i
Sovjet-marine „bewaakt
NAVO-bases op Sicilië
Khadaffy nodigt
Reagan uit
Terrorisme
bestrijden
door leiders
te doden
Sovjet-Unie vecht tegen
verderfelijke video 's
•>r>
Jelena Bonner geopereerd
Zwarte UDF-leide*
door bende gedood!
Duitse managers vo<
rechter wegens
illegale wapenhandf
Thatcher ondervraagd ov|
zaken van zoon
BUITENLAND
Ëetdóe@ou/iant
MAANDAG 13 JANUARI 1986 PAGINA»
Rechter beslist in
voordeel van Texaco
NEW YORK De Amerikaanse
oliemaatschappij Texaco heeft een
belangrijke overwinning behaald
in haar juridische strijd met Penn-
zoil. De federale rechtbank heeft
besloten dat Texaco niet verplicht
is een borgsom van dertig miljard
gulden te betalen om in beroep te
kunnen gaan tegen een vorig jaar
uitgesproken vonnis. In dat vonnis
werd Texaco veroordeeld tot het
betalen van een schadevergoeding
van dertig miljard gulden aan
Pennzoil, omdat Texaco op on
rechtmatige wijze een overne
mingsovereenkomst tussen Penn
zoil en Getty Oil had geschonden
door zelf Getty Oil over te nemen.
99
Guerrilla's Colombia
vermoorden „spionnen
BOGOTA Javier Delgado, de leider van
het Front Ricardo Franco, een Colombiaan
se guerrillagroep, heeft erkend opdracht te
hebben gegeven tot de terechtstelling van
164 leden van zijn eigen groep. Zij zouden
„spionnen" van het leger zijn geweest. Tij
dens een onlangs gehouden persconferentie
zei Delgado: „Ik ben er trots op aan het
hoofd te staan van een organisatie die 164
moordenaars terechtstelt, die door het leger
zijn gestuurd om de ontwikkeling van de
revolutionaire strijd te dwarsbomen". Del
gado rechtvaardigde de moorden met de
verklaring dat de groep „in oorlog is". De
massamoord werd in december bekend,
toen de Colombiaanse autoriteiten massa
graven vonden bij het dorp Tacueyo, 200
km zuidwestelijk van de hoofdstad Bogota.
Fossiel van
140 min. jaar
PEKING In een
kolenmijn in de
noordoostelijke Chi
nese provincie Jilin
is het fossiel gevon
den van een 140 mil
joen jaar oude schild
pad. Dit is zondag be
kendgemaakt door
het officële Chinese
persbureau Xinhua.
Het persbureau
meldde dat het fos
siel was aangetroffen
in een 700 meter die
pe schacht in de ko
lenmijn Liaoyuan in
West-Jilin.
Leger van Salvador
bombardeert bevolkt gebied
SAN SALVADOR Het Salvadoraanse le
ger heeft verleden week een bombardement
uitgevoerd op een bevolkt gebied dat onder
controle staat van het linkse verzet. Dit heeft
aartsbisschop Arturo Rivera y Damas giste
ren verklaard. Het bombardement werd uit
gevoerd toen hij een bezoek bracht aan door
het verzet beheerste gebied in de provincie
Chalatenango. Het Salvadoraanse leger ont
kent bomardementen in gebieden waar zich
burgers kunnen bevinden, maar diplomaten
in San Salvador trekken die verklaring in
twijfel. Rivera Y Damas zei dat hem tijdens
zijn bezoek aan het guerrilla-gebied was ge
bleken dat de bevolking erg bang is voor de
bombardementen. Hij had beloofd dat hij
druk op de regering zal blijven uitoefenen die
bombardementen te staken.
„Thatcher bereidt
haar aftreden voor"
LONDEN De Britse premier
Thatcher, „bereidt zich voor" op
haar aftreden. Dat is de werkelij
ke reden voor het ontslag van de
Britse minister van defensie, He-
seltine. Dit heeft David Owen, de
leider van de Britse sociaaldemo
cratische SDP, zaterdag gezegd.
„De verborgen achtergrond is dat
Heseltine voelde dat Thatcher,
net als Harold Wilson in 1975, be
zig is een eervol aftreden voor te
bereiden en de macht over te
dragen aan Norman Tebbit (de
voorzitter van de Conservatieve
partij)", aldus Owen, voormalig
minister van buitenlandse zaken
voor Labour.
Frankfort zal
huis Anne Frank
niet kopen
FRANKFORT Het ge-
meentebestuur van Frank
fort heeft geweigerd het huis
te kopen waar Anne Frank
heeft gewoond. Het was de
bedoeling dat het huis zou
veranderen in een „anti-fas
cistisch centrum" en een
museum. Volgens de ge
meentelijke woordvoerder is
de woning te klein en herin
richting te kostbaar.
De plaatselijke oppositie
noemde het besluit een
„blijk van onverschilligheid
tegenover het nazisme".
Politie arresteert
leider Solidariteit
ui
WARSCHAU De Poolse auto
ten hebben zaterdag in de have
Gdansk, Bogdan Borusewicz gej
teerd. De 37-jarige Borusewicz w
van het bestuur van Solidariteit
het vakverbond in december
rdt
werd verboden. Nadien ging hir
.de:
dergronds verder. Hij was de i
de huidige leider van Solida
Lech Walesa, bij de opkomende
ging voor een vrij vakverbond
duceerde. Volgens het Poolse peJ'
reau PAP heeft Borusewicz „ven
dene iaren achtereen activiteitei{°'
plooid die gericht waren tegen
taaiste belangen van de staat",
arrestatie wordt beschouwd als
klap voor de illegale vakbewegii
Campagne in
VS tegen
oorlogs
speelgoed
WASHINGTON Vol-
gens het kerkelijke pers
bureau EPD is de verkoop
van oorlogsspeelgoed in de
Verenigde Staten in de
laatste jaren sterk toegeno
men. Volgens de voorzitter
van de "Coalitie tegen ge
weld op de televisie", Tho
mas Radecki, is in 1984
voor bijna 2,7 miljard gul
den in oorlogsspeelgoed
omgezet, tegen een miljard
in 1982. De "Coalitie tegen
geweld op de televisie"
heeft hiertegen een cam
pagne op touw gezet.
Het doorsneekind in Ame
rika, aldus de psychiater
Radecki, wordt dit jaar ge
confronteerd met 800 tele
visiereclamespotjes voor
oorlogsspeelgoed en 250 te
levisieseries met oorlogs
speelgoed. Zo brengt het
speelgoedconcern Coleco
deze lente een Rambopop
in omloop en tegelijk
wordt een Rambo-kinder-
serie op de televisie ge
start. De relatie tussen
groeiend geweld bij kin
derspeelgoed en op de te
levisie enerzijds en een ge
welddadig Amerika an
derzijds, is volgens Radec
ki dringend aan een se
rieus onderzoek toe.
Britten in
voetspoor
van captain Scott
LONDEN Drie Britten heb
ben zaterdag per slee en zon
der zender of hulp van buiten
af de Zuidpool bereikt na een
twee maanden durende reis in
het voetspoor van de ontdek
kingsreiziger captain Robert
Scott. Dit heeft de cöördinator
van de reis in Londen meege
deeld. Het was de eerste maal
dat de reis van Scott, die de
pool bereikte op 17 januari
1912, werd overgedaan. De
drie Britten hebben er een
week korter over gedaan dan
captain Scott, aldus de coördi
nator. Aangezien ze na de
1.412 km lange tocht niet vol
doende provisie hebben voor
de terugreis worden ze opge
haald door een vliegtuig.
Israël wil geschil
rond Taba-strook
via derden oplossen
JERUZALEM Het geschil
tussen Israël en Egypte over
de grensstrook Taba moeten
via arbitrage door derden wor
den opgelost. Dat staat in een
plan van premier Peres, waar
mee het Israëlische kabinet na
twaalf uur debatteren, una
niem akkoord is gegaan. Op de
Taba-landstrook bevinden zich
een luxe-hotel en een vakan
tiedorp. Israël stond het stukje
grond niet af toen het in april
1982 de rest van de Sinaï-
-woestijn teruggaf aan Egypte.
Het akkoord voorkomt een re
geringscrisis over de manier
waarop het slepende grensge
schil over de landstrook Taba
aan de Rode Zee het beste kan
worden opgelost.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME De Russen hou
den Zuid-Italië goed in de
gaten. In de wateren rond
Sicilië zijn na het ontstaan
van het Amerikaans-Libi
sche geschil Russische
spionageschepen en
vliegtuigen gesignaleerd.
Ze hebben kennelijk de
opdracht de vliegtuigbe
wegingen in het Siciliaan-
se luchtruim te registre
ren.
Vorige week donderdag zou
den F-104 vliegtuigen van de
Italiaanse luchtmacht zijn op
gestegen om te voorkomen dat
twee gesignaleerde Russische
Ilyushin-38's het Siciliaanse
luchtruim zouden binnendrin
gen. Kennelijk waren cfe Rus
sische vliegtuigen bezig met
het „afluisteren" van de mili
taire activiteiten in de buurt.
Of wellicht hebben ze de de
fensieve waakzaamheid van
Italië willen testen.
Zuidoost-Sicilië kent een hoge
concentratie van defensieve
constructies, zoals de atoomra
ketbasis Comiso en de NAVO-
luchtmachtbasis Sigonella. Het
schijnt dat het de Russen voor
al te doen is om Sigonella,
want de afgelopen weken
heeft het persbureau Tass her
haaldelijk het gebruik van Si
gonella voor eventuele Ameri
kaanse strafacties gehekeld.
Dat de Russen geïnteresseerd
zijn in wat er op Sigonella ge
beurt, blijkt ook uit de aanwe
zigheid van het Russische Spio-
nageschip „Vertikal". Het
schip is vorige week voor an
ker gegaan op de grens van de
Italiaanse territoriale wateren,
25 a 30 kilometer van de basis
Sigonella. Het schip schijnt
boordevol apparatuur te ziten,
waarmee alle ethergeluiden
kunnen worden geregistreerd.
De Italiaanse marine kan niets
tegen het spionageschip onder
nemen, omfat het buiten de
territoriale wateren ligt.
De Libische leider Khadaffy met zijn 32-jarige vrouw Safir (geheel links) en enkele van zijn kinderen
tijdens de persconferentie die Khadaffy gaf in zijn tent.
TRIPOLI Met de flair
van een man die de show
business in zijn vingertop
pen heeft, heeft de Libi
sche leider Khadaffy een
handvol vrouwelijke jour
nalisten een zeldzaam
kijkje in zijn bedoeïenen-
tent en privéleven gege
ven. Daarna nodigde hij
president Reagan uit ook
eens langs te komen in
Tripoli. „Dan ziet hij wat
anders dan als een terro
rist", aldus de Libische
leider.
„Hij zou zien dat ik niet in
loopgraven woon met hand
granaten in mijn riem of een
pistool in de hand. Men denkt
dat ik niet lach of gnuif, dat ik
geen gezin heb", aldus de
43-jarige Khadaffy. Hij ont
ving de journalisten in het ge
zelschap van zijn vrouw Safija
en vier van zijn zeven kinde
ren, in een tent op het afge
grendelde terrein van de ka
zerne Bab el-Azzazia in een
buitenwijk van Tripoli.
De Libische leider, geboren uit
nomadenouders, droeg bedoeï
enenkleren toen hij zijn gezin
aan de verslaggeefsters voor
stelde. Zijn 32-jarige echtgeno
te die haar hoofd niet be
dekt had zei dat ze niet van
politiek hield. Khadaffy wil
niet dat zijn vrouw die lang
zwart haar heeft haar
hoofd bedekt houdt. „Het is
een zede die niets betekent",
zegt hij. Hij noemt zijn huwe
lijk democratisch en voegt er
aan toe: „Ik zou graag een we
reld zien waarin man en
vrouw gelijk zijn. Ik moedig
vroüwen aan om vrij te zijn.
Het is een mannenwereld en
dat moet veranderen", zei
Khadaffy
Safija Khadaffy vertelde dat
zij leerling-verpleegster was
toen zij Khadaffy voor het
eerst ontmoette. Zij trouwden
en kregen zeven kinderen,
van wie de enige dochter, Ais-
hah, naar Khadaffy's moeder
is vernoemd.
Volgens Khadaffy zijn enke
len van zijn broers en zusters
aan malaria gestorven voor hij
geboren werd. Daarom staat
hij er op dat zijn eigen kinde
ren in hun beroep de medische
kant op gaan ..om de honger
lijdende en zieke Afrikanen te
helpen
ISRAËLISCHE TERREUREXPERT:
TEL AVIV Het uit de weg ruimen van leiders van terroristi
sche organisaties is volgens een hoge Israëlische anti-terrorisme
deskundige de „beste, en succesvolste manier" om het terroris
me te bestrijden. „Militaire vergelding tegen Libië zal het pro
bleem niet oplossen", aldus Gideon Mahanayimi, de tweede ad
viseur van premier Peres voor terreurbestrijding.
„Vergelding is maar een onderdeel van een algehele strategie
tegen terroristen". Zo'n strategie moet ook bestaan uit een „on
dergrondse oorlog" tegen leiders van terreurgroepen en een
combinatie van militaire aanvallen en diplomatieke middelen.
„De beste, succesvolste manier om het terrorisme te bestrijden is
de leiders van terroristische organisaties en andere functionaris
sen uit de weg te ruimen". Mahanayimi sprak berichten in de
internationale pers tegen dat de terroristenleider Aboe Nidal
dood is of te ziek om aanslagen te organ iserén als de recente
acties op de vliegvelden van Rome en Wenen. „Wij denken dat
hij ergens in Libië zit". De Libische leider, kolonel Khadaffy,
heeft ontkend dat Aboe Nidal in zijn land verblijft.
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Shultz heeft
gisteren herhaald, dat Libië zeer zeker betrokken is geweest bij
de aanslagen op de vliegvelden van Wenen en Rome. Uit rap
porten zou zijn gebleken dat de daders zijn opgeleid in de Liba
nese Beeka'a-vallei, die onder Syrische controle staat en via Da
mascus naar Rome emWenen zijn gereisd. „Libië heeft financië
le steun gegeven aan terroristische groepen, met name de groep
Aboe Nidal, dat weten we", aldus Shultz.
De VS hebben gisteren zeer krachtig berichten uit Koeweit te
gengesproken, als zou afgelopen woensdag een Amerikaans ge
vechtsvliegtuig van het type F-18 boven de Golf van Syrte door
een Libische raket zijn neergehaald. Volgens een woordvoerder
van het Amerikaanse ministerie van defensie in Washington
was er woensdag wel een vliegtuig van het vliegdekschip „Coral
Sea" tijdens een trainingsvlucht in zee gestort voor de kust van
Nice.
BOSTON Jelena Bonner
heeft vandaag een open-hart
operatie ondergaan in hët
Massuchetts General Hospital
in Boston. Dit heeft een
woordvoerder vcan het zie
kenhuis gezegd. De 62-jarige
echtgenote van de Russische
dissident Andrei Sacharov
kreeg toestemming van de
Sovjetautoriteiten voor medi
sche behandeling naar het
Westen te gaan. Aanvankelijk
zag het er naar uit, dat medi
cijnen uitkomst zouden bren
gen voor de hartklachten van
mevrouw Bonner. Maar uit
eindelijk is toch tot de operatie
besloten.
1182) Toen Eelco eenmaal begonnen was,
wist hij van geen ophouden meer. „A'k er nog
an denk, wat ik allemaal heb moet'n mee-
maak'n...., mens'n, mens'n, mens'n, dan loop'n
de kriebels mien nog over de rug," fantaseerde
hij verder. „Weet'n jullie nog van die knokpar-
tij'n, die hier hebb'n plaatsgevond'n met die
bietelknul die bij smidje Verhool'n in de leer
was? Allemaal doorgestook'n kaart, mann'n!
Die bietenknul, dat was de beroemde geheim
zinnige agent 009, beter bekend als Sjeems
Bons! Ik heb met die keerï héél fijn kunn'n
saam'nwerk'n trouwens." „En waarom heb je
hem dan in de baajes gegooid?" vroeg boer
Knolle. „Zukke ding'n kun je alleen maar
snapp'n, als je een beetje thuus bent in de
truuk'n en kippekunst'n van de geheimzinnige
dienst," antwoordde Eelco. „Allemaal afge-
sprook'n werk. Knolle. Ik zeg nog teeg'n hem,
Sjeems, zeg ik. Die boev'n uut Nikkemegonië
die benn'n van plan om jou te liekemedeer'n.
Da's een spionn'nwoord voor met geweld op-
ruum'n, weet je. En toen zegt Sjeems: Eelco,
zegt-ie. Gooi mij dan voorlopig maar onder de
toor'n. Daar zit ik seef. Dat hè'k gedaan, en
toen ben'k een stevig woordje gaan praat'n met
onze burgemeester en met de sjef van de ge
heimzinnige dienst. Ene kolonel Plum. Die z'n
vader heb nog een soort pudding uutgevond'n,
de plum-pudding. En toen hê'k teeg'n Plum ge
zegd: Stuur jij nou smidje Verhool'n naar Nikke
megonië om daar de Koning weer op de troon
te zette'n. Geef hem mèteen een paar duuz'nd
blikk'n plumpudding mee, want de mens'n
daarginds hebb'n honger. En hier krijg'n ze dat
spul met de kerstdaag'n nauwelijks door de
keel. Zo doen we nog een goeie daad óók...."
9?
MOSKOU Of het nu
de zachte porno-film
„Black Emanuelle", een
futuristische fantasie als
„A clockwork orange",
of „Man van ijzer", een
historische weergave van
een Oosteuropese com
munistische maatschap
pij, voor de culturele
waakhonden van het
Kremlin doet het er ei
genlijk niet toe. Van be
lang is alleen dat het al
lemaal „ideologisch vij
andige" films zijn en dat
de bevolking al die films
via illegale videobanden
te zien krijgt.
De eerste reactie van de au
toriteiten op video-appara-
tuur en -films was een men
geling van achterdocht en
verontwaardiging. Het leek
weer zo'n subversieve wes
terse uitvinding die de offi
ciële greep op informatie en
meningsvorming ondermijn
de. Die houding veranderde
en de Sovjetleiding staat nu
op het standpunt dat de be
volking moet worden voor
zien van een scala van ideo
logisch aanvaardbare video
banden met Sovjetfilms, klas
sieke concerten, toneelstuk
ken en circusvoorstellingen,
af te spelen op video's van
Russische makelij.
De prijs van een Japanse of
Westeuropese videorecorder
kan op de zwarte markt oplo
pen tot omgerekend ruim
10.000 gulden. Een bedrag
dat het budget van de door
snee burger ver te boven
gaat. Het Sovjetmodel kost
zo'n 4000 gulden en kan in
principe geen cassetes van
westers fabrikaat afspelen.
De films uit de jaren '70 met
Clint Eastwood, Steve
Mcqueen, Marlon Brando en
Robert de Niro zijn populair
in zwarte circuit van Mos
kou, maar ook Rambo heeft
tot grote schrik van de auto
riteiten zijn intrede gedaan.
De Anglicaanse bisschop Nkoane troost Sarah Mayisa, de *p£
van de UDF-leider die zaterdag in zijn woonplaats nabij Jom
nesburg werd doodgestoken. j)
w
JOHANNESBURG De
zwarte anti-apartheidsac
tivist Ampie Mayisa is za
terdagavond zijn huis uit
gejaagd en doodgestoken,
zo hebben ooggetuigen
verklaard. Maise, 58 jaar
en actief binnen het Vere
nigd Democratisch Front
(UDF) zou gisteren een
ontmoeting hebben met
de Amerikaanse ondermi
nister Chester Crocker.
Mayisa was actief in Leandra,
een zwarte woonwijk, tachtig
kilometer van Johannesburg.
Hij verzette zich tegen de door
r
de blanke regering ingeL,
wijkraden en de huurv^0
gingen die door die radenPe
den opgelegd. Volgens cfn
jarige zoon van Mayisa Ist®
ren de circa tien daders a''
Inkatha, de machtige Z
beweging en fel tegenst
van het UDF. Het hui
een andere UDF-aanh
werd in brand gestoken.
wel de Zuidafrikaanse f
zowel bij de moord als
brandstichting aanwezigL
greep zij niet in. F
Bij botsingen tussen polij|
zwarten, zijn zaterdaga^
zeker vijf mensen gewon
raakt. De rellen dedenh
voor nabij Johannesburg
afloop van een begrafenifjai
(Van onze correspondent he
Gerard Kessels) |ge^
BONN Na een justitieel onderzoek van meer dan zevefjra
begint vandaag in Düsseldorf een proces wegens illegale w|tór
handel tegen vier managers van de bekende wapenfcf,u
Rheinmetall. Het viertal, dat tegen betaling van een bor
van bijna 23 miljoen mark op vrije voeten is, zou in strijd iffi g
strenge exportbepalingen wapens geleverd hebben aan Armiji
nië, Saoedi-Arabië «n Zuid-Afrika. rke
op
De illegale wapenexport zou plaats hebben gevonden van B
tot 1980. In die periode leverde Rheinmetall kanonnen aai
klanten in Spanje, machinegeweren aan afnemers in Itai
munitieladers aan Paraquay. De opdrachtgevers in die tyi
ondertekenden de gebruikelijke verklaring dat de wapens |r
betreffende land zouden blijven. Op die basis kreeg Rheinaen
van Bonn ook toestemming voor de uitvoering van de o
Uiteindelijke echter belandden de kanonnen in Argentin
machinegeweren in Saoedi-Arabië en de munitieladers inblo]
Afrika. De vrachten werden op volle zee of in Italiaaij e
Zuidamerikaanse havens overgeladen. De officier van jlflic
wil bewijzen dat managers van Rheinmetall van het beifc
aan op de hoogte waren van het bedrog. Rheinmetall oik
dat ten stelligste. [jc
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN - Volgens het Londense zondagsblad The Obers
wordt de Britse premier Thatcher deze week in het Lagl
geïnterpelleerd over de merkwaardige zakenrelaties van!'
zoon Mark met de sultan van Brunei naar verluidt de B
man ter wereld is en Mohammed Fayed, de EgyptischeL
naar van het Londense warenhuis Harrods.
Mark Thatcher, die sinds enkele jaren in de VS \yoont,
eerder na tussenkomst van zijn moeder een bouwcontract
wezen in Oman. Volgens The Observer heeft de sultan val
nei vorig jaar een sterlingcirsis bezworen door bijna vejln|
miljard gulden over te maken van de VS naar Londen. Iy *7
jectie volgde na een gesprek op Downing Street 10. k
Mohammed Fayed, die volgens The Observer financieel
gesteund door de sultan van Brunei, kreeg afgelopen jaar
Britse regering toestemming om een bod te doen voor H
en andere warenhuizen van de Britse House of Frazer-oi
ming. Normaal had hij zich moeten onderwerpen aan 3e
le, die wordt uitgeoefend door de Britse commissie van m<
liën.
