Nederlander in Zuidafrikaanse cel
wegens ontduiking dienstplicht
Terroristen wilden
passagiers gijzelen
□KeVP
„Roemeense spion in Europarlement"
SteidbcQowiard
Paniek in Finland na
hoorspel kernoorlog
Geruchten over emigratie van
Russische joden houden aan
Spaanse koning Fernando
stierf aan liefdesdrank
AGIN? U ri'L'N LAND
DINSDAG 31 DECEMBER 198S PAGINA S
)uitsers tegen SDI
Hamburg De bewoners van de
fondsrcpubliek zijn in overgrote meer-
ferheid gekant tegen het plan van de
Jérenigde Staten, een defensiesysteem
"ij de ruimte te ontwerpen. Van alle
yestduitsers die het weekblad „Stern"
jeeft laten enquêteren, zei ruim twee
Jerde dat zij niets van het Strategische
Jpefensie-Initiaticf van president
ïeagan willen weten. Slechts 19 procent
i de ondervraagden zei dat men de
«lansen moet aangrijpen, die het SDI
Siedt De centrum-rechtse regering van
"bondskanselier Helmut Kohl heeft kort
Jeledcn uitgesproken dat Westduitse be
drijven mogen meedoen aan de research
i het kader van het SDI, maar ziet zelf
i politieke overeenkomst met
Washington
Handelsconflict
EG-VS verscherpt
BRUSSEL De handelsproble
men tussen de Europese Ge
meenschap en de Verenigde Sta
ten zijn verscherpt, doordat de
Amerikanen gisteren eenzijdig
importcontingenten hebben afge
kondigd voor halffabrikaten van
de Europese staalindustrie. De
EG heeft onmiddellijk laten we
ten dat er vergeldingsmaatrege
len zullen volgen tegen industrie-
en landbouwprodukten uit de
VS. De EG heeft sinds 1982 stap
voor stap toegegeven aan de
Amerikaanse druk om de staal-
export te beperken. De halffabri
katen wist de EG tot nu toe bui-
i de regelingen te houden.
Redder Joël
Deze brug in Lausan
ne staat bekend om
de vele zelfmoorden
die er in deze tijd van
het jaar plaatsvinden.
Een man die dergelij
ke noodlottige daden
wil voorkomen is Joël
(links). Vanuit een
doorzichtige tent
praat hij met levens
moede mensen, die
hij zonder het gebruik
van geweld wil ompra
ten.
Poolse politie beboet
voor mishandeling
WARSCHAU De politieke politie
van Polen is door een rechtbank in
Krakov veroordeeld tot betaling van
schadevergoeding aan twee mensen die
na hun arrestatie waren mishandeld. In
het verleden zijn wel vonnissen uitge
sproken tegen individuele politieman
nen die zich hadden misdragen, maar
nimmer tegen de politieke politie als
zodanig. De schadevergoeding van
5.000 zloty (ongeveer 100 gulden) is
voor twee activisten van de verboden
vakbeweging Solidariteit. De politie
moet eenzelfde bedrag overmaken aan
het Poolse Rode Kruis en voorts schrif
telijke verontschuldigingen aanbieden
haar slachtoffers.
Big Ben uit de steigers
LONDEN Het beroemdste herken
ningspunt in het Britse landschap, de
klokketoren van de Big Ben, is na twee
jaar in de steigers te hebben gestaan
weer in volle glorie te zien. De bijna 100
meter hoge toren is de afgelopen twee
jaar grondig gereinigd en hersteld. De
restauratie maakt deel uit van de res
tauratie en schoonmaak van het Paleis
van Westminster, de zetel van het Brits
parlement. Dit werk zal tot 1990 duren,
en daarbij zal ook het interieur van het
parlementsgebouw een grondige op
knapbeurt krijgen. Tot de restauratie
werd snel besloten, nadat in L980 een
stuk steen uit het plafond van de verga
derzaal van het Hogerhuis viel, dat een
van de edellieden slechts op een haar na
)EN HAAG De 19-jari-
re Nederlander Erik van
Hoekelen is in Zuid-Afri-
ja veroordeeld tot 90 da-
|en gevangenisstraf we-
|ens afwezigheid zonder
(erlof uit militaire dienst,
pat heeft een woordvoer-
Jer van de Anti-Apart-
jieidsbeweging (AABN) in
f^msterdam meegedeeld.
fan Hoekelen heeft zowel de
lederlandse als de Zuidafri-
;aanse nationaliteit. Hij wil nu
iroberen zijn Zuidafrikaans
taatsburgerschap op te zeg-
om zodoende onder de
tplicht uit te komen,
folgens de AABN is Van Hoe-
:elen in januari 1985 opgeko
men voor militaire dienst,
maar kreeg hij na enkele we
ken bezwaren tegen de rol van
het leger in Zuid-Afrika. Zo
werd hij tijdens zijn opleiding
ingezet bij de bewaking van
een groep „terroristen" in
Kimberley. In augustus deser
teerde hij en dook onder. Eni
ge tijd later werd hij gearres
teerd en voorgeleid voor de
krijgsraad. Van Hoekelen is
niet berecht wegens desertie,
maar voor het lichtere vergrijp
van ongeoorloofde afwezig
heid. Daarop staat doorgaans
drie tot zes maanden gevange
nis. Hij verblijft nu bij zijn
moeder in Durban in afwach
ting van de verdere gang van
Den Haag bevestigde dat de
Nederlandse ambassade in
Pretoria zich met de zaak-Van
Hoekelen bezighoudt. Van
Hoekelen heeft een nieuw Ne
derlands paspoort aangevraagd
omdat zijn pas was gestolen.
Hij heeftj zoals alle Nederlan
ders in het buitenland, recht
op consulaire bijstand en op
een paspoort, aldus de zegs
man. Buitenlandse Zaken
hoopt dat „op humanitaire
gronden" met de Zuidafri-
kaanse autoriteiten een oplos
sing kan worden gevonden
voor zijn probleem. Het is niet
duidelijk of de gevangenisstraf
zou vervallen als Van Hoeke
len er in slaagt afstand te doen
van zijn Zuidafrikaans staats
burgerschap.
Vorig jaar werd in Zuid-Afri
ka een nieuwe wet op het
staatsburgerschap van kracht,
waardoor alle buitenlanders
die tenminste vijf jaar in Zuid-
-Afrika verblijven automatisch
de Zuidafrikaanse nationaliteit
krijgen. De groep 15- tot 25-ja-
rigen onder hen valt dan ook
onder de dienstplicht. Het
Zuidafrikaanse staatsburger
schap kan ook geweigerd wor
den, maar dan moet de betrok
kene zelf het initiatief nemen.
Weigering heeft overigens
verlies van de permanente
verblijfsvergunning tot gevolg.
De lichting van januari 1985
was de eerste lichting waarbij
jongens werden opgeroepen
die op grond van die nieuwe
wet een dubbele nationaliteit
bezaten. De categorie dienst
plichtigen met dubbele natio
naliteit telt naar schatting
Voor zover be
kend is Erik van Hoekelen de
eerste Nederlander die, een
maal in dienst, bezwaar maak
te tegen de vervulling van zijn
dienstplicht. Er zijn wel meer
gevallen bekend van jongens
die, voordat ze worden opge
roepen, terugkeren naar Ne
derland om aan de militaire
dienst te ontkomen.
Vervangende dienstplicht, die
zes jaar duurt, bestaat in Zuid-
-Afrika alleen voor gewetens
bezwaarden die op grond van
godsdienstige overtuiging paci
fist zijn. In andere gevallen
staat op dienstweigering zes
jaar gevangenisstraf.
Volgens een globale schatting
van Buitenlandse Zaken wo
nen in Zuid-Afrika ongeveer
100.000 mensen met de Neder
landse nationaliteit. Uitgaand
van die ruwe schatting zouden
rond 4.000 tot 5.000 Nederlan
ders in Zuid-Afrika dienst
plichtig kunnen zijn. Neder
landers die in het buitenland
in militaire dienst gaan omdat
ze in hun land van vestiging
dienstplichtig zijn, behouden
hun Nederlandse staatsburger
schap. Wie als vrijwilliger zon
der toestemming van de Ne
derlandse autoriteiten in
vreemde krijgsdienst treedt,
verliest zijn Nederlanderschap.
Uit de handelingen van het
Zuidafrikaanse parlement
blijkt dat 31 Nederlanders zich
in 1984 als vrijwilliger hebben
gemeld bij het Zuidafrikaanse
leger. Dat heeft volgens Bui
tenlandse Zaken verlies van
Nederlanderschap tot gevolg.
HELSINKI Een luisterspel over een kernoorlog tussen de
grote mogendheden dat afgelopen zondag in Finland werd
uitgezonden, heeft paniek veroorzaakt. Woordvoerders van
de radio-omroep zeiden dat de telefoontjes van in paniek ge
raakte luisteraars niet van de lucht waren, overtuigd als zij
ervan waren dat het Amerikaanse spel „The Next War" een
reportage was. In verschillende delen van het land moesten
behandeld worden wegens shock.
De directie van de omroep zei dat zij verbijsterd was door de
indruk die het spel had gemaakt en zij betreurde dat men
het op zijn programma had gezet, ondanks waarschuwingen
vooraf, tijdens en na de uitvoering dat sprake was van fictie.
Het stuk, waarin gebruik wordt gemaakt van beroeps
nieuwslezers om de echtheid te vergroten, bevat een bericht
waarin wordt gewaggemaakt van uitzonderlijk hoge radio-
-activiteit in de atmosfeer en een aanstaande verklaring van
de president van de Verenigde Staten. Dit veroorzaakte de
paniek, aldus de omroep.
Een spel over interplanetaire oorlog van H.G. Wells, getiteld
„The War of the Worlds", veroorzaakte een soortgelijke re
actie toen het meer dan veertig jaar geleden in de Verenigde
Staten over de radio werd uitgezonden. De dit jaar overle
den acteur Orson Welles maakte er naam mee.
7,00 Israël
beziet
in""| toenadering
moo Jordanië-
Syrië met
argwaan
36^ Umascus/beiroet
63^60 Koning Hoessein van Jordanië
^5 30b |oert vandaag in de Syrische
194^50 hoofdstad Damascus een twee-
60,50 je ronde van besprekingen
17Z80 h101 president Hafez el Assad.
84>o Ret is het eerste bezoek van
loessein aan Syrië in zes jaar
ijd en is tot stand gekomen na
emiddeling achter de scher-
n door Saoedi-Arabië. Ja-
lang zijn de betrekkingen
>en Amman en Damascus
?rst koel geweest. Saoedi-
^rabië hoopt met een toenade-
ing tussen Jordanië en Syrië
Ie Arabische eenheid te ver-
Itcrken, vooruitlopend op een
Saoedie-Arabië te houden
ibische top.
Israel intussen beziet de toena-
lering tussen haar twee buur-
anden met argusogen. Minis-
an defensie Rabin ver
klaarde.deze week dat het be-
van koning Hoessein de
op rechtstreekse bespre
kingen tussen Israël en Jorda-
gevaar kan brengen.
Sioo Hoechst in de race
mm Voor order
Van 10 miljard mark
Sn boRTMUND/bonn Het
98.60 Vcstduitse chemische concern
98io foechst aast via zijn in Dort-
98 60 nund gevestigde dochteron-
gjj derneming UHDE GmbH op
95X)o ien Russische order voor een
96.60 abriek die synthetische vezels
noet gaan produceren. De or-
9570 Ier heeft een waarde van 10,1
mm nfjard mark. Het is overigens
9470 nog maar de vraag of de order
95 50 nc*erdaad naar West-Duits-
34 70 and gaat. Er zijn andere be-
97.50 Irijven in de race, waaronder
9120 Pe Britse Davy McKee en de
94I90 flapanse Kobe Steel.
!2'80 (ADVERTENTIE)
bpoea'sin Nood
zes jaar. tussen koning Hoessein (rechts) en president Sadat
ONDANKS ONTKENNING DOOR TASS
MOSKOU De publika-
tie van een kort bericht
door het officiële Russi
sche persbureau TASS
heeft geen eind kunnen
maken aan de voortdu
rende geruchten over een
ophanden zijnd akkoord
over de emigratie van een
groot aantal joden uit de
Sovjet-Unie.
Dat de geruchten blijven aan
houden, hangt samen met de
dubbelzinnigheid van het
TASS-bericht. Dat spreekt
weliswaar tegen dat Israël en
de Sovjet-Unie een akkoord
hebben bereikt over het ver
trek van een groot aantal jo
den naar de joodse staat. Maar
het ontkent niet, dat over zo'n
akkoord gesproken wordt.
Ook het feit dat TASS op de
geruchten reageert is opmer
kelijk. Moskou spreekt zelden
over het probleem van joden
die liever naar Israël emigre
ren. De Sovjet-Unie heeft ove
rigens een duidelijk belang bij
een akkoord over de emigratie
van joden. Premier Peres van
Israël heeft in het recente ver
leden herhaaldelijk verklaard
dat Moskou een rol kan spelen
bij het vredesproces in het
Midden-Oosten, mits het aan
twee voorwaarden voldoet:
herstel van de diplomatieke
betrekkingen en een versoepe
ling van het emigratiebeleid
ten opzicht van joden die het
land willen verlaten.
(Vervolg van voorpagina)
WENEN/BONN/ROME
De drie Palestijnse ter
roristen die afgelopen
vrijdag een bloedbad aan
richtten op de luchthaven
van Wenen, waren van
plan Israëlische passagiers
in gijzeling te nemen.
Zij wilden met hun gijzelaars
en een vliegtuig van de Israë
lische luchtvaartmaatschappij
El Al uit Wenen vertrekken.
Er zijn vermoedens dat zij
naar Tel Aviv wilden vliegen
om hun terreuractie daar
voort te zetten. De Oostenrijk
se minister van binnenlandse
zaken, Karl Blecha, heeft dit
gisteren bekendgemaakt.
Voor de aanslag verbleef het
drietal, dat afkomstig was uit
Libanon, in verschillende pen
sions in Wenen. De Palestijnen
bleken in het bezit te zijn van
Tunesische paspoorten met
valse namen. Tunesië is het
enige Arabische land waarvan
de burgers zonder visum Oos
tenrijk binnen mogen.
PLO-leider Jasser Arafat
heeft in een televisie-inter
view in Tunis de aanslagen op
de vliegvelden van Wenen en
Rome scherp veroordeeld. Hij
betichtte niet nader genoemde
Arabische regeringen ervan
Het inmiddels gebruikelijke beeld op de meeste Europese lucht
havens. Zwaar gewapende agenten en militairen houden de
wacht.
Een meerderheid van de Pa
lestijnen op de bezette westelij
ke Jordaanoever heeft de ter
reuraanslagen op de luchtha
vens van Rome en Wenen van
afgelopen vrijdag veroordeeld, naam en het
Ook heeft men zich bezorgd Palestijnen".
getoond over de schade die de
aanslagen hebben toegebracht
aan de Palestijnse zaak. De
pro-westerse, gematigde bur
gemeester van Bethlehem, Eli-
as Friej, omschreef de aanval
len als „misdaden tegen on
schuldige mensen en tegen de
de
BARCELONA De Spaanse
katholieke koning Fernando
II stierf in 1516 als gevolg van
het innemen van een overdo
sis giftige liefdesdrank. Dit is
de opzienbarende conclusie
van een vier jaar durend we
tenschappelijk onderzoek,
waarop de 84-jarige Catalaanse
apotheker Joaquin Isern Fabra
uit Gerona dezer dagen aan de
Universiteit van Barcelona
cum laude is gepromoveerd.
Volgens de bejaarde historicus
slikte de vorst het aphrodisia-
cum om zijn afkeer de over
winnen voor zijn tweede
vrouw Ursula Germana de
Foix, die niet bepaald met oog
verblindende schoonheid was
bedeeld. Het voornaamste be
standdeel van de dodelijke
liefdesdrank was de stof Can-
taridina, dat al door de He
breeën als sexueel stimulerend
middel werd gebruikt. De
Spaanse vorst bleek er niet te
gen bestand. „De koning ver
toonde al spoedig apathie en
gebrek aan eetlust en verloor
al zijn belangstelling voor de
aangelegenheden van de
staat", zo schrijft de kersverse
doctor in zijn omvangrijke stu
die die uit twee boekdelen be
staat en in totaal 513 pagina's
Nieuw spoor
van CCC
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
BRUSSEL Aan de hand
van gevonden documenten in
een gestolen lijkwagen maakt
de Belgische politie op, dat een
aantal leden van de terreur
groep CCC (Strijdende Com
munistische Cellen) nog actief
is. Aanvankelijk werd gedacht
dat de CCC met de recente ar
restatie van Pierre Carette en
drie andere kopstukken een
vernietigende slag was toege
bracht. De bewuste lijkwagen
werd bij toeval ontdekt in de
Brusselse gemeente Schaer-
beek en bleek kort voor de
kerstdagen, dus na de arresta
tie van Carette, te zijn gesto
len. Achterin de auto vonden
rijkswachters boeken en pa
pieren met de naam van Ca
rette, maar ook documenten
die na de arrestatie gemaakt
zijn. Hieruit wordt afgeleid dat
nog een aantal CCC-leden op
vrije voeten is.
Belgische
politie boos
op Nederlandse
„tipgevers"
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
BRUSSEL Het verhaal in
een Nederlands ochtendblad,
waarin een 39-jarige man vori
ge week verklaarde de „gou
den tip" te kunnen leveren
voor de aanhouding van de
Bende van Nijvel, is door de
Belgische Justitie „kolder" ge
noemd. De Procureur des Ko-
nings in Dendermonde, De
Saegher, noemt de man „een
ordinaire oplichter, die zelfs
chantage niet uit de weg gaat."
„Sinds bekend werd dat er 15
miljoen franc bloedgeld is uit
geloofd, hebben tientallen Ne
derlanders zich gemeld met de
meest waanzinnige verhalen.
Ze deinsen er niet voor terug
om meerdere keren per nacht
politiemannen uit bed te bel
len. Sommigen stelden zich
zelfs voor als hoogleraren. Alle
verhalen kwamen er op neer
dat zij geld wilden in ruil voor
loos gepraat. We zijn die Hol
landse arrogantie meer dan
beu", aldus de politie.
SMIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
1172) „En wat deed kolonel Plimmp met U,
(toen ge eenmaal bevrijd waart uit de klauwen
van doctor Polnyck en zijn trawanten?" infor
meerde Koning Antonyc II. -- „Om te beginnen
stuurde hij mij met vakantie," antwoordde
jsmidje Verholen. „Hij bracht me onder in een
'fijn hotel in zo'n afgelegen toeristendorpje, dat
'eigenlijk alleen maar bereikbaar was met zo'n
jgezellig antiek stoomtrammetje. Ik heb daar een
héérlijke tijd gehad..." -- „Hoor hém 'es, Ko
ning!" spotte Sjeems Pond. „Mijnheer Verholen
ging fijn met vakantie en reed rond in allerlei ro
mantische stoomtrammetjes. En intussen waag
de de arme Sjeems Pond zijn leven met het fo
tograferen van allerlei zeer geheime werkteke
ningen. En al deze levensgevaarlijke arbeid
ivond plaats in de smidse van Verholen zelf, die
met vakantie was! Een mooie boel! U moet na
melijk weten, dat kolonel Plimmp mij als leer
jongen bij smidje Verholen had neergezet..." --
,,U werkte dus bij de namaak smidje Verho
len..., of liever Pjotr Nogrottr," merkte Koning
Antonyc op, die hiermee liet blijken dat hij die
hele spionage- en contraspionage-geschiedenis
uitstekend begrepen had. „En bij Nogrottr
maakte U die geheime foto's van geheime werk
tekeningen," vervolgde hij. „Wat waren dat dan
voor werktekeningen?" „De ontwerptekenin
gen van de KNAP-mutator," antwoordde
Sjeems Pond ernstig. „Ik heb ook geholpen dat
duivelse ding in elkaar te zetten." „Juist,
juist," zei Koning Antonyc ernstig. „Nu komen
we terecht bij die verwenste KNAP-mutator en
nu beginnen de stukjes van de legpuzzle op hun
plaats te vallen. Vertelt U mij nu eens even het
fijne van de KNAP-mutator...."
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS De Franse af
gevaardigde Gustav Por
dea, die voor het extreem-
-rechtse Nationale Front
van Jean-Marie Le Pen in
het Europese Parlement
in Straatsburg zit, zou in
werkelijkheid een Roe
meense spion zijn.
Voor 500.000 dollar zou Le
Pen in 1984 aan de net tot
Fransman genaturaliseerde
Pordea een verkiesbare plaats
op zijn lijst hebben verkocht,
niet wetende dat de Roemeen
se geheime dienst (DIE) daar
voor betaalde. De in Roemenië
geboren Pordea zou als voor
naamste taak hebben in het
Europarlement te lobbyen ten
gunste van de Roemeense lei
der Ceauscescu, die streeft
naar goodwill in het Westen.
Het betreft hier geen scenario
Franse spio-
nagefilm, maar heuse beschul
digingen van Jon Swain, de
Parijse correspondent van de
serieuze Engelse Sunday Ti
mes. Nadat de Franse krant
Le Matin vorig jaar al een
soortgelijk verhaal bracht,
komt Swain na een langdurig
onderzoek tot twee niet misse
conclusies: er zit een commu
nistische spion in het Europar
lement en Jean-Marie Le Pen
heeft zich laten omkopen.
Alle Franse kranten namen
het grote nieuws gisteren
breeduit over. Uitgerekend
Frankrijks meest notoire com
munistenvreter Jean-Marie Le
Pen zou in de valstrik zijn ge
stapt. Het geld zou hij onder
meer besteed hebben aan de
verkiezingscampagne van het
Nationale Front, dat in juni
1984 tot de verrassende score
van elf procent kwam.
De „mysterieuze nummer
vier" op de lijst van Le Pen
was kort na de oorlog verbon
den aan de Roemeense ambas
sade in Den Haag. In 1948
week Pordea uit naar Frank
rijk, waar hij in contact stond
met ultra-rechtse personen. Na
te zijn afgewezen door de neo-
-Gaullistische RPR en de libe
rale UDF vond deze doctor in
de rechten politiek onderdak
bij Le Pen. Die koketteerde
met hem als „woordvoerder
van de Oosteuropese volken"
bij zijn kruistoent tegen het
tenslotte opmerkelijke ontboe
zemingen over zijn prive-le-
ven door zijn ex-vrouw Pier
rette, kan op de valreep van
1985 dan ook nog een spiona-
ge-verhaal aan de onvoltooide
schelmenroman „Jean-Marie
Le Pen" worden toegevoegd.
De leider van extreem-rechts
in Frankrijk rekent er desal
niettemin op bij de kamerver
kiezingen in maart 90 tot 100
aanhangers in de Nationale
Vergadering te kunnen bren
gen.
In een eerste reactie op de
conclusies van de Sunday Ti
mes zei Europarlementariër
Pordea deze affaire „erg grap
pig" te vinden. Hij wilde noch
ontkennen noch bekennen. Le
Pen zelf was niet voor com
mentaar bereikbaar. Na nieu
we getuigenissen over door
hem gepleegde martelpraktij
ken in Algerije, beschuldigin
gen van betrokkenheid bij de
dood van de miljonair Lam
bert, die zijn vermogen aan Le
Pen naliet, na problemen met
de Franse belastingdienst en
ADVERTENTIE
LEIDSE COURANT
LOSSE NUMMERPRIJZEN
De stijgende kosten maken voor de Nederlandse dag
bladen een aanpassing van de prijs van een los
gekocht nummer van onze dagbladen noodzakelijk.
In verband hiermee zal de prijs van een los gekocht
nummer van de Leidse Courant met ingang van 2 janu
ari 1986 1.10 bedragen.
