TAFEL
Wereldraad doet beroep
op Reagan en Gorbatsjov
KTïïTi
Wanneer houdt eenheid in het geloof op?
kerk
wereld
Confessioneel gereformeerden
tegen verklaring Samen op Weg
Abortus vernietigt vrede
CcidócSomat"
S1
ACHTERGROND
£etdóc6ou/uMit
MAANDAG28OKTOBER 1985PAGIN IN]
Pastoraal café in Leiden
Predikanten, pastores en andere kerkelijke werkers in en rond
Leiden krijgen, net als hun Amsterdamse collega's, een pasto
raal café. Onder auspiciën van de Leidse Raad van Kerken
wordt op 1 november de eerste ontmoeting gehouden. De agen
da vermeldt een korte inleiding door prof. dr. H. Berkhof, over
de positie van de kerk(en) in een gesculariseerde wereld, ge
volgd door een bondige discussie. Daarna is er ruimschoots ge
legenheid voor persoonlijke kontakten. Want, zo zeggen de ini
tiatiefnemers ds. M. v.d. Velden, geref., dr. H. Groenen, r.k.
en ds. A. Dronkers, hervormd) die contacten kunnen van veel
betekenis zijn in en rond een stad waar je zo dicht bijelkaar zit,
maar je vaak zo weinig contact met elkaar hebt.
Voortaan avondmaal met kleine bekertjes
In de Lutherse kerken van de Verenigde Staten is opschud
ding ontstaan rond het gebruik van de gemeenschappelijke
avondmaalsbeker. Avondmaalsgangers krijgen de wijn voort
aan in kleine afzonderlijke bekertjes aangereikt in plaats van
de traditionele grote beker. Een en ander is besooten kort na
dat bekend was gemaakt dat het gemeenschappelijk drinken
uit de avondmaalsbeker een bron van besmetting met bacte
riën en virussen kan zijn. De alchohol in de wijn is geen ont
smettingsmiddel, aldus prof. Michaelsen. Hoogstens wordt ver
dere bacteriegroei door de alcohol niet bevorderd. In Lutherse
kringen is ontkend dat het gebruik van kleine bekertjes uit
voorzorg, iets te maken heeft met de angst voor het Aids-virus.
Geluk is een
wonderlijke zaak: hoe
meer je ervan
weggeeft, hoe meer je
ervan bezit.
De Wereldraad van Ker
ken heeft de Amerikaan
se president Reagan en
Sovjet-leider partijchef
Gorbatsjov van de Sovje
t-Unie gevraagd hun „ge
weldige macht en verant
woordelijkheid" te ge
bruiken om tijdens hun
komende gesprek in Ge-
nève de vrede te bevor
deren. Daarbij is een ver
drag waarbij alle kernwa
penproeven worden ver
bóden, in dit stadium
„van doorslaggevend be
lang".
Dat schrijft de secretaris-ge
neraal van de Wereldraad
van Kerken, dr. Emilio Ca
stro, in een open brief aan
Reagan en Gorbatsjov.
Daarin begroet de Wereld
raad het eenzijdige besluit
van de Sovjetunie tot het ein
de van het jaar geen kernwa
penproeven te houden. Hope
lijk zullen de Verenigde Sta
ten zich hierbij aansluiten, al
dus Castro. Verder spreekt de
Wereldraad met waardering
over de bereidheid van de
Verenigde Staten over kern
wapens te willen onderhande
len.
De Wereldraad is verder diep
bezorgd over het toenemende
fevaar van militarisering van
e ruimte. De geschiedenis
leert dat de enige manier om
zo'n nieuwe wapenwedloop te
voorkomen, is er niet aan te
beginnen, aldus Castro. Hij
spreekt de hoop dat de to
pontmoeting tot een verbod
van ruimtewapens zal leiden.
Bij de Wereldraad van Ker
ken zijn 310 protestantse, or
thodoxe en anglicaanse Ker
ken aangesloten, die samen
ruim 400 miljoen leden tellen.
Emilio Castro heeft de lidker
ken van de Wereldraad ge
vraagd in de kerkdiensten
van zondag 17 november spe
ciale aandacht te schenken
aan de topontmoeting. In Ge-
nève zal de Wereldraad sa
men met christenen uit die
plaats dinsdagavond 19 no
vember een gebedsdienst hou
den.
De Samen op Weg-verkla-
ring van overeenstemming
ten aanzien van het s
kerk-zijn, heeft voor een toe
komstige reformatorische
kerk een te smalle basis om
vruchtbaar te kunnen wer
ken aan verdergaande here
niging van de Hervormde en
Gereformeerde Kerken. Dit
heeft het hoofdbestuur van
de Vereniging Confessioneel
Gereformeerd Beraad, een
groep midden-orthodoxen
binnen de Gereformeerde
Kerken, zaterdag verklaard
op de jaarlijkse appèldag van
deze vereniging in Zwolle.
In beide kerken is in feite
sprake van leervrijheid door
dat leringen in strijd met het
belijden van de beide kerken
worden geduld en niet wor
den geweerd.
Volgens het hoofdbestuur, is
er in de verklaring van over
eenstemming ook sprake van
een onbijbelse pluraliteit. Dat
is een verscheidenheid ten
aanzien van kernpunten van
de inhoud van het geloof, een
verscheidenheid die in strijd
is met het wezen van de
kerk. „Op deze basis kunnen
wij niet instemmen met de
voortgang van het op gang
gekomen proces van hereni
ging van beide kerken," al
dus het hoofdbestuur van het
Confessioneel Gereformeerd
Beraad.
DDR probeert
synodeleden
te beïnvloeden
Overheidsfunctionarissen in
de DDR proberen steeds va
ker in gesprekken met syno
deleden het verloop van een
synodezitting te beïnvloeden.
Dit heeft de evangelische bis
schop van Maagdenburg,
Christoph Demke. dit week
einde op een regionale syno
dezitting te Maagdenburg ge
zegd. Talrijke synodeleden
moesten zich voor de synode
bij overheidsfunctionarissen
melden, aldus bisschop Dem
ke. Dit gebeurt vaker en niet
alleen in Saksen. Wel veront
rustende was het grote aantal
gesprekken. Hierdoor werd
de indruk gewekt dat het
hier om een gerichte actie, zo
zei Demke. Hij noemde dit
optreden van overheidsfunc
tionarissen in strijd met de
scheiding van kerk en staat,
die in de grondwet is vastge
legd.
Willebrands: Secretariaat
Eenheid Christenen blijft
VATICAANSTAD Kardinaal Willebrands, voorzitter van
het Vaticaanse Secretariaat voor de Eenheid van de Christe
nen, ontkent dat zijn 'departement' binnenkort wordt opgehe
ven. Berichten van deze strekking circuleerden de laatste tijd,
met name in de Engelstalige katholieke pers. „Ik hoop niet
dat het Secretariaat wordt opgeheven", zo luidde het (ietwat
spottende) commentaar van kardinaal Willebrands gevraagd
naar de waarheid van de berichten over de verdwijning van
zijn 'departement'. „Ik heb daar helemaal niets over ge
hoord", zei hij. En: „Dit is bepaald niet waar". Het Secretari
aat voor de Eenheid van de Christenen is opgericht in 1960
door paus Johannes XXIII, ter voorbereiding van het (oecu
menische) Concilie Vaticanum II dat twee jaar later zou be
ginnen. Het Secretariaat is na het Concilie blijven bestaan
juist om ernst te maken met de uitvoering van de ecomeni-
sche richtlijnen van het Concilie. De ene helft van dit Secre
tariaat houdt zich bezig met de westerse kerken, de andere
met die van het oosten.
Volgens de Vaticaankenner Hebblethwaith, eerder deze week
in de National Catholic Reporter, zou de paus dit Secretariaat
voor de Christelijke Eenheid en die voor de voor de 'niet ge
lovigen' en 'niet Christenen' willen reduceren tot simpele stu
diecommissies van de Congregatie voor de Geloofsleer. Deze
beslissing zou de paus volgende maand tijdens het Kardina
lencollege in Rome aan de kardinalen willen voorleggen.
Kerkelijke actie
tegen steun aan
apartheid
In het voorjaar van 1986 hou
den tien kerkelijke organisa
ties onder het motto: Steunt
uw geld apartheid? een cam
pagne tegen economische
steun aan de apartheid in
Zuid-Afrika. De actie richt
zich zowel tegen het sociaal-
-economische beleid van de
Zuidafrikaanse regering als
tegen de economische steun
uit het buitenland aan het
apartheidssysteem.
Onderdeel van de actie zijn
onder meer een boycot van
het toerisme naar Zuid-Afri-
ka. Aan reisorganisaties zal
worden gevraagd geen reizen
naar Zuid-Afrika meer te or
ganiseren en op kranten en
tijdschriften zal druk worden
uitgeoefend om geen adver
tenties voor toerisme naar
Zuid-Afrika te plaatsen. Ver
der zullen politici en politie
ke partijen, die dan campag
ne voeren in verband met de
verkiezingen voor de Tweede
Kamer, worden benaderd in
zake hun houding tegenover
economische steun aan Zuid-
-Afrika.
Tot de tien deelnemende or
ganisaties behoren de Bis
schoppelijke Vastenactie, het
Centraal Missiecommïssari-
aat, de hervormde en gere
formeerde zending en we-
relddiaconaat, de werkgroep
Kairos en Pax Christi Neder
land. De meeste van deze or
ganisaties hebben in 1981
meegewerkt aan de „Depor
tatie-actie". Deze was gericht
tegen de gedwongen verhui
zingen van zwarten naar de
thuislanden.
Nederlandse Hervormde
Kerk
Bedankt: voor Lelystad (Her
vormd Gereformeerd Samen
op Weg) L. A. Nell te Middel
burg; voor Lekkerkerk A. J.
Schalkoort te Streefkerk.
Kardinaal John O'Connor van New York begroet Moeder
Teresa voor de aanvang van de film over haar leven.
MOEDER TERESA:
Abortus is „de grootste vredesverstoorder" in de wereld.
Daarom dient wetgeving die het afbreken van een zwanger
schap mogelijk maakt, te worden bijgesteld. Dit heeft Moeder
Teresa zaterdag in een goed gevulde vergaderzaal van de
Verenigde Naties in New York verklaard.
De 75-jarige religieuze, die zich het lot van de allerarmsten in
de wereld aantrekt en al jaren in Calcutta (India) werkt,
werd door secretaris-generaal Perez de Cuellar van de Vere
nigde Naties aangekondigd als „de machtigste vrouw ter we
reld".
Moeder Teresa wees er op dat de wereld „doodsbang is voor
nucleaire vernietiging", maar er niet voor terugschrikt „een
kind te vernietigen". „Als we echt vrede willen, moeten we
met elkaar afspreken dat niemand nog langer ongewenst of
niet bemind zal zijn. De vreselijke wet die het doden van kin
deren toestaat, moet afgeschaft worden".
Perez de Cuellar had Moeder Teresa ingeleid met te zeggen
dat in de afgelopen dagen (waarin de VN haar veertigste ver
jaardag vierde) ettelijke van de machtigste mannen op het
spreekgestoelte hadden gestaan. „Nu valt ons het voorrecht
ten deel dat wé de machtigste vrouw in de wereld onder ons
weten. Ze is meer dan ik ben, meer dan u bent, ze is de Vere
nigde Naties. Zij staat voor vrede in deze wereld".
Met Perez de Cuellar, de aartsbisschop van New York en nog
ongeveer 1.000 mensen keek Moeder Teresa vervolgens in de
vergaderzaal naar de première van de anderhalf uur durende
film „Moeder Teresa". In de film ziet men de religieuze aan
het werk in Calcutta en ook op rondreis door de wereld,
waarbij ze soortgelijke onderkomens probeert te stichten voor
de armen, in haar woorden „de armsten van de armen". De
film is op locatie opgenomen in tien landen waaronder de
South Bronx in New York. De producenten ervan, Ann Pe-
trie en Jeanette Petrie, zijn eerder met een Emmy onder
scheiden terwijl de regisseur van de alom geroemde film
„Gandhi", Sir Richard Attenborough, een deel van het com-
Kortgeleden ontving ik
een brief van een lezer,
die daarin een zaak raakt
die ons allemaal tegen
woordig vaak bezighoudt.
Hieronder het grootste ge
deelte van de brief.
„U schreef eens: „Het zou al
heel wat zijn als we bereid
zouden zijn elkaar serieus te
nemen en van elkaar aan te
nemen dat ieder zoekt de wil
van God te doen."
Op een gegeven moment zal
dan ook tijdens een gesprek
moeten blijken dat de wil van
God wordt gezocht. Wat is het
fijn om met zulke mensen te
spreken, ook al ben je het
over alles nooit helemaal
eens. Ik geloof dat dat ook
niet van belang is. Plurifor
miteit is de veelkleurigheid
van het geloven. Toch voel je
samen dat de Heilige Geest je
bindt: je bent één van Geest.
Maar helaas kom ik, ook bin
nen onze Kerk mensen tegen
die als volgt redeneren: De
schepping kan even goed
langs de weg der evolutie tot
stand zijn gekomen.
Het is niet belangrijk dat de
ezel van Bileam (het stomme
lastdier) sprak; Jona was niet
in de walvis; Job heeft nooit
geleefd; Jezus kan ook ver
wekt zijn door een Romeins
soldaat; maagdelijke geboorte
is onmogelijk. Jezus' opstan
ding was symbolisch bedoeld.
Er is geen hel; de duivel be
staat niet; engelen evenmin.
Abortus mag best.
Jezus als voorbeeld, inspira
tor, bevrijder. De Bijbel is
mensenwerk: geen goddelijke
inspiratie. Evangelisatie onder
Joden is absurd. De lijst zou
kunnen worden aangevuld
Prof. K. Runia
met nog veel meer voorbeel
den.
Meningsconflicten als deze lij
ken mij onoplosbaar, als we
de Bijbel niet als gezagheb
bend willen aanvaarden. Om
met de Prediker te spreken:
alle dingen zijn zo vermoei
end. Ja, hierover praten/dis
cussiëren is dodelijk vermoei
end en zinloos. Maar waar
mensen hun ratio (de mense
lijke rede) inleveren tegen
kinderlijk geloven, daar wor
den zielen verbonden door die
Ene Geest".
Wezenlijk probleem
Het is duidelijk dat de brief
schrijver een zeer wezenlijk
probleem aanroert. Hij heeft
er geen moeite mee dat er een
zekere pluriformiteit of, zoals
we vandaag vaak zeggen, een
zekere pluraliteit is. Maar
heeft deze ook grenzen? Hoe
ver kun je gaan in de ver
schillen in geloofsopvatting
en elkaar toch als kinderen
van de ene Vader herkennen?
Ik denk dat de ervaring (ook
de briefschrijver wijst daarop)
leert dat er een diepe band
kan zijn, ook bij soms vrij
diepgaande verschillen,
heb dat zelf vaak ervaren in
onze Australische jaren. We
hadden toen veel contact met
allerlei evangelische stromin
gen en merkten dan dat we
soms zeer concrete punten
van verschil hadden. Bijv. ten
aanzien van de kinderdoop.
Toch voelde ik me altijd één
met onze Baptistische broe
ders en zusters. Bij anderen
lagen de verschillen vooral op
het terrein van de toekomst
verwachting. Soms ontdekte
je bij evangelische mensen vi
sies op de toekomst (met
name op het zgn. duizendjarig
rijk) waar ik het helemaal
niet mee eens kon zijn. En
toch voelde ik me bijna altijd
met deze mensen één in het
geloof.
Waarom? Omdat we het eens
waren op de centrale punten
van het geloof. Allen erken
den we Jezus Christus als
onze Heiland en Heer. We
waren geheel één in het ge
loof dat Hij voor ons aan het
kruis gestorven was en in zijn
opstanding de dood overwon
nen had. We geloofden ook
allen in de noodzaak van het
werk van de Heilige Geest.
Als een mens niet wedergebo
ren wordt door de Geest, kan
hij niet geloven. We waren
het ook allemaal er over eens
dat de bijbel het Woord van
God voor ons is.
Het probleem vandaag
Vandaag stoten we echter op
het probleem dat we het juist
op de punten die ik net noem
de lang niet altijd meer eens
zijn. Kijkt u nog maar eens
naar de lijst uit de brief. Juist
vandaag kwam ik in een ver
slag van een kerkelijke verga
dering ook een opsomming te
gen van geloofsaspecten
waarover men het niet meer
met elkaar eens was. Het wa
ren de volgende: de maagde
lijke geboorte, de lichamelijke
opstanding van Christus, het
plaatsvervangend lijden, de
zichtbare hemelvaart, de
Schriften, de voorzienigheid,
wonderen, het handelen
Gods.
Kun je dan ook nog van „een
heid in de Geest" spreken? Ik
denk dat we heel eerlijk moe
ten erkennen dat we hier op
de grenzen van de pluraliteit
en daarmee op de grenzen
van de geestelijke eenheid
stoten. Als het over Jezus
Christus gaat (over wie Hij is,
over wat Hij voor ons gedaan
heeft, over zijn plaatsvervan
gend lijden en zijn lichamelij
ke opstanding) en we ontdek
ken dat de een ontkent wat
de ander gelooft, dan zullen
we moeten erkennen: hier
scheiden onze wegen.
Geen simplificatie
Uiteraard moeten we altijd
oppassen voor simplificatie.
Soms liggen de dingen in de
conclusie bijna altijd wel trek
ken. De vrijzinnige theologie
van die dagen, die de maagde
lijke geboorte ontkende, ont
kende in feite veel meer. De
maagdelijke geboorte was bij
wijze van spreken maar het
topje van de ijsberg. Ze ont
kende ook dat Jezus de mens-
geworden Zoon van God was,
ze ontkende dat Hij de ver
zoening met God tot stand ge
bracht had, enz.
In onze eeuw ligt dat toch
weer anders. Ik denk hier aan
de bekende Zwitserse theo
loog Emil Brunner. Hij ont
kende dat Jezus uit de maagd
Maria geboren was. Hij ge
loofde dat Jezus het kind van
Maria èn Jozef was. Op de re
denen die hij daarvoor had,
ga ik nu niet in. Maar Brun
ner geloofde van ganser harte
dat Jezus de eniggeboren
Zoon van God was en dat Hij
voor ons aan het kruis gestor
ven is.
Was Brunner (hij leeft niet
meer) nu niet meer mijn broe
der? Ik zou dat niet graag wil
len zeggen. Natuurlijk wil ik
hiermee niet zeggen dat het
er dus niet toe doet of je ge
looft dat Jezus uit de maagd
werkelijkheid veel ingewik- geboren is. Ik ben van me-
kelder dan we op papier stel- ning dat de kerk een dergelij
len. Ik wil er een voorbeeld
van geven.
Zelf geloof ik dat Jezus Chris
tus geboren is uit de maagd
Maria. Ik geloof ook dat de
kerk dit in haar prediking
moet vasthouden en dat ze
haar predikanten niet mag
toestaan dit in de prediking De Schrift
vanaf de kansel te ontkennen.
Maar betekent dit nu ook dat
ieder die dit ontkent een on
ke ontkenning niet mag tole
reren in de prediking. Maar
in het geval van Brunner ben
ik ook van mening dat hij
toch mijn broeder was en
bleef.
De briefschrijver noemt ook
verschillende puhten die de
Schrift raken. Ik begrijp
gelovige is en dus niet meer deel zijn grote zorg. Maar ook
mijn broeder?
hier liggen de dingen in feite
In de 19e eeuw kon je die natuurlijk niet altijd even
eenvoudig.
Ik geef toë'dat er door sommi
gen vandaag heel vreemd met
de bijbel wordt omgespron
gen. Soms ontkent men dat de
bijbel het geïnspireerde
Woord van God is. Hij is dan
alleen nog maar een boek vol
verhalen van ervaringen die
mensen vroeger met God
hadden (of zelfs: méénden te
hebben). In zo'n geval is het
nauwelijks meer mogelijk de
geestelijke eenheid te herken
nen. Ik denk ook dat de kerk
een dergelijke visie onder
haar ambtsdragers niet mag
tolereren. De kerk zou dan de
tak doorzagen waarop ze zelf
zit.
Aan de andere kant moeten
we ook hier oppassen voor
simplificatie. We moeten niet
uit het oog verliezen dat we
de bijbel op verschillende ma
nieren (kunnen) uitleggen. Er
zijn nu eenmaal verschillende
interpretaties over het boek
Job en het boek Jona. We zul
len in zulke gevallen wel
voorzichtig moeten zijn met te
snelle oordeelvellingen.
Pluraliteit heeft zeer zeker
haar grenzen. Maar het is niet
altijd eenvoudig die grenzen
aan te geven. Tegelijk geloof
ik ook dat je je medebroeder
en medezuster in het geloof
bijna altijd herkent, als je in
een gesprek met hem en haar
niet op bepaalde controversië
le punten blijft hangen, maar
werkelijk naar de diepte van
het geloven zelf en van het
beleven afsteekt.
K. RUNIA
Prof. dr. K. Runia is theoloog
en hoogleraar aan de Theolo
gische Hogeschool van de Ge
reformeerde Kerken in Kam
pen.
wol
Argumenten overschreeuv
jt het
inen c
ndse
latsir
tem
en
a *TO-'
in biji
eAijk.
irste
ek op
ïg
S.
'a' jn op
PREMIER Lubbers heeft ongetwijfeld bij het Nederlj 'a;
publiek vrij veel waardering geoogst door zijn optreden
Haagse Houtrusthallen bij de bekendmaking van het
verzamelde handtekeningen voor het volkspetitionner
Lubbers deed er immers wijs aan zich niets aan te tr<
van de onheuse bejegening die hem ten deel viel.
ken met „leugenaar" en „zwendelaar" waren natuurlij]
beneden peil, net zoals het vrij massaal de spreker
toekeren, toen de premier nota bene op uitnodiging vj
Komitee het woord voerde.
BlJ het rustig trotseren van die onheuse bejegeningei
hij verder opnieuw duidelijk blijken in de gepolariseerd!
cussie over de plaatsing van kruisraketten in ons land d«
loog tussen voor- en tegenstanders onder alle omstani
den gaande te willen houden. Ook daarvoor verdient
bers alle lof.
HeT Komitee Kruisraketten Nee verwijt het kabinet!
het vrijwel zeker doorzetten van de plaatsingsbeslissing
riserend bezig te zijn. Lubbers ontzenuwde die bewerinj
plekke door in de rumoerige sfeer van de Houtrusthj
rustig en kalm uiteen te zetten, welke argumenten
enige vreugde hem er waarschijnlijk toe zullen brei
over enkele dagen tot plaatsing van kruisraketten in]
land te besluiten.
De menigte in de Houtrusthallen, waarvan een groot I
kennelijk geen open discussie meer wenst, hebben de
menten van Lubbers door hun eigen geschreeuw overl
niet kunnen horen. Gelukkig waren via radio en televisl
woorden van Lubbers duidelijk verstaanbaar, terwijl ze
daag nog eens rustig in de krant kunnen worden nagelJ
De schreeuwers en herrieschoppers in de Houtrustl
hebben met hun houding hun eigen vredesbeweging
geval geen dienst bewezen. En Lubbers heeft al diegeni
vinden, dat wij in Nederland ondanks tegenstellingen
ten blijven proberen naar eikaars argumenten te luisl
een hart onder de riem gestoken.
Strijd tussen kandidaatpremie: K
Premier Lubbers, die dit weekeinde tot kandidaatKTT
trekker van het CDA is gekozen, heeft verklaard dat de
kiezingsstrijd in het komende voorjaar zal gaan tussen
en oppositieleider Den Uyl. We kunnen zijn conclusie r
lijk tegenspreken, want twee weken geleden zijn we in
rubriek tot dezelfde slotsom gekomen. Iets anders is o
wel zo verstandig was van Lubbers zijn uitspraak zei
reeds en in deze vorm te doen.
De VVD, de partij waarmee hij nog ten minste een ha]
in zijn kabinet in goede harmonie wil samenwerken, zal
die weinig loyaal overkomende uitspraak niet in dank
men. Een verkiezingsstrijd waarin Lubbers en Den
VVD-lijsttrekker Nijpels geen enkele ruimte geven zie
te profileren, kan voor de liberalen immers nauwelijks
cesvol worden. Zeker niet in de politieke situatie waai'"
VVD zich op dit moment bevindt.
NOGMAALS, Lubbers heeft met zijn constatering
lijk. Zeker als de politieke partijen zoals Lubbers nu
gedaan aan die beeldvorming meewerken, zal menige
zer de overtuiging krijgen dat zijn keuzemogelijkheid in
beperkt is tot de twee kandidaat-premiers, Den Uyl en
bers. Daarmee mag de politieke tweedeling van ons lan
middels wel compleet worden geacht, een situatie dn
zoals we in deze rubriek al eerder hebben uiteengezir
geen goede zaak vinden,
DÏN
StriV
'abe
ren i
ich
en t
jerir
;eho
)etit
aal
1 Wan
;end
ïen
Ie r;
OVERIGENS heeft Lubbers op het CDA-partijcongres J<
enige afstand genomen van partijvoorzitter Bukman en yaai
tievoorzitter De Vries, die het CDA/VVD-kabinet bijna
der meer inzet van de verkiezingen willen maken. Lub
zegt liever de verkiezingsprogramma's van de diverse pi Je
en naast elkaar te willen leggen, om vervolgens aan de 1 iucl
van de verkiezingsuitslag te bekijken wie met wie zal 1 )f
nen samenwerken.
<j
ling
if".
DaT standpunt van Lubbers is wat onlogisch vergeli
met zijn eerdere uitspraak, dat de verkiezingsstrijd tu
hem en Den Uyl zal gaan. Want die laatste constatering
Lubbers impliceert immers, dat de keuze gaat tu
CDA/VVD enerzijds en PvdA als oppositie anderzijds, w
bij kennelijk al rekening is gehouden met de verkiezing'
gramma's van die twee partijen.
We zullen het er maar op houden, dat de wens van Lublï^l
de verkiezingsprogramma's voorop te stellen, een pogin
zich al vast een^libi te verschaffen voor het geval CDAr^gj
VVD niet opnieuw de meerderheid veroveren. De harde
liteit van de politieke tweedeling althans voor de kon^re{
de verkiezingen ziet Lubbers kennelijk wel degelijk or ^ej
°een- het
in c
"A
;sr\
Hamlapje met
bietjes a rorange
en aardappelen
vanille rijstevla
Wie met tweeën is heeft
nodig: 200 g hamlap, 30 g
margarine, zout, peper,
tijm;
500 g bieten, 1 ui, 10 g mar
garine, kerrie, zout, 1 grote
sinaasappel, peterselie;
Vi tot 1 kg aardappelen;
Vt liter melk, 25 g rijst, 15
g custard, 30 g suiker (of
2,5 dl gele vla met 2,5 dl
rijstepap).
Schroei het hamlapje dicht
in hete margarine. Temper
het vuur en bak het vlees in
een kalm tempo in een
kwartier gaar en lichtbruin.
Strooi tijdens het bakken
zout en peper over het lapje
?jbPe°
en leg er thijm naast. Le{ i
hamlapje op een warm
en maak de jus met
water af.
Schil of ontvel de bietè ^en
rasp ze. Kook rauwe bi^
in een half uur gaar in ke
nig water. Fruit de klei
sneden ui met kerrie
bruin in de margarine,
de bietjes met zout en w*
water toe en stoof de gr*
nog vijf minuten.
Halveer de sinaasappel,
er twee plakken af en
wat overblijft uit. Doe
sap bij de bietjes. Garneè king
groente met van de schil h
dane plakken sinaasaj
die met fijngeknipte peU I
lie bestrooid zijn. (Opi
king: sinaasappels zijn l
altijd behandeld met een
afwasbaar vergif tegen
schimmelen).
Kook de met koud watel
gespoelde rijst in een
uur gaar in ruim de
van de melk. Maak een p
van custard, suiker en
van de koude melk.
schenk dat al roerende b
gare rijstepap. Laat de
nog een minuut koken;
er van het vuur de ove
koude melk bij en laat
koud worden.
JEAl
verz
Bot
rake
deso
ever
VoI|
(JTI
land
heel
FF
