VVD en PvdA:
trendvolgerschap
niet uitbreiden
Oppositie: Nederland
zonder invloed op
inzet kruisraketten
Onderzoek naar beste vorm Europees paspoort
f
QwdwOowcvnt
Buitenlandse
\l politici zijn hier
niet populair
Artsen en specialisten
voor miljoenen opgelicht
Denk- en speurwerk
voor oplossingen
Weduwe Rost van Tonningen houdt vast aan nazi-leugens
BINNENLAND
WOENSDAG 2 OKTOBER 1985 PAGINA 3
DEN HAAG Buitenlandse politieke
leiders zijn in vergelijking met premier
Lubbers niet bijzonder populair in Ne
derland. Het laagst scoort president
Botha, die voor slechts 6 procent van de
mensen aanzien geniet. Maar ook de<
meest populaire buitenlandse leider,
bondskanselier Kohl scoort met 46 pro
cent nog belangrijk lager dan Lubbers
die door 64 procent van de mensen
welgezind wordt beoordeeld. Reagan is
bij 34 procent van de mensen populair,
Gorbatsjov bij 21 procent. Eén en ander
in in blijkt uit een enquête van het bureau
voor Lagendijk.
Pale-
Israël
mili-
nheid
?gatie
ïft de
uitge-
Belastingtelefoon
wordt permanent
DEN HAAG De belastingtelefoon is
sinds gisteren een blijvend onderdeel
van de belastingdienst geworden. Voor
lopig zullen tien informanten op werk
dagen van acht tot vijf vragen op het
terrein van de inkomstenbelasting, de
loonbelasting en de premieheffing
volksverzekeringen beantwoorden. De
belastingtelefoon (06-0543) moet vol
gens het ministerie van financiën de
vraagbaak worden voor de meer alge
mene vragen op het terrein van de di
recte belastingen. Niet voor vragen
waarbij persoonlijke belastinggege
vens moeten worden geraadpleegd die
al aan de belastindienst zijn doorgege
ven. Wie opbelt wordt in elk geval ge
holpen.
ARNHEM De politie van Arnhem heeft de 44-jarige finan
cieel adviseur D. de W. uit Brummen aangehouden op verden1
king van beleggingsfraude. De W. zou in de afgelopen maanden
tientallen beleggers, vooral (tand)artsen en specialisten hebben
opgelicht door enkele miljoenen guldens via Zwitserse bankre
keningen spoorloos te laten verdwijnen.
Het fiscaal fraudeteam Gelderland en de recherche van de Arn
hemse politie zijn al sinds begin augustus met het onderzoek
naar de fraude bezig. Dat onderzoek kwam op gang na aangiften
van gedupeerde artsen, die De W. geld hadden toevertrouwd
voor beleggingen in onder meer goud en zilver. Al snel bleek
dat een flink deel van het geld nooit voor dat doel werd ge
bruikt.
Over de omvang van de fraude, de herkomst van het te beleg
gen geld en het bedrag dat in totaal wèl is belegd wil de politie
in het belang van het rechercheonderzoek niets zeggen. Er zul
len mogelijk nog meer arrestaties volgen.
Eerste makelaar
in schoonmaak
onderhoud
ASSEN Nederland heeft sinds
gisteren zijn eerste en enige offi
cieel erkende makelaar in schoon
maakonderhoud. De 67-jarige
Th.A.A. van der Pasch uit De
Kiel (gemeente Schoonoord) is
door de rechtbank in Assen op
grond van het wetboek van koop
handel als zodanig beëdigd. Het
eenmansbedrijf van Van der
Pasch die enkele freelance me
dewerkers tot zijn beschikking
heeft bemiddelt en adviseert
bedrijven die schoonmaak-
Nieuwe Surinaamse
zaakgelastigde
DEN HAAG De tijdelijk zaakge
lastigde van Suriname in Den.
Haag, Mariene Graanoogst, is te
ruggeroepen en wordt vervangen
door Kenneth J. Middelijn, zo heeft
de woordvoerder van de Surinaam
se ambassade in Nederland van
morgen bevestigd. Middelijn, een
arts, komt binnenkort naar Neder
land. Over de redenen voor het
vertrek van Graanoogst wilde de
woordvoerder niets zeggen.
Sinds het terugroepen van ambas
sadeur Heidweiller en diens tweede
man, medio juli, wordt de ambassa
de in Den Haag geleid door een tij
delijk zaakgelastigde.
Kamer wijst gekozen
formateur van hand
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gisteren een motie Stoffelen
(PvdA) verworpen om de Tweede
Kamer een kabinetsformateur te
laten voordragen aan het staats
hoofd. PvdA. D'66, PPR. CPN,
PSP, EVP en Janmaat stemden
voor de motie. Een motie Engwir-
da (D'66) om de invloed van de
kiezers op de kabinetsvorming via
een grondwetswijziging uit te brei
den, met onder meer de suggestie
van rechtstreekse verkiezing van
de kabinetsformateur sneuvelde
eveneens doordat de regerings
fracties en de drie kleine christelij
ke fracties ter rechter zijde tegen
stemden.
luch- WETSVOORSTEL DE KONING NOG ONZEKER
Ezer
eft er
ht ze-
iogin-
bren-
;t uit-
?ront-
elijke
rijla-
ïheid
er bij
'oert,
elijk-
ensie
met
et de
e ac-
n de
ge-
kan-
laakt
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Een Ka
mermeerderheid van
VVD en PvdA voelt niets
voor het plan van minister
De Koning van Sociale
Zaken en Werkgelegen
heid om werknemers bij
ziekenfondsen, bedrijfs
verenigingen en de om
roep trendvolger te ma
ken. Ook zouden werkne
mers bij de Nederlandse
Spoorwegen (nu nog
trendvolgers) volgens een
meerderheid van de
Tweede Kamer hun eigen
arbeidsvoorwaarden moe
ten kunnen bepalen.
Dat bleek gisteravond in een
debat in de Tweede Kamer
over het Wetsvoorstel Ar
beidsvoorwaardenontwikke
ling Gepremieerde en Gesub
sidieerde Sector („Waggs"). De
Wet, waaronder ruim een half
milioen werknemers zullen
vallen, moet in de plaats ko
men van de Tijdelijke Wet Ar
beidsvoorwaarden Collectieve
Sector („Twacs").
Deze tijdelijk Wet, sinds 1979
van kracht, is steeds een doorn
in het oog geweest van de poli
tieke partijen omdat men vond
dat de bemoeienis van de
overheid met de onderhande
lingen en met het onderhande
lingsresultaat van partijen te
veel ver ging. Over het nu
voorliggende wetsvoorstel,
waarin de overheidsbemoeie
nis is teruggebracht, zijn de
meningen verdeeld. De rege
ringsfractie VVD wijst het
voorstel van de hand omdat,
aldus VVD-woordvoerder De
Korte, het de onderhande
lingsvrijheid van werkgevers
en werknemers zou belemme-
De CDA-fractie steunt de be
windsman. Volgens de fractie
is de overheid verantwoorde
lijk voor de collectieve sector.
„Tenslotte nemen in de collec
tieve uitgaven de kosten van
de arbeidsvoorwaarden een
belangrijke rol in", aldus
CDA-woordvoerder Gerritse.
Ook de PvdA is het in grote
lijnen eens met de minister.
Volgens PvdA'er Buurmeijer
is het legitiem en noodzakelijk
dat de overheid een rol ver
vult in de arbeidsvoorwaar
den-ontwikkeling. Buurmeijer
wees er in zijn betoog echter
nadrukkelijk op dat uit zijn
woorden niet de conclusie mag
worden getrokken dat zijn
fractie het wetsontwerp al kan
steunen. Zo wil de oppositie
partij dat in het vaststellen
van de loonruimte rekening
wordt gehouden met de cao's
in het bedrijfsleven en dat de
ruimte voor de ontwikkeling
van de arbeidsvoorwaarden
niet ondergeschikt mag wor
den gemaakt aan bezuinigin
gen.
Het wetsvoorstel gaat uit van
een begrenzing van de ar
beidskosten, voorzover deze
Zeker zo'n
tweeduizend
werknemers van
apotheken,
ziekenfondsen,
omroepen en
sociale
verzekeringen
demonstreerden
gisteren tegen de
trendvolger
splannen van
minister De
Koning.
voortvloeien uit wijziging van overschrijden waardoor het
de arbeidsvoorwaarden. Dat gevaar ontstaat van aantasting
wil zeggen dat het kabinet het van de voorzieningen,
laatste woord heeft om te Het debat wordt vandaag
voorkomen dat de onderhan- voortgezet met de bpantwoor-
delingspartners het budget ding van minister De Koning
voor de arbeidsvoorwaarden in eerste termijn.
Waterleiding
bedrijven:
Rijn is nog
steeds te vuil
LINDAU De Rijn moet vol
ledig worden gesaneerd. Dat is
de mening van de IAWR (In
ternationale Arbeitsgemein-
schaft der Wasserwerke im
Rheineinzugsgebiet), een orga
nisatie van 97 waterleidingbe
drijven in West-Duitsland,
Zwitserland en Nederland, die
momenteel bijeen is in Lindau
aan het Bodenmeer.
In het Rijnwater bevinden
zich nog teveel schadelijke
stoffen en de zoutbelasting van
het rivierwater is ondanks ja
renlang overleg inmiddels tot
een recordhoogte gestegen. De
waterleidingbedrijven in het
stroomgebied van de Rijn zijn
dan ook nog lang niet tevre
den over de kwaliteit van het
water, waaruit zij voor twintig
miljoen mensen drinkwater
bereiden.
Voorzitter C. van der Veen
van de IAWR, directeur van
de Amsterdamse waterleidin
gen zei dat het mogelijk moest
zijn de lozing van alle voor de
gezondheid schadelijke stoffen
te beëindigen. Van der Veen
deelde voorts mee dat de
Ndeerlandse waterleidingbe
drijven met behulp van de
IAWR de kalimijnen via ge-
rechterlijke stappen willen
dwingen de zoutlozingen te
verminderen.
Kort nadat het kabinet tot overeenstemming was gekomen over
de nota aan de Kamer over de kruisraketten, merkte minister De
Ruiter van Defensie dat hij zijn doel voorbijgeschoten was. Op
weg naar de Nederlandse troepen op Kreta miste De Ruiter uit
gang A 10. Een klauterpartij voorkwam dat hij ver op zijn schre
den moest terugkeren.
DEN HAAG De frac
ties van CDA en VVD in
de Tweede Kamer zijn in
grote lijnen tevreden over
de brief van het kabinet
aan de Tweede Kamer.
De VVD stelt verheugd vast
dat ons land geen uitzdnde-
ringspositie in de NAVO gaat
innemen, terwijl het CDA in
een eerste reactie constateert
dat de Nederlandse invloed op
de inzet van kruisvluchtwa-
pens via de NAVO-procedures
in gegarandeerd. PvdA-leider
Den Uyl meent daarentegen
dat door dit kabinetsbesluit de
VS te alleh tijde de beslissing
over de kruisraketten naar
zich toe kan trekken.
Volgens Den Uyl veranderen
alle bestaande consultatiepro
cedures niets aan het feit dat
de overeenkomst in laatste in
stantie uitsluitend aan de pre
sident van de VS de beslis
singsbevoegdheid geeft over
de inzet van kruisraketten
vanaf Nederlands grondge
bied.
D'66 verwijt het kabinet in de
brief aan de Kamer de sugges
tie te wekken dat Nederland
bij de inzet van de raketten
een beslissende stem zou heb
ben. De fractie toont zich
„verbaasd" over het feit dat de
indruk wordt gewekt dat Ne
derland het de NAVO onmo
gelijk kan maken tot de inzet
van wapens over te gaan. De
PSP meent eveneens dat het
kabinet geen enkele garantie
biedt dat een eventueel „nee"
van Nederland de inzet van
kruisraketten van tegenhou
den.
De voorzitster van het Komi-
tee Kruisraketten Nee, Strik -
werda, is van mening dat mi
nister De Ruiter wel bakzeil
heeft gehaald in zijn geschil
met minister Van den Broek.
„Er is duidelijk gekozen voor
de lijn-Van den Broek. Aan de
consultatieprocedure is vol
strekt niets veranderd", aldus
Strikwerda.
IKV-secretaris Faber heeft in
Brussel verklaard dat de Ne
derlandse vredesbeweging ge
baat is bij een linkse overwin
ning bij de Belgische verkie
zingen op 13 oktober. Als er in
België een regering komt die
afziet van verdere plaatsing
van kruisraketten, bestaat de
kans dat de Nederlandse rege
ring helemaal geen raketten
plaatst.
Het Russische persbureau Tass
berichtte vanmorgen dat de
Nederlandse regering „een
eerste stap in de richting van
plaatsing van Amerikaanse
kruisraketten" heeft gezet.
Tass noemde de brief van
Lubbers aan de Tweede Ka
mer een „regeringsmanoeu
vre", om de noodzaak te om
zeilen een verdrag met Was
hington aan de Kamer voor te
leggen. Hiervoor had de rege
ring nooit de vereiste tweeder
de meerderheid in het parle
ment kunnen krijgen, aldus
Tass.
DEN HAAG Er komt
een onderzoek naar de
goedkoopste en meest ef
ficiënte manier om bij de
invoering in Nederland
van het standaard Europe
se paspoort in 1988 dit
reisdocument te produce
ren en uit te reiken. Dit'
zijn vertegenwoordigers
van de ministeries van
binnenlandse zaken en
buitenlandse zaken deze
week tijdens een gesprek
met minister-president
Lubbers overeengekomen.
De twee ministeries verschil
len al jaren van mening over
de beste manier om het Euro
pees paspoort in Nederland in
te voeren. -Buitenlandse Zaken
vindt dat om een zo fraudebe
stendig mogelijk reisdocument
te produceren een machine
straat van enkele miljoenen
guldens nodig is die te duur
wordt voor individuele ge
meenten. Het nieuwe paspoort
zou dan ook centraal moeten
worden aangemaakt. Dit le
vert een paspoort op waarvan
de foto en persoonsgegevens
via fotochemische weg in het
paspoort worden gedrukt
waardoor vervalsing vrijwel
onmogelijk wordt.
Het ministerie van binnen
landse zaken daarentegen is
bang voor verlies van taken
van gemeenten en prefereert
de oude regeling waarbij ge
meenten een centraal gemaakt
blanco paspoort met de hand
of machinaal invullen en uit
reiken. Bovendien zeggen de
ministeries over de voorstellen
van elkaar dat de vorm die zij
zelf prefereren goedkoper is.
Beide ministeries stellen dat
hun voorstel 25 tot 30 gulden
per exemplaar kost en dat van
de ander 60 gulden.
Door het conflict is Nederland
één van de laatste van de tien
en binnenkort twaalf lidstaten
van de EG die het Europees
paspoort invoert.
DEN HAAG LEIDEN De begrotingspuzzel, die
deze krant op Prinsjesdag aan de lezers heeft voor
gelegd, heen zowel bij individuele lezers als bij
scholen voor heel wat denk- en speurwerk ge
zorgd.
Daar was aanleiding toe. Daags na publicatie van de puzzel
berichtte ons de voorlichtingsdienst van de Tweede Kamer
naar aanleiding van vraag 7 dat het kiesrecht voor vrou
wen niet tot één jaartal beperkt kon worden. In 1917 kre
gen de vrouwen het zgn. passief kiesrecht: zij konden in de
Kamer gekozen worden. In 1922 kregen de vrouwen ook
actief kiesrecht, ofwel het recht hun stem uit te brengen.
Beide antwoorden werden bij de inzendingen goed gere
kend.
Ook vraag 20 zorgde voor enkele hoofdbrekens. De rijks
begroting wordt opgesteld in samenspraak door de minis
ters een kabinetszaak derhalve en vervolgens door de
minister van financiën aan de Kamer aangeboden.
Andere voetangels betroffen het eerste lijsttrekkerschap
voor het CDA (Van Agt), het voorzitterschap van de VVD-
fractie in de Eerste Kamer (niet Nijpels maar Zoutendijk)
en de staat waaraan het Nederlandse deel van St. Maarten
grenst: Frankrijk.
De lijst met correcte antwoorden ziet er als volgt uit:
I B, 2 C, 3 C, 4 A, 5 A, 6 B, 7 B of C, 8 A, 9 A, 10 B,
II A, 12 B, 13 A, 14 B, 15 A, 16 C, 17 B, 18 C, 19 A,
20 B.
Winnaars
De volgende individuele inzenders komen in aanmerking
voor de prijs: een dagje politiek Den Haag:
Pieter W. Vis, Hazelaar 11, Naaldwijk; mevr. C.D.G.M.
v.d. Bol, Brederode 128, Leidschendam; P. van Adrichem,
Overgauwseweg 11, Pijnacker; Eddy Efietveld, Dorpsstraat
85, Hazerswoude en mevr. Moerkerk, Leidseweg 218 te
Voorschoten.
De winnende klas is 4 VWO Rijnlands Lyceum te Wasse
naar o.l.v. geschiedenisdocent R.H. Cools.
Met alle prijswinnaars wordt een dezer dagen contact op
genomen.
Dagje Den Haag
De prijs houdt voor de individuele inzenders in dat onder
leiding van enkele van onze parlementaire redacteuren
een bezoek wordt gebracht aan het politieke bedrijf op het
Binnenhof: Nieuwspoort, Ridderzaal en de gebouwen van
Eerste en Tweede Kamer (in het kamerrestaurant wordt
de lunch gebruikt). De datum wordt in onderling overleg
Ook de schoolklas maakt een toer door politiek Den Haag,
gevolgd door een bezoek aan ons krantegebouw in de Rijs-
wijkse Plaspoelpolder. Daar wordt de lunch gebruikt en
vervolgens een inzicht gegeven in de dagelijkse produktie
van de krant.
Video-
produktie
over
Christo
AMSTERDAM De regisseur George
Schouten gaat voor film/videoprodukties
Eclips in Amsterdam een video-productie
maken over de ingepakte Pont Neuf in Pa
rijs. De film wordt een gedramatiseerde docu
mentaire „waarin humoristische voorvallen
het immense en veelomvattende van het „in-
pak-project" terug moeten brengen tot men
selijke proporties". George Schouten is de
maker van de film „Beelden en gezichten"
ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van
het Amsterdamse Rijksmuseum. De opnamen
zijn op 19 september begonnen. De première
is half november in het Amsterdamse film
museum gepland. Het programma zal via
Olympus Televisie worden uitgezonden. De
video wordt eveneens verkocht aan diverse
musea en particulieren kunnen de band le
nen via de videotheek van Openbaar Kunst
bezit.
Helen
Mac
Innes
over
leden
NEW YORK Helen Maclnnes, de schrijfster
van 21 spionageverhalen, is op 77-jarige leeftijd in
een ziekenhuis in New York overleden aan de ge
volgen van een beroerte die Haar drie weken gele-
den trof. De boeken van Maclnnes zijn in 22 lan
den vertaald en alleen al in de Verenigde Staten
werden 23 miljoen exemplaren verkocht. Haar
laatste boek, „Ride a Pale Horse", werd in de VS
een bestseller. Vier van haar romans zijn ver
filmd, waaronder „Above Suspicion", met Joan
Crawford en Fred MacMurray in de hoofdrollen,
gebaseerd op dagboekaantekeningen die ze maak
te tijdens de opkomst van de Nazi's in Duitsland.
Helen Maclnnes, die in 1951 Amerikaans staats
burgeres was geworden, verving later in haar
schrijverscarrière de nazi's als booswichten door
de communisten. „Ik ben in het algemeen tegen
extremisten.
FRIEMELS'
"Mjje&ieHüe. J
UWOQPT OEJOC VEflUltHd
2
s
«O*
Et,
ARNHEM „Het ging
om historische beschou
wingen en iedere histori
cus heeft het recht om een
bepaalde visie uit te dra
gen". Met deze koele me
dedeling verdedigde giste
ren de weduwe van de
NSB-voorman Rost van
Tonningen het bezit en de
verspreiding van lectuur
vc?.rin de p^zi-misctaden
als „leugens" worden be
stempeld.
Voor de rechtbank in Arnhem
werd gisteren tegen de wedu
we, op haar 70ste nog steeds
een warm pleitbezorgster voor
het nazisme, drieduizend gul
den boete en vier weken voor
waardelijk geëist.
Volgens de officier van justitie
mr. J. Denie wordt in de vorig
jaar bij mevrouw Van Tonnin-
2?n in bes!22 genomen ge
schriften „op ongehoord grove
wijze gelogen" over de daden
van het nazi-regime. Hij
noemde het ambtshalve lezen
van die geschriften een „ui
terst onsmakelijke bezigheid"
en sprak in dat verband over
„reacties van afschuw" en „in
fame onwaarheden".
„Grove leugens over het mas
sale onrecht dat onder het
nazi-regime heeft plaatsgevon
den hollen het bewustzijn uit
ea brengen ene dichter bij een
gevarenzone", zo motiveerde
mr. Denie zijn eis voor 3000
gulden boete. Bovendien wor
den de nabestaanden volgens
mr. Denie tot in het diepst van
hun wezen gekwetst als hun
peilloos leed als een leugen
van tafel wordt geveegd.
De raadsman van de weduwe
noemde zijn cliënte „naïef,
maar volslagen integer; een
vrouw die hard is geworden
door de vele keren dat ze op
haar oorlogsverleden is aange
sproken". Mevrouw Van Ton
ningen zelf voegde daar nog
aan toe het een „lachertje" te
vinden dat zii nu terecht moet
staan, „terwijl anderen die met
de bezetter hebben meege
werkt buiten schot blijven".
Bij het verlaten van de recht
zaal kon de politie ternauwer
nood een handgemeen tussen
sympathisanten van de wedu
we en anti-fascistische demon
stranten voorkomen. Uit
spraak op !5 oktober
