Veiling van100.000 stuks Chinees export-porselein Couperin vertolkt in de intimiteit Herwaardering voor Europese film op festival Rotterdam Veelzijdigheid kenmerkte carrière van Lilli Palmer „Toneelstuk Fassbinder niet anti-semitisch" KUNST ËeidócSoutcuit WOENSDAS 29 JANUARI 1986 PAGINA stE Pianoconcours in Brussel BRUSSEL Concertreizen door Europa met minimaal 20 uitvoeringen, zowel recitals als met orkest, grammofoon- plaat-opnamen en geldprijzen. Dat kan gewonnen worden in het pianoconcours „Grand-Prix international Bösendor- fer-Empire" dat van 7 tot 15 april in Brussel wordt gehou den. Het concours kent twee categoriën: de Grand-Prix voor deelnemers, ongeacht hun leeftijd en een voor jonge pianisten tot 25 jaar. die echter ook aan de Grand Prix mo gen deelnemen. Voor de Grand Prix worden drie prijswin naars aangewezen; voor het concours voor jonge pianisten twee. De eerste prijswinnaar in de laatste categorie krijgt een studiebeurs voor een jaar aangeboden bij '1 Ecole nor male de musique Alfred Cortot in Parijs. Bovendien krij gen beide prijswinnaars de mogelijkheid tot het geven van concerten in Italië. Frankrijk en België. Voor alle deelne mers geldt een verplicht programma met werken van Beethoven en Liszt. Zij dienen zich voor 25 februari op te géven. Voor inlichtingen: de heer Aquiles Delle-Vigne, Avenue Brugmann 545, 1180 Brussel. BRUCE SPRINGSTEEN DRIEMAAL BEKROOND LOS ANGELES Bruce Springsteen heeft bij de jaarlijkse uitreiking van de American Music Awards drie prijzen in de wacht gesleept voor zijn ,,Born in the USA". De prijzen waren voor de beste mannelijke vocalist, beste album en beste mannelij ke video-act. Whitney Houston werd bekroond voor haar single „You Give Good Love" en voor haar videoclip van „Saving All My Love for You Prijzen voor beste single en beste videoclip in de categorie pop-rock werden toegekend aan Huey Lewis and the News, voor „The Power of Love", het muziekthema van de film „Back to the Future". Aretha. Franklin. Crystal Gayle, Alabama, Kool and the Gang en Stevie Wonder kregen ieder twee prijzen voor hun successen van het afgelopen iaar. Een prijs van bijzondere verdienste ging tenslotte naar ex-Beatle Paul McCartney voor zijn gehele muzikale oeuvre. Overleden Lorjou keerde zich af van abstracte kunst PARIJS De Franse schilder en beeldhouwer Bernard Lorjou, die in het weekeinde op 77-ja- rige leeftijd overleden is, had weinig op met ab stracte kunst. De man die de groep „L'homme témoin" (de mens als getuige) oprichtte en in 1948 de Franse kritiekprijs kreeg, zei over deze manier van schilderen: „Kippen vallen er flauw van. apen slaan aan het gapen en ezels beginnen te balken". Loriou kreeg zelf daarop het verwijt dat hij „éerder welbespraakt dan vruchtbaar" was. Lorjou heeft in de loop der ja ren honderden doeken, beelden, ontwerpen en gfavures gemaakt. Vaak zocht hij inspiratie in de actualiteit. Zo was er eind december in Pa rijs een tentoonstelling van zijn werk, waar hij een reeks schilderijen exposeerde waarin hij op aandacht besteedt aan aids. Kindervoorstelling „Kluns en Klingel" DEN HAAG „Kluns en Klingel" is de naam van de voorstelling die Peter Pan Produkties zondag op voert in Theater Zeebelt aan de Willemstraat 7. Kluns doet altijd alles net verkeerd en is zo onhan dig dat ze zichzelf al voor stelt als „Kluns". Klingel een straatmuzikante wie niemand luistert. Tijdens de voorstelling kunnen de kinderen in het verhaal mee spelen, zingen en fantaseren. „Kluns en Klingel" is ge schikt voor kinderen van 4 tot 8 jaar. Meer bezoekers voor Tropenmuseum AMSTERDAM Het Tropenmt- seum in Amsterdam heeft het afgt- lopen jaar 125.950 bezoekers getrok ken. Dat zijn er 6450 meer dan ii 1984. Deze toeneming komt voord op rekening van de exposities „Vol ken in de gouden driehoek" en „In digo -natuurlijk blauw". Het mu seum verwacht overigens dat 198 een topjaar wordt. Naast INDIGO komt er eind april een China-man» festatie, in juni wordt het „Théatr du Soleil" verwacht en later de ten toonstelling „The human Story" ui Londen. Op 26 maart tenslotte open het kindermuseum TM-junior zijl deuren met de tentoonstelling „He uur van de draak". VAN 200 JAAR GELEDEN GEZONKEN SCHIP: AMSTERDAM De la ding van een Europees koopvaardijschip, vermoe delijk het VOC-schip „De Geldermalsen", dat om streeks 1750 in de Zuid- chinese Zee is gezonken, komt van 28 april tot en met 2 mei in het Amster damse Hilton hotel onder de hamer. De veiling kan tot 30 miljoen gulden op brengen. De lading, die „Nanking Cargo" wordt genoemd, bestaat uit meer dan 100.000 stuks Chinees export-porselein en ruim 120 zeldzame baren puur goud. Tijdens de vijf dagen veiling door Christie's, komen ook ge deeltelijk gevulde wijnflessen aan bod, gebruiksvoorwerpen en. eigendommen van de be manning. De lading is gebor gen door Michael Hatcher, een Engelse bergingsexpert die. eerder scheepswrakken wist te localiseren, zoals drie jaar ge leden toen hij het wrak van een Chinese jonk ontdekte, die rond 1645 was vergaan en 23.000 stuks Chinees porselein bevatte. Christie's veilde die lading voor totaal 6,7 miljoen gulden. Aangenomen wordt, dat het Staaltje van de lading van de Kanton Cargo: serviezen en 120 baren goud. meer dan 100 stuks porselein bevatten. Deze Nanking Cargo bestaat voornamelijk uit blauw-wit porselein in ver schillende vormen en maten, een lading die in Europa heel gemakkelijk verkoopbaar is. Er zijn grote hoeveelheden theekommen en schotels, meer dan 40.000 beschilderd met on geveer 20 verschillende stan daardpatronen. Deze waren bedoeld om door Europeanen gebruikt te worden, die voor de 18e-eeuwse rage van het theedrinken waren bezweken. De ruim hon derdduizend stuks Chinese porselein lig gen keurig ge rangschikt te wachten op de vijf dagen vei ling door Christie's. Er zijn grote series schotels, borden, kommen en bekers. Veel van het tafelgoed is sa- vermoedelijk Hollandse koop vaardijschip wilde keren toen het, zeer zwaar beladen, het ri sico van een storm niet wilde nemen, dat het ergens op liep, lek stootte en zonk naar 45 meter diepte. Het schip was vermoedelijk op weg van Kanton naar een Eu ropese thuishaven. Gesproken wordt over de grootste ver koop van porselein in Neder land sinds de oprichting van de VOC, toen het in Neder land en Engeland gebruikelijk was de lading direkt na aan komst op de kade te veilen; Christie's wil de sfeer van des tijds nu doen herleven. 3000 kavels Alle stukken zijn verdeeld over 3000 kavels waarvan vele mengevoegd tot complete eet serviezen, sommige zelfs vol doende voor 144 personen. Deze eetserviezen bevatten terrines, zoutvaten, kruiden- potten met deksels, vleesscha len, diner- en soepborden. De serviezen variëren in grootte van meer dan 370 stuks tot eetserviezen die geschikt zijn voor 6 personen. Perfect Het blauw-wit porselein is in de meeste gevallen in perfecte staat, met een helder-glanzen- de glazuur, die niet door het zeewater is aangetast. Het grootste gedeelte werd door Michael Hatcher direct vanuit de originele, wel door het wa ter aangetaste, verpakking naar boven gehaald. De rijen porselein waren zorgvuldig opgevuld met balen thee, die bij aankomst eveneens direct verkocht zouden worden. Het schip had tijdens de berging, aldus de ontdekker, veel van een theepot door de opdwarre lende blaadjes. Het porselein is gedecoreerd met typisch Chinese voorwer pen, uitgevoerd boven het gla zuur. Deze boven-glazuur- emailles zijn in vele gevallen verbleekt; het merendeel is echter onder het glazuur in blauw-wit beschilderd en deze decoraties zijn nog zeer gaaf. De datering is eenvoudig; het Chinese porselein is ontstaan tussen 1740 en 1760; dit valt onder meer af te leiden uit de familiewapens die zijn aange troffen. Een ander schip, de „Goteborge" zonk in 1745 aan het einde van de thuisreis in de haven van Gotenburg, na vertrek uit Kanton. De lading van deze „Goteborge" was in uitvoering identiek. FRITS BROMBERG Romeins meesterschap Het trio d'Archi di Roma dat in 1979 voor het laatst voor de Vereniging voor Kamermuziek in Diligen- tia optrad, bestaat nu on geveer 10 jaar. Antonio Sklvatore, Paolo en Mario Centurioni bespelen viool, alt en cello van drie ver schillende bouwers uit de eerste helft van de 18e De warme en vaak kruidige klank van deze instrumenten, tesamen met het misschien wel typisch italiaanse lichtvoe tige speelplezier van de musici, beheersten gisteravond het beeld. Voor de pauze was dat de salon uit het einde van de 18e en het begin van de 19e eeuw, met onderhoudende muziekjes van Haydn, - diens tweedelige trio in G op.53 nr. 1 -,~van Schubert - diens weinig gespeelde eendelige trio in Bes D471 - en van Giuliani wiens driedelige trio in G op 8 nr. 3 door het meditatieve adagio toch een moment de gevoelens iets meer raakte. In duidelijk kontrast hiermee stond Beethovens derde trio op; 9 in c, dat weliswaar ook nog in de klassieke traditie wortelt maar met zijn sterk opgevoerde spanningen tege lijk vooruitwijst naar de ro mantiek. Beethoven hield deze drie uit 1798 stammende trio's indertijd voor zijn beste ka mermuziekwerken. In een sprekende vertolking zoals.gis teravond met het fijn gearticu leerde spél van violist Salvato- re steeds op de voorgrond, leek deze mening moeilijk weerlegbaar. In een dansend en licht wendbaar samenspel vloeiden natuurlijke muzikali teit en technisch meesterschap perfekt samen en toonden aan dat een trio meer kan dan sa- lonmuziek spelen. Het kan zelfs muziek spelen die met zijn swingende karakter en syncopische wendingen in het café niet zou misstaan, zoals uit de toegift met het trio van Jean Francaix bleek. BESIER ROTTERDAM Vorig jaar verzuchtte menig be zoeker van het Rotter damse filmfestival dat het met de Westeuropese filmindustrie droevig was gesteld. Festivaldirecteur Hubert Bals stak daarbij al helemaal een lijkrede af over de Engelse film. Het zal dan ook wel me nigeen behoorlijk ver baasd hebben, dat dinsdag op de door het publiek sa mengestelde waarderings- lijst een Engelse film als eerste stond. Het betreft de film „My Beau tiful Laundrette" van regis seur Stephen Frears. Het is een film die op humoristische wijze de rassenhaat in een oude Londense wijk aan de kaak stelt. Het verhaal draait om twee jongens die een was serette met behulp van neon licht en discomuziek nieuw le ven inblazen. Het publiek bleek ervan te smullen. Maar niet alleen de Engelse films beleven klaarblijkelijk een come-back. Ook menige Franse of Italiaanse film doet het weer goed in Rotterdam. Bij deze bescheiden opleving van de Europese film kan ook de Nederlandse produktie niet over het hoofd worden gezien. Gisteren werd de film „Af zien" van Gerrard Verhage en „De Val van Patricia Haggers- mith" van Mattijn Seip door de projector geleid. Eerder werden al „Along the Road" van Ruud Monster en „Wind schaduw" van Frans van der Staak gedraaid. „Windschaduw" en „Afzien" zullen door hun experimentele karakter 'weinig mensen naar de filmhuizen trekken. Op dat punt maken „De Val van Patricia Haggersmith" en „Afzien" meer kans. Beide films dragen een behoorlijk diepgaand karakter, maar zijn daarnaast zeer toegankelijk. „Afzien" valt op, omdat het verhaal van de film ongeloof lijk mooi in beeld .is gebracht. We zien zes vrienden (derti gers) die een middag en een avond samen doorbrengen. Ze zijn alle zes actief in de kunst wereld. De film beeldt in de conversaties en de acties de onzekerheid uit waar die ge neratie mee is opgegroeid en die klaarblijkelijk is gaan vast zitten in hun geest. De onze kerheid komt ook tot uiting in hun onderlinge relatie. Ze trekken elkaar aan, maar sto ten elkaar tegelijkertijd af. De enige verlossing die wordt verwacht is de atoombom. Geen lichte film, maar wel zo goed gemaakt, dat de De tweede film die in de film huizen een goede beurt zal maken, is „De Val van Patri cia Haggersmith", een door Mattijn Seip in zwart-wit ge filmd verhaal van een jonge Surinaamse vrouw, die een onderzoek verricht naar drugsgebruik en zodoende met allerlei gebeurtenissen wordt geconfronteerd, waar ze pas na veel onderzoek de verbindin gen bussen kan leggen. PIERRE RITZEN (Vervolg voorpagina) LOS ANGELES De maan dag overleden actrice en schrijfster Lilli Palmer was op een groot aantal vlakken ac tief. Als filmster brak ze al in 1936 door, toen Alfred Hitch cock haar in de misdaadfilm „Geheim agent" een rol had aangeboden als tegenspeler van Peter Lorre. In 1944 ver huisde ze naar Hollywood, maar ze had niet genoeg aan haar rollen als filmster. Met haar man Rex Harrison, met wie ze van 1943 tot 1953 ge trouwd was, ging ze in 1949 ook optreden op Broadway. Daar stond ze onder meer in „Caesar en Cleopatra". De scheiding van Harrison veroorzaakte een persoonlijke en artistieke crisis in het leven van Palmer, die besloot naar West-Duitsland terug te keren. Het publiek daar haalde haar met open armen binnen en in de jaren '50 en het begin van de jaren '60 was ze de lieveling van de bioscoopbezoekers in West-Duitsland. Ze speelde in een groot aantal Duitse films, waarvan „Teufel in Seide" (1955), „Anastasia" ('56) en „Julia, du bist zauberhaft" ('62) het bekendst werden. La ter speelde ze opnieuw in Brit se en Amerikaanse films, waaronder „The Boys from Brasil". Maar toen de regisseurs haar minder gingen vragen, was ze al lang naar andere bezighe den overgeschakeld. In haar huis in Goldingen boven het meer van Zürich begon ze te schilderen, terwijl ze in 1974 haar memoires te boek stelde. Maar liefst 1,3 miljoen exem plaren van „Dicke Lilli, Gutes Kind" gingen over de toon bank, terwijl dit boek in zeven talen vertaald is. Nadat de kritici haar schrij verstalent en de ironie in haar werk geprezen hadden, legde ze zich verder toe op schrijven. Na een vervolg op „Dickes Lilli Palmer samen met Laurence Olivier in „The Boys from Bra zil". Lilli" zette ze zich aan het schrijven van romans. Haar laatste boek moet nog uitko men: in maart verschijnt „Wenn der Nachtvogel schreit". De filmster en schrijfster Lilli Palmer, die sinds 1979 Zwit sers staatsburger was, was sinds 1957 met Carlos Thomp son getrouwd. Het huwelijk met deze negen jaar jongere man duurde zoals zij wenste tot haar dood. Voor een Westduitse krant vulde ze in 1980 een persoonlijk vragen formulier in. Op de vraag: „Wat beschouwt u als het grootste ongeluk", antwoordde ze toen: „Langer leven dan Onder auspiciën van de Stich ting „Oude Muziek en Thea ter" concerteerden gisteravond op het podium van Theater Pepijn Sayuri Suzuki, Hidemi Suzuki en Chris Farr, bespe lers van resp. de barokviool, de barokcello en de clavecim- bel, enkele jaren geleden ge bouwd door Nicolaas van der Waals. Op het programma „Musique pour le clavecin et autres instruments" van Fran- cios Couperin le Grand, de Franse componist die zeven tien jaar eerder werd geboren en ook zeventien jaar eerder overleed dan Bach. rokviool, Hidemi Suzikl, barokcello en Chris Farr, clavecimbel, in com posities van Couperin le Grand. Theater Pepijn, Den Haag. De uit Japan afkomstige Suzu ki's genieten in ons land, na een opleiding aan het Haags Kon. Conservatorium, al enige bekendheid. Chris Farr is do cent aan de conservatoria van Zwolle en Arnhem en is orga nist van de Anglicaanse kerk in onze stad, waar hij ook re gelmatig concerteert. In de opleving van de belang stelling voor barok muziek soms buiten proporties heeft Couperin de laatste jaren een bescheiden plaats ingeno men. Hij mag dan wel „Le Grand" genoemd worden, in veler ogen blijft zijn muziek achter bij die van zijn tijdge noot Bach. In de vertolking van twee Concerts Royaux werd gisteravond de expressi viteit min of meer opgeofferd aan de intimiteit. De benade ring mocht introvert genoemd worden. De violiste leek op dit concert in haar toonvorming niet al te gelukkig, het klank beeld kreeg hier en daar enige „krasjes" en dat werkte niet mee aan het luistergenot. Dit in tegenstelling tot cellist Hi demi Suzuki die technisch goed beslagen ten ijs kwam. Chris Farr belichtte Couperin als clavecinist en in zijn solos- pel wist hij door een levendige muzikale benadering zijn pu bliek te boeien. Van de 240 Pièces de Clavecin die Coupe rin op zijn naam heeft staan vertolke Farr een aantal uit Ordre no. 8 en no. 24. De kracht van deze interpretatie lag in de afwisseling. ADRIAAN HAGER VERTALER GERRIT BUSSINK: DEN HAAGDe woedende reacties op het toneelstuk „Der Muil, die Stadt und der Tod" van Rainer Werner Fassbin der komen voor uit de oer angst voor alles wat met anti semitisme te maken heeft. Dat vindt Gerit Bussink, de verta ler van de Nederlandse versie van het toneelstuk, die in maart door uitgeverij Bzztóh wordt uitgebracht. „Volstrekt begrijpelijk" aldus Bussink, „maar in dit geval niet van toepassing". In Nederland is er veel kritiek gekomen op het toneelstuk, onder andere door het CIDI en door rabbijn A. Soetendorp. Bussink begrijpt wel dat veel mensen over het toneelstuk zijn gevallen maar beweert zelf dat „Der Müll, die Stadt und der Tod" volstrekt niet anti-semitisch is. „Wat dat be treft denken ik en de uitgever, Phil Muysson, precies hetzelf de. Iets is anti-semitisch als het tegen de Joden in het alge meen gericht is. Dat kun je van het toneelstuk toch zeker niet zeggen. Het stuk gaat over gedeformeerde mensen in een gedeformeerde wereld. Er ko- in voor. Die mensen denken nu eenmaal in het soort stereo typen van de „rijke Jood". Fassbinder laat die personen anti-semitische uitspraken doen om ze te karakteriseren. Dat is nu eenmaal de literaire vrijheid van de schrijver". Dat Fassbinder het ,stuk niet anti-semitisch bedoeld heeft liet hij zelf al weten in een „open brief". Bussink: „Fass binder was nu eenmaal een lompe hond. Op dezelfde ma nier als hij nu over Joden schrijft heeft hij eens over.ho- moseksuelen geschreven. Erg grof. Maar beweren dat Fass binder homo's discrimineerde zou absurd zijn omdat hij zelf homoseksueel was. Je kunt een schrijver niet aanspreken op de uitspraken van persona ges in zijn boeken". Als belangrijkste reden voor het uitgeven van een Neder landse vertaling noemt Bus sink het bevorderen van de discussie over het toneelstuk. Nu is het zo dat iedereen er wel een mening over heeft maar dat vrijwel niemand het gelezen heeft. Je moet toch wel weten waar je over discus sieert". Het toneelstuk zal in het Nederlands de titel „Het vuil, de stad en de dood" krij gen. Het zal half maart in een eenmalige oplage van duizend exemplaren uitgebracht wor den. Hiertoe is besloten naar aanleiding van de aanhouden de kritiek op de publicatie. „Het zal bij die eenmalige druk blijven, hoe groot het succes dan ook", aldus Bus sink. WOUTER HOEK GRATIS ELKE WOENSDAG DE THEATER. RECREATIE.EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA Stichting Gouden Handen koopt gebouwen en grond 's-HEERENBERG Stichting Gouden Handen, di het gelijknamige creativiteit!,n"; centrum in 's-Heerenberg exor ploiteert, heeft gisteren zijn ei gen gebouwen (voormali kloostercomplex) en de bijb horende grond gekocht van Nederlandse Crediet Banlfr waarvan elf iaar lang werd g huurd. Gouden Handen hee hiervoor 1,6 miljoen guideei, betaald. De Nederlandse Cn? diet Bank moet voor de ovei dracht eerst nog voor 200.00e gulden aan achterstallig on derhoud verrichten. Op 2 maart a.s. gaat Gouden Han den weer open voor het pi bliek. Gouden Handen, waariÉp zo'n veertig mensen werker trekt jaarlijks zo'n 150.000 bt zoekers. Rio Grande valt niet meer onder Wrakkenwet ROTTERDAM De Griekse bulkcarrier Rio Grande valt niet meer onder de Wrak kenwet. Met de garan tie van 1,2 miljoen gul- deti aan Rijkswater staat, die zoals gemeld gistermiddag loskwam, kan de Griekse eige naar volledig over het schip beschikken. Duikers hebben gisteren de onderkant van het schip in de reparatiewed van Verolme Botlek in Rozenburg geïnsper- teerd. Over de garantie van 12 miljoen gulden van de Chase Manhattan Bark in de Verenigde Staten kan Rijkswaterstaat via de Nederlandse Crediet- bank beschikken. Met dit bedrag zal Rijkswattr- staat de kosten van Ie berging van de Fio Grande betalen. Snit Tak uit Rotterdam, die voor de berging tekenle, heeft hiervoor een rele- ning van 850.000 gulcen ingediend. J- Voor eventuele schide aan de zeewering hieft Rijkswaterstaat een be drag van 100.000 gullen berekend, voor de in spanningen van het amb telijk apparaat SC.000 gulden. Het gele overblijft gaat terig de eigenaar. Rijkswaterstaat vil ook op de eigenaar /an de Griekse tanker Orleans enkele tiendiizenden guldens verhal'n. Het gaat hier om cb kosten van enkele veriennings- vluchten die Rjkswater- staat heeft uitgevoerd en om de kosten die waren gemoeid bij d; instelling een soort crisisteam, toen de tanker sf|elopen vrij dag na aanvaring met een Neder.andse vissers boot in band vloog en geruime tjd al brandend en stuuloos op zee zwalkte. HE" VK HH „Gorbatsjov, een biografie^ Als geer van zijn voorganger blijft Mirhail Sergejevitsj Gor5 batsjov ie wereld op een over wegend prettige manier verba 1 zen. Zin openheid en friss ?rs aanpak hebben velen het ide<le. gegever dat de Sovjet-Unii een nieiwe weg is ingeslagel wat bereft het oplossen vai j de problemen in eigen land èi waar hït de relatie met de an dere Oostblokstaten en he !®e Wester aangaat. Kortom, Gor batsjov is (ogenschijnlijk) hel 'ln nieuwe gezicht van de Sovjet Ps -Unie. In „Gcrbatsjov, een biografie' schetst Th.G. Butson de op komstvan deze nog betrekke J1' lijk joige Russische leider er e de verschillen in persoonlijk 'arr heid rret zijn voorgangers. Hi )re geeft taarbij een goed inzich in de verkwijze van het partij- 1 -apparaat van de Sovjet-Unie en de manier waarop beslissin-*0 gen to: stand kwamen steeds komen. Zeer bewust schildert Butsoï de machtstrijd, die vooraf gin| aan het bereiken door Goi batsjor van de hoogste positi binnen dit communistiscl hoofdkwartier. De schrijver pretendeert volledig te zijn en geeft in slotwoord dan ook onomw den toe: „Natuurlijk zitten gezien de traditionele gesli tenheid van het Moskouse aj paraat, gaten in hel verha; zoals ik dat heb samengesteld. Niettemin is „Gorbatsjov, biografie" voor ge.1teresseer< den zeer het lezen waard. Th. G. Butson: „Gorbatsjov, J?" een biografie". Uitgeverij StrengholL Prijs/27,50.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1986 | | pagina 8