Et
Stijlvolle treurigheid
in de betere kringen
KEER
Vrouwen uniek in kerkbeeld
ïïen sociale theorie over de feodale maatschappij
"hriller tegen de
ichtergrond van de
Nederlandse politiek
j b\
jögEKEN
EcidócSou/uuit
VRIJDAG 29 NOVEMBER 1985 PAGINA 11
ace naar
p top
i Britse
agerhuis
wel eens naar de Britse
luister of naar de BBC-tv
weet dat het Britse par
it een van de kleurrijkste
wereld is. In het Huis
Afgevaardigden zijn geen
estellen of tv-camera's
taan. maar de bandopna-
an felle debatten en hef-
interupties laten weinig
de verbeelding over. Het
ie Brit Jeffrey Archer dan
weinig moeite hebben ge-
materiaal te verzamelen
zijn boek „De eersten on-
'e gelijken", dat geheel in
ind het Lagerhuis speelt,
likmakend van de vele
es die de Britse politiek
beschrijft hij de carriè-
n vier uiterst ambitieuze
politici, die zich vanuit
verschillende achter-
iden al dan niet geweten-
weg banen naar de
is een uiterst onder-
lende mengeling gewor-
werkelijkheid en fic-
in ook politieke kwes-
lals de Britse toetreding tot
,nsEG. de Falkland-oorlog en
/aTNoordierse vraagstuk als-
^rfje ex- en tegenwoordige
>okje. ifa' (Premier Thatcher!)
i belangrijke rol spelen.
kjcsbij T0M SJIERS
htm 'ijrey Archer: „De eersten
Dubefer de &elUken"- Uitgeve-
i haar ®runa- Utrecht. Prijs:
die allj-90-
„VANAVOND OM EEN UUR OF ACHT" VAN JAN WILLEM HOFSTRA
Het verhaal van een paar da
mes en heren uit betere krin
gen, die zich nooit of te nim
mer onbedacht zullen laten
gaan, wordt verteld in een
rechtlijnige en stijlbewuste ro
man van Jan Willem Hofstra,
de man met zo'n merkwaardi
ge carrière in het Nederlandse
kunstleven. Dit nieuwe boek
vertelt over twee echtparen en
hun (in beide gevallen) enig
kind: een zoon en een dochter,
die met elkaar kennis maken,
zich verloven en een huwelijk
gaan sluiten, geheel volgens de
traditie. Allen blijven daarbij
zeer beheerst, ook als daarom
heen nogal wat andere, zeer
ingrijpende, gebeurtenissen in
hun levens plaatsvinden. De
enige die zich op zeker mo
ment laat gaan, is iemand van
mindere stand en ontwikke
ling: de huisknecht Jantje. Als
hij op een nacht dronken thuis
komt en al zijn geheime passie
uitschreeuwt tegen zijn me
vrouw, wordt hij onmiddellijk
afgestraft: hij valt ter plekke
de trap.
dood i
Couperus
„Vanavond om een uur of
acht" is de titel van dit merk
waardige verhaal. Het heeft
alle kenmerken van een Cou
perus-verhaal en tegelijk van
een deeltje uit de Bouque-
treeks, en Kasteelromans, of
zo. Er is echter iets veel bete-
kenends in de manier waarop
verschillende mensen, ver
schillende generaties, omgaan
met hun emoties, hun relaties.
In dat opzicht heeft het ver
haal van deze twee echtparen
en hun kinderen een bittere
toon. Een somber beeld van de
mens wordt zichtbaar.
De ouders van de jongeman in
kwestie leven al jaren langs el
kaar heen. Zij woont in Am
sterdam, waar zij haar schil
dersatelier heeft. Haar man
werkt als hoog ambtenaar op
Buitenlandse Zaken. Hij heeft
zijn flat in Den Haag. Het hu
welijk is niet opgebroken, de
twee laten elkaar hun vrijheid
en eigen leven, maar voelen
zich in zekere zin toch met el
kaar verbonden. Hun zoon
studeert en is een carrièrema
ker. Het meisje dat hij leert
kennen woont bij haar ouders,
op een prachtig buiten in Bra
bant, waar een wijze pater de
eeuwige vaste gast is. Haar va
der, een specialist met drukke
werkzaamheden in het zieken
huis, is erg ongelukkig in zijn
huwelijk, maar de maatschap
pelijke normen staan hem niet
toe zijn ware verlangens te
vervullen.
De moeder van de bruidegom
leert in deze periode de man
van haar leven kennen. Zijn
vader legt een zeer grote be
langstelling aan de dag voor
de vader van de bruid en
het is niet te geloven.
toekomst tegemoet gaan.
moet je maar niet voorstellen
voor een jonggetrouwd stel:
papa en schoonpapa die samen
iets beginnen.
Moraal
Dit is allemaal een beetje om
te lachen (hoewel het erg se
rieus bedoeld lijkt) wat eigen
lijk meer dan reden genoeg
zou zijn om deze roman terzij
de te leggen als mislukt boek.
Er is echter iets spannends aan
de hand in die relaties en rond
die figuren uit „Vanavond
rond een uur of acht". Dat is
de perfectie waarmee Hofstra
registreert en het levensgevoel
en de moraal van zijn hoofd
personen schetst. Zijn dames
en heren zijn mensen van deze
tijd: de ouders hebben in de
zogenaamd bevrijdende jaren
zestig hun relatievorm geko
zen: vrij, persoonlijk, zonder
Jan Willem Hofstra
elkaar te hinderen. Zijn ze
daardoor gelukkig geworden?
De stap die zij nu doen, in de
richting van nieuwe partners,
doorbreekt hun code. onthult
hun schijnmoraal. En dat ter
wijl de jongere generatie heel
duidelijk kiest voor de oude
schijnmoraal van huisje
boompje beestje: een traditio
neel huwelijk, in het wit, zon
der sex daarvóór, waarbij de
man zich een dubbele moraal
permitteert. Alle oude fouten?
Geen blijmoedig boek van de
oude Jan Willem Hofstra. De
merkwaardige mengeling van
clichématige situaties met ont
hullende en bittere observaties
heeft in ieder geval steeds stijl:
met groot taalgevoel en vol
fijnzinnige beheersing van het
vertelmechanisme ontrafelt
Hofstra zijn acteurs in het me
lodrama, dat zij opvoeren.
JAN VERSTAPPEN
Jan Willem Hofstra: „Van
avond om een uur of acht".
Uitgeverij De Prom. Prijs
ƒ24,50.
cele
Stuk
broek
aken
•el schi
Jus W(i__„ Ross heeft een ge-
reputatie opgebouwd
schijver van thrillers, die
litieke situatie in Neder-
twee ef' a*s ac^tergrond hebben.
'jeldt in het bijzonder voor
boek. „Schaduwen
Gethsemane",
be?e ^eld, BVD-agent Martin
ilch, verwikkeld raakt :-
ïendelif ^TAw
dige ko
hunI fa-
wordt
lelly
boek is. zoals Ross veer-
dagen geleden in een in-
iew met deze krant al zei,
ihreven naar aanleiding
de moord op de vier Ne-
ian dse journalisten in
1982 in El Salvador,
tijd na de moord is een
childerFadoraanse getuige door
sdagavj kamercommissie gehoord.
Ie Jan
(ADVERTENTIE)
"BOEKHANDEL
1 LEIDEN - LEIDERDORP
OEGSTGEEST - KATWIJK
VOORSCHOTEN
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
«FORMATIE OVER FILMS.MUZIEK
"HEATER. RECREATIE.EX POSITIES
Die getuige is later spoorloos
verdwenen en de dossiers over
de moord zijn in de archieven
van Buitenlandse Zaken opge
borgen. Maar rond de zaak
hangt nog steeds een waas van
geheimzinnigheid. Ross heeft
daaraan zijn eigen interpreta
tie gegeven.
Thomas Ross neemt het vooral
de PvdA kwalijk, dat deze
partij niet sterker heeft aange
drongen op een nader onder
zoek. Dat laat hij dan ook goed
merken. Hij laat Martin Finch
als begeleider van een parle
mentaire commissie naar Mid-
den-Amerika reizen. Het beeld
dat Ross daarbij schetst van de
delegatieleden, kan niet be
paald vleiend worden ge
noemd voor de vaderlandse
parlementariër^. Met name de
socialist* Harry van den Heu
vel moet het ontgelden: „Een
gezette veertiger" met een
„Kaiser Wilhelmsnor waaron
der een absurd grote pijp
stak".' De gelijkenis met een
van de buitenlandspecialisten
van de PvdA is treffend.
Het verhaal is, zoals van Ross
verwacht mag worden, boei
end, informatief en spannend.
De plot zal sommigen mis
schien iets te fantastisch voor
komen. Maar wie zich reali
seert op welke manieren de
CIA in het verleden heeft ge
probeerd bijvoorbeeld de Cu
baanse president Fidel Castro
te elimineren, zal zich niet
snel over CIA-trucs verbazen.
Het werk van Ross is volgens
velen van internationale klas
se. Er is echter één probleem:
hij schrijft tegen de achter
grond van de Nederlandse po
litiek. Dat is zowel zijn han
delsmerk als (met het oog op
een vertaling) zijn grootste be
perking.
JOS TIMMERS
Thomas Ross: „Schaduwen
uit Gethsemane". Uitgeverij:
Spectrum, Utrecht. Prijs:
ƒ24,90.
Na een huwelijk in de Jacobuspastorie in Den Haag. Zusters van Zusters van Moeder Teresa brengen in Rotterdam bejaarden
Liefde van Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid; 1984. foto: naar de Eucharistieviering; 1982. foto: Bertien van Manen.
Bertien van Manen.
Het zijn unieke foto's die Ca-
trien Ariëns en Bertien van
Manen in de afgelopen jaren,
1985 inbegrepen, hebben ge
maakt van vrouwen in de ka
tholieke kerk van Nederland.
Zij zijn niet alleen technisch
fraai, maar vooral uniek om
de doorlopend boeiende, vaak
bijzonder interessante en intri
gerende. soms hartveroveren-
de situaties waarin zij - zonder
twijfel na geduldig en vertrou
wenwekkend speurwerk - hun
onderwerp op vele plaatsen in
het land in beeld hebben ge
bracht. Er zijn heel wat top
pers aan te wijzen in hun col
lectie, zoals de zeer authentie
ke deken van Sittard met zijn
huishoudster, de stralende
Arnhemse pastorale werkster,
de misdienettes van Den Haag
en Haarlemmerliede, en zo
verder: 150 foto's lang.
De collectie is tot de jaarwisse
ling te zien in het Brabants
museum in Den Bosch, maar
ze staat ook compleet in een
voortreffelijk door Waanders
in Zwolle uitgegeven boek on
der de tentoonstellingstitel:
..Dienstmaagd des Heren?
Met een vraagteken dus, als
blikvanger voor de omstreden
plaats van de vrouw in de Ne
derlandse kerk van Rome. Het
boek voegt aan de foto's een
>vaard van Catharina Hal-
i een uitvoerige momen
topname van Annelies van
Heyst toe, alsmede enkele
openhartige teksten van ge
portretteerde religieuzen en
leken. Zeer lezenswaardig al
lemaal: je zou er wel uren over
willen en kunnen praten. Of
schoon bij de tekst ook wel
een aantal vraagtekens past,
valt in de bijdrage van Anne-
Heyst zeer te prijzen,
dat zij duidelijk naar een
evenwichtig beeld heeft ge
streefd en het complexe gege
ven niet eenzijdig maar zo all
round mogelijk en bovendien
actueel belicht. Uiteraard kan
zij in beperkt bestek niet alles
vertellen over wat de foto's la
gen die
r de
door haar s
tiviteit in de kerk inslaan,
maar dat kan de lezer/kijker
dan weer inspireren tot zélf
vragen en zoeken.
De fotoserie begint in de Oir-
schotse Carmel (1983) en eindt
bij Hedwig Wasser, die op 12
mei 1985 bij het bezoek van de
paus van haar hart geen
moordkuil maakte. Daartusse
nin gaat het over kloosterlin
gen en over zusters „in de we
reld", over pastorale werksters
(nog maar een handjevol tus
sen allemaal mannen) en ve
lerlei vrijwilligsters, over bid
den in Woensdrecht en bidden
in Kevelaer, Paray-le-Monial
en elders. Een geweldig boek,
hartverwarmend, hoopgevend
en mede door subsidie van het
Prins Bernhardfonds voor ui
terst redelijke prijs te koop,
het geld meer dan waard. Ook
al om een gevoelig citaat uit
een vroegere tekst van Catha
rina Halkes, die haar ineens
laat zien op een manier, die
vermoedelijk weinigen van
haar zullen kennen of ver-
wachten. JAN ONSTENK
„Dienstmaagd des Heren?
Vrouwen en de katholieke
kerk in Nederland" met 150
foto's van Catrien Ariëns en
Bertien van Manen. Uitgeve
rij Waanders, Zwolle. Prijs
ƒ29,50.
h<Te°f3EORGE DUBY BESCHRIJFT OORSPRONG STANDENSTELSEL
oneelst
middeleeuwen zijn popu-
idee L Dit historische tijdperk
de diejstert zich de laatste jaren
;n hausse van belangstel -
Umberto Eco's „De naam
de roos" en „Montaillou"
Le Roy Ladurie kennen
i verkoopcijfers. Een on-
Dezê 'kenbare herwaardering
zondl de m'ddeleeuwen, van de
l iode van duisternis en stil-
Jpd. In die „donkere tijden",
3 1, zo blijkt, veel meer dan in
Romeinse of Griekse be-
aving, de grondslagen van
e huidige samenleving ge-
1. De sociale structuren, het
enverband, de theologie en
rlei normen en waarden
geheijvoorbeeld het huwelijk)
illips kien hun oorsprong in dit
laar gfcerk.
^nemf m'ddeleeuwen zijn ook
het srend omdat het een dyna-
.fiche tijd is geweest. Eeuwen
j. Hu*in zich enorme verande-
..?n. Tjen hebben voltrokken. Ze-
ijk kvfde elfde en twaalfde eeuw
>e g^nen revolutionair worden
wer v(oemd. Toen werd het
on (Lifst-Europa zoals wij dat min
is zé meer kennen geschapen,
baren Ervoor was deze regio een
ans ntergebleven gebied, zonder
I
eder
haar
geen
enige stadscultuur. Een „Der
de Wereld" in vergelijking
met Byzantium en de Arabi
sche staten.
In slechts twee eeuwen tijd
was dit beeld volstrekt veran
derd. Langs Rijn en Maas
heerste een druk handelsle
ven. Parijs was een stad met
een universiteit waar docenten
en leerlingen van heinde en
ver naar toe stroomden. In
vele steden werden schitteren
de kathedralen gebouwd en
floreerden de jaarmarkten.
Moeilijk leesbaar
Ook werd in de elfde en
twaalfde eeuw de sociale theo
rie van de standenmaatschap
pij gevormd. Het idee dat een
samenleving bestaat uit geeste
lijken, edelen en burgers. Drie
standen, drie vastomlijnde, on
veranderlijke groepen die voor
een hiërarchische orde zorgen.
Elke stand strekte zich uit tot
een bepaalde grens en elke
meerdere verwachtte van zijn
ondergeschikte eerbiedige ge
hoorzaamheid waarvoor hij in
ruil tot steun verplicht was.
Een bolwerk tegen wanorde
en het fundament voor een
openbare vrede. De oorsprong
van deze sociale theorie staat
centraal in het onlangs in het
Nederlands vertaalde en door
Elsevier uitgegeven boek „De
drie orden. Het zelfbeeld van
de feodale maatschappij." van
mediaevist George Duby.
Misschien heeft Elsevier met
de vertaling van dit in 1978
verschenen werk van Frank-
rijks grootste historicus van dit
moment, George Duby, het
idee gehad te profiteren van
de hausse in publieke belang
stelling. Dit werk is echter wel
van een ander kaliber en richt
zich veel meer tot vakgenoten
dan het grote publiek. Volgens
Duby wordt in het kielzog van
de serieuze geschiedschrijving
een hoop onzin meegesleurd.
Maar zo zegt hij: „Ik stel me
zelf gerust met het feit dat een
moeilijk leesbaar boek als Les
Ordres toch ook een oplage be
reikt van 40.000. (oplage voor
Frankrijk -f.b.)" En daarmee
geeft hijzelf al aan wat „De
Drie Orden" voor een boek is.
Vooruitgang
Voor Duby, onder meer auteur
van het veelgelezen „De Ka-
thedralenbouwers", is het in
zekere zin zijn levenswerk om
de omslag in die elfde eeuw te
verklaren en te beschrijven.
Hij streeft om in de traditie
van de Annales-school het to
tale patroon van samenle
vingsverbanden te doorgron
den binnen een bepaalde re
gio. Voor Duby is die regio
Noord-Frankrijk.
Zijn keuze voor culturele en
ideologische aspecten boven de
politiek en economie is ook in
„De drie orden" duidelijk aan
wezig. De gedachtenwereld
van de Adalbero en Gerard,
respectievelijk bisschop van
Laon en Kamerijk, zijn uit
gangspunt. Hun opvattingen
worden in één citaat beschre
ven: „Op aarde zijn er sommi
gen die bidden, sommigen die
strijden en sommigen die wer
ken: deze drie vermen een
eenheid en verdragen het niet
van elkaar te worden geschei
den."
In die hektische elfde eeuw,
die periode van grote vooruit
gang, was sprake van wat
Duby noemt, een feodale revo
lutie. De maatschappelijke
driedeling overeenkomstig de
wil van God was tot de draad
toe versleten. De Frankische
koningen die hun macht had
den gebaseerd op rooftochten
en slavernij waren verzwakt.
Hun vroegere roofridders wa
ren burggraven geworden en
hadden zich meester gemaakt
van de koninklijke, feitelijk
goddelijke taken om te waken
over oorlog en vrede. In de
uitoefening van die heerlijke
rechten leverden zij een con
currentieslag met de geeste
lijkheid. Speelbal in deze strijd
was de boerenbevolking. In de
periode dat de theorie van de
trifunctionele maatschappij
openlijk werd verkondigd
nam de strijd tussen de ver
schillende klassen in hevig
heid toe. De boeren verzetten
zich tegen de steeds zwaarder
wegende druk van de heerlij
ke rechten. In dit verzet stond
het meest welgestelde deel van
het volk voorop. Zij wensten
niet gelijkgesteld te worden
met de rest van de boeren
stand.
De ketterij maar ook de
machtsgroei van de cluniacen-
ser monniken, die in een eigen
sociale theorie de positie van
de heilige monniken aan de
top van de hiërarchische pyra-
mide plaatsten, zijn volgens
Duby een gevolg van deze feo
dale revolutie. Een volledige
destructie van maatschappelij
ke ordening wordt door Duby
in „De Drie Orden" beschre
ven. De orde werd hersteld
toen de koning, i.e. de Cape-
tingische dynastie, zich als
plaatsbekleder van Christus
kon installeren. Het ideolo
gisch systeem van het gewijde
koningschap, een systeem dat
in beginsel rustte op ongelijk
heid en gehoorzaamheid, her
stelde de beroering van deze
feodale revolutie. En met de
heerschappij van de Capetingi-
sche koningen over Frankrijk
begint de driedeling van de
maatschappij en de vorming
van de moderne staten.
FRANS BOTHOF
Georges Duby, „De drie or
den. Het zelfbeeld van de fe
odale maatschappij. 1025-
1225." Uitgeverij Elsevier.
Prijs 39,90.
SUMEN KAN RUMEN
„Hij rijmt zich een paard, dat zwaait met z'n staart. Door
dat zwaaien, gaat het waaien. Wat een wind, daar vliegt al
een kind". Even later vliegt de hele klas, compleet met
meester, aan het door Sijmen gerijmde touw door de lucht.
Het begin van een wereldreis, die de klas van Meester al
avonturen belevend via Azië („Goed gezien Mina, dat is
China") en Amerika („Indianen, roept Willem van Maan-
en") uiteindelijk weer terugbrengt in Nederland („Geen
gefrunnik, waar ligt Bunnik").
Alwaar schrijver Kees Stip Sijmen aan het slot van dit
door Thomas Koolhaas rijk geïllustreerde boek bedankt:
„Dank je Sijmen, door jouw rijmen, begrijpen we pas: op
school in de klas, is het vaak erg saai, dus hoor je gewaai,
en zie je een touw, grijp het gauw".
Kées Stip:,, Sijmen kan rijmen", illustraties Thomas
Koolhaas. Uitgeverij Bert Bakker. Prijs ƒ16,90.
DWARS DOOR DE SAHARA
„Dwars door de Sahara
trekken is een geweldig
avontuur, dat je niet zonder
het nemen van de nodige
risico's kunt volbrengen.
Lang niet altijd zijn er we
gen, soms moet je in de gro
te zandwoestijn je weg vin
den aan de hand van ba
kens, autowrakken van hen
die de tocht niet hebben
volbracht. Je raakt gewend
aan al dat fijne gelige zand
rondom, dat overal in gaat
zitten. Je maakt kennis met
de steenwoestijn, het Atlas
gebergte, de speciale plan-
ten- en dierenwereld. Je
reist door oasen, nederzet
tingen, dorpen en stadjes.
En je leert de bewoners van
de Sahara en hun zeden en
gewoonten kennen".
Wat is er bevredigender
dan na het volbrengen van
de zware tocht in verhalen
de tekst duidelijk te maken
wat je beleefde, zag en re
gistreerde. En de vele teke
ningen en schetsen die je
maakte tot in detail uit te
werken. Catherine Cazier
en Rolf Weijburg deden dat
allemaal. Het resultaat is
zeer de moeite waard.
Catherine Cazier en Rolf
Weijburg: „Dwars door de
Sahara". Uitgeverij
Ploegsma. Prijs 27,50.
ALLES OVER POSTDUIVEN
De duivensport mag zich in ons land, maar vooral bij onze
zuiderburen, verheugen in een warme belangstelling. Om
de liefhebbers te behagen hebben de BRT en de Tros de
handen ineengeslagen en tien, met de titel „Zwartje de
postduif" getooide reeks gedramatiseerde documentaires
vervaardigd. De Belgen hebben inmiddels de gehele serie
uitgezonden en de Tros is daar net mee begonnen. Als be
geleiding van de uitzendingen heeft de bekende Jan Her
mans een handleiding samengesteld, die zich evenwel ook
zelfstandig goed laat lezen. Alle facetten van de sport ko
men aan bod, typografisch goed gerangschikt in overzich
telijke hoofdstukken. Je kunt het zo gek niet opnoemen, of
dit vriendelijk geprijsde boek biedt uitkomst.
VRAAG HET AAN HET STOF
Met „Vraag het aan het
stof" verschijnt in Neder
land de tweede roman van
de Amerikaan John Fante
met Arturo Bandini in de
hoofdrol. Eerder werd in
ons land al „Wacht tot het
vooijaar, Bandini" uitgege
ven van de twee jaar gele
den overleden auteur. De
boeken werden aan het
eind van de jaren dertig ge
schreven. De ik-figuur
Bandini, net als Fante een
Italiaanse immigranten-
zoon, zit op een hotelkamer
in de eenzaamheid van het
grote Los Angeles en wordt
heen en weer geslingerd
tussen twee obsessies: een
boek publiceren en de
Mexicaanse kelnerin Camil
la Lopez. Zijn liefde voor de
Mexicaanse ontaardt uitein
delijk in een kwelling. Met
het geld dat hij krijgt voor
publicatie van zijn eerste
verhalen probeert hij het
geluk nog naar zijn hand te
zetten. Als uiteindelijk zijn
boek verschijnt, kan hij het
aan Camilla opgedragen
exemplaar slechts de woes
tijn ingooien, in de richting
waarin zij voorgoed ver
dween.
John Fante: „Vraag het
aan het stof". Uitgeverij
MeulenhoffPrijs 32,50.
FOSSIELEN VERZAMELEN
Fossielen noemt men de versteende overleveringen van
planten en dieren die miljoenen jaren geleden groeiden en
leefden. De oudste zijn 1800 miljoen jaar oud, de jongste
„pas" 10.000 jaar. Dit geeft de verzamelaar van fossielen
een groot werkterrein voor zijn hobby. Te meer daar men
reeds bij bouwputten en steengroeven de mogelijkheid
heeft eenvoudige wijze vondsten te doen. En anders biedt
de handel wel een veelzijdig, relatief goedkoop aanbod. Als
steun bij het speurwerk biedt het in de reeks „Thieme's
zakboeken voor natuurvrienden,, verschenen boekje „Fos
sielen verzamelen" de helpende hand met duidelijke af
beeldingen en beschrijvingen.
Andreas E. Richter: „Fossielen verzamelen". Uitgeve
rij Thieme Zutpen. Prijs 18,50.
HAHAIIA JE VADER
„Hahaha, je vader" is de ti
tel van een bundel teksten
die Ivo de Wijs speciaal
voor kinderen schreef en
voorts teksten waarvan
deze in 1945 te Tilburg ge
boren auteur meende dat ze
alleen voor volwassenen de
moeite waard zouden zijn.
Het boekje,
komische tekeningen van
de hand van Alfons van
Heusden, bevat onder meer
de liedjes die de auteur
maakte voor het theaterpro
gramma „Mevrouw Smit
doet het in d'r broek" en
liedjes die zijn bijdrage
vormden aan de platen en
televisieshows van „Kinde
ren voor Kinderen". Al met
deren de moeite waard i
Ivo de Wijs: „Hahaha, je
vader". Uitgeverij Bert
Bakker. Prijs 19,90.
JOODSE VERHALEN
„Kaddisj" is in het religieuze joodse leven het gebed voor
de stervenden, uitgesproken door de oudste zoon van de
familie. Minder letterlijk, evenwel taalkundig wettig, staat
het woord tevens voor een definitief afscheid van een
vriend of goede zaak. In dit specifieke geval van de schrij
ver Philip Izaëk, van wie onlangs posthuum een bundel
verhalen is verschenen. Het betreft indringend geschreven
vertelsels, die uiteenlopende figuren uit het joodse leven
neerzetten. Mensen, die aan verdrukking en vernedering
niet ontkwamen, maar wier kracht schuilt in een groot ge
duld en groot geloof. Wijze mensen, die zich zachtmoedig
staande weten te houden in het leven. Dat is het geheim
van deze verhalen, dat ze ondanks de vaak zwaarmoedige
sfeer toch een zekere blijheid uitstralen.
Philip Izaak: „Kaddisj". Uitgeverij Kruseman. Prijs
ƒ24,50.
