Torenflat
Morsweg
gehalveerd
"EeidócSou^cmt^
STAD OMGEVING
eer aandacht voor gezondheids-
sorg migranten is een noodzaak
UNIVERSITEIT SCHRAPT
ARBEIDSPLAATSEN
nutsspaarbanks
NIEUW ONTWERP ARCHITECT ONTMOET WEINIG WEERSTAND
DE DICHT BU HUIS BANK
DINSDAG 14 JANUARI 1986 PAGINA 9
[evrouwTerborgh-Dupuis
r oogleraar in Leiden
l^klDEN Mevrouw dr. H. Terborgh-Dupuis is
^oemd tot bijzonder hoogleraar in de medische
iek aan de Leidse Universiteit. Mevrouw Ter-
>e Irgh is sinds 1981 voorzitter van de Nederlandse
lag reniging voor Vrijwillige Euthanasie. In 1976
Ta omoveerde zij tot doctor in de godgeleerdheid
het proefschrift „Medische ethiek in perspec-
f'. Vanaf 1979 is zij wetenschappelijk hoofdme-
werkster voor ethiek en geneeskunde aan de
's'ffdse universiteit. Dr. E.KJ. Pauwels is be
emd tot bijzonder hoogleraar in nucleaire me-
iden in de radiodiagnostiek aan de Leidse uni-
misch Ziekenhuis in Leiden. Dr. R.D. Gill is be-
>md tot bijzonder hoogleraar in toepassingen
n de wiskunde aan de Leidse universiteit. Van-
1974 is hij werkzaam in het Mathematisch Cen-
in Amsterdam.
Weer twee
cassettes
opgedoken
LEIDEN Twee bewoners
van de Merenwijk (van de
Condor- en Sperwerhorst)
hebben enkele weken geleden
ook geluidsbandjes van de
Centrumdemocraten in de bus
gekregen. Zij hebben dat dit
weekeinde aan de politie ge
meld. De politie heeft een in
de Merenwijk bezorgd casset
tebandje onderzocht. Op de
band staan toespraken die
Janmaat in de Tweede Kamer
heeft gehouden. De bandjes
zouden bij de mensen worden
bezorgd omdat de pers Jan
maat zou doodzwijgen.
Slimme autodieven
lopen tegen de lamp
LEIDEN Twee Hagenaars, van 24 en
25 jaar oud, zijn in de nacht van zondag op
maandag in de Irenestraat aangehouden.
Het tweetal reed daar in auto die twee
maanden geleden bij een garage in Lei
derdorp was gestolen. De papieren van de
auto leken in orde, maar de agenten von
den het vreemd dat de kentekenplaten
meeldere schroefgaten vertoonde. Nader
onderzoek leerde dat de mannen in Lei
derdorp een nieuwe auto hadden gestolen,
die precies leek op een oude auto (een
bruine Ford) waarin zijzelf rondreden. De
nieuwe auto werd voorzien van de kente
kenplaten van de oude. De politie ver
moedt dat de twee zondagnacht in de Ber-
nhardstraat een bruine Ford wilden ste
len.
Met de schrik vrij
LEIDEN Een 10-jarig
Leids meisje is gistermiddag
aan een zwaar ongeluk ont
snapt. Dit had zij te danken
aan de tegenwoordigheid
van geest van een 45-jarige
chauffeur uit Leiden. Het
meisje rende zonder uit te
kijken de Klokpoort op en
botste tegen de vrachtauto
van de man. Hij had haar
echter zien aankomen en
kon door remmen en naar
links sturen erger voorko
men. Het meisje, dat door
jongens achterna werd ge
zeten, werd in het AZL be
handeld aan een buil boven
haar linkeroog en een
bloedneus.
Jazzmarathon
verloopt volgens plan
LEIDEN De jazzmarathon in De
Waag verloopt volgens plan. Van
ochtend om half elf werd er in ieder
geval nog lustig op los gespeeld door
de musici van het Leidsch Studenten
Jazz Gezelschap. De belangstelling
was vanochtend om negen uur ove
rigens opvallend groot; gisteren was
het van 's avonds acht tot 's nachts
vier uur mudvol in De Waag. Giste
ren werd ook door oud-leden van
het LSJG het vaandel overgedragen.
Deze oud-leden verzorgden tevens
een concert. De marathon heeft nog
drie lange nachten voor de boeg,
voordat vrijdagavond om vier minu
ten over tien de 120 uur erop zitten.
LEIDEN Er is een
nieuw ontwerp van ar
chitect Sybesma voor de
torenflat aan de Mors
weg. Het ontwerp omvat
negen woonlagen met
nog twee woningen op
het dak. Naast de woon
toren komt een vier ver
diepingen tellend flatge
bouw. Het oorspronkelij
ke bouwplan van de ar
chitect, dat in februari
vorig jaar door de ge
meenteraad werd afge
wezen, omvatte een
woontoren van twintig
bouwlagen. De schaduw,
die dit gebouw zou ver
oorzaken en de windvla
gen, die er omheen zou
den ontstaan, waren de
voornaamste bezwaren
tegen dat plan.
Het nieuwe ontwerp werd
gisteravond aan de buurtbe
woners voorgelegd. Eerder
hadden college van B en W,
de afdeling stedebouw van de
gemeente en twee vertegen
woordigsters van de buurt
met het nieuwe ontwerp in
gestemd. De dertig aanwezi
gen tijdens de informatie-bij
eenkomst bleken gisteren
weinig moeite te hebben met
de hoogte van het bouwplan.
Waar men op wel nadrukke
lijk op wees. was het tekort
aan parkeerplaatsen in de
buurt, dat door de bouw van
de torenflat alleen nog maar
toe zou nemen. De gemeente
beloofde dat men zou bekij
ken of nog een beprekt aan
tal parkeerplaatsen aan het
ontwerp toegevoegd zou kun
nen worden.
Volgens C. van der Wardt
van de afdeling stedebouw
van de gemeente is er lang
getwijfeld of er een vijftien,
twaalf of negen verdiepingen
tellend gebouw moest komen
aan de Morsweg. Bij een ge
bouw boven de „negen verdie
pingen, zou een tweede lift in
het ontwerp moeten worden
opgenomen. Alleen bij vijf
tien verdiepingen konden de
extra kosten voor de lift ge
dekt worden.
De hoogte van zo'n gebouw
zou echter net als het eerste
ontwerp van twintig verdie
pingen weerstand opleveren
uit de buurt en de Stichting
Studentenhuisvesting. die
vlak bij de woontoren het zo
genaamde Pel-complex be
heert Bij twaalf verdiepin
gen zouden deze problemen
al veel minder spelen, maar
dan zouden de kosten weer te
hoog worden. Daarom is nu
voor negen verdiepingen ge
kozen.
In het nieuwe ontwerp voor
de woontoren van de hand
van Sybesma van architec
tenbureau Klunder uit Rot
terdam zijn 34 driekamerwo
ningen opgenomen. Alle krij
gen een balkon met uitzicht
over het Galgewater. Per
verdieping komen vier wo
ningen. Op de begane grond
komen bergingen en op het
i uitzien, als de torenflat en de aangrenzende flat er eenmaal
dak zijn er twee „penthou
ses". Er is één lift in het plan
opgenomen. Het gebouw
staat gedeeltelijk in het water
en komt daardoor wat los
wan de rest van bebouwing
in de buurt en de Morsweg te
staan. Door de huidige ge
plande hoogte van het ge
bouw en de gedeeltelijke si
tuering in het water is het
probleem van de lange scha
duwen volgens de gemeente
opgelost. Aan de kant van de
Morsweg en gedeeltelijk
naast het gebouw worden
zo'n 42 parkeerplaatsen gere
aliseerd.
In het vier verdiepingen tel
lende gebouw dat schuin
naast de torenflat aan de
Morsweg komt, zijn 19 drie
kamerwoningen en 3 twee
kamerwoningen opgenomen.
Ook deze huizen krijgen een
balcon aan de zijde van het
Galgewater. Tussen Galge
water en de flat wordt een
parkje aangelegd, waar ook
buurtbewoners gebruik van
kunnen maken en dat te be
reiken is via twee poortjes
naast de flat. Aan het water
is een beschutte uitspanning
met bankjes gepland. De
huurprijs van woningen in
de woontoren en flat zullen
ongeveer 500 gulden per
maand gaan bedragen. De
Woningbouwvereniging Lei
den zal de woningen gaan
beheren.
uur, de toegang bedraagt
twee gulden vijftig.
Knappert
Leidse Jazzweeh
Het programma in Brasserie
„Le Bambou" (hoek Witte
Singel/Herenstraat) in het
kader van de Leidse Jazz-
week is gewijzigd. Dinsdag:
Pianist Paul Ruys, bassist
Dolf del Prado en drummer
Henk Rijnberg vocaal bijge
staan door Bea van Cippert.
Woensdag: huisorkest De
Swingwinkel in het kader
van de Kroegentocht. Don
derdag: opname van radio
Rijnlahd-programma „inge
burgerd" met het Hot House-
orkest olv Rolf Delfos. Vrij
dag: Folkgroep Windkracht
acht. Zaterdag: tot drie uur
's ochtends Afro-Cuban jazz-
night. De toegang is alle da
gen gratis.
Vrouw en arbeid
De werkgroep Vrouw en Ar
beid houdt in het Volkshuis
een cursus voor vrouwen die
weinig of geen opleiding heb
ben genoten en die betaald
werk willen gaan doen, een
eigen bedrijf willen beginnen
of een opleiding willen gaan
volgen. De cursus duurt 8
maanden en wordt geheel be
taald uit subsidies van het ar
beidsbureau. Het cursuspro
gramma wordt deels door de
deelnemers zelf bepaald. De
eerste cursus wordt gegeven
op woensdagochtend 19 fe
bruari. Inlichtingen en opga
ve bij Hannie van Dijk
(Stichting Welzijn) tel.
254892.
Lezing
De Belgische Spoorwegen
zijn het onderwerp van een
lezing die de NVBS morgen
houdt. Plaats van handeling
is het petit-restaurant Pos-
thof aan de Wassenaarseweg
1 en niet In den Vergulden
Turk, zoals elders is aange
kondigd. De aanvang is acht
De Scholengemeenschap
Emile Knappert houdt don
derdag 16 januari van twee
tot vier uur een voorlich
tingsmiddag in het schoolge
bouw aan het Rapenburg 23.
'Emile Knappertverzorgt
opleidingen Agogisch Werk,
Sociale Arbeid, Assistentie in
de Geozndheidszorg, Uiterlij
ke Verzorging, In tas en da
mes of herenkapper.
Wonen
De vereniging Centraal Wo
nen Leiden en Omstreken
geeft vanaf morgen weer in
formatie aan belangstellen
den over woongroepen en
Centraal Wonen. Adres: Ra
penburg 100 in Leiden. Men
kan van acht tot tien uur 'sa-
vonds terecht.
Hyperven tila tie
In Buurthuis Morschwijck
aan de Topaaslaan wordt
morgenavond een bijeen
komst gehouden over hyper
ventilatie. Fysiotherapeute
mevr. I. Avis en huisarts J.
Reinders leiden de bijeen
komst. De bijeenkomst begint
om kwart voor twee.
Gescheiden
Het Fiom bureau in Leiden
start een groep voor kinde
ren van gescheiden ouders.
De kindergroep (leeftijd 7 tot
13 jaar) komt één maal in de
week bijeen in het Fiom-bu
reau aan de Langegracht 61,
telefoonnummer: 144715.
LVC
De Amerikaanse band Turbo
Hy Dramatics speelt zaterdag
in het Leids Vrijetijds Cen
trum aan de Breestraat 66. In
de band zitten drie in Berlijn
woonachtige New Yorkers,
die hun muzikale sporen
reeds verdienden in bands
als The Flies, Certain Gene
ral en Richard Hell and the
Voidoids. In het voorpro
gramma treedt de half Leid
se, half Amsterdamse groep
Dawn Patrol op. Het optre
den begint om elf uur.
Zolderkamer uitgebrand
LEIDEN De brandweer kon gistermiddag rond vijf uur niet
voorkomen dat de zolderkamer van een Chinees afhaalrestau-
rant aan de Oude Rijn volledig uitbrandde. Vermoedelijk is een
ontploffende electrische kachel de oorzaak van de brand. Een
voor de deur geparkeerde auto liep ook schade op. Een bewoon
ster had de kachel even tevoren aangezet en was weer naar be
neden gegaan.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur. zaterdags tussen 14.00
en 15.00, telefoonnummer 071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond
nabezorgd.
DEN „Je kan op je
;ers uittellen, dat ou-
buitenlanders in toe-
mende mate een beroep
llen gaan doen op de
zond heidsvoorzieningen
ei Nederland. Het aantal
idere migranten zal toe-
imen en dus zullen ook
klachten over hun ge-
iteéndheid toenemen. Voor-
Jee bij de vrouwen zullen
[id-n problemen ontstaan.
spreken onze taal vaak
sj^cht, weten de weg niet
n onze gezondheidszorg
1 hebben moeite met een
handeling door een
armelijk arts. De over
bid zou zich nu al moe-
C afvragen: „Wat doe ik
m et een bejaarde mi-
^ant?" Moeten daar spe-
10 fieke voorzieningen
Upor in het leven geroe-
n worden, of juist niet?
overheid moet niet
lachten met daar over na
denken totdat het pro-
{jjeem er is, want dan is
ten !t te laat",
nd
vi het woord de socioloog R.
Jündemann. Hij is verbon-
0<? n aan het Nederlands Insli
ep it voor Praeventieve Ge-
ndheidszorg TNO in Leiden,
v undemann publiceerde vo-
[e week een onderzoek naar
gezondheid van migranten
J Nederland en hun contac-
„/ii met de Nederlandse ge-
ïdheidszorg. Hij verrichte
P l onderzoek in opdracht van
■•K ministerie van WVC.
euwe cijfers leverde het on-
k niet op, legt Gründe-
uit, „want ik heb onder-
cht welk onderzoek in Ne-
rland op dit gebied is ge-
WVC wilde weten hoe
uikbaar het bestaande on-
rzoek nog is en waar lacu-
s zijn". Eén van de conclusie
het onderzoek: er is onvol-
*nde aandacht voor de ou-
migranten. Volgens
ründemann moet er een in-
rdepartementale werkgroep
len om het overheidsbeleid
„De sterfte bij Turkse en Marokkaanse kinderen van 1 tot 14 jaar in Nederland ligt twee maal zo
hoog als bij Nederlandse kinderen. De oorzaak daarvan is niet bekend".
rzoei
ann i
op die stijging van het aantal
ouderen migranten in Neder
land af te stemmen. „De over
heid zou zich onder meer moe
ten afvragen of er aparte huis
vesting voor die groep moet
komen of juist niet", aldus
Gründemann.
Kindersterfte
Een meer algemene conclusie
van zijn onderzoek zegt. dat er
nog veel onbekend is over de
gezondheid van de migranten
in Nederland.
„Er zal dan ook nog veel on
derzoek gedaan moeten wor
den, voordat de overheid een
beter passend beleid voor deze
groep inwoners van Nederland
kan voeren", meent Gründe
mann. „Het onderzoek dat is
verricht, is alleen gedaan in de
vier grote steden en was veelal
gericht op concentraties van
buitenlanders. Een beleid ont
wikkelen voor buitenlanders
elders in Nederland is dan
moeilijk". Als voorbeeld
gpemt hij in zijn onderzoek de
sterfte onder kinderen van
buitenlanders: „De sterfte bij
Turkse en Marokkaanse kin
deren van 1 tot 14 jaar in Ne
derland ligt twee maal zo hoog
als bij Nederlandse kinderen.
Dat is natuurlijk een opval
lend cijfer, dat de aandacht
trekt. Probleem is echter dat
niet bekend is, wat de oorzaak
daarvan is. Ik durf daar echt
geen uitspraken over te doen,
voordat meer onderzoek is
verricht. En zolang niet pre
cies bekend is, wat de oorzaak
is, is het moeilijk als overheid
een goed beleid op poten te
zetten".
Hij noemt een tweede voor
beeld: „Een huisarts in een
klein stadje of een dorp, waar
maar een paar migranten wo
nen, zal niet zo snel geneigd
zijn, zich te verdiepen in de
gezondszorg voor deze groep
en de specifieke problemen,
die dat met zich meebrengt.
Als overheid moet je daar re
kening mee houden".
W' het onderzoek van Grün
demann blijkt verder dat de li
chaamslengte van migranten-
groepen in het algemeen ge
ringer is dan van Nederlandse
kinderen. „De lichaamslengte
is een belangrijke indicatie
voor de voeding die men ge
bruikt", aldus Gründemann.
„Creoolse kinderen blijken
wat hun lichaamslengte be
treft vrijwel niet af te wijken
van Nederlandse kinderen.
Hindoestaande kinderen zijn
echter weer beduidend klei
ner, maar bij Turkse en Ma
rokkaanse kinderen zijn de
verschillen met Nederlandse
kinderen rond de puberteit
opeens veel minder groot".
Verder blijkt dat een aantal
ziekten bij buitenlanders va
ker voorkomt dan bij Neder
landers. Dat geldt onder meer
voor TBC en dat wordt dan
weer veroorzaakt door het feit
dat TBC in Turkije en Marok
ko nog wel voorkomt. „Mi
granten in Nederland gaan op
familiebezoek en nemen de
ziekte dan over. Verder is ook
sprake van worminfecties en
^en ijzergebrek. Wat dus zeker
moet gebeuren is meer aan
dacht voor de voorlichting aan
migranten, met name op het
gebied van de voeding".
Volgens de Leidse onderzoe
ker dient de Nederlandse ge
zondheidszorg ook de hand in
eigen boezem te steken. „Art
sen kunnen gratis gebruik ma
ken van tolken, maar dat ge
beurt maar heel weinig. Vaker
van tolken gebruik maken,
kan een aanzienlijk verbete
ring van de situatie betekenen,
omdat daardoor bijvoorbeeld
beter aan migranten uitgelegd
kan worden, waarom een Ne
derlandse arts vaak minder
medicijnen en ook minder
zware medicijnen voorschrijft
dan de arts in het dorpje op
het platteland in Turkije of
Marokko. De Nederlandse arts
doet dat, omdat hij ervan uit
gaat dat de patiënt altijd weer
terug kan komen als de aan
doening niet vanzelf geneest,
terwijl de man uit het dorpje
op het platteland in Turkije of
Marokko dat door de grote af
standen niet kan. Zo'n man
komt dan in Nederland bij een
arts en vindt dat er maar erg
weinig aandacht aan hem
wordt besteed, louter en alleen
omdat hij geen medicijnen
krijgt".
Registratie
Om in de gezondheid van bui
tenlanders en de gezonds-
heidszorg voor buitenlanders
verbetering te brengen, zou de
overheid verder moet beslui
ten de medische registratie
van buitenlanders te verande
ren. Gründen^ann pleit voor
het opnemen van etniciteit in
de medische registratie om te
kunnen onderzoeken welke
verschijnselen zich bij welke
groepen migranten voordoen.
„De overheid kan alleen goede
maatregelen nemen, als pre
cies duidelijk is om een
voorbeeld te noemen welke
ziekte bij welke groep veel
voorkomt en welke niet. Pas
dan kun je gerichte maatrege
len nemen. Voorwaarde is ui
teraard wel dat de privacy van
de betrokkenen goed is gere
geld".
MARCEL GELAUFF
LEIDEN De Leidse univer
siteit gaat tot 1990 een deel
van het budget voor personeel
gebruiken om meer materieel
aan te kunnen schaffen. Het
gaat per jaar om zo'n drie mil
joen gulden. Daarbij gaan 30
tot 45 arbeidsplaatsen verlo
ren. „Er zullen geen gedwon
gen ontslagen vallen", aldus
het college van bestuur dat
gisteravond zijn voorstel door
de universiteitsraad overgeno
men zag worden. Besproken
werd de nota Financiële Ka
derstelling die het financiële
beleid van de universiteit tot
1990 vastlegt.
„Het is geen populaire maatre
gel om in deze tijd arbeids
plaatsen verloren te laten
gaan", erkent bestuurder drs.
M. Koornstra, „maar de facul
teitsbesturen hebben zelf aan
gegeven dat mensen niet zin
vol kunnen werken als de juis
te apparatuur ontbreekt". De
Letteren- en de Sociale facul
teit („Traditionele papier-en-
potlood faculteiten", aldus
Koornstra) moeten van deze
verandering in het beleid ex
tra profiteren. Hun budget was
de laatste jaren niet meer toe
reikend voor de dure investe
ringen als aanschaf van com
puters, het opzetten van docu
mentatiecentra en voor abbo-
nementen op databestanden.
De vakbondencentrales aan de
universiteit hadden al per
brief aan de universiteitsraad
laten weten het beknibbelen
op personeelslasten af te wij
zen. Hun verzoek aan de
raadsleden om tegen het plan
van het college te stemmen
had niet veel succes: slechts
vijf leden (van de Progressieve
Partij) stemden gisteravond te
gen. De bibliotheek van de
universiteit krijgt tegen de zin
van het college 200.000 gulden
meer toebedeeld dan was be
groot. Twee raadsleden had
den daarop gisteravond met
succes bij de raad op aange
drongen, mede op grond van
een verzoek van de bibliothe
caris drs.J.van Gent. In deze
brief wijst hij erop dat het
budget voor de aankoop van
boeken de afgelopen tien jaar
is gehalveerd. De bibliotheek
kan dit jaar nu voor twee en
een kwart miljoen gulden aan
boeken en tijdschriften gaan
inkopen. Tot slot besloot de
universiteitsraad gisteravond
d^Jj de prijs van de sportkaart
voor studenten niet verhoogd
zal worden tot 75 gulden, zoals
het college had voorgesteld.
De studenten mogen nu voor
60 gulden per jaar sporten in
en rond sporthal aan de Was
senaarseweg. Collegelid mr.
G.Jansen kondigde na dit
raadsbesluit aan dat de 75.000
gulden verlies, die door het
uitblijven van de verhoging
wordt geleden, wordt verhaald
op de overige studentenvoor
zieningen. Welke dat zullen
zijn, het universitaire restau
rant de mensa, of het LAK-
theater kon hij nog niet zeg
gen. De universiteitsraad
sprak gisteravond niet, zoals
werd verwacht, over het plot
selinge vertrek van de voorzit
ter van de emancipatiecom
missie mevr. Y. Lignac. Me
vrouw Lignac die vorige week
tegenover deze krant geen toe
lichting wilde geven, wil nu
nog niet veel meer kwijt dan
dat zij „niet kon werken met
twee petten op". Met de ene
pet bedoelt zij het raadslid
maatschap voor de Progressie
ve Partij en met de ander het
voorzitterschap van de com
missie, een adviesorgaan vari
de universiteitsraad. Hoewel
zij hierop niet wil reageren is
het inmiddels uit de wandel
gangen duidelijk geworden dat
zij met name problemen met
haar functioneren heeft gekre
gen tijdens de verkiezingen
van een nieuw lid van het col
lege van bestuur enige tijd ge
leden. Zij besloot toen, samen
met de vrouwelijke fractiege
noten, mee te stemmen met
haar fractie waarna partijge
noot dr. J. van Esch werd ver
kozen en niet de andere kan
didaat, mevr.drs. M.Demenint.
Dit tot grote teleurstelling vari
vele vrouwen uit „emancipai
tiekringen" aan de universi
teit. Over twee weken komt
de Universiteitsraad op deze
zaak terug wanneer gesproken
wordt over de opvolging van
mevr. Lignac.
(ADVERTENTIE)
De rente wordt maandelijks op uw
bankgirorekening gestort. Looptijd 1
t/m ïo jaar (vast). Min. storting f15.000,-.
5 jaar £1/- 0/ 10 jaar 03/ 0/
Rente: V 4/Z /O Rente: O /4 /O
Effektief: 6,69% EfFektief: 6,96
