„Brokkenmakers bestaan in het
verkeer niet; pechvogels wel
Ter Aarse Valentijnschool breidt steeds verder uit
Dicky Dick dommelt en droomt
hond
zoekt:
huis
PROFESSOR E. ASMUSSEN NEEMT AFSCHEID VAN SWOV:
r>
IJZEREN KOEIEN" OM MELKEN TE LEREN
LEIDEN OMGEVING
CeidóaOowumt
ZATERDAG 4 JANUARI 1986 PAGINA 12 PT
LEIDSCHENDAM Pro
fessor ir. E. Asmussen (61),
de eerste en enige hoogle
raar in de verkeersveilig
heid in Nederland, heeft
verleden week afscheid
genomen van de Stichting
Wetenschappelijk Onder
zoek Verkeersveiligheid,
de SWOV, in Leidschen-
dam. Hij was tot die da
tum directeur van die
stichting. Hij beëindigde
zijn functie omdat hij zich
geheel gaat richten op zijn
werk aan de TH in Delft.
Daar heeft hij een ver
dubbeld aantal uren ge
kregen en meer tijd voor
het geven van post-acade-
miale cursussen. Prof. As-
mussen blijft wel nog als
adviseur aan de de SWOV
verbonden.
„Een beetje teleurgesteld", zo
omschrijft Asmussen zijn ge
voelens bij zijn vertrek na
ruim twintig jaar als hoofd
van het door hem opgerichte
en uitgebouwde instituut.
..Mijn ideeën hebben vooral
deze laatste jaren minder
weerklank gevonden dan ik
had verwacht. In dat opzicht
heb ik gefaald. Tot een paar
jaar geleden gingen we hier de
goede kant op toen sloegen
de bezuinigingen toe. Thans is
verkeersveiligheid in Neder
land niet meer dan: een aantal
volledig geïsoleerde maatrege
len, die toevallig goed scoren,
maar waarin zoiets als een vi
sie ontbreekt".
Alles moet anders. Een ge
sprek met Asmussen levert
een soms verwarrende, maar
altijd boeiende stroom gedach
ten. invallen en enthousiaste
uitweidingen op over wat As
mussen noemt de „geïnte
greerde aanpak van verkeers
veiligheid". Asmussen: „Het
gaat hier meestal zo dat we
een weg aanleggen, daarna
een aantal voorzieningen en
achteraf bedenken: tjonge,
hier gebeuren wel erg veel on
gelukken. Verkeersveiligheid
krijgt pas in een eindfase aan
dacht. Ik zeg: hou daar in het
begin al rekening mee. Inte
greer de maatregelen bij de
aanleg van wegen".
„Een snelheidsbeperking heeft
alleen effect wanneer die aan
sluit bij de ervaring van weg
gebruikers. Je kunt een brom
fietser wel verbieden om har
der dan veertig te rijden, maar
dan moet je ook zorgen dat
harder rijden niet erg leuk is.
Honderd kilometer op de snel
weg: prima maar dan moet
je niet de wegen breder en de
auto's comfortabeler maken.
Een betere wegligging bete
kent ook dat automobilisten
een bocht sneller zullen ne
men. Hier vlakbij staat bord
met de waarschuwing: over
stekende kinderen. Heeft geen
enkel effect. Automobilisten
passeren dat punt honderd
keer en zien nooit kinderen
dus rijden ze door. Pas als dat
bord opflitst op momenten dat
werkelijk gevaar dreigt, gaat
men er op letten".
Een onderzoek van de SWOV
naar het gedrag van automobi
listen bij spoorwegovergangen
leverde op dat een groot per
centage mensen door rood
licht rijdt. Asmussen: „De au
tomobilisten zien treinen van
verre aankomen, reageren
daarop en rijden door, omdat
ze denken: het kan nog. Ei
genlijk heel logisch. Je moet
dus zorgen dat ze die trein he
lemaal niet zien en niet simpel
zeggen: het gedrag moet ver
anderen. Ander voorbeeld: de
dertig kilometergrens in
woonwijken. Prachtig hoor,
maar zo'n snelheidsgrens zit
precies tussen twee versnellin
gen in de auto en geeft meer
luchtvervuiling. Ook wordt
zo'n wijk minder goed bereik
baar allemaal zaken, die je
in een beslissing moet meene
men".
Mooie tijd
Hij laat een publicatie lezen uit
1963, toen hij juist van Philips
afkwam en zich als directeur
van het éénmansbedrijf
SWOV ging bezighouden met
verkeersveiligheid. Mooie tijd.
Zegt: „Ik was dolblij om te be
ginnen. Had een budget van
50.000 gulden belachelijk
weinig, maar ik ben een opti
mist. Dat is niet altijd goed be
grepen. Ik herinner me maart
1963 in het perscentrum
Nieuwspoort nog goed, de pre
sentatie van ons plan. Toen al
kreeg ik kritiek van journalis
ten die zeiden: dat lukt u
nooit, met alle belangentegen
stellingen in het verkeer. Ik
leg uit hoe je op basis van be
rekeningen verkeersproble
men kunt oplossen. Staat er de
volgende dag in de krant:
nieuwe man beschouwt ver
keer als rekensom. Ik werd
gebrandmerkt als de techno
craat, de techneut en meer van
dat soort benamingen".
Het aantal doden in het ver
keer bedroeg tijdens het eerste
halfjaar 695 (1984: 784). Het
aantal gewonden steeg op
nieuw van 23.700 in '84 tot
24.000 nu. Asmussen:,,Ik moet
altijd een beetje glimlachen als
ik een minister weer hoor zeg
gen: het gedrag van verkeers
deelnemers moet anders. Daar
ligt nou juist het hele pro
bleem. Het gedrag van auto
mobilist wordt thuis al be
paald: heb ik een belangrijke
bespreking? Wil ik daarvoor
op tijd zijn? Tal van factoren,
dikwijls moeilijk te achterha
len. spelen bij ongelukken een
rol. Nu staat opeens het ge
bruik van medicijnen in het
hart van de belangstelling. Na
tuurlijk hebben medicijnen ef
fect op het rijgedrag. Maar je
moet je ook afvragen: hoe zou
zo iemand functioneren zon
der medicijnen? Het is waar
dat oudere mensen trager rea
geren in het verkeer. Maar ou
dere mensen beseffen dat zelf
heel goed stellen hun rijge
drag daarop in. Het is net als
met de sport: veel mensen spe
len tennis of hockey, maar
niet allemaal op het hoogste
niveau. Toch kunnen die heel
aardig uit de voeten".
Verbrokkelde maatregelen,
ambtenaren op het ministerie,
die ieder voor zich een eigen
plannetje uitbroeden, institu
ten die leuke, aardige onder-
zoekjes verrichten: het zet
weinig zoden aan de dijk, al
dus Asmussen. „De maatrege
len worden voor negentig of
vijfennegentig procent niet op
hun effect bekeken. Neem nu
minister Smit-Kroes met haar
tarievenplan voor het open
baar vervoer, nu gelukkig te
ruggedraaid. De SWOV heeft
de effecten daarvan onder
zocht; er komen door de hoge
re prijzen meer fietsers, dus
meer ongelukken. Naar die
cijfers wordt voor zo'n beslis
sing niet bekeken. Kijk. ik
vind: men mag best besluiten
nemen, maar wel op grond
van beschikbare kennis. Wij
als SWOV hebben deze kennis
in huis en wijzen op fouten in
het beleid. Maar dat wordt ons
niet in dank afgenomen". De
SWOV dreigde begin dit jaar
flink gekort te worden: het
ministerie van WVC wilde een
subsidie van 2.8 miljoen in
trekken. Inmiddels wordt er
onderhandeld over andere wij
zen van bezuinigen. De subsi
die van het ministerie van
verkeer en waterstaat bedroeg
vorig ja^r 9.246.000 gulden.
„De mentaliteit rond wat ik
heb genoemd de brokkenma
ker-theorie die komt terug.
Misschien heeft dat iets met de
economische crisis te maken.
In elk geval ligt het psycholo
gisch lekker om brokkenma
kers aan te wijzen en te bewe
ren dat bepaalde personen niet
goed kunnen rijden. Tijdens de
Tweede Wereldoorlog kwa
men Engelse vliegers soms
niet terug van een missie. Zei
den de collega-vliegers: wij
hebben altijd geweten dat hij
niet capabel was. Dat geeft een
gevoel van veiligheid. Onlangs
is in Nederland een enquête
gehouden. Het blijkt dat ze
ventig, tachtig procent van de
weggebruikers zichzelf een
goed rijder acht. Men vindt
ook dat brokkenmakers streng
moeten worden gestraft. Ik
zeg: brokkenmakers bestaan
niet. Zijn althans niet te iden
tificeren. Je kunt er niets mee.
Drie jaar geen ongeval hebben
is waarschijnlijk toeval. Je
hebt hooguit: pechvogels", al
dus Asmussen.
Het systeem want dat is het
van Asmussen stoelt op een
redenering als in het straf
recht: misdadigers bestaan
niet, er zijn hooguit de omstan
digheden. die tot de misdaad
hebben geleid. Mensen zijn
geen robotten, laten zich niet
zomaar veranderen. Verkeers
kunde als studie van het wel
begrepen eigenbelang. Is dat
niet een negatief mensbeeld9
Nee, zo vernemen wij, dat is
een realistisch mensbeeld. Er
zullen best goede en minder
Professor E. Asmussen: „Drie jaar geen ongeluk krijgen, is waar
schijnlijk toeval".
goede rijders bestaan, maar
daar kun je maar beter niet
van uitgaan. Mensen denken
al gauw: het dodencijfer daalt
dus het zal wel goed zijn wat
we doen. Is gewoon niet waar.
Als professor Asmussen het
voor het zeggen had, dan zou
hij alle kennis bundelen, de
verkokering tegengaan en op
basis daarvan pakketten maat
regelen nemen Want, zegt hij,
bij beleidsmakers heerst een
waanzinnig gebrek aan infor
matie.
Asmussen ziet perspectief:
„We moeten toewerken, naar
de tijd waarin de verkeersstro
men centraal worden geleid.
De eerste kenmerken daarvan
zie we nu al in een recentelijk
ontwikkeld apparaat: je stopt
informatie over de route in
een computer. Die zegt vervol
gens welke weg de snelste is.
Nou, zoiets moet in de toe
komst vanuit één centraal
punt worden geregeld. Com
pleet met informatie onder
weg. Daarmee kun je een ge
middelde reistijd voor ieder
een realiseren".
Asmussen is nu dus vertrok
ken als directeur van het
SWOV wee degene echter
die meent dat hiermee de
strijd is opgegeven. Zijn werk
aan de TH betekent: een ande
re strategie. „Studenten van
mij komen straks op functies,
waarin ze invloed kunnen uit
oefenen. Een soort infiltratie.
En die is effectief. Ik merk dat
in Noord-Brabant bijvoor
beeld. Dan gebeurt er wat.
Kijk. het maken van rappor
ten is mooi, alleen ze wor
den niet gelezen".
Professor ir. E. Asmussen
drukt zijn sigaar uit. Hoopt dat
hij eens de voorzitter kan wor
den van de wetenschappelijke
adviesraad voor verkeersvei
ligheid, zoals die onlangs door
de WRR, de Wetenschappelij
ke Raad voor Regeringsbeleid,
is voorgesteld.
ARJEN SCHREUDER
TER AAR IJzeren
koeien met kunstuiers.
Sinds kort heeft de Ter
Aarse Valentijnschool
voor agrarisch onderwijs
aan de Westkanaalweg er
een schuurtje bij waar
deze „koeien" op stal
staan. Het is de bedoeling
dat de leerlingen met be
hulp van de vernuftige
oefenapparaten en een
professionele melkmachi
ne het melken onder de
knie krijgen. Hiermee zet
de Valentijnschool weer
een stapje verder op de
weg van school voor
plant- en dierverzorging
naar lager agrarisch on
derwijs voor zowel land
bouw, tuinbouw, bos
bouw, veehouderij en le
vensmiddelentechnologie.
Vol trots laat directeur J.
Mensch de schuur op het ter
rein van de school zien waar
behalve de „runderen" en de
melkmachine ook een hooizol
der en een aantal dierenver
blijven moeten komen. Cavi
a's, konijnen, woestijnratten
en vissen gaan de nieuwe be
huizing binnenkort bevolken.
Het gebouwtje is op een vrije
zaterdag gezamenlijk door ou
ders. leerkrachten en andere
vrijwilligers van een betonnen
vloer voorzien en in de verf
gezet. „Meer hulp is nog altijd
welkom", meldt de heer
Mensch, die zelf ook flink de
handen uit de mouwen heeft
gestoken. „Allerlei klussen zo
als timmeren, electriciteit en
verwarming aanleggen moe
ten nog gebeuren".
Pindakaas
Een tweede uitbreiding van de
Valentijnschool is het lokaal
voor de verwerking van agra
rische produkten. Dankzij de
aankoop van een paar oude
fornuizen van een huishoud
school en de verbouwing van
een toiletruimte kunnen de
ongeveer 100 leerlingen nu
naar hartelust aan de slag met
het bereiden van yoghurt,
kaas, pindakaas, nogakoekjes
en het inmaken van augurken,
zilveruitjes en worteltjes. Hoe
wel er bij agrarisch onderwijs
niet zo gauw gedacht wordt
aan het het in de weer zijn
met potten, pannen en levens
middelen, is dit volgens de
heer Mensch wel degelijk een
vaardigheid die op een school
voor agrarisch onderwijs thuis
hoort. „Het verwerken van
melk tot kaas, boter en karne
melk is in een veehouderij on
ontbeerlijk, terwijl het ver
werken v in graan tot veevoer
de toekomstige landbouwer ze
ker van pas komt", legt hij uit.
Ook de technische vakken ko
men op de Valentijnschool uit
gebreid aan bod. Technieken
als electrisch lassen en het on
derhoud van motoren nemen
een belangrijke plaats op het
lesrooster in. Het leerplan van
de vierjarige opleiding is glo
baal in drie hoofdonderdelen
te rangschikken: plantenteelt
en verzorging, techniek, en
dierenhouderij en verzorging,
waarbij ook de kleinere huis
dieren tegenwoordig betrok
ken zijn met het oog op banen
bij proefboerderijen of dieren
winkels.
„Hielden we ons vroeger puur
bezig met plantenteelt- en ver
zorging, nu komen daar steeds
meer andere vakken bij", ver
telt de heer Mensch. Behalve
de theorielessen op school, be
zoeken de leerlingen veelvul
dig agrarische bedrijven in de
omgeving van Ter Aar om de
onderwezen werkzaamheden
in de praktijk aan den lijve te
ondervinden. „Zo gaan we bij
voorbeeld vaak bollen pellen
of rozen snijden bij kwekers of
koeien en schapen scheren bij
een veehouder". De geit op het
.weitje naast de school, het kalf
en het elders gestalde schaap
die de school in bezit heelt
worden daarvan gevrijwaard.
Omdat de school sinds haar
oprichting in 1965 altijd gespe
cialiseerd was op het gebied
van tuinbouw, is zij al tiental
len jaren een uitgebreid kas
sencomplex, moestuinengebied
en boomkwekerijtje rijk waar
de leerlingen les krijgen in het
verzorgen, onderscheiden,
kweken en stekken van ver
schillende soorten potplanten,
groenten en bloemen.
Belangstelling
Hoewel in de afgelopen jaren
het leerlingental van de Va
lentijnschool was gedaald naar
slechts 33 jongens en meisjes,
telt de school nu ruim honderd
leerlingen. „Er valt in heel
Nederland een toegenomen
belangstelling voor agrarisch
onderwijs te constateren", al
dus de heer Mensch, die zegt
verheugd te zijn dat er nog al
tijd genoeg werk in de agrari
sche sector te vinden is.
„Vooral de vele proefstations,
toeleveringsbedrijven, kwe
kers en veilingen kunnen nog
veel geschoolde mensen ge
bruiken". Op de Valentijn
school ziet de heer Mensch
toch nog altijd de meeste inte
resse voor de plantenteelt.
„Maar ie merkt toch dat steeds
meer leerlingen kiezen voor
een beroep in de dierenverzor-
ging of -houderij".
De Valentijnschool zet 18 janu
ari haar deuren wagenwijd
open voor belangstellenden
die dan van 13.00 tot 17.00 uur
de uitbreidingen van de school
kunnen bekijken.
JEANNETTE SCHREUDER
Dicky Dick is ongeveer vijf jaar oud.
Het is geen familie van televi
siepoes Dicky Dick van het
verhaaltjesboek uit het kinder
programma Sesamstraat. Maar
hij zou het best kunnen zijn.
Want de Dicky Dick van de
Leidse Besjeslaan is net zo'n
gezellige poes als haar naam
genoot van de televisie.
Zo'n vijf weken geleden werd
de Leidse Dicky Dick bij het
dierenasiel binnen gebracht.
Een buurtbewoonster had haar
nabij de Ververstraat bijna da
gelijks buiten zien lopen en
besloot haar met het oog op de
naderende winter naar de Bes
jeslaan te rijden. Daar zit ze nu
nog steeds, want een baasje
heeft zich niet aangediend.
Een paar dagen geleden heeft
ze een kleine medische ing
reep ondergaan, om te voorko
men dat ze onverhoopt man
den vol kroost ter wereld zal
brengen. Ze heeft de operatie
voortreffelijk doorstaan en is
weer de rustige poes van daar
voor. Ze is tijdens haar verblijf
in het asiel nog geen moment
iemand tot last geweest. Ze is
immers de rust zelve Dat be
tekent overigens niet, dat er
helemaal niets met haar te be
leven valt. Verzorger Koos
noemt haar immers „een zeer
lieve, gezellige huiskat".
Dicky Dick is kortharige Cy
perse kat met een rode inslag
en is ongeveer vijfjaar oud. Ze
ziet er goed uit en lijkt door de
vorige baas erg verwend te
zijn. Blijkbaar was er toch iets
mis met dit „baasje" want Dic
ky Dick had hem of haar al
lange tijd niet gezien tot de
buurtbewoonster zich over
haar ontfermde. Dat was ech
ter slechts voor de rit naar het
asiel, zodat ze nu hoopt dat er
snel iemand komt om haar de
finitief een thuis te bezorgen.
Dommelen en dromen in het
asiel is natuurlijk beter dan in
de open lucht, maar een war
me huiskamer met mensen die
zich om hem bekommeren is
de plaats waar eén huisdier
thuis hoort. En dat geldt ook
voor Dicky Dick.
Jonas, de hond van vorige
week, is nog steeds op zoek
naar een teas. Voor kater
Koos hebben mensen inmid
dels al belangstelling getoond.
Hij zal waarschijnlijk binnen
korte tijd onder dak zijn. Het
verloop in het asiel is overi
gens vrij groot. Er worden
veel dieren binnengebracht,
maar er melden zich ook met
regelmaat nieuwe eigenaar
aan.
r
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek
„Hond zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond (of
soms ook wel een kat) beschreven die in het asiel ver
blijft om daar een zekere dood tegemoet te gaan... ten
zij het dier een goed tehuis vindt. De in de rubriek be
schreven honden zijn óf gevonden óf door hondenbezit
ters naar het asiel gebracht. Ze worden om uiteenlopen
de redenen afgestaan, vaak begrijpelijk, maar soms ook
volslagen onzinnig. De in „Hond zoekt huis" beschreven
dieren zijn alle goed gezond, hebben een wormenkuur
ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen betaling van
circa 80 gulden (voor katten is dat 45 gulden) ten bate
van zwerfdieren zijn ze af te halen. Adres: Nieuw Leids
Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden. Tel.: 411670. Geo
pend di. t/m vr. 10-12 en 14-16 uur. Zondag en maandag
gesloten.
ARTSEN Leiden: Groep 1:
Tan, Janssen. Zwljnenburg. Mey
er, R. van Leeuwen, Verhage,
Groeneveld en De Ruiter: za. en
zo. dr. R. van Leeuwen, tel.
218661. Groep 2. Bergmeijer,
Pieterse. Van Gent. Taytelbaum,
Van Luyk, Klaassen, Rus en
Kruis: 2a. dr. De Lange, tel.
212025, zo. dr. Van Gent, tel.
122538. Groep 3: Pleiter. J.
i Leeuwen. Smit. W. de Bruij-
ne, J. de Bruijne. Stolk, Jurgens
en Fogelberg: za. dr. W. de
Bruijne, tel. 134345, zo. dr. J. de
Bruyne. tel. 141225. Groep 4:
Van Wingerden, Lahr, Van Rijn,
Bénit, Nieuwenhuis, Roos. Boer.
Van de Waard en Arnou: za. dr.
Bénit. tel. 729404, zo. dr. Van
Rijn. tel. 314349. Groep 5:
Schaefer. Jasperse, Crul, Kooy-
man. De Jong, Prince, Reinders,
D. Hammerstein en A. Hammer-
stein: za. dr. Kooyman, tel.
122268, zo. dr. A. Hammerstein,
tel. 767646 Oegstgeett: vanaf
'0 uur: dr. Van Walchren. tel.
174830. Patiënten van dr. Steen-
hoven ot dr Voorzaat: bellen
naar 176867. Spreekuur za. en
o. 11.30-12.30. Kaag - Abbe-
nes - Nieuw Vennep: tel. 02526-
72850 Leiderdorp: geen opga
ve. Voorachoten: za. dr. Koop-
mans, zo. dr. Baars. Warmond
Voorhout: dr. Hoornweg, tel.
02522-11393 Noordwijk:
Groepspraktijk tel. 19300.
Noordwijkerhout - Llsse: geen
opgave. Katwijk aan Zee: dr.
Pool. tel. 22322. Katwijk -
Rijnsburg - Valkenburg: dr.
Bergman, tel. 12921. Sassen-
heim: dr. Van Riet. tel. 11777.
Alkemade Rijnaaterwoude: dr.
Glansbeek. tel. 01713-2511.
Praktijk Saeys/van Mierlo/Roe-
len: dr. Saeys, tel. 01713-2217.
Alphen: groep 1. za. dr. Plag, zo.
dr Zikel. groep 2. za. dr. Eradus,
dr. Van der Steen. Hazers-
woude - Koudekerk: dr. Van
Buuren. tel. 01714-2020. Ben
thuizen - Boskoop: dr. Leeu-
wenburgh, tel. 01727-5700.
Langeraar - Nieuwveen - Ter
Aar - Woubrugge: dr. Gorissen,
tel. 01722-2139 Nieuwkoop -
Noorden: dr Brinkman/dr. Sluis,
il. 01725-9301.
TANDARTSEN Leiden - Lei
derdorp - Oegstgeest: dr. Peer-
deman. tel. 213122, za. en zo.
spreekuur om 13.00 uur. Alke
made Leimuiden: eigen tand
arts bellen voor 15.00 uur.
Leidschendam: voor spoedge
vallen tel. 974491. Bollen
streek: dr. Laverman, tel. 02520-
17036.
APOTHEKEN Leiden - Lei
derdorp - Oegstgeest - Voor
schoten: Apotheek Haven In Lei
den en Apotheek Hofland in
Voorschoten. Alkemade: Apo
theek Alkemade. open: zat 12-
13. 17.30-18 u. zon feestda
gen 12.30-13 en 17.30-18 u.
Noordwijk - Katwijk: Apotheek
Katwijk aan den Rijn. Noord
wijkerhout: za. geopend van 9-
13. u. en van 17-18 u. en zo van
12-13 u. en 17-18 u. Spoedre-
cepten tel. 3511 of dienstbel.
Sassenheim: 02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden -
Noordwijkerhout De Zilk
Voorhout tel. 071-122222.
Bollenstreek: Wijkverpleging
Gezondheidscentrum. tel.
02522-14147. Hillegom: Opga
ve via het antwoordapparaat, tel.
02520-16217. Leidschendam:
Kruisvereniging, tel. 070-455300.
Oegstgeest: Kruisvereniging, tel.
071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: dr.
Helder, tel. 220513. Voorscho
ten - Leidschendam: dr. Birnie,
tel. 070-275450.
ONGEVALLENDIENST ZIEKEN
HUIZEN LEIDEN Ongevallen-
dienst elke dag Academisch Zie
kenhuis behalve van dinsdag
13.00 u. tot woensdag 13.00 u.
(Diaconessenhuis poliklinieken
tel 155543, afdeling S.C.U. tel
175639) en van vrijdag 13.00 u.
tot zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-
ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur
dagelijks van 16.00 tot 17.00 uur
en van 18.30 tot 19.30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00
tot 20.00. Niet meer dan twee
bezoekers per patiënt. Sint
Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45
u. en van 18.30-19.30 u.: klasse
afdelingen ook 11.15-12.00 u.
Kraamafdeling: dag. van 15.00-
16.00 u. en van 18.30-19.30 u.
en van 19.30-21.00 u. alleen
voor vaders. Kinderafdeling dag.
15.00-18.30 u. CCU (hartbewa-
klng) dag. van 14.00-14.30 u. en
van 19.00-19.30 u. Intensieve
verpleging: dag. van 14.00-14.30
u. en van 18.30-19.00 u. Sporl-
Medisch Adviescentrum:
Spreekuur ma. 19.30-20.30 u. in
het St. Elisabeth-ziekenhuis.
Endegeest: Di. en vr. 13.00-
14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u.
14.00-15.00 u.; eerste klasse: de
gehele dag. Jelgersmakliniek:
Jongerenteam: za. en zo. 14.00-
17.00 u. Opname: werkdagen
16.45-17.45 u.; za. zo en feest
dag. 10.00-11.30 en 14.00-16.30
u. Team A, C en D: dag. tot
21.00 u. met uitzondering van
behandeltijden en etenstijden.
Academisch Ziekenhuis: Voor
alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt: Da
gelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.30 u. Avondbezoekuur afde
ling verloskunde: 18.00-19.00 u.
De Praematurenafdeling dage
lijks van 14.30-14.45 u. en
18.30-18.45 u. Voor ouders en
familie is voortaan doorlopend
bezoek mogelijk. Bezoek aan
ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend
bezoek wordt toegestaan kan de
hoofdverpleegkundige hiervoor
speciale kaarten verstrekken. De
bezoektijden van de kinderkli
niek zijn dagelijks 15.00-15.45 u.
en 18.30-19.00 u. De bezoektij
den van de kinderafdeling (al
leen voor ouders van kinderen
kan er een afwijkende tijd afge
sproken worden met de hoofd
verpleegkundige) zijn dagelijks
van 14.15-15.00 u. en van 18.30-
19.00. Rijnoordziekenhuis:
Dagelijks 14.30-15.15 u. en
18.30-19.30 u. Extra bezoek
hartbewaking: 11.00-11.30 u.
Extra bezoek vaders kraamafde
ling: 19.30-20.30 u. Kinderafde
ling 15.00-15.30 u. alleen voor
ouders 18.00-18.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Ju
ridisch Adviesbureau. Ketelboe-
terssteeg 10. tel. 130775; afde
ling belastingen: alleen op af
spraak, klachtenbureau: di. en
do. 18.30-20.30, afdeling
vreemdelingenrecht: ma. 13-15
en do. 18.30-20.30, afdeling
vrouw: vr. 10-12.
S.O.S.-DIENST Telefonische
hulpdienst, tel. 071-125202.
Voor allen die in moeilijkheden
verkeren of eenzaam zijn. Ver
trouwelijk. Dag en nacht bereik-
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50. tej. 123942;
spreekuren ma. en di. 10.00-
12.30 u., wo. 13.30-16.00 u.; do.
18.30-20.30 u.
DIERENHULP- EN AMBULAN
CEDIENST Hulpverlening in
Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest,
Rijnsburg. Valkenburg. Voor
schoten. Warmond en Zoeter-
woude. Tel. 071-174141.