Spoedberaad van EG
over acties tegen Libië
Zonder Shell
valt regering
Zuid-Afrika"
Zigeuners eisen schadevergoeding
j Afgetreden Heseltine
doet aanval op Thatcher
jglTENLAND"
iolen dicht na rellen op Haïti
Mi
Wallraff weer voor rechter
VN IN
GELDNOOD
Kohl wil EDI als
tegenhanger SDI
Paris Match
moet betalen
"o
v\
Hf- v -1
II lil
BC stelt serie uit
dreigement
eugdige Sikhs massaal opgepakt
Vredesplan Libanon op losse schroeven
DEBAT NODIG OVER DWANGARBEID IN NAZI-PERIODE
Qeidóe.QouAamt
VRIJDAG 10 JANUARI 1986 PAGINA 5
^^tT-AU-PRINCE In heel Haïti zijn gisteren na stu-
^lenprotesten tegen het regime van president Jean-
~^ude Duvalier, particuliere en openbare scholen geslo-
jgeweest. In de verarmde natie van 5,5 miljoen bur-
werden echter geen nieuwe botsingen tussen de po-
en de betogers gemeld. Sinds de ongeregeldheden
J november uitbraken, kwamen vijf demonstranten,
het leven, onder wie twee afgelopen dinsdag. Duva-
79,'60; heeft vier kabinetsleden en het hoofd van de politie
®®-®°jlagen, waarschijnlijk naar aanleiding van de studen-
10,'sobnlusten, de arrestaties van politieke tegenstanders en
g-gtecalatie van een conflict met de roomskatholieke
88>ok over de uitwijzing van drie Belgische priesters en
fj'jjüuiting van e<Tn radiostation dat eigendom was van de
85jok. In een communiqué van het ministerie van bin-
74üaPan zaken werd de bevolking verzocht te waken
46i6oèn de dreiging van subersieve elementen en onwettige
^•jjölegingen die trachten de publieke opinie te manipule-
34^40;
(Van onze correspondent Gerard Kessels)
BONN De Duitse schrijver Gunter Wallraff staat een
derde proces te wachten. Wallraff, die in zijn boek „Ganz
Unten" op indringende wijze de uitbuiting van de Turkse
arbeiders in de Bondsrepubliek heeft beschreven, is voor
de rechter gedaagd door het management van de staalgi-
gant Thyssen. Tijdens een lezing zou Wallraff de Thyssen-
-managers bestempeld hebben als „kleine Eichmannen".
Wallraff, die vermomd als de Turk „Ali" een tijdlang bij
Thyssen werkte, had het management zwaar bekritiseerd.
Managers die met twijfelachtige koppelbazen in zee gaan,
zijn de ware schuldigen aan de uitbuiting van de Turkse
gastarbeiders, aldus Wallraff. In dat verband vergeleek hij
de Thyssen-managers met de SS-er Eichmann, die de
moord op zes miljoen joden vanachter zijn bureau organi
seerde. Thyssen wil dat de rechter Wallraff dwingt die uit
spraak terug te nemen en dat de schrijver-journalist beboet
wordt.
NEW YORK De Verenigde
Naties hebben op het ogenblik te
kampen met financiële proble
men zoals nooit tevoren in de
veertigjarige geschiedenis van de
volkerenorganisatie. De financië
le problemen worden veroor
zaakt door achterstallige contri
butiebetalingen van verscheidene
lidstaten, waaronder de Verenig
de Staten en de Sovjet-Unie. Vol
gens een VN-woord voerder zijn
talrijke landen overgestapt op de
gewoonte hun contributie steeds
later te betalen, waardoor de vol
kerenorganisatie herhaaldelijk
met geldtekort te kampen heeft.
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN West-Duitsland hecht grote
waarde aan een Europese tegenhanger
van. het Amerikaanse onderzoekspro
gramma naar een afweerschild in de
ruimte tegen vijandelijke raketten,
SDI. Bondskanselier Kohl noemde een
Europees Defensie Initiatief (EDI) gis
teren tijdens een persconferentie „heel
belangrijk". Hij gaf geen nadere details.
In tegenstelling tot het Amerikaanse
SDI-programma, dat vooral gericht is
op het afweren van de grote Russische
intercontinentale raketten, moet EDI
een schild vormen tegen de op West-
-Europa gerichte Russische korte en
middellange afstandsraketten.
Bier schaars
in Suriname
DEN HAAG/PARAMARIBO
Werknemers van de Surinaamse
bierbrouwerij Parbo in Paramari
bo zijn sinds het begin van deze
week in staking, waardoor de pro-
duk tie bij dit bedrijf is stil komen
te liggen. De directie van de brou
werij en de vakbond liggen al
maanden overhoop over een nieu
we cao, die op 1 januari van het
vorig jaar had moeten ingaan.
Door de langdurige problemen bij
Parbo is bier een schaars artikel
geworden 'in Paramaribo. Consu
menten zijn aan het hamsteren ge
slagen en veel winkels hebben
geen bier meer in voorraad.
PARIJS Het Franse
weekblad „Paris
Match" moet aan prin
ses Caroline van Mona
co, tegenwoordig me
vrouw Stefano Casirag-
hi, een bedrag van
45.000 frank (ongeveer
15.000 gulden) schade
vergoeding betalen. Dit
besliste een rechtbank
in Parijs omdat het tijd
schrift een reeks clan
destien genomen foto's
van de prinses en haar
zoontje had gepubli
ceerd.
II
S i verslaggevers voor de deur van Downing Street 10 hadden wel verwacht dat Heseltine zou
J [eden, maar niet dat hij gewoon uit een kabinetsvergadering zou weglopen.
J)NDEN De gisteren
getreden Britse minister
n defensie, Michael He-
Itine, heeft zijn vertrek
i de regering gepaard
|en gaan met een scher-
j aanval op premier
brgaret Thatcher. Aan-
fding tot het ontslag van
psseltine was de toe-
ïmst van de helikopter-
(briek Westland.
W YORK De Ameri-
anse televisiemaatschappij
heeft de produktie van
mini-serie met de titel
nerika uitgesteld, na een
ïigement uit Moskou dat het
orzetten. van het project de
iviteiten van ABC in de
vjet-Unie in gevaar kan
;ngen. De kostbare mini-se-
van zestien uur zou onge-
er honderd miljoen gulden
an kosten en moest een
eld geven van wat er zou
beuren als de VS werden
zet door de Sovjet-Unie. Het
emlin beschouwde het plan
i een nieuwe stap in de anti-
ussische mediahetze die vol
de Russen in de VS wordt
houden.
De nieuwe minister van de
fensie in de Conservatieve re
gering wordt de 54-jarige
George Younger, tot dan mi
nister voor Schotland.
Heseltine (52) raapte gisteren
zijn papieren bij elkaar en liep
boos weg uit de kabinetsverga
dering, omdat hij verklaringen
over de Westland-zaak voort
aan voor goedkeuring aan de
regering voor zou moeten leg
gen. Hesseltine wil dat de in
moeilijkheden verkerende
Westland-fabriek wordt over
genomen door een Europees
consortium. De rest van het
kabinet en do fabrieksleiding
willen samenwerking met het
Amerikaanse Sikorsky-con
cern.
wensband tussen hem en de
premier was verbroken. „Ik
kan niet, zonder gezichtsver
lies, in een dergelijk kabinet
blijven". Hij zei dat Thatcher
een reeks kabinetsvergadering
gen „opzettelijk" heeft gema
nipuleerd om ervoor te zorgen
dat Sikorsky het pleit wint.
Heseltine kreeg voor zijn
standpunt de steun van ver
scheidene Europese regerin
gen. In West-Europa werd dan
ook teleurgesteld gereageerd
op zijn aftreden. In Den Haag
zei staatssecretaris Van Hou-
welingen dat Nederland zal af
zien van de voorgenomen aan
koop van Westland-helikop-
ters als het bedrijf in zee gaat
met de Amerikanen.
Het vertrek van Heseltine be
tekent ernstigste kabinetscrisis
in de zeseneenhalf jaar die
Thatcher nu aan de macht is.
De in de uitgeverswereld mil
jonair geworden Heseltine is
zeer populair onder de Conser
vatieve aanhang. In 1976 bleek
zijn vaak impulsieve wijze van
handelen, toen hij in het La
gerhuis dermate buiten zich
zelf van woede geraakte over
het aanheffen van De Rode
Vlag (het partijlied) door La-
bourafgevaardigden, dat hij de
ceremoniële scepter greep en
boven zijn hoofd heen en weer
zwaaide.
De verwachting is dat Heselti
ne, een van laatste vertegen
woordigers van de gematigde
vleugel binnen de Conserva
tieve partij, zich vanaf zijn po
sitie op de achterste banken
van het Lagerhuis zal ontpop
pen tot een gevaarlijke rivaal
van Thatcher. Hij zou That
cher graag willen opvolgen als
partijleider en premier. Op
zijn persconferentie wilde He
seltine niet ingaan op vragen
over zijn politieke ambities.
MRITSAR Aan de
>oravond van een aange-
mdigde protestactie door
nge Sikhs, hebben poli-
en paramilitaire troe-
:n gisteravond in de hele
►ordelijke Indiase deel-
aat Punjab honderden
kh-extremisten opge-
ikt. De studenten wilden
indaag het verkeer in de
deelstaat lamleggen om
kracht te zetten bij hun
eis tot vrijlaten van alle
gevangen Sikhs.
Een politiefunctionaris ver
klaarde dat meer dan 400 mili
tante Sikhs werden gearres
teerd. Een woordvoerder van
de federatie van Sikh-studen
ten (AISSF) zei dat het aantal
arrestanten al boven de 1.000
lag. D invallen in extremisti
sche schuilplaatsen zijn de
hele nacht voortgegaan. Uit
protest tegen de arrestatiegolf
hebben woedende jongeren in
Amritsar twee interlokale bus
sen van een openbaar ver
voersbedrijf in brand gesto
ken. De regering heeft duizen
den extra-paramilitaire man
schappen naar Punjab ge
stuurd om belangrijke installa
ties en verkeerswegen te be
waken.
SMIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
WO) „Ik weet er alles van. Verholen", zei
oionel Plimmp. „Zodra X-03 weer in Graven-
recht was, meldde ze zich op mijn hoofdkwar-
er met haar sportieve rugzakje en de rest van
aar Nlcolagonische geld. Ze deed me een
auwkeurig verslag van wat er allemaal gebeurd
'as en vertelde me onder andere, dat ze haar
peciale kortegolfzendertje aan jullie had gege-
en. Het was haar bedoeling, dat jullie je met
at zendertje rechtstreeks met mij in verbinding
ouden stellen. Eilaas, ik hoorde maar niks en
>egon dus een beetje nerveus te worden. Zou
"es nu tóch nog verkeerd zijn afgelopen, vroeg
me af..." „We hadden dat zendertje voor
ndere dingen nodig, kolonel", antwoordde
IJeems Pond. „Ja ja", zei de kolonel een tik-
smalend. „Als Pietje Plimmp gedachtenlezer
'as. had-ie dat natuurlijk kunnen v/eten. Helaas
is Pietje Plimmp geen gedachtenlezer. Hij is
maar een doodgewone B.G.D.-jongen, die feiten
nodig heeft om mee te kunnen werken. En op
een goeie avond las ik zo'n feit in de krant. Ra
dio en televisie waren er trouwens óók vol van.
Ik las, dat de monarchie in Nicolagonië was her
steld. En dat leek me nou echt een streek van
JOU, Sjeems. Een monarchie afbreken, dat kan
ten slotte elke politieke warhoofd. Maar een Ko
ning weer op zijn troon brengen, daar moet je
echt een getrainde agent van de Bijzonder Ge
heime Dienst voor zijn. Dus dacht ik in mezelf:
Kom, Plimmpie. Ga jij zélf maar eens in Nicola
gonië kijken. Zo gezegd, zo gedaan. Ik charter
de een regerings-Kaduca en nauwelijks een
paar uur later kwamen de bergen, de haven en
de huizen van Boecograd al in zicht. Nou..., en
hier ben ik dan!"
In tal/van Li
bische ste
den worden
DEN HAAG/WASHING
TON Nederland, dat
het eerste half jaar van '86
voorzitter is van de EG,
treft voorbereidingen
voor een speciale bijeen
komst van de ministers
van buitenlandse zaken.
Zij zouden een gezamen
lijk antwoord moeten ge
ven op het verzoek van de
VS, zich aan te sluiten bij
de economische strafmaat
regelen tegen Libië. De
bijeenkomst wordt waar
schijnlijk begin volgende
week gehouden.
Het Witte Huis toonde zich
gisteren vastbesloten de steun
van de Europese bondgenoten
te verkrijgen voor de economi
sche strafmaatregelen tegen
Libië. Dat land is volgens pre
sident Reagan in hoge mate
betrokken bij het internationa
le terrorisme. Amerikaanse
ambassadeurs bezochten giste
ren in Europese hoofdsteden
de ministeries van buitenland
se zaken om het Amerikaanse
standpunt uit te leggen en aan
te dringen op aansluiting bij
de strafmaatregelen. Volgende
week komt een Amerikaanse
onderminister voor dit doel
naar Europa. Zoals bekend
hebben de meeste Europese
landen tot dusver zeer terug
houdend gereageerd op de
Amerikaanse oproep zich aan
te sluiten bij de sancties. Al
leen Italië heeft enige maatre
gelen genomen. Het Italiaanse
zakenleven is gewaarschuwd
geen profijt te trekken van het
terugtrekken van Amerikaan
se bedrijven uit Libië. Ook zal
Italië op dit moment „voor
zichtig" zijn met de wapenex
port naar Libië.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken George
Shultz heeft gisteren gezegd
dat de VS vastbesloten zijn een
einde te maken aan door Libië
gesteund terrorisme. Daarbij
liet hij nadrukkelijk de moge
lijkheid van een gewapende
actie open. „Geweld is niet al
tijd het beste middel om terro
risme te bestrijden", zei
Shultz, „maar het kan in som
mige gevallen noodzakelijk
zijn".
De Libische leider Khadaffy
heeft op zijn beurt opnieuw
gedreigd met zelfmoordacties,
als de VS besluiten tot een mi
litaire actie. Bovendien dreig
de hij met aanslagen in West-
Europa, als de Europese lan
den zich aansluiten bij de
Amerikaanse sancties.
In een gisteren gehouden in
terview met vijf vrouwelijke
journalisten heeft Khadaffy
gezegd dat de voortdurende
bedreigingen van de VS Libië
steeds meer in de richting van
•de Sovjet-Unie en het commu
nisme drijven. Khadaffy zei
verder dat West-Europa en de
Arabische wereld samen moe
ten werken om „Amerika
weer bij zinnen te brengen".
Hij karakteriseerde de Ameri
kaanse mentaliteit als die „van
een stinkende rottige kruis
vaarder, een vijand van Arabi
sche landen". Toen hem werd
verteld dat Reagan hem „fla
ky" (geschift) had genoemd
vroeg Khadaffy om een verta
ling van dat woord. Vervol
gens zei hij lachend: „Ik heb
nog nooit gehoord dat Reagan
een psycholoog of een neuro
loog was. Ik weet dat hij een
.nutteloze acteur is geweest".
•Khadaffy betuigde opnieuw
zijn steun voor de Palestijnse
strijd, maar zei nogmaals dat
Libië niet verantwoordelijk
was voor individuele en acties
waartoe Palestijnen hun toe
vlucht nemen.
Op verzoek van Libië heeft de
Arabische Liga de lidstaten
opgeroepen voor een spoedzit
ting om zich te buigen over de
Amerikaanse sancties. Aan
staande maandag moeten de
ministers van buitenlandse za
ken en van financiën bijeen
komen om te praten over „de
militaire bedreigingen en de
economische maatregelen van
•de VS tegen Libië". De pers in
de Arabische wereld heeft de
Amerikaanse maatregelen fel
veroordeeld. Maar het is de
vraag of de Arabische landen
actie zullen ondernemen tegen
de VS.
Geslaagde
operatie
Donna Ashlock
(midden met
maskertje voor),
die onlangs het
hart van haar
overleden
vriendje Felipe
Garza kreeg in
geplant, staat
hier op de foto
met oma Musie
Carson (links)
en haar beste
vriendin Jennie
Chavez (rechts).
Felipe Garza,
die wist dat
Donna een hart-
transplantie
moest onder-
gaan, had haar
W zijn hart beloofd
in het geval hij
dood zou gaan.
Eind vorige
week overleed
Felipe plotseling
aan een hersen
tumor. Afgelo
pen zondag
werd ziin hart
getransplan
teerd. Volgens
de artsen is de
opertaie ge-
J slaagd.
BEIROET Syrië heeft de
leiders van de drie sterkste
milities van Libanon (druzen,
sji'iten en christenen) voor
spoedoverleg bijeengeroepen,
om een tijdschema op te stel
len voor de uitvoering van het
verdrag dat een eind moet ma
ken aan de burgeroorlog in het
land. De Syrische maatregel
komt op een moment dat er
van christelijke zijde steeds
meer verzet groeit tegen het
vredesproces, waarover op 28
december in Damascus een ak
koord werd ondertekend.
President Gemayel van Liba
non, die gisteren naar de Syri
sche hoofdstad Damascus zou
komen, heeft zijn bezoek uit
gesteld tot morgen. Gemayel
zou meer tijd nodig hebben om
zich een mening te vormen
over het vredesakkoord. De
aanhangers van de president
hebben zich inmiddels open
lijk tegen het plan uitgespro
ken. De Syrische minister van
informatie heeft eerder ge
dreigd tegenstanders van het
vredesverdrag hard aan te
pakken.
(Vervolg van voorpagina)
WASHINGTON Voorzitter Robinson van de Bewe
ging van een Vrij Zuid-Afrika liet tijdens de oproep tot
een boycot van Shellprodukten een bord zien met de
afbeelding van een „Shell-dis-creditcard", onderte
kend door alle deelnemende organisaties. „Ik wil hel
pen apartheid te beëindigen, een systeem dat Zuid-
-Afrika tot slavernij brengt en tegelijkertijd Ameri
kaanse banen ondermijnt", aldus de tekst.
Betalingen van Shell aan de Zuidafrikaanse regering vormen
volgens de Amerikaanse vakbondsleiders de voornaamste eco
nomische pijler van het regime. Zonder Shell zou de Zuidafri
kaanse regering de druk niet kunnen weerstaan en vallen, aldus
voorzitter Richard Trumka van de United Mine Workers. Op de
vraag waarom niet een Amerikaans bedrijf voor een boycotactie
is uitgekozen, antwoordde Robinson, mede-voorzitter van de
Free South Africa Movement, dat Koninklijke/Shell 27 procent
van haar inkomsten uit Amerikaanse verkopen put en een mul
tinationale onderneming is. Shell is niet meer een Nederlands
bedrijf dan een Brits of een Amerikaans bedrijf, zei hij.
Bisschop Desmond Tutu uit Zuid-Afrika zal uiteindelijk ook ge
weld kunnen goedkeuren, als dit nodig is om een einde te ma
ken aan apartheid. Hij zei dit gisteren in een interview in de VS.
In Lusaka, Zambia verklaarde de leider van het verboden zwar
te nationalistische Afrikaans Nationaal Congres, Oliver Tambo
dat het ANC haar guerrilla-oorlog zal opvoeren. President Pie-
ter W. Botha wil niet voldoen aan de eisen van de zwarte meer
derheid in het land, maar speelt alleen maar met het idee van
hervormingen. Tambo zei dit ter gelegenheid van het 74-jarig
bestaan van het ANC.
De zes Amerikaanse congresleden hebben gisteren de illegale
krottenwijk Crossroads bij Kaapstad bezocht onder leiding van
dominee Allan Boesak, een leider van het Verenigd Democra
tisch Front UDF.
KEULEN Een woord
voerder van de Westduit-
se centrale raad voor zi
geuners, Romani Rose,
heeft gisteren meegedeeld
dat ook de zigeuners een
schadeloosstelling gaan ei
sen voor de dwangarbeid
die door hen verricht is
qnder het nazi-regime.
Rose vertelde dat enkele
honderden van de zigeu- s
ners die dwangarbeider
geweest zijn nog in leven
zijn. De zigeuners zouden
volgens de woordvoerder
!op bijna alle terreinen van
de Duitse oorlogseconomie
werkzaam geweest zijn.
Met de symbolische schade
loosstelling aan voormalige
joodse dwangarbeiders door
het voormalige Flick-concern
Feldmühle Nobel AG is vol
gens Rose het probleem poli
tiek noch moreel afgelopen.
Ook de voorzitter van de cen
trale raad van joden in West-
-Duitsland, Werner Nach-
mann, acht een politiek debat
over het lot van de voormalige
dwangarbeiders in de Duitse
industrie dringend noodzake
lijk. De zaak is niet ten einde
gebracht met de betaling van
vijf miljoen mark door het
Flick-concern, verklaarde
Nachmann.
In de periode 1933-1945 heb
ben ongeveer acht miljoen
mensen onder ondraaglijke
omstandigheden dwangarbeid
verricht in de Duitse fabrie
ken, mijnen en landbouw.
Volgens historici hebben zeker
een half miljoen mensen in de
wapen- en munitiefabrieken
gewerkt die eigendom waren
van Flick, Krupp en andere
grootindustrieën.
