„Na opdrachtgevers ook
beulen voor de rechter"
Vredesprijs bijna
iltijd goed voor
politiek dynamiet
Inwoners Tenancing hebben
weer geloof in de toekomst
iwTcJITENLANT
EiidaeSomonl
DINSDAG 10 DECEMBER 1985 PAGINA 5
patste
"jdding
zijn
rden
racht, (j
inbreki
Anderj 75-jarige me-
elgesteijw Echeverri
e familjikt koffie, nadat
de ac^jeze week vrij-
Iden. geheel gezond
Iden in® aangetroffen
i van hjiaar woning in
stenrijk Colombiaanse
d Armero. De
oeeoslaPing van de
iooIS Fw bevond zich
del mP00 hoger gele"
i kunrf 9edeelte van
f jlnero. waardoor
rdwiinii menSe mod*
ra wijnstroom die na
li vulkaanuitbar-
jig de streek
"^"pv Arspoelde. aan
_j I "/jr huis voorbij
|g. De vrouw
t zich 25 dagen
even te houden
(dat zij een gro-
voorraad voed-
in huis had.
ddingswerkers
[dekten de
luw, nadat zij
li rookpluim uit
ar schoorsteen
t en Ctfden zien ko-
sowel Men
waaif1 dat nievrouw
ijpels peverri het laat-
reekbej levend aange-
nog e#len slachtoffer
antal Jz'in-
laire
leid.
kwaij
?n tijd»
minis!
•dinerei
deregul
e veel.j
eenkoi
liberj
1LO De Russische ternationale Artsen tegen (1978) veel stof opwaaien. Sa-
een Kernoorlog (IPPNW),
stuurde Stuart een zaak-
/^Jjbassadeur in Noorwe-
jitermin, Poljanski, heeft van
Begin kregen de prij
voor het tekenen van de
Camp-David-akkoorden. Veel
ook bij de toe-
1973
i de
rto voor het eerst sinds waarnemer. Tsjazov
n jaar de uitreiking van Lown spraken vandaag bij kenning
Nobelpriis voor de Vre- de uitreiking overigens malige Amerikaanse minster
bijgewoond. De Sovjet- vriendelijke woorden over van buitPniandse Taken Henrv
samenwerking tussen de
volkeren, maar kunnen
daarmee de schaduw over
deze toekenning niet weg-
uur v«£ie weigerde vanaf 1975
later zjnwezig te zijn, omdat in
>titie v»t jaar de Nobelprijs naar
K°rt[?hdrei Sacharov ging.
lat re^aren^eSen ^et P°ljans" nemen-
lergelij[s Amerikaanse collega
zaten uart het vandaag afwe- Uitreiken van de Nobel-
hen pil. Uit protest tegen de prijs voor de Vrede is door
l na ëkenning van de prijs deze rel ook dit jaar weer niet
tse kaU de Russische mede- zonder de nodige opwinding
^richter Tsjazov van In- verlopen. Bij de toekenning
van de wetenschappelijk No
belprijzen (natuurkunde, che
mie, geneeskunde en econo
mie) ontstaat over het alge
meen minder commotie. De
wetenschappelijke materie
leidt meestal niet tot politieke
conflicten en bovendien is het
belang van bepaalde weten
schappelijke onderzoeken
minder goed in te schatten
door het publiek.
De prijzen voor literatuur en
vrede zijn echter elk jaar weer
goed voor de nodige agitatie.
Reageerde eerder dit jaar de
wereld „verbaasd" op de toe
kenning van de Nobelprijs
voor literatuur aan de onbe
kende Franse schrijver Claude
Simon, nu is de uitreiking van
de vredesprijs aan mede-op-
richter Tsjazov van Internatio
nale Artsen tegen een Kern
oorlog, reden voor verzet. De
Russische' arts heeft in 1973
zijn handtekening gezet onder
een lasterbrief gericht tegen
de Russische dissidente kern
geleerde Sacharov.
Het Nobelcomité heeft laten
weten niet op de hoogte te zijn
geweest van de laster, maar
vond het geen reden de prijs
alsnog aan een andere kandi
daat toe te kennen. De moei
lijkheid waarmee het Nobelco
mité te maken heeft is dat de
toekenning van een Nobelprijs
voor de Vrede vrijwel altijd
het innemen van een politiek
standpunt betekent en daar
mee «dus altijd omstreden.
Zo deden de uitreikingen van
de Nobel vredesprijzen aan An
war Sadat en Menachin Begin
buitenlandse zaken Henry
Kissinger en de Noordvietna-
mese leider Le Due Tho.
Struisvogel
ilternatieve
ettelijprijs voor
an Boven
Pv(jpAASTRICHT De
ranverhouding tussen uit-
oor militaire mid-
begr^1611 en elementaire men-
Visseflijke behoeften is een
;mmiifbandaa' Dat beeft de
eces Maastrichtse hoogleraar
fheo van Boven gisteren
jezegd bij de aanvaarding
n Stockholm van de Right
.ivelyhood Honorary
ward, ook wel de alter-
Nobelprijs voor de
ede genoemd. Deze „No-
t jelprijs voor de vrede'
irerd in 1980 in het leven
jeroepen. Deze prijs is dit
t fcar ook toegekend aan
Amerikaanse onder
kers, aan een groep
Hongaarse milieudeskun-
en een werkgroep
mensenrechten uit
dia. Van Boven was van
7 tot '82 directeur van de
ifdeling mensenrechten
an de Verenigde Naties.
)nder druk van Latijns-
Amerikaanse dictators
irerd zijn functie niet
erlengd.
Toen een diep ontroerde Da-
nuta Walesa in 1983 de prijs
aanvaardde namens de Poolse
vakbondsleider Lech Walesa
stond de westerse wereld te
juichen, maar het Oostblok
stond op haar achterste benen.
Precies hetzelfde deed zich
voor in 1975 toen Jelena Bon
ner de prijs namens haar echt
genoot Sacharov in ontvangst
nam. Bij de uitreiking van de
Nobelprijs aan de Zuidafri-
kaanse bisschop Tutu, vorig
jaar kwamen bommeldingen
binnen en werd het ceremo
nieel verstoord door neo-na-
Niet voor niets zijn stemmen
opgegaan die pleiten voor het
toekennen van deze hoogste
prijs voor vredes werkzaam he
den aan niet politieke figuren
of aan „gewone burgers". De
vraag rijst dan of dat niet neigt
naar struisvogelpolitiek. Het
werk dat de Indiase moeder
Theresa onder de armen ver
richt en waarvoor zij de No
belprijs kreeg, betekent even
zeer een aanklacht tegen het
(politieke) beleid van Derde
Wereldlanden en van de geïn
dustrialiseerde wereld.
Dat een organisatie als Amnes
ty International, die ook de
Vredesprijs mocht ontvangen,
nodig is betekent een politieke
aanklacht tegen het misbruik
van de rechten van de mens.
Afschaffing van de Nobelprijs
voor de Vrede, omdat omstre
den keuzes onvermijdelijk zijn,
is de enige oplossing om het
politieke dynamiet (het dyna
miet werd uitgevonden door
Nobel) onschadelijk te maken.
Maar die stap zal, alleen al
omwille van Nobels testament,
in de nabije toekomst niet
worden genomen.
JOOS PERSOON
MIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
56) Koning Antonyc II luisterde aandachtig
zei toen: „Wij staan U genadiglijk toe uw
er slimme plan uit te voeren, waarde Verho-
intussen hebben wij ruimschoots gelegen-
lid weer eens een écht bad te nemen. in
échte badkamer. met lekker warm stro
end water. Een goede voorbereiding voor het
aningschap, dunkt ons." „Mag ik u dan het
ibruik van mijn badkamer aanbieden, Majes-
zei Bravhencky. „Terwijl u lekker rond-
oetert in het water, beginnen wij met de uit-
>ering van smidje Verholen's plannen.En
geschiedde het geheel naar waarheid. Zon-
dat de bevolking van Nicolagonië het besef-
kledderde hun Koning lekker rond in een
arm schuimbad en zong daarbij het hoogste
u gaan wij eens kijken hoe de eerste fase
de bedoelde operaties werd uitgevoerd,
ravhencky smeet de deur van Cunrath's werk
kamer open en trad grimmig binnen met de
overste aan zijn zijde. „Zo, stuk os", zei de
oude president. „Ben je daar eindelijk met je
soep?" „Niks soep", grijnsde de overste. „We
brengen boeien. Fijne rinkelende boeien."
„Aha! Ik snap het!" gromde de president, die
ondanks zijn jaren nog zo slim was als drie slim
me vossen. „Een staatsgreep zeker, hè? En wie
zit daar achter? Mijn kop er af, als het doctor
Polnyck niet is. Hij aast al jaren op mijn plaats
je. Ik heb die schelm nóóit vertrouwd!" Deze
monoloog was kennelijk bedoeld als afleidings
manoeuvre, want plotseling greep de president
naar een alarmknop op zijn bureau.Maar
de overste was ook niet mis. „Mis poes!" grin
nikte hij en met één slag van zijn zwaard spleet
hij de alarmknop en de toevoerdraad zódanig,
dat de losse onderdelen alle kanten uitvlo
gen.
Minister weg
na incident
met vuurwapen
DEN HAAG/PARAMARIBO
De Surinaamse minister
van arbeid, Dankerlui, is giste
ren afgetreden. Dat is van of
ficiële zijde in Paramaribo
meegedeeld. Zijn ontslag volgt
op een incident, waarbij hij
stakende werknemers van zijn
ministerie met een vuurwapen
bedreigde. Volgens de. be
windsman werd hij gemoles
teerd door de stakers en trok
hij het wapen om hun schrik
aan te jagen.
Nederland trekt
aanklacht tegen
Turkije in
STRAATSBURG Vijf Westeuro-
pese landen, waaronder Nederland,
hebben hun aanklacht tegen Turkije
wegens schending van de men
senrechten ingetrokken. Zij had
den die aanklacht in 1982 ingediend
bij de commissie voor de rechten van
de mens in Straatsburg. Deze com
missie deelde gisteren mee dat de
aanklacht is ingetrokken „gezien de
maatregelen van de Turkse regering
voor het herstel van de democratie
en voor de naleving van de Europese
conventie van de rechten van de
ANDROPOV JUNIOR
WEG NA SCHANDAAL
ATHENE De Sovjet-ambassadeur in
Athene, Igor Andropov, zoon van wij
len president Joeri Andropov, wordt
vervangen. Dat is het gevolg van ge
ruchten over een schandaal in zijn pri-
véleven, die niet zijn tegengesproken
door de Sovjets. Andropov werd in juni
naar Moskou teruggeroepen, een
maand na het overlopen naar de VS
van Sergei Bokhan, de 49-jarige eerste-
-secretaris van de ambassade in Grie
kenland en volgens de regering in
Athene verbonden aan GROE, de Rus
sische militaire inlichtingendienst. An
dropov en zijn vrouw, die zich nogal
westers gedroegen, trokken in Athene
al gauw de aandacht van de society-
-schrijvers van de dagbladen.
Bild zou video-beelden
van Sacharov hebben
MOSKOU Het Westduitse boulevardblad Bild
zegt weer een videoband met beelden van de Rus
sische dissident Andrei Sacharov en zijn vrouw
Jelena Bonner in bezit te hebben. De 23 minuten
durende opnames laten Sacharov zien terwijl hij
boodschappen doet en praat over de Geneefse top.
„De Russen willen bewijzen dat hij niet ernstig
ziek is", aldus Bild. Sovjet-functionarissen hebben
gisteren de verbanning van Sacharov verdedigd,
waarbij zij de tolerante houding van de autoritei
ten tegenover de dissident prezen. Volgens hen
leeft de geleerde niet in ballingschap, maar leidt
hij een comfortabel leven in een gesloten stad. Iri-
na Grivnina heeft vandaag in een advertentie in
Nederlandse ochtendkranten een oproep gedaan
de levens van Sacharov en psyschiater Anatoli
Koryagin te redden.
(Vervolg van voorpagina)
BUENOS AIRES Het
federale hof in de Argen
tijnse hoofdstad Buenos
Aires heeft de krijgsraad
gelast processen te begin
nen tegen militairen, die
zich in de jaren zeventig
hebben schuldig gemaakt
aan schendingen van de
mensenrechten. Die pro
cessen moeten een ver
volg vormen op het giste
ren beëindigde proces te
gen negen generaals, die
tussen 1976 en 1983 deel
hebben uitgemaakt van
de opeenvolgende militai
re junta's.
Volgens de openbare aankla
ger, Julio Strassera, is het pro
ces tegen de juntaleden „het
vertrekpunt van een serie pro
cessen tegen alle officieren die
methoden hebben toegepast
die door het hof als misdadig
zijn bestempeld. Na de op
drachtgevers komen nu ook de
beulen voor de rechter". Bij
veel Argentijnen bestond de
vrees, dat de generaals verant
woordelijk zouden worden ge
steld voor de misdaden, die op
hun bevel werden begaan en
dat daarmee de zaak zou zijn
afgedaan.
In zijn uitspraak zei het hof.
dat alle aangeklaagde juntale
den geconfronteerd werden
met een „revolutionaire oor
log". Maar volgens het hof
rechtvaardigde dat niet de
„misdadige en onwettige"
strijdmethoden. De militairen
hadden immers „de beschik
king over alle legale instru
menten en fysieke middelen
om de guerrilla te onderdruk
ken zonder buiten de wet te
treden".
President Raul Alfonsin ge
lastte de gerechtelijke vervol
ging tegen de voormalige mili
taire leiders, nadat hij in de
cember 1983 was geïnstalleerd
als burgerpresident. Het proces
heeft bijna acht maanden ge
duurd. Er werden bijna 1.000
getuigen gehoord. Zij vertel
den bloedstollende verhalen
over ontvoering, foltering en
moord door de militairen. De
bekendmaking van het vonnis
werd rechtstreeks uitgezonden
door de Argentijnse televisie.
Enkele uren voor de uit
spraak, maakte de Argentijnse
regering bekend dat de nood
toestand was opgeheven. Pre
sident Alfonsin kondigde de
noodtoestand af na een reeks
aanslagen eerder dit jaar, die
volgens hem bedoeld waren
als inleiding van een mogelij
ke staatsgreep.
SALVADORAANSE KERK BESCHERMT „HERBEVOLKING" DORP
DEN HAAG De inwo
ners van het Salvado
raanse Tenancingo heb
ben weer geloof in de
toekomst. Ruim twee jaar
geleden werden zij door
het oorlogsgeweld ge
dwongen te vluchten uit
hun dorp, dat precies ligt
op de grens van de gebie
den die worden beheerst
door het regeringsleger
en het verzet. Binnenkort
keren ze terug naar hun
huizen en landerijen of
wat daar nog van over is.
Onder bescherming van
en met steun van de ka
tholieke kerk zullen de
ruim 12.000 inwoners, die
nu als „ontheemden" in
een kamp wonen, probe
ren een nieuw bestaan op
te bouwen.
Financiële steun voor de
„herbevolking" van Tenan
cingo was een van de ge
spreksonderwerpen tijdens
het bliksembezoek dat de
aartsbisschop van El Salva
dor, mgr. Rivera Y Damas,
gisteren en vandaag aan Ne
derland bracht. De Salvado
raanse prelaat, op de thuisreis
vanuit Rome waar hij de bij
zondere bisschoppensynode
heeft bijgewoond, benutte de
tussenstop op Schiphol voor
een kort bezoek per auto aan
de EG in Brussel. Daarna
volgde een ontmoeting met de
kamercommissie voor buiten
landse zaken, een kort onder
houd met minister Van den
Broek en gesprekken met de
katholieke ontwikkelingsor
ganisatie Cebemo in Oegst-
géest. Vanmorgen heeft mgr.
Rivera y Damas de thuisreis
hervat.
Neutraal dorp
Zowel de EG als de Cebemo
hebben financiële hulp be
loofd voor het project in Te
nancingo. Het is een proef, die
wellicht elders in het door ge
weld verscheurde land kan
worden nagevolgd. „Zowel
het leger als het verzet heb
ben de neutraliteit van het
dorp gewaarborgd", aldus
mgr. Rivera Y Damas. „De
katholieke kerk beschermt dit
project en probeert politieke
invloeden zoveel mogelijk
buiten te sluiten. Zo wordt er
geen steun aanvaard van de
regering-Duarte. Het is de be
doeling dat de oorspronkelijke
bewoners ongehinderd naar
hun dorp terugkeren en
trachten de draad van hun
bestaan weer op te pakken.
Ze moeten ook zelf hun amb
tenaren en hun politie-agen-
ten kiezen, zonder pressie van
enige politieke groepering".
De „herbevolking" van Te
nancingo is een van de ma
nieren, waarop de katholieke
kerk in El Salvador probeert
het lot te verbeteren van de
honderdduizenden Salvadora-
nen, die het slachtoffer zijn
van de nu zes jaar oude bur
geroorlog. De humanitaire
hulp aan de „ontheemden",
de vluchtelingen in eigen
land, is een van de belangrijk
ste programma's. Daarnaast is
aartsbisschop Ribera Y Damas
intensief betrokken bij pogin
gen de strijdende partijen
rond de onderhandelingstafel
te krijgen.
De vorig jaar zo hoopvol be
gonnen dialoog tussen de re-
gering-Duarte en het verzet,
waarvoor Rivera Y Damas
bemiddelde, zijn echter na
twee gespreksrondes afgebro
ken. En het ziet er, zo blijkt
uit de sombere woorden van
de aartsbisschop, niet naar uit
dat de tegenstanders spoedig
weer rond de tafel zullen
plaatsnemen.
Duarte verzwakt
„We hebben nog steeds con
tact, zowel met de regering als
met het verzet. Maar de situa
tie ligt buitengewoon moeilijk.
De positie van Duarte is aan
merkelijk verzwakt, sinds hij
zijn dochter, haar vriendin en
een aantal ontvoerde burge
meesters heeft geruild tegen
gevangengenomen leden van
het verzet. De ontvoering van
een kolonel heeft de opstel
ling van de militairen ver
hard", aldus de aartsbisschop.
„Ik heb er geen idee van,
wanneer de vredesbesprekin
gen kunnen worden hervat.
Beide partijen blijven op hun
standpunten staan. De rege
ring wil dat het verzet eerst
de wapens neerlegt. Daarna
kan worden onderhandeld
over een politieke rol van het
verzet, dat echter op zijn
beurt eerst als gelijke partij
wil worden erkend, alvorens
het bereid is afstand te doen
van de gewapende strijd. Ik
zou willen dat beide partijen
minder letten op hun eigen
belangen en meer rekening
hielden met het Salvadoraan
se volk". De aartsbisschop van
San Salvador is er overigens
niet de man naar de vredes
pogingen op te geven, nu suc
ces op zich laat wachten. „Het
is de christelijke taak van de
kerk om zich in te spannen
voor de vrede. We moeten
een einde maken aan de ge
vechten, maar de oorzaken
van het conflict wegnemen.
Dat betekent dat er ook een
sociale vrede moet komen:
onderwijs en landhervormin
gen".
Mensenrechten
De Salvadoraanse kerk is ook
nauw betrokken bij de strijd
voor een betere naleving van
de mensenrechten. Op dit ter
rein signaleert mgr. Rivera Y
Damas een lichte verbetering.
„De doodseskaders zijn af en
toe actief en er vallen nog
steeds doden bij gevechtshan
delingen. Maar toch is er een
tendens ten goede".
Hoopvol vindt de Salvado
raanse prelaat ook de recente
gebeurtenissen in Honduras
en Guyatemala, waar de mili
tairen plaats maken voor bur
gerregeringen. „In heel La-
tijns-Amerika is sprake van
een terugkeer naar de demo
cratie. Vooral de verkiezing
van een burgerpresident in
Guatemala kan een positieve
invloed hebben op de ontwik
kelingen in Centraal-Ameri-
ka".
JOS TIMMERS
SOTHEBY VEILT TOCH
OMSTREDEN VAZEN
LONDEN Het veilinghuis Sotheby in Londen heeft gisteren
een aantal Griekse en Romeinse vazen van tweeduizend jaar
oud geveild, ondanks het vermoeden van Italiaanse autoriteiten
en Britse musea dat zij in het zuiden van Italië illegaal werden
opgegraven en het land uitgesmokkeld. Veertien vazen - één
slechts bleef onverkocht - gingen weg voor in totaal ruim
650.000 gulden. Vele leverden het dubbele op van wat Sotheby
had gedacht. Het Brits Museum, dat de vazen had willen heb
ben, weigerde een bod te doen omdat het dit gezien de omstre
den herkomst van de vazen immoreel achtte. Het liet weten niet
tevreden te zijn met het antwoord dat Sotheby had gegeven op
een verzoek om opheldering over de origine.
Kyprianou wint
verkiezingen Cyprus
NICOSIA De partij van de
Cypriotische president Spyros
Kyprianou heeft bij de zondag
gehouden parlementsverkie
zingen winst geboekt, maar
niet genoeg om de oppositie
coalitie van rechts én de com
munisten de wind uit de zeilen
te nemen. Uit de officiële uit
slagen bleek dat Kyprianou's
partij van 19,5 procent was ge
stegen tot 27,3.
Kaarsjesavond
in Gouda
GOUDA In het centrum
van Gouda wordt op 17 de
cember de traditionele kaars
jesavond georganiseerd. Vanaf
19.00 uur is de markt verlicht
door duizenden goudse kaar
sen. Naast de speciale verlich
ting is er een beiaardconcert,
het kerstevangelie wordt voor-
gelzen, de kerstboom wordt
ontstoken en er is een kerstsa-
menzang. De Goudse musea
zijn tot 22.00 uur geopend.
Man stopte
bom in
bagage
echtgenote
LAS VEGAS De Ameri
kaanse recherche heeft een
man uit Texas gearresteerd,
die in de bagage van zijn
vrouw een bom had verstopt.
De bedoeling was dat zijn
echtgenote bij een vliegtui
gongeluk zou omkomen. De
man zou dan een miljoen
dollar van de levensverzeke
ring uitbetaald krijgen. De
bom ontplofte echter pas na
de landing van het toestel in
de vrachtruimte van de
Boeing. Er ontstond een
brandje, maar niemand liep
letsel op. De verdachte, de
34-jarige Albert Lee Thiel-
man, had het geld nodig om
zijn schulden af te betalen.
Overigens bevonden ook zijn
drie kinderen zich aan boord
van het vliegtuig.
President
Guatemala wil
militairen
vervolgen
GUATEMALA De nieuw-
gekozen burgerpresident van
Guatemala. Vinicio Cerezo,
wil de geheime politie afschaf
fen en het hele veiligheidsap
paraat reorganiseren om
schendingen van de mensen
rechten in de toekomst te
voorkomen. Het Hoogge
rechtshof zal alle militairen en
burgers die zich schuldig heb
ben gemaakt aan onderdruk
king en corruptie moeten ver
oordelen.
De verkiezing van Cerezo, die
op 14 januari aantreedt, bete
kent het einde van bijna dertig
jaar militaire dictatuur in
Guatemala.
De afgelopen jaren heeft Cere
zo overigens drie moordaan
slagen overleefd. Hij draagt
een pistool in zijn binnenzak
en heeft een zwarte band in
karate. De 42-jarige advocaat
is het grootste deel van zijn
volwassen leven bezig geweest
met het promoten van zijn
centrum-linkse christendemo
cratische partij. Cerezo is ge
trouwd en vader van drie zo
nen en een dochter. Hij woont
in een gegoede middenklasse-
wijk in het zuidoosten van de
hoofdstad. Vanwege de eerde
re aanslagen is zijn woning
omgeven door een metershoog
hek met prikkeldraad. Het ge
heel wordt bewaakt door een
met machinegeweren bewa
pende lijfwacht.
Buningprijs voor
Roeland Zijlstra
uit Den Haag
AMSTERDAM De Johan
en Titia Buning-Brongers Prijs
voor dit jaar is toekend aan
Roeland Zijlstra uit Den Haag
en Brigitte Engel uit Haarlem.
Zij ontvangen ieder 2.500 gul
den. De Stichting Johan en Ti
tia Buning-Brongers heeft ten
doel de nalatenschap van de
schilder Johan Buning
