Kerken wellicht uit NCO
TAFEL
EcidócSomant
kerk
wereld
,CDA VOOR VVD DOOR DE KNIEËN'
Geloof in leven na de
dood taant in Europa
Indonesische kerken: GOS
te negatief over Wereldraad
Dr. H. A. M. Fiolet officier
in de orde van Oranje Nassau
Volkspetitionnement is
hoopvol teken van verzet
Kuitert, een burgerlijk theoloog, een gematigd politicus
fieidaeSoivia/nf
>weer
ie
W.TJi'i
ion
ACHTERGROND
DONDERDAG 10 OKTOBER 198S PAGIN
'M
Tienduizenden zwarten bidden tegen apartheid Duitse Evangelische Kerk moet inleveren
Tienduizenden Zuidafrikanen hebben gisteren deelgenomen
aan gebedsdiensten tegen apartheid. Veel diensten verliepen in
stilte. In zwarte gebieden werd het werk op grote schaal ge
staakt of bleven mensen thuis om confrontaties met de politie
te voorkomen. Getuigen meldden dat het op sommige plaatsen
tot incidenten was gekomen tussen zwarte jongeren en arbei
ders die van hun werk kwamen, hoewel de organisatie van de
gebedsdag had gezegd niet naar een staking te streven. Op ver
schillende plaatsen zijn de gebedsdiensten door bommeldingen
verstoord. Bij Port Elizabeth zijn onder een stapel brandende
autobanden gisteren de lijken van twee zwarten gevonden.
De Evangelische Kerk van Duitsland EKD telt thans nog 25.7
miljoen leden die via inhouding van loonbelasting hun kerke
lijke bijdrage betalen. In het jaar 2030 zullen dat er nog maar
15 miljoen zijn, dus 60 procent van het aantal uit 1985. Dat be
tekent dus „inleveren" voor de kerk. Een negatieve factor is,
dat zelfs bij een gunstige ontwikkeling van de arbeidsmarkt de
blijvende werkloosheid een drukkend effect zal hebben op de
kerkelijke financiën, omdat de bij de bron ingehouden bijdrage
dan kleiner wordt. Het herziene belastingstelsel zal per 1 janu
ari 1986 aanzienlijke aanpassingsproblemen voor de EKD met
zich brengen, maar op termijn lost dat zichzelf weer op.
„Er is een zeer grote kans
dat de kerken om princi
piële redenen uit de NCO
(Nationale Commissie
Ontwikkelingssamenwer
king) zullen treden,
waardoor het voortbe
staan van de NCO be
dreigd wordt. Voor deze
gang van zaken worden
de regeringspartijen ver
antwoordelijk gesteld. De
indruk bestaat dat het
CDA nu volledig heeft
toegegeven aan de druk
van de VVD."
Dit schrijft de werkgroep
Kerk en Ontwikkelingssa
menwerking van de Raad van
Kerken in Nederland in een
open brief aan de commissie
voor ontwikkelingssamen
werking van de CDA-fractie
in de Tweede Kamer. Het is
duidelijk, aldus de werkgroep,
dat de kerken over deze zaak
met het CDA in conflict zijn
gekomen.
Wat de werkgroep het meest
verbaast is dat er geen rede
nen worden aangevoerd
waarom het mandaat van de
NCO zozeer moet veranderen
dat organisaties als de kerken
zich nu gedwongen voelen om
de NCO te verlaten. „Het is
voor ons onbegrijpelijK dat -
waar U eerder te kennen gaf
de oorzaak van de verande
ring te zoeken in de druk
vanuit de VVD - U nu, na aan
die druk te hebben toegege
ven, de voorgestelde regeling
ook nog goed noemt."
De kritiek op de plannen van
minister Schoo (ontwikke
lingssamenwerking) houdt
onder meer in dat het woord
„bewustwording" uit de doel
stelling van de NCO is ge
schrapt en dat de gesubsi
dieerde activiteiten niet strij
dig mogen zijn met het bui
tenlands en/of ontwikkelings
beleid van de regering. De
werkgroep wijst er op dat in
1982 het wetenschappelijk bu
reau van het CDA uitsprak
dat NCO-projecten niet per se
in overeenstemming behoe
ven te zijn met de buitenland
se politiek van de regering.
In Europa taant het geloof van de mensen in een leven na de
dood. De Europese bisschoppen, tot vrijdag bijeen voor hun
symposium over secularisatie en evangelisatie, hebben bij hun
vergaderstukken de uitkomsten van een grootscheepse en
quête aangetroffen.
In 1981 zijn 12.000 Europeanen ondervraagd over wat zij gelo
ven. De uitkomsten zijn verdeeld naar de in Latijns-Europa
(Italië, Spanje en Frankrijk) gegeven antwoorden en de me
ningen van mensen uit Noordwest-Europa. Daarbij zijn be
trokken de Bondsrepubliek Duitsland, België, Nederland.
Groot-Brittannië, Ierland, Noord-Ierland en Denemarken. Er
zijn zowel katholieken als niet-katholieken ondervraagd.
In Latijns-Europa gelooft 77 procent van de ondervraagden in
het bestaan van God. In Noordwest-Europa is dat 74 procent.
Nergens is het geloof in leven na de dood nog erg sterk: 45
procent van de Latijnseuropeanen gelooft er nog in, tegen 43
procent van de ondervraagden in Noordwest-Europa.
De protestantse kerken in Indonesië zijn diep bezorgd over de
negatieve houding van de GOS (Gereformeerde Oecumeni
sche Synode) tegenover de Wereldraad van Kerken. De vier
GOS-lidkerken in Indonesië willen alleen lid van de GOS
blijven als hun wordt toegestaan ook lid van de Wereldraad
te zijn.
Hetzelfde geldt voor hun lidmaatschap van de WARC (We
reldbond van Hervormde en Gereformeerde Kerken) en van
de Indonesische Gemeenschap van Kerken. In Nederland zijn
de Gereformeerde Kerken lid van de GOS, tevens van de
Wereldraad. Tegen dit dubbel lidmaatschap is door de GOS
ernstig bezwaar gemaakt.
De vier Indonesische lidkerken zijn: de Indonesische Christe
lijke Kerken van Midden-Java (GKI), de Kerk van Toraja
Mamasa (GTM), de Javaanse Christelijke Kerken (GKJ) en
de Christelijke Kerk van Sumba (GKS).
De kerken zeggen dat zij geen principiële bezwaren tegen de
vrouw in het ambt (ouderling, diaken of predikant) hebben.
Wel zijn de predikanten nog bijna allen mannen.
Getooid met de versierselen verlaat dr. Fiolet onder applaus de aula van de Rijksuniversiteit in
Utrecht. Rechts achter hem de voorzitter van de Raad, prof. dr. D. C. Mulder
Dr. H. A. M. Fiolet. scheidend
secretaris van de Nederland
se Raad van Kerken, is be
noemd tot officier in de orde
van Oranje Nassau. Burge
meester M. W. M. Vos-van
Gortel van Utrecht spelde
hem de versierselen op tij
dens een speciale zitting van
Raad ter gelegenheid van het
afscheid van de vijfenzestig
jarige secretaris. De burge
meester deed dit in plaats
van minister van Staat me
vrouw dr. M. A.M. Klompé,
die plotseling, wegens ziekte,
verhinderd was.
Dr. Fiolet werd toegesproken
door o.a. bisschop Ernst, van
af de oprichting tot gisteren
vice-voorzitter van de Neder
landse Raad van Kerken. Hij
noemde dr. Fiolet een „ge
dreven en uitgesproken oecu-
menicus". De bisschop prees
hem om zijn sociaal en poli
tiek engagement en zei blij te
zijn dat Fiolet uit de Rooms-
Katholieke Kerk is voortge
komen. Dr. Fiolet sprak in
zijn dankwoord uit erg ver
heugd te zijn met deze laatste
opmerking: diverse mensen
in de R.-K. Kerk hebben het
hem niet altijd gemakkelijk
gemaakt als functionaris van
de Raad van Kerken.
Uit handen van de voorzitter
van de Raad, prof. dr. D. C.
Mulder ontving dr. Fiolet een
bronzen Russisch-orthodox
vierluik. Ds. W. R. van der
Zee, de opvolger van Fiolet,
bood een vriendenboek aan:
„Een droom van een kerk.
Mensen uit de Raad van Ker
ken aan het woord".
RAAD VAN KERKEN NEDERLAND EN OOSTDUITSE KERK:
Het volkspetitionnement is
„een hoopvol teken van ver
zet" tegen de plaatsing van
kruisraketten in Nederland.
De Nederlandse beslissing, die
nog open is, kan het signaal
worden van ommekeer in Eu
ropa en het uitgangspunt van
politieke alternatieven voor
een schijnbaar onafwendbaar
toenemende confrontatie tus
sen West en Oost."
van Evangelische Kerken in
de DDR in een gezamenlijke
verklaring, die woensdag na
afloop van hun tweedaags
overleg te Amersfoort is uit
gegeven. Sinds de vorige ont
moeting (februari 1984 te
Potsdam) is de situatie ten
aanzien van bewapening en
confrontatie verscherpt.
Er zijn tekenen die aangeven
dat er weinig of zelfs geen
mogelijkheden zijn om de wa
penwedloop te keren. Ook
dreigen steeds meer
hun hoop op de kansen van
een positieve vredespolitiek te
verliezen, aldus de kerken.
De kerken vragen zich af of
de Vredesweek van de ker
ken in Nederland en de Vre-
destiendaagse van de
DDR-kerken zowel in dezelf
de periode als met hetzelfde
thema gehouden kunnen wor
den. Ook vredesweken in an
dere Europese landen zouden
hierbij betrokken moeten
worden.
Gereformeerde hulp bij
contacten met moslims
Het breed moderamen (uitgebreid bestuur) van de gerefor
meerde synode wil onderwijskrachten helpen bij de ontmoe
ting met moslims.
Het constateerde woensdag in Lunteren dat onderwijskrach
ten op scholen met veel moslim-kinderen worden geconfron
teerd met tal van vragen op cultureel, sociaal en vooral ook
godsdienstig terrein. Daarom zou er volgens het breed mode-
ramen een tijdelijke kracht moeten worden aangesteld die op
dracht krijgt lesmateriaal samen te stellen. Het breed modera
men constateerde dat functionarissen van de gereformeerde
kerken tot nu toe veel hebben gedaan om gemeenteleden
over de islam te informeren maar dat in de behoefte aan les
materiaal nog niet is voorzien.
De uitvoering van het verlangen van het breed moderamen is
afhankelijk van de besluitvorming over de begroting van
Niet hopen dat de boom
vruchten geeft zonder
te snoeien
„Opus Dei"
beschuldigd
van
zieltjeswinnerij
Omdat het met de ledenwer
ving onder universitaire stu
denten niet meer zo best wil
vlotten, heeft de rooms-ka-
tholieke lekenorganisatie
„Opus Dei" de ledenwerfacti
viteiten verlegd naar tieners,
die op allerlei manieren wor
den overgehaald de bij het
lidmaatschap behorende ge
loften af te leggen.
Dat verklaart dr. John J. Ro
che, gewoon lid van deze
prelatuur van 1959 tot 1973,
in een artikel in het maand
blad „Clergy Review".
Het grootste bezwaar van dr.
Roche is, dat „Opus Dei"
over alles heenwalst als de
organisatie denkt dat iemand
rijp is voor toetreding. Hij
heeft mensen hierdoor zien
struikelen in hun voorgeno
men studie of carrière. De
prelatuur is nu bezig met
kinderen van acht tot tien
jaar, die worden klaarge
stoomd om op de leeftijd van
14 1/2 het lidmaatschap aan
te vragen.
Na onthullingen dienaan
gaande van dr. Roche in
„The Times" heeft de aarts
bisschop van Westminster,
kardinaal Basil Hume, in
1981 richtlijnen uitgevaar
digd voor „Opus Deï"-activi-
teiten in zijn diocees. Hij
heeft bepaald dat niemand
jonger dan 18 jaar een gelofte
mag afleggen of zich voor
lange tijd mag verbinden aan
de prelatuur. Ieder die lid wil
worden moet dat eerst met
ouders of verzorgers bespre
ken, aldus deze richt! ün
Nederlandse Hervormde
Kerk
Benoemd tot bijstand in het
pastoraat (part-time) te Bar-
neveld (deelgemeente Ema
nuel kerk): drs. J. Jellema
gereformeerd predikant te de
Glind (Achterveld en het
Jeugddorp) die deze benoe
ming heeft aangenomen en
tevens predikant te de Glind
blijft.
Gereformeerde Kerken
Beroepen: te Tynje en Ny-
beets: drs. H. K. Zijlstra te
Soesterberg; te Waddinx-
veen: P. A. C. Bongers te
Hendrik Ido Ambacht; te
Zwartsluis: drs. O. Doorn te
Diever. Benoemd tot pasto
raal werker te Stedum: P.
Doorn te 't Zandt die deze
benoeming heeft aangeno-
Christelijk Gereformeerde
Kerken
Aangenomen naar Alphen
aan de Rijn: L. W. van der
Meij te Zaamslag.
Evangelisch Lutherse Kerk
Het bericht dat dominee P.
Oussoren te Utrecht be
noemd is tot predikant alge
mene dienst betekent dat hij
beroepbaar is.
De gereformeerde Am
sterdamse hoogleraar in
de theologie Harry Kui-
tert schrikt er niet voor
terug bij tijd en wijle
flink tegendraads voor de
dag te komen. Nu doet hij
dat weer met zijn boek
Alles is politiek maar po
litiek is niet alles, een
breed geargumenteerde,
zeer goed leesbare en ook
lezenswaardige aanval op
wat Kuitert ziet als de
verpolitisering van de
kerk.
Kuifert ooit. liep hij zelf
voorop bij Vietnamdemon-
straties vreest dat de heil
zame ontdekking van de jaren
zestig kerk, geloof en theolo
gie hebben ook een politieke
kant aan haar eigen over
drijving te gronde gaat en de
christenheid in verwarring
achterlaat. "Het moment
komt dat de mensen met
droefheid zullen constateren
dat ze op het verkeerde paard
hebben gewed en de christe
lijke inzet hebben vergokt.
Om die mensen en kerken op
te vangen tegen de tijd dat het
zover is, heb ik dit boek ge
schreven," zo klinkt het iet
wat parmantig.
Niettemin is er in eerste aan
leg heel wat te zeggen voor
wat Kuitert te berde brengt.
Kuitert ontkent overigens
niet' dat er geen enkele band
met de politiek zou bestaan.
Hij vindt dat christenen zich
persoonlijk heel sterk met de
politiek moeten inlaten, de
kerk als geheel past evenwel
de grootste reserve bij het
doen van uitspraken. Alleen
in zeer extreme situaties moet
de kerk een standpunt bepa
len. Wanneer die situaties
zich voordoen, laat Kuitert
betrekkelijk vaag.
Een van de door Kuitert ge
noemde redenen voor die te
rughoudendheid is dat de
kerk een vrijplaats moet zijn
waar mensen van verschillen
de politieke kleur met elkaar
moeten kunnen praten. Poli
tiek wekt hartstochten op en
concrete uitspraken daarover
werken vervreemdend tussen
de kerkleden onderling. Kui
tert meent dat de kerken in
de eerste plaats God ter spra
ke moeten brengen en de da-
Politiek wordt door Kuitert
gedefinieerd als het streven
naar een bepaald ideaal in
goede of slechte zin en de
verwezenlijking daarvan door
verwerving van macht. Bij
machtsverwerving zijn alle
middelen geoorloofd. Het ge
volg is dat een kerk die zich
intensief met politiek inlaat
denatureert. Omgekeerd geldt
dat volgens hem ook: het par
tijpolitieke bestel hij heeft
daarbij kennelijk impliciet dat
van Nederland en andere
westerse democratieën op het
oog dreigt door een con
stante inbreng van kerkelijke
uitspraken die niet in de eer
ste plaats door deskundigheid
zijn ingegeven, maar door
evangelische bevlogenheid, te
verzieken. Fanatisme, zo lijkt
hij te willen zeggen, ligt op de
loer en schept oneigenlijke
verhoudingen, vergroot te
genstellingen waar anders
door redelijkheid en overleg
dit alles binnen de bestaan
de partijpolitieke structuur
de meest aangewezen oplos
singen zouden zijn aangedra
gen.
Schaakstuk
Het gevaar dreigt niet alleen
dat de kerk zelf verdeeld
raakt door politieke machts
strijd, de kerk kan ook een
schaakstuk worden van poli
tieke stromingen dat naar be
lieven kan worden ingezet.
"Het zou niet verbazend zijn
als achteraf zou blijken hoe
kerk en godsdienst ook nu
weer een wapen zijn geweest
in de strijd waarmee een
nieuwe elite een oude pro
beert aan de dijk te zetten".
Kerk, geloof en theologie bie
den uitnemende middelen aan
mensen die macht willen, al
dus Kuitert. Ze hebben alle
drie met God te maken en
wie God mee heeft, heeft de
hoogste autoriteit van de gelo
vige mee. Maar: argeloosheid
is geen evangelische deugd.
Als christenen haar niet we
ten te combineren met de lis
tigheid van de slangen, gaan
ze met geloof en al het schip
in, aldus Kuitert. De politiek
lijkt Kuitert de juiste plaats
voor het uitleven van machts
behoeften, maar laat de kerk
er buiten.
Prof. H.M. Kuitert
paalde politieke ontwikkelin
gen van de afgelopen twintig
jaar, de bekende gedachte ge
opperd: de weg naar de hel is
geplaveid met goede voorne
mens. Kuitert heeft dus niet
alleen de verhouding tussen
geloof en politiek willen ver
duidelijken, ook over de con
crete politiek laat hij nadruk
kelijk zijn eigen vooronder-
teur laat na deze uit te wer
ken.
In het boek spreekt Vooral
een gematigd politicus, die er
alle vertrouwen in heeft dat
inzake samenlevingskwesties
door overleg en inzicht de
best denkbare oplossingen be
reikt kunnen worden. Er is
inderdaad heel wat te zeggen
voor de provocerende stelling
dat het bevrijden uit armoe
en onderdrukking eenvoudi
ger kan gebeuren dan de poli
tieke theologie het doet voor
komen, die op dit terrein im
mers geen specifieke deskun
digheid in huis heeft. Het op
merkelijke is nu dat dit wordt
uitgesproken niet door een
CDA-politicus, maar door een
theoloog.
De theoloog ziet de kerk als
een vrijplaats, maar het ge
vaar is niet denkbeeldig dat
déze kerk gedoemd is tot vrij
blijvendheid. Prof Kuitert
heeft vooral een burgerlijke
kerk op het oog. Déze vraag
blijft onbeantwoord en hoogst
actueel: hoe gaat de kerk in
op de uitdagingen die op haar
afkomen, als het politieke
spreken niet op haar weg ligt?
PAUL VAN VELTHOVEN
Lubbers' populariteit
dan
lij ii
IARL
tor ter
oor d
ra
Dat premier Lubbers volgens een VAR A-enquête biW be
VVD een grotere populariteit geniet dan de liberale le
Nijpels, is niet zozeer een verdienste van de minister-p
dent, dan wel een bewijs van de problemen bij de VVDI'houi
onze rubriek „Politiek, partij, parlement" is onlangs al ge om
zen op de verkiezingsproblematiek, waar de VVD op dit raven
ment in hoge mate mee worstelt. De uitslag van de VA an
enquête bevestigt dit nog eens. ?heid<
tj IS is
liET is ongekend in de Nederlandse politieke verhouer,bui
gen, dat de aanhangers van een bepaalde partij de voor
van een andere partij aantrekkelijker vinden dan hun e
leider. Het wijst erop dat die versmade leider politiek aan
verslijten is. Het is voor de VVD te hopen dat de top van
partij zich dat realiseert. De eerste man van de VVD in
kabinet. Van Aardenne, is volledig onderuit gehaald ir
RSV-affaire, en de eerste VVD'er in het parlement, Nijj
is hard op weg een dergelijk lot te ondergaan.
De VVD dobbert op dit moment wat stuurloos rond o
politieke baren en houdt zich krampachtig vast aan de
panden van premier Lubbers. Dat is een bijzonder ongut
ge uitgangspositie voor de twee belangrijke verkiezingsi
den in de eerste helft van het volgend jaar, voor de gem«
teraden en de Tweede Kamer.
De VVD zou uiteraard graag uit die omarming van Lubl
loskomen en een eigen gezicht tonen, maar de kansen d|
toe tussen nu en de verkiezingsdata zijn uiterst gering,
tijd tot tijd wordt nog wel een krampachtige poging ondei
men. De negatieve uitlatingen van VVD-minister
Kroes over het mediabeleid van CDA-minister Brinki
kunnen worden beschouwd als een voorbeeld daarvan.
I
;c
'RI
lAM
'orit
ireng
)lann
'an d
;erinj
iekte
ihriji
liti<
n di
leze
'eer
:rijge
ingei
De vraag is gewettigd of het verantwoord is in zo'n kw<
achteraf afstand te nemen van een kabinetsstandpunt ei
doende de eenheid binnen het kabinet te doorbreken. In|
geval kan worden aangenomen, dat die uithaal weinig zt
aan de dijk zal zetten. De enige mogelijkheid voor de
om zich nog te profileren en tegelijkertijd het succes van
mier Lubbers te ondermijnen zou bestaan uit het ten
brengen van het kabinet. Een eventuele weigering
CDA-ministers de plaatsing van kruisraketten te aanvaai
leek heel even een mogelijkheid te bieden. Dat gevaar
het kabinet-Lubbers is echter weer geweken.
Uit nooit openbaar gemaakte laridelijke enquêtes inPet c
dracht van het ministerie van Algemene Zaken is in de a(en P
lopen twee jaar overigens enkele keren gebleken, dat delen
nister Van den Broek van Buitenlandse Zaken prat kon dingen
op een grotere populariteit dan zijn eigen politieke vooripten s
Lubbers. Dat werd natuurlijk voor een goed deel veroorzé[aarva
door het feit, dat een vakminister vrijwel uitsluitend op \l
eigen terrein door de geënquêteerde kiezer wordt gewoioe ap
terwijl een premier wordt beoordeeld op het totale be]emoe
van zijn kabinet. Het kabinet-Lubbers heeft nu eenniw gel-
noodzakelijkerwijs een aantal harde sociaal-economifievra;
maatregelen moeten doorvoeren en Van den Broek hfeêl
daar electoraal niet onder hoeven lijden. De inmiddels J'^owe
terhaalde uitkomst toont desondanks de betrekkelijkheid^iveai
van de populariteit van Lubbers. Dat zal echter slechts bij de
schrale troost zijn voor de VVD. ander
trystra
politie!
dagnacht neemt de wincLgj-gv,
matig en in het binnenlanLn zjj
zwak af, het wordt dan „m ht
zienlijk kouder dan de afjn wel
pen nachten. De verdere v|he c
uitzichten wijzen op d)an j.
weer met zonnige periode at he
Wisselende
bewolking
DE BILT (KNMI) Vandaag
wordt het weer bepaald door
een westelijke stroming. Deze
is aanwezig tussen een depres
sie, die van de noordelijke
Noordzee via zuid-Scandinavië
oostwaarts trekt en een hoge-
drukgebied boven Frankrijk
dat langzaam in onze richting
beweegt. De, via de Noordzee,
naar ons land stromende lucht
is vandaag nog onstabiel van
opbouw. Naast opklaringen
komen in deze lucht stapel
wolken voor. Deze ontstaan
boven het relatief warme
Noordzeewater, dat momen
teel nog een temperatuur van
zo'n 15 graden meet. Mogelijk
valt uit deze wolken op enkele
plaatsen nog een bui. De mid-
dagtemperatuur ligt vanmid
dag rond de 15 graden. Naar
mate het hogedrukgebied in
Frankrijk dichterbij komt,
neemt de kans op een bui af.
Vrijdagnacht worden flinke
opklaringen verwacht. Over
dag is de wind nog vrij krach
tig en aan zee af en toe hard
uit westelijke richtingen. Vrij-
>EN I
sta
heb'
)e ofi
voord
loorve
)e Wé
an pl
laagst
iefsta
•roeg
Gesloofde schelvis
met wortels,
aardappelen en
peterseliesaus
chocolade-
havermoutvla
Voor twee personen hebt u
nodig: 500 g hele schelvis,
zout, 1 lepel citroensap, pa
neermeel. 15 g margarine, 2
parten citroen;
500 g winterwortels of was-
peen, zout, suiker, 5 g mar
garine;
Vz tot 1 kg aardappelen;
12 g bloem, 2,5 dl water, 1
bouillonblokje, 20 g marga
rine, peterselie, zout, peper,
citroensap;
Vz liter melk, 40 g haver
mout, 20 g cacao, 45 g sui
ker.
Laat de vis schoonmaken of
verwijder zelf kop en vin
nen. Spoel hem af met koud
water. Vet een ovenschaal in
en leg er de met zout be
strooide vis in. Druppel er
het citroensap op en sci
er een paar lepels v
naast. Strooi een dun la
paneermeel gelijkmatig
de vis en verdeel daarop
margarine. Zet de schaa
een oven die op 4 of 175 s
en reken voor het gaar i
den en een korstje krijgei
a 30 minuten. Garneer]
schotel met de parten
troen.
Snijd de
winterwortels in gei
schijven of de waspeen
evengrote stukken. Kook fa
groente gaar in weinig w,
andse
imit
met zout in twintig minu rerspr
giet haar af en schud er i jaar
nig suiker en de margaif-,
door.
Meng de bloem in de
met weinig koud iva terben se
een gald papje. Verdun
mengsel met de rest van col,
water en breng het al iFRII
rende aan de kook. Voeg
bouillonblokje toe en laa
saus vijf minuten trek.
Doe er van het vuur ma
rine, fijngeknipte peters
zout, peper en citroensap
Kook de havermout in
paar minuten gaar in
helft van de melk. Sch
de hete pap bij een meng
tje van cacao, suiker en
nig koude melk. Voeg de
van de koude melk toe
laat de vla onder af en
roeren koud worden.
JEA.
)en
'MrinV;
?Tn haa
'oorlic
liets 1
.ft
