TAFEL
Overleg Nederlandse kerken
over Har are-verklaring
Militairen op Filipijnen zijn dieren'
HTTITTl
I
Elf voorstellen voor een betere kerk
Ccidoc Soman1
kerk
wereld
rail
li
ACHTERGROND
£«kbe (Sou/tont
DINSDAG 10 DECEMBER 1985 PAGINA
llNN
ACTIEVE PRIESTER
De Spaanse priester Alvaro Fernandez pastoor van het
bergdorpje Abres in de noordelijke provincie Asturias heeft
dit weekeinde in goede gezondheid zijn 105de verjaardag ge
vierd. Volgens de statistieken is hij de oudste actieve priester
ter wereld. Sinds zijn priesterwijding in 1908 op 28-jarige
leeftijd heeft don Alvaro maar liefst 600 babies gedoopt en is
hij bijna in even zovele begrafenissen voorgegaan. De bejaarde
priester weigert met pensioen te gaan en draagt nog steeds
trouw iedere ochtend om zeven uur de mis op. Zijn grootste
trots is dat er tijdens de wrede burgeroorlog niemand van zijn
dorpelingen is gefusilleerd. Het geheim van zijn lange leven
bestaat volgens don Alvaro uit vroeg opstaan en het drinken
van veel yoghurt en karnemelk.
Kerk in Nood/Oostpriesterhulp stopt kledinginzameling
Het internationale bestuur van Kerk in Nood/Oostpriesterhulp
heeft besloten te stoppen met de inzameling van kleding en le
vensmiddelen in België en Nederland. Voor vier medewerkers
op het bureau van de Nederlandse afdeling in Vught zal een
ontslagvergunning worden aangevraagd. Volgens het bestuur
maken douanebepalingen en andere belemmeringen de invoer
van goederen in Oosteuropese landen en ontwikkelingslanden
steeds moeilijker of zelfs onmogelijk. Verder bleek de meeste
ingezamelde kleding onbruikbaar in tropische landen. Tenslot
te constateerde het bestuur dat de kosten van inzameling en
verzending te hoog werden.
DS. HUTING: „ZUID-AFRIKANEN SPEELDEN HET HARD"
„Ik had het nodig om
nog eens een keer zó di-
rekt geconfronteerd te
worden met de ver
schrikkelijke situatie in
Zuid-Afrika. Het maakt
een geweldige indruk als
zo'n dertig mensen uit
dat land je op heel in
dringende wijze precies
vertellen wat er in hun
land gebeurt".
De hervormde synodepraeses
ds. H. Huting is kennelijk
nog niet los van de ontmoe
tingen die hij de afgelopen
twee weken heeft gehad in
Harare in Zimbabwe. Giste
ren keerde hij terug in ons
land. na de hearing van
Zuidafrikaanse kerken door
vertegenwoordigers van lid
kerken van de Wereldraad.
De bijeenkomst gaf een ver
klaring uit waarin kerken
worden opgeroepen de rege
ringen in hun land te bewe
gen tot (economische) sanc
ties jegens Zuid-Afrika.
„De Zuid-Afrikanen waren
heel fel in hun bewoordin
gen. Tegen kerken uit Duits
land en Engeland, die aan
vankelijk niet wilden oproe
pen tot sancties, werd gezegd
dat voortzetting van de rela
tie met deze kerken dan niet
meer zinvol is. Ze speelden
het hard", aldus ds. Huting.
..Ons is duidelijk gemaakt dat
de weg van de internationale
sancties de enige vreedzame
weg is die nog rest om het
blanke minderheidsregiem te
onttronen. We hebben het
niet nadrukkelijk over ge
weld gehad. We gaan er
vooralsnog van uit dat de in
ternationale economische
druk effectief is".
Volgens ds. Huting hebben
de gesprekken met de Zuid-
-Afrikaners nog eens duide
lijk gemaakt hoe ernstig de
situatie is. „Het is heel anders
als je in de krant leest dat er
dertig doden zijn gevallen bij
onlusten of dat je met men
sen spreekt die de slachtof
fers hebben gekend. Bisschop
Tutu wees ons er op de aan
tallen doden niet statistisch
te bekijken. Hij zei: „Die der
tig slachtoffers zijn onze
broers, onze vaders, moeders
of kinderen". En als je hoort
dat een kind van zeven jaar
vijftig dagen in de gevange
nis heeft gezeten omdat het
meeliep in een demonstratie,
vraag je je af wat voor rege
ring is dat"?
Gevraagd naar een toelich
ting op zijn uitspraak dat
eventueel kerken in Neder
land de bevrijdingsbeweging
ANC zouden moeten gaan
steun in hun gewapend ver
zet, zei ds. Huting dat hij er
persoonlijk zo over denkt.
„Maar dat is niet voldoende.
We moeten als gezamenlijke
kerken de oproep van Harare
bespreken en een strategie
bepalen. In dat overleg kan
ook worden gesproken over
eventuele extra steun aan het
ANC, zodat deze meer geld
beschikbaar krijgt voor het
aankopen van wapens".
„Het is voorspelbaar dat niet
iedereen in de kerk het hier-
Zuid-Afrika vragen onze
steun. Zelf geven ze de weg
aan van de vreedzame oplos
sing. Als die niet lukt, moe
ten wij als kerken in Neder
land dan plotseling onze
steun intrekken? Ik ben zo
ver dat ik mij de methoden
van verzet door de slachtof
fers laat aanwijzen. Vooral
omdat ze tot nu toe al het
mogelijke hebben gedaan om
bloedvergieten te voorko
men", aldus ds. Huting.
Overigens is de verklaring
van Harare niet nieuw voor
de Nederlandse kerken. En
kele dagen geleden herhaal
den de Gereformeerde ker
ken en de Nederlandse Her
vormde kerk hun verzoek
aan het bedrijfsleven zich te
rug te trekken uit Zuid-Afri
ka. In 1982 werd hetzelfde
(door onze correspondent
Cees Manders)
Bijna alle 165 synodevaders
hebben gisteren Rome verla
ten en zijn teruggekeerd naar
hun bisdom. Hun vertrek viel
samen met de publicatie van
de Relatio Finalis, het synoda
le slotdocument waarin de re
sultaten zijn vervat.
De Belgische bisschop Schot-
te, secretaris-generaal van de
synode, verklaarde maandag
dat de Relatio Finalis het pro
duct was van een synode vol
eensgezindheid: „Er zijn hele
maal geen ruzies of conflicten
tusen de synodevaders ge
weest. Vanaf het begin is de
sfeer gekenmerkt door grote
openheid. De bisschopppen
konden vrij hun mening naar
voren kon brengen en ze de
den dat met het grootst moge
lijke respect voor elkaar."
De synodevaders doen sugge
sties om de kerk te verbete
ren en aantrekkelijker te ma
ken voor de mensen. Hun
eerste suggestie betreft „een
nieuwe, ruimere en grondige
re kennis en aanvaarding van
het Concilie", volgens hen de
sleutel voor de toekomst van
de kerk. Deze diepere kennis
van het Concilie moet worden
bereikt door een betere ver
spreiding van de Concilie-tek
sten, door middel van publica
ties van studies, door inscha
keling van de massa-media,
door een betere vorming van
seminaristen, priesters, reli-
gieusen en door een betere ca-
techesatie van de leken. „De
diocesane synodes en andere
kerkelijke vergaderingen
kunnen hierbij van pas ko
men".
Volgens de tweede suggestie
is het noodzakelijk dat de
„herders van de kerk uitblin
ken in de getuigenis van hei
ligheid". De seminaries en re-
ligieuse instituten moeten
daarom hun kandidaten niet
alleen intellectueel scholen
maar ook spiritueel. Hierbij
denken de synodevaders aan
meer gebed, meditatie, bijbel-
lectuur, en aan de frequentere
ontvangst van de sacramen
ten van penitentie en eucha
ristie. Alleen dan kunnen zij
met hun spirituele leven de
gelovigen tot voorbeeld zijn.
De derde suggestie van de sy
nodevaders is zondag door de
paus al wereldkundig ge
maakt. Zij heeft betrekking
op de wereldcatechismus, een
„compendium van de gehele
katholieke leer, zowel geloof
als moraal". De presentatie
moet „bijbels en liturgisch"
zijn. en het moet gaan om een
„doctrine geschikt voor het
leven van vandaag".
De bisschoppen dienen de li
turgische dwalingen of mis
bruiken te corrigeren. Maar
dan moeten ze de gelovigen
wel goed uitleggen waar de li
turgie theologisch precies op
is gebaseerd, schrijven de sy
nodevaders in hun vierde
suggestie.
Ook de vijfde en zesde sug
gestie zijn al door de paus ont
huld. De ene gaat over „een
zo snel mogelijke uitvaardi
ging" van een nieuw Kerke
lijke Wetboek voor de Ooster
se Kerken. En de andere pleit
voor meer duidelijkheid om
trent de status van de Bis
schoppenconferenties.
De synodevaders willen ook
uitgezocht zien in hoeverre
het (wereldlijke) beginsel van
Aartbisschop Jan Schotte:
„een prachtige synode"
de subsidiariteit (wat een la
ger bestuursorgaan kan, be
hoort niet door een hoger or
gaan te worden gedaan) in de
kerk toepassing kan vinden.
Deze zevende suggestie heeft
alles te maken met de relatie
tussen curie en bisschoppen,
tussen Rome en „het veld".
Dit punt was een van de
meest controversiële op de sy-
In de achtste tot en met de
elfde suggestie dragen de sy
nodevaders vier studieonder
werpen aan: de theologie van
het Kruis, de inculturatie, de
situatie van de armen en de
„sociale leer van de kerk met
betrekking tot de menselijke
promotie in steeds nieuwe si
tuaties".
De theologie van het Kruis
wil „de waarde, het belang en
de centrale plaats" van Jezus'
Kruis verder uitdiepen en een
duidelijker verband leggen
tussen het Paasmisterie en de
geschiedenis van de mens
heid. Deze theologie van het
Kruis is wel eens gezet tegen
over de Latijnsamerikaanse
rijdingstheologie.
deze laatste vorm van theolo
gie zwijgt de Relatio Finalis
geheel. Mgr. Schotte: „Er is op
de synode wel over die Be
vrijdingstheologie gepraat,
maar niet veel". Niet genoeg
dus, ook al vinden vele bis
schoppen in Latijnsamerika
die nog steeds van wezenlijk
belang voor de toekomst van
de kerk in hun regio (zo ver
klaarde een van de Brazili
aanse bisschoppen vorige
week nog).
De Afrikaanse bisschoppen
hebben op de synode vooral
gesproken over de incultura
tie, de inpassing van het
„Woord Gods" in de lokale
(Afrikaanse) cultuur. De kerk
moet dat probleem gaan be
studeren, vinden de synode
vaders. „Toch is de incultura
tie iets anders dan de eenvou
dige uiterlijke aanpassing,
want zij komt neer op de „in
tieme transformatie van de
authentieke culturele waar
den door middel van de inte
gratie in het christendom".
In verband met de andere
culturen merkt de Relatio Fi
nalis op dat de katholieke
kerk van de niet-christelijke
godsdiensten niets verwerpt
wat „waar en heilig" is. De
dialoog met de niet-gelovigen
en met de niet-christelijke
kerken is gewenst, „maar
mag niet tegenover de missie
worden geplaatst. De christe
nen hebben van Christus de
missie ontvangen alle volke
ren leerlingen van Christus te
maken".
De synodevaders verlenen de
armen een voorrangsbehan
deling. Dit wil zeggen dat de
kerk altijd voor hen partij zal
moeten kiezen. De kerk moet
trouwens alle vormen van ar
moe en onderdrukking ver
oordelen en alle fundamente
le mensenrechten verdedigen.
De synodevaders verklaren
zich solidair met iedereen die
vervolgd wordt vanwege het
geloof of lijdt „voor de bevor
dering van de rechtvaardig
heid".
Tot zover de suggesties van de
synode. De Relatio Finalis is
een document dat uitblinkt in
helderheid en overzichtelijk
heid, dit in tegenstelling tot
vele andere documenten die
het Vaticaan in de loop der
tijden heeft gepubliceerd.
Volgens een trotse bisschop
Schotte is het stuk geheel ge
maakt door de bisschoppen.
„De Heilige Vader heeft er al
leen zijn goedkeuring aan ge
hecht".
Een kleine alinea is gewijd
aan de vrouwen in de kerk:
„Vaak is d^ laatste jaren ge
praat over de roeping en de
taak van de vrouwen. De
kerk moet ervoor zorgen dat
zij in dienst van de kerk haar
eigen gaven tot uitdrukking
kunnen brengen en zich in
grotere mate inzetten op de
verschillende terreinen van
het apostolaat van de kerk.
De herders moeten de samen
werking van de vrouwen in
dank aanvaarden en bevorde
ren." Deze woorden zijn niet
nieuw, het Concilie bepaalde
precies hetzelfde.
Bisschop Schotte toonde zich
zeer voldaan over de synode,
zijn eerste die hij als secretaris
diende. „Een prachtige syno
de", vond hij. Voor de volgen
de synode moeten hij en de
kerk nog twee jaar wachten.
Als overmoed komt,
komt schande mee.
maar wijsheid is bij de
ootmoedigen.
Spreuken
verzoek ook al gedaan. Ds.
Huting: „Inderdaad is de op
roep niets nieuws, maar nog
nooit werd het zo duidelijk
en indringend gedaan".
Hij wilde de Nederlandse re
gering Noorwegen als voor
beeld voorhouden: Dit land
wil de scheepvaart op Zuid-
Afrika verbieden en de scha
de die daardoor ontstaat aan
de rederijen vergoeden.
..Lubbers heeft het Zuidafri
kaanse regiem misdadig ge
noemd. Als je dat uitspreekt,
moet je er ook wat aan doen.
En meer dan tot nu toe".
Aanvankelijk waren er ook
leden van het ANC op de
conferentie van de Wereld
raad, maar door secretaris-
-generaal, dr. Emilio Castro,
werden ze gevraagd de con
ferentie te verlaten op één
waarnemer na. „Het was een
conferentie van kerken en
daar hoort geen bevrijdings
beweging bij", meent ds. Hu
ting.
LIITSEN KOOISTRA
•Ds. Huting: „Ik wil mij de
methoden van verzet
door de slachtoffers laten
zeggen"
Wagenaar
haalt uit naar
ds. Huting
Het kamerlid Wagenaar
vindt dat de voorzitter van
de Hervormde synode, ds.
Huting, ver over de schreef is
gegaan met zijn recente uit
spraak dat de Nederlandse
kerken het gewapende verzet
in Zuid-Afrika mogelijk
moeten gaan steunen.
Op een spreekbeurt in
Amersfoort zei Wagenaar het
„ronduit verwerpelijk en on
christelijk" te vinden dat
kerkleiders in de huidige
omstandigheden „olie op het
smeulend vuur gaan gooien
Volgens Wagenaar wordt
daarmee „als een onbarm
hartige Samaritaan ijskoud
heengelopen langs de slacht
offers en gematigde krachten
in dat land".
Wagenaar, die aan de ko
mende verkiezingen meedoet
met zijn nieuwe partij Anti
Revolutionairen '85, zei daar
over veel positieve reactiès te
hebben ontvangen van oud-
-kaderleden van de ARP en
de CHU.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Appelscha,
drs.J. H. Binnema kandidaat
te Amsterdam.
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen te Voorburg,
A. Karstens te Middelharnis
te Heinkenszand; E. J. Riet
veld kandidaat te Goes. Aan
genomen naar Gorredijk-
Kortezwaag, A. J. Verbeek te
Berkhout en Avenhorn en
Ursum; naar Reeuwijk (deel
gemeente hervormde brugge-
meente) mevrouw K. van
Middendorp-Sonneveld kan
didaat te Maasland; naar
Oud-Beijerland (deelgemeen
te Ontmoetingskerk), (toez.),
G. H. Cassuto te Bilthoven-
Bedankt: voor Oud-Beijer-
'land, J. Maasland te Wad-
dinxveen; voor Middelburg
M. Schukken te Varsseveld.
Baptistengemeenten
Beroepen te Harlingen,
J. Bouritius te Hengelo; te
Amsterdam, O. Oldenburger
te Hengelo.
ZUSTER MARIANI OVER MENSENRECHTEN, MARCOS EN DE VS:
De starende ogen op de zwart
wit foto laten er geen twijfel
over bestaan dat de jongeman
dood is. Hij werkte voor de
rooms-katholieke kerk op een
van de Filipijnse eilanden.
Zijn kleine strijd voor de
rechten van de mens, werd
door militairen uitgelegd als
uitdragen van het communis
me. Een paar slagen met
knuppels waren op een don
kere nacht voldoende om een
einde aan zijn leven te ma
ken.
Zuster Mariani Dimaranan
tikt driftig met een nagel op
de foto's. De gruwelijke beel
den zijn vastgelegd voor iden
tificatie voor de familie en als
bewijs tegen het leger. „Hier,
een Italiaanse priester die
werd onthoofd. Hij kwam op
voor de bange dorpsbewoners,
maar was volgens het leger
een subversief element... Hier
een vader en zijn vier zonen.
Na te zijn vermoord werden
zij in de rivier gegooid. Vol
gens soldaten waren het com
munisten. Deze man, een Fili
pijnse priester is „verdwe
nen". Hij werkte voor ons".
De frêle Filipijnse zuster Ma
riani is voorzitter van de Task
Force Detainees (TFD), een
Zuster Mariani Dimaranan:
..De meeste religieuzen op
de Filipijnen staan heel dicht
bij het volk".
wijdvertakte oecumenische
organsiatie, die opkomt voor
de rechten van de mens op de
Filipijnen. Opgericht in 1973
door de gezamenlijk ordes en
congregaties, enige maanden
nadat president Ferdinand E.
Marcos de staat van beleg af
kondigde. Daarmee maakte
hij de weg vrij voor het leger
om mensen op te pakken zon
der officiële aanklacht in te
dienen.
De TFD is door organisaties
zoals Novib, de Vastenaktie,
en Cebemo voorgedragen
voor de Nobelprijs voor de
Vrede 1986. Vandaag, de in
ternationale Dag van de
Rechten van de Mens werd
een manifestie gehouden in
het gebouw van de Doopsge
zinde Gemeente in Den Haag
en werd een optocht gelopen
naar de Filipijnse ambassade,
waar een stille wake werd ge
houden. Ook op de Filipijnen
is op grote schaal gedemon
streerd tegen de schendingen
van de mensenrechten.
Guerrillabeweging
De religieuze schuift heen en
weer op het puntje van de
stoel: „Jahaa, Marcos is óók
katholiek. Maar hij vertegen
woordigt wat wij noemen de
institutionele kerk. De basis-
kerk wordt door een veel gro
ter deel van de religieuzen ge
steund. Dat zijn ook de men
sen die in TFD werken.
Waarom? Omdat het met de
mensenrechten op de Filipij
nen van slecht tot erger gaat.
Er worden razzia's in de dor
pen gehouden. Al zouden er
maar een paar bewoners echt
communist zijn, dan worden
voor de zekerheid toch maar
alle mannen neergeschoten.
En de vrouwen verkracht, het
voedsel meegenomen en de
huizen afgebrand".
„Maar die onderdrukking
leidt alleen tot groter verzet
onder de bevolking, die her
stel van de democratie wil
zien, vrijheid van drukpers,
van meningsuiting. Wij heb
ben zelfs niet de vrijheid om
te leven".
Zuster Mariani spreekt gun
stig over de guerrillabeweging
New People's Army (NPA).
Deze pleegt aanslagen tegen
het leger, maar beschermt ook
de bevolking tegen militairen,
helpt hen met oogsten en
.geeft onderwijs. De NPA
wordt volgens de zuster op
grote schaal door de bevol
king gesteund en (vrijwillig)
gevoed.
De stem van zuster Mariani
Dimaranan schiet soms een
tikje ongeduldig uit om
kracht aan haar woorden toe
te voegen. „Marcos, de enige
die het recht heeft wetten en
decreten uit te vaardigen,
moet weg. Hij verliest zijn ge
loofwaardigheid meer en
meer. Moet ik vertrouwen
hebben in de verkiezingen
van 7 februari volgend jaar?
Marcos koopt om, zet mensen
onder druk, laat militairen
met het geweer in de aanslag
toezien op de gang van zaken.
De vorige keer (1983) was de
officiële uitslag al bekend
toen de verkiezingen nog
gaande waren. Ik zelf heb al
in geen jaren gestemd: het
heeft geen zin. In een demo
cratie zou ik altijd gebruik
maken van mijn stemrecht,
maar onder het regiem-Mar-
Neo-kolonisatie
Volgens zuster Mariani zijn de
verkiezingen een farce, be
dacht door de Verenigde Sta
ten. Dat land heeft groot be
lang bij de Filipijnen, omdat
zij in dat land haar twee
grootste buitenlandse militai
re bases heeft: Clark en Subic
Bay. „Wij worden onderdrukt
omdat Amerika haar strategi
sche plaats tegenover de Sov
jet-Unie en China niet wil
verliezen. Maar dat is onze
oorlog niet; laten ze het maar
ergens anders uitvechten".
Het plan is als volgt: de VS
zetten Marcos (zogenaamd)
onder druk om verkiezingen
uit te schrijven, Marcos doet
dat en wint (natuurlijk) en de
hele wereld heeft kunnen
zien hoe democratisch de ar
chipel is. De bevolking blijft
onderdrukt door het leger.
Sinds 1977 zijn er bijna 18.000
mensen opgepakt, 2255 ver
moord en 634 vermist.
„Marcos de dictator moet weg
en de Verenigde Staten, de
neo-kolonisator moeten ook
weg. Natuurlijk zal het ont
breken van de brede geld
stroom uit Amerika de econo
mie geen goed doen. Maar
dan moeten we de broekriem
nog maar wat strakker aanha
len". De werkloosheid op de
Filipijnen ligt al rond de 25
procent, de buitenlandse
schuld overstijgt de 25 miljard
dollar.
De zuster praat snel en wap
pert regelmatig met foto's en
statistieken. Ze laat ook het
tijdschrift van TFD zien met
daarin de jongste aantallen
slachtoffers, verhalen over de
politieke situatie en inspire
rende geestelijke taal. Ze
schiet heel even in de lach om
de vraag of een dergelijk blad
dan niet verboden is. „Ja dat
wel, maar we blijven het toch
maar drukken en versprei
den. Wat heeft het voor zin
om angstig weg te kruipen:
dan kan er immers niets ver
anderen".
Herverdeling van arbeid
rks
iagt<
")ES
met zi
-Magda
ef, zal
d kunr
Een speciale projectgroep van Philips heeft een vern eren
gend oordeel uitgesproken over de gevolgen van de in
ring van een 38-urige werkweek bij deze Nederlandse m
national. Op basis daarvan heeft de bedrijfsleiding besl< te zet
bij de onderhandelingen over een nieuwe serie collect onden.
arbeidsovereenkomsten voor het volgend jaar niet te pnrd Ol
over een verdere beperking van de werkweek tot 36 uur *bfdri
ervaring leert dat het resultaat van de cao-onderhandelir a^,e^
bij Philips richtinggevend is voor de besprekingen over 1< gunnir
en overige arbeidsvoorwaarden in andere bedrijfstak! j.
Philips wenst verder het stelsel van roostervrije blokke:
te schaffen en constateert dat loonmatiging onvermini
gehandhaafd dient te worden om de concurrentiepositie
te laten verslechteren.
Om maar met dat laatste te beginnen: het is onmiskenb
dat de meeste van onze bedrijven weer aan de betere
hand zijn. In een enkel geval is er sprake van een sPectfyvan c
laire toename van omzet en winst. We mogen echter de q
niet sluiten voor het feit, dat een groot aantal ondernengN Yii
gen in dit land een marginaal bestaan leidt. de 1
plsel i
HET beste middel in de strijd tegen de werkloosheid is lid zul
altijd economische groei. Daarom is het van het grootstep hun
lang dat we ons niet uit de markt prijzen door de loonko)
weer te veel te laten stijgen. Op dat punt onderschrijven?*
de opvattingen van de Philips-bedrijfsleiding. De vraag if1 Sen
het bij voorbaat afwijzen van elk overleg over een vercfr
beperking van de arbeidstijd verstandig is. r
iapj
Helaas moeten we constateren dat de weerstand tej
korter werken in werkgeverskring toeneemt. Behalve
lips heeft ook de werkgeversorganisatie in de metaalse
(de FME van voorzitter Ter Hart) aangekondigd niet mee
willen meewerken aan een verdere verkorting van de
beidstijd.
De opstelling van Philips en de FME is in strijd met de J
gangspunten, die de centrale werkgevers- en werknemer*
ganisaties vorige week vrijdag met een delegatie uit het k»
net hebben geformuleerd bij het opstellen van een plani
met name de langdurig werklozen weer aan een baan te f
pen. Daar spraken partijen heel duidelijk af voort te gaarfiN
het pad van de herverdeling van arbeid. Naast loonmatidndslie
is dit naar het oordeel van kabinet en sociale partnersX.Lub
belangrijk middel in de strijd tegen de werkloosheid. HcLaar
teleurstellend te moeten constateren dat de grootste part*nc^es
here werkgever van Nederland (in ons land heeft Phii]^ j^r
70.000 werknemers) duidelijk ingaat tegen dit uitgangspii^j).^
fekelen
HET streven naar een 36-urige werkweek moet van de tken)
dere kant zeker geen absoluut dogma worden. Arbeidstfcn. I
verkorting is maatwerk: een selectieve toepassing is nooqeft
kelijk. Dat houdt in dat ook bij Philips bepaalde c*n bi
gorieën werknemers volgend jaar niet voor atv in aannfcnd ge
king kunnen komen. Dat zullen de vakbonden op hun ban de 1
moeten accepteren. Indien er echter bij sommige groepd ve
werknemers ook bij Philips wèl atv-mogelijkhei
zijn, dan dienen die ook zoveel mogelijk te worden benut.l
dit punt wordt van zowel werkgevers als vakbeweging P
flexibele houding gevraagd. Gor
Mist
DE BILT (KNMI) Na het
wegtrekken van een depressie
via Denemarken naar het
Oostzeegebied, begint de lucht
druk sterk te stijgen. Er ont
staat boven onze omgeving
een hogedrukgebied met mor
gen in de middag een druk
van boven 1030 millibar.
Tijdens opklaringen daalt de
temperatuur in de komende
nachten tot om het vriespunt
en ontstaat er op veel plaatsen
mist. Morgen overdag bestaat
de kans dat die mist maar
moeilijk zal optrekken, waar
door de temperaturen aan de
lage kant blijven. Tot en met
donderdag komt er in deze si
tuatie weinig verandering.
Daarna verplaatst het hoge
drukgebied zich naar Midde
n-Europa en komt er bij ons
wat meer wind. De temperatu
ren worden dan iets hoger.
Nog weinig
mogelijkheden
wintersport
DEN HAAG Sneeuwbericht van
ANWB/KNMI met een overzicht
van de wintersportmogelijkheden
naar de situatie van gisteren.
(101
DuitslandBelgië
In de Eifel, de Harz, het Sauerl
en de Ardennen zijn geen wi
sportmogelijkheden Weersverw
ting: vrijwel overal droog. Het
gradenniveau ligt rond de 1300
Oostenrijk
Beperkte wintersportmogelijkha
in de volgende plaatsen: Bad KlEN Hi
kirchheim tot 40 cm (zeer bepeh uit di
langlauf mogelijkheden), Ischgl ltu
cm, 30 tot 40 cm (alleen langlf.
Lech 20-30 cm, Mallnitz (alleen lihoude
lauf), Mariapfarr 20-30 cm. Pertaar orj
20 cm (alleen langlauf). SaalbT van
/Hinterglemm (alleen langlauf).'
Anton tot 15 cm (idem), St. Jakoff&seKO
Defereggental 30-40 cm Igenorr
Weersverwachting tot woensdagrRrekk:
dernacht: af en toe regen, boveiVn mf..
600 meter overgaand in sneeuw ",UI
nulgradenniveau ligt rond de con
meter. borzittl
Zwitserland Jan gel
Beperkte langlauf- en skimogelijk J£am
den in de volgende plaatsen: Adei
den 05-15 cm (alleen langlauf), CFn-
Montana (alleen langlauf). Davos
30 cm. Kandersteg (alleen langlfe eis
Saas Fee tot f- -
Moritz tot 30
Noord-Italië
Wintersportmogelijkheden i
gende plaatsen: Alpe Di Siusi 2(l'
cm, Bormio 20-80, Breuil-Cervjiorschr
20-30, Brunico 10-60, Corvara lOereiste
Courmayeur 10-15, Dobiacco 2*~ssje
Pikante
gehaktballen en
koolraap met
aardappelen
citroen-
griesmeelvla
Benodigd voor twee: 200 g
gehakt, 1 sneetje brood,
zout, peper, ketjap, mos
terd, tomatenketchup, wor-
cestersaus, 30 g margarine,
mespunt bloem.
Ui, 10 g margarine, paar
plakjes ontbijtspek, 500 g
koolraap, zout, peterselie
of selderij:
Vz tot 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 30 g gries-
meel, 30 g suiker, halve ci
troen, jam.
Week het brood in warm
water. Druk het water zo
veel mogelijk uit het sneetje,
maak dat fijn en meng er
zout, peper, ketjap, mosterd,
tomatenketchup en worces-
tersaus door. Kneed het
hakt stevig door het broi
mengsel en vorm er verv
gens twee gladde ballen v
Leg de gehaktballen en l
koel weg. Bak het vlees in
margarine op een matig vi
in ruim twintig minu
bruin en gaar. Voeg tijde
het bakken wat water toe
het te hard dreigt te ga
Houd de gehaktballen op
bord warm. Bak de
lichtbruin in het overge
ven vet, voeg weinig wal..
toe en maak de jus pik
met dezelfde toevoegsels
die voor het gehakt.
blo di
10 dei
Koninc
vandai
Sr
Ie do
<llHC
./jvan d
„dc1
Fruit de kleingesneden ui
spek lichtbruin in de mar
rine. Bak al omschepper
reepjes of blokjes koolri'{
en paar minuten mee, vt
een paar lepels water toe
laat de groente in de geslo
pan gaar worden in twii
minuten. Bestrooi de ki
raap in de schaal met fijn
knipte peterselie of seldei
Breng de helft van de m
aan de kook. Strooi er al i
rende een mengsel van gr
meel en suiker in en laat
vla vijf minuten zacht
ken. Voeg van het vuur
overige koude melk I
Meng de geheel afgekoe
vla met citroensap en
neer haar met jam.
JEAN,
11 dei
Prinse
IJssels
nirtg
van h
Marii
leunwi
Camp
RIE
liéo
