De bank
an opa
|loopt
svoorop
Oktoberavonden
aan het water
'CcidócGouAatif
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1985
Natuurlijk, er zijn ook allerlei andere
oplossingen denkbaar. Er zijn lui die
met kleine gesmede haken werken en in
derdaad: recht te trekken zijn die door
een „normale" vis niet. Wel is het zo dat
grote vis aan kleine haken haast net zo
moeilijk te pakken is als kleine vis aan
grote haken
Aas? Zagers, zeepier, spiering, zeebliek,
alles is goed. Het mooiste aas voor de
aal, zachte krab, is niet meer te pakken
te krijgen. Wat ik een heel best aas vind
- en die zijn na oostenwind in het na
jaar nogal eens te rapen - zijn grote
strandschelpen. Wees er vroeg bij als u
ze wilt verzamelen want anders zijn de
meeuwen u voor.
Ik vis tegenwoordig - pas sinds kort -
aan het strand met een seapicker: een
zeer dunne, gevoelige hengel waar ik 25
gram lood aan hang en die ik bevis met
25/00. Wat dat van het najaar moet wor
den weet ik nog niet; geen ervaring.
Kleine vis pak je er prima mee, vooral
als de onderlijn bestaat uit een dwarrel-
lijn en als je zeer langzaam slepend naar
binnen vist. Ik hoop dat dat spulletje
van het najaar ten minste een paar keer
door een fikse wijting wordt gepakt. Ik
ben razend benieuwd wat de stok dan
doet.
A. C. VAN DER VET
ie herinnert zich nog die stalen
jarpotjes van de Nutsspaarbank?
larin gingen je zuurverdiende
livers, dubbeltjes en kwartjes, al
t er tot je grote spijt een stevig
it op. Het sleuteltje lag boven-
Jn in de la bij die meneer van het
ïikfiliaal. Die schudde om de zo-
pl tijd de inhoud van het potje
er zijn bureau uit en schreef dan
t gespaarde bedrag bij. Dat ge
urde in je eigen spaarbankboek-
dat meestal veilig lag weggebor-
n in een smal kartonnen hoesje
larop met sierlijke inktletters je
am was geschreven. Nu en dan,
I je wilde weten hoe rijk je was,
•ed je blik terug naar de eerste in-
Dat was op je geboortedag: een
orm bedrag „Van opa en oma".
in 1818 opgerichte Nutsspaar-
fcik 's-Gravenhage is inmiddels
logbejaard. Het is het bedrijf er
jhter alles aan gelegen zich te pro-
leren als een bank met een volle-
pakket bancaire diensten, een
[gebreid computernetwerk en een
Etsende" organisatie. Een bank
e haantje de voorste is en net iets
er doet dan de concurrent.
Want iedereen mag weten van de
nationale primeur van gelduitgifte
automaten waarmee de „dicht-bij-
huisbank" zeven dagen in de week
en vierentwintig uur per etmaal
open is voor het publiek.
Een sterke bank ook, met een ba
lanstotaal van meer dan drie mil
jard gulden en een winst vorig jaar
van achtendertig miljoen. Met 564
medewerkers in zevenendertig filia
len in Den Haag en vijfenveertig in
de omliggende plaatsen, is de Nuts
spaarbank 's-Gravenhage nadruk
kelijk in de regio aanwezig. Het
moderne imago moet nog meer
glans krijgen nu men als eerste
spaarbank in Nederland ook zake
lijke kredieten mag verlenen.
Directievoorzitter mr. Ch. de Mon-
chy, wiens oudoom een bekende
burgemeester van Den Haag was,
zegt daarover: „Daarbij zullen we
ons richten op de detailhandel en
de vrije beroepsbeoefenaren. De
naam zal ongewijzigd blijven, maar
intern zal de overgang van spaar-
naar handelsbank een jarenlang
aanpassingsproces van personeel en
organisatie vergen".
JTSSPAARBANK 'S-GRAVENHAGE
Iedere rekeninghouder
diende een verzoek in om
te mogen sparen. Als dat
werd ingewilligd, werd
zijn naam met ganzeveer
en in schoonschrift
bijgeschreven in een
„grootboek". Onder de
naam kwamen het tegoed
en de rente te staan. Een
inleg was vaak niet hoger
dan een gulden.
Terugbetalen gebeurde
niet vaak, want dat was
eigenlijk niet de
bedoeling. De mensen
moesten toch juist leren
wat sparen was.
In de toekomst
zullen in het
bankkantoor
steeds meer
handelingen door
de cliënt zelf
worden verricht.
Bijvoorbeeld het
oproepen van
saldo-informatie
in een mini-
beeldscherm.
DEN HAAG - Stel je v >or. op een
naandagochtend stapt een frisgewasseft
ongeman bij meneer De Monqhy bin
ten in het hoofdkantoor aan de Haagse
IJan Hendrikstraat. Hij heeft een mooi
plan voor een nieuw bedrijf dat afval
moet gaan afbreken met behulp van re
genwormen. Hij heeft een dik technisch
rapport bij zich en kan aantonen dat er
zeker een markt is voor zijn toekomstige
dienstprodukt. Kortom, meneer straalt
vertrouwen uit, maar heeft een half mil
joen nodig. Wat doet de kersverse han
delsbank?
„Wel dat is heel simpel", zegt De Mon
chy. „We introduceren die man bij Job
Creation BV, waarmee de gemeente Den
Haag en wij samenwerken om nieuwe
arbeidsplaatsen te creëren. Spaarbanken
verschaffen immers geen risicodragend
kapitaal. We beleggen de spaargelden op
een minder riskante manier, omdat we
er toch zeker van moeten zijn dat we het
geld óok terugkrijgen. Pas als iemand al
startkapitaal bezit, bijvoorbeeld door het
afsluiten van leningen bij vrienden en
familie of door het uitgeven van aande
len, kan hij bij ons in principe een aan
vullende financiering krijgen. Bijvoor
beeld als een bloemenman zijn zaak wil
uitbreiden of verbouwen. Niet als ie
mand een bloemenzaak wil beginnen".
Vraagtekens
Prof. dr. Th. Scholten, voorzitter van de
directie van de Robeco Groep in Rotter
dam, heeft onlangs in een interview de
vraag opgeworpen of de eisen die De
Nederlandsche Bank stelt aan spaarban
ken die zakelijke kredieten mogen gaan
verlenen wel voldoende scherp zijn.
„Kredietverlening vereist toch een totale
omschakeling in het denken van de or-
Als iemand zou vragen wat ik de
allermooiste periode vind om aan
strand of zeedijk te vissen dan zou
ik, na veel wikken en wegen,
vermoedelijk uitkomen op oktober.
In elk geval als we het hebben over
de avond- of nachtvisserij.
ganisatie. Je kunt niet volstaan met het
inhuren van een specialist en die belas
ten met de kredietverstrekking. Wat dat
betreft heb ik wel wat vraagtekens bij de
ontwikkeling bij een aantal spaarbanken
in Nederland", zo zei Scholten. Wat
vindt De Monchy daarvan?
„Meneer Scholten heeft natuurlijk wel
een beetje gelijk, want het betekent in
derdaad een grote verandering voor
onze organisatie. Iedereen binnen deze
muren krijgt ermee te maken. Het is
voor ons een totale cultuurverandering
waarmee alle afdelingen in ons bedrijf
doordrenkt moeten worden. Juist omdat
we de noodzakelijke jarenlange ervaring
missen voor het verstrekken van zakelij
ke kredieten, gaan we behoedzaam te
werk. Geen brokken maken, voorzichtig
en degelijk, dat is het devies".
„Je kunt natuurlijk ook zeggen: We be
ginnen er nooit aan. Maar zo ligt de
zaak niet. We zijn altijd een bank ge
weest voor de kleine spaarders, de mid
denstanders, vrije-beroepsbeoefenaren.
Maar als zo iemand in zijn bedrijf wilde
investeren, moesten we altijd nee verko
pen. Als je dat nu maar lang genoeg vol
houdt, dan zie je op een gegeven mo
ment je markt afkalven. Dat we nu ook
een handelsbank zijn, is dus ten dele de
fensief. Aan de andere kant ligt zakelijke
kredietverlening aan het kleinbedrijf in
het verlengde van ons dienstenpakket.
We opereren al in de regio, dus ook in
stadskernen als Wateringen, want daar
zitten ook middenstanders en artsen.
Nee, over tuinders heb ik het niet in de
eerste plaats, daarvoor heeft de Rabo de
know-how in huis".
Kleine luyden
De bank werd opgericht als onderdeel
Maar wel een rustige oktober. We heb
ben waarachtig wind genoeg gehad van
de zomer. Een rustige oktoberavond,
met een westelijk windje kracht 2, als
het helemaal echt moet kracht 3, en dan
het tij liefst - indien ik op het strand ga
vissen - zo dat het laag water is om een
uur of zeven. Als ik evenwel op een zee
dijk ga vissen krek andersom, te weten
vloed om een uur of zeven. En dan twee
uur voor dat tijdstip beginnen met vis
sen, tot twee uur erna.
En waarom vind ik dan oktober zo'n
prettige maand?
Omdat je letterlijk langs alle Nederland
se stranden en dijken, van Breskens tot
de Waddeneilanden, kansen hebt op de
meeste soorten vis. De zomerse vissen
zijn er (op geep en makreel na, maar
daarvoor heb je toch een aparte vorm
van visserij nodig) nog allemaal en er is
een zeer gerede kans dat de wintergasten
al beginnen te arriveren: de schar, de
wijting, de steenbolk en wie weet ook al
de gul, zijnde de vis die de najaars- en
winterhengelaar in ons zilte nat het
meest in vervoering brengt.
Over het algemeen is het probleem dan
ook niet hoe je aan vis komt. Nee, het
probleem is welk materiaal te kiezen. En
dan niet de hengel. De gewone, waarmee
altijd op het strand of langs de dijken
Erwtensoep
Inmiddels 167 jaar ge
leden, om precies te
zijn op maandag 3 au
gustus 1818, werd de
eerste zitting voor het
publiek gehouden; acht
tien personen legden
samen 93,95 gulden in.
Elke rekeninghouder
moest eerst een verzoek
indienen om te mogen
sparen. De inleg was
meestal niet hoger dan
een gulden en terugbe
talen was eigenlijk niet
de bedoeling. De men
sen moesten juist leren
wat sparen was. Als de
klant toch wilde opne
men, moest hij voor be
dragen boven de vijfen
twintig gulden een
week opzegtermijn in
acht nemen. Als ie
mand meer dan elfhon
derd gulden had ge-
spaara, moest hij op
stappen. Hij behoorde
immers niet meer tot
de minder draagkrach-
tigen.
Hoewel nog niet eens
zo heel lang geleden,
doet de manier waarop
tot 1958 de jaarlijkse
rentebiischrijving was
geregeld, nu al volko
men antiek aan. Alle
medewerkers moesten
in de laatste dagen van
het jaar in de grote hal
van het hoofdkantoor
de rekening-courant-
kaart bijwerken, de ren
te berekenen en alles
optellen. In 1957 waren
er op die manier
250.000 rekeningen te
behandelen. Nog voor
Nieuwjaarsdag moest
alles klaar zijn. Na af
loop van het werk kreeg
hel personeel in de Gro
te Vergaderzaal een
lunch die traditiege
trouw bestond uit erw
tensoep met kluif, cola
en een sinaasappel.
Daarna hield de direc
teur een toespraak
waarin hij uitvoerig in
ging op het wel en wee
van de bank en de ver
wachtingen voor het ko
mende jaar. Het perso
neel luisterde echter vol
ongeduld want bet
spannende moment
kwam aan het eind:
krijgen we een dertien
de maand of niet?
met financiële problemen is gevonden
door computers meer en meer het hand
matige werk te laten overnemen.
Automaten
De Nutsspaarbank 's-Gravenhage die
vanouds dagelijks te maken heeft met de
massaverwerking van kleine stortingen
en opnames, loopt daarin voorop. De
bank beschikt over moderne computer
systemen waardoor de bijkantoren direct
verbonden zijn met het hoofdkantoor.
De meest voor de hand liggende drem
pel, de kantoorsluitingstijd, is weggeno
men door het in gebruik nemen van au
tomaten voor gelduitgifte. Ook ouderen
worden op hun wenken bediend. De
bank heeft zes bussen rijden die de ver
zorgingstehuizen aandoen. Daar aange
komen wordt de terminal uitgeladen en
op een speciaal daarvoor ingerichte ka
mer wordt de verbinding met het hoofd
kantoor tot stand gebracht.
De Monchy: „Er is een duidelijke ten
dens dat de cliënten meer handelingen
zelf gaan verrichten binnen het bankge
bouw. Vroeger gebeurde bijna alles bin
nen de bank op de administratie, de
laatste tijd hebben die handelingen
plaats op het verkoopkantoor. Dat men
sen thuis vanachter hun personal-com
puter al hun bankzaken regelen, zie ik
toch niet binnen de komende tien jaar
gebeuren. Tenminste, niet op grote
schaal. Er worden wel proeven genomen
met het zogeheten thuisbankieren, maar
dat is alleen om de techniek onder de
knie te krijgen. Want ga maar na, zou
het werken vanachter je personal com
puter werkelijk zoveel eenvoudiger zijn
dan het op de post doen van een ban-
kenvelop?".
HENK ENGELENBURG
van de Maatschappij tot Nut van 't Al
gemeen. Dat was puur burgerinitiatief
om de schrijnende armoede van die tijd
te verlichten en het vaderlandse cultuur
besef te bevorderen. Behalve spaarban
ken heeft de Maatschappij ook gezorgd
voor openbare leeszalen, nutstuinen,
nutsscholen, nuts-ziektekostenverzeke-
ringen en bestrijding van drankmis
bruik.
„Bankier spelen was er in het begin niet
bij", zegt directeur De Monchy. De bank
was geen commerciële instelling, maar
een veilige haven voor het zuurverdien
de geld van de „kleine luyden". De
Monchy: „Het zijn die wortels die nog
steeds bij onze bank horen, al zijn we
voor de rest natuurlijk gewoon markt
partij. Zie het als een twee-eenheid: uit
het maatschappelijke voortgekomen,
maar gedicteerd door de markt".
De sociale betrokkenheid van de bank
komt tegenwoordig vooral tot uitdruk
king in de bestrijding van de werkloos
heid door samen te werken met Job Cre
ation en het omzetten van structurele
overwerkuren in vijfenzeventig driejari
ge arbeidscontracten voor schoolverla
ters. Er zijn inmiddels zestig jongeren
aangenomen. De Monchy: „Dat is geen
filantropie. De schoolverlaters krijgen
werkervaring en maken kans op een vas
te betrekking, terwijl de bank geen extra
kosten maakt. De schoolverlaters zijn
immers goedkoper dan de mensen die
het overwerk voor hun rekening na
men".
Versterking van de marktpositie door
middel van zakelijke dienstverlening be
tekent ook in letterlijke zin schaalvergro
ting. Vandaar het onderzoek dat de bank
dit najaar start naar een mogelijke sa
menwerking met de Bondsspaarbank
Noordwijk. „We willen nagaan of een
fusie voor beide organisaties zin heeft.
wordt gepionierd is okee, evenals molen
en nylon. Nee, het gaat om de haken.
Op platvis, met name schar en tong, vis
ik het liefst met een niet te grote Blue
Aberdeen, omdat dat dunne en scherpe
haken zijn. Ze hebben overigens ook
twee nadelen. In de eerste plaats roesten
ze razendsnel; na een paar keer vissen
kun je ze maar beter weggooien. Er zijn
zelfs lieden die na elke visdag deze ha
ken vervangen door nieuwe. Het gezins
budget behoeft daar niet onder gebukt te
gaan; de haken kosten een habbekrats.
Het tweede nadeel is dat ze betrekkelijk
slap zijn; een grote vis aan een kleine
Blue Aberdeen ziet best kans die haak
recht te trekken. Welnu, dat tweede na
deel gaat in deze tijd van het jaar een rol
spelen. Met een wijting zal er gewoonlijk
niet te veel gebeuren. Het zijn wel druk
temakers aan de haak maar echte
krachtpatsers zijn het bepaald niet. Gek
ker wordt het als hetzij een laatzomerse
zeebaars, hetzij een vroegwinterse gul
toehapt. Dat behoeven echt geen knapen
van vijf en meer kilo's te zijn; jongelui
van een pondje of drie, vier zien al heel
best kans om de slappere haak recht te
trekken en als dat gebeurt staat ge al heel
beteuterd op dat avondlijke strand.
Aan de andere kant: het is ook een beet
je te gek om in deze tijd van het jaar
meteen al pakweg een Mustad nummer
3 te monteren, zo'n echte kabeljauwen-
haak die je in de winter nodig hebt als
gul eigenlijk het enige doel is. Weliswaar
sta je ervan versteld wat voor grote ha
ken betrekkelijk kleine vissen soms kun
nen verorberen (met name enigszins uit
de kluiten gewassen scharren worden
vaak aan gulhaken gepakt) maar vissen
als aal^n tong pakje vast niet aan een al
te fikse haak.
Er is meer dan één mogelijkheid denk
baar. Zelf vis ik op oktoberavonden al
tijd met twee hengels. Als het een echt
donkere avond is moet men ze niet al te
dicht bij elkaar zetten, want ook de beste
werper gooit wel eens scheef uit en ont
knopingen in het duister zijn een hor
reur. De ene hengel wordt gemonteerd
met een doodgewoon driehaakspaternos
ter en daarop het liefst drie Mustad-
Aberdeen 2 of 4. Die zijn groot genoeg
voor platvis en aal en je kunt er een niet
te grote gul aan binnen brengen. Aan de
andere stok monteer ik een lange dwar-
rellijn onder een schuiflood; aan die
dwarrellijn zet ik een Mustad-Beak 1/0,
desnoods 2/0; die zijn van een formaat
dat het pakken door schar of fikse tong
nog best mogelijk maakt en een gul of
wijting zul je er niet gauw aan kwijtra
ken.
Zijn we samen meer dan elk apart?",
zegt De Monchy. „Maar let wel, de aan
zet hiertoe is niet genomen vanuit de ge
dachte dat de Nutsspaarbank 's-Graven
hage de spaarbank in Noordwijk wel
even zal overnemen. Als je de Bonds
spaarbank Noordwijk tegen het licht
houdt, zou je best wel eens tot de con
clusie kunnen komen dat het de sterkste
spaarbank van Nederland is". Toch wil
Nutsspaarbank 's-Gravenhage geen grote
landelijke bank worden. „Een regionale
bank heeft ook z'n charme. We zijn
flexibeler dan grote banken en kunnen
zo soms sneller inspelen op wensen van
de markt".
Boven: De
Monchy:
Omschakelen
van spaarbank
naar
handelsbank
vergt een totale
„cultuur
verandering"
waarvan de
gehele
organisatie
doordrenkt moet
worden.
Onder: Met de
geldautomaat is
de bank zeven
dagen per week
het gehele
etmaal geopend.
De cliënt bedient
zichzelf.
Nederlartd zitten de banken als het
ware op eikaars lip. Een flink aantal
moet in één klein gebied werken. Als de
ene bank met iets nieuws komt, moeten
de andere gelijk volgen. De concurrentie
wordt almaar heviger nu ook voor de
banken de vette jaren voorbij zijn (voor
de komende jaren is zelfs een krappere
markt voorspeld). De onderlinge wedij
ver spitst zich toe op de dienstverlening
aan de cliënt. In de praktijk komt dat
erop neer dat dezelfde bank het salaris
ontvangt, de betalingen verricht, .het
spaargeld verzorgt, een hypotheek ver
schaft en verzekeringen en dergelijke re
gelt.
De slag om de gunst van de cliënt trekt
een zware wissel op het personeel, dat
dan ook regelmatig op bijscholingscur
sussen wordt getracteerd. De tijd voor
het geven van adviezen en het helpen
