"Ruimteveer met
^Ockels boven
Nederland te zien
Grivnina's tot het laatste moment getreiterd
Ziekenfonds noemt reageerbuisbaby „nazi-techniek"
Het wordt dringen in de Challenger
y°
Minister belooft snelle notitie Kroonberoep
mn nhotntn schui
ven tiaar ih zal dat
mormel kri/fen zowaar
-jNNENLAND/BUITENLAND"
gêldócOoivuMvt
WOENSDAG 30 OKTOBER 1985 PAGINA 5
ECHT De familie Ver-
ïeester èor uit Nieuwerkerk
n zijn opfljssel heeft gisteren bij de
eft beslojtrale Raad van Beroep in
ierzienlndgCht geëist dat het ambte-
ziekenfonds IZA de kos-
ivolgenaf ergoedt van een bevruch.
de reageerbuismetho-
linde, zolHet IZA wil de zesduizend
beslt
mogelijkL
gulden voor de ingreep niet
vergoeden, omdat ze het geen
gangbare methode vond. Het
beroepscollege hanteerde een
jaar later hetzelfde argument
om de eis van de familie af te
wijzen. Het IZA baseerde zich
bij zijn afwijzing vooral op het
oordeel van de medisch advi
seur die
sprak o
op menselijke embryo':
Tijdens de behandeling
procedure gisteren
zei advocaat mr. 1
zijn rapport zelfs lenstein het op zijn zachtst ge-
technieken zegd onzorgvuldig te vinden
dat het IZA zijn beslissing
mede op „dergelijke kwetsen
de onzin" had gebaseerd. Ook
voorzitter W.G. Kloos van de
Centrale Raad zei het ernstig
Utrecht te betreuren dat het IZA van
an Ma- dit so
disch advies nooit afstand had
genomen.
Mr. Van Malenstein zei dat be
faamde artsen als de Utrechtse
gynaecoloog prof. Haspels al
Begin 1984 verklaarden dat de
reageerbuis- of IVF-methode
(In Vitro Fertilisatie) een
gangbare therapie is die natio
naal en internationaal wordt
geaccepteerd. De kosten zijn
relatief gering en de kans op
succes is redelijk groot, onge
veer twintig procent. Mr. Van
Malenstein betoogde dat ook
uit een interim-advies dat de
Gezondheidsraad in 1984 gaf,
blijkt dat de IVF-therapie een
gangbare zaak is. Bovendien
vergoedt zeker zeventig pro
cent van de particuliere ziek
tekostenverzekeraars de IVF
al lang.
Woordvoerder H. van der Za
ken van het IZA zei dat zowel
de Gezondheidsraad (die voor
al de medische aspecten be
kijkt) als de Ziekenfondsraad
(die vooral let op de kosten)
vinden dat de reageerbuisme
thode nog lang geen gangbare
therapie is die zondermeer in
het ziekenfondspakket thuis
hoort.
traat. j
,Ik ben Arnoud, ik ben astronaut. Ik
■hiet de ruimte in, werk zo voor het ge-
besluitT?" Een aap is voorgegaan nog in levend
mogelijkllaan omdat hij zo graag naar de maan
\vou gaan Ik lig dan in mijn Spoetnik,
lot tien tellen moet ik. Ze steken hem
)okter Sften aan. kom ik in mijn ruimtebaan. En
dan ben ik toch naar de maan gegaan.
Toch zal het eens zo zijn, de maan is lan
dingsterrein. Ik zet mijn raket neer. op
stof van eeuwen heer. Maar mijn liefste
wens, als familiemens, dat ik naar de
aarde terug kan gaan
word ik meteoriet, en Een vooruitziende blik van de Rijks Ho
gere Burger School (RHBS) in Gronin
gen 21 jaar geleden. Een leerlingencaba
ret was op 25 september 1964 ter ere van
het 100-jarig bestaan, één van de onder
delen van de grote feestavond in het
Theater. En één van de medewerkers
heette... Wubbo Ockels.
Prinses Margriet en
Pieter van Vollenhoven
praten hier in het
Kennedy Space Center
in Florida met
astronaut Wubbo
Ockels en zijn vrouw
Joos. Ockels gaat
vanavond met de
Space Shuttle
Challenger de ruimte
SORDWIJK De Challen-
r/Spacelab Dl-combinatie,
j vanavond op Cape Cana-
fal in de VS van start gaat
Dr een ruimtevlucht van een
lek. zal vooropgesteld dat
a hemel helder is bijna
we avond op zo'n 325 kilome-
7 hoogte boven Nederland te
jn zijn als een duidelijk be-
Agende, heldere ster. Op de
wde laatste dagen van de
Tssie (5 en 6 november) is de
erkomst echter voor zonson-
rgang en dan zal
ming waarschijnlijk niet mo
gelijk zijn.
Het komt maar zelden voor
dat een Amerikaanse ruimte
pendel vanaf onze hoge noor
delijke breedte kan worden
waargenomen. De meeste
Shuttle-banen komen niet
noordelijker of zuidelijker dan
28 graden aan „weerskanten"
van de evenaar. Bij de Chal-
lenger/Spacelab-combinatie
ligt die situatie echter aanz
lijker anders en is de hoek
de baan ten opzichte van de
evenaar 52 graden (voor Ne
derland ligt dat punt zo onge
veer op de lijn ZwolleAlk-
maar).
De combinatie, die met een
snelheid van rond de 28.000
kilometer per uur om de aarde
cirkelt, zal overigens nooit
langer te zien zijn dan zo'n
tien minuten en aan het einde
van zo'n periode vallen nog
weer een paar minuten af om
dat Wubbo Ockels en zijn col-
Eerste
Indonesische
astronaut
een vrouw
JAKARTA Indonesië
heeft een vrouwelijke ge
leerde benoemd tot zijn
eerste astronaut. Het is
Pratiwi Soedarmono, een
microbiologe en universi
tair lectrix, die gekozen
is uit honderden kandi
daten. Zij kwam als beste
uit de testen, die zowel in
Indonesië als in de VS
zijn gehouden. Soedar
mono zal in juni 1986
deelnemen aan een
vlucht in een Ameri
kaans ruimteveer, waar
bij onder meer een Indo
nesische binnenlandse
comm unica tiesa teil iet
wordt gelanceerd.
lega's dan al in de aardscha-
duw verdwijnen.
Er van uitgaande dat de lance
ring vanavond exact op het
vastgestelde tijdstip (18.00 uur
Nederlandse tijd) plaatsvindt,
zal de combinatie tussen 18.17
en 18.27 uur boven Nederland
al aan de hemel te zien zijn,
eerst op circa 64 graden wes
terlengte, tenslotte op 99 gra
den oosterlengte. De maximale
hoogte is op 38 graden noor
derbreedte.
HOUSTON De com
mandant van de Challen
ger, Henry Hartsfield,
denkt dat het grootste
probleem van de vlucht
met het ruimteveer, waar
aan voor het eerst een Ne
derlander deelneemt, er
één van huishoudelijke
aard zal worden. Nooit
eerder gingen acht men
sen tegelijk met een ruim
teveer de lucht in.
Een week lang zullen de vijf
Amerikanen, twee Duitsers en
de Nederlander in de vrij klei
ne ruimte van de Challenger
verblijven. Alleen al door het
grote aantal bemanningsleden
waren heel wat extra voorbe
reidingen nodig.
De bemanning zal in twee
ploegen werken en slapen,
maar bij het wisselen van de
wacht zal iedereen waarschijn
lijk tegelijk willen eten, was
sen en wat dies meer zij. Dan
krijgen we last van opstoppin
gen, aldus Hartsfield. „Ieder
een zal zijn eigen rommel
moeten opruimen. Rommelbe-
heersing zal een echt probleem
worden op deze vlucht".
De twee Duitse wetenschap
pers Reinhard Furrer en Ernst
Messerschmid en Wubbo Oc
kels worden de ruimte in ge
vlogen door commandant
Hartsfield, piloot Steven Nagel
en mission-specialist James
Buchli. Twee Amerikaanse
wetenschappers, Bonnie Dun
bar en Guion Bluford, zullen
met de Europeanen in het
ruimtelab werken.
\ovjet-dissidente na twee jaar
uwtrekken in nieuwe vaderland
ÏHIPHOL Bedolven
ider bloemen zijn giste-
in, met een dag vertra-
ng, de Russische dissi-
tnte Irina Grivnina (40),
lar man Vladimir Neple-
,l,p* ^ovitsj (39) en hun twee
deren in Nederland
;ekomen. Ruim twee
ebben de Grivnina's
ten vechten voor een
reisvisum. In een eerste
actie toonde Irina Gri-
[ïina zich dolblij met de
otselinge toestemming
Sovjet-Unie te verla-
n, ook al heeft zij daar-
j haar staatsburgerschap
ïrloren. Tegelijk vroeg
j echter aandacht voor
it lot van haar „achter-
jbleven vrienden".
fidanks alle chicanes van de
Jtoriteiten bij haar ver-
ek uit Moskou nam de doua-
zelfs nog persoonlijke klei
nheden waaronder een fles
/rmeense cognac in beslag
pek Grivnina vermoeid,
par ongebroken. Zij zei alles
hebben doorstaan omdat zij
zich altijd, zelfs in de Leforto-
vo-gevangenis van de KGB,
volstrekt vrij had gevoeld.
De 79-jarige oud-journaliste
mevrouw Anne Biegel, de drij
vende kracht achter de Neder
landse uitnodiging van Irina
Grivnina, kon haar tranen
nauwelijks de baas op Schip
hol. „Het is zo iets geweldigs,
dit had ik nooit verwacht",
was haar reactie. „Tientallen
brieven, bezoeken aan de am
bassade en telefoontjes zijn uit
eindelijk niet voor niets ge
weest".
Grivnina, haar echtgenoot
Vladimir en de twee kinderen
Masja en' Jana werden op
Schiphol opgevangen door een
grote hoeveelheid journalisten.
Kamervoorzitter Dolman en
de parlementsleden Nijpels en
Voorhoeve. Nijpels, die zei na
mens de hele Kamer te spre
ken, kondigde aan dat de strijd
met de komst van Irina niet is
afgelopen, maar dat nu actie
voor een andere dissident zal
worden gevoerd.
Irina Grivnina zal zich voorlo
pig in Amsterdam vestigen. De
Boekovski-Stichting, die zich
jaren voor haar lot heeft inge
zet, heeft voor onderdak ge
zorgd en voert overleg over
EN WISKE DE MOOIE MILLIREM
SCHOKGOLF NA UITSPRAAK EUROPEES HOF
Nieuwe
verdenking
steek-
Geplukte
kip
Met een symbo
lische „geplukte
kip" maakten
studenten giste
ren op het Bin
nenhof duidelijk
hoe ze zich voe
len na de nieuwe
planoen voor de
studiefinancie
ring van minister
Deetman. De
studenten hiel
den, evenals le
den van de
emancipatie-
raad, een nacht
wake vooraf
gaande aan de
hoorzitting over
dit onderwerp
vandaag in de
Tweede Kamer.
Vakantiecheque
De heer R. Kooyman schrijft in de Sonesta Koepelzaal in Am
sterdam een cheque uit van ƒ30.000,- voor een optreden van
de Amsterdamse Politiekapel. De handelaar in effecten was
daarmee de hoogste bieder op de benefietavond van het
Rode Kruis. De opbrengst van de veiling zal worden gebruikt
ter financiering van de vakanties voor zieken aan boord van
de m.s. „J. Henry Dunant".
Oud -verzetsman
Douqué overleden
AMSTERDAM De oud-verzetsman Heinrich Douqué me
de-oprichter van-de Stichting 1940-1945 is zondag op 79-jarige
leeftijd in zijn woonplaats Amsterdam overleden. Hij was tijdens
de Tweede Wereldoorlog in de hoofdstad de man, die het onder
brengen van onderduikers coördineerde.
Douqué was mede-oprichter van de in de oorlog actieve Lande
lijke Organisatie voor hulp aan onderduikers en landelijke
knokploegen. Deze organisatie was volgens een medewerker
van Douqué uiteindelijk betrokken bij het onderdak verschaffen
a.3n circa 150.000 onderduikers In Amsterdam ging het om vele
duizenden onderduikers, veelal jodén.
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Minister
Korthals Altes van Justi
tie heeft de Tweede Ka
mer beloofd „binnen zeer
korte tijd" met een notitie
te komen over een ge
ruchtmakende uitspraak
van het Europees Hof van
Justitie in Straatsburg.
Het hof deed in een ge
schil tussen een inmiddels
failliete garagehouder en
het gemeentebestuur van
Weststellingerwerf in
Friesland de uitspraak dat
het Kroonberoep, zoals
dat in Nederland bestaat
en waarvan elk jaar vele
honderden mensen en in
stanties gebruik maken,
ongeldig is.
Motief van die uitspraak is dat
het Kroonberoep geen onaf
hankelijke rechter kent: ie
mand die een conflict met de
rijksoverheid heeft, moet zijn
recht bij diezelfde overheid
proberen te halen. Volgens het
Hof is dat in strijd met het Eu
ropees Verdrag tot bescher
ming van de mensenrechten,
dat in artikel zes de burger het
recht geeft in geval van een
geschil naar een onafhankelij
ke rechter te stappen. De uit
spraak heeft met name in de
Raad van State, die Kroonbe-
roepen behandelt en voorzien
van een advies naar de betrok
ken minister stuurt, voor nog
al wat ongerustheid gezorgd.
Het Kroonberoep is een laatste
kans voor mensen die door
een besluit van bijvoorbeeld
het gemeentebestuur, menen
in de problemen te zijn geko
men. Deze vorm van recht
sprak is in tal van wetten ge
regeld, waarvan de Hinderwet
en de Wet op de Ruimtelijke
Ordening tot de belangrijksten
behoren. Zo vallen conflicten
tussen burgers en gemeente of
provincie als gevolg van be
stemmingsplannen onder het
Kroonberoep. In die gevallen
hoort de Raad van State de
strijdende partijen en brengt
vervolgens advies uit aan de
Kroon; dat is een verzamel
naam voor de koningin en de
minister, die het geschil aan
gaat.
De minister besluit daarna het
advies wel of niet over te ne
men en draagt daar ook
krachtens de grondwet ook de
verantwoordelijkheid voor,
ondanks het feit dat ook de
handtekening van het staats
hoofd onder het besluit komt
te staan; de uitspraak heet dan
ook Koninklijk Besluit. Grof
weg kan gesteld worden dat
daar waar de wet niet in een
Kroonberoep voorziet, gedu
peerde burgers zich weliswaar
ook tot de Raad van State
kunnen wenden maar dan in
het bijzonder tot de afdeling
rechtspraak. Kroonberoepen
worden behandeld door de af
deling geschillen van bestuur.
Een woordvoerder van de
Raad van State laat in een re
actie weten dat de burger ook
naar de burgerrechter kan
stappen als hij meent onder
deze omstandigheden bij de
Raad van State onvoldoende
uit de voeten te kunnen. Dan
kan hij echter niet profiteren
van de gratis departementale
adviezen en zal hij zelf voor
deskundige begeleiding van
zijn zaak moeten zorgen waar
door de procedure veel duur
der wordt. Mede om die reden
wordt er in de wandelgangen
van de Raad van State aan ge
twijfeld of mensen nu ook
werkelijk het Kroonberoep
zullen gaan mijden.
penningen
inABP-
affaire
MAASTRICHT Bij het be
drijf Muijs en De Winter Be
tonbouw BV in Beek zijn ver
leden week vrijdag door de
Maastrichtse justitie enige be
scheiden van de financiële ad
ministratie in beslag genomen.
Dit is gebeurd in het kader
van het onderzoek in de AB-
P-affaire, zo deelde persoffi
cier mr. J. Nabben vanmorgen
Volgens hem bestaan er aan
wijzingen dat Muijs en De
Winter voor het verkrijgen
van bouwopdrachten mogelijk
steekpenningen heeft gegeven
aan een of meer ABP-ambte-
naren. In het belang van het
onderzoek wilde mr. Nabben
niet zeggen om wie het gaat of
welke bedragen met de omko
ping gemoeid zijn. Hij ontken
de berichten als zou er een in
val hebben plaatsgehad.
De directie van Muijs en De
Winter bevestigde vanmorgen
de inbeslagneming van vier
administratieve stukken. „Van
een inval is geen sprake ge
weest en evenmin is het waar
dat de complete boekhouding
bij ons in beslag is genomen".
Voor het overige wenste zij
geen commentaar te geven.
Het bezoek van justitie aan het
bedrijf werd persoonlijk geleid
door de officier van justitie en
de rechter-commissaris die bij
het onderzoek naar de AB-
P-affaire betrokken zijn.
een baan voor Vladimir Ne-
plechovitsj. Irina kondigde aan
haar werkzaamheden als jour
nalist te willen voortzetten.
Grivnina, die computerpro-
grammeuse was, werd in 1980
gearresteerd omdat ze mee
werkte aan de „onderzoeks
commissie tegen het misbruik
van de psychiatrie voor poli
tieke doelen". In 1981 werd ze
tot vijf jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Na twee jaar ver
banning een deel van haar
straf verviel werd zij in
juni 1983 vrijgelaten en keerde
terug naar Moskou, waar zij
een maand later beviel van
haar tweede kind, Jana. Hoe
wel zij vóór haar arrestatie in
de Russische hoofdstad had ge
woond en gewerkt, weigerden
de autoriteiten haar een ver
blijfsvergunning te verlenen.
Sindsdien woonden de Grivni
na's onder moeilijke omstan
digheden in Moskou.
Irina Grivnina en haar echtge
noot werden regelmatig lastig
gevallen door de KGB. De te
lefoon werd afgesneden en
Nepleehovitsj ondervond
moeilijkheden op zijn werk.
Toen de autoriteiten dreigden
Irina Grivnina en haar man
uit de ouderlijke macht te ont
zetten, richtten de twee een
verzoek aan majoor Bos-
schardt van het Nederlandse
Leger des Heils om in dat ge
val de twee kinderen te adop
teren.
Inmiddels was een internatio
nale campagne ter ondersteu
ning van mevrouw Grivnina
op gang gekomen. Zij onder
vond met name veel steun van
het Nederlandse parlement en
enkele parlementariërs heb
ben haar in Moskou opgezocht.
Ze werd lid van de Nederland
se Vereniging van Journalis
ten (NVJ) en leverde de laat
ste tijd bijdragen aan enkele
Nederlandse dag- en weekbla
den. Ook werd zij opgenomen
in de PEN-clubs van Zweden
en Groot-Brittannië.
In 1983 diende zij een verzoek
in voor emigratie naar. Neder
land, wat door de Sovjet-auto
riteiten werd geweigerd. Het
officiële persbureau Tass ont
kende onlangs zelfs dat Gri
vnina een emigratieverzoek
had ingediend. Twee weken
geleden maakten de Sovjet-au
toriteiten onverwacht bekend
dat Grivnina haar staatsbur
gerschap had verloren en vóór
30 oktober met haar gezin het
land diende te verlaten. Een
reden voor de plotselinge
koerswijziging van Moskou
kon Irina Grivpina niet geven.
Volgens haar is de beweging
van Sovjetburgers die zich
voor het naleven van de men
senrechten door de overheid
inzetten fors gereduceerd door
hard optreden van de over
heid. Tijdens het in juni en au
gustus in Moskou gehouden
Wereldjeugfestival zijn naar
haar zeggen zo'n zeventig
mensen opgepakt.
Irina Grivnina sprak haar
dank uit aan het Nederlandse
parlement, met name aan Nij
pels en Dolman. Speciale lof
had zij voor de CPN, die
„heeft laten zien dat commu
nisten ook goede mensen kun
nen zijn". Zij kon haar ver
driet over andere politieke ge
vangenen in de Sovjet-Unie
niet onderdrukken. „Wees zo
goed ook hen te helpen".
Grivnina noemde met name
de 47-jarige Anatoli Korjagin.
Hij is een psychiater, die in
1981 tot twaalf jaar gevange
nisstraf werd veroordeeld om
dat hij zich met Grivnina had
gekeerd tegen het misbruik
van de psychiatrie voor poli
tieke doeleinden. Volgens Iri
na Grivnina is Koijagin z>Vaar
ziek.
Irina Grivnina met man en kinderen na aankomst op Schiphol.
tal wel overfaanUishe.
wat overstuur door het be-
aan de hernientrale
