A TAFEL „Spannende positie dekens tussen bisschop en gelovigen §tfr ir j W.Ui'l 1 u R Nederlandse r.k. kerk moet lid van Wereldraad worden kerk en wereld Geen gereformeerd oordeel over volkspetitionnement beroepingen Êcidóc(3otitcMM® weer ACHTERGROND geidóeSoiMCwi WOENSDAG 9 OKTOBER 1985 PAGINA Mevrouw Marcos wil kardinaal Sin weghebben Reformatorische wijsbegeerte in Groningen Paus Johannes Paulus II heeft een verzoek afgewezen echtgenote van de president van de Filipijnen. Imelda Marcos, om de aartsbisschop van Manila, kardinaal Jaime Sin, een an dere post te geven. Kardinaal Sin heeft sedert het midden van de jaren zeventig steeds scherper kritiek op het Filipijnse be wind uitgeoefend, dat de noodtoestand zijns inziens op ontoe laatbare wijze misbruikt om het volk eronder te houden. Hij meent dat de kerk op de Filipijnen een moeilijke dubbelrol heeft te vervullen. Enerzijds moet zij op profetische wijze onge rechtigheid aan de kaak stellen, anderzijds heeft zij de op dracht verzoenend tewerk te gaan. Naar Sin zei aanvaardt de R.-K. Kerk de consequenties van haar inzet rethten. Met het uitspreken van een rede over het kennen als horen of als zien heeft dr. H. G. Geertsema het ambt aanvaard van bij zonder hoogleraar in de reformatorische wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Hij is benoemd door de Stich ting voor Reformatorische Wijsbegeerte. Deze Stichting, die een eenheid vormt met de Vereniging voor Calvinistische Wijsbegeerte, stelt zich ten doel het reformatorisch wijsgerig denken te stimuleren en de resultaten daarvan te verspreiden. Dit doet zij onder meer door bijzondere leerstoelen te laten in stellen en te onderhouden. Er zijn leerstoelen in Delft en Eind hoven (E. Schuurman), Leiden (S. Griffioen), Rotterdam (on bezet) en Utrecht (J.D. Dengerink). Een christen is iemand aan wie Jezus alle andere mensen heeft toevertrouwd HARTEKREET PROF. FIOLET BU AFSCHEID UIT RAAD VAN KERKEN: UTRECHT De katholieke kerk in Nederland zou lid moeten worden van de We reldraad van kerken. Op die wijze kan zij een brug.schep pen tussen de Wereldraad van Kerken en de Rooms-Katho- lieke Kerk. Deze hartewens uitte prof. H.A.M. Fiolet van morgen bij zijn afscheid als secretaris van de Nederlandse Raad van kerken in Utrecht. Prof. Fiolet heeft als rooms- katholiek priester sinds de op richting van de Raad van Kerken in 1968 onafgebroken deel uitgemaakt van deze raad. In zijn rede schetste Fiolet uitvoerig zijn eigen ontwikke lingsgang met betrekking tot de oecumene. Zijn ervaring met het oecumenisch werk heeft hem tot het inzicht ge bracht dat zonder geloofscrisis ten aanzien van de eigen kerk werkelijke oecumene niet mo gelijk is. Indien de afzonder lijke kerken zich blijven vast- graven in het eigen gelijk, komt de oecumene nooit van de grond, aldus Fiolet. Hij meende dat de eenheid tussen de kerken des te nood zakelijker is geworden, aange zien de doelstellingen van de oecumene de afgelopen twin tig jaar radicaal zijn bveran- derd. "De alles beheersende oecumenische vraag van onze tijd is niet: hoe kunnen de verdeelde kerken tot eenheid van. belijden en kerkorde ko men door het lijmen van mid- De Franciscaan Fiolet. in 1946 tot priester gewijd, werd in 1970 benoemd tot secretaris van de Raad van Kerken in Nederland. Hij wordt opgevolgd door de Hervormde predikant W.R. van der Zee. die reeds vorig jaar januari zijn werkzaamheden bij de Raad is begonnen. Fiolet heeft enige jaren in het apostolaat van de Minder broeders gewerkt, voordat hij in 1962 docent werd aan het groot-seminarie van het bisdom Den Bosch. Van 1968 tot 1973 was hij hoogleraar refor matorische en oecumeni sche theologie aan de Ka tholieke Theologische Ho geschool te Amsterdam. Van 1962 tot 1970 was hij tevens studiesecretaris van de St. Willibrordvereni- ging, het oecumenisch or gaan van de RK Kerk in Nederland. deleeuwse barsten of door het herstel van latere breuken. De vraag is: kunnen wij te midden van de nog nimmer beantwoorde uitdagingen van onze westerse geseculariseer de samenleving nu samen ge stalte geven aan een nieuwe, inspirerende kerk vanuit een gezamenlijke eigentijdse ge- loofsontmoeting. In de oecu mene gaat het immers niet om de eenheid, maar om de gezamenlijke vernieuwing van de kerk, om het steeds opnieuw bewoonbaar maken van een veranderende samen leving door op alle terreinen de bijbelse waarden ter spra ke te brengen en uitnodigend voor te leven", aldus Fiolet. De situatie binnen de kerken met betrekking tot de oecu mene beschreef Fiolet aldus: In de eerste plaats zijn er groepen die nog steeds leven in het besef dat zij de enig ware kerk zijn. Zij wachten op de terugkeer van de oude zekerheden en zien de beke ring van de ander als de enige mogelijkheid. Een tweede groep bestaat uit diegenen die met grote welwillendheid in de oecumenische beweging staan, maar deze beleven als het ideaal van een vierkante cirkel. Zij streven naar een heid van de kerk met het on voorwaardelijke behoud van de eigen identiteit. Voor weer anderen is een fe deratieve eenheid die vele confessies in verzoende ver scheidenheid bijeenhoudt het maximaal haalbare en ook het enige wenselijke. Dan is er een laatste, vierde, snel in omvang toenemende groep waar Fiolet zichzelf toe re kent. Deze wil samen zoeken naar eigentijdse geloofsver nieuwing en samen bezig zijn met maatschappelijke proble men. Bij het zoeken daarnaar worden de grenzen van de ei gen kerk achter zich gelaten. Spanning Het bestaan van deze ver schillende groepen binnen de afzonderlijke kerken stuwt de spanning in die kerken steeds hogerop. Toenemende polari satie maakt het samenleven binnen dezelfde kerk moei lijk. soms onmogelijk, aldus Fiolet. De vicieuze cirkel van oecu menische wil en onmacht van de verschillende kerken kan aleen doorbroken worden door een ernstige zelfbezin ning van de kerken. Fiolet noemde verdeelde kerken zondige kerken. Wegens die zonde van de verdeeldheid kan geen enkele geloofsge meenschap in volheid kerk van Jezus Christus zijn. Geen kerk afzonderlijk kan immers de ware kerk van Christus zijn, aldus Fiolet. De rooms-katholieke kerk kan niet staande houden dat in de elfde en zestiende eeuw weliswaar grote geloofsge meenschappen van haar zijn heengegaan, maar dat zij toch de ware kerk van Christus is gebleven. De Hervormde Kerk moet ook erkennen dat zij ernstige en blijvende scha de heeft opgelopen, toen in de negentiende-eeuw grote groe pen christenen zich van haar afscheidden. Fiolet zag geen heil in de be staande gesprekken tussen de verschillende confessies om dat bij die gesprekken nooit hun door de zonde van de verdeeldheid beschadigde identiteit ter discussie wordt gesteld. Fiolet eindigde zijn rede met een oproep aan le den-kerken van de Raad in een liturgische dienst bijeen komen waarin zij tegenover hun Heer en tegenover elkaar schuld uitspreken over de verarming van hun geloofsge meenschap en eigen geloofs beleving ten gevolge van de verdeeldheid. Breed vrouwenoverleg Gereformeerde Synode ben r het e de geschiedenis van de gere formeerde kerk apart verga derd. Zij waren daartoe uit genodigd door vijf vrouwen, namelijk twee vrouwelijke synode-leden en drie mede werksters van het diensten centrum van de gereformeer de kerken in Leusden, die zich bezighouden met de rol van de vrouw in de kerk. De synode van de Gerefor meerde Kerken riep in 1979 beleidsorganen binnen die kerken op, bij de plaatselijke kerk erop aan te dringen dat vrouwen in het beleid meer worden ingeschakeld en be ter worden toegerust voor participatie in kerkelijke or ganen. De synode herhaalde in 1983 dit pleidooi. Het vrouwenoverleg besloot één der komende commissie rapporten te bezien op ver sluierend taalgebruik met be trekking tot de man-vrouw verhouding. Verder wordt ernaar gestreefd, het overleg een permanenter karakter te geven. Van de 73 synodeleden zijn er 18 vrouw. Het gaat hier uitsluitend om ouderlingen en diakenen. De 29 predikan ten in de synode behoren al len tot het mannelijk ge slacht. Tot nu toe heeft slechts één vrouwelijke pre dikant deel uitgemaakt van de Synode. Het betreft ds. F. Smit-Kruize, die lid was van de Synode van Dokkum (1983-1984). IN GEREFORMEERDE KERKEN: Weinig ruimte voor homosexuele predikant Het is voor homosexuele pre dikanten erg moeilijk een plaatsje te krijgen in een ge reformeerde pastorie. Het sa menwonen met een vriend is vrijwel onmogelijk. Voor ho- mosexuelé predikanten is in de meeste gevallen alleen ruimte in het zogeheten cate goraal pastoraat, bijvoorbeeld ziekenhuispastoraat. Tot deze conclusie kwam de synode van de Gereformeer de Kerken, deze week bijeen in Lunteren. De weerstand van veel kerkleden tegen ho mosexuele predikanten is blijkbaar niet verminderd door de uitspraak van de sy node in 1979 dat in de gere formeerde kerken het avond- maal en daarmee alle ambten (ouderling, diaken en predi kant) voor homosexuelen openstaan. Gehoord de eryaringen van homosexuelen, besloot de sy node de kerken nog eens te herinneren aan de genoemde uitspraak uit 1979. De synode van de Gere formeerde Kerken, deze week bijeen in Lunteren, heeft zich niet hoeven uitspreken over het al dan niet steunen van het volkspetitionnement. Een voorstel waarin het petitionnement nadruk kelijk werd aanbevolen bij de leden van de ker ken als „mogelijkheid om de morele verontrus ting" te uiten over het regeringsbeleid, werd door de indiener, ouder ling C. J. P. Ofman uit Amsterdam, ingetrok ken. Ofman zei gisteren dat de aanbeveling in de lijn ligt van eerder ingenomen stand punten van de synode ten aanzien van kernbewape ning. Hij herinnerde aan de synodale uitspraak waarin kernbewapening heilloos wordt genoemd. Bovendien heeft de synode regering en parlement vorig jaar ge vraagd af te zien van elke nieuwe stap op de weg van de kernbewapening. Ofman verklaarde dat voor hem kerkelijke steun aan het peti tionnement een „status con- fessiones" is. dat wil zeggen: onderdeel uitmaakt van het belijden van de kerk. Tegen de uitspraken van de synode in 1984, namelijk het verzoek om geen kruisraket ten te plaatsen in Nederland, zijn honderden bezwaar schriften binnengekomen. Het is onjuist de indieners daarvan (kerkeraden. classes en regionale synodes) te fru streren met een nieuwe con crete uitspraak, meende de commissie die de bezwaar schriften behandelt. Voor ou derling Ofman was dit een argument om zijn voorstel in te trekken. De synode besloot in te gaan op zijn voorstel om een studie te verrichten naar burgerlij ke ongehoorzaamheid. Deze vorm van protest lijkt met name betreffende het beleid van de regering inzake vrede en veiligheid belangrijk te worden; reden om als kerken zich te verdiepen in de diver se aspecten ervan. ..Geen gereformeerd oordeel over het volkspetitionnement" (kantoor Komité Kruisraketten Nee, Amsterdam) Gereformeerde Kerken Beroepen: te Tynje en Ny- beets drs. H. K. Zijlstra te Soesterberg; te Waddinx- veen: P. A. C. Bongers te Hendrik Ido Ambacht; te Zwartsluis drs. O. Doorn te Diever. Benoemd tot pastoraal wer ker te Stedum: P. Doorn te 't Zandt die deze benoeming heeft aangenomen. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen: te Markelo toe-» zegging en te Zweeloö toe zegging J. A. D. van der Boon kandidaat te Leiden; te Otterlo: g. Wassinkmaat te Westbroek. Bedankt voor Zetten en Andelst J. Harte- man te Moerkapelle. Nederlands Gereformeer de Kerken Bedankt voor Dalfsen: J.D. Janse te 's Gravenhage. Evangelisch Lutherse Kerk Benoemd tot predikant in algemene dienst: p. Ousso- ren te Utrecht. CONCLUSIE LANDELIJKE STUDIEBIJEENKOMST: De dekens in ons land erva ren een spanning in hun posi tie tussen de bisschoppen en de gelovigen. Niet zelden wordt ervaren dat de bisschop te snel het veelstromenland van de parochies willen kana liseren in één bedding. Dat bleek op de studiedag die de Nederlandse dekens giste ren in Amersfoort hielden. Het is voor de tweede keer na de tweede wereldoorlog dat er een landelijke studiedag van de dekens in ons land wordt gehouden; de eerste was in 1967, ter voorbereiding op het Landelijk Pastoraal Concilie. Volgens woordvoorder L. Bijl. deken in Tilburg, is er niet concreet gesproken over de spanningen die dekens in hun werk ervaren; wel werd de werkelijkheid ervan door drieënzestig van de honderd- twintig Nederlandse dekens herkend. Zoals bekend is er uit de kring van dekens veel kritiek geweest op o.a. het be noemingenbeleid van bis schoppen, met name inzake de benoeming van mgr. Ter Schure als bisschop van Den Bosch. Prof. dr. R. Huysmans, docent kerkelijk recht aan de Katho lieke Hogeschool in Amster dam, betoogde in zijn inlei ding dat in het nieuwe kerke lijke recht de kerkjuridische plaats van de deken is gewij zigd. Hield hij eerst namens de bisschop toezicht op de uit voering van administratieve taken van pastores en hun pa rochies; nu ligt de nadruk op bevorderen van het pastoraat in het dekenaat. Vroeger was de deken meer de stem van de bisschop; hij heeft in het nieuwe kerkrecht meer een eigen verantwoordelijkheid. Daarbij heeft de deken geen „machtsmiddelen", alleen overtuigingskracht en andere persoonlijke kwaliteiten staan hem ten dienste. Hij blijft de „machteloze" tussenfiguur: in de eerste plaats tussen de pa rochies, daarna tussen de pa rochies en de bisschop, waar bij de bisschop altijd de laatste verantwoordelijkheid houdt. Prof. dr. F. Haarsma, tot voor kort docent pastoraal-theolo- gie in Nijmegen, wees op de spanning die er in de uitspra ken van het Tweede Vati caanse Concilie bestaat, met name in wat is gezegd over de geloofszin van het nele Volk van God en het leergezag van de bisschoppen. De dekens spraken als hoop uit dat de komende bisschoppensynode deze spanning erkent en die vruchtbaar wil maken: deze spanning houdt de kerk le vend, aldus deken Bijl. De dekens kwamen voorts tot de conclusie dat het Tweede Vaticaanse Concilie en het daaruit voortvloeiende nieu we kerkelijke recht niet ant woord kunnen geven op alle vragen van het leven. „We le ven twintig jaar na het Vati caans Concilie; noch het ker kelijk recht, noch de theologie van dat Concilie kunnen alle vragen beantwoorden die ont staan in een zich ontwikke lende maatschappij en in de kerk die deel uitmaakt van die samenleving. De studiebijeenkomst is een vervolg op informele ontmoe tingen van een groep dekens ten huize van deken H. Vaes- sen in De Meern. Er bleek be hoefte te bestaan om op lan delijk niveau als dekens met elkaar van gedachten te wis selen over plaats en taak Van de dekens in de geloofsge meenschap. Driekwart van de dekens reageerde positief op het initiatief; drie dekens uit het bisdom Roermond lieten nadrukkelijk weten niet te zullen komen. Zij vreesden dat de bijeenkomst zou uit monden in het innemen van standpunten en het nemen van besluiten. Zonder de aan wezigheid van de bisschop wilden zij daaraan niet mee doen. Deken Bijl sprak de hoop uit dat ook op andere niveaus (diocesane pastorale raden, het landelijk pastoraal over leg) er meer overleg tussen de gelovigen uit alle bisdommen komt. In 1981 ontstond uit het regel matig overleg van de 14 de kens, in samenwerking met anderen. de Mariënburg- -groep van kritische, loyale Rooms-Katholieken. Volgen de week bespreken de bis schoppen op een tweemaan delijkse vergadering de vraag of zij deze vereniging als Rooms-Katholiek zullen er kennen. rijder men. (Verlf Ondoelmatige aanpak OuD-MINISTER De Gaay Fortman heeft nogal naïef geifcn ageerd op de reprimande die premier Lubbers hem het afg min lopen weekeinde heeft gegeven. Samen met voor het mere 8ins deel andere prominente CDA'ers was hij een van de ondert kenaars van een verzoekschrift aan de Tweede Kamer q het kabinetsvoorstel tot wijziging van het stelsel van socii voorzieningen niet te laten doorgaan. Lubbers noemde dat ongewoon krasse taal „a-sociaal, omdat de oproep derma suggestief is dat de mensen angst wordt ingeboezemd". Al valt op die emotionele reactie van Lubbers ook wel vi aan te merken, te begrijpen is zij wel. De ondertekenaars vj het verzoekschrift hebben immers in het geheel geen alte natief aangedragen voor een beperking van de wildgroei p T de sociale voorzieningen. Al jaren was bekend dat het kabt net met voorstellen zou komen het stelsel van sociale voo zieningen in gróte lijnen te herzien. Nu komt de groep de kundigen nu met een verzoekschrift om het zó niet te doe Van een willekeurige en onervaren actiegroep zou zoie verwacht kunnen worden, maar van ervaren bestuurdei met name ook op het gebied van de sociale zekerheid, is zo' optreden teleurstellend. De hele affaire maakt overigens nog eens duidelijk hoe rijpend de kabinetsplannen tot wijziging van het sociale ste sel zijn. Want al doet het kabinet en met name de I windslieden op Sociale Zaken het voorkomen alsof naast verslechteringen ook verbeteringen voor bepaalt groepen zijn, per saldo betekent de voorgenomen wijzigir toch een behoorlijke ingreep in het totaal van de mogelijkhi den van de uitkeringsgerechtigden. Er wordt hier en daar derdaad wel wat eerlijker gedeeld, maar er zijn toch groepen die er stevig op achteruit gaan. HET gaat nu om de vraag of een dergelijke verminderin van de in totaal beschikbare gelden voor de sociale zekerhi op langere termijn te vermijden is. Dat is niet het geval. Al deskundigen, van links tot rechts, zijn het erover eens d het beroep op de sociale voorzieningen in omvang zo ster stijgt, dat die voorzieningen binnen afzienbare tijd onbeta. baar zullen zijn. Het is daarom onvermijdelijk dat de dru van die voorzieningen op de staatskas vermindert. BlNNEN die argumentatie lijkt het kabinet er mei zijn ste selherziening behoorlijk in te slagen met name de mense met een smalle beurs, die op een uitkering zijn aangewezei te ontzien. Aan het wettelijk minimum verandert immei niets. Dat neemt niet weg dat er ongetwijfeld verbetering denkbaar zijn in het kabinetsvoorstel. Het zou de initiate nemers van het verzoekschrift daarom hebben gesierd, ir dien zij zich op concrete voorstellen tot verbetering van l voorstel hadden geconcentreerd. In plaats daarvan hebben zich er met een Jantje van Leiden afgemaakt, door zich tl gen het gehele voorstel te verklaren zonder er andere mogêde lijkheden tegenover te stellen. marken: Vrijdag enkele buiiQndc innig. Middagtempe „raden. derla medi e Eilanden: Droog. Vooral in I j in zonnig. In de nacht en o<OUde Half tot zwaar bewolkt DE BILT (KNMI) Ons land ligt nu in een krachtige zuid westelijk stroming. Daarmee wordt vanaf de oceaan via het zuiden van de Britse Eilanden oceaanlucht naar ons land ge voerd. In deze stroming trek ken van tijd tot tijd storingen mee. Een dergelijke storing bereikt in de loop van morgen ons land. Er is dan veel bewol king. Vooral in de middag en avond kan daaruit enige regen vallen. Groot worden de neer slaghoeveelheden waarschijn lijk niet. Voordat de storing bij ons arriveert passeert in de komende nacht een zwakke rug van hogedruk met enkele opklaringen ons land. De mi nimumtemperatuur zakt dan tot een graad of 9. Morgenmid dag wordt het rond 15 graden. De wind is zuidwest, in de ko mende nacht matig: morgen toenemend tot vrij krachtig en aan zee en op het IJsselmeer later tot hard. Na morgen breidt zich vanaf de Azoren een krachtig gebied van hoge druk in onze richting uit. Dit brengt ons na morgen enkele dagen droog weer. De minima gaan dan in eerste instantie wat omlaag: de middagtempe- raturen handhaven zich echter op het nu heersende niveau. Zuid-Scandinavie: Eerst in oost-Zwe den nog regen, overigens vanuit het westen opklaringen. Middagtempera- Noord-Duitsland, Benelux: Gele\d*r;i lijk meer zon. In npord-DuitsIanJ vrijdag nog enkele buien. Mid dag zonnig. Mi'ddagtemperatu i.omt 12-16 graden, s Nachts hier en di j" lichte vorst. °r Weer Max Min N< sr"* x. I Klagenfurt regen 23 1( Kopenhagen h.bew 13 9 19 Locamo zw.bew. 22 lÜ Londen h.bew. 15 i Luxemburg h.bew 12 J Madrid niet ontv. Provencaalse lever met sla en aardappelpuree vla met rum biscuits Nodig voor twee personen: 200 g lever, 20 g margarine, zout, ui knoflook, kervel, basilicum, tijm, paprika poeder; sla (of ijsbergsla), 1 lepel azijn, 2 lepels yoghurt, zout, peper, mosterd, sui ker, peterselie, 1 tomaat; Vt tot 1 kg aardappelen, zout, peper, nootmuskaat, melk, 25 g margarine; V» liter gele vla (Va liter melk, 25 g custard, 20 g sui ker), 4 lange vingers, paar lepels rum of water met rumessence, jam of Frans vruchtje. Snijd de lever in plakken van een centimeter dikte en bak het vlees in hete marga rine in vier minuten bruin >n tol Jeli ff ngsi en gaar. Schep de lever de pan en strooi er zout ovei Fruit in het overblijvend bakvet de kleingesneden en knoflook met de ve kleingeknipte of de gedroog di de kruiden op een mat\ vuur lichtbruin. Voeg volgens een paar lepels ter en weinig zout toe, las'\ het mengsel een paar minu i ten sudderen en warm dan de lever in op. Leg de ver met het kruidenment op een warme schotel. Maak voor de sla eens mager sausje met als I azijn en yoghurt, dat gi weer eens een andere sm< en de mogelijkheid wat mei vet (margarine) in de overig gerechten te verwerken. Kook de wat kleiner gesni den ardappelen gaar in we nig water met zout, giet zei en stamp ze fijn. Meng aardappelen met de margafl ne en zo veel melk dat een smeuiXge puree ontstaal Roer de puree in een pai minuten luchtig en doe naar smaak peper en nod muskaat bij. Breek de lange vingers stukken en druppel er i of water met rumessence oj Leg de vla op de biscuits garneer haar met jam of t stukje Franse vrucht. JEANS DEN jtoelat (pelen ojnuari gelijk de E( laten, oj jaarlij ge m< grote ons li een f tie va werk 'd Vervi i zijn it ni lerla komt Ikleine roeper [et zi waar werke ebbei .'hooi 'hooi 'voor t moet houdei lijk w. en im van d'FRÏi tscS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2