Russische pianovirtuoos
Emil Gilels overleden
Van Aardenne wil
hogere gasprijs
wettelijk afdwingen
Medicijnen
worden nog
steeds duurder
Interferon met eiwit kan kanker bestrijden
YS beperken proeven SUri
Pentagon
belooft
snel tegen
orders voor
Patriot
mtÊÊÊÊÊÊtÊÊmm
Tientallen gewonden in Chili
Premiei
aaw,wa<
kunnen&s
in 1986É
dalen Qni
éoi
BINNENLAND/BUITENLAND
CcidócSomotit
WOENSDAG 16 OKTOBER 1985 PAGD
BELGISCHE BIOLOGEN DOEN VEELBELOVEND ONDERZOEK
TE
TAMP A Een onderzoek op het
laboratorium voor moleculaire bio
logie in het Belgische Gent heeft
aangetoond dat kankergezwellen in
sterke mate verminderen of zelfs
geheel verdwijnen door toediening
van een bepaald eiwit (TNF) in
combinatie met één van de drie be
kende soorten interferon.
De onderzoeker Walter Fiers van het Bel
gische laboratorium spreekt van een zeer
veelbelovende ontwikkeling in de bestrij
ding van kanker. Op een internationale
conferentie van de Nederlandse onderzoe
korganisatie TNO over interferon in Tam
pa (Florida) maakte de Gentse onder
zoeksgroep onder leiding van dr. Fiers be
kend, gebruik te hebben gemaakt van het
TNF (Tumor Necrosis Factor), dat in prin
cipe in staat is kwaadaardige cellen te be
strijden. Uit laboratoriumproeven bleek
echter dat de werking van dit middel bij
kanker van beperkte aard was. Hetzelfde
gold voor het uiterst actieve menselijke
eiwit, het zogenaamde gamma-interferon.
Van deze derde stof in de serie er is
ook een alpha- en beta-interferon had
den medische onderzoekers al de ver
wachting dat dit mettertijd succesvol ge
bruikt zou kunnen worden in de strijd te
gen kanker.
Op het laboratorium werden het TNF en
het gamma-interferon in combinatie met
elkaar gebruikt. Het resultaat was volgens
de onderzoeksgroep verbluffend. De geza
menlijke toediening van de elkaar ver
sterkende stoffen resulteerde in een com
plete verdwijning van kwaardaardige ge
zwellen. Verschillende proefdieren gena
zen geheel. De tumoren kwamen niet te
rug. Als de combinatietherapie werd stop
gezet, begon het kankerweefsel in sommi
ge gevallen echter weer te groeien. Walter
Fiers meent dit verschijnsel door een ver
beterde behandelingsmethode te kunnen
terugdringen.
De Nederlandse interferon-deskundige dr.
H. Schellekens van het TNO-onderzoeks-
centrum in Rijswijk bevestigt de verster
kende werking van het gamma-interfe
ron, wanneer dit in combinatie met ande
re kankerbestrijdingsmiddelen wordt toe
gediend. Het betekent naar zijn mening
een nieuwe fase in de kankertherapie, die
voor de toekomst veelbelovend is.
Schellekens vindt echter wel, dat het
voorschrijven van interferon door artsen
uiterst zorgvuldig moet gebeuren, als dit
geneesmiddel het naar verwachting eind
dit jaar in Nederland zal worden vrijgege
ven. Ongecontroleerde toepassing van dit
middel zal volgens hem ongewenste ont
wikkelingen met zich mee kunnen bren
gen. Schellekens verwacht een zekere
wildgroei, omdat artsen interferon zullen
gaan voorschrijven in allerlei gevallen,
waarin geen ander doeltreffend medicijn
voor handen is. Net als bij antibiotica zou
den naar de mening van de TNO-onder-
zoeker zich virussen kunnen gaan ont
wikkelen die niet meer gevoelig zijn voor
Interferon.
„MEER STEUN NODIG VOOR OMSTREDEN PROJI
WASHINGTON President Reagan
heeft besloten om de proeven met en de
ontwikkeling van het Strategisch Defen
sie Initiatief (Star Wars) te beperken, ook
al zal dit een vertraging betekenen van
het onderzoek naar een effectieve verde
diging tegen Russische raketten. Dat heeft
het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken gisteren bekendgemaakt.
De vertraging is echter acceptabel omdat
dit meer steun voor het omstreden project
zal opleveren, aldus de VS. Door de be
perking van het project voor een luchtaf-
weersysteem in de ruimte houden de VS
zich aan het Amerikaans-Russische ver
drag op het gebruik van anti-ballistische
raketten uit 1972.
Met een grotere steun voor het SDI P
de woordvoerder van het ministeriT
doelen op het Amerikaanse publiek erf
Congres. Het besluit, dat door Reagaf
het weekeinde is genomen, betekent!
compromis tussen de harde en gemaft
vleugel in de regering.
De Noordatlantische Assemblée heeft
regeringen van de NAVO-landen er c
ren toe opgeroepen steun te verlenend
SDI. De assemblée met haar 184 ledei^
de 16 NAVO-landen heeft overiL
slechts adviserende bevoegdheid en F
geert als politiek klankbord voor?'
NAVO.
(Van onze correspondent Mare
de Koninck)
WASHINGTON Bin
nen „ongeveer twee we
ken" zal het Amerikaanse
ministerie van Defensie
bekend maken op welke
wijze het de 300 miljoen
gulden aan tegenorders
voor het Patriot-luchtaf
weergeschut bij de Neder
landse wapenindustrie wil
gaan besteden. Staatsecre
taris Van Hou welingen
(defensie) heeft dit giste
ren in Washington meege
deeld.
Volgens Van Houwelingen is
deze Amerikaanse belofte het
.gevolg van zijn protest tegen
het uitblijven van de tegenor
ders. „Het is duidelijk dat het
niet om kruimels van een of
twee miljoen kan gaan, maar
om een substantiële invulling
van het bedrag", aldus de
staatssecretaris. Twee jaar ge
leden werden de tegenorders
bedongen bij de aankoop van
het Patriot-systeem dat 900
miljoen gulden heeft gekost.
Van Houwelingen toonde zich
nogal verontwaardigd over het
gedraal van de VS bij het
plaatsen van de beloofde te
genorders en voegde er aan
toe geen nieuwe Nederlandse
wapenaankopen te willen be
spreken, nu het Patriot-con
flict er nog ligt. Hij benadruk
te dat Europa in de toekomst
meer zijn eigen weg moet gaan
„en Europese systemen moet
ontwikkelen".
Dode bij
botsing
NIEUWVEEN De 61-jarige
ondernemer M. de Graaf uit
Amstelveen is gisterochtend
omgekomen bij een ongeval op
de kruising van de provinciale
weg 10 en de Achterweg in
Nieuwveen. Het slachtoffer
reed in een personenauto en
verleende geen voorrang aan
een vrachtwagen die van
rechts kwam. De vrachtauto,
die bestuurd werd door een
20-jarige bestuurster uit Vin-
keveen kon de personenauto
niet ontwijken en de beide wa
gens botsten met hoge snelheid
frontaal tegen elkaar op. Beide
voertuigen belandden in de
sloot. Het slachtoffer raakte
bekneld en was op slag dood.
Russische zeelieden
naar Zweden
liepen
STOCKHOLM Twee Rus-
sen zijn na een tocht van drie
weken door Noord-Scandina-
vië in Zweden aangekomen en
hebben daar politiek asiel aan
gevraagd. Dit heeft de Zweed
se radio bericht. De twee Rus
sen zeggen leden van de Sov
jet-marine te zijn. Volgens de
radio is het tweetal, 21 en 23
jaar oud, erin geslaagd onge
merkt de zwaarbewaakte Rus-
sisch-Finse grens te passeren.
De twee liepen 's nachts en
sliepen overdag in de bossen.
DEN HAAG Minister
Van Aardenne (Economi
sche Zaken) wil de verho
ging van de gasprijs voor
gezinnen met twee cent
(exclusief btw) desnoods
wettelijk afdwingen. Hij
zal dat doen als de vereni
ging van gasbedrijven,
VEGIN, en de Gasunie
niet tot overeenstemming
komen over de prijsverho
ging per 1 januari 1986.
De VEGIN is tegen elke prijs
verhoging, maar de Gasunie
steunt de minister. De afgelo
pen twee jaar hebben beide in
stellingen geen overeenstem
ming over de gasprijs voor ge
zinnen kunnen bereiken. In
beide gevallen legde de minis
ter toen de verhoging bij wet
op.
Tijdens de algemene politieke
beschouwingen in de Kamer
diende PvdA-voorman Den
Uyl gisteren een motie in om
de gasprijsverhoging achter
wege te laten. Hij wees er on
dermeer op dat op 1 oktober
de gasprijs voor grootverbrui
kers met vijf cent is gedaald.
Namens D'66 diende fractielei
der Engwirda ook een motie
in om van de verhoging af te
zien. Volgens hem zullen de
consumptieve bestedingen
daardoor een extra impuls
krijgen, wat goed is voor de
economie. Om het financiële
nadeel voor de staat te com
penseren stelde Engwirda voor
de verlaging van de vennoot
schapsbelasting achterwege te
laten. CDA en VVD steunen
Van Aardenne.
Gemaskerde studenten gooien vanat het universiteitsgebouw in Santiago stenen naar de politie.
SANTIAGO Tijdens
hevige ongeregeldheden
in de Chileense hoofdstad
Santiago en enkele andere
steden zijn gisteren tien
tallen mensen gewond ge
raakt en zeker 170 beto
gers gearresteerd.
De „Dag van Solidariteit" was
georganiseerd door de Chi
leense oppositie om dé vrijla
ting te bewerkstellingen van
twaalf vakbondsleiders, die na
een eerder gehouden protest-
dag gevangen waren gezet.
Tijdens de demonstraties ont
ploften in Santiago drie bom
men; het is niet bekend wie
verantwoordelijk is voor deze
aanslagen. De politie gebruikte
waterkanonnen en traangas
om de menigten ut elkaar te
jagen. In de avonduren waren
vooral veel militairen aanwe
zig rond de arbeiderswijken,
waar barricades werden opge
worpen door tegenstanders
van het regiem-Pinochet.
Orion maakt
75 banen
overbodig
DEN HAAG Het ingebruik
nemen van het nieuwe Orion-
-patrouillevliegtuig bij de ma
rineluchtvaartdienst (MLD)
leidt tot verlies van 75 van de
ruim 600 onderhoudsbanen op
het marinevliegkamp Valken
burg. Dit is de uitkomst van
een studie van een werkgroep
die de gevolgen van het effi
ciëntere onderhoud van de
nieuwe vliegtuigen heeft on
derzocht. De Orion heeft de
Neptune en Breguet Atlantic-
- vliegtuigen vervangen, die
relatief zeer veel onderhoud
nodig hadden. Volgens een
woordvoerder van de Konink
lijke Marine zullen de 75 ar
beidsplaatsen via natuuurlijke
verloop verdwijnen. De mari
nebelangenvereniging VBZ
heeft in een eerste reactie ne
gatief gereageerd op de mari
neplannen.
Volgend jaar
moet iedereen
vogels kijken
BAARN De Nederlandse
Vereniging tot Bescherming
van Vogels heeft 1986 uitge
roepen tot „vogelkijkjaar".
Eén op de duizend Nederlan
ders gaat regelmatig „vogelkij-
ken" en dat is volgens direc
teur S. Woldhek van de vere
niging veel te weinig. Volgens
hem leidt belangstelling voor
vogels vaak tot interesse voor
natuur en natuurbescherming,
die beleidsmakers ertoe zal
dwingen meer aandacht te be
steden aan de bescherming
van vogels en hun milieu.
Mensen denken vaak dat het
kijken naar vogels moeilijk is
en dat ze eerst alle soorten en
namen moeten kennen. Vogel
bescherming wil laten zien dat
het kijken naar vogels een
„groot genoegen is, ook als
men niet ieder beestje meteen
bij de naam kan noemen" al
dus Woldhek.
In het kader van het Vogelkijkjaar wordt er door de KRO van
af 2 november een cursus vogelbescherming uitgezonden. Het
eerste exemplaar van het cursuspakket werd gisteren door
meneer De Uil van de Fabeltjeskrant overhandigd aan drs.
Pieters, plaatsvervangend directeur-generaal van het ministe
rie van landbouw en visserij.
LEIDSCHENDAM De kosten van de gezondheids
zorg lagen vorig jaar 85 miljoen gulden hoger dan was
geraamd. Volgens het gisteren door staatssecretaris
Van der Reijden (volksgezondheid) gepresenteerde fi
nancieel overzicht gezondheidszorg en maatschappelij
ke dienstverlening, een bijlage bij de begroting van
WVC, komt dat voornamelijk door het duurder uitval
len van de specialistische hulp en de geneesmiddelen.
De overschrijding in de sector geneesmiddelen schrijft de staats
secretaris vooral toe aan het toenemend gebruik van duurdere
medicijnen. De staatssecretaris verwacht dat de kosten omlaag
zullen gaan door het instellen van regionale compimissie die het
„medisch en economisch verantwoord" voorschrijven moeten
bevorderen. Verder wil Van der Reijden de honorering van de
apothekers zo veranderen, dat ze geen belang meer hebben bij
het verstrekken van meer of duurdere geneesmiddelen.
De specialistische hulp is vooral duurder geworden door het la
ter in werking treden van de tariefmatigingen zoals die waren
afgesproken in het akkoord tussen de specialisten en het kabi
net. Boven een bepaald aantal verrichtingen moeten de tarieven
lager worden. De specialisten en de ziektekostenverkeraars heb
ben er echter nog geen sluitende overeenkomst over kunnen be
reiken. Op het ogenblik is ex-staatssecretaris Veder-Smit bezig
met een bemiddelingspoging waarvan Van der Reijden voor het
eind van het jaar resultaten verwacht.
Voor 1985 en 1986 gaat Van der Reijden uit van een verdere
versterking van de zorg buiten de ziekenhuizen en van de col
lectieve preventie. In de intramurale zorg (ziekenhuizen, ver
pleeghuizen, psychiatrische ziekenhuizen) zullen de budgetten
in 1986 opnieuw met twee procent worden verminderd. Deze
sector krijgt in 1987 opnieuw een extra budgetkorting van één
procent.
SHULTZ:
„Nederland
zal kruis
raketten
vermoedelijk
plaatsen"
BRUSSEL De Ameri
kaanse minister van bui
tenlandse zaken George
Shultz heeft gisteren in
Brussel zijn vertrouwen
uitgesproken dat de Ne
derlandse regering op 1
november zal besluiten tot
plaatsing van de Ameri
kaanse kruisraketten.
"Ik put vertrouwen uit de uit
latingen van de Nederlandse
minister van buitenlandse za
ken dat de Nederlandse rege
ring bereid is de volgende stap
te doen," aldus minister
Shultz. Hij ging verder niet in
op wat minister van den
Broek tijdens de bijeenkomst
van NAVO-ministers precies
heeft gezegd.
De ministers van buitenlandse
zaken van de NAVO-lidstaten
zijn in Brussel bijeen om te
overleggen over de jongste
Russische ontwapeningsvoor
stellen en over de komende
ontmoeting tussen president
Reagan en de Russische leider
Gorbatsjov.
Britst
CO WW «idem
pecti<
1 1 Te
ZOETERMEER Als'
kabinet zijn oorspronkj
ke plannen om het ste
van sociale zekerheic|
herzien zou uitvoeren j
den volgend jaar de j
mies voor Algemene i
beidsongeschiktheidswi
(aaw), de Wet op de
beidsongeschiktheidsv^
zekering (wao) en
Werkloosheidswet
enigszins kunnen dal
In 1987 zou de ww-pn
daarentegen weer oml
moeten.
inij
eic
Dat blijkt uit berekenii
van het secretariaat van c'
ciale fondsen (het AlgerJ
Arbeidsongeschiktheidsfo#
(voor de aaw), het Arbeic'
geschiktheidsfonds en hel
gemeen Werkloosheidsf<y~ Ji
die de gelden voor deze vl/MA
keringen beheren.
Uitgaande van de oorspro
lijke plannen zal de aaw
mie, die thans 6,05 procen HC/J
draagt, voor 1986 op 5,9
cent kunnen uitkomen,
gend jaar zal naar vérwacl
1,2 miljard gulden minder 30"
gens de aaw worden i tnijn
keerd dan dit jaar. Bij de a
ligt dat bedrag 0,5 miljard
den hoger. De wao-premi( gen
dan kunnen uitkomen op
procent bij een premie trziei
voet van 91 gulden per
(thans: 16,15 procent bij
premievrije voet van 91
den).
aal,
Rekening houdend met na ha
oorspronkelijke kabinetsp^ (je
nen moet de WW-premie,n
thans 2,45 procent bedn^
volgend jaar volgens het se 'j*
tariaat minimaal 2,13 Pr0,rew,
worden. De maatregelen
den in 1987 echter tot een
zienlijke lastenverzwa
voor het Werkloosheidsf(|^__®
(ruim 2 miljard gulden),
zou moeten leiden tot
WW-premie die 1,62 pro
hoger ligt dan die welke M va
1986 wordt vastgesteld, i het
men de premie voor 198< agsti
2,91 procent vaststellen datoen
er in 1987 geen verdere
mieverhoging nodig.
MOSKOU De Russische
pianist Emil Grigoijevitsj
Gilels, die wereldberoemd
is als vertolker van Beet
hoven, Schubert, Brahms,
Mozart en Russische ro
mantici, is maandag in
Moskou overleden. Hij
was 69 jaar. Gilels stierf
aan een hartstilstand en
wordt morgen begraven,
aldus het Russische minis
terie van cultuur.
Gilels werd op 16 oktober 1916
in Odessa op de Krim geboren.
Hij studeerde drie jaar aan het
plaatselijke conservatorium tot
hij in 1938 vertrok naar het
conservatorium in Moskou.
Sinds 1952 doceerde hij daar.
Gilels' eerste optreden dateer
de van 1929, in welke tijd hij
ook kennismaakte met de pia
nist Arthur Rubinstein.
Rubinstein was zeer onder de
indruk van de onstuimige vir
tuositeit van Gilels. Deze ont
wikkelde zich tot een intelli
gent en gevoelig vertolker van
grote componisten als Mozart,
de
'te r.
Beethoven, Schubert, Bra
en Russische romantische
nisten. Hij won in 1936 hi
anoconours van Wenen en
in 1938 een van de prijst
naars van het pianocom
van Brussel.
Buitenland
Kort voor het einde van
Tweede Wereldoorlog bej
Gilels aan zijn eerste buil
landse toernee en in 1955 1
hij voor het eerst in de VS
waar zijn platen opvalle 7_
goed werden verkocht. Gil J
kwam uit een bijzonder mu,
kale familie. Zijn zuster Eli
h#»th is PPn hprneuriHo irinlit -9 "J"
kwam uit een bijzonder mi
kale familie. Zijn zuster El
beth is een beroemde violüf
zijn eerste vrouw was ook p uU
niste, terwijl zijn twee
vrouw componist is. Zijn doe z%t
ter Elena is een bekende p
niste. en
Gilels kreeg in 1946 de Stal ?™el
-prijs, en tot twee keer toe 1
Lenin-orde, de hoogste ondfi.
scheiding in de Sovjetunie, ,:^?r
de Lenin-prijs. Gilels w
Emil Gilels en zijn dochter Elena, die als pianiste bekendheid be- sinds 1942 lid van de comm
gint te krijgen. nistische partij. litieke'
n we
