Beroepsgapper" test
rrabbeltons voor dieven
wm
Den Uyl: „Ik heb mijn langste tijd gehad"
Marinetop verhulde
geen feiten over Walrus
y
Meisje jarenlang
gefolterd en
misbruikt door
biljartclubje
7olitie blaast preventie winkeldiefstal nieuw leven in
19
- Vervoersbond
'2 iccepteert
Marine stelt
nieuw fregat
in dienst
Verzet
tegen
komst van
water
vliegtuigen
STAATSSECRETARIS VAN HOUWELINGEN:
jïïSt.
Kamercommissie hoorde betrokkenen Nederhorst-drama
INNENLAND
QeidwQowtant
DONDERDAG 16JANUARI1986 PAGINA 3
eerlingwezen
ij overheid
art gegroeid
IRDENBERG Bij de
erheid is vorig jaar net
5 in het bedrijfsleven het
ntal jongeren dat via het
ie V jrlingwezen aan de slag
d gegaan met 20 tot 30
ver[ ocent toegenomen. Dat
minister Rietkerk van
^jjinenlandse Zaken van-
lj£s' ag in Hardenberg ter
legenheid van de start
n de opleiding „Admini-
itief medewerker in
■rheidsdienst" bij het
tree ort Middelbaar Beroeps-
irwijs-Drenthe.
d .i-
Metaal laat
meisjes koud
DEN HAAG Meisjes blijken
niet warm te lopen voor een
vakopleiding in de metaalsec
tor. Onder de ongeveer 4000
jongeren die momenteel een
vakopleiding in deze sector
volgen zijn niet meer dan 17
meisjes. De metaalsector kent
een grote behoefte aan vakge
schoold personeel. Tegen die
achtergrond is de instroom
van leerlingen in de laatste ja
ren ook toegenomen tot 4000.
Het rijk telt 6000 gulden per
opleidingsplaats neer als het
om een meisje gaat. Bij een
jongen betaalt het ministerie
4000 gulden.
Leerling steekt
school in brand
WINSCHOTEN Een
■door een leerling aange
stoken brand heeft giste
ren een groot deel van
een school voor kinderen
met leermoeilijkheden in
de as gelegd.
De gemeentepolitie van
Winschoten raamt de
schade op in totaal 1,7
miljoen gulden. De 17-ja-
rige leerling heeft tegen
over de politie bekend de
brand te hebben gesticht
uit onvrede met de
school. Hij zit vast op het
hoofdbureau.
Dijkman voor PPR
niet verkiesbaar
DEN HAAG Mr. Stef Dijkman krijgt
hoogstwaarschijnlijk geen verkiesbare
plaats op de lijst van de PPR. Het uit
het CDA getreden kamerlid, dat vorig
jaar verrassend toetrad tot de fractie
van de Radicalen, verdient slechts een
vijfde plaats, zo meent de vertrouwens
commissie van de PPR. Deze commissie
heeft advies uitgebracht aan het con
gres van de partij, dat op 1 februari bij
eenkomt in Amsterdam. Ria Beckers,
de huidige fractieleider, is zoals ver
wacht aangewezen als lijsttrekker, de
tweede plaats is voor Peter Lankhorst,
eveneens kamerlid. Derde en vierde
zijn Coby Schoondergang, statenlid in
Noord-Holland, en oud-partijvoorzitter
Wim de Boer.
Meer processen-
verbaal
verwaarlozing dieren
DEN HAAG Vorig jaar werden
tot november 68 processen-verbaal
opgemaakt wegens het onvoldoende
verzorgen van dieren. In heel 1984
ging het om zestig processen-ver-
baal. Het aantal aangemelde geval
len daalde echter. In 1985 kwamen
tot november 1182 meldingen bin
nen. In heel 1984 lag dat aantal op
1548. Staatssecretaris Ploeg (Land
bouw) ontkent een verband tussen
dalende inkomens in de veehouderij
en het aantal gevallen waarin die
ren werden verwaarloosd. Hij wil
dan ook geen maatregelen terzake
Slachtoffers
eisen straatverbod
ex-medestudent
AMSTERDAM Twee studentes
andragogie aan de Universiteit van
Amsterdam, die het slachtoffer zou
den zijn van meerdere verkrachtin
gen door een medestudent, willen
dat deze jongeman niet meer in de
buurt van de universiteitsgebouwen
komt. De vrouwen eisten dit giste
ren in een kort geding. Hun mede
student werd vorig jaar tot 10 maan
den gevangenisstraf en voorwaarde
lijke tbr veroordeeld omdat hij één
van de studentes zijn ex-vriendin
had verkracht en mishandeld.
Sinds november is de man op vrije
voeten, maar hij heeft zich niet inge
schreven bij de faculteit.
HOORN - De politie in Hoorn heeft een onder
zoek ingesteld naar de jarenlange verkrachting
en marteling van een 21-jarig meisje uit die plaats
door een groep mannen. Het meisje durfde pas
kort geleden aangifte te doen en de politie heeft
in korte tijd al vier mannen aangehouden.
kun-'
lterftSTRICUM Een man
een al te ruime regenjas
entelt wat door de
v lekwinkel. Echt opval-
geh n doet hij niet, zelfs niet
d 0 anneer hij deel één van
vo in encyclopedie, twee
/e 'Jipboeken en een poc-
etboek wegmoffelt in de
kken van zijn jas en
:>sh< uitend de zaak uitloopt.
idk ïn
orrr
winkeldief, maar
echte. Deze heer
'rdient met winkeldief-
allen zijn brood, maar
el volgens de regels.
.A. Galavazi (52) uit Cas-
icum drijft een advies-
ireau dat de kleine en
grote detaillist laat zien
|°°n at er mis is met de diefs-
Ibeveiliging in de win-
11 w 1 Hij neemt daarvoor
®.r s genhandig de proef op
som. „Ik kom wel eens
winkels die het best te
>erio «rgelijken zijn met een
abbelton voor dieven.
aar kan je alles zo inla
ten En de ondernemer
de politie maar de schuld
even van al die diefstal
en", aldus Galavazi.
Steeds meer politiekorpsen
blazen de preventie van win
keldiefstal nieuw leven in,
vanuit de overtuiging dat ook
een kleine dief geen kans mag
krijgen. Door cursussen, zoals
deze week door de gemeente
politie in Delft begonnen, le
ren winkeliers dieven te her
kennen en de kansen op dief
stal te verkleinen. De politie
benaderde juist Galavazi voor
de lessen aan de detaillisten,
omdat hij één van de weinige
onafhankelijke praktijkexperts
is in ons land.
De Castricummer heeft op
verzoek van ondernemers al
heel wat winkels doorgelicht.
Vooraf werd daarbij de af
spraak gemaakt dat het perso
neel onwetend zou zijn van de
operatie en dat de winkelier
een oogje in het zeil zou hou
den. Galavazi kwam tijdens
zijn „regenjas-missies", zonder
overigens door het personeel
te zijn gesnapt, al honderden
blunders op het spoor.
„Vreselijke fouten heb ik ge
zien. Een verkeerd gebruik
van de bolle spiegels in de
winkel kan juist diefstal uit
lokken. Ik loop heel anders
door een winkel dan een ge
wone klant en zie dan dat een
dief via de spiegel soms beter
het doen en laten van het per
soneel in de gaten kan houden
dan andersom, zodat hij het
juiste moment kan uitkiezen
om z'n slag te slaan. Zo ken ik
er nog wel een paar. Weten
schappelijke boekhandels,
waar traditioneel meestal juri
dische boeken worden gepikt,
hebben hun diefstalgevoelig
heid vooral te danken aan de
vaak zo gesloten paden: een
boekhandelaar heeft immers
altijd ruimtegebrek en stapelt
maar, tot het overzicht weg
is". Zo kan het gebeuren dat er
winkeliers zijn die elk jaar
maar liefst tien procent diefs-
talverlies lijden.
Hobby
Twintig jaar geleden, toen hij
zelf nog in de detailhandel zat,
kwam Galavazi voor het eerst
in aanraking met winkeldie
ven. Hij maakte van de diefs
talpreventie min of meer een
hobby, die hij sinds anderhalf
jaar heeft omgezet in brood
winning. Sindsdien praat hij in
vaktermen als „criminele en
niet-criminele derving" of
„lekkage", wat zoveel wil zeg
gen als het verschil tussen de
theoretische en de werkelijke
bruto winst. Een strop die door
verkeerde kassa-aanslagen,
door produktuitval, maar in de
meeste gevallen gewoon door
diefstal ontstaat.
Nu de concurrentie voor de
kleine winkelier steeds moor-
dender wordt en de rek uit het
efficiënter werken en scherper
inkopen is verdwenen, is de
aanpak van de winkeldiefstal
van sluitpost op de begroting
tot speerpunt in het beleid van
de winkelier bevorderd.
Preventie is meer dan het in
de gaten houden van klanten
met allerlei technische hulp
middelen. De actie met de
„steeljas" is er juist op gericht
om het personeel te laten zien
dat geen enkele zaak helemaal
diefstalvrij te maken is, maar
wel bijna. Galavazi spoort de
diefstalgevoelige punten, tijd
stippen en artikelen op en
zorgt dat de winkelier er wat
aan doet. „De maatregelen
hoeven niet eens zo duur te
zijn. Vaak gaat het om niet
meer dan een andere opstel
ling van de goederen. Wie bui
ten het zicht van kassajuf
frouw, spiegel of camera een
prachtige uitstalling maakt
voor een diefstalgevoelig pro-
dukt als lipstick, vraagt om
moeilijkheden. Iedere klant
heeft recht op controle", dat is
mijn stelregel".
Winkeliers klagen vaak dat
aangifte doen geen zin meer
heeft: het kost te veel tijd en
levert te weinig op. Volgens
praktijkexpert Galavazi heb
ben ze pertinent ongelijk. „De
aangifte kan voor de in de
kraag gevatte winkeldief al de
De heer H.A.
Galavazi uit
Castricum
leert winkeliers
dieven te
herkennen en
de kansen op
diefstal te
verkleinen.
vijfde zijn. De politie kan op
grond van zo'n aanklacht be
sluiten eens huiszoeking te
doen bij de arrestant en zo nog
veel meer winkeldiefstallen
oplossen. Ik raad de winke
liers ook altijd aan de politie
op de hoogte te stellen van
hun plannen voor diefstalpre
ventie. Een surveillerende
agent die weet dat detaillist X
niks doet om diefstal te voor
komen, zal bij een aangifte
van die ondernemer niet zo
hard lopen".
Galavazi verwacht de komen
de jaren veel werk voor de be
veiligingsexperts. Uit een on
derzoek is gebleken dat het
Nederlandse volk bij een da
lend besteedbaar inkomen en
stijgende prijzen eerder voor
het stelen uit winkels dan voor
bezuinigen in het huishoud
budget zal kiezen. „Dat is een
vorm van normvervaging
waar ik van schrik. Het is mis
schien wat cynisch van me,
maar volgens mij is de winkel
diefstal al tot norm verheven.
Als een klant in een winkel ie
mand wat ziet wegnemen, zal
hij in negen van de tien geval
len niet ingrijpen. Tegelijker
tijd verwijt die klant in zijn
hart de ondernemer dat hij
niets doet om diefstal te voor
komen".
ARJEN VAN DER SAR
Al MT
»^een
epresailles
TRECHT Achttien
ansportbedrijven zijn
an plan represailles te
en (een deel van) hun
rerknemers te treffen
egens deelname aan de
'o oor de Vervoersbond
NV uitgeroepen blokka-
e-acties medio december
orig jaar. Negen bedrij
en willen strafmaatrege-
in zoals het inhouden
an loon tegen hun chauf-
ïurs nemen en negen be-
rijven stellen individuele
rerknemers aansprakelijk
oor de schade van de ac-
ies. In totaal zijn 96
hauffeurs bij de straf-
laatregelen betrokken,
heeft de Vervoersbond
,d J NV gisteren meegedeeld.
e bond sluit niet uit dat een
uV antal geschillen nog wordt
- jj ilgepraat. Tegen „hardnekkig
^•ncuneuze ondernemers" zal
-Vervoersbond juridische
appen nemen of onmiddellij-
e actie als de leden bij zo'n
J'j ledrijf dat willen. De gedach-
en gaan uit naar brievenacties
suit aar de klanten van transport-
ndernemingen, maar ook
ir werkonderbrekingen. Als
e nu nog lopende onderhan-
elingen over een nieuwe cao
of «'oor het beroepsgoederenver-
'oer en de voorgeschreven be-
niddeling niets opleveren, zul-
jrl en deze bedrijven als „speer-
te i iimt" voor acties gaan dienen,
Idus de bond.
NEW DELHI PvdA-leider
Den Uyl erkent dat hij zijn
langste tijd in de politiek heeft
gehad. Ook realiseert hij zich
dat „Nederland en ook mijn
eigen partij en achterban, heel
nuchter kijken naar de toe
komst". Den Uyl heeft dit gis
teren gezegd in New Delhi, de
hoofdstad van India, waar hij
verblijft in verband met een
bijeenkomst van de commis-
sie-Palme.
Gisteren werd bekend dat er
in de top van de PvdA plan
nen bestaan om niet Den Uyl
maar Wim Kok aan te wijzen
als beoogd premier. Den Uyl
zou nog wel, voor de zevende
en laatste keer, als lijsttrekker
moeten fungeren, maar met
Kok schuin achter zich op de
verkiezingsaffiches. Dit stre
ven houdt mede verband met
de VARA-Vrije-Volk-enquête,
waaruit bleek dat de mensen
veel meer vertrouwen hebben
in Kok dan in Den Uyl en dat
de socialisten onder de kiezers
ook liever de voormalige
FNV-voorzitter als lijsttrekker
zouden zien.
„Ik ervaar dat als zeer begrij
pelijk en ik verheug me er
zelfs over. Het bewijst dat er
groot vertrouwen is in Kok en
dat is een goede zaak voor de
PvdA", aldus Den Uyl in New
Delhi. Hij zei de steun voor
Kok als ook steun voor zich
zelf te ervaren. „Er zijn heel
reële redenen waarom Kok en
ik en de leiding van de par
tij vinden dat ik dit keer de
lijst nog moet trekken". In de
PvdA-top wordt erop gewezen
dat het nu te laat is om Den
Uyl nog door Kok te vervan
gen. Enerzijds zou dat veel
weg hebben van „vader
moord", hetgeen voor veel
mensen aanleiding zou kun
nen zijn om niet op de PvdA
te stemmen, en anderzijds zou
de schijn gewekt worden dat
Den Uyl nü pas opstapt, omdat
hij niet wilde dat Marcel van
Dam (nu voorzitter van de
VARA) hem zou opvolgen.
Het eerste ludhtverdedi-
gingsfregat voor de mari
ne, de ..Jacob van Heemsr
kerck" is gisteren bij
scheepswerf De Schelde in
Vlissingen (foto) in dienst
gesteld door kapitein-luite
nant ter zee J. Waltman
(commandant). De kiel van
het schip werd op 21 janu
ari 1981 gelegd. De marine
besloot tot de bouw van
twee luchtverdedigingsfre
gatten uitgerust met het
standaard-missile-1 gelei
dewapensysteem (vroeger
„Tartar") door desnelle
ontwikkeling van de lucht-
dreiging ter zee in de jaren
zeventig en de daarmee
gepaard gaande kortere
reactietijd.
BB-SIRENE HOUDT
TWENTE WAKKER
BORNE Het loeien van een
BB-sirene heeft in de afgelo
pen nacht het Twentse Borne
en omliggende gemeenten uit
de slaap gehouden gehouden.
Gedurende de ruim veertig
minuten dat het luchtalarm
klonk, belden meer dan dui
zend inwoners van Borne en
omgeving naar de diverse poli
tiekorpsen in Twente om te
informeren wat er aan de
hand was. Oorzaak van het si-
renegeloei was kortsluiting in
een PTT-kabel.
Volgens de politie zou het
meisje al meer dan tien jaar
door de mannen op sadistische
wijze seksueel worden mis
bruikt en is ze daarom al
meermalen verhuisd. Volgens
verklaringen van het meisje
werd zij meermalen vastge
bonden, vervolgens onder
meer met brandende kaarsen
bewerkt en uiteindelijk ver
kracht. De mannen, onder wie
de vader van het meisje, ken
den elkaar onder meer van de
biljartvereniging. De politie
sluit niet uit dat ook de moe
der bij de zaak betrokken is,
maar zij werd echter korte tijd
na haar aanhouding weer vrij
gelaten.
In Medemblik, waar het meis
je jarenlang heeft gewoond,
zijn huiszoekingen verricht,
maar de politie vond niet het
daar vermoede foto- of film
materiaal. De politie in Hoorn
is erg voorzichtig met het doen
van mededelingen over de
zaak, volgens een woordvoer
der omdat „dat in een kleine
gemeenschap als Hoorn erg
moeilijk ligt".
AMSTERDAM De be-
wonersgroep Oostelijk Ha
vengebied in Amsterdam
gaat zich verzetten tegen
de komst van watervlieg
tuigen op het IJ. Er is al
een procedure gestart in
het kader van de wet
openbaarheid van bestuur
en er komen acties in sa
menwerking met bewo
nersorganisaties in Lon
den.
Op de laatste dag van het vo
rig jaar werden plannen be
kend voor een luchtlijn met
watervliegtuigen tussen Am
sterdam en Londen. De plan
nen zijn afkomstig van Sea-
bird Airlines van zakenman
Robert Kok. De vliegtuigen
zouden hier op het IJ moeten
landen en in Londen op de ri
vier Theems. De gemeente
Amsterdam heeft zich al be
reid getoond proefvluchten toe
te staan. De bewonersgroep
Oostelijk Havengebied zegt tot
nu toe van de gemeente geen
informatie over de plannen te
hebben gekregen.
DEN HAAG De rege
ring blijft van mening dat,
hoewel is gebleken dat de
koninklijke marine over
meer informatie beschikte
dan is verstrekt aan de
bewindspersonen, er geen
sprake is geweest van
doelbewust verhullen van
feiten. Dit schreef staats
secretaris Van Houwelin-
gen van defensie gisteren
aan de Tweede Kamer.
Hij antwoordt daarmee op vra
gen uit de Kamer over het
rapport van de Algemene Re
kenkamer inzake besluitvor
ming en uitvoering van de
ontwikkeling van het Walru
s-project. De kosten van dit
project, waarin het gaat om de
ontwikkeling van een nieuwe
duikboot, bleken onverwacht
nogal fors te zijn overschre
den.
Gebleken is dat de bestaande
richtlijnen ten tijde van het
Walrus-project niet voldoende
waren om op het niveau van
dé centrale organisatie en de
bewindspersonen controle en
overzicht over het project te
krijgen. Daar is sinds '84 ver
betering in aangebracht.
Marinewerven
Minister Van Aardenne (Eco
nomische Zaken) heeft er gis
teren, na overleg met minister
De Ruiter (Defensie), op aan
gedrongen dat de marinewer
ven Koninklijke maatschappij
De Schelde (KMS), Rotter
damse droogdokmaatschappii
(RDM) en Wilton Fijenoord
(WF) hun krachten hoe dan
ook moeten bundelen. De
mate waarin de werven daar
toe bereid zijn zal bepalend
zijn voor de steun die de over
heid gaat geven aan het ver
krijgen van exportorders. Te
gen een werf die niet wil sa
menwerken worden sancties
getroffen.
Van Aardenne acht een bun
deling van de drie werven no
dig omdat de markt verzadigd
is. Alleen door een gerichte sa
menwerking zouden alle drie
werven kunnen overleven, al
dus de bewindsman. De over
heid heeft grote financiële be
langen in de drie werven.
KMS kreeg in het verleden
337 miljoen gulden steun van
de overheid, RDM 207 miljoen
en WF 25 miljoen. Bij de drie
werven samen werken onge
veer 6000 man.
RIEMELS
eN NOU 1ST JE ZELF 8ANG DTr WT
Op DE HOEV/EEcHeiD KADO'S
lerftaitciNC HeefT-
wr r
DEN HAAG De ka
mercommissie voor de
rijksuitgaven heeft in het
diepste geheim betrokke
nen bij het Nederhorst-
drama gehoord. Het be
raad vond plaats met het
oog op een overleg met
een aantal bewindslieden
over de zaak dat medio
februari plaatsvindt.
De kamercommissie, onder
leiding van D66-fractievoor-
zitter Engwirda, hadden
vooral veel belangstelling in
de overeenkomst tussen de
staat, het vroegere OGEM-
concern en Nederhorst uit
1979. In dat jaar liet OGEM
weten geen belangstelling
meer te hebben in de over
name van de Nederhorst-
bouwbedrijven waar men
vanaf eind 1975 wel het ma
nagement over voerde.
OGEM kon volgens die over
eenkomst de bouwbedrijven
Nederhorst zonder verlies
weer loslaten. De overheid
verplichtte zich ertoe de af-
faire-Nederhorst vervolgens
ordelijk af te wikkelen. De
overeenkomst heeft de over
heid ongeveer 200 miljoen
gulden gekost
In de affaire Mercon, het be
drijf dat de staalpoot van Ne
derhorst heeft overgenomen,
heeft oud-minister Boersma
(van sociale zaken in het ka
binet-Den Uyl) verklaard
niet uit te sluiten dat hij fou
ten heeft gemaakt bij afspra
ken met Mercon, een dochter
van Hollandia-Kloos, het be
drijf van de familie Lubbers.
Volgens die afspraken zou
Mercon voormalig personeel
uit het Nederhorstconcern
overnemen. Boersma sloot
ook niet uit dat alle verhalen
over zwartwerkers bij Mer
con en het niet nakomen van
afspraken, zoals gemeld in de
VAR A-documentaire van
vorige week, onwaar zijn.
