Simonis voelt weinig
voor voorstel-Fiolet
TAFEL
Verontruste CDA'ers pleiten
voor uitstel van kruisraketten
Pleidooi
voor nieuwe
apologetica
kerk
wereld
Kerkelijke oost-west dialoog zit in het slop
WERELDRAAD: "WAAR EEN WIL IS, IS EEN WEG"
Lutheranen:
solidair
met armen
EO Jongerendag: 24.000 bezoekers
Theologische
samenwerking
ICTO laakt steekproeven
van KKN-notaris
fieicLcSouoon
Opmerkelijke zege
weer
5
-.ACHTERGROND
Ccidóo Gou/imit
MAANDAG 14 OKTOBER 1985 PAG1
IKV-nota over buitenwettelijke actie
Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) heeft de kerken ge
vraagd te reageren op een nog niet gepubliceerde nota „De
maat is vol" waarin het tot de conclusie komt dat een even
tueel besluit tot plaatsing van kruisraketten, zeker in de con-
taxt waarin het besluit wordt genomen, grond oplevert voor
buitenwettelijke acties.
De Nederlandse R.-K. bisschoppen hebben al eerder de be
leidsadviescommissie van de bisschoppenconferentie opdracht
gegeven een studie te verrichten naar de betekenis van bur
gerlijke ongehoorzaamheid. De synode van de Gereformeerde
Kerken besloot deze week een deputaatschap in te stellen dat
zich met hetzelfde onderwerp /.al bezighouden.
Gelders verbod op vloeken voorgesteld
De Bond tegen het Vloeken heeft Gedeputeerde Staten van
Gelderland in overweging gegeven, terwille van de rechtsge
lijkheid een verbod op het vloeken uit te vaardigen in de hele
provincie Gelderland. Tevens heeft de bond GS gevraagd de
uitspraak inzake het verbod op vloeken in sommige Veluwse
gemeenten te herroepen. GS zijn namelijk van mening dat
die gemeentelijke verordeningen in strijd zijn met het grond
wettelijke recht van vrije meningsuiting. De Bond betreurt
die uitspraak ten zeerste. Hij meent dat de vrijheid van me
ningsuiting niet zover strekt dat daaronder ook het openbaar
en hinderlijk misbruik van de naam van God moet vallen.
OP SYNODE
Kardinaal Simonis heeft
bij terugkeer uit Rome
waar de afgelopen dagen
door de Europese bis
schoppen werd gepraat
over secularisatie en
evangelisatie, gezegd dat
er tijdens de bijeenkomst
gepleit is voor een nieu
we apologetica. Dit zou
overigens niet in ratione
le zin moeten gebeuren,
zoals vroeger, aldus Si
monis, maar op een ma
nier waardoor mens.en
zich weer bewust ge
maakt worden van be
paalde waarden.
"We moeten antwoord geven
op vragen als: waar leef ik
voor en wat is de zin van het
lijden". Het grondthema van
evangelisatie is volgens Si
monis dat het nooit los kan
worden gezien van evangeli
satie. Evangeliseren is niet
alleen geloofswaarheden
overdragen, maar de gehele
mens in ogenschouw ne
men".
De bisschoppen hebben vol
gens hem zeer realistisch
over de secularisatie in Euro
pa gesproken. Er klonk geen
ach-en-wee-geklaag, er is
meer over evangelisatie dan
over secularisatie gesproken.
De secularisatie (het onttrek
ken van de voornaamste sec
toren van het maatschappe
lijk leven aan de kerk en het
geloof) vormt een bedreiging
van christelijke waarden.
Daarom moet de evangelisa
tie doorgaan, aldus de kardi
naal. Het is volgens hem al
tijd zo geweest dat het evan
gelie niet erg wordt geaccep
teerd.
De toekomst kwelt ons
en het verleden houdt
ons vast. Daarom
on tsnapt het heden ons.
Guetave Flaubert
DEN HAAG Naar
schatting ruim vierhon
derd verontruste CDA-
leden die tegen plaatsing
van kruisraketten zijn en
leden van de vredesbe
weging, hebben zaterdag
in de Haagse Klooster
kerk een dag van appél
en bezinning gehouden
om het CDA te weerhou
den van de plaatsing van
kruisraketten.
De dag was georganiseerd
door het twintig man tellen
de comité CDA'ers tegen
kruisraketten. Deze had voor
zaterdag een groot aantal
prominente CDA-leden uit
genodigd, onder wie premier
Lubbers, partijvoorzitter
Bukman en minister van de
fensie De Ruiter. Alleen de
CDA-kamerleden Beinema,
Bukman: niet
uitstellen
Het kabinet moet een besluit
over plaatsing van 48 kruis
raketten in ons land niet uit
stellen tot na de top van Sov
jet-leider Gorbatsjov en de
Amerikaanse president
Reagan. Juist nu moet de
NAVO haar eenheid bewa
ren. Alleen op die manier
kunnen gunstige resultaten
van de topontmoeting ver
wacht worden. CDA-voorzit-
ter Bukman zei dit zaterdag
middag voor de TROS-radio,
terwijl de bijeenkomst van
verontruste CDA 'ers in de
Haagse Kloosterkerk nog aan
de gang was.
De Kwaadsteniet, mevrouw
Laning en het CDA-be-
stuurslid Smits hadden ge
hoor gegeven aan de uitnodi
ging.
Beinema onderschreef in een
toespraak de resolutie die aan
het eind van de bezinnings
dag werd aanvaard, namelijk
dat het plaatsingsbesluit moet
worden uitgesteld tot na de
topontmoeting in november
tussen de Amerikaanse presi
dent Reagan en de Russische
partijleider Gorbatsjov. Hij
wilde zich in de Klooster
kerk overigens niet bij voor
baat vastleggen op de wijze
waarop hij zal stemmen. Bei
nema was een van de zeven
kamerleden die vorig jaar
zich gereserveerd toonden
over het 1-juni-besluit.
Het kamerlid De Kwaadste
niet zei desgevraagd de nodi
ge bezwaren te koesteren te
gen uitstel, "maar nog steed$
bezig te zijn met een afwe
ging"
Gelet op de komende Ge-
neefse top is tijdelijk uitstel
van een plaatsingsbesluit vol
gens hem weliswaar "even
tueel te overwegen", maar
aangezien het de vraag is of
er binnen enkele weken iets
concreets boven water komt,
voorziet De Kwaadsteniet het
gevaar dat de beslissing gaat
zweven en dat lijkt hem niet
verstandig.
De bijeenkomst werd geo
pend door een meditatie van
de oud-praeses van de Her
vormde kerk, ds. C. Roos.
Deze bood zijn steun aan die
genen in het CDA die voor
uitstel van de kruisraketten-
beslissing zijn. Hij meende
dat over de "absurditeit en
Op de voorste rij in de Haagse Kloosterkerk zaten onder meer v.r.n.l. oud-praeses van de
Hervormde Kerk ds. C. Roos, secretaris van Pax Christi J. ter Laak, en mevrouw S. Strikwerda,
voorzitster van het Komitee Kruisraketten Nee
afgoderij" van de kernwa
pens niet mag worden gezwe
gen. Onder de sprekers be
vond zich ook prof. Verkuyl
die een hartstochtelijk plei
dooi hield tegen de plaatsing
van kruisraketten en deze
wapens veroordeelde als
"godslasterlijk".
De bijeenkomst werd ook bij
gewoond door een vijtigtal
leden van de Duitse CDU on
der wie de journalist Franz
Alt die een ethische beschou
wing uitsprak en door het
Belgische CVP-Kamerlid
Luc Dhoore, die vroeg om
toenadering tussen parlemen
tariërs uit west en oost ter
overbrugging van de afstand
tussen de machtsblokken.
Tijdens de pauze werd een
film vertoond, gemaakt door
twee vrouwen uit Ottawa die
hun streven naar vrede ken
baar maakte met onder meer
beelden van het Engelse ac
tiekamp Greenham Com
mon. De film was aan een
van de organisatoren van de
Haagse bijeenkomst, me
vrouw J. van Beuzekom van
het CDA-Vrouwenberaad,
ter beschikking gesteld in het
kader van'de samenwerking
tussen Den Haag en Ottawa.
Het is aan uitlatingen
van de Romeinse curie te
wijten, dat de dialoog
tussen de Rooms-Katho-
iieke Kerk en de Ooster-
s-Orthodoxe Kerk in het
slop zit. Tot deze gevolg
trekking is de Roemeen
s-Orthodoxe metropoliet
van Transsylvanië en
aartsbisschop van Sibiu,
Antonie Plamadeala, ge
komen.
Op het „Oecumenisch sym
posium" van de stichting
„Pro Oriente" te Wenen
bracht hij hulde aan paus Jo
hannes Paulus II wegens
diens „profetische uitspraken
over de noodzaak, dat de
kerk beide longhelften ge
bruikt om opnieuw ademen
te leren, de oosterse en de
westerse".
sprekken. De oplossing van
de geschilpunten tussen deze
kerken ziet hij liggen in de
manier, waarop het synodale
en conciliaire principe wordt
opgevat en beleefd.
Naar de overtuiging van de
Plamadeala, die lid is van de
dialoogcommissie van beide
Kerken, vond dat de curie
schuld draagt aan het prak
tisch achterwege blijven van
reacties van Orthodoxe Ker
ken en theologen op de uit
komsten van de jongste ge-
metrolopiet .uit Zevenburgen
moeten beide Kerken bereid
zijn water in de wijn te doen
in theologisch opzicht en ook
wat betreft de praktijk van
het kerkelijk leven en de
daarin gegroeide tradities, op
straffe van het vroeger of la
ter volledig vastlopen van
het gesprek.
Kardinaal Simonis, voor
zitter van de Nederland
se rk-bisschoppenconfe-
rentie, voelt weinig voor
het voorstel van de
scheidende secretaris van
de Raad van Kerken dr.
H.A.M. Fiolet dat de Ne
derlandse rk-kerkpro-
vincie afzonderlijk lid
van de Wereldraad van
Kerken wordt. Dit is de
afgelopen week bepleit
door de aftredende se
cretaris van de Raad van
Kerken in Nederland,
De Lutherse Kerk in Neder
land zal het Wereldraadrap
port „Op weg naar een kerk
die solidair is met de armen"
als jaarthema 1985-1986 op de
agenda van de kerk te zetten.
In het rapport uit 1980 roept
de Wereldraad van Kerken
de leden op naar wegen te
zoeken om solidair te zijn
met de armen, zowel ver weg
als in eigen land.
Het gaat et om op welke wij
ze de Lutherse gemeenten ui
ting geven aan hun belijden
een „kerk van de armen" te
willen zijn. Op welke manier
moet dat in het beleid en in
de activiteiten van kerk en
gemeenten tot uiting komen,
aldus de inleiding van de
werkmap. De aanbevelingen
uit de gemeenten zullen uit
eindelijk aan de synode wor
den voorgelegd, zodat in het
najaar van 1986 de kerk als
geheel zich over haar belij-
dr. H.A.M. Fiolet. „Van
uit mijn geloof in de
kerk als wereldkerk zie
ik grote moeilijkheden.
Het idee achter dit voor
stel is dat wij een stel na
tionale kerken naast el
kaar zouden zijn. We
moeten echter niet apart
opereren, dit voorstel
moet in het kader van de
wereldkerk onderzocht
worden. De mogelijkhe
den zijn niet erg groot".
st
Kardinaal Simonis zei dit
zaterdag op Schiphol bij
zijn terugkeer uit Rome,
waar hij het Europese
bisschoppensymposium
over secularisatie en
evangelisatie had bijge
woond. Afgezien van de
vraag of het goed is dat
een landelijke rk-kerk
tot de Wereldraad toe
treedt, vraagt Simonis
zich af of Nederland
hierin voorop zou moe
ten lopen. Er zijn ook an
dere bisschoppenconfe
renties die gezien hun
oecumenische positie
hiervoor in aanmerking
zouden kunnen komen,
zoals Zwitserland en
Schotland.
Tenslotte vraagt Simonis
zich af of het wel gunstig
is dat de rk-kerk deel
zou uitmaken van de
Wereldraad. De Wereld
raad zou volgens hem
kapseizen onder het ge
wicht van de rk-kerk. Er
zijn ongeveer 800 miljoen
rooms-katholieken in de
wereld, terwijl er bij de
310 lidkerken van de
Wereldkerk ruim 400
miljoen gelovigen zijn
aangesloten. Volgens Si
monis is de gemeen
schappelijke werkgroep
van het Vaticaan en de
Wereldraad eigenlijk een
veel betere formule. Hij
heeft er overigens alle
begrip voor dat Fiolet dit
voorstel heeft gedaan. Si
monis noemt Fiolet een
zeer bevlogen mens en
een van de voorvechters
van de oecumene in ons
land.
Reglementen
Een woordvoerder van de
Wereldraad van kerken in
Genève liet weten dat de
raad de reglementen voor
toelating van lidkerken moet
veranderen als de Neder-
Kardinaal Simonis
landse Rooms-Katholieke
Kerk lid zou willen worden.
Tot nu toe geldt dat een kerk
in haar geheel lid kan zijn.
Dat gold bijvoorbeeld voor
het Leger des Heils (dat tot
1981 volwaardig lid en sinds
dien slapend lid is). „Maar
waar een wil is, is een weg."
Deze zomer zei mgr. Basil
Meeking, namens het Vati
caanse secretariaat voor de
eenheid der christenen waar
nemer op de bestuursverga
dering van de Wereldraad te
Buenos Aires, dat hij moge
lijkheden ziet dat afzonderlij
ke bisschoppenconferenties-
als lid tot de Wereldraad toe
treden:
De Evangelische Omroep
heeft na Veronica de
jongste achterban van
alle omroeporganisaties.
De jaarlijkse EO Jonge
rendag trekt dan ook al
tijd duizenden jonge be
zoekers naar de Jaar
beurshallen in Utrecht.
Afgelopen zaterdag kon
de EO maar liefst 24.000
jongeren verwelkomen.
Het thema dat voor deze
dag was gekozen luidde:
„Leve het leven". Het
thema werd ingevuld
door bekende EO-per-
soonlijkheden en door
mensen uit de zaal, die
over hun bekering en
het leven met Christus
vertelden.
In zijn openingstoespraak zei
L. P. Doorenbos, directeur
van de Evangelische Om
roep, dat niet-christenen deze
dag een keuze zouden moe
ten maken voor of tegen Je
zus. Voor degenen die Chris
tus al kennen, moest het een
dag worden waarop afgere
kend werd met de zonde en
een nieuw begin gemaakt
moest worden met het leven.
De middagbiieenkomst werd
verstoord door vertegen
woordigers van de plaatselij
ke homobeweging Ze deel
den brieven uit waarin ze
„die intolerante, misselijk
makende OE-mentaliteit de
wereld uit" wensten.
Floyd McClung van zen
dingsorganisatie Jeugd met
een Opdracht ging tijdens
zijn toespraak in op onder
andere homosexualiteit en
AIDS: „God heeft AIDS niet
gegeven als straf voor homo-
sexuelen, want God lijdt als
wij lijden. Maar ieder mens
die geen rekening houdt met
Gods geboden ondervindt
daarvan nu eenmaal de onge
lukkige consequenties. God
heeft de wet alleen maar ge
geven voor ons bestwil. Als
we ons daaraan houden, le
ven we pas echt".
De Theologische Facul
teit Tilburg en de Theo
logische Faculteit van de
Katholieke Universiteit
Nijmegen hebben beslo
ten tot personele samen-
Werking. In eerste in
stantie beperkt zich die
tot leerstoelen waarvoor
moeilijk aan alle Rooms-
-Katholieke instellingen
een eigen hoogleraar kan
worden aangesteld.
Per 1 september is dr. K. W.
Walf, buitengewoon hoogle
raar Kerkelijk Recht aan de
Katholieke Universiteit Nij
megen, benoemd tot buiten
gewoon hoogleraar met de
zelfde opdracht aan de Til-
burgse Faculteit. Hij blijft
aan de K.U. verbonden. Per
1 januari is dr. H. D. de Loor,
wetenschappelijk hoofdme
dewerker in de vakgroep
Cultuur- en Godsdienstsocio
logie aan de K.U., benoemd
tot buitengewoon hoogleraar
Sociologie van kerk en gods
dienst te Tilburg. Hij volgt
als zodanig prof. dr. W. God-
dijn op, die wegens het berei
ken van de pensioengerech
tigde leeftijd op 13 december
afscheid neemt. Ook De Loor
blijft aan de Nijmeegse facul
teit verbonden.
Het Interkerkelijk Comi
té Tweezijdige Ontwape
ning (ICTO) heeft de Ko
ninklijke Notariële Broe
derschap gevraagd stap
pen te ondernemen te
gen de notaris die steek
proefsgewijs de rechts
geldigheid en de eerlijk
heid van de handteke
ningen van het
volkspetitionnement
vaststelt.
De Amsterdamse notaris mr.
C. P. Boodt heeft de supervi
sie over de steekproeven die
het onderzoeksbureau NIPO
in opdracht van het Komitee
Kruisraketten Nee uitvoert
om de geldigheid van getelde
kaarten en handtekeningen
te bekijken.
„Bij het ICTO zijn tal van
klachten binnengekomen
over intimidatie, meervoudig
tekenen, druk in bejaarden
tehuizen en psychiatrische
inrichtingen. Deze gevallen
van handtekeningenfraude
kunnen niet steekproefsge
wijs door een notaris worden
weggestreken", aldus het
ICTO. De notaris gaat vol
gens het comité met het aan
zien van zijn ambt een be
denkelijke publieke manifes
tatie dekken en handelt
daardoor in strijd met zijn ei
gen erecode.
SPIJTIG heeft de leider van de Vlaamse socialisten gist)
verklaard, dat de opiniepeilers de grootste verliezers ziji
de verkiezingen in België. De peilingen zaten er inden |e
behoorlijk naast, maar veel opmerkelijker is dat de kiezerde
overgrote meerderheid de harde socialistische confront:eit
politiek van de hand hebben gewezen. Zij kozen voor het
binetsbeleid, dat premier Martens, als. een reactie op de so
listische opstelling, even keihard tot inzet van de verkif ia
gen had verklaard. 5ntp
,01
DEZE en andere overeenkomsten van de verkiezingss
bij onze zuiderburen met de situatie in ons land, makei
uitslag van de Belgische verkiezingen voor Nederland
interessant. De Belgen hebben gekozen voor stabiliteit, i
een op stevige bezuinigingen gebaseerd financieel-eci
misch beleid. Premier Martens is dat met grote hardnek
heid „herstelbeleid" blijven noemen en in de ogen van
Belgen heeft dat inderdaad tot een eerste herstel geleid
werkloosheid is tot staan gebracht en voor volgend jaar i
uitzicht op belastingverlaging.
Niet alleen is het opmerkelijk dat de Belgen in meeil^
heid hebben gekozen voor een beleid dqt fikse offers var
bevolking heeft gevraagd, maar ook dat de socialisten on
doende winst hebben gehaald uit hun radicale stellingn;
tegen de kruisraketten. De Belgische burgers was verzek
dat de reeds op de vliegbasis Florennes geplaatste rake
verwijderd zouden worden, indien de socialisten op een
doende stemmenwinst zouden kunnen rekenen.
In meerderheid hadden de Belgen met die kruisrakei
kennelijk minder moejte dan met het risico, dat het eco
misch herstelbeleid van Martens zou worden doorkruist. [TB
zorg dat het land wellicht een periode van grote onzekerl iet
tegemoet zou gaan, heeft duidelijk de overhand gehad. Ven(^
iswaar hebben ook de socialisten vooral in Vlaanderen U(L
flinke winst geboekt, maar die is onvoldoende en blijft plg
achter bij de historische zege, die zij onlangs behaalden bi 'eN*
verkiezingen voor het Europees parlement. In Vlaandéen
werden zij bij die gelegenheid de grootste partij, maar
verschijnsel heeft niet lang stand gehouden.
ONDANKS het verlies dat de liberale partij in Vlaande
heeft moeten incasseren, kan premier Martens de politi t
lijn van zijn coalitie van christendemocraten en liberaler
met nieuw elan voortzetten. De vooral van socialistische
de geopperde mogelijkheid, dat de liberale partner zich
de kabinetsploeg zal terugtrekken om in de luwte van de
positie de gisteren opgelopen wonden te likken, maakt i ^ejei
nig kans verwezenlijkt te worden. Die kans hebben de saaar
listen, door hun radicale opstelling in de kwestie van n cf
kruisraketten, zelf onmogelijk gemaakt. Niets lijkt het zi Ie ir
kabinet-Martens nog in de weg te staan.
ngir
MAANDAG 14
oktober 85
Gebakken spek met
stamppot rauwe
andijvie yoghurt
met druiven
De benodigdheden voor
twee personen zijn: 350 g
vet of 225 g mager rook-
spek;
V2 tot 1 kg aardappelen,
zout, melk, 250 g andijvie,
peper, nootmuskaat, azijn
of een paar augurken of
wat komkommer zoet
zuur;
V2 liter yoghurt, trosje
druiven, honing of basterd
suiker naar smaak, bruine
basterdsuiker.
Snijd het zwoerd van het
spek en verdeel het in dob
belstenen of koop het spek
kleingesneden. Zet de blokjes
spek met het zwoerd op in
een droge braadpan op een
klein vuur en leg het de
op de pan. Laat het vet n
uit het spek smelten, sc.
de dobbelstenen om de
minuten door elkaar.
och'
n IJ
:oi
het spek na ongeveer ,mst
half uur zonder deksel ei )0st-
een groter vuur licht bi mig:
(Laat mager spek ni& and
bruin worden, deze spag 1
wordt gemakkelijk te hal
Schep het spek op een iva
bord en doe het spek
apart op.
Kook de aardappelen g,
giet ze af en stamp ze I
Voeg zo veel melk toe dn rot
een stevige puree ontst nisei
roer die in een paar minu het s
luchtig en warm haar vuver
volgens door. Voeg de inm RPh
dels gewassen, fijngesnet f.j.
en daarna weer gewassen moei
dijvie toe en warm de stari loth
pot op een groot vuur
Doe er naar smaak zout,
per en nootmuskaat
(Deze stamppot is direct
het maken op zijn b
warmhouden of op wam
maakt die andijvie zacht
nattig). Geef er azijn, aujPl
ken of komkommer zoetzi
bij.
Meng de yoghurt met deu
of niet ontvelde en ontp:n°[
druiven en voeg naar smi r'
honing of basterdsuiker l(jen(
Strooi als garnering, din
voor het op tafel zetten, 1
bruine basterdsuiker op
toetje.
JEA NI en k
LAb
Rustig weer
DE BILT (KNMI) Een ho-
gedrukgebied waarvan het
centrum boven de Britse eilan
den ligt, beheerst de komende
dagen het weer in een groot
deel van West-Europa. Storin
gen op de Oceaan kunnen dan
ook niet doordringen tot onze
omgeving, maar volgen een
noordelijke koers waarbij ze
naar Scandinavië trekken.
Aan de oostflank van het ho-
gedrukgebied dringen via de
Noordzee wel wolkenvelden
tot ons land door. De kans op
regen blijft echter klein. Eerst
in de tweede helft van de
week neemt de betekenis van
het hogedrukgebied af. Hier
door draait de wind naar het
westen en worden de tempera
turen 's nachts minder laag.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor woensdag en donderdag:
Zuid-Scandinavië, Noord-
-Duitsland: Wolkenvelden en
overwegend droog. Middag-
temperatuur rond 13 graden.
Britse eilanden: Droog en
overwegend zonnig, maar in
Schotland donderdag regen.
Middagtemperatuur rond 16
graden.
Benelux: Wolkenvelden, ook
perioden met zon. Droog. Mid
dagtemperatuur rond 14 gra
den.
Noord-Frankrijk, Zuid-Duits-
land: Zonnig. Middagtempera
tuur rond 15 graden, in de
nacht kans op vorst aan de
grond.
IIL^
ker
Zuid-Frankrijk, Spanje, Pol Ams
gal: Zonnig. In de middag
tot 24 graden, in zuid-Portu
op enkele plaatsen 28 gradiUp
Alpengebied: Aan de noor
de wolkenvelden maar du
Elders zonnig. Nul-gradÜen
-grens rond 2500 meter. z°^f
Italië, Joegoslavische
Droog en zonnig. In de
vlakte kans op mfst. MiddJ^
temperaturen van 20 tot
graden.
Den Helder l.bew.
Rotterdam zw.be
Twente h.bew
w.bew. 16 13
Genève onbew.
Helsinki zw.bew.
Innsbruck zw.bew.
Klagenfurt h.bew.
Kopenhagen zw.bew.
w.bew. 2A 16
Istanbul
Las Palm as l.bew
«bew. 19 13
waar
miljo
in ei,
FR
