Kerk strijdt tegen dictatuur op Haïti
TAFEL
OJEC wil met kerken praten
over inhoud jodenzending"
■Jïïl
ëeidacSotmmt
kerk
wereld
Priester
celibaat is
puur
kerkelijke
bepaling
Mgr. Ter Schure aanwezig bij Landelijk Pastoraal Overleg
beroepingen
£cidóc Qowtxm t
Ook op zaterdag
weer
ACHTERGROND
DONDERDAG 16 JANUARI 1986 PAGINA
Nieuwe kerkgebouwen in de DDR
Tot eind 1990 zullen op dertig plaatsen in de DDR als gemeen-
teeentrum uitgevoerde Evangelische kerkgebouwen zijn verre
zen. Het kerkbouwprogramma wordt voornamelijk gefinan
cierd door de Evangelische Kerk van Duitsland, de EKD in de
Bondsrepubliek. De voorbereidingskosten, het bouwrijpmaken,
de meubilering, aanschaf van klokken en orgels kunnen echter
in DDR-Marken worden betaald. DDR-gemeenten hebben
daarvoor al 3,6 miljoen Oostduitse Marken bijeen gebracht
voor de gemeenten in nieuwe steden.
Alle complexen in nieuwbouwwijken worden zo variabel ont
worpen, dat zowel eredienst als overige kerkelijke arbeid er
een goed onderkomen in vinden.
IKV zoekt toenadering tot CDA en kerken
Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) wil samen met het
CDA naar „terreinen zoeken waar vruchtbaar is te discussie
ren", aldus mededelingen van secretaris M. J. Faber. Het IKV
wil ook meer aandacht gaan geven aan de discussie in de ker
ken over de bewapening. Faber maakte duidelijk dat het IKV
zich afvraagt of de samenwerking van vredesbewegingen, vak
bonden en linkse politieke partijen in het Komitee Kruisraket
ten Nee (KKN) moet worden voortgezet. De vredesbeweging
moet zich niet door de PvdA en de linkse politieke partijen op
sleeptouw laten nemen. „Ik onderken de noodzaak van samen
werkingsverbanden, maar ik zie ook de noodzaak deze op te
heffen om weer ons eigen werk te kunnen doen", aldus Faber.
Wat men van het ogenblik
weigert aan te nemen,
geeft geen eeuwigheid
terug.
Friedrich Schiller
MGR. BOMERS:
De Haarlemse bisschop H.
Bomers heeft vorige week te
genover het weekblad de
Haarlemse Koerier gezegd dat
bij een onverhoopt priesterte
kort de katholieke kerk zou
kunnen besluiten getrouwde
mannen tot priester te wijden.
De bisschop laat echter in het
ongewisse of die situatie nu al
is bereikt. Volgens bisschop
Bomers is het celibaat een
puur kerkelijke bepaling. Hij
acht ontkoppeling van het
priesterschap en het celibaat
daarom mogelijk.
Als dat gebeurt, wordt niet te
gen de bedoelingen van Chris
tus ingegaan, zo zegt hij letter
lijk in het vraaggesprek. Over
vrouwen in het priesterambt
zegt de bisschop dat deze naar
zijn overtuiging nooit tot het
priesterambt kunnen worden
toegelaten. „Christus heeft al
leen mannen tot het apostel
schap verheven, hoewel onder
zijn leerlingen ook vrouwen
waren. Hij heeft dat duidelijk
zo gewild en daarom moet het
zo blijven", aldus mgr. Bom-
Het Overlegorgaan van
joden en christenen in
Nederland (OJEC) heeft
bij de vijf aangesloten
kerken aangedrongen op
bezinning op de „joden-
zending" (pogingen joden
te bekeren tot het chris
tendom). In kerkordes en
kerkelijke verklaringen
behoren verwijzingen
hiernaar nog niet volle
dig tot het verleden. Bin
nen het OJEC vindt het
overleg „zonder enig oog
merk van zending"
plaats.
Dit schrijft het OJEC in een
brief, gedateerd 14 januari
1986, aan de Katholieke Raad
voor Israël, de Hervormde
Raad voor de verhouding van
Kerk en Israël, het Gerefor
meerde Deputaatschap voor
Kerk en Israël, het Christelij
ke Gereformeerde Deputaat
schap voor de Evangeliever
kondiging onder Israël en de
Synodale Commissie van de
Evangelisch-Lutherse Kerk.
De brief is een vervolg op ge
sprekken die het OJEC in de
afgelopen twee jaar met ge
noemde instellingen heeft ge
voerd. Doel hiervan was na
dere kennismaking en over
leg over onderwerpen van ge
meenschappelijk belang. De
wijze waarop de verschillende
kerken hun relatie tot het
joodse volk definiëren en
vormgeven, kwam in alle ont-
moCTingen aan de orde.
Daarbij constateerde het
OJEC dat er vaak een discre
pantie bestaat tussen de offi
ciële theorie, zoals vastgelegd
in kerkordes en kerkelijke
vergaderingen, en de huidige
praktijk. Het OJEC schrijft
begrip te hebben voor het
meermalen genoemde argu
ment dat in bredere kerkelij
ke kring de mentaliteitsver
andering op dit punt kring
langzaam verloopt en dat een
grondig bezinningsproces veel
tijd vergt. Toch vraagt het de
kerken hoge prioriteit te ge
ven aan de bezinning op dit
thema.
Behalve genoemde kerkge
nootschappen zijn bij het
OJEC aangesloten de drie
joodse kerkgenootschappen
(het Nederlands-Israëlietisch
Kerkgenootschap, het Portu-
gees-Israëlietisch Kerkge
nootschap en het Verbond
van Liberaal-Religieuze Jo
den in Nederland), alsmede
de Vereniging van Nes Am-
mimers, het Centrum voor In
formatie en Documentatie Is
raël (CIDI) en de B. Folkerts-
ma Stichting voor Talmudica.
De brief geeft voorbeelden
die volgens het OJEC-bestuur
een duidelijker inzicht geven
in de situatie in de betreffen
de kerken ten aanzien van dit
thema. Het vraagt hoe deze
uitspraken hedentendage in
de kerken worden geïnterpre
teerd. Het OJEC hoopt dat de
kerken hier tezijnertijd op
willen reageren.
Het denken binnen de
Rooms-Katholieke Kerk lijkt
zich volgens de OJEC-brief te
bewegen tussen de polen zen
ding en dialoog. Enerzijds is
de behartiging van de relatie
tot het jodendom toever
trouwd aan het orgaan voor
de oecumene (het Secretariaat
voor de eenheid der christe
nen). Anderzijds lijkt de nei
ging te bestaan het joodse
volk op één lijn te stellen met
alle andere volken. Het OJEC
vraagt de Katholieke Raad
voor Israël of er binnen RK
Nederland al van een duide
lijke keuze voor dialoog of
zending sprake is.
Dialoog
„Zending onder de joden ver
werp ik volledig. Ik ben voor
de dialoog met de joden.
Daarin moet echter wel Jezus
als de Messias ter sprake ko
men."
Dit zegt dr. J. Verkuyl, eme
ritus-hoogleraar missiologie
en evangelistiek aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam, in
een eerste reactie op de brief
van het Overlegorgaan van
joden en christenen in Neder
land (OJEC) over de joden-
zending. Hij heeft zich bij
herhaling, onder meer in zijn
„Inleiding in een nieuwere
zendingswetenschap", met dit
onderwerp bezig gehouden.
Jodenzending is gebaseerd op
de zogenaamde substitutie-
leer, waarbij in navolging van
Augustinus de Kerk als de
vervanging van het volk Is
raël wordt gezien. Verkuyl
wijst deze leer af.
„Als je echter zegt dat het
volk Israël tot het volk Gods
behoort, dan heb je wel de
roeping met Israël over de
Messias te spreken. De gestal
te van de kerk en van Jezus
Christus kun je dan niet ont
wijken."
Verkuyl is het totaal niet eens
met een theoloog als Paul van
Buren die meent dat je dit
niet ter sprake moet brengen.
Volgens Verkuyl wordt dan
het hele Nieuwe Testament
ter zijde geschoven. Boven
dien vindt hij deze opvatting
„beledigend" voor de Messias-
belijdende joden.
Het werk van OJEC is naar
de mening van Verkuyl erg
belangrijk en waardevol. „Als
sommige OJEC-bestuurders
echter menen dat je ten aan
zien van het volk Gods met
het Enige kunt volstaan, dan
ben ik het niet met hen eens."
Bisschop J.G. ter Schure van
Den Bosch heeft toegezegd in
februari in Noordwijkerhout
aanwezig te zijn bij de plenai
re zitting van het vierde Lan
delijk Pastoraal Overleg
(LPO). Dat heeft de secretaris
van het LPO, drs. G. Kaan
dorp, desgevraagd meege
deeld.
Mgr. Ter Schure kiest daar
mee voor een andere handel
wijze dan bisschop J. Gijsen
en hulpbisschop A. Caster
mans van Roermond die in
februari 1984 lieten weten de
tijd voor het LPO nog niet
rijp te achten. Er zal ook geen
delegatie uit het bisdom Roer
mond aanwezig zijn. Mgr. Ter
Schure was tot zijn benoe
ming in Den Bosch hulpbis
schop van Roermond.
Het vierde LPO heeft als the
ma: geloofsverdieping in deze
tijd. Tijdens drie plenaire zit
tingen komen aan de orde:
eredienst, dienst en verkondi
ging. In februari wordt over
de eredienst gediscussieerd.
Het gaat daarbij vooral om de
ervaringen en behoeften van
de gelovigen, de huidige prak
tijk op het gebied van de ere
dienst en theologische over
wegingen bij dit onderwerp.
■Liet is overigens nog onduide
lijk of mgr. Ter Schure verge
zeld zal zijn van een delegatie
uit zijn bisdom, waar na zijn
benoeming nog geen Diocesa
ne Pastorale Raad (DPR) is
geïnstalleerd. De delegaties
van het aartsbisdom Utrecht
en het bisdom Haarlem heb
ben laten weten dat zij in fe
bruari niet aan het LPO zul
len deelnemen als er geen de
legatie uit hgt bisdom Den
Bosch aanwezig is. De delega
ties naar het LPO, per bisdom
zeven personen, worden sa
mengesteld uit de pastorale
raden van het bisdom
(DPR's). Mevr. M.C.J. Thuijs,
secretaris van de vorige DPR
van het bisdom Den Bosch,
laat desgevraagd weten dat de
agendacommissie van de vori
ge DPR bisschop Ter Schure
heeft geadviseerd vier of vijf
waarnemers naar Noordwij-
kerhout te sturen „om het
LPO niet te bruskeren". De
agendacommissie heeft de bis
schop aanbevolen de waarne
mers te kiezen uit mensen die
aan eerdere zittingen hebben
deelgenomen.
De bisschop onderzoekt nog
of een nieuwe DPR niet strij
dig is met het kerkelijk wet
boek.
Doorgaan
onderzoek joods
Nederland onzeker
DEN HAAG Het doorgaan
van het bevolkingsonderzoek
van de joodse gemeenschap in
Nederland is door een groei
ende weerstand op losse
schroeven komen te staan.
Nadat andere kerkgenoot
schappen al eerder wezen op
de gevaren van een dergelijke
registratie, blijkt nu ook het
Nederlands-Israëlitisch Kerk
genootschap (NIK), met elf
duizend leden de grootste van
de kerkgenootschappen, te
twijfelen of het onderzoek
wel kan slagen. Volgens se
cretaris drs. J Sanders van
het NIK wordt het kerkge
nootschap overspoeld met te
lefoontjes van verontruste ge
meenteleden.
Aangenomen wordt dat de
angst voor misbruik van de
onderzoekgegevens de laatste
tijd is aangewakkerd door re
cente gebeurtenissen zoals de
tv-vertoning van de docu
mentaire „Shoah", de opwin
ding rond het omstreden to
neelstuk van Fassbinder en
de noodzaak van bewaking
van joodse instellingen tegen
terroristische acties.
Politie Breda
maakt eind aan
kerkbezetting
De Bredase politie heeft van
morgen een eind gemaakt aan
de bezetting van de rooms-ka-
tholieke H. Hartkerk in Bre
da. Een deel van de ongeveer
40 aanwezigen verliet, na en
kele sommaties, zelf biddend
de kerk met een brandende
kaars in de hand. De andere
bezetters moesten uit de kerk
gedragen worden. Tegen de
bezetters is geen proces-ver
baal opgemaakt. Voorafgaan
de aan de politie-actie had
een deurwaarder vanaf het
altaar twee maal opdracht ge
geven om gevolg te geven aan
de uitspraak van rechtbank
president mr. B. Pronk dat de
bezetting moest worden opge
heven. De gelovigen beant
woordden deze oproep met
gebed.
Wies Stael-Merkx wordt
voorzitster 8 mei-beweging
Mevr. Wies Stael-Merkx (59)
is benoemd tot voorzitster van
het beleidsplatform (bestuur)
van de 8 mei-beweging. Deze
beweging bundelt de organi
saties die 8 mei vorig jaar
hebben meegedaan aan de
manifestatie „Het andere ge
zicht van de Kerk" op het
Haagse Malieveld, dat bedoeld
was als aanvulling op het"offi
ciële programma van het
pausbezoek.
Mevr. Stael is oprichtster en
staffunctionaris van het ka
tholiek Bureau voor Voorlich
ting en Begeleiding bij Seksu
aliteit en Relatievorming
(KBSR) in Utrecht. Zij is vice-
-voorzitster van de Mariën-
burgvereniging, die pleit voor
voortzetting van de vernieu
wing in de R.-K. Kerk. Secre
taris van de 8 mei-beweging
wordt Piet Nelen en penning
meester Joost Reuten. Nelen,
lid van de congregatie der Re
demptoristen, is voorzitter
van het Centraal Missiecom
missariaat (CMC). Reuten is
hoofdinspecteur van het on
derwijs voor volwassenen en
oud-medewerker van de
KRO.
In het beleidsplatform hebben
nog dertien personen zitting.
Onder hen zijn de provinciaal
van de Dominicanen, Piet
Struik, de deken van Bergen
op Zoom, Vincent Schoenma
kers en twee vrouwelijke reli
gieuzen en de remonstrante
mevr. Annekee Schilthuis-
-Stokvis. De 8 mei-beweging
organiseert dit jaar qp 8 mei
(Hemelvaartsdag) een mani
festatie in de Brabanthallen
in Den Bosch. Deze manifes
tatie zal in het teken staan
van „mensen die gezonden
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Eikerzee en Kerkwer-
ve. A M P Mulder te Schipluiden
Aangenomen naar Lelystad (her
vormd gereformeerd samen op weg).
J Wagenvoort wonende te wester-
emden, die bedankte voor Medem-
blik (hervormd gereformeerd samen
op weg).
Gereformeerdé Kerken vrijge-
Beroepen te Eemdijk. J van Tuil,
kandidaat te Rouveen
Christelijke Gereformeerde Ker-
!>edankt voor Urk (Maranathakerk).
P.den Butter te Middelharnis.
Nederlands Gereformeerde Ker-
Neede, J.de Jonge te Zeist.
Op Haïti heerst een cri
sissituatie, die een regel
rechte bedreiging vormt
voor president Duvalier.
Voor het eerst in de ge
schiedenis van dit arme
eiland in het Caribisch
gebied lijkt een groot
deel van de bevolking,
onder aanvoering van de
jeugd en gesteund door
de rooms-katholieke
kerk, de angst van zich af
te zetten en lijkt zij vast
besloten de president
openlijk zijn macht te be
twisten.
Tijdens rellen die vorige
week onstonden na een pro
testmars van studenten in de
stad Gonaive, vielen vier do
den door politie- en legerko-
i. De protestmars was een
de vele demonstraties die
vooral sinds november orde
van de dag zijn. De opleving
van verzet op het eiland is op
merkelijk; nog niet eerder
werd op zo'n grote schaal zo
openlijk gedènTonstreerd. Ook
de r.-k. kerk laat zich in de
zaak niet onbetuigd.
Paus Johannes Paulus II
heeft daar zeker toe bijgedra
gen door tijdens zijn bezoek
aan dat land, op 10 maart
1983, in niet mis te verstane
bewoordingen de sociale on
rechtvaardigheid aan de kaak
te stellen. De Paus leverde in
het bijzijn van de president
Duvalier felle kritiek op diens
regiem en riep op tot hervor
mingen. Na deze politieke
verklaring hebben katholieke
basisgemeenschappen en in
stitutionele kerk elkaar ge
vonden in de strijd tegen de
armoede en honger, tegen het
slechte onderwijs, de zwakke
medische voorzieningen en
tegen de beperkte burgerlijke
vrijheden.
De familie Duvalier voert al
vanaf 1957 een waar schrik
bewind uit. De kleine platte
landarts Francois Duvalier,
die in dat jaar met behulp van
de militairen werd gekozen,
ontpopte zich al ras tot een ti
ran, die het volk geen duim
breed overliet. Van hem doet
het verhaal de ronde dat hij
eens vertelde: „Als ze mij vra
gen: wie is onze moeder, dan
antwoord ik: de heilige
Maagd. Maar als ze vragen:
wie is onze vader., dan zeg ik:
„Jullie hebben alleen mij
maar".
Francois Papa Doe Du
valier is door de rooms-katho
lieke kerk geëxcommuniceerd
vanwege zijn harde opstelling
jegens de geestelijkheid in zijn
land, waarvan een groot deel
ook ïn zijn tijd al de zijdé van
het volk koos. Mogelijk heeft
Papa Does onbegrensde en
openlijke belangstelling voor
voodoo ook bijgedragen tot de
excommunicatie. De beteke
nis van voodoo ligt op Haïti
niet zozeer in zwarte magie,
maar houdt veeleer een
volksgodsdienst in. De katho
lieke kerk, waartoe het groot
ste deel van de bevolking be
hoort, is zich er evenwel van
bewust dat het bijgeloof op
het eiland waarschijnlijk on
uitroeibaar is.
Analfabetisme
Na het overlijden van Fran
cois in 1971 bleek zoonlief
Jean Claude hetzelfde tiran
nieke bewind te voeren als
zijn vader. „Baby Doe" de
nieuwe president was negen
tien jaar toen hij voor het le
ven werd benoemd was
dan ook al snel even berucht.
Amnesty International meldt
in haar jaarboek over 1984
talloze verdwijningen, arres
taties zonder officiële aan
klachten en martelingen.
Maar uit de recente onlusten
van vorige week op het eiland
kan afgeleid worden dat de
vijf miljoen inwoners, voorna
melijk negers, het nu toch
echt zat zijn. Radio Soleil, de
zender van de r.-k. kerk, pro-
Jean Claude Duvalier
beert de mensen bewust te
maken van de problemen in
het land. Volgens de regering-
Duvalier is de houding van de
kerk te kritisch en radio So
leil verdween dan ook op 12
december uit de lucht. Met
name onder druk van de Ver
enigde Staten mocht Soleil
twee weken later weer uit
zenden, maar de directeur,
een Belgische priester, werd
met twee andere priesters het
land uitgezet.
In een poging de rust te her
stellen stelde Duvalier op
Nieuwjaarsdag maar liefst
veertien nieuwe ministers aan
en verlaagde de prijs van vijf
dagelijke levensprodukten.
Maar de maatregelen hebben
nog niet mogen baten. Voor
het eerst circuleren nu op
Haïti stencils tegen president
Duvalier. In één daarvan
werd opgeroepen tot een
schoolstaking. Om die actie
voor te zijn, liet de regering
daarop alle scholen en univer
siteiten voor onbepaalde tijd
sluiten.
Versnippering
De katholieke kerk steunt de
bevolking, waarvan ruim de
helft niet kan lezen of schrij
ven, voorts met een nationale
alfabetiseringscursus. De re-
gering-Duvalier, die in eerste
instantie geen toestemming
wilde geven voor de campag
ne heeft alle hoop gericht op
het mislukken daarvan. Te
meer daar de cursus zo is op
gezet dat de deelnemers tege
lijk over politiek en maat
schappij kunnen leren. De
campagne wordt gedragen
door de lokale geestelijkheid,
die behalve uit Belgische en
Franse priesters, voor het
grootste gedeelte bestaat uit
een enthousiast en sterk ka
der van jonge Haïtiaanse
priesters.
Het land dat al in 1804 onaf
hankelijk werd, heeft in die
anderhalve eeuw nog geen ei
gen democratische traditie op
gebouwd. Het probleem van
de tegenstanders van Duva
lier is dan ook dat er geen en
kele overkoepelende volksbe
weging is. De oppositie is ver
snipperd en heeft nog geen
blok weten te vormen tegen
de dictatuur. Behalve gebrek
aan opleiding is het oprichten
van een volksbeweging moei
lijk door de overal aanwezig
zijnde tontons macoutes. Dat
zijn spionnen voor de rege
ring die hun dagelijks brood
verdienen met elk denkbaar
beroep, van bakker tot pries
ter, maar die niets liever wil
len dan de gevestigde orde in
stand houden. Eén seintje van
een tonton macoute is voor
het leger voldoende iemand te
laten oppakken en vervolgens
te laten „verdwijnen".
In dorpen en steden is het
dan ook moeilijk te bepalen
wie volledig te vertrouwen is
en wie niet. Toch gaan zowel
studenten als de kerk ervan
uit dat het volk zich ondanks
de risico's moet gaan organi
seren. Een volk dat geen vuist
maakt is immers makkelijk
onder de duim te houden. Al
leen via massale volksbewe
gingen en een duidelijk poli
tiek alternatief bestaat er een
mogelijkheid de gevestigde
orde af te breken, ze redene
ren kerk en studentenbewe
ging.
JOOS PERSOON
ntal
VAN veel kanten is verrast gereageerd op de suggestie v >rlir
werkgeverszijde de vrije zaterdag op te heffen en op die d gej
weer aan de slag te gaan. Die verrassing is enigszins verl ?^ei
zingwekkend, want zo lang er al wordt gepraat over arbeii
tijdverkorting (atv), zo lang is verlenging van de bedrijfst
eveneens onderwerp van de discussie geweest.
VAN de zijde van enkele individuele werkgevers is de
dachtengang over bedrijfstijdverlenging nu geconcentrei
op de zaterdag. Daarmee heeft de discussie voor vele wei der
nemers ongetwijfeld duidelijker, zo men wil bedreigend
vormen aangenomen. Een verrassing kan het echter niet
geweest voor wie zich in het probleem heeft verdiept.
«art
Om misverstanden te voorkomen: het pleidooi voor werk]
op zaterdag houdt niet in dat iedereen nu weer zes in
van vijf dagen aan de slag zou moeten gaan. Want tegenov
het werken op zaterdag staan natuurlijk een of meer vr
dagen elders in de week. Het betekent slechts dat de mac!
nes en de overige bedrijfsapparatuur langer dan de huidi
pakweg veertig uur benut kunnen worden. Daardoor ki
nen meer mensen dezelfde produktiemiddelen bedient
waardoor de werkloosheid omlaag zal gaan, terwijl tegel
kertijd het rendement van (het machinepark in) de bedrijv
zal stijgen.
Al leken de eerste reacties op het voorstel van de werkj
vers wat grimmig, de vakbeweging heeft er toch geen al
luut „nee" tegen gezegd. Dat had overigens moeilijk gekui
want bij het streven naar een betere verdeling van het we
via arbeidstijdverkorting heeft ook de vakbeweging
steeds geschaard achter de wens de kapitaalgoederen van
bedrijven door verlenging van de bedrijfstijd efficiënter
benutten.
kSr
\T en'
V AN de plannen tot arbeidstijdverkorting is tot nu toe w ,ek
het nodige verwezenlijkt. Er is echter nog niets terecht gek n d
men van de bedrijfstijdverlenging, waar bij voorbeeld o anr
premier Lubbers zeer regelmatig vurige pleidooien vo ,n
heeft gehouden. De ondernemers hebben nu een nieuwe ii jjp|
puls gegeven aan de discussie en dat is een goede zaak.
TT tkk
XlET kan niet genoeg worden herhaald: de werklooshi
moet op uiteenlopende manieren worden bestreden en
aanpak vereist maatwerk. Verlenging van de bedrijfstijd k en
in sommige bedrijfstakken betekenen, dat men op de normee^
le werkdagen van maandag tot en met vrijdag de machir !I~
langer laat draaien. Het kan echter ook betekenen dat er
zaterdag en zelfs op zondag wordt doorgewerkt.
Daar waar dit laatste de beste manier is om arbeidstijdv||
korting mogelijk te maken en de herverdeling van werk
derhalve mee gediend is, moet niet worden geschroot
daartoe te besluiten. Waarbij het een troost mag zijn dat i
al heel wat mensen op zaterdag en zondag werken. Om v/
voorbeelden te noemen: trein-, tram- en buspersoneel, arts
en verplegenden, horeca, politie, brandweer en journaliste f
Wisselvallig
DE BILT (KNMI) De ko
mende dagen wordt het weer
in ons land beheerst door sto
ringen die van de oceaan naar
onze omgeving trekken. Hier
door blijft het wisselvallig en
valt er van tijd tot tijd regen.
De komende nacht trekt ech
ter eerst nog een zwakke rug
van hogeluchtdruk over ons
Jand. Hierdoor neemt de buie
nactiviteit af, en wordt de
wind minder. De temperatuur
daalt daarbij tot dicht bij het
vriespunt.
Morgenmiddag neemt de be
wolking weer toe en in de
avond valt de eerste regen. In
de westelijke stroming die
daarbij ontstaat liggen de mid-
dagtemperaturen rond de vijf
graden.
Zuid-Scandinavie: perioden met re
gen en sneeuw Middagtemperatuur
van min 5 graden in het binnenland
tot plus 3 graden in het westen.
Britse Eilanden: veel bewolking en
perioden met regen. Middagtempera
tuur ongeveer 7 graden.
Benelux: veel bewolking en perioden
met regen. Middagtemperatuur om
streeks 6 graden.
Duitsland: veel bewolking en perio
den met regen. Middagtemperatuur
zaterdag rond 4 graden zondag onge
veer 8 graden.
Frankrijk: wisselvallig en perio Tgi
met regen. Middagtemperatuur v
graden in het noorden en oosten
12 graden in het westen. Aan de
vièra temperatuur rond 15 gradeii &3X
Spanje en Portugal: zonnige per it
en op de meeste plaatsen droog.
dagtemperatuur tussen 14 en 18
15 gra J
Italië en Joegoslavische kust:
den met zon en in het noorden
le buien. Middagtemperatuur
graden in de Povlakte
in het zuiden.
Alpengebied: perioden met regen
sneeuw. Middagtemperatuur rc
graden, maar in de oostelijke i
eerst nog ongeveer 3 graden,
graden niveau eerst rond 300 nu '0(
oplopend naar 1300 meter.
Max Min Ne
hagelbui
l.bew
Gekruide ris met
saus, veldsla en
rijst bananevla
De benodigdheden voor
twee zijn: 300 g kabeljauw-
of schelvisfilet, zout, ui,
knoflook, sambal, laos, 2
lepels olie, 2,5 dl heet wa
ter, half kippebouillon ta
blet, 1 lepel ketjap, 1 theel
epel bruine basterdsuiker,
1 theelepel citroensap;
150 g veldsla, 1 lepel rozij
nen, 2 lepels azijn, zout, pe
per, suiker, 1 lepel olie, 1
kleine winterwortel, 1
hardgekookt ei;
250 g droogkokende rijst,
4,5 dl water, zout;
1 kleine banaan, 2 lepels li
monadesiroop, 0,5 liter gele
vla (0,5 liter melk, 25 g cus
tard, 30 g suiker), 1 lepel
chocoladevlokken.
VNV
Spoel de vis af met koud vt
ter, laat hem uitlekken, sn
hem in grove stukken
strooi er weinig zout ov
Fruit kleingesneden ui
geperste knoflook, iets s<
bal en laos in de olie goifcT
bruin. Bak heel even
stukken vis mee. Voeg
volgens water, bouillontabl m g!
ketjap, bruine basterdsuil aar
en citroensap toe en stooi ndei
vis in circa vijf minui aar
gaar. Maak het sausje e ni
smaak af met zout, ketj elin,
bruine basterdsuiker of
troensap.
Verwijder van de veldsla
lapp
m
lelijke blaadjes en wortsen
stukjes, was de groente il.u,nt
laat haar uitlekken. Kook f*dus
gewassen rozijnen tien mt
ten in weinig water, zet ze
een zeef en laat ze koud m
den. Meng een sausje
azijn, zout, peper, suiker
olie. Borstel of schrap
wortel schoon en rasp ht
grof. Meng veldsla, rozijn
en wortel luchtig met l
sausje. Garneer de sals
met plakjes of partjes ei.
Snijd de banaan in plakjes i
meng daar de limonade
roop door. Leg een afgeko
de vla op de banaan en g>
neer het toetje met choco
devlokken. JEAN1 131J
3iO
;tr
ans
.:«g<
i oor
nv
if-ai
iorif
en
:un
rijv
feri
oor
ies.
hau
tal
h
Rl
