Leidse Courant | 1985 | 10 december 1985 | pagina 13

Langs

Omwegen

poggenpohl

Juwelier Koos zwichtte
onder het geweld van

de Tijdgeest en verhuist

ALLER
LEI(DS)

chfe

De Poggenpohl
onder de keukens

LPFkeukens

Jubilerend TIG pakt flink uit

IGINJ

ËIDEN OMGEVING

GeidaeSoivimil

DINSDAG 10 DECEMBER 1985 PAGINA 13

Op mijn omwegen door stad én land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.

7 kon\
mdat

zijn Nul gulden

J naajen man had zich op de A4
in Liij Alkemade schuldig ge
naakt aan het zogenaamde
tie ven. Met een snelheid

tan 110 kilometer per uur

Hing hij vlak achter de auto
roor hem. Van deze be-
chuldiging maakte de man
reen problemen, van de
50 ka nier waarop hij moest
naf ijetalen wel. Niet lang na
?n in iet voorval kreeg hij een
Gordjcceptgirokaart waarop als
p. De [edrag 0 gulden stond inge
ef ekejuld. „Ik heb toen een
juiderifietie geschreven dat ik
|een nul gulden kan beta-
en", legde de man uit. „Dus
»eb ik aan mijn verplichtin-
De flen voldaan". Officier van

rg höKst'tie Van Ek voncl van

mene"et- want hij zei dat er voor
ndat 'e c'e nul 66,1 achf had moe-
en staan en dat hij alsnog
,jo gulden eiste. Kanton-

*echter Morshuis toonde

öntbè'g begrip voor de man
voor!001" hoete op 50 gulden
i de f bepalen.

7 in ï^n an^ere verdachte had
a jaaPP 13 september 1984 met
•ijn opgevoerde bromfiets
;t Leidse verkeer onveilig
maakt. Eerst flitste hij
floor een rood verkeerslicht
pij het station en even later
lagen agenten hem met een
Kaartje van 80 kilometer
door de Boerhaave-
len. Gisteren stond
lij oog in oog met de kan-
•nrechter en op diens
'raag of dat allemaal zo was
ibeurd, zei hij: „Het twee
feit klopt niet, maar het
ste wel'Morshuis bleek
laarop erg nieuwsgierig te
gemlijn naar de snelheid die
wèl op de Boerhaave-

was ontwikkeld. „Vijf-

'aar'4ig", beweerde de jongeman.
n"e «.Heeft u een snelheidsme-
jsf£ee[er 0p uw bromfiets?",
1 W<JfToeS Morshuis. „Ja", luid-
er\ "jle het antwoord. „En daar
i du J^ieeft u voortdurend op ge-
it ee/iIeicen?,,i informeerde de
rechter verder. „Regelma
tig", zei de jongeman kort.

een beetje vreemd
met die bromfiets,
Morshuis half con
staterend, half vragend en
n hefceek de verdachte ver-
y bes|kvachtingsvol aan. Deze
ve/voelde zich niet geroepen
r) va/fbierop te reageren en dus
inden bleef het stil. „Vertelt u
ir bijdaar eens wat meer over",
'e 7a£lrong de rechter verder
schrPan Maar opnieuw bleef
k va/het stil. „De politie had uw
bn^rommer in beslag geno-
schreinen. later was die ineens
van (verdwenen en reed u erop
■ak. Ifond", hielp Morshuis hem
kan Render op weg. Een agent
(Joht*ë de jongen daarop door
rood rijden en besloot de
achtervolging in te zetten,
iTT reed zig zag over trot-
loirs, door grasperken en

Iver het terrein van het
.cademisch Ziekenhuis",
is Morshuis in het proces
erbaal. Uiteindelijk reed
e verdachte zich vast in
»n hoop zand op de Sta-
onsweg. „Toch goed dat er
i Leiden wegen worden
ipengebroken", glimlachte
Ie rechter. Van Ek vroeg in
otaal 175 gulden boete (75
'oor het rode licht en de
est voor het te snel rijden).
U bent een van de weinige
iromfietsers die op hun
nelheidsmeter kijken", zei
lij bewonderend. Op de
•raag wat hij van de eis
'ond, antwoordde de jon
en: „Dat vind ik heel rede-
ijk". „Ja, het lijkt me dat je
laar geen klagen over hebt

ia zo'n avontuur", meende

Morshuis. Een andere jon-
;en was op 30 augustus 1984
n Katwijk met zijn wat
jammele karretje van de
I w geplukt. De kokerbalk
•van het subframe was door-
'eroest (wat dat is werd niet
iuidelijk, maar het moet
0® DWel heel ernstig zijn), een
drempelkokerkbalk was
ï"!f'>ok al bijna geheel geoxi-

o d 'eerc^' rem was s^ec^1 en
j i le stuurinrichting ook niet
a jest. Het bewuste voertuig
"J^® 4vas in 1975 gebouwd. „Daar
®®nfcunnen best goede auto's
ussen zitten, maar tot die
™0n' :ategorie behoorde die van
duidelijk niet", vond
Morshuis. De eigenaar van
iet inmiddels sterk ge-
krompen wagentje vertelde,
dat hij drie weken van zijn
auto had kunnen genieten
oordat de Katwijkse politie
genot abrupt beëindigde,
had 1200 gulden voor
iet karretje betaald en ge-
iruikte het om naar avond-
chool in Den Haag te rij-
ien. „Hij zag er goed uit en

VOO

jk heb geen verstand
auto's", legde hij uit. Mors-
huis zei dat niet goed te be
grijpen. „U heeft geen ver-
itand van auto's en toch
Jkoopt u er een zonder des
kundige hulp", merkte hij
op. „Ik heb hem van een
^bekende gekocht", bekende
de verdachte, die de rechter
verzekerde op het gebied
van auto's nooit meer zo
ïd van vertrouwen te zul-
tcii zijn. Van Ek vroeg een
boete van 120 gulden. Mors-
'huis vond dat een redelijke
KEES VAN HERPEN

Exklusieve duurzaamheid

Kerstfeesten

Het Evangelie Centrum-
Pinkstergemeente onder lei
ding van evangelist Jan Zijl
stra houdt haar kerstdiensten

zondag 22, dinsdag 24 en
woensdag 25 december in de
aula van de Rembrandtscho-
lengemeenschap aan de
Noachstraat 2. Zondag begint
de kerstadventsdienst om
10.00 uur. Dinsdag begint de
kerstnachtdienst om 21.00
uur en eerste kerstdag wordt
om 15.00 uur met het kerst
feest begonnen.

Kunst

Onder de titel Waardeoor
deel of prijskaartje" houdt de

Leidse PvdA woensdagavond
18 december in de Burchtza
len aan de Burgsteeg 14 een
discussiebijeenkomt met
Yvonne van Baarle, secreta
ris van de Raad voor de
kunst, Frans Boelen direc
teur van de Leidse Schouw
burg en Jan Riezenkamp, di
recteur-generaal culturele za
ken van het ministerie van
WVC. De bijeenkomst begint
om acht uur.

English Choir

Het Leiden English Choir

geeft donderdag 12 en vrijdag
13 december in de Evange-
lisch-Lutherse Kerk aan de
Hooglandsekerkgracht 26
haar traditionele kerstcon
cert. Aanvang 20.15 uur. Een
derde concert wordt zondag
15 december om dezelfde tijd
in de Oudshoornsekerk in
Alphen aan den Rijn gege
ven. Het „Christmas Carol
Concert" bestaat zoals dat in
Engeland gebruikelijk is, uit
carols: a capella of begeleid
door piano, orgel of orkest.
Kaarten kunnen gereser
veerd worden via 070-312669.

21 jaar ervaring met Poggenpohl

Kunt U zien bij:

Industrieweg 14 De Grote Polder oc*!noi
Zoeterwoude-Rijndijk «mum»* t

Tel. [phone]

WAAR HET GEWELD DER VLAMMEN EENS DE ZAAK
SLOOPTE, GAAT OPNIEUW EEN BEDRIJF TE GRONDE

LEIDEN Vandaag bestaat
toneelvereniging Tot Ieders
Genoegen 55 jaar. Gisteren
kreeg zij van een bijna volle
Leidse Schouwburg in de
vorm van veel gelach, open
doekjes en een staande ovatie
voor 'Kruik te water' alvast
een passend verjaardagsca
deau. John Dopders tekende
wederom voor de dragende
komische rol van Ned Ruddle,
waarmee hij weer een van de
uitblinkers was. Ook regisseer
de hij het stuk, samen met de
eveneens door de wol geverfde
Gé van Haaren.

In 'Kruik te water' is juist de
oude Hannacott overleden.
Omdat hij zijn vrouw Tilda er
niet toe in staat achtte, zorgde
hij er in zijn testament voor
dat zijn zuster Prudence op
zijn boerderij de touwtjes in
handen neemt. Ze voert er een
schrikbewind, dat volgens de
laatste wil alleen beëindigd
kan worden door de vijfen-

twintigste verjaardag of het
huwelijk van Hanacotts doch
ter Faith. En haar voorgeno
men huwelijk verhindert Pru
dence uiteraard.

Voorman Ned Ruddle heeft
zijn vrijheid lief en probeert
Prudence met alle middelen
weg te pesten. Hij wordt daar
bij geholpen door Faith, haar
vrijer Bob, en het dienstmeisje
Cicely. Maar noch een beroep
op Prudences schaamtegevoel,
angst of bijgeloof, noch het si
muleren van een besmettelijke
ziekte helpen. Maar dan komt
kroegbaas Meacock als een
deus ex machina. Prudence
vat zijn liefdesverklaring uit
het toneelstuk, dat een deel
van het gezelschap instudeert,
op als werkelijkheid, en rent
weg.

Een van de aardige dingen in
'Kruik te water' is dat stuk
binnen het stuk. Sommige rol
len in het ingestudeerde stuk
lopen parallel met de karak
ters in 'Kruik te water', som
mige staan daar juist haaks op
Dat levert natuurlijk veel ko
mische momenten op, bijvoor
beeld als de acteurs het pu
bliek laten horen hoe je niei
moet spelen.

Wat mij betreft had de regie
wel wat creatiever met de
tekst om mogen gaan. Zou zo'n
stuk niet meer gaan leven als
je de Engelse namen vervangt
door Nederlandse, en je het
stuk bijvoorbeeld laat spelen
in Zoeterwoude? Tegenover in
1985 zeer bruikbare taal staat
teveel toneelidioom als 'o,

gunst', 'lieve/goeie hemel',
'welnu', 'verdraaid,ik heb 't'
en 'stel je voor'. Namen v,
den te vaak herhaald ('Vind je
ook niet, Cicely?' 'Ja, Ned
Ruddle.') Vaak kan 'werkelijk'
beter weggelaten worden, of
vervangen door 'echt'. 'Eens'
wordt in het algemeen uitge
sproken als 'is'.

Maar dat had een sterke voor
stelling misschien hooguit iets
beter gemaakt. Een rol die er
naast die van Donders uit
sprong, was die van Corin Ha
genbeek. Zij speelde schooljuf
Miss Loveday veel minder r
turalistisch dan de andere
teurs hun rollen, en blonk uit
als typetjesmaakster. TIG
kreeg het applaus dat het ver
diende.

DICK VAN TEYLINGEN

(ADVERTENTIE)

Hier helpt geen „trouw der
burgerij" meer, zoals bijna
220 jaar geleden, toen ,,'t
Geen door geweld der vlam
men wierdt gesloopt" weer
hersteld werd. Zoals de goede
burgers van Leiden mogen
weten, werd het befaamde
pand op de hoek van Nieuwe
Rijn en Hoogstraat op 3 okto
ber 1766, bij wiize van alter
natieve taptoe, s nachts door
brand verwoest. De toenma
lige bewoner, zijn bed uit
stappend en de verwoesting
bespeurend, kreet vertwij
feld: „Oh God, ai mij, nu ben
ik geruïneerd!!" Ditzelfde zal
de juwelierende Lucas van
Leyden niet krijten, maar
een ander geweld heeft ook
hem terzelfder plaatse bijna
geveld. In elk geval is Lucas
hij heft z'n handen in een
machteloos gebaar uit het
onder-pand verdreven. Deze
keer onder de criminele druk
van zeventien inbraken, dief
stallen, roofovervallen en
ruitbreuk (de laatste nog een
week geleden): en dan was er
nog de ontstane onwerkbare
situatie door de ravages bij
het herbouwen van de mid
deleeuwse kelders onder de
Hoogstraat. De op goud en
zilver en andere kostbaarhe
den afkomende cliëntèle
moest zich door modder en
zich ophopend gesteente
heenwerken om de toonban
ken te bereiken. „Tot hier
toe en niet verder"; Lucas
vond het meer dan genoeg en
trekt zich nu terug op een
ander echelon, aan de Bree-
straat, als de z'n wonden lik
kende, pralende maar ook
balende buur van boekhan
del De Slegte. Ik stel u voor
(indien u hem nog niet mocht
kennen) aan Lucas van Ley
den, de veelgeplaagde. Laten
we even stilstaan bij een vol
dongen feit.

Koos de Meerdere

Lucas heet in waarheid
J.H.J. Mentink (56; „en het
gaat steeds vlugger"). Fysio-
nomisch had hij best staatsse
cretaris kunnen zijn, maar
dan was er een Lucas aan
hem verloren gegaan. „Men
noemt mij Koos, naar. mijn
patroon Jacobus de Meerde
re, en ik hoop vurig dat ik
zijn hulp weer krijg. Na mijn
middelbare schooltijd zei m'n
oude oom Cor Paardekooper,
amateur-historicus te Zoeter
woude en plaatselijk corres
pondent voor uw krant des
tijds, tegen mij: „Jongen, als
er iets is dat jij moet worden,
is het juwelier". Het zou in
mijn ziel ingebakken zijn, en
inderdaad: ik ben een gebo
ren robijn. Ik maakte dus
mijn borst alvast maar nat,
verrichtte nog enig admini
stratief werk waar ik van
walgde, en deed toen wat
oom Cor voor mij in de ster
ren had zien staan. In 1965,
jawel 20 jaar geleden (ach,
dan ben ik toch wel vrij lang
op het slechte pad van een
dwaalspoor geweest) begon

ik aan de Nieuwe Rijn 4 in
het smalste pand van Leiden
met precieuze zaken. Ik
noemde het Lucas van Ley
den, met de reputatie en ar
tistieke beladenheid van die
naam; de schilder uit de 16e
eeuw, die een eigen zaal in
De Lakenhal kreeg. Gaande
weg ging ik ook exposeren
met kunstenaars in dat
darmdunne perceeltje. Zilver
was de toon, en ragfijn".

Begin '80 trok Koos, alias Lu
cas van Leyden, in het pand
op de hoek van de Hoog
straat, waar hij aan zijn
Hooglied dacht te kunnen be
ginnen, met ikonen en wie
rookvaten in de marge. Bol
werk van het juweliersge-
beuren in Leiden sinds 1868.

Opvolger van Kempen en
Begeer. In een sequens, die
in 1868 begon en werd over
genomen door Maartense,
een vakkundige geloofwaar
digheid en een naam die nog
elke dag valt in het bedrijf
van Lucas, zeg maar Koos
Mentink. Lucas van Leyden
heeft er niet al teveel glorie
beleefd. Ja, een paar jaar ge
leden stelde hij, samen met
wijlen Jan Doove, in zijn kas
ten nog attributen van een
rijk (oosters) Paasfeest ten
toon. „Maar eigenlijk was er
alleen maar de sterke band
met onze cliënten. Diefstal
len, ruitinslagen, inbraken,
i roofoverval en de bouw
7 de kelders hebben ons de
mogelijkheid van verder
werken ontnomen. Maar za
kelijk gezien blijft het hier
het sterkste punt van Lei
den".

Koos Mentink, zich steeds
bedienend van het beeldende
„grote verbale gebaar" der

Koos Mentink, alias Lucas van Leyden, ziet ondanks kanttekeningen de toekomst opnieuw loepzuiver...

Mentipk-dynastie, ziet terug
op zijn afgelegde weg aan de
Hoogstraat die „nauwelijks
over rozen is gegaan". Ook
de bouwwerkzaamheden

hebben hem en zijn drie
geïnspireerde assistentes
de welgevormde en in de
materie doorknede equipe
hun trapeze-act

Mentink

I was al langer dan een eeuw een juwelier gevestigd. En wat

terd voorstander
tauratie van de inmiddels
overbekende kelders. Ik had
grote toekomstplannen met
de kelder die aan dit pand is
verbonden en had daarin ook
fors geïnvesteerd. Maar al die
aanslagen op onze zaak heb
ben ertoe geleid dat wij niet
langer in overeenstemming
met onze opvattingen van
het vak kunnen werken. We
konden en wilden ook niet
afwachten tot de bouwvak
vakantie, wanneer de restau
ratiewerkzaamheden aan de
Hoogstraat voltooid moeten
zijn. Hier is sprake van een
groot persoonlijk en zakelijk
leed. Wij voeren een preten
tie zonder hoogmoed: wij wil
len het echte vak bedrijven
en behouden, maar hier kun
nen we dat niet meer. Nu
vieren we in deemoed en on
der de dwang van een spoed-
verhuizing het offer van
onze verdwijning. Dat doen
we niet voor ons lol. Neem
me niet kwalijk. Na Lucas
komt hier een modezaak, een
Penneton-keten-winkel, zon
der gillende alarminstallatie
zoals wij die hier hebben. De
B.B.-sirenes loeien alleen op
de eerste maandag van de
maand; die van ons werden

zowat elke week op hun
deugdelijkheid beproefd".

Verrukkelijk vak

Op de Breestraat, nummer
75, gaan Koos Mentink en de
zijnen verder met hun juwe-
liersbestaan. „Een verrukke
lijk vak" de telefoon in de
oude vestiging gaat en een
lastige kwestie wordt afge
handeld; Mentink mompelt:
„Een goddelijk vak..." En
even later: „Mijn vak is eên
vak, dat menselijke gevoe
lens in edelmetaal vertaalt.

Mag ik het roeping noemen?
Wij houden zowat zeven dia
mantzetters, restaurateurs,
goud- en zilversmeden en
graveurs met dagelijkse op
drachten aan het werk. Wij
staan niet hijgend achter de
kassa. Dat staat ons niet op
het lijf geschreven. Ik ben
oer-ouderwets, met klassieke
opvattingen van ons werk: op
en top gastvrouw en gastheer
te zijn van alle mensen die
hier komen. Raadgeven. ont
werpen, taxaties, erfenistoes
tanden, de vertrouwensman
en -vrouw voor de cliënten
op het gebied van goud en
zilver, juwelen, antiquiteiten.
Het zijn geen pakjes soep
groenten".

Koos Mentink is zowel een
apostel als martelaar: hij
zendt z'n blijde boodschap
uit, maar is ook onbloedig

slachtoffer van de onzalige
Tijdgeest. „Onze branche is
een kwetsbaar produkt ge
worden voor misdadigen en
spuiters. Maar laten we niet
van verval spreken, maar
over nieuwe perspectieven.
Nietwaar, je moet steeds posi
tief denken". Vandaag nog
rent Koos Mentink heen en
weer tussen Hoogstraat en
Breestraat ik kan hem
nauwelijks bijbenen bij het
verhuizen. Weer wordt er
een alarminstallatie aange
legd. Een nieuwe toekomst
gloort voor Lucas van Ley
den, bijna op de drempel die
door anderen met een VUT-
zucht wordt overschreden.
Laat Koos Mentink maar
omslag maken met woorden:
hij zet weer een nieuwe zaak
op touw, na zeventien menta
le en materiële decepties.
„Die heb ik kunnen over
winnen met de geweldige
spankracht van ons teampje,
en met een goede opvang in
de huiselijke sfeer en met het
geloof in onze idealen".

„De traan die we nu wegpin
ken heeft te maken met het
feit, dat we niet in staat zijn
op deze oude plek ons vak
optimaal te bedrijven. Ik wil
me tegen niemand afzetten.
Ook de gemeente Leiden
staat tegen overmacht aan te
kijken. Alleen zou men moe
ten zorgen, in soortgelijke si
tuaties, om vooraf over nade
lige aspecten soliede afspra
ken te maken. Dat is in ons
geval verzuimd. In de eerste
maanden van dit jaar hebben
wij 30 tot 40 procent van de
omzet verspeeld".

Daar gaat de juwelier dan.
Met vliegend vaandel en
slaande trom. Zijn kelder zal
hem verder gestolen zijn. Lu
cas zoekt zijn komend heil
aan de Breestraat, achter een
gedeeltelijk donkergroene
pui met gouden initialen. Op
14 december het is nog
maar kort dag gaat de zon
op boven de .juwelery" aan
de Breestraat. Opening
wordt, met een toespraakje,
verricht door de eerste klant,
cliënt sorry van de eens
oude „Lucas van Leyden",
dr.Vielvoye. Een plechtig
heid die opgeluisterd en be
krachtigd wordt door een
trompet-riedel of „tune" van
een andere klant, de tot nog
voor kort levenslustige, jonge
arts Rietveld. Die misschien
ook The Last Post zou kun
nen blazen op de „Kerst
markt", die Koos, alias Lu
cas, in het oude afgestoten
pand voorzien heeft van 21
tot 31 december. Met „betaal
bare souveniers" en leuke en
mooie spullen, ook religieu
zeEn, zo zegt Koos Men
tink: „Ónze nieuwe zaak
wordt charmanter, langer,
gezelliger, huiselijker, vak-
manschappelijker, vriendelij
ker, artistieker en veiliger
(zullen we maar hopen) dan
ze ooit geweest is. Een aan
winst voor de Breestraat en
de hele stad. Die stelling durf
ik aan..."

BURGERLIJKE
STAND

LEIDEN Geboren: Aleksander zv.
S. Stojadinovic en A. Taseva. Lars zv.
J. M. van der Poel en E. M. van Oos
ten. Eva dv. J. M. van der Poel

Bartjan zv. R. B. Hendrlksen en C. de
Ruiter. Leonardus Wilhelmus Jeroen
zv. W. T. H. Steenvoorden en A. M.
Warmenhoven. Claudia Mireille dv. D.
Budding en E. J. de Groot. Tim zv. A.
M. Langedijk. Anthony zv. C. Hicks en
C. M. A. Kuivenhoven. Frank zv. A. M.
van der Burg. Sander Niek zv. J. de
Jong en W. H. Reedijk. Kevin 2

Rijnders. M. Keene geb. 20 apr. 1918
vrt. echtg. van L Zitman. S. E. Ver
hoog geb. 4 mei 1972 vrl. G. T. de
Greet, geb. 13 feb. 1916 man. A. F.
W. Tebrugge geb. 23 sept. 1912 vrt.
geh. gew. m. L Verweij. A. J. P. den
HeW geb. 10 okt. 1894 vrl. geh. gew.

graat geb. 9 apr. 1948 n

W. F. Sinteur en J. T. P. Zoet. A. KelJ-
zer en J. M. van den Berghe. R. H.
Fraikin en E. C. van der Reljden. I.

Laurens van der Drift; Chrlstiaan
Schoonderwoerd; Lenneke van der
Voet; Alexandra Maria van Rossum.