China versoepelt
geboortepolitiek
N
Günter Wallraff: ik word bedreigd
Paus ontvangt
Jelena Bonner
Zenuwenoorlog CC(^
leidt tot een chaos
Testvlucht
Mitterrand verwerpt
ontslagverzoek Fabius
MINISTER BEDREIGT STAKERS MET WAPEN
Spektakelstuk „Cyrano de Bergerac
terug op Nederlandse planken
RO Theater brengt
„Affaire B" naar
roman van Blaman
(ËP CcicLc (Botncmt
BUITENLAND
£etdóc@ou/uMit
ZATERDAG 7 DECEMBER 1985 PAGINP
Moordenaar in de
.VS geëxecuteerd
CARSON CITY In de Amerikaanse staat
Nevada is gisteren een 47-jarige man geëxe
cuteerd die had bekend 13 moorden te heb
ben gepleegd, uit wraak op zijn moeder. De
man, Carroll Edward Cole, kreeg drie in-
jecties toegediend en werd na zes minuten
doodverklaard. Het was voor het eerst
sinds 1979 dat in Nevada een doodvonnis
werd voltrokken. Het was de 50e executie
in de Verenigde Staten sinds het Hoog Ge
rechtshof in 1976 de doodstraf herstelde.
Cole zei in een interview dat hij de moor
den had gepleegd uit wraak op zijn moeder
die hem tijdens zijn jeugd had mishandeld.
Hij zei dat hij hoopte dat zijn executie de
aandacht van het publiek zou vestigen op
kindermishandeling.
Lijk Nederlandse
vrouw gevonden
BRUSSEL In het bos
van Fraiture in het oos
ten van België is het
stoffelijk overschot ge
vonden van een Neder
landse vrouw. Het gaat
om de 33-jarige Paula
van der Leeuw uit
Roermond. Gezien de
staat van ontbinding
waarin het stoffelijk
overschot verkeerde
wordt aangenomen dat
het al geruime tijd in
het bos heeft gelegen.
Het Belgische parket
gaat een onderzoek in
stellen.
VATICAANSTAD Paus Jo
hannes Paulus II heeft gisteren
Jelena Bonner, de vrouw van de
dissidente Russische natuurkun
dige Andrei Sacharov, in per
soonlijke audiëntie ontvangen.
Het Vaticaan heeft geen bijzon
derheden over de ontvangst ver
strekt. Bonner is nu naar de Ver
enigde Staten vertrokken. Don
derdag had zij een ontmoeting
met de Italiaanse premier Bettino
Craxi, die eerder dit jaar tijdens
een bezoek aan Moskou aanbood
om haar in Italië door een oog
specialist te laten behandelen.
Paus brengt duur
bliksembezoek
VADUZ Het bliksembezoek
van 9,5 uur dat paus Johannes
Paulus II in september aan het
ministaatje Liechtenstein heeft
gebracht, heeft de schatkist
van dat land een bedrag van
4,4 miljoen Zwitserse franks (6
miljoen gulden) gekost. Eerst
was op de begroting een be
drag van 2,8 miljoen frank
voor het bezoek gezet, maar de
regering liet weten dat trans
port en beveiliging van de
paus wat duurder waren uitge
vallen, terwijl ook een vermo
gen was uitgegeven aan het
tijdelijke podium voor de pau
selijke mis.
Nobelcomité wist
niet van Sacharovbrief
OSLO Het Noorse comité dat de Nobelprijs
voor de Vrede toekent was er niet van op de
hoogte dat de Sovjet-arts, die dit jaar de prijs
krijgt, zijn handtekening gezet heeft onder
een brief waarin kritiek geleverd werd op de
dissident Andrei Sacharov. Directeur Jakob
Sverdrup van het Nobelcomité zei dat de le
den zich „onbehaaglijk" voelden omdat ze niet
geweten hadden van de brief uit 1973, die in
het Sovjet-dagblad Izvestija gepubliceerd is,
toen ze tot de voordracht van dit jaar besloten.
Het commentaar van Sverdrup is ongebruike
lijk, omdat het comité normaal niet reageert
op kritiek op zijn besluiten.
(Vervolg van voorpagina)
BRUSSEL In Luik. waar
gisteren een bomaanslag aan
een 23-jarige student het leven
kostte, neeft de politie de hele
omgeving urenlang herme
tisch afgesloten en werden
huizen en kantoren ontruimd,
omdat er een tip binnenkwam
dat er nog een tweede bom ge
plaatst was.
Het verkeer in Luik zat tot
laat in de avond totaal in de
knoop, vooral ook doordat
steeds valse bommeldin
gen bij de politie binnenl
men. De autoriteiten
niet of het gaat om „grapp
makers" of dat de meldir
onderdeel uitmaken van
zenuwenoorlog van de CC(j
Aan de laatste mogelijk!
wordt serieus gedacht, n
gistermiddag in Brussel
verdachte koffer werd
:rinj
neergelegd om de politie
een dwaalspoor te brenj
want slechts een tiental hui,
verderop werd een pam£^r
van de CCC gevonden.
PEKING China zal zijn
strenge geboortepolitiek
om de bevolkingsgroei
binnen de perken te hou
den in de toekomst gelei
delijk aan versoepelen. In
bepaalde gevallen zullen
meer jonge paren toestem
ming krijgen twee in
plaats van één kind te ne
men. Dit heeft de voorzit-
ter van de staatscommissie
voor gezinsplanning,
Wang Wei, gisteren ge
zegd in een vraaggesprek
met het dagblad „China
Daily".
De lokale overheden in be
paalde gebieden zullen paren
toestemming mogen verlenen
een tweede kind te nemen als
de eerstgeborene een meisje is,
als zij leven in erg arme of af
gelegen gebieden en als er tus
sen de geboorte van het eerste
en het tweede kind een perio
de van vier of vijf jaar ligt.
Verder wordt een uitzonde
ring gemaakt voor gehandi
capte kinderen en in het geval
de vader en de moeder beiden
ook enig kind zijn.
Wang zei dat de groei van de
Chinese bevolking in de afge
lopen vijf jaar volgens plan
met 1,2 procent per jaar is toe
genomen. Dit betekent on
danks de „een kind per fami-
lie"-politiek een jaarlijks toe
name van 12 miljoen mensen.
Naar verwachting zullen er
eind 1985 1,046 miljard Chine
zen zijn. Het streven is dat er
rond de eeuwwisseling niet
meer dan 1,2 miljard Chinezen
zijn.
De hoop op een verdere ver
soepeling van de geboortepoli
tiek werd door Wang de kop
ingedrukt. Volgens hem moet
China rekening houden met
een geboortegolf, omdat de tal
rijke kinderen die geboren zijn
in de periode 1962-1975, toen
er eveneens sprake was van
een sterke bevolkingsaanwas,
de komende tien jaar de huw
bare leeftijd zullen bereiken.
Volgens de Chinese leiders is
het beheersen van de bevol
kingsgroei van vitaal belang
voor de economische vooruitg-
gang. De „een-kind-per-gezin-
"-politiek heeft echter geleid
tot politieke frictie zowel in
China zelf als in het buiten
land, omdat overijverige func
tionarissen vrouwen tot abor
tus hebben gedwongen.
Onder druk van Amerikaanse
conservatieven hebben de
Verenigde Staten hun contri
buties aan de programma's
voor geboortebeperking van
de Verenigde Naties stopgezet.
Dit om te voorkomen dat deze
gelden zouden worden ge
bruikt voor gedwongen abor
tussen in China.
Gezinnen met een kind krij
gen in China een beloning op
financieel en onderwijs gebied.
Degenen die de regels overtre
den worden beboet. China
heeft ontkend dat de geboorte
beperking onder dwang ge
schiedt.
De „Voyager", een experimenteel Amerikaans vliegtuig, maakt
een testvlucht als voorbereiding op een reis om de wereld zonder
te tanken. Deze vlucht moet volgend jaar plaatsvinden.
de aanslagen op de NAVO-Ï
ding werden opgeëist. J
Bij de aanslag in Luik twij
len de autoriteiten aan de o
sprong, omdat in tegensl
ling tot wat de CCC tot dust
altijd deed er geen w
schuwing aan vooraf was
kc
Zeker is dat de twee aansla|
op de oliepijpleiding van
NAVO het gevolg zijn van
gezamenlijke actie van de B
gische CCC en de Franse 1
tion Directe. In een paml
zegt de CCC „samen met
internationale communisti;
groepering in Frankrijk"
antwoordelijk te zijn.
Volgens een militaire zegsi
heeft het er alle schijn van
de CCC of de Action Direi
over informatie van binnen!
beschikken, omdat zij haarlj
de plaatsen wisten uit te kl
zen voor hun aanslagen, w^gjsj
geen bewaking was en tfji
plan wijzigden ten
van de pijpleiding in Bergf0^1
omdat daar gisternacht wél iraft
waking aanwezig was. |en(
In België groeit het vermaan
den dat er een verband bestip
tussen de CCC en de Ben-
van Nijvel, die bij 16 overvr
len, zoals op supermarkten,
mensen vermoordden. De t^et€
reurgolf en de daarbij gepaje
gaande valse bommeldin^ooi
en het aanbrengen van vau^
objecten, heeft in België all
veel paniekreacties van poli
en de rijkswacht geleid. Te P°n
en te onpas worden auto's ^laa
derschept en agenten grijjyooi
flerl
snel 1
het wapen.
kan'
SCHRIJVER WINT OOK TWEEDE PROCES OM BOEK, TEGENSTANDERS GRIJPEN NAAR ANDERE MIDDELEN™*
Voor
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
KEULEN Günter
Wallraff is voorlopig niet
klein te krijgen. De
schrijver, die in het boek
„Ganz Unten" de uitbui
ting van de Turkse gast
arbeiders in de Bondsre
publiek zo indringend
beschreef, heeft deze
week twee keer met op
geheven hoofd de rechts
zaal kunnen verlaten.
Een rechtse krant en een
koppelbaas kregen nul
op het rekest bij hun po
gingen het ongelooflijke
verkoopsucces van het
boek te torpederen door
belangrijke correcties te
eisen.
raff op de achtergrond. Ze
hoopten dat de emoties die
Wallraff met de beschrijving
van zijn leven als de Turk
„Ali" had losgemaakt, na en
kele weken wel weer weg
zouden ebben. Maar het te
gendeel gebeurde.
Er zijn nu al meer dan een
Bondsrepubliek nog nooit
eerder vertoond. En Wal-
raffs' stroomstoot werkt nog
steeds door. Op het tijdstip
dat onlangs de voetbalwed
strijd Borussia Mönchenglad-
bach-Real Madrdid werd uit
gezonden, togen in de kleine
vlek Erbach 600 mensen naar
een klein zaaltje om Wallraff
te horen spreken. Omdat het
ongemakkelijke boek de ge
moederen blijft bezig houden,
veranderen Wallraffs' tegen
standers van taktiek en gaan
ze tot de aanval over.
Zoals gisteren in de rechts
zaal van het Landgericht in
Keulen. Een ongewone zit
ting. Klager is Alfred Keitel
die van de rechter verlangt
dat twee bladzijden uit het
boek geschrapt worden. Een
maand lang was „Ali" Wall
raff zijn werknemer.
Keitel zit een gevangenisstraf
van vier en een half jaar uit
omdat hij met zijn illegale
praktijken de fiscus en de so
ciale verzekeringen een slor
dige dertig miljoen heeft ont
houden. Heeft deze man ei
genlijk nog een goede naam
te verliezen? „Hij is vooruit
gestuufd om mij aan te pak
ken", >zegt Wallraff in de
rechtszaal. „Eigenlijk wil hij
zelf niet, maar hij moet. Ik
haat hem niet, hij is ook
slachtoffer".
Wallraffs' opvatting lijkt niet
uit de lucht gegrepen. In zijn
vordering schrijft Keitels' ad
vocaat letterlijk: „Mijn op
drachtgever ziet zich ge
dwongen juridische stappen
tegen het boek te onderne
men, omdat hem anders re
presailles van derden drei
gen".
Gebruikt
Wallraff laat er geen twijfel
over bestaan wie volgens
hem deze „derden" zijn. „Het
is jammer dat hier niemand
van de grote industrie zit,
want die hebben Keitel ge
woon gebruikt. De groten
houden hun vast personeels
bestand klein en maken dan
gebruik van mensen als Kei
tel om pieken op te vangen".
Tijdens een schorsing maakt
Wallraff een praatje met de
koppelbaas. Van emoties is
bij geen van beiden iets te
bespeuren. Wallraff schrijft
iets op. Waar beiden over ge
sproken hebben, wil de
schrijver later niet zeggen.
Zou Keitel gebruik maken
van Walraffs aanbod „zich
eens tegenover hem uit te
praten"?
Keitel heeft in dit proces
geen poot om op te staan. Al
les wat Wallraff over hem
vertelt, is ook bij de justitie
bekend. Wallraff: „Ik ben
nog te netjes, te zakelijk ge
weest in de beschrijving van
Keitels praktijken".
Rechter dr. Huthmacher is
dan ook snel klaar. Hij wijst
het verzoek van de inmiddels
failliete Keitel om rechtsbij
stand uit de overheidspot van
de hand. De klacht heeft te
weinig kans op succes. Na
een korte schorsing moet
Keitel bakzeil halen. Hij
trekt zijn klacht in.
De vroegere koppelbaas, die
zijn Turken acht a negen
mark per uur betaalde, ter
wijl hij in speelcasino's tussen
de vijf en tien miljoen mark
verloor, wordt veroordeeld
tot betaling van de proces
kosten: 100.000 mark.
Betalen moest deze week ook
de Westdeutsche Zeitung in
Dusseldorf die beweerd had
/orij
Je E
Jent
dat een foto uit het boek eeijjke
montage was. Aan de hanjndi
van de negatieven kon walfyolE
raff bewijzen dat het nietzfon
was. De krant moet rectificq^ief
ren en de proceskosten tefcom
hoogte van 70.000 mark betatoesi
len. JejJ
Na de zitting in Keulen ka$tre<
er bij Wallraff nauwelijktyori
een lach af. Hij bereidt ziedde
voor op meer juridische actiën
ties van zijn tegenstandersconc
Bovendien wordt er nu ookrerl
naar andere middelen gegrenrbe
pen. „Ik word bedreigd", zeglcun
Wallraff. Vol(
„Ik ben gebeld door ieman^^'
die mij heel rustig en zakelijk^ c
meedeelde dat mij iets
overkomen als ik er mefcig,
doorging door het land tC-y.
trekken en het boek ondeuest!
de aandacht te brengen. IlfL-
neem aan dat het een pogin^n
is om mij te intimideren^,^
maar ik neem het toch sejj
LE MONDE:
PARIJS Premier Laurent
Fabius van Frankrijk heeft
donderdag zijn ontslag aange
boden aan president Francois
Mitterrand, maar het aanbod
is afgewezen, berichtte het
dagblad Le Monde gisteren.
Fabius zou zijn ontslag hebben
aangeboden in een telefoonge
sprek van een half uur met
Mitterrand, die op het ogen
blik op Martinique en Guade
loupe in het Franse Caribische
gebied vertoeft.
Twee dagen geleden kregen
Mitterrand en Fabius slaande
ruzie over het besluit van
eerstgenoemde om de Poolse
leider Wojciech Jaruzelski te
ontvangen. Fabius was er te
gen en zei ten overstaan van
de Nationale Vergadering dat
hij niet was geraadpleegd.
Na het telefoontje zei Mitter
rand dat hij de volledige ver
antwoordelijkheid voor het be
sluit aanvaardde en het kabi-
net-Fabius in functie zou blij
ven.
De 39-jarige Fabius is een poli
tiek beschermeling van Mit
terrand. Hij werd in juli 1984
benoemd en heeft eens gezegd:
„Tussen zijn (Mitterrands) ge-
dachtenwereld en de mijne
kun je nog geen sigaretten
vloeitje steken".
Volgens politieke commentato
ren zou een openbare ruzie
tussen een president en een
{iremier normaliter hebben ge-
eid tot het vertrek van laatst
genoemde, maar was Mitter
rand van mening dat hij in
een periode waarin een ver
kiezingsstrijd gaande is, niet
van eerste-minister kon ver
anderen. De kamerverkiezin
gen vinden plaats in maart.
SMIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
tl 54) Intussen ijsbeerden Koning Antonyc II
en de Graaf van Lmborg Strom nog steeds in
de eeuwenoude keldergewelven rond en ze ke
ken elkaar zorgelijk aan. Zijne Majesteit had
juist dé laatste boterham opgegeten, die de
Graaf hem had meegebracht, en veegde nu met
een fijn zijden zakdoekje enkele kruimels van
zijn vorstelijke mond. „Hier is nog een glaasje
melk, Majesteit", zei de Graaf. Maar blijkbaar
voelde Koning Antonyc zich al mans genoeg,
want hij keurde de melk geen blik waardig.
„Dappere kerels, die twee...", mompelde hij.
„Héél dappere kerels. Laten wij oprecht hopen,
dat ze erin geslaagd zijn ongedeerd de heer
Bravhencky te bereiken..." „En als Bravhenc-
ky dan de commandant van de paleiswacht
weet in te schakelen, dan zitten we goed", vulde
de Graaf aan. „Onze kleine verzetsbeweging is
er namelijk zeker van, dat ook de overste von
Msklkraftn op onze hand is!" „Dat heeft al
leen betekenis, als von Msklkraftn ook over vol
doende betrouwbare soldaten beschikt", zucht
te Koning Antonyc. „Anders veroveren we het
paleis immers nóóit. Overigens..., mijn waarde
van Lmborg Strom..., wat horen wij toch voor
een hakken en slaan? Het lijkt wel of er iemand
met een houweel tegen de muren staat te beu
ken...." -- En daar had de goede vorst gelijk in,
want aan de andere kant van de dikke muur
was een gevangen soldaat waarneembaar. Hij
stond daar op kousevoeten, zonder uniformjas,
en was krachtig bezig met een groot houweel.
Dit forse werk stond onder leiding van een ko
ningsgezinde korporaal, die goed voor zijn taak
berekend was. „Ga d'r maar rustig wat harder
tegenaan, broer", snauwde hij. „Het is je opoe
niet. Die stenen kennen wel een stevige dreun
verdragen!"
DEN HAAG/PARAMARIBO
De Surinaamse minister
van arbeid, Edmund Danker-
lui, heeft donderdag op zijn
ministerie stakende werkne
mers bedreigd met een vuur
wapen. De bewindsman, die
door actievoerders werd ont
wapend, is door de recherche
gehoord, maar tegen hem zijn
geen juridische stappen geno
men.
Het incident deed zich voor
toen stakende personeelsleden
van de Stichting Produktieve
Werkeenheden het secretari
aat van de minister bezetten.
Dankerlui, die nog niet op
kantoor was, moest zich bij
aankomst een weg door de ac
tievoerders banen. Volgens de
bewindsman werd hij daarbij
gemolesteerd door de stakers
en trok hij een vuurwapen om
hen schrik aan te jagen.
De actievoerders vluchtten in
derdaad weg, maar werden
door hun leiders teruggeroe
pen. Volgens de stakers heeft
Dankerlui, terwijl hij het wa
pen op de mensen richtte, ge
roepen dat hij iedereen neer
zou schieten.
Eén van de actievoerders
vlie;
Vol]
k
slaagde erin het wapen af-üren
pakken en bracht dit naar Mie
militaire politie. De bewinds
man verklaarde dat hij hfeffe
wapen te voorschijn had ggëei
haald omdat hij zich bedreifclec
voelde. Hij zei dat hij bijna lfldus
terlijk met zijn rug tegen fen<
muur stond. rikc
ARNHEM Na tien jaar is
„Cyrano de Bergerac", de fa
meuze tragi-comedie van Ed-
mond Rostand, weer terug op
het Nederlandse toneel. To
neelgroep Theater uit Arnhem
brengt het spektakelstuk, met
Gees Linnebank in de hoofd
rol, tussen 20 december en 7
maart in het hele land op de
planken. Met de nieuwe ver
tolker van de hoofdrol, een
nieuwe vertaling en een
nieuw regie-concept is het
stuk volgens Theater in een
heel nieuw jasje gestoken. Na
de Tweede Wereldoorlog
maakte vooral Guus Hermus
naam als „Cyrano".
„Cyrano de Bergerac" wordt
geregisseerd door Helmert
Woudenberg. Het publiek on
dergaat de sfeer van het Parijs
uit de eerste helft van de 17e
eeuw, maakt kennis met bohé
miens als schrijvers en dich
ters, ziet de ontberingen van
een langdurig beleg en wordt
betrokken bij een veldslag tus
sen trotse Casconjers en een
Spaanse overmacht.
Volgens Theater brengt het
stuk alle attractieve elementen
van een spannende avonturen
film, hetgeen de voorstellin
gen zeker ook geschikt maakt
voor kinderen vanaf 14 jaar.
„Cyrano de Bergerac" van
Theater gaat op 20 december jaar worden ook voorstellin--
in de schouwburg in Nijmegen gen gegeven in Den Haag,
in première. In het nieuwe Rotterdam en Amsterdam.
ROTTERDAM RO Theater
brengt in samenwerking met
Studio's Onafhankelijk Toneel
op 12 december in Lantaren-
/Venster in Rotterdam „Affai
re B" in première, geregis
seerd door Mirjam Koen in
overleg met Matin van Veld
huizen. De laatste schreef het
toneelwerk naar de roman
„Eenzaam Avontuur" van
Anna Blaman. Het is een be
werking geworden voor zes
actrices en gaat over passie en
liefde, schijn en wezen. Behal
ve in Rotterdam, waar het ook
volgende maand in hal 4 van
Utopia nog een reeks opvoe
ringen beleeft, is het verder
onder meer te zien in Leiden.
Het wordt gespeeld door An-
nelies van der Bie, Nettie
Blanken, Ditha van der Lin
den, Carla Mulder, Pauline
van Rhenen en Lineke Ryx-
man. „Eenzaam Avontuur"
verscheen in 1948. De schrijf
ster werd er beroemd mee. De
roman beleefde 33 herdruk
ken. Hij werd zowel aangeval
len om zijn gedurfd thema als
uitbundig geprezen. In 1949
werd het boek in het kader
van de boekenweek in een
schijnproces terechtgesteld.
Van „Affaire B" wordt de eer
ste voorstelling thans gegeven
in het theater waar Anna Bla
man destijds bij de Rotterdam
se Comedie werkte als eerste
dramaturg.
EentrijdetijdsqescfienÊ
dit quartz klokje in de vorm
van een mini-huiscomputer
(ware grootte 5 cm.).
Het is voor u als u een
nieuwe abonnee aanbrengt.
De nieuwe abonnee krijgt
de krant de eerste
twee weken gratis.
j Noteer als nieuwe abonnee ingaande
I Naam:
I Adres
- Postcode/plaats
Telefoon
I (vooiconlTÖlebeioiging)
I Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
J Daarna wordt het abonnement betaald per:
J maand (per automatische betaling)
J G kwartaal per acceptgiro
Stuur als dank het computerklokje aan:
Naam:
I Adres:_
I Postcode/plaats:
Sluur de bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer S
^2500 VD Den Haag (postzegel niet nodig).
