Iyf
TAFEL
Secretariaat voor de eenheid
zou zelfstandigheid verliezen
Bernard Delfgaauw: de moed om katholiek te blijven
CeicLeSotwa/tt
•ip
m
lil
iiüül
FRIESE ZONDAG IN 44 KERKEN VAN FRIESLAND
kerk
wereld
Pauselijke Academie doet uitspraken over euthanasie
Stuurgroep begeleidt scholen in
ontmoeting met andersgelovigen
te
F
ft/
ACHTERGROND
CcidócSomottt
VRIJDAG 25 OKTOBER 1985 PAGIN
NN
Voor de eerste maal wordt komende zondag (27 oktober) in
Friesland „Fryske snein" (Friese zondag) gehouden. Niet min
der dan 44 hervormde, gereformeerde, rooms-katholieke en
doopsgezinde voorgangers hebben gehoor gegeven aan de op-
roèp van het Kristlik Frysk Selskip (KFS) en het Rooms Frysk
Boun (RFB) een Friestalige dienst te houden. Dit heeft
KFS-voorzitter K: Zondag te Franeker medegedeeld.
Het initiatief is ontstaan naar aanleiding van het feit dat ze
ventig jaar geleden de eerste Friese kerkdienst is gehouden.
Dat geschiedde in de Hervormde Kerk te Tzum onder leiding
van dr. G. A. Wumkes. Verder willen KFS en RFB aantonen
dat Friese diensten geen hobbyisme van een handjevol fanate
Friezen is, maar dat dit in brede lagen van de bevolking leeft.
De organisatoren beschikken over een lijst van meer dan 100
voorgangers die veelvuldig in het Fries preken. Het is in de
traditierijke provincie de bedoeling elk jaar op de laatste zon
dag van oktober een „Fryske snein" te houden.
Binnenkort (dinsdag 5 november) is er ook een Friese dienst in
Rome. In het kader van de zaligverklaring van Titus Brands-
ma, die in Friesland werd geboren, wordt er in de Sint Michael
en Sint Magnus-kerk, sinds de 9e eeuw de kerk van de Friezen
in Rome. een Friestalige dienst gehouden. Pastoor J. R. van der
Wal uit Balk hoéft niet bang te zijn dat hij voor lege banken
zal preken. Ter gelegenheid van de zaligverklaring van Titus
Brandsma reist hij met 110 Friezen naar de Italiaanse hoofd-
Bij de komende reorga
nisatie van de Curie (het
centrale bestuursorgaan
van de Rooms-Katholie-
ke Kerk) zal het Secreta
riaat voor de eenheid der
christenen teruggebracht
worden tot een studie
commissie van de Con
gregatie voor de geloofs
leer.
Dit voorstel zal voor de oecu
menische partners moeilijk te
begrijpen zijn in het licht van
de uitspraak van paus Johan
nes Paulus II tijdens zijn re
cente bezoek aan Nederland
dat „de inzet van de Rooms-
-Katholieke Kerk in de oecu
menische roeping onherroe-
Dit schrijft de meestentijds
zeer goed geïnformeerde jour
nalist Peter Hebblethwaite in
het Amerikaanse weekblad
„The National Catholic Re
porter" van deze week. De re
organisatie zal ertoe leiden
dat de Congregatie van de ge
loofsleer onder leiding van de
conservatieve kardinaal Rat-
zinger bijna alle macht in
handen krijgt. Behalve het
Secretariaat voor de eenheid,
dat geleid wordt door kardi
naal Willebrands, zullen ook
het Secretariaat voor de niet-
-gelovenden en dat voor
niet-christenen als studiecom
missie bij Ratzingers Congre
gatie worden ondergebracht.
Deze drie Secretariaten zijn
pas na het Tweede Vaticaanse
Concilie opgericht. De paus
heeft onlangs kardinaal Simo-
nis benoemd als lid van het
secretariaat van de Eenheid.
De veranderingen binnen de
Curie zullen volgens Hebblet-
waite worden besloten op de
vergadering van kardinalen.
die volgende maand direkt
voor de wereldbisschoppensy
node wordt gehouden. „Ieder
een kijkt de verkeerde kant
uit en denkt dat de bisschop
pensynode beslissend zal zijn.
In feite zal het college van
kardinalen de werkelijke be
slissingen nemen." Dit plan
kan de „grootste verandering
van de curie worden sinds
deze in 1588 door paus Sixtus
V werd opgericht," aldus
Hebblethwaite.
Naar verluidt is de Wereld
raad van Kerken in Genève
niet op de hoogte van de aan
staande beleidswijziging.
Kardinaal Ratzinger: bijna
alle macht?
De mens is pas dood als
verschillende electrokep-
halogrammen, die met
tussenpozen zijn ge
maakt, een staking van
de activiteit van de her
senen hebben geconsta
teerd. Is dit niet het ge
val, dan is de mens nog
in leven. En dit leven
moet met alle middelen
in stand worden gehou
den.
Dit is een van de adviezen die
de Pauselijke Academie van
Wetenschappen aan de paus
zal geven. Deze week hebben
op verzoek van de paus spe
ciale werkgroepen van de
Academie, het hoogste weten
schappelijke orgaan van het
Vaticaan. zich beziggehouden
met kwesties als euthanasie,
tijdsbepaling van de dood en
orgaantransplantatie. Het re
sultaat van hun bevindingen
wijkt niet af van de bestaande
leer van de kerk.
Ook de werkgroepen van de
Pauselijke Academie hebben
zich nu uitgesproken tegen
euthanasie zowel actieve
(door bijvoorbeeld injectie) als
passieve (stopzetting van be
handeling). Alleen bij termi
nale ziektes (die slechts in de
dood kunnen eindigen) mag
de 'therapeutische behande
ling' worden gestaakt indien
deze van geen enkel nut is ge
bleken. Maar in dit geval - zo
concludeert de Pauselijke
Academie - moet wel de ge
wone kuur (voeding, hygiene,
fysieke en geestelijke bij
stand) worden voortgezet.
De voorzitter van het pause
lijk adviescollege, prof. Cha-
gas uit Brazilië, wijst er hier
bij op dat euthanasie niet al
leen een wetenschappelijk
probleem is maar ook sociaa
l-ethisch en niet in het minst
financieel. De behandeling
om een patient in leven te
houden wordt steeds duurder
en wordt wellicht in de toe
komst te duur. Hiervoor is
volgens hem maar een oplos
sing: „Een deel van de militai
re uitgaven besteden aan de
medische behandeling."
De aanwezigheid van an
dersgelovigen in de
christelijke scholen
dwingt die scholen tot
een heel bewuste positie
bepaling. Hoe gaan die
scholen om met dat an
dere geloof, b.v. de Islam
of het Hindoeïsme? Hoe
verhoudt het christelijk
geloof zich tot die andere
godsdiensten? Maar ook:
kunnen de ouders van de
kinderen uit de culturele
minderheden ook deel
uit gaan maken van het
bestuur?
Dit zei E.de Jong, PCO-be-
stuurder, gisteren in Utrecht
tijdens een perspresentatie
van de Stuurgroep Protes
tants Christelijk Onderwijs
eri Culturele Minderheden.
DeStuurgroep is een initia
tief van diverse organisaties
in het protestants-christelijk
onderwijs en wil dienstbaar
zijn aan de christelijke scho
len in hun confrontatie met
andersgelovigen.
De Stuurgroep, met als secre
taris Joop Gerritsen uit Den
Haag, is ontstaan na een stu
diedag over culturele min
derheden in het PC-onder-
wijs. Er bleek behoefte aan
coördinatie van informatie
en ervaringen van de talrijke
christelijke scholen die meer
of minder leerlingen uit cul
turele minderheden hebben.
groep heeft deze
taak op zich genomen, even
als het oprichten van (plaat
selijke) platforms en werk
verbanden voor de verschil
lende soorten onderwijs. Te
vens wordt (studie)materiaal
uitgegeven. Voor het jaar
1987 staan publicaties gepland
voor basis- en voortgezet on
derwijs.
In het katholiek onderwijs
functioneert een werkgroep
met dezelfde doelstelling als
de protestants-christelijke
stuurgroep. Er wordt ge
werkt aan een soortgelijke
structuur voor een organisa
tie ten dienste van het katho
liek onderwijs in ontmoeting
met andersgelovigen als in
het PC-onderwijs.
De landelijke Stuurgroep
werkt nauw samen met het
Haagse Bureau Intercultureel
Onderwijs, onder auspiciën
van de Bond van Verenigin
gen en Stichtingen voor PC-
basis- en speciaal onderwijs
in Den Haag. Vier vrijgestel
de leerkrachten uit het basis
onderwijs en een vrijwillig
ster werken hierin samen
met de adviseur identiteit
PC-onderwijs, Joop Gerrit
sen, van de Haagse Bond.
In Utrecht vond tevens de
presentatie plaats van een
verslagboek van een project
Intercultureel Onderwijs van
het ministerie aan de Juliana
v. Stolbergschool in Ede.
Staatssecretaris Van Leijen-
horst ontving het eerste
exemplaar uit handen van E.
de Jong. De bewindsman zei
bij deze gelegenheid, dat he
laas is gebleken dat slechts de
helft van het aantal scholen
iets doet aan intercultureel
onderwijs. Hij merkte op dat
wat betreft het basisonder
wijs er sinds de nieuwe wet
de verplichting geldt voor
het geven van dit onderwijs.
Voor het voortgezet onder
wijs is een beleidsnotitie over
intercultureel onderwijs in
voorbereiding.
Van Leijenhorst meende dat
iedere school, of er nu wel of
niet kinderen uit culturele
minderheden op zitten, inter
cultureel onderwijs moet ge
ven. De taak van de school is
onder meer de leerlingen
voor te bereiden op een plu
riforme en multiculturele sa
menleving, aldus de s
cretaris.
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen: te Boven Hardinx-
veld. H. Roseboom te Oene;
te Capelle a/d IJssel R. van
Kooten te Zeist. Bedankt
voor Vinkeveen en Demme-
rik J. Maasland te Waddinx-
veen. Beroepbaar drs. J. W.
Arendshorst, Wierdense-
straat 27 in Rijssen (thans
zendingspredikant GZB).
Toegelaten tot evangeliebe
diening: M. Treuren, Pauw-
straat 2 in Utrecht. A. van
Vuuren, Zandpad 24 in Nieu-
Zoek naar het
voorbeeld van
bloemen en planten
steeds de zonzijde
CDA-top en
bisschoppen
spreken over
emancipatie en
bijzonder
onderwijs
Een zware delegatie van het
CDA zal maandag met leden
van de Rooms-Katholieke
bisschoppenconferentie spre
ken over het emancipatiebe
leid en het onderwijs. Dit ge
sprek vindt plaats in het ka
der van het periodiek over
leg tussen CDA en de R.K.
Kerk in Nederland.
Leden van de CDA-delegatie
zijn onder anderen voorzitter
Bukman en fractievoorzitter
De Vries, terwijl van rk zijde
onder anderen kardinaal Si-
monis, de bisschoppen Bom
ers en Möller en hulpbis
schop De Kok deelnemen.
Het gesprek vindt plaats in
het aartsbisschoppelijk paleis
te Utrecht.
Aan de orde komen de gevol
gen van het emancipatiebe
leid voor huwelijk en gezin;
alternatieve vormen van sa
menleving; en de wet gelijke
behandeling. Verder zal ge
sproken worden over het op
fusie gericht beleid in de af
zonderlijke provincies terza
ke van welzijn, gezondheid,
cultuur en onderwijs en de
mogelijke gevolgen van be
paalde maatregelen voor het
bijzonder confessioneel on
derwijs.
wersluis. Toegelaten tot
evangeliebediening en be
roepbaar: A. Sterrenburg,
Gerard v.d. Lindestraat 83a
in Rotterdam. P. Zeedijk,
Hendrik Koningsbergerstraat
240 in Amsterdam.
Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar. Zwarts
luis, O.Doorn te Diever. Be
roepen te Oudewater drs.
R A. van Kooij, directeur In
stituut Kerk en Samenleving
te 's-Gravenhage.
Christelijke Gereformeer
de Kerken
Bedankt voor Huizen L. W.
Bilkes te Ermelo.
ICTO-voorzitter T. L. Janssen van Raay (tweede van rechts)
temidden van ICTO-vertegenwoordigers uit binnen-
en buitenland
ICTO stapt van kruisraketten af
„Wij sluiten het kruisraketten-dossier thans af". Dit heeft
dé voorzitter van het ICTO (Interkerkelijk Comité voor
Tweezijdige Ontwapening) donderdagmiddag in Den
Haag op een persconferentie meegedeeld.
Het ICTO gaat zich nu bezig houden met vredesonder-
wijs, vluchtelingen, ethische aspecten van vredes- en vei
ligheidsbeleid, het „verduidelijken" van de vredestaak
van de NAVO en samenwerking met vredesbewegingen
in andere landen. Verantwoord en evenwichtig vredes-
onderwijs krijgt in de komende jaren de hoogste priori
teit van het ICTO. De „onderwijspoot" in het bestuur is
versterkt door de nieuwe secretaris, voorheen rector van
een scholengemeenschap.
"Op de onontkoombare vraag:
"Waarofri blijf je in deze kerk,
die zo onmenselijk en on
christelijk met mensen om
springt?" heb ik maar een
antwoord: Ik zie in deze kerk
onuitputtelijke mogelijkheden
voor de opbouw van een bete
re maatschappij, voor een zin
vol perspectief in het leven
van ieder mens". Kortom: ik
ben katholiek, omdat katho
liek-zijn voor mij menselijk
heid en vreugde is. De kerk
heeft in beginsel alles wat le
ven en wereld zinvol maakt.,
maar zij houdt haar zinge
ving. zeker in Rome. overdekt
met dikke lagen bureaucra
tisch stof. Het gaat erom daar
doorheen te zien. Heeft men
dit eenmaal gedaan, dan ver
liest men het kostbaarste in
dit leven, als men dit zich
weer zou verliezen".
Maar wat met de tegenstelling
tussen optimale mogelijkheid
en" trieste werkelijkheid? Wij
leven op tekenen van hoop:
het plotseling opduiken van
een Johannes XXIII, de be
vrijdende inzichten van Vati-
canum II. het optreden van
een episcopaat, zoals dat was
voordat Rome verstorend ing
reep, de.herstelde band tussen
geloven en maatschappelijk
handelen in de bevrijdings
theologie. Toch is dit alles niet
genoeg zolang wij er van een
afstand tegenaan kijken. De
De paus bestuurt de Wereldkerk op een ma
nier die in strijd is met de vruchtbare idee
ën die hij had ontwikkeld voordat hij paus
werd. Dat concludeert Bernard Delfgaauw.
emeritus-hoogleraar in de filosofie in Gro
ningen. in een brochure van de Mariën-
burggroep (postbus 261, 4870 AC Etten-
Leur). Delfgaauw beroept zich daarvoor op
het boek van kardinaal Woytila, The Acting
Person. Daarin betoogt de huidige paus dat
een gemeenschap alleen goed kan functio
neren wanneer er een doeltreffende, maar
loyale oppositie is. Het uitblijven van oppo
sitie leidt tot conformisme. Zij leidt veeleer
tot uniformiteit dan eenheid. Daarom, aldus
kardinaal Woytila. is conformisme een ramp
voor de gemeenschap.
Delfgaauw schrijft dat loyale oppositie geen
polarisatie inhoudt. Als dat laatste het geval
is. wordt ze deloyaal. Loyale oppositie
streeft juist naar een dialoog die kloven
overbrugt. Het beleid van de paus plaatst
prof. Delfgaauw daarom voor een dilemma:
"Wie moeten wïj volgen, de schrijvende of
de voorschrijvende paus?" Wij publiceren
hieronder de slotpassage uit zijn stuk.
verantwoordelijkheid van
kerk en christendom ligt niet
alleen bij paus en bisschop
pen, maar bij alle chtistenen,
die zoals Johannes zegt, me
dewerkers moeten zijn van de
waarheid (3 Joh.8). Dan kan
ook het woord vervuld wor
den: "De waarheid zal U vrij
maken (Joh. 8,32). Waarheid
betekent niet alleen de waar
heid in het geloof, maar alle
waarheid (en waarachtigheid)
die wij ons eigen kunnen ma
ken.
De moed om katholiek te zijn
is geworteld in de bevrijdende
waarheid. Dit betekent het
zoeken van een door Christus
en de vroege christenheid
geïnspireerde houding, die
zich laat gelden voor iedere
christen binnen zijn eigen
plaatselijke kerk en tegelijk
binnen het verbond van
christelijke kerken, waarvan
het centrum in Rome ligt. Dit
vereist de moed van een Jo
hannes XXIII de vormen van
de huidige kerk te onderwer
pen aan de kritiek van de
oorspronkelijke kerk. Dit
hebben ook de hervormers
geprobeerd, maar hun uitsto
ting uit het verband van de
Ecclesia Romana heeft een
werkelijke kerkhervorming
verhinderd.
Wat is noodzakelijk
Erkenning van het gezag
van de paus, maar niet van
een solitaire paus of een in de
curie opgesloten paus (on
danks alle reizen), maar van
een paus in vereniging met
het college van bisschoppen
uit Oost en West.
Erkenning van de eigen
standigheid der loyale kerken
in hun verbondenheid met
Rome. Afwijzing van het
pausdom als absolute monar
chie, vaststelling van zijn
grenzen.
Bevordering van bisschops
benoemingen vanuit voor
drachten van de lokale ker
ken in vereniging met Rome.
De bisschop is op de eerste
plaats hewrder van zijn eigen
kerk, op de tweede plaats en
krachtens het eerste bestuur
der van de universele Kerk.
Herstel van het contact met
de bisschoppen in eigen land,
dat verloren gegaan is, maar
dat voorwaarde is voor een
werkelijke gezagvolle leiding.
Veel inzichten, ervaring en
kennis behoren primair tot
het terrein van de priesters
(de praktische zielzorg) en tot
het terrein van de leken (we
tenschap en maatschappelijke
kennis). Zonder contact tus
sen bisschop, priesters en le
ken sterft de kerk langzaam
maar zeker of misschien zelfs
snel en zeker.
Inschakeling van de prakti
sche zielzorgers en deskundi
ge leken bij de formulering
van de kerkelijke leer en het
kerkelijk recht. In een chris
telijke gemeenschap mag niet
gelden het "over ons maar
zonder ons". Daarbij moet
men denken aan de herzie
ning van de huidige kerkelij
ke sexuele moraal, die in
strijd is met het dubbele lief
desgebod. Daarnaast en dit
is het allerbelangrijkste
aan een herleving van het es
sentieel christelijke als de
hulp aan armen en verdruk
ten volgens het evangelie van
Mattheüs.
Erkenning van het voortdu
rend falen van de kerk in de
loop der eeuwen: de schuld
aan het antisemitisme, de af
wijzing van de hervorming,
het nog steeds niet geheel
verlaten fundamentalisme, de
verwaarlozing van de christe
lijke naastenliefde.
Opheffing van de tegen
spraak tussen leer en leven.
De vereisten daarvoor liggen
in het boek van deze paus: de
paus aan zijn woord houden
en hem op de tegenspraak
wijzen tussen zijn gedachten
en zijn beleidslijnen.
Bevordering van de levende
theologie in onze tijd, in het
bijzonder van de theologie
van de bevrijding. In verband
daarmee: bevorderen in
woord en daad van een recht
vaardige en menselijke maat
schappij. Afwijzen van de to
talitaire dictaturen van het
Oostblok, maar evenzeer van
de dikwijls nog wredere dicta
turen elders ter wereld, in het
bijzonder in Latijns-Amerika.
Erkenning van de gelijk
heid van man en vrouw, niet
in verheven vage termen,
maar in de praktijk van de
kerk. Wijding en beleidsauto-
riteit, zowel voor vrouwen als
Dit programma is op tal van
punten aan te.vullen en uit te
werken, maar alleen in een
hervormingsactiviteit is het
mogelijk de moed op te bren
gen katholiek te blijven.
Want al heeft men de vreug
de van het christen zijn in de
Catholica ervaren, weet men
zeker dat men in die vreugde
kan volharden, als overal de
lichtende tekenen van de
hoop gedoofd worden?
an
Geschil rond kernwapentake
Het is de VVD geweest die er geruime tijd geleden al^
heeft aangedrongen een beslissing over het afstoten van
derlandse kerwapentaken binnen de NAVO slechts te nen
in politieke samenhang met de plaatsing van de 48 krui;
ketten. De VVD moet daarom nu niet verbaasd zijn als
kabinet gelijktijdig met de regeling van de plaatsing g
voorbereidingen treft voor het eenzijdig afstoten van
wapentaken.
FEITELIJK is er tussen die twee zaken geen directe s
hang. Er is in ons land immers reeds vele jaren lang een
cussie gaande over de vraag of Nederland binnen de NA
wel de zes bestaande kernwapentaken moet voortzei
Daarbij maken velen zich terecht zorgen over de mogeli
heid van het gebruik van zogenaamde slagveld-kernwapt
Dat zijn bijvoorbeeld de atoomlandmijnen, die door een pe
tonscommandant te velde zouden kunnen worden ing«
Het spreekt vanzelf dat het gevaar voor uitbreiding
beperkt conflict tot een kernwapenoorlog zeer groot
een zo laag niveau in de commandovoering een besluit
het gebruik van deze wapens kan worden genomen.
De discussie in ons land over het afstoten van NederlanJ
kernwapentaken was eigenlijk zo'n jaar of twee, drie gelee
al voltooid. De NAVO werd er al in 1983 over geraadplee
Daarbij werd duidelijk dat de NAVO het liefst zag dat
derland zijn kernwapentaken met nog een zevende zou
breiden, maar toch geen overwegende bezwaren had tej11
het afstoten van enkele van die zes taken. Mede door
verband dat de VVD heeft gelegd tussen een beslissing
deze zaak en een besluit tot plaatsen van de kruisraketten
de afstoting van kernwapentaken ook met enkele jaren
traagd. De VVD moet daarom niet verbaasd zijn, dat wat
genlijk al een paar jaar geleden had moeten gebeuren,
alsnog wordt afgehandeld.
Dat de kernwapentaken van het Nike-luchtafweersysteè
en de atoomlandmijnen zouden verdwijnen stond reeds
Dat die van de Lance-raketten en onze nucleaire artillerie
West-Duitsland als tactische atoomtaken moeten worden
handhaafd, is ook niet omstreden. Dat zijn taken die bij
stoting niet direct door andere NAVO-landen zouden wor<
overgenomen. De discussie gaat nu over dieptebommen i
een kernlading, bedoeld om door de op het vliegkamp V
kenburg gestationeerde Orions van de Marineluchtva;
dienst te worden gebruikt tegen op grote diepte opererei
onderzeeërs en over de kernwapens van de F-16-straaljage
dsverz
meen
Pvd
|*rerpe
vrijwi
ling t<
besu
en b
lat de
erzoel
ide-af
BlNNEN de Europese verhoudingen vervult Nederland
het moment vrij veel kernwapentaken. Natuurlijk zal
NAVO, als Nederland straks zijn plannen bekend maakt,
nodige bezwaren naar voren brengen. Aan dè bereidheid
plaatsing van de kruisraketten wordt echter een veel grot ds (A
vooral politiek belang gehecht. De Nederlandse politie
partijen zouden er goed aan doen zich in dat opzicht
NAVO te spiegelen.
Duitsland wordt lucht
voerd waarin wolkenveli 'rover
voorkomen. Ook vormt zich
deze lucht 's nachts hier
daar mist. Deze kondities
den de komende 24 i
ons land »verwacht: t
weertype mét vooral
Luxemburg
Malaga
~ok i»Jleys
i dr »gdeI'J
antage
noordoosten van het land tfheuze i
kenvelden. In de nacht
ochtend komt hier en
mist voor. De meeste
wordt ten zuiden van de gi
verwacht. De mini
liggen rond de 2 graden. Vo
al daar waar het 's nachts
bewolkt is komt aan de gro
wat lichte vorst voor. 's M
dags loopt het kwik tot ro
11 graden op. Ook op langi
termijn blijft de wind oosteli
weliswaar neemt het hoj
drukgebied verder in betel
nis af, maar een depressie,
via Frankrijk oostwaarts g
trekken, houdt bij
voer van lucht uit Duitsland
stand.
I OLL
t ikspe
W
adevt
mi]
bui
var
jdels
waa
zaak
de
vooi
echt
jer
gei
n ta'
(AL
g uniek
inlast
Meer" naar heMmten e*h ,rePt€
kele regenbui, later ook met sneejximak
Middagtemjjeratuur van
iandag v±en
en koudei
achtend.
Plaatselijk mist
DE BILT (KNMI) Een ho-
gedrukgebied boven Duitsland
en zuid-Scandinavie neemt ge
leidelijk in betekenis af maar
bepaalt ook het komende ef-
maal ons weer. De wind blijft
oostelijk maar neemt geleide
lijk wat in kracht af. Vanuit
Den<
Wolkenveli
iwfon
Haac
Vooral op maandag ook zon. Midd Saupli
'1 graden, 0)65
fiade<
ritse eilanden: Wolkenvelden, -
ier en daar zon. In het zuic
nige regen. Middagtemper;
t 12 graden.
ru>rmi
IJaar
>1, pothe
t 12 graden.
Witte bonen met
groentenschotel
rozijnenkwark
vegetarisch
Nodig voor twee personen:
250 g gedroogde witte bo
nen, zout, 1 ui, 10 g marga
rine, 10 g bloem, 2,5 dl bo-
nenkooknat, tomatenpuree
naar smaak, zout, ketjap,
peper, basilicum;
150 g winterwortel, 250 g
witte kool of spitskool, 100
g knol- of bleekselderij, 10
g margarine, zout, peper,
100 g geraspte kaas;
(brood);
2 lepels rozijnen, 225 g
kwark, melk en basterd
suiker naar smaak, 1 lepel
amandelsnippers.
Was vanavond de witte bo
nen een keer zet ze ruim on
der koud water met iets zout
weg. Kook de bonen morgen
in het weekwater in een uur
gaar, laat ze op een vergiet
itcoc
lats:
ér oor
m
>ui
nderi
luwfc
(st >00
groente D,
bon r c D1
uitlekken en vang het koo |r(
nat op. Fruit de kleingesn
den ui lichtbruin in de mi
garine, roer er de bloem c/of>s1
en verdun het mengsel
roerende met het kookn
(eventueel met water aang
vuld).
Breng de saus op smaak
tomatenpuree, zout, ketja
peper en basilicum en sch
er de bonen door.
Snijd de schoongemaak nt>
wortel en eventueel knok
derij in blokjes, de kool
desgewenst de bleekseldei
in reepjes. Zet de
op met gesmolten boter
twee lepels water en smoèder
ze onder af en toe omsche\
pen tien a vijftien minute
Breng hel mengsel op smaa
met zout en peper en leg
in een ingevette ovenschaa DIE
Bedek de massa met de bc
nen met saus en strooi daa
de kaas over. Zet een wan
gevulde schaal even ondtf'
de grill of in een hete ovt
voor een korstje. Reken
geheel opwarmen veert
minuten in een ovei
of 175 staat. Geef er voo
grote eters brqpd bij.
Meng zacht gekookte rozij
nen met kwark
melk en basterdsuiker da
het een smakelijk geheel k
Garneer met lichtgeroosterói
amandelsnippers.
JEA NI
