TAFEL m r ;h h Hervormde Kerk moet ingrijpend bezuinigen Dominee Boesak krijgt paspoort niet terug Katholiek onderwijs in Japan op de tweesprong £cidóc@oma/n WITIT71 ACHTERGROND EcidócSommit kerk wereld LEIDSE EMERITUS-PREDIKANT OPPENHEIMER WORDT 80 JAAR Katholieken blijven toch binnen NCO Pater Piet Nelen CMC-voorzitter beroepingen WW 1*- 'Gvrw? u» weer kl fe VRIJDAG 20 DECEMBER 1985 PAGI1 Tsjechoslowaakse politie contra katholieke pers De Tsjechoslowaakse autoriteiten hebben de afgelopen weken geprobeerd via omvangrijke politieacties een einde te maken aan de ondergrondse katholieke pers in Tsjecho-Slowakije. De meeste huiszoekingen en arrestaties hadden plaats in de regio Gottwaldov in Moravië. De politie heeft vele huiszoekingen verricht en minstens veertig personen aan een verhoor onder worpen. De voornaamste verdachte is de ingenieur Pavel Dudr. Hij wordt vastgehouden in Brno. Verder zijn schrijfma chines, godsdienstige geschriften, brieven en publikaties van de beweging voor de mensenrechten Charta '77 in beslag geno men. Verscheidene personen werden gearresteerd en zullen zich waarschijnlijk voor de rechter moeten verantwoorden. Russiche patriarch tegen Star Wars Het hoofd van de Russisch-Orthodoxe Kerk, patriarch Pimen heeft in zijn Kerstboodschap de Star Wars-plannen afgewezen. „Het gebruik van de ruimte voor militaire doeleinden moet worden tegengehouden en de staten moeten samenwerken voor een vreedzame ontwikkeling van alle volkeren." De Kerstboodschap wordt tijdens het Kerstfeest, dat de Russi- sch-Orthodoxe Kerk volgens de Juliaanse kalender op 7 janua ri viert, in alle 20.000 parochies voorgelezen. De Russisch-Or- thodoxe Kerk telt ongeveer 50 miljoen gelovigen. Ook uit an dere politieke uitspraken in de preek van patriarch Pimen blijkt dat de Russisch-Orthodoxe Kerk zich houdt aan de offi ciële lijn van Moskou. De mens vreest zichzelf te zien zoals hij is, omdat hij niet is zoals hij zou moeten zijn. Esprit Flèchier Het breed moderamen (uitgebreid bestuur) van de Nederlandse Her vormde Kerk heeft tot ingrijpende maatregelen besloten om een onaan vaardbaar hoog tekort bij de kas algemeen kerke- werk te voorkomen. Zo is besloten alle uitgaven te verlagen tot het werkelijke bedrag van 1984 en een vaca turestop in te voeren voor alle organen waarvan de begro ting door de Generale Finan ciële Raad (GFR) moet wor den goedgekeurd. Het breed moderamen consta teerde bij de begrotingsbehan deling dat er een onaanvaard baar hoog tekort zou ontstaan bij de kas algemeen kerke- werk als alle ingediende deel begrotingen zouden worden gehonoreerd. Tegenover ge plande uitgaven van ruim f 20,6 miljoen gulden staat een totaal aan inkomsten van ruim 19 miljoen gulden, zodat het tekort op het algemeen kerkewerk in 1986 1.6 miljoen gulden zou zijn. De verlaging van alle uitga ven tot het niveau van 1984 levert de Hervormde Kerk een besparing van 400.000 gulden op. Voorts besloot het breed moderamen alle begro tingsposten voor verlenging van getermineerde uitgaven, voor nieuwe werkzaamheden en voor uitbreiding van werk te blokkeren. Het breed mo deramen zal van geval tot ge val bekijken, of dit nieuwe werk werkelijk nodig is en er financiële middelen aanwezig zijn, eventueel via verschui vingen binnen de begroting. Door deze maatregel wordt ruim 250.000 gulden bespaard, zodat een tekort van bijna een miljoen gulden resteert. Het breed moderamen heeft besloten dat nog andere maat regelen nodig zijn. Het zal voor 1 mei 1986 in overleg met de adviescommissie be leid en bezuiniging een over zicht opstellen van prioritei ten, en daarnaast maatregelen nemen die ertoe kunnen lei den dat de begroting voor het algemeen kerkewerk op ter mijn weer sluitend wordt. De vacaturestop blijft in ieder ge val van kracht totdat de be sluitvorming over deze maat regelen is afgerond. De inkomsten van de kas al gemeen kerkewerk komen voor het overgrote deel uit de heffingen die de plaatselijke gemeenten worden opgelegd, de zogenaamde quota. De GFR, de algemene kerkvoog- dijraad en de Generale Diaco nale Raad zullen de komende vier maanden het beleid van de hervormde kerk op het ge bied van de quota kritisch on der de loep nemen. Voorts zal de GFR zich samen met het moderamen van de synode buigen over de relatie tussen de kas algemeen ker kewerk en de generale kas. De generale kas wordt gevuld met bijdragen van de leden van de kerk. Bij afdracht door de colleges van kerkvoogden van de bijdragen van 850.000 leden levert dit per jaar een bedrag op van 8,5 miljoen gul den, waarmee noodlijdende gemeenten worden geholpen en bij voorbeeld ook een deel van het studentenpastoraat wordt gefinancierd. De Hervormde Kerk zal in het licht van de moeilijke fi nanciële situatie uiterst terug houdend zijn met de herbezet ting van arbeidsplaatsen we gens arbeidstijdverkorting. Er zal worden gezocht naar tijde lijke maatregelen om de ver minderde arbeidsduur te com penseren. In ieder geval zul len geen medewerkers wor den aangetrokken voor langer dan een jaar. Ook wordt her innerd aan het besluit dat gel den die door de arbeidsverk- rting beschikbaar komen, ook kunnen worden aangewend voor het behoud van arbeids plaatsen. Kerkelijke organisaties niet eens met steun aan contra's Kerkelijke organisaties in de Verenigde Staten willen de hulp van president Reagan aan de contra's in Nicaragua neutraliseren. Tegenover de 27 miljoen dollar (ongeer 50 miljoen gulden) steun van de Amerikaanse regering aan de opstandelingen willen zij een even groot bedrag voor huma nitaire steun beschikbaar stel len. Dit verklaarde de Rooms-Ka- tholieke hulpbisschop Thomas Gumbleton van Detroit na mens de oecumenische werk groep „Zoeken naar vrede". De organisaties die hierin sa menwerken, hebben sinds juli reeds voor 9 miljoen dollar hulpgoederen naar Nicaragua gezonden. De campagne wil de Ameri kaanse regering het signaal geven dat lang niet alle Ame rikanen het met de politiek van president Reagan eens zijn. „Wij willen die wonden helen die door de financiële steun aan de contra's worden veroorzaakt," aldus woord voerder John Kellenberg na mens „Zoeken naar vrede". De werkgroep is opgericht door hulpwerkinstellingen, leden van orden en congrega ties, solidariteitsgroepen en een joodse vredesbeweging. Vader Dirk van Eek (achter de buggy) en Erik van anderhalf gaan de Christian Reformed Church van Tzanneen binnen, waar de dienst wordt gehouden voorafgaande aan de begrafenis van moeder Van Eek en twee van haar kinderen Een Zuidafrikaanse rechtbank heeft donder dag geoordeeld dat het besluit van de regering om het paspoort in te trekken van ds. Allan Boesak gerechtvaardigd was. Boesak had een ge ding tegen de staat aan gespannen. Boesak. de voorzitter van de Wereldbond van Gerefor meerde Kerken en een van de belangrijkste tegenstanders van apartheid, protesteerde bij het hoog gerechtshof in Kaapstad tegen het intrekken van zijn paspoort. Minister van binnenlandse zaken Stof fel Botha heeft Boesak be schuldigd van subversieve ac tiviteiten. Het hof verwierp het argu ment van Boesak dat voor het intrekken van een paspoort de persoonlijke goedkeuring nodig is van president Pieter Botha. Het hof achtte de goed keuring van de minister van binnenlandse zaken voldoen de. Boesak werd eind augustus gearresteerd en beschuldigd en op strikte voorwaarden vrijgelaten. Een van die voor waarden was dat hij zijn pas poort inleverde. De meeste voorwaarden werden later ge schrapt, maar Boesak kreeg zijn paspoort niet terug. Na afloop van de zitting kondig de Boesak aan in beroep te zullen gaan. Intussen werden donderdag in de plaats Tzaneen een moe der en. twee kinderen begra ven die zondag om het leven kwamen toen een landmijn ontplofte in de buurt van de grens met Zimbabwe. Onge veer 600 blanken woonden de mis voor de begrafenis bij. De slachtoffers waren de 34-jari- ge Jacoba van Eek en haar kinderen Nelmari (8) en Igna tius (2). Vrijdag zullen de an dere drie slachtoffers van de explosie worden begraven. De plechtigheid had een bij zonder sober karakter. Het was de eerste keer dit jaar dat bij een ANC-actie meerdere blanke slachtoffers vielen. Tijdens de al meer dan een jaar voortdurende onlusten in zwarte woonwijken zijn min stens 900 en mogelijk meer dan 1000 zwarten om het le ven gekomen. De Leidse hervormde emeri tus-predikant dr. K. E. H. Op penheimer hoopt zaterdag 80 jaar te worden. Hij werd 21 december 1905 in Berlijn ge boren. Hij studeerde aan de universiteiten van Freiburg, Kiel en Berlijn, waar hij ook promoveerde. Na de machtsovername door de nationaal-socialisten in Duitsland week hij uit naar Nederland. In 1939 werd hij predikant bij de Hervormde gemeente van Nieuw-Dor- drecht. Omdat hij nog niet was genaturaliseerd, werd hij opgeroepen in Duitse militaire dienst. Hij weigerde en dook onder. In de bezettingstijd verrichtte hij illegaal werk. Hij behoorde tot de zogenaamde Lunterse kring, predikanten die in het geheim vergaderden en het kerkelijk verzet stimuleerden. In 1946 werd Oppenheimer firedikant te Hallum in Fries and en in 1948 werd hij de eerste studentenpredikant in Leiden. Vanaf 1961 heette dit in Leiden academiepredikant. Hij ging in 1971 met emeri taat. Oppenheimer is de auteur van „In de tijd der catastro fen" en „De kerk bij de tijd, buiten de tijd. tegen de tijd". Verder heeft hij gepubliceerd in onder meer „In de waag schaal" en „Wending". De vertegenwoordiging van de R.K.-kerk binnen de Neder landse Commissie voor Ont wikkelingssamenwerking. de NCO. blijft naar alle waar schijnlijkheid gehandhaafd. Voor de KRO-radio liet de se cretaris van Justitia Et Pax, Victor Scheffers, weten, dat zijn organisaties de bisschop pen zal aanbevelen de plaats van de R.K.-kerk in de NCO te handhaven. Evenals de andere kerken had de R.K.-kerk ernstige bezwa ren geuit tegen de nieuwe op zet van de NCO, zoals die door minister Schoo van Ontwikke lingssamenwerking was voor gesteld. De kerken vonden met name dat het wérk van de NCO op het gebied van be wustwording en mensenrech ten ernstig werd beknot. Hoe wel minister Schoo haar oor spronkelijke plannen heeft ge handhaafd. is volgens Justitia Et Pax uit het kamerdebat ge bleken dat minister Schoo een ruime uitleg wenst te geven aan haar plannen die tegemoet komt aan de wensen van de R.K.-kerk. Daarom, aldus Vic tor Scheffers, heeft Justitia Et Pax, die namens de R.K.-kerk vertegenwoordiger is binnen de NCO, besloten aan te raden binnen de NCO te blijven en te bezien hoe de uitwerking van de nieuwe regeling in de praktijk zal zijn. Pater Piet Nelen (54) is per 1 januari 1986 benoemd tot voorzitter van het Centraal Missie Commissariaat (CMC). Hij volgt pater Ad de Groot op, die statutair niet herkies baar was. Nelen, lid van de Congregatie der Redemptoristen, was van af 1982 secretaris van het Centraal Missionair Beraad van de Religieuzen (CMBR). Verder is hij op dit moment lid van het dagelijks bestuur van de NCO (nationale com missie voorlichting en be wustwording ontwikkelings samenwerking). Nelen werd in 1975 door bis schop Gijsen ontslagen als missiesecretaris van het bis dom Roermond wegens een „diepgaand verschil van zicht op Openbaring, Kerk en mis sie-activiteit". Hij werd ver volgens directeur van het Éu- reau Internationale Solidari teit te Roermond, waarin een groot aantal groeperingen en personen uit het bisdom het werk van het missiesecretari aat voortzette. Pater De Groot S.V.D is twintig jaar bestuurslid, waar van elf jaar voorzitter, van CMC geweest. Van 1974 tot 1983 was hij ook voorzitter van het CMBR. Daarnaast is hij sinds de oprichting in 1979 vice-voorzitter van de stich ting Cebemo. Van 1976 tot 1982 was hij bovendien pro vinciaal van zijn orde, het Ge zelschap van het Goddelijk Woord. Nederlandse Hervormde Kerk Aangenomen naar Heinkens- zand E. J. Rietveld kandidaat te Goes. ,,We staan nu voor de be slissende keuze: gaan we door met het opleiden van studenten in een ma chinaal onderwijssysteem om ze klaar te stomen voor de beste universitei ten en carrières, of willen wij ze op creatieve wijze een persoonlijke ontwik keling meegeven Dat was de kernvraag op de herfstvergadering van rond honderd rectoren van katho lieke universiteiten en mid delbare scholen in Tokio. De congresgangers werden het eens over de stelling, dat juist het katholiek onderwijs de studenten moet doordringen van de waardigheid en de vrijheid van de mens, tegen over een Japanse samenle ving die er helemaal op is ge richt de mens tot een slaaf van de industriële ontwikke ling te maken. Tot dusver hebben de rooms- -katholieke instituten van middelbaar en hoger onder wijs een goede faam wat be treft het leggen van de grond slagen voor een succesvolle loopbaan in het zakenleven of de politiek. Maar volgens de pater Salesiaan Compri Gae- tano, directeur van de katho lieke hogeschool van Kawasa ki, moeten de scholen weer terug naar hun oorspronkelij ke doelstelling. Deze onder wijsinstellingen moeten zijns inziens niet domweg het so ciaal-economische model van Japan weerspiegelen. Wat de Kerk nastreeft is immers niet het zich vergaren van schat ten op de aarde, maar het on derwijzen van menselijke waarden, die worden door schenen met het licht dat Christus uitstraalt, aldus de pater. Naar overtuiging van pater Gaetano hebben Kerk en Staat in Japan twee verschil lende wegen ingeslagen, om dat het katholieke onderwijs vastbesloten de richting wil uitgaan van de ontwikkeling van menselijke waarden. De eerstkomende vijftien jaar zullen wat dit betreft van be slissende betekenis zijn, wil deze vorm van onderwijs zijn bestaansrecht bewijzen. Het katholiek onderwijs in Japan begon in 1873 met de komst van paters van de bui tenlandse missie uit Parijs, die in zes scholen onderwijs gin gen geven aan 200 leerlingen. In 1889, aan de vooravond van de beperkende maatrege len op onderwijsgebied, uitge vaardigd door keizer Meiji, waren er al 90 lagere scholen met .bijna 5000 leerlingen. In het begin van de twintigste eeuw lukte het met een hand- Het katholiek onderwijs in Japan staat voor de keuze: Opleiden ten dienste van het economisch I systeem of jongeren vormen uitgaande van menselijke waarden, die I worden 1 doorschenen met het licht dat Christus uitstraalt jevol scholen de druk van bo venaf te overleven: in 1909 telde Japan 26 katholieke scholen met in totaal 5500 leerlingen. De eerste universi teit werd in 1908 door de Je zuïeten gesticht in Tokio. Pas na de Tweede Wereldoorlog zette de groei goed in. Op het ogenblik zijn er 304 katholieke onderwijsinstellin gen, namelijk 53 lagere scho len, 115 lycea en 91 havo's, 33 instellingen van voorberei dend hoger onderwijs en 12 universiteiten. Rond 275.000 leerlingen bezoeken deze scholen en bovendien zijn er nog 589 kleuterscholen en 141 crèches. Kerkdiensten vandaag in de krant Om meer ruimte te scheppen voor het nieuws uit de kerken staat het overzicht van de zondagse kerkdiensten niet mor gen op deze plaats, maar vandaag in het tweede katern van de krant. Het overzicht van de diensten ter gelegenheid van Kerstmis zal maandag worden gepubliceerd. Schijn en werkelijkheid De oud-RSV-topman De Vries blijkt het dubbel declare pi; van 648.000 gulden te hebben „recht gezet" door het bedrj eenvoudig op zijn andere rekening „terug te storten". Tijd i de behandeling in de Kamer van deze financiële goochelt b was het VVD-kamerlid Joekes deze week weer even teri zijn oude glansrol van tweede vice-voorzitter van de Ene te-commissie. Slechts enkele dagen eerder had zijn pa jei haar kandidatenlijst voor de komende verkiezingen bekt t. gemaakt en gezien de aandacht die nu opnieuw op Joe was gevestigd, had de VVD beter een ander tijdstip kuni kiezen. MET Nijpels als lijsttrekker geeft die nieuwe kandidaten] immers een opmerkelijk beeld van het wel en wee van drie VVD'ers, die bij de RSV-enquête betrokken zijn weest. Joekes, die in de RSV-zaak een bijzonder correcte] speelde, is nog eens een aantal plaatsen gezakt. De twee dere VVD'ers in de RSV-commissie, Korthals en Rempt, wie mag worden aangenomen dat zij tegenover hun fraci leider Nijpels uit de school hebben geklapt over de rol minister Van Aardenne, zijn daarentegen enkele plaatsen stegen. Daar kan moeilijk een andere conclusie uit woi getrokken, dan dat Joekes voor zijn correcte rol in de enquête is bestraft. ime inn< HA ft zeer nnen tOM) je ben De [annc Win lood 1 ja r wi; luchl benj X wc Teg ne i dan nd mc ~:i ZONDER Joekes nu meteen de hemel in te willen priji kan worden gesteld, dat hij het belang van de parlementaj^^ democratie zwaarder heeft laten wegen dan dat van zijn mM l tij. Voor een kamerlid was dat de enig juiste houding. en niet minder vanuit liberaal standpunt gezien. Ko hals en Rempt hebben die principiële houding niet kunn opbrengen: zij lieten het partijbelang minstens even zw; wegen. Die keuze maakten zij weliswaar in een uiterst met i lijke situatie, maar hun partij had die misstap niet nog ee j extra mogen belonen. Op die manier keert de VVD in U ook het liberalisme de rug toe. n Spelen met vuur iMST len i T parcis in West-Duitsland wil het met de vermindering van werkloosheid nog al maar niet vlotten, maar verder groeit j-eesi; bloeit de Duitse economie als zelden tevoren. De inflatie laag, de winsten schieten omhoog en er wordt fors geïnv nogel teerd. Op de beurzen noteren de aandelen van Duitse firm foch de hoogste koersen uit de geschiedenis. Met de stevige wind van een op volle toeren draaieniaarlij conjunctuur in de rug, voelt de regering-Kohl zich kennel pend. sterk genoeg om de Duitse vakbeweging een gevoelige tik v geven. Een wetswijziging die Kohl voorstelt, komt er op ne(tacht dat veel arbeiders, die als gevolg van een staking duinnis nie moeten gaan zitten draaien, straks niet meer hun loon doijin Hi betaald krijgen, maar slechts een uiterst lage sociale uitl het e< ring. De druk op de bonden om deze mensen te helpen n een bijdrage uit de stakingskas zal groot zijn. Dat betekc in Ar weer dat het moeilijk wordt om lang te staken. In het subtiele krachtenspel tussen werkgevers, werkn mers en overheid heeft Kohl de werkgevers een paar e*t ninkli troeven toegeschoven. Dat is spelen met vuur. De Uui&iüginE vakbeweging is een redelijke vakbeweging. Het naoorlo&vuur, „Wirtschaftswunder" was niet mogelijk geweest als de bof ruirnl den nooit verder hadden gekeken dan puur de belangen ^an'o hun leden. Maar een vakbeweging die in het nauw gebra wordt, vecht alleen nog maar voor zichzelf. De wetswijzig zal de radicalisering in vakbondskring zeker versterk Daar kan niemand mee gediend zijn. Nu en dan regen DE BILT (KNMI) Het ver haal wordt langzamerhand vervelend, maar ook voor morgen staat ons regen te wachten. Het wordt daarbij opnieuw zacht. In de nacht blijft de temperatuur hangen op een graad of 7 en morgen overdag wordt het ongeveer 10 graden. Er zal daarbij veel Voor wintersport weinig kansen DEN HAAG Sneeuwbericht sa mengesteld door de ANWB in sa menwerking met het KNMI, naar de situatie van gisteren: Oostenrijk en Zwitserland De sneeuwsituatie blijft onveranderd slecht In veel dalen ligt nauwelijks of geen sneeuw Voor wintersport moet men in het algemeen hoog de Alpen in. Als gevolg hiervan zijn vrijwel nergens afdalingen tot in de dalen mogelijk, terwijl langlauf slechts zeer beperkt beoefend kan worden. Bruine bonensoep met Mon-Choutoast griesmeelpudding met abrikozen vegetarisch Nodig voor twee personen: 250 g bruine bonen, 1 liter water, zout, laurierblad, 5 peperkorrels, 1 kruidnagel, 1 prei, 1 ui, stuk knolselde rij jnet blad, 1 kleine win terwortel (in totaal 500 g groenten), ketjap, worces- tersaus; 4 sneetjes volkoren- brood, half pakje Mon Chou, 1 augurk of paar kappertjes; 4 dl melk 40 g griesmeel, 30 g suiker, half pakje van illesuiker; 100 g gedroogde abrikozen, 2,5 dl water, 25 g suiker, 1 theelepel aardappelmeel. wind zijn uit het zuidwestd Ook moet daarbij worden rekend op forse windstote Het zachte, winderige w» hangt samen met een dief depressie ten westen van Britse Eilanden met randsl ringen die over onze omgevir Europa intrekken. Het ziet e ekker naar uit dat het zeker ti ^e.n c Kerstmis zacht en nat blijft. Weersverwachting tot zaterdag m 's^arl dernacht: geen neerslag van betel aarva nis. Nulgraad-celcius niveau dale et sla tot circa 900 meter hoogte. Noord-Italië De wintersportmogelijkheden zijn delijk te noemen. In de dalen ligt tiddeld 15 hoogste pistes Frankrijk 50 c op NKI h' D ivolgi De sneeuwsituatie in de winterspo lijlië slecht, slechts 10 plaatselijk zelfs geen hier moet men het h< In diverse plaatsen gaan de skilifi vermoedelijk op 23 december drijf. Was vanavond de bruine nen een keer en zet ze m het water en zout weg. Kot de bonen morgen in h weekwater met laurierbh peperkorrels en kruidnaj gaar in anderhalf uur. Mal de bonen fijn (mengbeke zeef of stamper). Snijd pi en ui fijn en de knolseldei en wortel in blokjes. Kook groenten acht minuten in bruine bonenmassa. Brei de soep op smaak met ketjap, worcestersaus en fijl geknipt selderijblad. Halveer de sneetjes brood agonaal, rooster ze, laat ze koelen en besmeer ze r Mon Chou. Garneer sneetjes met plakjes of kappertjes en geef ze de soep. Breng de melk aan de koo strooi er griesmeel gemend p met suiker in en laat mengsel vijf minuten zat koken. Voeg van het vuur vanillesuiker toe, doe de massa in een natgemaai vorm en zet die koel. Laat pudding een halve dag staal Zet vanavond de abriko. in het water. Kook de vruc ten morgen in dat wat zacht, voeg de suiker toe bind het sap met aardappi meel. Keer de pudding een bord en leg er de at koelde abrikozen omheen. jeanh hog 0 elen >os. «5»' augui M :re Alb FR1 ',(E I iih.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2