korting
Edward Koch haalde New York uit de goot
Poolnach t in Moermansk wordt duur betaald
MEUBELEN
BUITENLAND
Eeidóc Soman t
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1985 PAGINA
fÏÏË
POPULAIRE BURGEMEESTER KLAAR
VOOR DERDE AMBTSTERMIJN
CHI
KIL
NEW YORK Toen het
Democratische Congreslid
Edward Koch in 1975 be
sloot deel te nemen aan
de verkiezingen voor het
burgemeesterschap van
New York, stond de
grootste stad van de Vere
nigde Staten aan de rand
van het faillissement. De
begroting vertoonde een
tekort van ruim een mil
jard dollar en 40.000 amb
tenaren, onder wie brand
weerlieden, politieagenten
en onderwijzers, waren
zojuist ontslagen. In een
periode van tien jaar wa
ren 600.000 arbeidsplaat
sen verloren gegaan. De
bouwnijverheid was prak*,
tisch stil komen te liggen.
De regering van de Republi
keinse president Gerald Ford
maakte geen aanstalten de
stad te hulp te komen. De
„Daily News" bracht het
nieuws onder de inmiddels be
roemd geworden kop „Ford
tot stad: Val dood" (Ford to
city: Drop dead).
Thans, tien jaar later en na
twee ambtsperioden van Koch,
is New York er weer bóven
op. De begroting is in even
wicht, de leningen konden dit
jaar voortijdig worden afge
lost, er zijn 300.000 arbeids
plaatsen bijgekomen, er wer
den 170.000 woningen gereno
veerd of nieuw gebouwd en er
is ruim vier miljoen vierkante
meter kantoorruimte bijgeko
men. Op Manhattan schieten
de wolkenkrabbers uit de pe
perdure grond.
Het aantal ernstige misdrijven
is sinds 1981 met 20 procent
gedaald en het aantal politiea
genten, in 1979 gedaald tot
22.000, ligt nu weer op 30.600,
evenveel als vlak voor de gro
te crisis. De uitgaven voor on
derwijs en vorming zijn van
2,9 tot 4.9 miljard dollar per
jaar gestegen en het inwoner
tal, dat van acht naar zeven
miljoen was gedaald, neemt
Mateloos geliefd
De cijfers zijn niet alle op het
conto van Ed Koch te schrij
ven. Het dalende aantal mis
drijven bijvoorbeeld wordt
vooral in verband gebracht
met het feit dat er steeds min
der jongeren in New York wo
nen. Maar de bij de Newyor-
kers mateloos populaire burge
meester is er wel in geslaagd
de successen aan zijn naam te
koppelen.
De Democratische Partij heeft
Ed Koch met 64 procent van
de stemmen opnieuw aange
wezen als kandidaat voor de
burgemeestersverkiezing op 5
november aanstaande. De ver
kiezing zelf wordt vrij alge
meen gezien als een formali
teit aangezien het aantal De
mocratische kiezers in deze
stad vijf maal zo groot is als
het Republikeinse kiezers
corps. Veel belangrijker voor
het burgemeesterschap van
New York.is de uitslag bij de
Democraten zélf. Dat Koch de
kandidaat zou worden, was
niet zo'n verrassing. Wel was
opmerkelijk de marge tussen
hem en zijn naaste rivalen.
Koch kreeg maar liefst 64 pro
cent van de stemmen tegen 19
f>rocent voor zijn naaste be-
aagster, Carol Bellamy.
De 60-jarige Koch had bij deze
verkiezingscampagne alle
troeven in handen. Bijna zon
der uitzondering werd zijn
kandidatuur door de media ge
steund, van de grote „New
York Times" tot aan de kleine
Duitstalige „Aufbau". Koch
wist probleemloos zes miljoen
dollar bijeen te brengen voor
zijn campagne; Bellamy kwam
met moeite aan een miljoen.
In het voordeel van Koch
sprak vooral dat hij zich niet
alleen met de verkiezingen in
de stad laat zien. Er is geen
open luchtconcert waar de
burgemeester niet bij is. Zijn
autobiografie, „Mayor", heeft
wekenlang nummer één ge
staan in de bestsellerslijst. Hij
loopt met evenveel gemak
mee in de kop van de „Gay
Parade" van de Newyorkse
homofielen als in de „Steuben-
parade" van Duitse immigran
ten. Hij beschikt bovenal over
een enorm doorzettingsvermo
gen en heeft een perfect ge
voel voor het uitkiezen van
medewerkers. Slechts eenmaal
in zijn lange carrière hebben
deze eigenschappen Ed Koch
in de steek gelaten. Dat was in
1982 toen hij bij de voorver
kiezingen voor het gouver
neurschap van New York door
Mario Cuomo werd verslagen.
Geen maagzweer
„Grof, kwetsend en oneven
wichtig", noemde de New
York Times Ed Koch ooit.
Niettemin kreeg de burge
meester de steun van de krant.
Koch is het voor een deel wel
eens met die typeringen. „Ik
ben niet het type dat maag
zweren krijgt", schrijft hij in
zijn biografie. „Meestal krijgen
anderen ze van mij".
In zijn derde ambtstermijn zal
Koch evenwel niet op zijn lau
weren kunnen rusten. Want
zo gunstig als het er met de
staa op een aantal terreinen
bijstaat, zo bedroevend is ge
steld met andere zaken. De
bouwstroom op Manhattan
heeft bijvoorbeeld duizenden
bewoners verdreven, die de
astronomisch hoge huren niet
meer kunnen betalen. De
nieuwe, vaak hooggekwalifi
ceerde arbeidsplaatsen in de
dienstverlenende sector zijn
niet toegankelijk voor de
slecht opgeleide leden
minderheidsgroepen.
veer een kwart van de bevi
king leeft onder de officië]
armoedegrens, 40 procent
de leerlingen van de hij
schools heeft na het diploi
geen werk en de ondergrondsi"ai
vromen t
Inge «akt
vo| chillem
ij( ehouwi
a, neldde
iel ierken
om jn Vo
desolate toe °°r d®,
Koel th
lodlt' N
Deze misstanden, door
tegenstanders de afgelopejjal
maanden onophoudelijk
voren gebracht, hebben
welijks invloed op de popular jei
teit van de burgemeester.
Koch zelf wil er kennelijk
nog een vierde ambtsterm!
aan vastknopen, getuige
uitspraak: „Er is geen baa
met zoveel opwinding, uitdj
ging en bevrediging als
c oo
York
Net
,oni
J; and
oor
Burgemeester Edward Koch van New York: 's ochtends bestuurt
hij de stad, 's avonds op een liefdadigheidsbal danst hij met Liza
Minnelii.
*fedi
MOERMANSK Ner-
gens in de Sovjet-Unie zie
je zoveel neonverlichting
als in Moermansk. Blau
we, rode en groene lich
ten flitsen aan en uit in de
schemerige duisternis van
de poolnacht: advertenties
voor de Russische lucht
vaartmaatschappij Aerof-
lot, de Arctische scheep
vaartmaatschappij en tek
sten die de deugden van
het Leninisme verkondi
gen. Het kille licht werpt
een spookachtige gloed
over de groentenstalletjes
in de straten, waar voor
drie gulden vijftig per
stuk nog altijd verse ci
troenen te verkrijgen zijn.
Moskou moet het al we
kenlang zonder doen.
Er liggen ook verse tomaten
en komkommers, afkomstig
uit de enorme kassen van de
staatsboerderij in de buurt,
waar de bezoekers met trots
verteld wordt dat nergens in
de Sovjet-Unie de produktie
hoger ligt dan hier. En de in
woners van Moermansk kun
nen zich de hoge prijzen voor
de produkten veroorloven,
dankzij de bonus die zij ont
vangen voor het werken en
wonen in deze noordpoolstad,
waar de poolnacht tien weken
duurt.
Men verdient hier over het al
gemeen twee maal zo veel als
in Moskou. De manager van
de kassen krijgt bijvoorbeeld
achthonderd roebel per maand
(ruim drieduizend gulden),
„net zoveel als een minister",
zegt hij op enigzins be
schroomde toon. Officieren uit
de koopvaardij of de visserij
verdienen minimaal zeshon
derd roebel, driemaal zoveel
als het gemiddelde arbeiders
loon elders in het land. Matro
zen die de Noordelijke IJszee
bevaren, krijgen elke maand
duizend roebel mee naar huis.
Het is dan ook geen wonder,
dat Moermansk een van de
rijkste steden van de Sovjet
unie is. De warenhuizen zitten
volgepropt met koelkasten,
kristallen glasserviezen en
Oorlogskind
Maar het is niet alleen luxe
dat hier blinkt. In de etalage
van de Univermagwinkel in
de Leninstraat liggen marine
hemden, warme joppers en
elegante matrozenpetten. De
straten zijn gevuld met in
zwart uniform gehulde mari
ne-officieren, want hoewel er
in de haven van Moermansk
slechts koopvaardijschepen en
vissersboten liggen, is vlak om
het hoekje van het lange fjord
het hoofdkwartier van de
frootste marinevloot van de
ovjet-Unie gevestigd.
Moermansk is altijd een „oor
logskindje" geweest, sinds de
stad zeventig jaar geleden ont
stond. In die periode werd de
Tsaren regering aangevallen
door het leger van de Duitse
Kaiser en had de Russische ar
tillerie een nijpend tekort aan
munitie. De Britse en Franse
bondgenoten konden Rusland
niet bevoorraden via de Oost
zee. die geblokkeerd was door
de Duiste vloot en ook niet via
de Dardanellen, die door de
Turken bezet was. De nieuwe
Transsiberische spoorlijn had
maar een beperkte vervoers
capaciteit en de traditionele
Russische haven aan de Noor
delijke Ijszee, de haven van
Archangelsk, was voor de
helft van het jaar onbereik
baar door ijs.
Tot dat moment had de rege
ring altijd geweigerd gebruik
te maken van de warme golf
stroom, die dit kleine hoekje
van de noordpool de hele win
ter door ijsvrij houdt. Maar in
1915 waren Oostenrijkse
krijgsgevangenen en Chinese
arbeiders druk bezig met het
aanleggen van een spoorlijn
naar de nieuwe havenstad. Tij
dens de Eerste Wereldoorlog
verscheepten de Russische
bondgenoten zo'n vijf miljoen
ton aan voorraad naar de
nieuwe haven.
In Noorwegen, op een afstand
van minder dan tweehonderd
kilometer van Moermansk,
zijn nu de elektronische radar-
bases van de NAVO gevestigd,
die de grootste collectie mili
taire hardware van de Sovjet-
Unie in de gaten moeten hou
den. De Sovjetvloot in Moer
mansk bestaat uit 212 schepen.
180 onderzeeërs (waarvan 41
raketten kunnen lanceren) en
ongeveer vijfhonderd marine-
vliegtuigen. In oorlogstijd
moet deze vloot de Russische
kernonderzeeërs escorteren
naar hun gevechtsposities en
de Amerikaanse konvooien te
genhouden, die de NAVO-
partners zouden willen be
voorraden.
Raketbases
In het lange fjord van Moer
mansk ligt ook het schierei
land Kola, waar de militaire
vliegvelden, radarnetwerken
en raketbases gevestigd zijn.
„Het is geen geheim dat dit de
basis van de noordelijke vloot
is", aldus Alexander Dubrovin,
de eerste secretaris van het ge
bied. „Haar taak heeft een zui
ver defensief karakter: het be
schermen van ons grondge
bied. We houden wat ons eco
nomische leven betreft geen
rekening met de basis, die
zelfs ook niet opgenomen is in
ons vijfjarenprogramma. Dat
heeft de toekomst als uitgangs
punt en de toekomst
gesubsi net
r witenl
van dromen,
pen vrije noord
plannen ook mogei
zeggen, de enorme hoeveel chte
heid geld üit de staatsfondsei uitenl;
die Moermansk binnenstroom pt rap]
sinds het begin van de explo onkeri
sieve groei van de Sovjet-vlc
na de Cubaanse crisis i Irinkrr
stille getuige van het stra k
tegische belang van dit kleini nderv
hoekje van Rusland. De hogi e gro
lonen, de kassen die 1
worden
dieerde elektriciteit, de neon ikaans
reclames en de goed lopend< nvloec
winkels maken allemaal dee
de prijs die Moskot
moet betalen voor de Sovjet andse
vloot.
ieel-ei
Op hun manier geven de Rus Vegvlc
dit ook toe. Moermansk i eUrsre
stedenband aangegaai \e
met de Amerikaanse marine gotor.
basis Jacksonville, de thuisha
ven van de oorlogsschepen di erend
in oorlogstijd de taak hebbet andse
de konvooien voor de NAVC ;0nam
te begleiden en daarbij eei narktj
rendez-vous met de onder jeschil
zeeërs uit Moermansk kunnei age p
verwachten. )rodul
MARTIN WALKEI
Copyright The Guardiai
Volgende week komt onze nieuwe meubelkoliektie '86 binnen.
Er moet ruimte komen. Veel van onze winkelvoorraad gaat daarom
weg voor sterk verlaagde prijzen.
Tientallenbankstellen
Klassiek en modern. 2- en 3-Zitsbanken en losse fauteuils.
Sommige met 'n kleine beschadiging.
Wandkasten
In eiken, grenen, modern wit en noten. Alle maten en
soorten. De koopjes van Uw leven.
Slaapkamers
Volgende week slaapt U al in 'n nieuwe kamer. Ook vele
ledikanten, slaapbanken enz.
Eethoeken
Te kust en te keur. In alle prijsklassen. Uw koopje zit erbij.
LEIDERDORP Winkelhof 54. Engelendaal. Tel. 071-412701. Vrijdag
koopavond, maandagmorgen gesloten. Grote parkeergarage
LISSE Kanaalstraat-Heereweg. Tel. 02521-14642. Donderdag koopavond,
maandagmorgen gesloten. Volop parkeerruimte op de Westerdreef.
SLIEDRECHT Leeghwaterstraat 237. Tel. 01840-19000. Langs de
Rijksweg Gorinchem-Rotterdam. Afslag Wijngaarden. Donderdag
koopavond, maandagmorgen gesloten.
BEVERWIJK aan de Meubelboulevard, Parallelweg 98. Tel. 02510-29062.
Donderdag koopavond, maandagmorgen gesloten. Eigen parkeerterrein.
CAPELLE A/D IJSSEL Lyfantsebaan 8. Tel. 010-508144. Langs de
Rijksweg Rotterdam-Utrecht. Afslag Capelle/Alexanderpolder
Vrijdag koopavond, maandagmorgen gesloten.
DIEMEN Snlep 10. Tel. 020-901441. Langs de Rijksweg Amsterdam-
Amersfoort. Vrijdag koopavond, maandagmorgen gesloten.
LEIDERDORP
BEVERWIJK CAPELLE DIEMEN LISSE SLIEDRECHT
