TAFEL
Minder kerkleden brengen meer geld op
Aandacht voor de mens
HïïïïTI
kerk
wereld
Bezetters verlaten
Bredase Heilig Hart-kerk
Mgr. Ter Schure keurt 'Bluyssen-beleicT Diocesane raad goed
Schoolwijzer
I
CcicLe Somn/n'1
weer
ACHTERGROND
EeidócSoiviant
VRIJDAG 10 JANUARI 1986PAGIN,
Contactgroep vraagt aandacht voor leer en leven van katholieken
In Twenthe is een „Contactgroep
rooms-katholieken" opgericht, met
prof. ir. drs. J. Groot Wassink te
Hengelo als initiatiefnemer. Be
doeling van de groep is na te gaan
of er in het land interesse is voor
het oprichten van een stichting of
vereniging die aandacht vraagt
voor de katholieke leer op basis
van bijbel en traditie.
Volgens prof. Groot Wassink wordt in de
katholieke kerk te veel uitgegaan van de
gedachte dat de kerk zich moet aanpas
sen aan de „eisen des tijds". „De kerk is
weliswaar in de wereld, maar niet van
de wereld en de taak van de kerk om de
geopenbaarde geloofswaarheid te bewa
ren en door te geven heeft grotere prio
riteit dan de aanpassing van de tijdgeest,
ook al betekent dat niet dat de kerk
geen begrip voor de eigen tijd zou heb
ben", aldus prof. Groot Wassink.
Hij pleit voor studiedagen over actuele
problemen als de relatie tussen geloof en
wetenschap, de zin van ziekte en lijden,
abortus en euthanasie, arbeid en werk
loosheid. medische experimenten en der
gelijke. Het beleid van de groep is ge
richt op het begrip kweken in parochies
en dekenaten voor de officiële gelooofs-
leer, met de daaraan verbonden conse
quenties voor katechese, spiritualiteit en
leerhuisactiviteiten.
Het is moeilijk een mens
te vinden, maar
gemakkelijk hem te
herkennen.
Servisch spreekwoord
ACTIE „KERKBALANS" VAN START
Het aantal kerkleden in
ons land is in 1984 met
ongeveer honderddui
zend gedaald, maar toch
bleef het bedrag aan ker
kelijke inkomsten onge
veer gelijk. „Tegenover
een kwantitatieve afna
me, staat een kwalitatieve
bewustwording", aldus de
hervormde predikant drs.
W.H. den Ouden, voorzit
ter van de interkelijke
kommissie geldwerving,
gisteren in Utrecht: „Min
der mensen brengen
meer op".
Hij zei dat tijdens de perspre
sentatie van de actie Kerkba
lans 1986. Voor de veertiende
maal organiseren zeven kerk
genootschappen gezamenlijk
een geldwervingsactie ten
bate van het instandhouden
van het plaatselijk kerkewerk
(rooms-katholiek, hervormd,
gereformeerd, luthers, doops
gezind, remonstrant en oud-
-katholiek).
De deelnemende kerken heb
ben gezamenlijk ruim 9,1 mil
joen leden. De drie grootste
kerken (r.k., nederlands her
vormd en gereformeerd) kre
gen in 1984 voor ruim 624
miljoen gulden „levend geld"
(kerkelijke bijdrage, collecten
enz.) toegezegd voor het plaat
selijk werk. „De definitieve
rekening over 1984 is nog niet
klaar, aldus ds. Den Ouden,
„maar de ervaring is dat de
afrekening hoger is dan de
verwachting op grond van de
toezeggingen. De deelnemen
de kerken hebben 4234 paro
chies en gemeenten die 7.500
predikanten, priesters en pas
torale werkers in dienst heb
ben.
De toezeggingen over het jaar
1985 liggen hoger dan die
over 1984; bij de hervormden
2,01 procent, bij de gerefor
meerden 0,82.
Bijdragen per ziel
Als de bijdragen die kerken
in totaliteit ontvangen wor
den gedeeld door het aantal
bijdragende leden, ontstaat
een „bijdrage per ziel". Deze
ligt in de Gereformeerde Ker
ken veruit het hoogst: 213
gulden (in 1983 212 gulden);
bij de katholieken het laagst:
bijna veertig gulden (in 1983
57 cent lager) en bij de her
vormden is dat bedrag ruim
75 gulden (in 1983 11 cent la
ger). De stijging bij de gere
formeerden is vooral ontstaan
omdat de inkomsten in 1984
ten opzichte van het jaar
daarvoor minder daalden
(0.64 procent) dan het zielen
tal (1,06 procent). De her
vormden zegden in 1984 0,14
procent meer toe; de katholie
ken 0,70 procent.
De genoemde bedragen zijn
een deel van het totaal dat de
kerkleden aan kerkelijke
doeleinden geven. Zo schen
ken hervormden nog eens on
geveer vijftig miljoen voor di-
akonaat en zending; de gere
formeerden zo'n 28 miljoen
gulden aan landelijk werk,
zending en diakonaat en de
katholieken gaven in 1984 on
geveer tweeëntwintig miljoen
gulden aan missie- en ontwik
kelingswerk.
Bij vergelijking van de bijdra
gen per ziel in de drie kerken
moet rekening worden gehou
den met de „papieren leden",
mensen die wel staan inge
schreven als kerklid, maar
geen (financiële) binding met
de kerk hebben. Bij de gere
formeerden is dat aantal het
kleinst; de hervormden reke
nen er tweederde deel van
hun ledenbestand toe en de
katholieken hebben een deel
nemingspercentage van bijna
vijftig procent.
Volgens ds. Den Ouden is
vooral bepalend voor de hoog
te van het bedrag per ziel de
gemeenschapsbeleving in de
plaatselijke kerk. Hoe sterker
dat gevoel is. des te meer geld
willen mensen aan hun kerk
geven.
De bijdragen van kerkleden
verschillen nogal per provin
cie (bisdom). Van de bisdom
men levert het bisdom Den
Bosch het meeste, gevolgd
door dat van Utrecht, Roer
mond, Rotterdam, Haarlem,
Breda en Groningen. Verre
kend met het deelnemings
percentage scoort het bisdom
Groningen echter het hoogst
per bijdragend adres (ruim
169 gulden), gevolgd door het
bisdom Rotterdam met ruim
163 gulden; het bisdom Breda
heeft het laagste bedrag (ruim
97 gulden). Bij de hervormden
levert Friesland het hoogste
bedrag per ziel (ruim 103 gul
den, een stijging van vier pro
cent), Groningen het laagst
(ruim 54 gulden, een vermin
dering van twee procent). In
Zuid-Holland geven de her
vormden ruim zeventig gul
den per ziel. Van de gerefor
meerden zijn geen bedragen
per provincie verstrekt.
Mr. J. M. Chr. Klok, voorzit
ter van de interdiocesane
commissie geldwerving van
de R.-K. Kerkprovincie, deel
de mee dat de Nederlandse
rooms-katholieken per jaar
100.000 gulden uitgeven voor
het Vaticaan. Dit bedrag
wordt in de parochies geïnd
via vrijwillige bijdragen aan
de zogeheten Pieterspenning.
Op het niveau van de kerk
provincie wordt voor het Va
ticaan geen geld uitgetrokken.
Paus Johannes Paulus II
heeft er in november bij de
kardinalen op aangedrongen
dat zij de gelovigen verzoeken
meer bij te dragen aan de on
kosten van het centrale be-
voor 1985 een tekort van ruim
150 miljoen gulden.
„Doorgeven"
De pedagoge dr. T.G.I.M. An
dree uit Odijk hield een be
schouwing over het thema
van de actie die van 12 tot en
met 26 januari wordt gehou
den. Zij wees er op hoe de
kerk traditioneel geneigd is
een „ik-geloof" door te geven
aan de jongere generatie. Zij
omschreef dit geloof als een
gericht zijn op wetenschap en
vooruitgang, zonder te reke
nen met de „onzichtbare wer
kelijkheid". Veel jongeren ge
loven hier niet meer in; zij
zien de gevaren er van in: ar
moede, honger, uit de hand
gelopen wapenwedloop en
verdwijnen uit de kerk. De
kerk wordt uitgedaagd, aldus
dr. Andree, om „die andere
werkelijkheid, die boven de
mensen uitgaat, als richting-
bepalend te laten zijn". Daar
bij kan de kerk, geregeerd
door vooral ouderen, zich veel
laten gezeggen door de jeugd
waarvan velen vanuit die
„andere werkelijkheid" pro
beren te werken aan een leef
bare wereld. „Ouderen en
jongeren kunnen in dialoog
van elkaar leren om het ge
loof dat in Christus tot volle
ontplooiing is gekomen, dóór
te geven", aldus mevrouw
Andree.
De uitvoering van de actie
Kerkbalans is aan de plaatse
lijke kerken. Op velerlei wijze
wordt daaraan vorm gegeven.
De interkerkelijke stichting
heeft materiaal vervaardigd
dat bij die plaatselijke acties
kan functioneren. In de twee
actieweken gaan honderddui
zend vrijwilligers daarmee
aan het werk. Er zijn ook
plaatselijke kerken die niet
aan Kerkbalans mee doen. Bij
de gereformeerden is dit per
centage hoog; ruim zestig pro
cent. Deze kerken proberen
op eigen manier de kerkelijke
inkomsten op peil te houden.
LÜTSEN KOOISTRA
KORT GEDING VERLOREN
De bezetters van de Heilig Hart-kerk in Breda moeten het
kerkgebouw vandaag verlaten. Dit heeft rechtbankpresident
mr. B. Pronk in Breda gisteren besloten in het kort geding dat
het kerkbestuur en het bisdom Breda hadden aangespannen te
gen drie bezetters van de kerk. De bisschop van Breda heeft de
parochie opgeheven en de kerk met ingang van 1 januari ge
sloten verklaard als gevolg van het teruglopen van het aantal
parochianen en de financiële middelen van de parochie.
Op 29 december bezetten enkele jongelui de kerk namens een
groep parochianen die het ipet het besluit van de bisschop niet
eens zijn. Een vereniging „Behoud kerkgebouw Heilig Hart-
-kerk Baronielaan Breda" is in Rome in beroep gegaan tegen
het besluit van de bisschop van Breda. Door dit beroep zou vol
gens de bezetters het besluit van de bisschop zijn geschorst en
zou de burgerlijke rechter niet bevoegd zijn in te grijpen. Dit
verweer is in het vonnis verworpen. In zijn oordeel stelt de
president dat hij bevoegd is omdat het geding uitsluitend gaat
over de vraag of het verblijf van de bezetters zonder toestem
ming van het kerkbestuur in het kerkgebouw onrechtmatig is.
De bezetters hebben de kerk inmiddels zonder tegenstand ver
laten.
Lambarene
weer in
originele staat
Elk jaar slaagt de Albert
Schweitzer Vriendenkring,
opgericht om het levens
werk-van deze Elzasser arts
theoloog-musicus in de
vorm van een oerwoud-zie
kenhuis in Lambarene in de
tegenwoordige Afrikaanse
staat Gabon overeind te
houden, er weer in aanzien
lijke geldbedragen in te za
melen.
De afgelopen drie jaar werd
elk jaar rond 220.000 gulden
voor dit doel overgemaakt.
Het afgelopen jaar werd de
gave besteed aan de restau
ratie en terugbrenging in de
oorspronkelijke staat van
het huis waarin Schweitzer
te Lambarene werkte.
Mgr. Ter Schure van Den
Bosch heeft gisteren zijn
goedkeuring uitgespro
ken over het beleid, dat
het Diocesaan (betreffen
de het bisdom) Pastoraal
Centrum (DPC) in het af
gelopen jaar heeft ge
voerd.
Volgens teamleider L.C.J.
Verreijt heeft mgr. Ter Schu
re met name gezegd dat hij
het beleid onderschrijft dat
het DPC heeft gevoerd in de
periode waarin hij bisschop
van Den Bosch is. Deze goed
keuring is volgens Verreijt
„heel essentieel" voor het
werk van het DPC. Als de
bisschop zijn goedkeuring zou
hebben onthouden, zou dit
grote problemen voor het
Centrum hebben opgeleverd.
Verreijt benadrukte dat het
DPC ook na de benoeming
van Ter Schure, begin vorig
jaar, in de geest van de vorige
bisschop, mgr. Bluyssen is
blijven werken. Van verschil
lende zijden onder meer de
dekens is er bij bisschop
Ter Schure op aangedrongen
de lijn van Bluyssen voort te
zetten. Medewerkers van het
DPC hebben vorig jaar steun
uitgesproken voor de Bossche
dekens.
Deze dekens die gisteren
eveneens vergaderden, heb
ben zich opnieuw verontrust
getoond over het beleid van
de Bossche bisschop. Ze zijn
van mening dat een Diocesa
ne Pastorale Raad van groot
belang is voor de pastoraal
van dit bisdom, maar de bis
schop is het daar niet mee
eens. Dat heeft hij gezegd te
gen de vroegere centrale com
missie. Die opvatting staat
haaks op de betrokkenheid
van gelovigen bij het beleid
zoals dat onder mgr. Bluyssen
gestalte heeft gekregen. Zij
constateren verder een opval
lende verandering van koers
in het bisdomblad van Den
Bosch. Het is naar hun me
ning'duidelijk minder kerke
lijk geworden en ook onzorg
vuldig in haar berichtgeving.
Het blad verliest aan mede
werkers en abonnees.
Het bestuur van het Dioce
saan Pastoraal Centrum heeft
het vertrouwen in de eindre
dacteur van het blad, de door
het Katholiek Nieuwsblad
voor een jaar uitgeleende P.J.
Latjes, opgezegd. Het bestuur,
dat nadere besluiten hierom
trent van de bisschop af
wacht, hoopt dat binnenkort
aan een herstel van de nor
male verhoudingen kan wor
den gewerkt.
Een aantal medewerkers
heeft na de aanstelling van
Latjes de medewerking aan
het blad opgezegd.
Enige tijd geleden publiceer
den de kranten allerlei ver
ontrustende verhalen over de
sterke toename van het aantal
gevallen van zelfdoding (suï
cide). Hoewel de publiciteits
golf weer wat is weggeëbd, is
en blijft het een uiterst ver
ontrustend verschijnsel, ook
in de scholen. Want het be
treft met name scholieren.
Ik ontleen hier nog even een
paar gegevens aan het onder
zoeksverslag „Suïcidaal ge
drag van leerlingen in het
voortgezet onderwijs" van de
vakgroep Klinische Psycholo
gie van de Rijksuniversiteit
Leiden. Uit gegevens afkom
stig van 2368 scholen voor
voortgezet onderwijs, bleek
dat op 298 scholen (12,6%) in
1982 28 suïcides en 382 suïci
de-pogingen van leerlingen
bekend waren. Daarbij komt
zeer zeker een aantal gevallen
dat onbekend is gebleven. Het
ging meestal om onopvallende
leerlingen bij wie niet zozeer
slechte leerresultaten als wel
meer gevoelens van moede
loosheid, eenzaamheid en
neerslachtigheid als oorzaken
konden worden aangemerkt.
De school blijkt zeer sterk bij
het een en ander betrokken te
zijn, in velerlei opzicht: hoe
vertelt men „het" aan de leer
lingen, hoe reageert men
erop, praat men erover,
maakt men het een en ander
bespreekbaar, doet men aan
(eventuele) preventie etc. etc.
De taken die de scholen zich
zelf toekennen wat betreft het
omgaan met suïcidaal gedrag
vallen in drie groepen in te
delen: het opvangen en de be
geleiding van de medeleerlin
gen, het onderkennen van
suïcide risico's en het infor
meren van de (medeleerlin
gen. Vele docenten gaven te
kennen dat ze behoefte had
den aan meer training en
voorlichting op dit gebied.
Voorwerk
Het zojuist verschenen num
mer van „Voorwerk" (Tijd
schrift voor godsdienstige
vorming in school en kerk)
(2e jaargang nr. 2) is geheel
aan de bovengenoemde pro
blematiek gewijd. Het behan
delt het thema „Vragen rond
leven en dood". Uit ervarin
gen van godsdienstleraren is
de redactie gebleken, dat over
dit thema door jongeren veel
wordt nagedacht. Gaarne geef
ik het een en ander uit de in
houd van dit nummer aan u
door. Ik ben van mening, dat
we er op de scholen voor
moeten zorgen dat deze pro
blematiek in elk geval be
spreekbaar is. En de leerlin
gen willen erover praten. Eén
van de medewerkers van
„Voorwerk" vertelt dat. als
zijn leerlingen een keuze
mochten maken uit veertig
aangereikte thema's, suïcide
bijna altijd de hoogste score
per klas kreeg.
Prof. dr. H. M. Kuitert be
spreekt in dit nummer van
„Voorwerk" de theologische
en ethische aspecten van de
zaak. Hij kiest voor de term
zelfdoding boven zelfmoord,
omdat het een aanduiding
zonder oordeel is. Op grond
van bijbelonderzoek is hij tot
de conclusie gekomen, dat een
onverbiddelijke plicht tot le
ven niet bestaat. Een essentië
le vraag in dezen is „of je de
ramp kunt verantwoorden die
je voor anderen ontketent als
je voorgoed uit hun leven
verdwijnt". „Veel liefhebben,
en vooral op tijd liefhebben, is
de beste, preventie die we
kunnen bedenken" (volgens
prof. Kuitert).
Dr. M. E. Brinkman geeft ver
schillenden thema's aan in
het denken over de dood voor
het gesprek met 20e eeuwse
jongeren.
In een interview geeft ds.
C. H. van Rhijn vanuit zijn ja
renlange ervaring adviezen
voor scholen die met zelfdo
ding of met pogingen daartoe
worden geconfronteerd.-
Drs. A. Stoffer, docent gods
dienstonderwijs, bespreekt
een lessen serie die het C.P.S.
aan het onderwerp heeft ge
wijd. Lessen, die o.a. als doel
stelling hadden, dat leerlingen
zich kunnen inleven in de di
versiteit van motieven die een
mens tot zelfdoding kunnen
brengen of hem er juist vanaf
kunnen brengen. Het is een
zeer op de praktijk gerichte
lessenserie. Opgemerkt wordt
ook, dat men de leerlingen de
problematiek niet moet op
dringen. Met name voor het
behandelen van dit onder
werp moet men „tijd en wij
ze" kennen.
Ook het artikel van drs. T.
Kramer (eveneens docent
godsdienstonderwijs) is heel
door ,drs.
K. de Jong Ozn.
praktisch getint: gesprekken,
situaties, adviezen. Een citaat:
„Voor een ieder die met suïci
de-pogingen en met depressi
viteit in net algemeen te ma
ken heeft is het vooral zaak
zich de onmachtsgevoelens
bewust te maken, die onont-;
koombaar zijn in een dergelij
ke situatue. De kunst is vooral
om in die onmachtsgevoelens
zelf stand te houden en er
doorheen te gaan. Wees voor
al op uw hoede voor vlucht
wegen als zelf veel praten in
plaats van luisteren, bemoedi
gende verhalen houden, en
wees vooral niet bang voor
stiltes, die kunnen n.l. ruimte
scheppen om bij diepere ge
voelens te komen".
Oud-MAVO-directeur S. Nau-
ta vertelt een kort, indrin
gend ervaringsverhaal en
wijst ook op het bekende boek
van prof. W. ter Horst „Over
troosten en verdriet". Drs. O.
Mulder bespreekt lesmateriaal
in de klasse-situatie. Ook is er
een literatuurlijst opgenomen.
Dit waren een paar punten
uit een nummer dat voor het
voortgezet onderwijs, en met
name voor hen die vanuit en
in het christelijk geloof met
deze dingen bezig willen zijn,
van groot nut en ook tot
sterkte kunnen zijn., „Voor
werk" is een uitgave van de
Unie „School en Evangelie",
Herengracht 366, 1016 CH
Amsterdam. Tel. 020-261401.
Sancties tegen Libië EEl
irdi
HET conflict tussen de Verenigde Staten en Libië overgtc
steun van het bewind-Khadaffy aan het terrorisme dreigtj>aa
te lopen op gezichtsverlies voor president Reagan, terwijl
bië er betrekkelijk ongeschonden vanaf komt. Het effect ljfe
de totale economische boycot van Libië, waartoe de Am^rt
kaanse president opdracht heeft gegeven, is beperkt. Al ttfn t
maal eerder hebben de VS sancties tegen Libië afgekondpb
waardoor de handel tussen beide landen nog maar een fic
tie is van wat hij geweest is. jd
[va
UlT de manier waarop de Amerikaanse regering de kwel*
heeft aangepakt blijkt een gebrek aan visie. Kolonel Kha<r a
fy had tot op heden in de Arabische wereld nauwelijks enp—
steun, maar het aanvankelijke Amerikaanse wapengeklej
heeft Libië uit dat isolement gehaald. Intussen staat pri^
dent Reagan nog steeds met vrijwel lege handen. Het hq
er alles van weg dat Amerika, om dat falen te maskeren,
als in de kwestie van de Russische aardgasleiding naar Wf]
Europa, de bondgenoten de zwarte piet tracht toe te spelji
DiE bondgenoten van de VS zijn voorlopig niet geneigd
Amerikaanse sancties tegen Libië over te nemen, hoewel i
ropa uiteraard geen enkele reden heeft minder belang
hechten aan een doeltreffende bestrijding van het terroj
me. Per slot van rekening i& het vooral Europa, dat doori
jaren heen het slachtoffer is geworden van de (Palestijn
terreur. r"
De Europese bondgenoten zetten echter vraagtekens bij M
wapen van economische sancties. Het is inderdaad onwa
schijnlijk dat de fanatieke extremisten uit het Midden-Q
ten zich door een boycot van Libië zullen laten stoppen,Ln
zijn immers meer landen in die regio die bereid zijn hen
wapens en een schuilplaats te voorzien. EN
file
De belangrijkste reden voor de Europese terughoudendhp^
ligt echter in de nauwe economische betrekkingerwnet Lil
De Europese handel met dat land is veel omvangrijker
die van de VS. De economische schade van een boycot w#1-
kennelijk zwaarder dan de mogelijk zuiverende werking f*
een dergelijke actie. Geen nieuw, maar wel een kwalijk VP"!'
schijnsel. Europa is hierin overigens consequent: ook,mi
kwesties als Polen, Zuid-Afrika en Nicaragua was (is) Eurica
tegenstander van economische sancties.
TENSLOTTE speelt een rol, dat de bondgenoten niet voq
durend door de VS voor voldongen feiten willen worden
plaatst, zoals ook nu weer is gebeurd. Het is daarom geluk*!
dat Europa en Amerika binnenkort overleg plegen, zoxx
over de noodzakelijke gezamenlijke aanpak van het terroi
me als over de manier waarop politieke en economist
druk kan worden uitgeoefend op regeringen die terrorisi
onderdak bieden. Het moet landen als Libië duidelijk w
den gemaakt dat Europa niet langer het strijdtoneel wenqflft.
zijn van het (Palestijnse) terrorisme. Ook bij het komer
Europees-Amerikaanse overleg zullen er ongetwijfeld i
ningsverschillen blijven. Maar er is geen andere weg. AllpN
als de westerse wereld eensgezind optreedt, kan enig sur"*
worden verwacht van de strijd tegen het terrorisme. oni
Sneeuwbe richten
Nederland
Nog voldoende langlaufmogelijkhe-
den zijn gemeld uit: Groningen,
Drenthe, Overijssel, Gelderland en
Flevoland. Ook vanuit de Waddenei
landen Ameland en Schiermonnik
oog werden diverse langlaufmoge-
lijkheden gemeld. Men dient er ech
ter wel rekening mee te houden dat
veel langlaufloipes „verijst" zijn.
Belgie/Duitsland
In de Ardennen
tersportmogelijkh
sneeuwlaag van 10 tot 15 cm. Eifel:
10 tot 20 cm. redelijke wintersport-
mogelijkheden. Harz: redelijke tot
goede ski- en langlauf mogelijkheden
in de hogere delen ligt tussen de 20
en 40 cm sneeuw. Sauerland: goede
ski- en langlaufmogelijkheden op een
sneeuwlaag tussen 15 en 30 cm. Bei
erse Alpen: 20 tot 40 cm, redelijk tot
goede wintersportmogelijkheden.
De weersverwachting tot zaterdag-
Belgische Ardennen: morgen dooL
Duitse wintersportgebieden: van
nacht sneeuw. Temperaturen gelei
delijk oplopend tot rond het vries-
filaatsen is afdaling tot in het dal en
anglauf mogelijk.
Gemiddelde sneeuwhoogte (resp. la
gere en hogere pistes):
Vorarlberg: 35 60; Tirol: 30 65;
Salzburgerland: 50 105; Karinthië:
45 85.
Weersverwachting; vooral aan de
noordzijde sneeuw. Vorstgrens oplo
pend tot ongeveer 1000 meter.
Zwitserland V
Ook hier is de situatie niet veel
wijzigd. Op de meeste plaatsenk
redelijk tot goede wintersportim
lijkheden.
Gemiddelde sneeuwhoogte (ress
gere en hogere pistes): T
Berner Oberland: 30 65; Grautr
den: 25 45; Wallis: 35 65.
Noord-Italië
Goede wintersportmogelijkhedei
gemiddelde sneeuwhoogte
hier tussen de 30 cm op de lage t
cm op de hoge pistes.
Frankrijk
Goede tot zeer goede winterspot
gelijkheden.
Gemiddelde sneeuwhoogte (resj
gere en hogere pistes):
Savoie/Haute Savoie: 55 100; 1
du Sud: 60 105
Weersverwachting Zwitser
Frankrijk en Noord-Italië:
naar oost sneeuw. Vorstgrens
pend tot ongeveer 1200 me
Voor gedetailleerde informatie
u de volgende nummers bellen:
derland: 070-26 46 46; Belgische
dennen/Eifel/Sauerland/Harz:
06-910 910 20; Oostenrijk: 06-911
30; Zwitserland/Frankrijk/Not
talie: 06-910 910 40
Athene
Berlijn
Brussel
Dublin
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Linzencurry met
rijst
yoghurt-hangop
met beschuit
vegetarisch
Nodig voor twee personen:
250 g linzen, 1,5 liter water,
zout, 1 ui, kerrie, 15 g mar
garine, 1 dikke prei, stuk
knolselderij, knoflook, 0,5
dl koffie- of slagroom, ket
jap, selderijblad;
200 g droogkokende zilver
vliesrijst, 5 dl water, zout;
0,75 liter yoghurt, jam of li
monadesiroop, 2 beschui
ten.
Was vanavond de linzen een
keer en zet ze weg met het
water en weinig zout Kook
de linzen morgen in het
weekwater gaar in twintig
minuten. Fruit stukjes ui met
kerrie lichtbruin in de mar
garine. Voeg de klein gel**
den prei (het witte en J/(njn
groene deel) met stukjesL^
derijknol, geperste knoflj\ei
en zout toe. Sluit de pa%m
smoor de groenten tien ||en
nu ten. Schep de massa Mare
tijd een paar keer om en\
er zo nodig een paar le.
water bij. Schep de fo\
groenten en linzen dooi
kaar, voeg room en fifas
knipt selderijblad toe
maak het gerecht op suf
af met zout, kerrie en kei
Zorg dat de curry het ure
lijk heeft van een dikke
verdun de massa met hef| S
zen-kookvocht. ïïsl
Geef bij de curry zilvervi
rijst, met een kooktijd
vijf-en-veertig minuten rb
vervliesrijst is gezonden
witte, minder 'uitget
geld'). Dl
Laat de yoghurt een ft"
dag staan op een zeef'
daarin een natgema
doek (servet of stuk laké
toen). Schep de dikker
worden yoghurt uit de l
en doe het uitgelekte V
(dat is bijna alleen wi
weg. Breng de yoghun
smaak met jam of limoit
siroop. Leg per persoon
beschuit op een bordje'
daarop het yoghurtmeni
