„Overdragen van
geloof is niet onze
taak"
BTTïïTI
TAFEL
Priesterwijding
in Rotterdam
Legalisering van euthanasie
leidt tot onvrijwillige keuze
fieidócSomcwit
or
kerk
wereld
Bisschop Martin Kruse
nieuwe EKD-praeses
Gi
weer
ACHTERGROND
£&tdóc6oma*it
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1985 PAGINA 2
Frankfortse joden willen Anne Frankhuis
Met grote instemming heeft de nu nog rond 5000 leden tellende
Joodse Gemeente van Frankfort aan de Main het voornemen
van het stadsbestuur begroet, een huis aan te kopen waarin het
gezin van Otto Frank heeft gewoond. Het gezin bewoonde de
beganegrond-verdieping van 1931 tot maart 1933, waarna het
vertrok naar Amsterdam op de vlucht voor de nazi's. Het in
haar onderduiktijd bijgehouden dagboek maakte een dochter
uit het gezin Frank, Anne, wereldberoemd. De Joodse Ge
meente heeft bij de gemeenteraad bepleit van het huis een per
manent museum te maken onder de naam Anne Frankhuis.
Zijn gemeente had het kunnen kopen voor 1,2 miljoen gulden
maar kon deze prijs niet opbrengen.
Vredesweek in de DDR
Zondag begint met tal van godsdienstige plechtigheden de zes
de vredesweek van de protestantse kerken in de DDR. De vre
desweek, die tot 20 november zal duren, heeft dit jaar als the
ma „Vrede komt voort uit gerechtigheid". Tijdens de vredes
week die tegelijkertijd ook in talrijke kerken in de Duitse
Bondsrepubliek wordt gehouden, zullen in de plaatselijke ge
meenten onder meer discussiebijeenkomsten en gebedsdiensten
worden gehouden. De protestantse kerk van West-Berlijn
houdt een vredesweek van 14 tot 20 november. Het thema
daarvan is gelijk aan dat van de Oostduitse vredesweek. De
Evangelische Kerk van Duitsland en de Bond van Evangeli
sche Kerken in de DDR hebben samen een opzet van een ge
bedsdienst voor de vrede uitgewerkt.
Niemand in deze
wereld zou iets
ondernemen wanneer
hij niet zichzelf liet
leiden door verkeerde
ideeën
Henri de Montherlant
De nieuwe praeses van de EKD Martin Kruse
Bisschop Martin Kruse (56) van West-Berlijn is de
Praeses (voorzitter) van de raad (moderamen) van de Evan
gelische Kerk in Duitsland (EKD), de belangrijkste Duitse
kerk. Met ruime meerderheid koos de EKD-synode Kruse
tot opvolger van bisschop Eduard Lohse, die niet herkies
baar was.
Kruse was als enige kandidaat voor deze functie voorgedra
gen door de raad van de EKD. Bisschop Hans-Gernot Jung
van Kurhessen-Waldeck. de enige kandidaat voor het vice-
voorzitterschap, werd eveneens met grote meerderheid ge-
De nieuwe EKD-praeses werd op 21 april 1929
neesgezin geboren. Sinds 1977 is hij bisschop va
West-Berlijn. Vanaf 1979 is hij lid van de raad
In 1983 werd hij in Vancouver gekozen
mite van de Wereldraad van Kerken.
Kruse. die voor zes jaar is benoemd, staat bekend als een
iemand die liever samenbindt dan mensen buitensluit. Be
halve zijn activiteiten in het bestuursorgaan van de Wereld
raad heeft hij brede oecumenische ervaring doordat hij deel
neemt aan de gesprekken tussen de EKD en de Rooms-Ka-
tholieke Kerk. Verder kent hij als bisschop van West-Ber
lijn de Evangelische Kerk in de DDR goed.
de^EKIHn
in de EKD.
het Centraal Co-
Positie hervormde predikant
is wellicht te beschermd
Nu de rechtspositie van leraren en ambtenaren in onze sa
menleving minder beschermd is geworden, moet de vraag
worden gesteld of de positie van predikanten in de her
vormde kerkorde misschien al te beschermd is. Moet niet de
mogelijkheid worden geschapen om sneller te kunnen optre
den tegen predikanten die in hun gemeente of ander werk
verband niet meer functioneren. Nu zijn vaak de gemeenten
daarvan het slachtoffer.
Dit schrijven de visitatoren-generaal der Nederlandse Her
vormde Kerk in hun vijfjaarlijks overzicht 1980-1984. dat
deze maand op de hervormde synode aan de orde komt. De
laatste tijd moet nogal eens gebruik worden gemaakt van de
procedure f3-30. Dit artikel in de kerkorde regelt de ge
dwongen losmaking van predikanten die niet goed functio
neren, maar weigeren een andere gemeente te zoeken. Visi
tatoren stellen voor een onderzoek te houden naar de uit
werking van deze procedure.
Gemeenten aarzelen vaak een beroep op deze procedure te
doen, zo voegt een woordvoerder van de Hervormde Kerk
hieraan toe. zowel om emotionele als om financiële redenen.
Een gemeente is namelijk verplicht zo'n predikant nog an
derhalf jaar te betalen als hij geen andere gemeente vindt.
De vergelijking met leraren en ambtenaren in rechtspositie
hangt samen met het feit dat bij de salariëring ook het voor
beeld van deze beroepen wordt gevolgd, aldus de woord
voerder.
TALRIJKE SCHOOLCATECHETEN BISDOM ROTTERDAM:
Bijna de helft (43 pro
cent) van de schoolcate-
cheten in het bisdom
Rotterdam ziet het niet
als zijn taak het christe
lijk geloof over te dra
gen. Catecheten met deze
opvatting van hun werk
vinden het in het alge
meen niet zo erg wan
neer de leerlingen zich
later weinig aan de cate
chese gelegen laten lig
gen. Ook rekenen zij het
niet tot hun taak de kin
deren te leren bidden.
Bijna driekwart van deze
groep is jonger dan 31 jaar,
terwijl nog geen kwart ker
kelijk actief is. Wel hebben
deze schoolcatecheten een
nogal sterk op maatschappe
lijke solidariteit gerichte on
derwijsvisie.
Dit blijkt uit een proefschrift
in de sociale wetenschappen,
dat donderdag aan de Katho
lieke Universiteit te Nijme
gen is verdedigd (A. W M.
Claassen, „Schipperen tussen
school en kerk. Een onder
zoek bij onderwijsgevenden
van katholieke basisscholen
naar de situatie van de he
dendaagse schoolkatechese
tegen de achtergrond van
haar geschiedenis"). Claassen
heeft in het bisdom Rotter
dam zijn onderzoek uitge
voerd op 31 scholen, die een
redelijke afspiegeling van het
bisdom vormen.
Zowel kerk- als staatsrechte
lijk valt de inhoud van de
schoolcatechese onder ver
antwoordelijkheid van de
kerk. In de jaren '60 werd
(met instemming van de RK
Kerk) de schoolcatechese
meer en meer geïntegreerd
in het gewone onderwijs,
waardoor de kerk een deel
van haar macht terzake ver
loor. Bij het geven van de ca
techese wil bijna een derde
deel van de catecheten (de
promovendus spreekt van
„katechetici") geen rekening
houden met de visie van de
plaatselijke pastor en 60 pro
cent met die van de bisschop.
De meeste catecheten lijken
de kerkelijke inbreng alleen
te waarderen wanneer deze
niet tegen hun eigen benade
ring indruist, aldus Claassen.
Zorgen paus
rooms-katholieke scholen
leidt hier en daar tot vertroe
beling van de katholieke
identiteit. Uit respect voor
kinderen van een ander ge
loof of zonder kerkelijke bin
ding wordt steeds minder
aandacht gegeven aan de
overdracht van het geloof.
Vooral de catechese is vaak
„uit de school verdwenen".
Dit zei paus Johannes Paulus
II tijdens een symposium, dat
deze week in het Vaticaan
over het rooms-katholiek on
derwijs wordt gehouden. Hij
wees er op dat het onderricht
in de christelijke godsdienst
op katholieke scholen een
centrale plaats moet hebben.
Dit moet geschieden in over
eenstemming met het kerke
lijk leergezag en met eerbied
voor het geheim Gods, aldus
de paus.
Biechtvader van
Mussolini
overleden
Op 72-jarige leeftijd is in Bu
enos Aires „pater Eusebio"
overleden, tijdens de nada
gen van de Italiaanse dictator
Mussolini diens biechtvader.
De geallieerden Rome had
den toen al Rome bezet, ter
wijl de fascisten de „repu
bliek van Salo" overeind
trachtten te houden. De le
gendarische pater, die eigen
lijk Sigfreddo Zappaterreni
heet, was achtereenvolgens
geestelijk verzorger van de
artillerie, van de Alpenjagers,
nadat Italië zich had ge
schaard aan de kant van Hit-
ler-Duitsland. Direct na de
nederlaag van Italië werd hij
tot dertig jaar gevangenis
straf veroordeeld. In 1946
kreeg hij echter al de kans
Argentinië af te reizen, waar
hij geestelijk verzorger was
in een ziekenhuis.
Mgr. R. Ph. Bar, bisschop
van Rotterdam wijdt
morgen om tien uur in
de kathedrale kerk aan
Paul van Blijswijk
de Mathenesserlaan Joost
van der Mee (24), zoon
van de vorig jaar overle
den Leidschendamse
huisarts P. van der Mee,
tot priester.
Daarnaast zal bisschop
Bar Paul van Blijswijk
(32) uit Den Haag wijden
tot permanent diaken,
een ambt dat open staat
voor gehuwde mannen.
Joost van der Mee werkte
sinds vorig jaar, toen hij tot
diaken werd gewijd, in de
parochie van de H. Geest te
Alphen aan den Rijn. Na het
behalen van het gymnasium^
diploma studeerde hij aan het
seminarie Rolduc te Kerk-
rade. Op zondag 10 novem
ber draagt hij om tien uur in
de kerk van de H.H. Petrus
en Paulus aan de Sluiskant
in Leidschendam zijn eerste
H.Mis op.
Joost van der Mee
Na de viering is i
heid tot feliciteren. Om half
zes zal kapelaan Van der Mee
in de kapel van het bejaar
dencentrum Mariënpark een
danklof opdragen.
Van Blijswijk uit Den Haag is
gehuwd en vader van een
dochter. Hij is juridisch be
leidsmedewerker bij het mi
nisterie van financiën in Den
Haag. Van Blijswijk werd
eveneens opgeleid in Rolduc.
Als stagiair werkte hij tot nu
toe in de parochie St. Antoni-
us Abt in Scheveningen.
Gereformeerde Kerken
Aangenomen de benoeming
per 1-1-1986 door de particu
liere synode Drenthe t.b.v.
jeugd- en jongerenpastoraat
parttime J .L. Bakker, pasto
raal assistent te Hardegarijp,
parttime. Beroepen te Wom-
mels parttime W. Loosman
kandidaat aldaar die dit be
roep heeft aangenomen.
Nederlands Gereformeerde
Kerken
Beroepen te Marknesse in
combinatie met Zwartsluis
H. J. Zuidhof te Breukelen.
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen te Uithuizen J.
Bakker te Kolderveen en
Dinxterveen. Bedankt voor
Aalsmeer H. Mast te De Lier.
Toegelaten tot evangeliebe
diening: A. C. Kooyman, Re-
gentesselaan 59 in Den Haag;
A. Palland, Kerkwetering 3
in Mastenbroek. Toegelaten
tot evangeliebediening en be
roepbaar: L. W. Nijendijk,
van Limburg Stierumstraat 2
in Woerden; B. F. Verschue-
rer, Mariënwaard 12 in
Beesd.
Ontvoerder legt
losgeld in
biechtstoel
Elf jaar na de ontvoering van
Ilaria Melloni heeft een van
haar ontvoerders zijn deel
van het losgeld teruggegeven.
Hij legde bankbiljetten ter
waarde van 120 miljoen lire
(ruim 200.000 gulden) in een
biechtstoel in d.e kerk van de
H. Francesca in Milaan. In
een bijgevoegde brief aan de
famlieleden van Ilaria Mello
ni laat de ontvoerder weten
dat hij berouw heeft over zijn
daad. Het meisje Ilaria Mello
ni, die op het moment van de
ontvoering 20 jaar was, werd
in 1974 in Verona ontvoerd.
Zij werd acht dagen later vrij
gelaten, nadat een losgeld van
250 miljoen lire (ruim 400.000
gulden) was betaald. Zij liet
dat i
ontvoerders haar had gezegd
dat hij het geld voor een in
vestering nodig had maar dat
hij het later terug zou geven.
POLITICUS-HUISARTS FROUWKE LANING:
Als euthanasie in bepaalde ge
vallen mogelijk moet zijn,
moeten de voorwaarden daar
toe dan ook nauwkeurig in de
wet worden omschreven?
Nee, zegt het CDA-Tweede
Kamerlid mevrouw drs.
Frouwke Laning-Boersema,
huisarts in Den Helder.
In het IKON-tele visiepro
gramma „Daar sta ik voor"
(vrijdagavond 22.45 uur Ned.
II) verdedigt ze dit standpunt
aan de hand van een stelling.
Deze luidt: „In onze samenle
ving geldt de grondregel dat
menselijk leven, ziek of ge
zond, beschadigd of onbescha
digd. bescherming verdient.
Legalisering van euthanasie
zal die grondregel aantasten
en ongewild die zekerheid
van bescherming ondermij-
den".
Ter verdediging van haar
stelling zegt mevrouw La-
ning, lid van de Nederlands
Gereformeerde Kerk, onder
meer dat de individuele vraag
van een patiënt om levens
beëindiging nooit mag wor
den vertaald in gemeenschap
pelijke regelingen. Want, al
dus mevrouw Laning, daar
door komen mensen die niet stellen
proces-verbaal
want: mogen wij wel zoveel f?en gevonden kunnen wor-
zorg, geld en middelen vragen den om enerzijds euthanasie
i de gemeenschap als eut-
strafbaar te houden en ander-
hanasie 6to7h"mag? deze de voor arts en familie
wordt het récht op ze<jr belastende juridische ge-
- er volgen van het misdrijf eut-
an hanasie te beperken.
de Mevrouw Laning blijkt
zijn "laatste' le- Prc6ram.ma veel tegenaan-
zorg een gunst. En zo
geen sprake meer z
een vrijwillige keuze
het
die
aldus
ders te hebben: verpleegkun
digen, de Leidse ziekenhui-
de vraag spredi:kant
vensfase
Laning.
Geconfronteerd
of zij als arts dus nooit zal
gaan op een verzoek f
hanasie. zegt ze dat er nooit in
het algemeen over levens-
beëinding gesproken kan dere visie horen. Hun argu-
M. W. van Beinum, collega-
'eu't- huisartsen, de jurist mr. E.
Sutorius laten tijdens „Hier
volstrekt
worden. Het gaat om de indi
viduele mens. Ze kan zich
omstandigheden voorstellen
waarin ze met dieHÉHHi
zijn laatste w
consequentie
dat de arts daarmee
menten tégen de Helderse
huisarts doen niet altijd recht
aan naar mening. Zo wordt
haar verweten de problema-
meegaat. De van eer! patiënt in de
haar visie is laatste fase niet te onderken-
Mevrouw Laning en Erik Jurgens, vanavond in het IKON-programma ,,Daar sta ik
voor".
Laning
drijf pleegt. Want euthanasie duidelijk heeft gemaakt wél
moet immers verboden blij- recht te willen doen aan men-
ven sen voor wie langer leven een
Met het openbaar ministerie hopeloos lijden betekent,
zou een regeling moeten wor
den gemaakt zodat niet, zoals Een ander aspect van haar vi-
het nu gebeurt, de politie sie komt in de discussie onder
komt om een onderzoek in te leiding van Erik Jurgens ook
niet zo optimaal tot uiting.
Dat is de „uitstraling" van ge
legaliseerde euthanasie naar
de voorliggende fasen van het
terminale stadium. Feitelijk
komt haar zorg neer op angst
voor aantasting van het recht
op leven van bijvoorbeeld ge
handicapten. Vooral als er in
het rapport van de staatscom
missie sprake is van „geeste
lijk lijden", zijn de zorgen van
mevrouw Laning te begrijpen.
Veel van het „weerwerk" dat
haar in het programma wordt
geboden raakt wezenlijk niet
de kern van het betoog van
mevrouw Laning. Wel blijkt
dat bijvoorbeeld voor collega
artsen de weg die zij wijst, on
begaanbaar is. Zij willen niet
leven met de gedachte dat een
uiterst humane daad „onder
gronds" gedaan moet worden.
Door het strafbaar houden
van euthanasie lijden mensen:
patiënten, artsen en familie
extra.
Zoals met de meeste program
ma's waarin zulke onderwer
pen aan de orde komen, wor
den vanavond geen „laatste
antwoorden" gegeven. Wel is
deze tweede aflevering van
„Daar sta ik voor" erg de
moeite waard. Het verhaal
van de politicus-huisarts La
ning is authentiek en geeft di
mensies van het euthanasie
vraagstuk aan, die gemakke
lijk vergeten worden.
LUTSEN KOOISTRA
Brandweer, slepend conflict
ABC
De uitspraak in kort geding, dat de brandweer in Amsten
dam onder verantwoordelijkheid van de ambtenarenbond
AbvaKabo niet mag overgaan tot verscherpte acties, bete
kent geenszins het einde van het arbeidsconflict. Integen
deel, hét dreigt een slepende affaire te worden. Minister
Rietkerk is niet van plan in de geldbuidel te tasten om te
voldoen aan eisen, waarmee enkele tientallen miljoenen gul.
dens gemoeid zijn. De gemeenten zijn niet in staat
tuele toeslagenregeling te betalen. En de brandweerlieden
boos en teleurgesteld over de uitspraak van de president van
de Amsterdamse rechtbank, sluiten hardere acties buiten
verantwoordelijkheid van de ambtenarenbond AbvaKabo
niet uit. Ze overwegen voorts massale ziekmeldingen, een
kunstje dat de actievoerders van de regelaars van het lucht
verkeer hebben afgekeken.
VC
nin
iutt:
ieke
De romantische verhalen over het werken bij de brand-rn^|'
jongensdroom van menigeen blijken niet U
kloppen. Het is hard ploeteren en de wisseldiensten vragei
veel ongemak. Het vervroegd afzwaaien op 55-jarige leef
tijd verguldt de pil kennelijk niet voldoende. Het ziekte
hoog en veel brandweerlieden moeten al vooi
hun vroege vut worden afgekeurd,
(ampsi
Er zitten twee kanten aan die klachten: de brandweer vindlac* n
de werkdruk te groot, maar stelt bok dat er te veel werhaS Y'
moet worden verzet voor te weinig geld. Daaruit blijkt dat d(
brandweer en de ambtenarenbond AbvaKabo twee verschil!
lende richtingen op konden om een oplossing te zoeken
Brandweer en bond hebben er voor gekozen meer geld te ei-
hadden ook opnieuw kunnen vragen om meei
wie het werk verdeeld had kunnen worden;
Dat laatste zou een goede büdrage zijn tot het streven
betere verdeling van het beschikbare werk over zovefij
mogelijk
Bc
<nd F
otter
:hole
ng v
tuatii
Itrecl
elfde
iareze
De ambtenarenbond heeft echter al laten weten „vaart t<^aar
zullen zetten achter de algemene eis toeslagen voor alle onre eer
gelmatig werkende ambtenaren en trendvolgers te verho er n:
gen". Die eis gaat dan gelden voor reeksen beroepen, zoal en
die van buschauffeur, onderhoudsmonteur en personeel ii
ziekenhuizen en bejaardenoorden. Brandweermensen mogei
dan al op achterstand staan ten opzichte van veel van hui
gemeentelijke collega's, aldus een fondsbestuurder, de groej5 ^et
ambtenaren en trendvolgers als geheel heeft weer
terstand ten opzichte van het bedrijfsleven, die ook mi
worden recht getrokken.
Doshei
ebbei
njs i
at jaa
HET ziet er naar uit dat de AbvaKabo de brandweer hanamerl
teert als speerpunt voor nieuwe acties. Inwilliging van di otT
het kabinetsbeleid onderuit halen. Dat beleid gaa>ne®*
uit, dat voor ambtenaren en trendvolget
slechts sprake kan zijn van handhaving van de koopkrach
omdat het hun werkgever in laatste instantie schatkisttx reinig
waarder Ruding nog steeds bar slecht gaat. Een nieuw og
loongolf zou het zo zorgvuldig uitgestippelde beleid van looi e!
matiging doorkruisen, de arbeidskosten opjagen, de inflat
aanwakkeren en een tegenslag betekenen bij de werkloos jü"
heidsbestrijding.
Het is te hopen dat de ambtenarenbond die verkeerde keub™'
voor meer geld in plaats van voor meer arbeidsplaa
niet zal hanteren als leidraad bij de verdere onderhan intrek
delingen met werkgevers en overheid. Helaas tonen d Maar
werkgevers in het algemeen weinig enthousiasme bij voor
stellen om tot herverdeling van werk te komen. Naar ma{
worden gehoopt zullen de werknemersorganisaties die on
juiste houding niet overnemen.
(bof
Aanhoudend
onbestendig
DE BILT (KNMI) Dit
weekeinde is er weinig of geen
zon. Er zijn flinke perioden
met regen en er staat vrij veel
wind. Zaterdag is het nog vrij
zacht met een middagtempera-
tuur van ongeveer 13 graden.
Daarna daalt het kwik en na
het weekeinde vallen de maxi
ma terug naar omstreeks 7
graden. De neerslag valt dan
uit buien.
Bepalend voor het weer is een
oceaandepressie, die zaterdag
boven de Britse eilanden ver
wacht wordt. Voor de depres
sie uit stroomt vrij zachte,
maar vochtige lucht naar onze
omgeving. Zondag trekt de de
pressie de Noordzee op. De
wind gaat dan
zuid
njge
west en voert minder zach
lucht aan. De scheidingsli °"d
tussen de zachte lucht aan «enj
voorzijde en de koudere lucl |itstel
i de achterzijde van de di3'1"'
pressie wordt gemarkeei
door bewolking en regen. I
scheidingslijn ligt het he
weekeinde dicht bij of ovi
land. De regenkansen zi
dan ook zeer groot. Bovendi* I
ontwikkelen zich in de kouq
lucht talloze buien, zodat
de overgang van zach
ar koude lucht af t
gen valt. De middagtemper
tuur ligt zondag rond 9 grade
Na het weekeinde stroomt
koude lucht verder over Eur c
pa uit. Het is dan wisselei
bewolkt en er vallen buie
mogelijk zelfs met hagel,
temperatuur is te laag voor
tijd van het jaar. In de nac
i vroege ochtend treedt m
gelijk vorst aan de grond op,
Goudse salade
bietensoep met
brood en
kruidenboter
vegetarisch
Voor twee personen hebt u
nodig: 200 g Goudse kaas
(naar smaak jong, belegen
of oud), trosje druiven, 1
lepel mayonaise, 1 lepel
yoghurt, zout, peper, 1
theelepel torna tenketch up,
azijn, (paar blaadjes sla);
1 liter water, 2 groente
bouillontabletten, 250 g
rauwe bieten, 250 g aardap
pelen, 1 ui, 15 g margarine,
150 g witte kool, 1 prei,
zout, peper, ketjap;
(stok)brood, portie, naar
behoefte;
50 g boter, 1 lepel water, 1
theelepel citroensap, sjalo
tje, knoflook, peterselie,
zout, peper.
Snijd de kaas in blokjes
reepjes. Ontvel en ontpit
druiven of was ze alleei
Meng de mayonaise met yog
hurt, zout, peper en tomatei
ketchup. Schip kaas en dru
ven door het sausje en maa
het mengsel op smaak af mi
zout, peper en azijn. Leg d
salade (desgewenst op ee
sla bedje) op een bordje of
een coupe.
Schil de bieten, rasp ze gri
en kook ze een half uur
de aardappelen in het wate
met de bouillontablettei
Fruit in een ruime braadpai
de kleingesneden ui licht
bruin, voeg de fijngesneden
kool toe en smoor de groen
ten tien minuten. Stamp t
gare aardappelen fijn en do
het aardappel-bietenmengst
bij de gesmoorde groente^
Voeg de zeer kleingesneden
prei toe en laat de soep
vijf minuten koken. Maa
het gerecht op smaak af r,
zout, peper en ketjap.
Roer de boter zacht, v<
druppelsgewijs water en
troensap toe en doe er n,
smaak geperste knoflooï
fijngesneden sjalot, kleinge
knipte peterselie, zout en pé
per bij.
Geef het brood al of niet i
roosterd.
JEA NI
Prir
FR
