Omwegen
Restaurerende stichtingen vestigen aandacht
op monumenten en het groen ertussen
m
^Doorbraak voor Alphense
sociale werkvoorziening
Bezoek aan dancing Wassenaar
eindigt in bloedige veldslag
.EIDEN OMGEVING
CcïdóG(Somant
VRIJUAG 29 NOVEMBER 1985 PAGINA 15
UDE
JGD
i/oorzie
l blijve
unten
ig van
i Bann
naken
ibilisten
lieuwe\
ieuwev
it geeft
ie verk
basisscl
punt
oeg gis
hieraai
5f geno 1
i door
dicht ii
EEN NIEUWE WANDELING DOOR HET HART VAN HET OUDE LEIDEN
rters. L
ehoude
sissehcx
Er wordt wat afgewandeld in
Leiden, één van Hollands
oudste, voortreffelijke steden.
Vooral de city, het hart, ligt
daarbij te kijk voor eigenhei
mer en vreemdeling. Je hebt
ook officiële wandelroutes,
zoals die welke een aantal ja
ren terug werd uitgestippeld
op instigatie van de Leidse
VVV, een instelling die er
bovendien sterk op hamerde
dat Leiden ook Museumstad
is. De meeste nadruk wordt
bij die omwegen gelegd op de
stedelijke monumentale
schoonheid in steen. Daarom
mag het verrassend heten,
.dat er nu een (stevige) wan-
'gv deling in de groenarme
older Camp door de modder is
morgei geprojecteerd die bijzondere
n' aandacht vraagt voor het
.groen" onderweg. Dat is
weer eens wat anders, en be
slist de moeite waard. Op het
idee kwamen de vier Leidse
particuliere restaurerende in
stellingen, de stichtingen
Leidse Hofjes, Diogenes, Het
kleine Leidse Woonhuis en
Stadsherstel Leiden. Het
boekje (leuk gesubsidieerd
door de gemeente en daarom
verkrijgbaar voor het prijsje
van 5 gulden; keurig op tijd
de komende feest
dagen om als geschenk te
dienen) heet: „Een wande
ling door het groene en mo
numentale hart van Leiden".
Een titel die niet veel denk
werk vroeg en daarom al
subsidiabel was.
„Een wandeling..." geeft een
overzicht van de geschiede
nis van het groen in deze
stad en een kernachtige be
schrijving van hetgeen de
wandelaar langs de route
aantreft. Daarenboven wor
den de monumenten, die
men onderweg tegenkomt,
historisch belicht. Uiteraard
is het geheel verlucht (en
niet verluchtigd, zoals de sa
menstellers meenden) met te
keningen van (wilde) plan
ten, bomen en derzelver
I bladeren, vruchten, bloei wij
zen en monumenten. Ach-
/erin is een plattegrond opge
nomen waar de te volgen
route duidelijk herkenbaar is
ingetekend.
Nonnen en paters
De middeleeuwse stad kende
vrijwel geen „openbaar
groen". Je krijgt sterk de in
druk, dat alleen nonnen en
>aters onder het loof gebukt
conden gaan. Voor hun reli
gieuze activiteiten vonden ze
ruimschoots compensatie in
hun prachtige wijn- en
boomgaarden en lusthoven
die ze van hun tuinen had
den gemaakt. Maar tijdens
het beleg (1573-74) al lag bui
de singels een geëmanci
peerde ring van „volkstuin
tjes" waarop warmoeslieden
voornamelijk kool teelden.
De aardappel was nog lang
niet in tel. Het is een hele
verademing te vernemen, dat
na het ontzet in '74 Leiden
zich begon te ontwikkelen tot
tuinbouwgebied van al
lure; een soort „Westland"
de 16e eeuw. Met uitvoer
id „Di
v wa\
t bijzot
te muz
n uzi ka
ond.
n rijk
t weel
tent wit
bestaa
toonste
'uw aa
le Wet
1.00
toonste
elijk.
oelofa
De Vliet met daarin waterlelies in de vooral met muurleeuwebek begroeide walmuur.
tot diep in wat nu Duitsland
heet. Het succes van de „hut
spot": kool, uien en wortelen.
De aloude, met één klap af
gedankte, kloosters met hun
rijke tuinen maakten plaats
voor honderden kleine arbei
derswoninkjes. Ook de boer
derijen met hooibergen in de
stad verdwenen. De middel
eeuwen waren definitief
voorbij. Al snel in het begin
der 17e eeuw viel er bijna
geen groen plekje in de stad
meer te bekennen. Alleen bij
de Burcht en op het Doelen-
terrein zag je nog wat groen.
En bij sommige zeer rijke be
woners van het Rapenburg,
die hun tuinen niet wensten
op te offeren voor het welzijn
van hun in aanzien stijgende
stad. Daar ontstond zelfs één
van de mooiste tuinen van
Leiden en van het westen: de
Hortus Botanicus. Als je een
maal de Hortus hebt gezien,
kun je de rest wel vergeten.
Dat dacht u misschien, maar
de voorliggende wandeling
heeft nog veel meer in petto.
De straatboom
Het boekje, een gidsje dat
verademing brengt, vraagt
attentie voor een fenomeen
in de Leidse straten: de
straatboom, het meest in het
oog springende groen. Iepen
vooral; ze kwamen en vielen
ten prooi aan de iepziekte.
Hoe dat allemaal kan groei
en, in die Leidse bodem, die
vergeven is van zand, de pij
pen en leidingen. Er is heel
wat gesneuveld in de loop
der tijden; ook door de tril
lingen van het verkeer. Maar
een grote trots blijft nog
steeds de plataan, de boom
soort die, bijvoorbeeld, zoveel
charme verleent aan het aan
schijn van Parijs en andere
zuidelijker steden. Maar je
ziet ze ten onzent ook steeds
meer, gelukkig. Een goede,
luchtzuiverende straatboom.
En dan komt het^ boekje
„Wandeling door het. met
een overrompelende kijk op
het vegeterende straatmeubi-
lair: wilde planten en on
kruid. „De akkerwinde
dringt zelfs door het asfalt
heen, met grote kracht". Ie
dereen kent de aanblik van
straten met bomen die enor
me hobbels in het wegdek
kunnenvormen. Dat hoort
ook bij het „groen". Mis
schien is het slechts Sint Nik
laas die er is over zou kun
nen zeggen, maar de steedse
daken vertonen veel mosjes
Op mijn omwegen door stad en land I
kom ik graag mensen tegen. U kunt I
mij telefonisch of schriftelijk vertellen JnH
wie u graag in deze rubriek zou willen B|
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 HHBK3
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Piolrrs
en vetplantjes en de muurpe
per en de polletjes van het
straatgras. We hoeven ons
nooit meer te ergeren aan
wat tussen de straatstenen
opschiet, en tussen de tegels
van de trottoirs. Voedingsbo
dem voor paardebloem,
weegbree en madelief. Die
gewassen hebben een pen-
wortel en die reikt een eind
weg de diepte in.
Op uw wandeling, eendrach
tig ontworpen door de vier
restaurerende stichtingen,
ontmoet u akkerdistel en
klein hoefblad, de esdoorn,
de beuk en de linde, de
muurleeuwebek, de es en de
paardekastanje. Tussen neus
en lippen mag u zich ook
verkneukelen bij het Leidse
stadswapen, dat aan het
Vrouwenkerkhof aan de ge
vel van het brandspuiten-
huisje prijkt: „Stadts Brant-
Spueyten"; „Slangenwagen
12, sleutel Mare 72". Die sleu
tel is daar allang niet meer;
de bewoners weten van geen
sleutel af. En dan de narig
heid bij de iep: de schimmel
en het verwoestende, eieren
leggende kevertje. Het is als
de pest, met die iepzieke bo
men. Moaumenten èn groen
gaan in één moeite door.
Zo gaat het de hele binnen
stad verder, op die wande
ling. En telkens blijven we
even stilstaan bij wat de eeu
wen ook in steen hebben
achtergelaten. Met een volle
dige beschrijving van het erf
stuk in de hand. Leiden was
eens een stad vol glorie (be
gin Gouden Eeuw), maar ook
rampzalig (toen de laken-
markt in elkaar zakte, en la
ter, met de kruitschipramp in
1807, toen de stad getroffen
werd door een ontploffing
die heviger was dan een V-l
teweeg had kunnen brengen;
de vernieling was „volkome-
ner"). Maar u moet, in de zo
mermaanden, ook maar eens
langs de Vliet het muurleeu-
wenbekje aanzien, dat dan
bloeit met bloempjes die licht
violet ziin, „met twee gele
vlekken'Ter plekke kwa
men ook haring, wittebrood,
bier en kaas de stad binnen,
onder begeleiding van de
„zachtmoedige" watergeuzen
in 1574, die de ravitaillering
op gang brachten. Galleiboe-
ven, laat 16e eeuwse „pun
kers", met dubloenen en du
katen zoetgehouden, die ein
delijk ook iets goeds konden
doen, maar het dankbare
psalmgezang aan de bevrij
den overlieten. Nee, dan wa
ren de Boeren van de repu
blieken Transvaal en Oranje
Vrijstaat als „lieverdjes" een
stuk vromer. En die kunnen,
sinds vrij kort, onze goedkeu
ring ook niet geheel wegdra
gen. Maar dit alles valt ge
heel buiten de strekking van
het boekje met de wandeling.
Laten we liever meer oog
hebben voor de waterlelies
die in de Leidse grachten als
kinderen aan huis zijn ge
worden, sinds het hoogheem
raadschap Rijnland de water
kwaliteit, met ons aller bij
drage, een aanmerkelijk stuk
heeft opgehaald.
Het oude hartzeer
De wandeling door het oude
hartzeer van Leiden, ontwor
pen door de restaurerende
stichtingen, komt ook hard
aan. In die stad is van alles
meegemaakt. Groen of niet
groen. Ik vind het boekje, als
leidraad voor een degelijke
verkenning, een aanwinst
voor het bevorderen van de
kennis van good old Leiden.
U zou er maar eens gebruik
van moeten maken. Lopen-
derwijs komt u ook op het
punt van de nieuwe Rem-
brandt-brug. Daar wil men
een verantwoorde afbeelding
neerplanten van de eertijds
bestaande molen De Put.
Omringd door bomen en
struiken. Door het groen van
Leiden.
Het boékje, glorieuze uitgave,
is verkrijgbaar bij de VVV,
Stationsplein, Stichting Wel
zijn, Breestraat 117, de balie
Stadhuis Leiden en de balie
Stadsbouwhuis, Langegracht,
bij het Molenmuseum De
Valk, het gemeentearchief
Leiden en het Bureau K&O,
aan de Oude Vest 45. Vijf
guldentjes meenemen, maar
je hebt oolj zoveel kennis te
innen omtrent een stad die,
zelfs in het verborgen groen,
van wanten weet.
In de dertiger jaren werden op het Rapenburg bij de St Jeroensbrug de door iepzieittë aange
taste bomen gerooid...
ALPHEN AAN DEN
RIJN „Een doorbraak
voor de Sociale Werk
voorziening", noemde de
heer H. Huyers, directeur
van de sociale werkvoor-
ziening Alphen, het feit
(/g/fdat gisteren aan een van
zijn werknemers het MTS-
- De^^P^oma electronica werd
uitgereikt. Het diploma
werd door de heer A. A.
/van Leeuwen, docent aan
de Haagse technische
aan school Msg. uitgereikt aan
Erwin de Weyer, die
ichtert werkzaam is als eindcon-
de Sa< troleur electronica op het
de Sp Industrieel en Grafisch
in Pijr Centrum „De Binnenha-
Irrome Ven
En) £rwjn weyer studeerde al
ai in ?an MTS toen hij in 1978
lio've'm ffln studies' als gevolê
genot r""
eidsch
ui
ïdriks
Sociale werkvoorziening waar
hij tekenen gaf als dat moge
lijk zou zijn, de MTS af te ma
ken. De staf van de SWA zag
dat wel zitten en werkte eraan
mee dat Erwin verder kon.
Dééls deed men dat om het
persoonlijk belang van een
van de werknemers, zoals dat
voor veel mensen binnen de
SWA gedaan wordt als de mo
gelijkheden daarvoor aanwe
zig zijn, maar ook in het be
lang van het bedrijf.
In het geval van Erwin de
Weyer gaf het halen van de
theoretische kennis totaal geen
moeilijkheden. Maar om het
MTS-diploma te verkrijgen
moeten de leerlingen een
praktijkjaar volgen of tenmin
ste 210 arbeidsuren gewerkt
hebben. Erwin wilde dat prak
tijkjaar doen maar er waren
geen bedrijven die dat aan
durfden. Toen zat er niets an
ders op dan de autoriteiten er
van te overtuigen dat zijn
baan bij de SWA een volwaar-
Na een
functiebeschrijving en be
schrijving van de arbeidssitua-
tie hebbén de autoriteiten de
uren werk bij de SWA als
praktijkplaats geaccepteerd.
Voor directeur Huyers was dat
al lang een uitgemaakte zaak
maar hij is vreselijk blij en
trots dat dit nu ook door ande
ren erkend wordt. „De kwali
teit van het arbeidsvolume
binnen een sociale werkvoor
ziening wordt nogal eens on
derschat" meent hij.
.Hij voegt eraan toe dat het
moeilijk is voor gehandicapte
mensen om zich in het com-
meriële bedrijfsleven een
plaats te werven omdat men in
dat bedrijfsleven meer eist van
iemand die zichtbaar gehandi
capt is. „Zo van jij hebt iets en
bewijs nu maar dat je dan toch
nog iets kan". Dat is een hele
foute veronderstelling meent
Huyers.
Hij wijst er wel op dat de SWA
geen opleidingsinstituut is en
dat de te volgen scholieren wel
in het belang van het bedrijf
moeten zijn.
vendel JONGERENWERK COBRA KRIJGT LAATSTE KANS
'LEIDSCHENDAM Hoewel
V I de mogelijkheid blijft bestaan
en K^Pdat jn het gebouw Amstelwijk
dis. al'aan het Fluitpolderplein in
insluit 'Leidschendam verstoring van
irca Vde openbare orde zal plaats-
vinden moet de Stichting
aan Jeugd- en Jongerenwerk „Co
bra" en haar bezoekers nog
een eerlijke kans krijgen om te
bewijzen dat volgens de nieu
we opzet verantwoord kan
worden gefunctioneerd. Tot
die conclusie komt W. F.
Pinkse, chef afdeling welzijn,
in een rapport dat binnenkort
aan de gemeenteraad zal wor
den voorgelegd. De maatrege
len die het Cobra-bestuur na
de ongeregeldheden van begin
februari heeft genomen getui
gen aldus het rapport van rea
liteitsbesef. De aktiviteiten zijn
beperkt tot zaterdag en zondag
en het pasjessysteem wordt
strikt toegepast. Indien nodig
zal de politie worden ingescha
keld om bezoekers zonder pas
je ook daadwerkelijk de entree
te weigeren.
Economisch
wel en wee
„Computer Video Shop
B.V.", Herengracht 18, daar
van is het zaakadres gewij
zigd in Leiderdorp. Neven
vestigingen, Hogewoerd 166,
is opgeheven.
Aan Doezastraat 39-41 is ge
vestigd: H. G. v.d. Hoeven
Brood en Banket B.V.,
kleinh. brood en banket, be
nevens croissanterie.
Aan Pieter de la Courtstraat
33 is gevestigd: H. C.
der Zeeuw Leiden Beheer
B.V., beheer mij.
Aan Lammenschansweg 133
is gevestigd: W. P. van Riet
Holding B.V., deelnemen
etc. andere venn. en ond.
Aan Zoeterwoudsesingel 62
is gevestigd: Additief B.V.,
adm. kantoor.
Aan Adm. Banckertweg 32
is gevestigd: Heze Leiden
Beheer B.V., Beheer mij.
Schoonmaak- en Afwer-
kingsbedrijf Leiden B.V.
Adm. Banckertweg 8: de
handelsnaam is gewijzigd
Bouw- en Aan. bedrijf H. de
Bolster, soort bedrijf is
vens gewijzigd in aann. b. en
u. bouw.
Henny's Rits Leiden B.V
Janvossensteeg 56 (Neven
vestiging) is opgeheven.
Vastbel B.V., Plantsoen 107,
expl. onr. goed. etc., daarvan
is het zaakadres gewijzigd ir
Nootdorp.
Schildersbedrijf H. J. Pas
man B.V., Rijn- en Schieka
de 124, de handelsnaam is
gewijzigd in: Jake Beheer
B.V., soort bedrijf is tevens
gewijzigd in Beheer Mij.
DEN HAAG/WASSE
NAAR De nacht van 20
op 21 juli in Wassenaar
werd er nauwelijks ge
danst in de plaatselijke
dancing, wél rolden er be
zoekers over de vloer en
vlogen er kogels in het
rond. Twee gasten gingen
knock-out, twee anderen
werden ieder met een
schotwond in hun arm af
gevoerd naar het zieken
huis. De zaak werd giste
ren voorgelegd aan poli
tierechter mr. D. Buis
man.
Het was allemaal begonnen
met het gegooi van bierviltjes
en geëindigd in een bloedige
veldslag. Dé voornaamste
deelnemers de schutter,
maar ook het duo dat door pis
toolkogels werd geraakt
kwamen zich gisteren in het
Haagse Paleis van Justitie ver
antwoorden voor hun aandeel
in het geweld. Het ergste feit,
de schietpartij, waarvoor een
38-jarige nachtclubportier uit
Noordwijk terechtstond, was
niet los te zien van de rol, die
zijn slachtoffers twee 24-ja-
rige mannen uit Den Haag en
Voorburg in de massale
vechtpartij hadden gespeeld.
getuigd deze probeerde de
vechtende meute tevergeefs te
scheiden was er wat hem
betreft niets gebeurd. Hij had
zijn omgebouwde alarmpistool
alleen maar tevoorschijn ge
haald om te dreigen. „Ik was
bang dat ze hem dood zouden
schoppen. Toen ik buiten
kwam, kreeg ik een klap tegen
m'n arm en ging het eerste
schot af".
Van de kogels die naderhand
nog de loop verlieten, kon hij
zich niets meer herinneren, zei
de portier.
Hoe dan ook twee van de drie
afgevuurde kogeltjes waren
raak. De vechtersbazen moch
ten van geluk spreken dat ze
niet ernstiger gewond werden,
zei officier van justitie mr. J.
Hoogerduyn. Volgens hem zijn
er dit jaar tot 1 november als
gevolg van alle vuurwapenge
weld in ons land al veertig do
den te betreuren. „Het illegaal
vuurwapengebruik in Den
Haag loopt steeds meer uit de
hand".
Politierechter Buisman besloot
de portier zes maanden cel,
waarvan twee maanden voor
waardelijk, op te leggen. De
beide anderen veroordeelde
hij tot twaalf en zestien weken
gevangenisstraf, waarvan het
grootste deel voorwaardelijk,
met een proeftijd van twee
jaar.
Voorschoten wil sportaccommodaties niet privatiseren
VOORSCHOTEN
Voorschoten wil het be
heer van de sportaccomo-
daties in de gemeente
voorlopig niet in handen
van verenigingen of parti
culieren geven. B en W
merken dat op naar aan
leiding van een rapport
van de werkgroep „Priva
tiseren", dat onlangs ver
scheen. De werkgroep
werd vorig jaar ingesteld
om te onderzoeken of het
eigendom en beheer van
binnen- en buitensportac
commodaties van de ge
meente aan anderen over
gedragen kon worden.
Uit het rapport blijkt dat over
dracht voorlopig geen finan
cieel voordeel voor de ge
meente oplevert. Dat zou al
leen het geval zijn als de vere
nigingen ook bereid zijn om
hoge uitgaven voor bijvoor
beeld onderhoud te dragen, en
dat willen ze niet.
De gemeenteraad heeft aan de
privatisering als voorwaarde
verbonden dat er geen ge
dwongen ontslagen mogen
vallen. Volgens de werkgroep
kan daar voor de buitenspor
taccommodaties aan worden
voldaan. Bij de afdeling be
plantingen zou er weliswaar
werkgelegenheid van drie
manjaren verloren gaan, maar
omdat de mensen van die af
deling meestal makkelijk
doorstromen naar andere afde
lingen hoeven er geen ontsla
gen te vallen.
Bij de sporthal zijn de gevol
gen echter nog niet helemaal
te overzien. De clubs die de
sporthal gebruiken willen voor
hun hogere inzet bij de werk
zaamheden meestal iets terug
zien, bijvoorbeeld een huur-
verlaging. Zodoende vervalt
het financiële voordeel en
komt de werkgelegenheid op
de tocht te staan, aldus de
werkgroep.
Een ander bezwaar van priva
tisering is het feit dat de ge
meente dan geen zeggenschap
meer heeft over de velden als
nieuwe buitensportverenigin
gen zich aandienen. Nieuwe
verenigingen zouden volgens
het rapport nauwelijks een ge
schikte plaats kunnen vinden.
Al die bezwaren zijn voor het
college aanleiding om de dis
cussie over privatiseren voor
lopig op een laag pitje te zet-
