Omwegen
Lor van Stam van Meer" schreef
pver zb onblusbare verzets-verleden
griend verliest door
erkeersfout leven
d
Organisaties spannen kort
geding aan tegen Janmaat
ZO HADDEN WE WEINIG TIJD OM AAN DE GEVAREN TE DENKEN"
DE BURCHT WARMOND IN FEBRUARI BEWOOND
Economisch
Wel en Wee
ÏIDEN OMGEVING
£eid*2 Sou/tont
VRIJDAG 24 JANUARI 1986 PAGINA 15
r(jjechts weinigen zal een-
pfde lot als dat van Cor
|n Stam beschoren zijn
J weest: burgemeester
0 jrden van de gemeente
- öar je ook geboren bent
1 waar je bent opge-
oeid, waar je ook ruim
jaar terug de gemeen-
vijand be
an edep hebt in het ver
ve t. Van Stam is er ei-
p< nlijk nooit wegge-
«est: hij is met „De
d ;er" vergroeid. Hij
>ont er nog steeds. Aan
periferie, weliswaar-
gC| zeggen weieens, met
^e( voel voor fantasie:
or van Stam was de
jrste gekozen burge-
bester van Nederland",
oj^ar dan bij toeval.
z'n gezicht ziet. met die
k fcehtige, doorgroefde trek-
dan meen je daarvan
ijtyt poldervaste karakter te
tuijnnen aflezen: een gezonde
?r {enheimer met managers-
W1' aliteiten, misschien ook
ej, i uit de kluiten gewassen
,gb [abele kleibint, gepit en
e^!r van Stam was tot drie
r geleden burgemeester
Haarlemmermeer, het
lied waar hij wortel schoot
I geheerst heeft en waar hij
h boek over zou kunnen
"Jrijven. Dat heeft hij dan
vtc gedaan. Hij schreef een
xcfeiende documentaire die
bebdelt over het verzet in
Vch drooggemaakt stukje Ne-
;t rland onder de zeespiegel:
eraacht binnen de dijken".
?kit het; „Verzet in en om de
ndTarlemmermeer". Het is ge-
hofeerd December '85, gecon-
vjieerd in zijn Meerse woon-
g^le bij „Cruquius", bij Zwa-
een van de vitale
malen die aan de soms kol-
Haarlemmermeer
vaak zowel Leiden, als
iarlem en Amsterdam be-
Higde in de vorige eeuw
/fsfuw en droog leven hebben
"ejrschaft. Het zij zo. Maar
4 boek werd uitgegeven bij
'arfe Toorts" in het bevriende
/awlem.
If^ze week nam prins Bern-
t'-ei d in Hoofddorp, op het
l Beentehuis, in hoogsteigen
soon het eerste exemplaar
ontvangst, en zette vervol-
is in vele andere exempla-
zijn koninklijke handte-
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt 1
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 ItWH
- 12 22 44 op toestel 10. Hoor Ton Pirtrrs
Duitsers bij een neergeschoten geallieerd toestel in de Haarlemmermeer: een unieke opname.
Geallieerde piloten worden na hun crash door de Duitsers, als „Alte Kameraden"
in krijgsgevangenschap opbracht.
kening. Waarbij Cor, emeri
tus-burgemeester en (bijna)
rustend strijder, welwillend
toekeek. De prins en hij ken
nen elkaar nog „van des
tijds". Het was Bernhard, de
licht ontvlambare „royalty",
die als bevelhebber der Bin
nenlandse Strijdkrachten de
toen 25-jarige Cor (onder
diens verzetsnaam „Cor van
de Meer") eind '44 benoemde
tot Gewestelijk Commandant
Strijdend Gedeelte van Ge
west 12. De prins en Cor mo
gen er nog best zijn; Van
Stam is nu een van de laatst
overgeblevenen van de groep
verzetscommandanten.
Vaderlandsliefde
In die tijd was de Duitser een
vuige usurpator en een fel op
ziel en lichaam -trappende
vijand. Je had toen nog men
sen. bij wie vrijheid en recht
boven alles 'ging. Het was zo
ongeveer de laatste periode
van vaderlandsliefde pro Pa-
tria en „Leve de koningin".
Ze zouden van hun leven
niet liever „een mof in de
keuken" gehad willen heb
ben dan een ondermaatse
Nederlandse pantserwagen
anno 1937 in de tuin.
Cor van Stam is een enkele
keer nog wel „ontregeld".
Dan denkt hij aan de man
nen, die na veertig jaar 's
nachts niet kunnen slapen,
„vrezend dat er op een dag
aan hun deur zal worden ge
klopt". „Machteloos moeten
ze nu ervaren, dat het beest
van toen niet dood is: de Jan
maats blazen hoog van de to
ren en, alsof er niets gebeurd
is, hebben ze in Frankrijk
een Monsieur le Pen en in
Duitsland de neo-nazi's". Cor
voelt nog dagelijks de na
drukken van de laars en de
knoet van vreemden die in
het bestaan van een volk
"apart in wilden grijpen.
Daarom vond Van Stam, dat
hij niet mócht zwijgen en een
tijdperk van vijf lange oor
logsjaren in een Hollandse
polder moest exposeren. Hij
putte uit zijn herinneringen
en dook in archieven. Toen
beschreef hij het verzet met
z'n helden en onhelden, de
succesjes en de nederlagen,
de hulp aan duizenden on
derduikers, Joden en niet-Jo-
den. Van Stam zag het alle
maal nog zó voor zich: de
razzia's en de riskante over
vallen op politiebureaus, be
volkingsregisters (want er
moesten heel wat persoons
bewijzen vervalst worden) en
distributiekantoren. Cor had
het grootste geluk van de we
reld: hij werd drie keer door
de Duitsers gearresteerd en
ontsnapte evenzovele malen.
In zijn boek beschrijft hij be
vrijdingen van verzetsstrij
ders, de moeilijke en bittere
besluiten tot noodzakelijke
„liquidaties" ook van een
„eigen" man. De Wieringer-
meer werd tegen het eind
van de oorlog onder water
gezet, door toedoen van Van
Stam c.s. kon deze ellende de
Haarlemmermeer bespaard
blijven. Het werd een boek
(met 40 bladzijden, meestal
nog niet eerder gepubliceer
de, foto's), waarvan vooral de
ouderen onder ons wel pap
zullen lusten.
Over de ringvaart
Cor van Stam, die ouwe par
tizaan, wilde maar zeggen
„wat hier in de polder is ge
beurd, is het gedenken
waard". Hij stak daarbij ook
de ringvaart over, tijdens zijn
.jurisdictie" als commandant,
en hij kan er prachtig en
markant over vertellen. Zo
logse Groenen aanrichtten
in '43, toen ze Leiden, War
mond en Rijpwetering „uit
kamden". Met als resultaat:
16 onderduikers en 12 ra
dio's; er waren wel 4 Joden
bij.
Er kamen nogal wat geal
lieerde vliegers met hun toe
stellen naar beneden en dan
waren een enkele keer ook
Oude Wetering en Leimui-
den in rep en roer. De over
val op het bevolkingsregister
in Roelofarendsveen viel te
gen: „de kluis met de be
scheiden had een letterslot
met een voor de overvallers
onbekende combinatie", en
een Feldwebel kwam met z'n
snuffer ertussen, hoewel 't
hem z'n leven kostte. Inmid
dels kwamen zowat overal in
de omgeving de Anglo-Ame-
rikaanse vliegers naar bene
den. Bij bosjes. Er waren be
manningen die veilig in Lei-
muiden terecht kwamen,
maar soms leek het er ook
nergens op en pikten de
Duitsers hen zonder enige
moeite op. Zowat de hele
Veenstreek zat halfvol Ame
rikanen en Engelsen of Pool
se piloten.
De piloten
Volgens een verslag, dat ons
door Van Stam wordt aange
reikt: „De jongens van Lei-
muiden hadden de kist zien
overkomen en waren er on
middellijk op uitgetrokken
om de bemanning in veilig
heid te stellen. Er stonden al
verschillende mensen bij het
neergekomen toestel die de
vliegers de hand drukten,
maar de boer had postgevat
bij de toegang tot zijn land en
wilde niemand toelaten. Daar
trokken de jongens zich na
tuurlijk niets van aan en ter
wijl de Amerikanen bezig
waren de tanks in brand te
schieten, kwamen zij bij het
toestel". De bemanningsle
den, in dit geval, kwamen
via Langeraar en Oude We
tering ongeschonden over.
De Duitsers, de geallieerde
vliegers en de „Meerse" ma-
quisards zaten begin '45 nog
overal dodelijk elkaar de
vliegen af te vangen. Maar
voor de Duitsers zat het erop.
Ze konden inpakken. Het
was het einde van een Dui
zendjarig Rijk en tevens het
einde van een periode in de
wereldgeschiedenis. En een
nieuw begin. Het was meteen
al een wereld verschil. Zoals
Cor van Stam schreef: „Geen
tijd om aan eigen leven te
denken. Gelukkig maar, zo
hadden we weinig tijd om
aan de gevaren te denken..."
Misschien, dat de komende
bezetters van onze vrijblij
vend aangeboden tuin en
keuken het een stuk gemak
kelijker krijgen.
Ueu
"Sn haag/nieuw-
nbaEN Officier van jus-
en je J. Dek in Den Haag
gisteren tegen een
e/Jjarige inwoner van
w jiuwveen achttien
'enden ontzegging van
I rijbevoegdheid en een
'dboete van tweedui-
id gulden geëist voor
g veroorzaken van een
lelijk verkeersongeluk
zijn auto, op 25 febru-
j vi van het vorig jaar in
venhoven. Diens
end, de evenoude P.
[nburg, verloor daarbij
inzittende het leven.
ongeluk gebeurde rond
middernacht op de Provinciale
Weg 10 in Zevenhoven. Er
hing op dat moment zware
mist. De auto van de verdach
te was tegen een stilstaande
lijndienstbus gereden. De mo
torkap kwam later verkreu
keld onder het gevaarte van
daan.
De buschauffeur was plotse
ling gestopt voor een voor hem
opdoemende auto. Hij dacht
dat er een ongeluk gebeurd
was. Maar dat bleek gezichts
bedrog. Het voertuig hoorde
toe aan vrienden van het ach
ter hem rijdende gezelschap.
Het slachtoffer, dat naast de
Nieuwvener zat, had door de
botsing ernstig hersenletsel op
gelopen. Hij was met zijn
hoofd tegen de voorruit ge
klapt. De bestuurder kwam er
vanaf met een gebroken kaak.
Beiden hadden geen veilig
heidsgordel om. De jongen
achterin de auto had geen let
sel.
De verdachte en een aantal
vrienden waren die nacht op-
weg naar Nieuwkoop voor een
laatste cafébezoek. Allen had
den elders al wat gedronken.
Hij circa negen biertjes, ver
spreid over de hele dag. De
jongen op de achterbank had
het meeste op. Hun wagen
reed rond de zestig kilometer
per uur. Het zicht op de weg
bedroeg tussen de tien en vijf
tig meter, afhankelijk van op
tredende mistbanken. De
chauffeur had zijn snelheid
hieraan al iets aangepast en
vaart geminderd. Hij kende de
weg goed.
Vonnis op 6 februari.
Omstreden
r&rti jen mogen
ich blijven
N HAAG De Nederland-
volksunie (NVU) en de par-
Burgerbelang Nederland
gen onder deze naam deel-
"4en aan de gemeenteraads-
kiezingen. Vanmorgen
r»|ift de Raad van State een
genomen besluit van
stembureau de NVU niet
je schrijven, vernietigd. De
^rdvoerder van het stembu-
nmü, mr. Doolaard, stelde gis-
dat de naam is „besmet",
,ap,üat de lijsttrekker van de
le ejU. de heer Glimmerveen,
ortïfrechtelijk is veroordeeld,
j Raad van State heeft
jrts het beroep van het
;s Initiatief tegen Fascis-
en Discriminatie tegen
[erbelang Nederland ver
ten. Het beroep van de
;se Wetwinkel is niet ont-
lelijk verklaard. Beide or-
jaties hadden beroep aan-
Pe?kend tegen het besluit van
ou'centraal stembureau om de
f*tij Burgerbelang Nederland
idsl) te laten tot de gemeente-
istjïsverkiezingen. Volgens de
ïn ilbemde organisaties maakt
eidfpartij inbreuk op de rech-
van homoseksuelen in ons
DEN HAAG/LEIDEN Een
aantal landelijke, regionale en
plaatselijke organisaties voor
de belangenbehartiging van
etnische minderheden heeft
een kort geding aangespannen
tegen het Tweede Kamerlid
Janmaat en diens partij Cen
trumdemocraten, inclusief het
daaraan verbonden weten
schappelijk bureau.
De president van de rechtbank
zal dinsdag in kort geding
worden gevraagd om Janmaat
en de zijnen te verbieden om
met het oog op de in het
voorjaar te houden verkiezin
gen politieke propaganda te
bedrijven, die door de organi
saties als onrechtmatig wordt
opgevat, doordat ze ofwel aan
zet tot rassenhaat en discrimi
natie, of doordat ze feitelijk
onjuist en tendentieus is.
Verder wordt geëist dat ge
daagden een reeks uitspraken
rectificeren, gedaan in brochu
res, die huis-aan-huis in ver
schillende plaatsen zoals
Amsterdam, Den Haag en
Delft werden verspreid. Ei
seressen hebben het daarnaast
ook gemunt op een grote hoe
veelheid cassette-bandjes, die
ongevraagd bij bewoners in de
brievenbus werden gedepo
neerd, zoals ook in Leiden is
gebeerd. worcjen je po
litieke opvattingen van Jan
maat en de Centrumdemocra
ten geventileerd.
Tot de eisende partijen beho
ren behalve één particuliere
Hagenaar de Stichting Neder
lands Centrum Buitenlanders
te Utrecht, de Stichting Haags
Meld- en Registratiepunt Dis
criminatiezaken, de Stichting
Regionaal Centrum Buitenlan
ders Zuid-Holland West en de
Stichting Haags Initiatief te
gen Fascisme en Discrimina-
Eerste 'bewoners' van centrum De Krom
De eerste mensen lijken al hun intrek te hebben genomen in
het nieuwe woonwagencentrum bij De Krom op de grens van
de gemeenten Katwijk en Noordwijk. Het kamp is zo goed
als klaar en zou pas in de loop van februari betrokken wor
den. Navraag bij de gemeente Noordwijk leert dat het hier
gaat om lege huurwoonwagens die kersvers van de fabriek
zijn afgeleverd. Hun bewoners zijn wel al bekend, maar die
zullen pas komen, nadat het centrum officeel ingebruik is ge
nomen. Of een en ander met enig feestvertoon gepaard zal
gaan, kon de gemeente nog niet vertellen. Ook is nog niet
helemaal zeker of alle 15 standplaatsen bezet zullen worden.
De lijst met kandidaten vanuit het overvolle regionale kamp
aan het Leidse Trekvaartplein wisselt. Kandidaten trekken
zich terug of kiezen alsnog voor een ander kamp in de regio
en nieuwe kandidaten melden zich weer aan. In het uiterste
geval zullen bewoners voor lege plaatsen worden aangewe
zen. Dat zou dan alleen gaan om „boventallige" bewoners
van het Trekvaartplein en dan nog alleen wanneer op dat
centrum gevaarlijke situaties ontstaan. De gemeenteraad van
Noordwijk buigt zich dinsdag over het woonwagencentrum.
WARMOND Het expriment om ouderen
en jongeren in één gebouw te huisvesten lijkt
te gaan lukken. De dertien woningen in het
Burcht-complex worden op 3 februari opge
leverd en de eerste toewijzingen hebben
reeds plaatsgevonden.
De begane grond bevat vier woningen voor
ouderen en een kleine woning voor een jon
gere. De woningen voor ouderen hebben al
lemaal een aparte slaapkamer, terwijl de jon
geren soms een zit/slaapkamer toebedeeld
krijgen. Op de eerste verdieping zullen al
leenstaanden gaan wonen die boven de 27
jaar oud zijn maar zich nog lang niet bejaard
mogen noemen. De echte jongeren vinden
onderdak op de tweede etage.
Aan de Burcht is ongeveer 3/4 jaar gewerkt
om het gebouw helemaal te renoveren. Daar
bij stuitte men op behoorlijke tegenvallers
zoals zwamvorming in balken, plafonds,
raamstijlen en muren. De renovatiekosten
vielen daardoor f 100.000,- hoger uit dan was
begroot. De architect vertelde dat de woning
stichting Warmunda het plan waarschijnlijk
niet uitgevoerd zou hebben als van tevoren
bekend was dat er zoveel zwam in het ge
bouw voorkam.
Verschillende houten delen moesten vervan
gen worden en een groot deel van de muren
moest op tal van plaatsen worden geïnjec
teerd om de zwam te weren. De Burcht toch
behouden blijven en weer een functie ver
vullen in de dorpskern. „Een goed werk van
de woningstichting", vindt architect H. Stol.
Op 1 februari wordt iedereen in de gelegen
heid gesteld om de resultaten van al die in
spanningen te bekijken. Vanaf 9.00 uur staat
de Burcht open voor belangstellenden tot on
geveer 13.00 uur. Op die dag al ook officieel
de eerste sleutel worden uitgereikt.
Aan Rozenpad 7 is geves
tigd: „M. J. M. du Prie Be
heer B.V.", deelname in,
behandeling en financie
ring van andere onderne
mers.
Aan Morsweg 55-G is ge
vestigd: Tomil Beleggingen
B.V., beleggingen vermo
gen.
Handelsnaam „B.V. Ko
ninklijke Zeep, Eau de Co
logne en Parfumerieënfa-
briek v/h Sanders en Co."
is gewijzigd in: „Koninklij
ke Sanders B.V.".
Aan de Mey van Streef
kerkstraat 45 is gevestigd
„Beleggingsmij. Noorddui
nen B.V.".
Handelsnaam „Du Prie
Holding B.V.", aann. be
drijf etc. Adm. Banckert-
weg 23, is gewijzigd in
„Joma B.V.".
Aan Adm. Banckertweg 23
is gevestigd: „Du Prie Hol
ding B.V.", deelname in,
behandeling en financ.
van andere ondernemers.
Aan Aalmarkt 15 is geves
tigd: "Van Berge Henegou
wen Installaties B.V.",
electrotechnisch en elec-
tronisch installatiebedrijf.
Aan Overrijn 5 is geves
tigd: „Software Ontwikke
lingsgroep A. Soga B.V.",
ontwikkeling van software
en randapp.
„Schilder- en Texbedrijf
Sluiter B.V.", Lammen-
schansweg 53, schilder- en
texbedrijf en groothandel
in verf- en schilderbeno
digdheden is verplaatst
naar Leiderdorp.
Aan Niels Bohrweg 11-13
is gevestigd: „Mogen Inter
national B.V.", verrichtin
gen, onderzoek op het ge
bied van biol. en industr.
technol., genetica; produk-
ten en op de markt bren
gen gezondheidsprod.; ver
werven, verkopen en uit
geven octrooien, handels
merken, industriële en in-
tell. eigendom.
Aan Maarsmansteeg 2 is
gevestigd: „Vogue Nou
veau, kleinhandel vrije-
tijdskleding.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
