
ring slap. Helemaal thuis is het
LPMG uiteindelijk toch in de
betere marsmuziek en in stuk
ken van bijvoorbeeld Glen
Miller. Die muziek klinkt dy
namisch en meeslepend en het
is duidelijk te horen dat men
er echt plezier in heeft.
Wie na dit alles nog zin had
om verder te feesten kon dat
doen tot in de kleine uurtjes
met dansmuziek van The Mel
low Tones.
ANNETTE JASPERSE
De Turkse
gebedsvoor
ganger
spreekt in de
moskee aan
de Leidse
Hooigracht
de „Azhnan"
uit. Op de
Hooigracht
schalt zijn
oproep door
de luidspre
kers.
TURKEN ROEPEN GELOVIGEN VIA EEN LUIDSPREKER OP
LEIDEN Om zestien
minuten over één klon
ken gisteren via een luid
spreker de eerste tonen
van de „Azhnan" over de
Hooigracht. De Turkse ge
bedsvoorganger in de
Leidse moskee riep, door
het uitspreken van een
heilige formule, de isla-'
mieten op om naar de ge
bedsdienst te komen. Het
was de eerste keer dat de
Turken hun oproep om
naar de moskee te komen
versterkt over straat lie
ten schallen. Voorlopig
hebben zij toestemming
van de gemeente om dat
gedurende zes maanden
op vrijdag tussen twaalf
en twee uur te doen.
Bijna een jaar geleden richtte
de Islamitische vereniging zich
tot het college van Ben W met
het verzoek om de gelovigen
via een luidspreker op te mo
gen roepen. „Er is hier toch
vrijheid van godsdienst. De
Nederlanders mogen toch ook
de kerkklokken luiden voor
hun godsdienstoefeningen",
meende de voorzitter van de
vereniging Ahmet Altuntas.
De gemeente had bijna een
jaar nodig om tot een beslis
sing te komen. In die tijd klop
ten de islamieten regelmatig
aan de deur van het gemeente
huis. Ambtenaar M.R. Snouck
Hurgronje: „Ze hebben ons
zelfs een cassettebandje van de
oproep laten horen". Een pro
bleem was om de eventuele
toestemming in een of andere
juridische vorm te gieten. Uit
eindelijk bood artikel 35 van
de plaatstelijke politieverorde
ning uitkomst. Hetzelfde arti
kel wordt bijvoorbeeld ge
bruikt om vergunningen voor
het gebruik van geluidswagens
af te geven.
Een week geleden kreeg Ah
met Altuntas het bericht dat
de gemeente toestemming ver
leende. Voorlopig mogen de
Turken de „Azhnan" één keer
in de week versterkt laten ho
ren. De voorkeur van de isla
mieten gaat er echter naar uit
om voor iedere dienst de luid
spreker te gebruiken. Snouck
Hurgronje dacht dat het zover
wel niet zo komen. „Ik verge
lijk het maar met het luiden
van de kerkklokken. Dat ge
beurt over het algemeen ook
maar één keer in de week".
Bezwaren van omwonenden
zijn nauwelijks te verwachten.
Het uitspreken van de heilige
woorden nam nog geen vier
minuten in beslag. In de hui
zen aan de Hooigracht was het
geluid nauwelijks te horen.
Volgende week gaat ook de
moskee aan de Rembrandt-
straat gebruik maken van een
luidspreker. Dat gebeurt ook
op vrijdagmiddag tussen
twaalf en twee. De exacte tijd
is afhankelijk van de stand
van de zon.
De gebeurtenis van gisteren is
overigens niet uniek voor Ne
derland. Hoewel zelfs radio en
televisie aandacht besteedden
aan het gebeurde in Leiden,
had het Brabantse Oss de pri
meur van een „Azhnan" door
een luidspreker.
Met bijdragen van
Frank Buurman, Willem
Buijteweg, Marcel Ge-
lauff en Gert Visser.
Foto Fred Rohde.
Afscheid (1)
Met pijn in het hart moest
deze week afscheid genomen
worden van het radicale
raadslid Henk van Tol uit Al
kemade. Henk was een voort
durende bron van inspiratie,
die garant stond voor tal van
kleurige bijdragen. Deze ru
briek zal zonder hem niet
meer hetzelfde zijn.
Henk van Tol zou Henk van
Tol echter niet zijn als hij niet
op waardige wijze afscheid
had genomen, op maandag
avond in de gemeenteraad.
Zijn afscheidsrede, doorspekt
met literaire citaten, besloeg
niet minder dan zeven velle
tjes. Henk had de kopieerma
chine op volle toeren laten
werken, want het volledige
verhaal werd bovendien nog
eens aan alle aanwezigen ter
lering ende vermaak uitge
reikt.
Henk van Tol is aan de kant
gezet door de PPR. Hij heeft
definitief gebroken met zijn
partij, die nij niet al te hoog
meer aanslaat. Hij ontkent
niettemin dat ze bij de PPR
het verstand hebben verloren
toen ze besloten hem aan de
kant te zetten. „Wat men niet
bezit, kan men ook niet kwijt
raken". En over zijn opvolg
ster, Lia Castelein: „Wie in de
kringen der schijtlijsters ver
keert, zal nooit een kastelein
worden, die klare wijn
schenkt doch slechts droe-
Afscheid (2)
In een zeer kortstondig mo
ment van zelfkennis onthulde
Van Tol maandagavond dat
bescheidenheid niet zijn
sterkste kant is. Een onthul
ling die hij vervolgens lang
durig met bewijzen staafde.
Henk van Tol, die zichzelf
omschrijft als een „taalgevoe
lig schepsel", beschouwde zich
in vele vergaderingen als-een
eenzame vertegenwoordiger,
een klein waakvlammetje.
„In het duister is een kleine
vlam genoeg. Veraf geeft het
richting. Dichterbij word je
erdoor verwarmd. En tenslot
te'verteert het al het oude en
kan nieuw leven een kans
krijgen", aldus citeert hij de
Duitse theologe Dorothee Söl-
le.
Maar Henk van Tol voelt
zichzelf het meest aangespro
ken als hij zijn favoriete Duit
se dichter en schrijver Hein-
rich Heine aanhaalt: „Want
schoonheid en genialiteit vor
men immers ook een soort
koninkrijk en passen niet in
een samenleving waar ieder
een, uit onbehagen over de ei-
§en middelmatigheid, alles zal
oen om de begaafdheid van
anderen in diskrediet te bren
gen".
Misschien kan daar als mos
terd na de maaltijd nog aan
toegevoegd worden dat hoog
moed voor de val komt, maar
daar weet Van Tol inmiddels
alles van.
Trap na (1)
Voor een beetje kenner van
het Leidse universitaire we
reldje is het niet bijzonder,
maar mr. Kees Cath, de voor
zitter van het college van be
stuur, had deze week weer
eens één van zijn regelmatig
terugkerende woede-aanval
len.
Dit keer niet veroorzaakt
door een bezetting van het
Academiegebouw tijdens een
bezoek van onderwijsminister
Willem Deetman. Dat gebeu
ren, ook al weer meer dan
een jaar geleden, deed Cath
de studenten witheet en vuur
rood toeroepen „dat we dit
toch niet hadden afgespro
ken", terwijl Deetman onder
tussen naar een veiliger on
derkomen werd geloodst. Ook
de universiteitsraad, die er
nog wel eens andere menin
gen op na wil houden dan de
rechtlijnige, autoritaire Cath,
vormde (dit keer) niet de aan
leiding van de uitbarsting van
meester Kees.
De hoofdschuldige in dit ge
val: medelid van het college
van bestuur Matthijs Koorn-
stra. Hij kwam deze week uit
gebreid aan het woord in deze
krant ter gelegenheid van zijn
afscheid van de Leidse uni
versiteit.
Trap na (2)
Meester Kees, legde Koorn-
stra bereidwillig uit, doet het
vaak fout. Kees zou eens wat
soepeler moeten zijn en niet
altijd zo star en eigengereid
moeten vasthouden aan zijn
formele bevoegdheden, want
dat blijkt keer op keer tot no
deloze botsingen te leiden.
Een ander optreden van de
voorzitter zou niet alleen de
sfeer ten goede komen, maar
het nemen van besluiten aan
zienlijk vergemakkelijken,
was zo'n beetje zijn betoog.
Koornstra noemde als voor
beeld het optreden van Cath
rond de kraakactie van het
pand Brill. Cath rende eind
uit te krijgen. Koornstra zag
zijn baas weer eens als een
olifant door de porceleinkast
denderen en besloot tot een
noodgreep: achter de rug van
Cath om belde hij de krakers
en probeerde door wat achter
grondinformatie te verstrek
ken de gemoederen te kalme
ren. De afloop van een en an
der is bekend: Cath vond niet
alleen de rest van de universi
teit en burgemeester Cees
Goekoop, maar ook de rechter
op zijn weg.
Cath zal het verhaal van
Een hele grote kijkdoos. Dat is de nieuwbouw van kledinggigant C&A aan de Haarlemmerstraat
geworden. Waar het doorsnee bedrijf een massieve schutting optrekt om de nieuwsgierigheid
van eenieder naar de activiteiten achter het schot onbevredigd te laten,, heeft het kledingbedrijf
het spreekwoordelijke gat in de markt gevonden. Op ooghoogte en met de afmetingen van een
stevige voetbal zijn er patrijspoorten in de schutting gezaagd. Leuk dus, dat c'en g'aatje.
Koornstra met gekromde te
nen hebben gelezen en zijn
woorden als een stevige trap
na hebben ervaren. Als het
aan hem had gelegen, had het
in elk geval nooit opgeschre
ven mogen worden. Die
meester Kees toch: een kat
zonder incasseringsvermogen.
Stuntwerk (1)
De verlengde Mauritssingel
dreigde een racebaan te wor
den. Dat vond de gemeente
Leiderdorp tenminste, die er
van alles aan deed om te
voorkomen dat hier de grote
prijs van Leiderdorp werd
verreden. Gemeentewerken
construeerde een kunstige sla
lom, die de snelheid er zo ab
rupt uithaalt dat de snelheids
maniakken direct de vangrail
inkunnen, ware het niet dat
die hier ontbreekt.
Het probleem is dat de zoge
naamde verkeerseilandjes, die
de automobilist tot spectacu
lair weggedrag dwingen, niet
zo best te zien zijn en erg on
verwacht opdoemen. Zelfs de
bestuurder van een sneeuw
schuiver, toch niet het snelste
vehikel dat op vier of meer
wielen rondrijdt, kreeg het
pas door toen hij halverwege
een besneeuwd en daardoor
vrijwel onzichtbaar eilandje
was, een behoorlijke ravage
achterlatend.
Stuntwerk (2)
Automobilisten bekritiseren
natuurlijk elk obstakel dat in
de baan van hun heilige koe
terecht komt, maar ook de be-
i de Mauritssingel,
ten behoeve van wie de ver-
keersremmende maatregelen
in feite zijn aangelegd, bekij
ken het onvrijwillige stunt
werk met auto's voor hun
deur met gefronste wenk
brauwen.
De verzekering van de ge
meente dat de verkeersei
landjes door middel van be
planting tot goed zichtbare,
tropische paradijsjes zullen
worden omgevormd, kan hen
niet geheel geruststellen. Mo
gelijk onstaat daar straks nog
een ondoordringbare jungle.
De vraag rijst wat de gemeen
te straks nog meer in petto
heeft om in het kader van het
verkeerscirculatieplan het
verkeer af te stoppen. Wel
licht een blinde muur op de
Spanjaardsbrug om te voorko
men dat daar links wordt af
geslagen of een rode ver-
Zendtijd (1)
Toen de Leidse politiek vast
stelde dat het Stadhuisplein
(tijdelijk) gebruikt kon wor
den als wekelijkse markt
plaats, heeft zij zichzelf aardig
in de vingers gesneden. He
laas kwam men daar pas de
laatste weken, en dus te laat,
achter.
Eén maal in de vier jaar kon
men reeds marktkramen op
het Stadhuisplein aantreffen.
In het zicht van de verkiezin
gen verzamelden de leden
van de gemeenteraad zich in
dit soort uitstallingen om van
daar hun politieke waren aan
het voorbijgaande publiek te
slijten. Het was een door veel
partijleden gehaat onderdeel
van de verkiezingscampagne
(langs de deuren gaan, wordt
het meest verafschuwd).
Wellicht dan ook tot veler op
luchting, is er dit jaar geen
plaats voor politieke bedrij
vigheid op het Stadhuisplein.
Het plein staat namelijk al
overvol met de commerciële
handel.
Zendtijd (2)
Gelukkig heeft Omroep Rijn
land een meer eigentijdse wij
ze van reclame voorhanden.
Gemeenten en/of politieke
partijen kunnen bij de streek-
omroep zendtijd afhuren om
hun boodschappen via de ka
bel over de kiezers te ver
spreiden. Meer dan 100 bu
reau's „voorlichting" en poli
tieke partijen in de regio wer
den deze maand hiervan op
de hoogte gesteld.
Een soort „zendtijd voor poli-
roep Rijnland er forse bedra
gen voor denkt te toucheren.
Een kwartiertje op de radio
kost 250 gulden, vijftien mi
nuten televisie maar liefst 950
gulden. „Het is voor ons een
manier om geld binnen te
krijgen", vertelt een mede
werkster die niet precies weet
hoeveel reacties er zijn bin
nen gekomen. „In ieder geval
onder de tien".
Bij radio-hoofdredacteur Paul
van der Burg is slechts één
reactie bekend. „Van een ge
meente die het nogal aan de
dure kant vond". Hij is het
daar zelf ook wel mee eens
mede daar onder normale om
standigheden een uur radio
zendtijd maar 150 gulden kost.
Zendtijd (3)
Dan is de gemeente Leiden
kennelijk niet voor niets de
vestigingsplaats van de
streekomroep er nog goed
koop uitgesprongen. Deze be
taalt voor een serie program
ma's speciaal bedoeld voor
buitenlanders 750 gulden.
Maar dat was dan ook gere
geld voordat Rijnland tot het
inzicht kwam dat er uit de
verkiezingen een financieel
slaatje viel te slaan.
Het gaat om een voorlich-
tin:
dat
het
Nederlands, Turks en Marok
kaans wordt uitgezonden.
Aanvullend hierop organi
seert de omroep een debat
tussen vertegenwoordigers
van een aantal politieke par
tijen. Een discussie waarvoor
alleen de Socialistische Partij
(alweer) niet is uitgenodigd.
Ook dit wordt drie maal uit
gezonden.
Voordat SP-raadslid Cor Ver
geer wegens vermeende dis
criminatie van het gemeente
bestuur uit zijn vel springt:
„Met het debat heeft de ge
meente (financieel) niets van
doen", zo verklaart gemeente-
voorlichter Erik Hulsker:
„Dat is een zaak van de re
dactie van Rijnland". Alleen
aan de tolken die nodig zijn
om het gesprokene in het
Turks en Marokkaans te ver
talen, wordt een bijdrage be
taald.
Dan maar aan Van der Burg
gevraagd waarom de Socialis
tische Partij niet is uitgeno
digd. Het antwoord getuigt
van verbluffende simpelheid.
„We hebben gewoon de vijf
grootste uitgenodigd", zegt hij.
Kennelijk is D66 met twee ze
tels groot genoeg maar de SP
met één zetel net te klein.
