Volgende Kamer kan raket-
besluit ongedaan maken"
Consumentenbond
slaat de plank mis
Nederland biedt
Antillen steun
voor raffinaderij
141
Twee doden door
schietpartij
PVDA-VOORZITTER MAX VAN DEN BERG:
PvdA kan plaatsing niet met grondwet tegenhouden
„Ministers laks over
te lage inkomsten
openbaar vervoer'
él
[EKENFONDSREGELING WORDT TERUGGEDRAAID
Ontvoerster
Herrema uit
gevangenis
SPANJE
ƒ449.-
Premie voor
sloop schip
Sterke daling
sterfte door
beroertes
l^fiTNNFNÏ.AND
CcidócSoivMMU
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1985PAGINA3
die
inquête: VVD verliest 13 zetels
ILVERSUM De VVD zou als er nu verkiezin-
n werden gehouden uitkomen op 23 zetels, een
»rlies van 13 zetels in vergelijking met de ka-
erverkiezingen van 1982. Doordat ook het CDA
trliest (van 45 naar 41) blijven beide regerings-
irtijen met samen 64 zetels ruim af van een ka-
ermeerderheid. De PvdA zou met een winst van
i zetels op 62 komen. Dit blijkt uit de jongste
SS-opiniepeiling, vandaag bekend gemaakt door
TROS-radio.
'66 staat in de enquête op een winst van twee
■tels en komt daarmee op acht. Van klein links
iimt de PSP van drie naar vier, de PPR van
ee naar drie en levert de CPN er van de huidi-
drie één in. Bij klein rechts zou het GPV zich
I, rerdubbelen van één naar.twee, terwijl SGP en
er van de respectievelijke drie en twee van
'82 ieder één kwijtraken De eenmansfracties
an EVP en CP zouden zich handhaven.
aa ^ee r
uitlef tij tijdgebrek
te gesteslist NAVO-
pperbevelhebber
ver inzet wapens
gen o
derda
i van
>e te
in bij
zijn.
°P8
Penning
Terwijl een zeehond
vanuit het water toe
kijkt toont Lenie 't Hart
van het Zeehonden Op
vang Centrum in Pie-
terburen de penning
die zij gisteren kreeg
van directeur F. den
Herder (rechts) van het
Dolfinarium Harderwijk.
In het midden de ont
werper van de penning,
D. van Kampen.
TERNEUZEN Een schietpartij heeft gisteren
in Terneuzen aan twee mensen het leven ge
kost. De 49-jarige S.V.V. schoot met een revol
ver zijn (bijna ex-) vrouw Maria Isabella Battis-
ta Castillo (36) en haar nieuwe vriend Jan Mar-
tijn (43) neer. De dader meldde zich vervolgens
vanuit een telefooncel bij de politie. Eenmaal
ingesloten bekende hij de dubbele moord on
middellijk, zo deelde de politie mee. De slacht
offers zaten in een op de markt geparkeerde
auto toen de dader zich bij hen voegde. Volgens
de politie vond er een korte woordenwisseling
plaats waarop de dader zijn revolver trok en
van zeer korte afstand vier schoten afvuurde.
De dader kon het niet verkroppen dat zijn
vrouw van hem wilde scheiden.
as Vo rervolg van de voorpagina)
'In6 i EN HAAG Als er sprake
lij dal van een verrassingsaanval
op diiNAVO-grondgebied, is de
ogelijkheid om invloed uit te
ifenen op het gebruik van
>rnwapens nauwelijks aan-
ezig. Lubbers verklaarde dat
i de tijd ontbreekt voor poli-
'k overleg, de NAVO-opper-
?npea< Velhebber dan beslist over
t gev31 inzet van die wapens, na
en d< estemming te hebben gekre-
in van de Amerikaanse pre-
dent of (als het om de Britse
ernwapens gaat) van de Brit-
premier,
jkt h«j
afel kjbbers zei niet onderstebo
cht v in te zijn van het bericht in
t bij i n Amerikaanse krant, dat de
ivjet-Unie bezig is een flink
^ntal SS-20-raketten onscha-
•lijk te maken of te verplaat-
n van het westen naar het
ziatische deel van het land.
De neem het bericht wel se-
let kéeus", zei Lubbers, maar ik
rs aaie het nog niet als een teken
m hoop. Hij wees erop, dat in
t 1 juni-besluit van vorig
^r het totale aantal SS-20-ra-
er wi ,tten gehele Sovjet-
nie als maatstaf wordt ge-
aemd. „Worden er raketten
aar het Aziatische deel ver-
Slaatst dan maakt dat voor ons
feite niet uit". De premier
verntnadrukte dat het kabinet
ingeiich vlak vóór 1 november (de
je he^tum waar°P een Nederlands
"jaatsingsbesluit moet worden
P^enomen) grondig zal laten in-
k^Nrmeren over de laatste stand
gen. bn zaken met betrekking tot
'PgeoPt aantal SS-20-raketten.
ei NAVO-kringen in Brussel
erd overigens gisteren ont-
■end dat de Sovjetunie SS-20-
Waketten heeft ontmanteld of
Binrèrplaatst.
OO-isl
(Van onze
parlementaire redactie)
ZUTPHEN De volgen
de Tweede Kamer, die
aantreedt na de verkiezin
gen van 21 mei volgend
jaar, heeft het recht een
eventueel besluit tot
plaatsing van kruisraket
ten ongedaan te maken.
Dit heeft PvdA-voorzitter
Max van den Berg van
daag gezegd in Zutphen,
bij de opening van de par
tijraad van de sociaal-de
mocraten.
In gebouw De Hanzehof be
riep Van den Berg zich op on
der anderen de „historische
VVD-voorman en staatsrecht-
kenner Oud". Deze heeft ge
zegd dat twijfel aan de grond
wettigheid van een besluit re
den kan zijn voor het volgen
de parlement de zaak opnieuw
in overweging te nemen. Ook
een vorig kabinet zou die me
ning hebben uitgesproken, in
een toelichting op een nieuwe
grondwet.
Volgens Max van den Berg is
dat ook logisch in een land,
waar in laatste instantie alleen
het parlement uitmaakt of iets
in strijd is met de constitutie of
niet. Van den Berg betwijfelt
overigens of CDA en VVD
wérkelijk een besluit willen
nemen waarvan de uitwerking
„ook nog een conflict met de
grondwet op zou kunnen leve
ren".
Dat er twijfel is aan de grond
wettigheid van een plaatsings-
besluit zoals de regering dat
wil nemen, lijdt volgens de
PvdA-voorman geen twijfel.
Hij doelde op de commentaren
van verscheidene deskundi
gen, onder wie de leden van
het Tribunaal voor de Vrede
in Rotterdam en het Tweede-
Kamerlid Klaas de Vries
(PvdA). Dezen menen dat het
advies van de Raad van State
over de grondwettelijke aspec
ten van een plaatsingsbesluit
ondeugdelijk is.
De PvdA-voorzitter riep zijn
toehoorders niet te geloven dat
het besluit over de kruisraket
ten al vaststaat, hoezeer de re
gering ook haar best doet die
indruk te wekken. „Wij zijn er
ook nog, tot en met de volgen
de verkiezingen".
Flevoland
Van den Berg sprak ook over
de verkiezingen in Flevoland,
met name over het succes van
de Centrumpartij, die één zetel
veroverde in Provinciale Sta
ten. Daarmee is aangetoond
dat het gevaar van „een on
verkwikkelijke, tot rassenhaat
aanzettende club" nog niet is
bezworen, aldus de voorzitter.
Hij vroeg de afdelingen van
zijn partij in de campagne voor
de gemeenteraadsverkiezingen
aan deze zaak aandacht te be
steden.
Pag. 7: PvdA loopt grote ri
sico's door „njet" tegen ra
ketten
WD-HOOGLERARENBURKENSEN VOORHOEVE:
draeen aan een collectief
99
99
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Plaatsing van
kruisraketten op Nederlandse
bodem is op geen enkele wijze
in strijd met de grondwet, zo
als de PvdA beweert. Daarom
is voor een besluit over een
g tussen Ne-
/erenigde Sta
ten geen tweederde meerder
heid in de Tweede Kamer no
dig.
Dit betoogden gisteren de
VVD'ers prof. dr. ir. J.J.C.
Voorhoeve (Tweede-Kamer
lid) en prof. mr. M.C.B. Bur-
kens (hoogleraar staats- en be
stuursrecht) in een artikel in
NRC-Handelsblad. Zij reageer
den daarmee op de opvatting
van de PvdA, dat de komst
van Amerikaanse raketten die
onder Amerikaans beheer blij
ven een inperking van het Ne
derlandse overheidsgezag in
houdt. Dat zou in strijd zijn
met de grondwet en daarom is
plaatsing van raketten alleen
mogelijk als tweederde van de
Kamer zich daarvoor uit
spreekt. Die opvatting werd
afgelopen week ook in deze
krant verwoord door de
PvdA-defensiedeskundige
Klaas de Vries.
Volgens de beide VVD'ers is
een vrijwillig overeengeko
men beperking van het over
heidsgezag „schering en inslag
in het statenverkeer". Voor
beelden daarvan zijn onder
meer het NAVO-verdrag en
de overeenkomst tussen Ne
derland en de VS over de le
gering van Amerikaanse mili
tairen in Soesterberg. Er zijn
trouwens ook Nederlandse
troepen in West-Duitsland ge
legerd, die de bevoegdheid
hebben daar hun eigen wa
pens, zoals de nucleiare Lance-
raket, af te vuren.
Verder wijzen de liberale
hoogleraren erop, dat bij het
sluiten van het NAVO-ver
drag „de toetredende landen
gezamenlijk en vrijwillig de
ongebonden handelingsvrij
heid hebben ingeruild voor
bondgenootschappelijke veilig
heid". Dit betekent „dat sinds
1948 een deel van het over
heidsgezag feitelijk is overge
dragen aan een collectief van
bondgenoten". De hoogleraren
noemen het „praktisch on
denkbaar" dat de VS de in ons
land geplaatste kruisvluchtwa-
pens voor puur Amerikaanse
en niet uit het NAVO-verdrag
voortvloeiende doeleinden zou
inzetten. De VS zou dan na
melijk eenvoudiger en sneller
de kernwapens in de VS zelf
of de in Amerikaanse schepen
en vliegtuigen geplaatste wa
pens kunnen inzetten. Die zijn
militair flexibeler en kunnen
zonder overleg met de NAVO-
bondgenoten worden ingezet.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabi
net heeft gisteren in over
leg met de Antilliaanse
premier mevrouw Libe
ria-Peters besloten, de
Antillen voor de eerstko
mende vijf jaar financiële
garanties te verstrekken
om de voormalige Shell-
raffinaderij op Curasao
draaiende te houden. In
ruil daarvoor zullen Ne-
derlandse ondernemingen
onderdelen mogen leve
ren voor de bij de raffina
derij behorende electrici-
teitscentrale en waterzui
veringsinstallatie.
Shell wilde de raffinaderij per
1 oktober sluiten. Omdat dit
voor Curacao een aanzienlijk
verlies aan inkomsten en
werkgelegenheid zou beteke
nen, is besloten dat Shell de
raffinaderij voor het symboli
sche bedrag van een gulden
zou overdoen aan de Neder
landse Antillen. Nu deze over
name heeft plaatsgevonden ^al
de raffinaderij voor een be
drag van 11 miljoen dollar per
jaar (ruim 33 miljoen gulden)
worden verhuurd aan de sta^t-
soliemaatschappij van Vene
zuela.
Premier Liberia-Peters toonde
zich gisteren tijdens een pere
conferentie, die zij samen met
premier Lubbers gaf, ver
heugd over de toegezegde
steun. Zij zei dat het de bedoe
ling is dat de raffinaderij in de
toekomst geheel in Antilliaan
se handen zal komen. Voorlo
pig zal een deel van het perso
neel uit Venezolanen bestaan.
Nederland zal enkele miljoe
nen per jaar bijdragen aan de
rente die de Antillen moeten
betalen over leningen voor hiet
moderniseren van de raffina
derij. Tevens zal Nederland
die leningen herverzekeren,
hetgeen inhoudt dat onze
schatkist zal worden aange
sproken als de Antillen niet
meer aan hun betalingsver
plichtingen zouden kunnen
voldoen.
ALGEMENE REKENKAMER:
.99
DEN HAAG De achtereen
volgende ministers Wester
terp, Tuijnman, Zeevalking en
Smit-Kroes, die na 1973 het
departement van verkeer en
waterstaat leidden, hebben tij
dens hun bewind onvoldoende
aandacht besteed aan bestrij
ding van de oorzaken van de
tegenvallende inkomsten van
de openbaar-vervoerbedrijven
in stad en streek. Dit oordeel
velt de' Algemene Rekenka
mer in een gisteren gepubli
ceerd rapport over de gevol
gen van het rijksbeleid voor
het openbaar stads- en streek
vervoer.
Tussen 1974 en 1985 zijn de
rijksuitgaven voor het open
baar vervoer per jaar gemid
deld met 21 procent gestegen
van 284 miljoen gulden tot bij-
J°?iNMP VERBOLGEN OVER RAPPORT SLORDIGHEID APOTHEKERS:
i eiTJ)EN HAAG Het giste-
ALE jen gepubliceerde onder-
Tei. 7(oek, waarin de Consu-
1 9iSSfenten^on(^ concludeert
perJat apothekers veel fou-
en maken bij de afleve-
le~drnf> van geneesmiddelen,
oo ulaat in veel gevallen de
2' "Mank mis. Zo reageert de
ENTt&oninklijke Nederlandse
sprMaatschappij ter Bevorde-
"ring der Pharmacie
wtb jKNMP) op het in het ok-
tei tjobemummer van de
inConsumentengids gepubli-
^enk ^eerde onderzoek „Pillen,
ndc mrrijzen en Precisie". De
ICNMP zegt het te betreu-
oudeJen dat ze geen inzage
'Leidtrijgt in de recepten die
)>ij 151 apotheken overal
st(n het land zijn aangebo-
[JJjJjen. Een kritische beoor
deling van de onderzoeks
resultaten is zo onmoge-
>8;833ijk, aldus de KNMP. De
(egevens die in het rap
port wèl beschikbaar zijn
noemt de maatschappij
„zwak".
In Nederland wordt jaarlijks
voor bijna drie miljard gulden
aan geneesmiddelen gebruikt.
De bond is in een onderzoek
gestuit op grove slordigheden
bij de aflevering van deze me
dicijnen. Maar liefst 43 procent
van de apothekers leverde de
medicijnen met fouten af. De
meeste fouten werden ge
maakt bij de af te leveren hoe
veelheid van een geneesmid
del, de dosering, de bijbeho
rende waarschuwingen en de
prijs.
Vaak leverden de apotheken
niet het voorgeschreven goed
kope merkloze preparaat maar
een duurder geneesmiddel,
waardoor volgens de onder
zoekers de gezondheidszorg in
ons land jaarlijks onnodig tien
tallen miljoenen guldens duur
der wordt.
Volgens de KNMP geeft de
bond met dit onderdeel van
het rapport een verkeerd
beeld. „In deze gevallen kwa
men de recepten van een on
bekende arts, die andere ge
neesmiddelen voorschreef dan
de apotheker van de artsen in
zijn woonplaats gewend was.
In zo'n geval wordt een gelijk
waardig, maar wellicht duur
der produkt meegegeven", al
dus woordvoerder G. Voituron
van de KNMP.
De Consumentenbond conclu
deert verder dat waarschuwin
gen op gevaarlijke geneesmid
delen in sommige gevallen
achterwege werden gelaten.
De KNMP erkent dat op dit
gebied hier en daar terecht
zware fouten zijn geconsta
teerd en belooft dat actie on
dernomen zal worden tegen
het achterwege laten van
waarschuwingen tegen be
perkte houdbaarheid en de be
ïnvloeding van de rijvaardig
heid door bepaalde middelen.
kan het ook geen kwaad als de
consument zelf enige waak
zaamheid toont. Dat kan door
het recept over te schrijven en
na aflevering te controleren.
De klant moet, zo vindt de on
derzoekster, zelf ook de prijs
van het middel kunnen na
gaan. De prijzenboeken „ge-
neesmiddelentaxen" moeten
dan ook óp in plaats van ach
ter de toonbank liggen, luidt
de aanbeveling. Volgens de
KNMP-woordvoerder zijn
deze boeken te ingewikkeld
voor de meeste consumenten.
Hij erkent dat mensen die vra
gen hebben een redelijk ant
woord moeten krijgen, maar
dan niet over de prijs van de
produkten.
Het rapport, aangeboden aan
staatssecretaris Van der Reij-
den van WVC, doet een groot
aantal aanbevelingen: een be
ter overheidstoezicht op de
apothekersdiensten, met sanc
ties op fouten; er moet een
goede prijsbewaking komen,
compleet met gespecificeerde.
controleerbare rekeningen; het
dwingend voorschrijven van
toetsing van apothekers onder
elkaar; een betere mondelinge
en schriftelijke voorlichting
over gebruik en bijwerkingen
van medicijnen; bijsluiters
moeten bij alle medicijnen
verplicht gesteld worden; er
moet duidelijkheid komen wie
verantwoordelijk is voor de
voorlichting; er moeten pas
sende schadevergoedingen
worden gegegeven in geval
van slordigheden.
poor groep wwv ers en wao ers
JDSCHENDAM De
aatregel waarbij mensen met
:n werkloosheidsuitkering
igevolge de wwv of een ar-
ioi ddsongeschiktheidsuitkering
ledertfWao) verplicht bij het zieken -
J woSonds worden verzekerd, ook
als hun inkomen bijvoorbeeld
door aanvullende uitkeringen
van de werkgever hoger is
dan de loongrens voor het zie
kenfonds (48.100 gulden), gaat
volgende week definitief in.
Maar staatssecretaris Van der
Reijden zal dat voor uitke
ringsgerechtigden met een in
komen boven de loongrens zo
spoedig mogelijk weer onge
daan maken. Dit heeft het mi
nisterie van welzijn, volksge
zondheid en cultuur gisteren
meegedeeld.
Door de verlaging van de uit
keringspercentages voor de
wwv en de wao komen alle
betrokkenen in de verplichte
ziekenfondsverzekering te
recht. Dit kan tot onbillijkhe
den leiden als ze nu tegen
een lagere premie particu
lier en goedkoper tegen ziekte
kosten zijn verzekerd.
%RIEMELS
ShR/O^ENS. HijM vfiaiw
is. her eên
V MUGGeteer.
Pont wil meer vakbondswinkels
UTRECHT Vakbondswinkels, bemand door „winkeliers" uit
verschillende bonden, vormen een ideale gelegenheid om het
dienstenpakket beter aan de leden te kunnen aanbieden en om
dat pakket uit te breiden. Er zouden er dan ook zo'n vijftig moe
ten komen, één in elke wat grotere plaats. FNV-voorzitter H.
Pont zei dit vandaag in Utrecht bij de opening van de eerste
FNV-vakbondswinkel, waar leden kunnen aankloppen voor
(onder meer juridisch en fiscaal) advies en hulp. Pont zei, dat
collectieve belangenbehartiging op het ogenblik andere eisen
stelt dat tien, twintig jaar geleden. Vooral op het gebied van de
belangenbehartiging op het niveau van bedrijf of instelling zal
de vakbeweging zich volgens hem moeten aanpassen aan gewij
zigde omstandigheden.
LIMERICK De Ierse Mari
an Coyle, die bijna tien jaar in
de gevangenis heeft doorge
bracht wegens haar aandeel in
de ontvoering van de Neder
landse zakenman Tiede Herre
ma in 1975, is gisteren ontsla
gen uit de gevangenis van Li
merick. Coyle en Eddie Gal
lagher, die een gevangenisstraf
van 20 jaar kreeg opgelegd,
ontvoerden Herrema in okto
ber 1975 om de vrijlating af te
dwingen van drie gevangen-
zittende guerrillastrijders van
de IRA. Hun opzet mislukte.
Herrema kwam na vijf weken
vrij na een 18-daagse belege
ring van een huis in Monaste-
revin door politie en lege-
r-eenheden. De vrijlating van
Gallagher wordt niet ver
wacht voor 1989.
(ADVERTENTIE)
LLORET
DE MAR
vertrek
11 oktober a.s.
10-daagse busreis
(zonder overnachting)
naar HOTEL FLAMINGO
(3-sterren);
volpension ter plaatse,
inclusief excursies
per persoon
op basis van een 2-
persoonskamer, toeslag
1-persoonskamer 50.-.
Gecombineerde
reisverzekering 25,-
p.p. 5,- poliskosten.
Annuleringsverzekering
3 1/2% van de reissom
6.- poliskosten.
na twee miljard vorig jaar. Dat
geld was bestemd om de tekor
ten van de vervoerbedrijven
te dekken.
Oorzaken van de elk jaar weer
tegenvallende inkomsten van
het openbaar vervoer zijn vol
gens de Algemene Rekenka
mer te lage tarieven (tot 1982),
de stijging van het aantal (re
latief goedkopere) abonne
menten in verhouding tot )3e
verkochte strippenkaarten, de
instelling van zones (langer
overstappen), en het zwart rij
den.
De Algemene Rekenkamer
geeft in haar rapport alleen de
huidige minister van verkeer
en waterstaat, Smit-Kroes, $en
(kleine) pluim. Zij noemt het
positief dat de minister drie
jaar geleden begonnen is fnet
de ontwikkeling van een plan
om het zwart rijden tegen' te
gaan en de tarieven heeft ver
hoogd.
Niettemin, aldus het rapport,
is de doelmatigheid in de be
drijven nog steeds geringer
dan tien of vijftien jaar gele
den. De Rekenkamer stelt
voorts vast dat het rijk er niet
in geslaagd is om het autover
keer terug te dringen ten gun
ste van het openbaar vervoer.
Het college beveelt de minister
dan ook aan om deze doelstel
ling maar te laten schieten. De
automobilist gaat toch niet in
de bus zitten, zo blijkt.
DEN HAAG Ondernemers
in de binnenvaart die hun
schip laten slopen zodat het
wordt onttrokken "aan de Ver
voermarkt kunnen een daar
voor op een uitkering reke
nen. Dat is het voorstel van
staatssecretaris Scherpenhui-
zen (verkeer en waterstaat)
waarmee het kabinet gisteren
akkoord is gegaan. De sloopre-
geling, die januari 1986 in
moet gaan, heeft als doel de
overcapaciteit in de binnen
scheepvaart te verminderen.
UTRECHT De sterfte aan
door aderverkalking in de
hersenen veroorzaakte aan
doeningen (beroertes) vertoont
een opmerkelijke daling. Dit
constateert dr. D. Hoogen-
doorn van de Stichting Infor
matiecentrum voor de Ge
zondheidszorg deze week in
het Nederlands Tijdschrift
voor Geneeskunde. Rekening
houdend met de veranderin
gen in de leeftijdsopbouw van
de bevolking, is het sterftecij
fer voor mannen in 24 jaar tijd
met een derde gedaald (van
103,3 per 100.000 in 1959 tot
67,8 per 100.000 in 1983) en dat
van vrouwen zelfs tot de helft
(van 173,5 tot 84,3 per 100.000).
In tegenstelling tot het sterfte
cijfer neemt het aantal zieken
huisopnamen wegens aandoe
ningen door aderverkalking in
de hersenen juist zeer sterk
toe: bij de mannen van 93,7
per 100.000 in 1969 tot 177 per
100.000 in 1983 en bij de vrou
wen van 101,3 tot 149,9 per
100.000.
