erman van Hooidonk
oont „Leiden in
U5bewogen jaren"
Omwegen
IET HOOGSTAANDE DIEPTEPUNTEN IN
T3E OORLOGSJAREN: OPNIEUW EEN FOTOBOEK
Burger moet actief bij bestuur
gemeente betrokken blijven
eindelijk
Overeenstemming
ver inrichting
~an Schoolstraat
Eike
gevol
>rand
er als
imenI
en hl
inde <f
en gar
to doc
e vlam
eer bl
arageli
Op mijn omwegen door land
kom ik graag mensen tegen. U kunt I
mij telefonisch of schriftelijk vertellen 8
wie u graag in deze rubriek zou willen w
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 8HHK& 9«v8B
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Pirlcrs
AN |erman van Hooidonk kan
oet b61 n'et 'aten Hij is een fer-
besrnte kriebelaar en heeft, zo
fmi-jong als ie is, een bijzon-
Fre voorbeur voor het oude
de leiden; deels verdwenen,
n B ©or een deel behouden. En
i eenlij van die liefde doen
rde i'jben ook, en mededelen
lin Leidenaars en oud-Lei-
naars en sympathisanten
~mee|e net zo gek Zjjn Gp ^ie
irm ïjekjes en herinneringen als
t omMjzelf is. De nostalgie viert
jjn. (oogtij en de neerslag ervan
nat er bij de mensen in als al
jn niet gekruide koek. Ja-
dertigjn geleden stak de eerste
en d%iblicistische storm op in ons
en zofeve vaderland: honderden
meer bekjes met oude ansichten
looptingen vertellen over hon
den nferden steden en stadjes en
leven ferpen „van toen". Wie maar
in weVen durfde, zette een serie
■houd^> die alras door andere
jor hegeksen gevolgd werd. Oude
ïrvereferpskerken in allerlei mi-
I jaar |eUSi getoond op evenzovele
gê'ogrentbriefkaarten: omgeven
alles bor veel oude bomen, later
epen %)0r minder bomen, tenslotte
diefcor bomen die nu verdwe-
nS ^n zijn; verkeersbanen die
geva% 1923 nog landweggetjes
Uphefaren. En oude Jaap de Vil
er °Ptr met z'n hondekar, met
inderjinks) Mie de wasvrouw, po-
het c^rend met veldwachter
ijbe Baas den Dreumel die goeie
iising^aatjes was met Kees de
Rijn Corbel, de waard. Das gibt's
waj
Oat md mooie: de Hooigracht in ee
er nog over de kinderhoofdjes, even
nur einmal und kommt nicht
wieder. Het was uitgesloten,
dat je al dat schoons zelfs niet
aan de straatstenen kon
kwijtraken. Succesformule.
Vroeger is nu
In 1981 waagde ook Herman
van Hooidonk, gesterkt door
een rotsvast vertrouwen, de
eerste schrede op de gepla
veide weg naar het blootleg
gen van „vroeger": „Leyden
let op Uw Saeck" verscheen
en de oplage is nu uitver
kocht. Pot voor meneer. Vol
doende reden, derhalve, voor
Van Hooidonk om ook op z'n
eigen (hobby) zaak te letten
en in '82 kwam het door de
eeuwen kruipende prenten
boek „Steech in, Steeg uit" in
de boekwinkels te liggen: uit
verkocht vandaag. Meteen
daarop volgde „Die goeie
Leienaar", eveneens goed
voor een paar uurtjes gezellig
plaatjes kijken en adstrue
rende tekstjes lezen. Ook die
goeie Leienaar kun je in de
boekhandel niet meer be
machtigen.
Het lag dus voor de hand, dat
Herman nogmaals zijn kijk
doos te voorschijn haalde,
want over dat ouwe Leiden
raak je nooit uitgepraat en
uitgekeken. Hij raadpleegde
z'n eigen prentverzameling
:-b<:>uv
ït ouff1bb-b.
ou b Mare in ongedempte toestand en nog vlak vóór do kreet van burgemeester Van Kinschot: „Dempen? Niet dan
ïatiev»r mijn lijk". De stoffelijke resten van de jonkheer werden ongeveer een jaar geleden ter aarde besteld.
en die van anderen en uit de
lawine van duizenden foto's
maakte hij, toverend als een
Merlijn, weer een keuze.
Deze maand presenteert hij
ons de gebundelde vruchten
van z'n pluizerij: „Leiden in
bewogen jaren; het Leidse
stadsbeeld tussen 1930 en
1945", toen zelfs De Gruijter
zich nog niet had gevestigd
op de hoek Hogewoerd-Kore-
vaarstraat. daar zat toen nog
„Splinter Complete Meubi
leeringen". De Gruijter: ach,
ook dat schijnt nu alweer
eeuwen geleden. M'n kop
eraf, als Herman ook een la
tere periode niet zal aanpak
ken. Want er verdwijnt zo
veel in Leiden. Bijna opzien
barend zijn de foto's van het
in aanbouw zijnde Leidse
stadhuis (dat dus helemaal
niet zo oud is al het lijkt),
waarvan de nieuwe versie,
met al dat marmer, na de
brand van '29 in 1940 onder
de ogen van de toen nog
goedmoedige Duitsers werd
voltooid: naast het betonnen
staketsel herkennen we het
kersverse frêle torentje van
V&D en de Hartebrugkerk
Uiteraard maakte het ellen
dig tijdperk 40-45 de hoofd
moot van die 15 aanschouwe
lijk gemaakte jaren uit. De
gereproduceerde foto's zijn
over het algemeen van uit
stekende kwaliteit. '45: de da
gen van „Kaas, 20 gulden per
pond" en „Tarwe, 3000 gul
den per mud". Je ziet de Ca
nadezen, met „achteruit" rij
dend gemotoriseerd geschut,
weer binnentrekken over de
Hoge Rijndijk en het Leven
daal, met langszij de zwaai
ende, zwarte nonnetjes van
„Sinte Barbara" die toen nog
het bevrijdingsbal aan hun
religieuze neuzen voorbij za
gen gaan. De Breestraat was
in die meidagen van '45 net
zo druk bevolkt als op 3 ok
tober. Vreemd eigenlijk: die
eerste meidagen van het be
vrijdingsjaar waren net zo
warm als de fatale meidagen
van '40, maar toch liep zowat
iedereen met dikke jassen
aan. '45: hoogtijdagen ook
voor de noncombattanten
van de NBS (geen NSB dus),
de Nederlandse Binnenland
se Strijdkrachten, die op slag
hele pieten waren, in overall,
met hun driekleurige arm
banden en de afgedankte
maar fraaie helm op.
Vernielingen
Die toneeltjes, daar ga je nog
een keer goed voor zitten. In
de lange rij staan, met petten
en hoeden op, op de Nieuwe
Rijn bij Wijtenburg, want je
moest toch eten; puntgaaf ge
fotografeerd. Het oppakken
van „collaborateurs" en het
joelen van jong en oud daar
achter. Geen kaalgeschoren
„Moffenmeiden" deze keer.
Ik heb zo 't idee, dat tegen
woordig een zekere tegenzin
bestaat om die dingen te sig
naleren. Een aantal foto's
laat de vernielingen zien die
in december '44 in het sta
tionskwartier aangericht
werden door een RAF-bom-
bardement. Ouwe Leienaars
zullen daar nog lang blijven
stilstaan, met hun herinne
ringen.
Maar Van Hooidonk laat ook
plezieriger dingen zien: de
ongedempte Mare schande
over de (voortvarende) stads
bestuurders die deze toestand
ongedaan maakten. En kij
ken we nog eens naar de
Hooigracht, een toonbeeld
van „zomers lover", een bo-
menrijke, verlaten straat die
doet denken aan de Voorstra
ten van Voorschoten en
Noordwijk. Ook dergelijke
beelden wenste Van Hooi
donk te rangschikken onder
de 15 „bewogen jaren". Over
de Haven heen zien we nog
een keer dat onvergetelijke
torenspitsje van de Mon
Père-kerk aan de Haarlem
merstraat, een raar rooms
schepsel in de binnenstad
waar men later ging zwem
men met een knipkaart. Wel
had Van Hooidonk kunnen
vertellen, dat de dakruiter
van de nieuwe Petruskerk
aan de Lammenschansweg al
sinds vele jaren verdwenen
is.
Van Hooidonk heeft z'n ma
teriaal leuk gekozen. Wat
met zo'n aanbod ook niet zo
moeilijk lijkt. Z'n begeleiden
de tekstjes hebben mij niet
gestoord, ook al is een bele
rend toontje a la Van Egeraat
hem niet vreemd en een
beetje uit de tijd. Maar ja, wat
wil je: hij heeft de foto's en
de plek om ze ons te laten
zien. En dan mag je best een
beetje de schoolmeester spe
len. Het koopgrage publiek
(25 gulden voor een exem
plaar) zal zich er niet aan er
geren. Volgens mij zit Her
man nu alweer te dubben op
een vervolg. Pas als iedereen
volslagen zat is van al die fo
toboeken, wordt zijn positie
dubieus. Dat kan, echter, nog
wel jaren duren.
Zea jaren na de brand werd met de nieuwbouw van het Leidae atadhuia
begonnen. In '40 werd het reaultaat zonder veel ophef in gebruik geno
men. Maar nu kijken toeristen en andere vreemdelingen er naar op en
zeggen: nou nou, wat een mooi stadhuis.."
B EN W VAN VOORSCHOTEN IN NOTA:
VOORSCHOTEN Het
college van B en W van
Voorschoten wil dat
raadsleden meer belang
stelling tonen voor de
functionele commissies. B
en W willen zo de moge
lijkheid openhouden dat
belangstellende en des
kundige inwoners actief
bij het bestuur betrokken
worden. Opheffing van de
functionele commissies en
vervanging door een
sportraad en een welzijns-
raad zien zij als een verar
ming. In die raden zou
deskundigheid ingebracht
worden door ambtenaren
en niet meer door bur
gers. B en W schrijven dit
in een nota over het „Be
stuurlijk model" in Voor
schoten.
Burgemeester en wethouders
hebben in tamelijk lijvige nota
kritische opmerkingen van
raadsleden, hun eigen visie en
de mogelijke veranderingen
op bestuurlijk niveau op een
rijtje gezet. De nota behandelt
drie hoofdpunten: de positie
van de gemeenteraad en het
college van B en W, de verant
woordelijkheden van de func
tionele commissies en de ge
meentelijke beleidsontwikke
ling. Heetste hangijzer is het
reilen en zeilen van de func
tionele commissies. Daarover
wordt binnen de gemeente
raad heel verschillend ge
dacht. Van „opheffing" door
de VVD, tot „het ontnemen
van beheersfunkties" door
PvdA/PPR en het „verder sti
muleren" door het CDA.
De geschiedenis van de func
tionele commissies gaat in
Voorschoten terug tot het jaar
1969. Een functionele commis
sie bestaat uit deskundige bur
gers, aangevuld met maximaal
vier raadsleden. Die functio
nele commissies worden ge
acht voorstellen praktisch,
deskundig en onafhankelijk
van politiek of financiën te be
oordelen. Ze geven advies aan
B en W en onderzoeken zelf
initiatieven vanuit de burgerij
en spelen ze toe aan burge
meester en wethouders.
In 1969 werd gestart met drie
functionele commissies; in
1975 waren er vijf en bij de
start van deze raadsperiode
werd besloten het aantal func
tionele commissies te vermin
deren tot twee: sport en wel
zijnszaken. Daarbij zou de
functionele commissie Wel
zijnszaken onderverdeeld wor
den in drie secties: culturele
zaken, sociaal-culturele aange
legenheden en volksgezond
heid/maatschappelijk werk.
Die reorganisatie in 1982 was
op verzoek van de gemeente
raad, die constateerde dat di
verse functionele commissies
een eigen leven gingen leiden.
Ook werd bepaald dat de wet
houder van welzijn voorzitter
moest zijn. Zo is wethouder L.
Marselis voorzitter van de
functionele cpmmissie voor
sport en rekreatie èn de func
tionele commissie voor wel
zijnszaken. Dat schept verwar
ring bij de raad en soms ook
bij de burger. Het lijkt ook als
of de functionele commissie
beslissingenneemt. De ge
meenteraad kan deze echter
op politieke gronden niet ac
cepteren. Er is grote onduide
lijkheid bij vooral de burgerij
omdat niet begrepen wordt dat
de functionele commissies
slechts een advies uitbrengen.
Beter ingelicht
In de gemeenteraad komt
vaak naar voren dat de leden
van de functionele commissies
beter ingelicht zijn dan de
raadsleden. Volgens het colle
ge van burgemeester en wet
houders ligt de fout dan echter
bij de vertegenwoordiging van
de fractie in de gemeenteraad.
Er wordt niet voldoende „te
ruggekoppeld", aldus het colle
ge: er is te weinig overleg. In
de praktijk blijkt dat vele ver
tegenwoordigers van een frac
tie een vergadering van een
functionele commissie niet bij
wonen. Er is dus te weinig
binding tussen functionele
commissies en de gemeente
raad.
Burgemeester en wethouders
stellen verschillende oplossin
gen voor. Het verst gaat de op
lossing om de functionele com
missies op te heffen en te ver
vangen door een sportraad en
een welzijnsraad. Deze bestaan
uit vertegenwoordigers van
het verenigingsleven. De des
kundigheid zal dan afkomstig
moeten zijn van ambtenaren
op de gemeentesecretarie. Bur
gemeester en wethouders vin
den dit een verarming.
Burgemeester en wethouders
zien echter liever dat de huidi
ge functionele commissies be
ter gaan functioneren. Dat kan
als er een goede terugkoppe
ling plaatsvindt en wel door
betere belangstelling van de
raadsleden. Burgemeester en
wethouders zeggen in de nota
dat deze laatste suggestie niet
overeenkomt met de geuite
bezwaren van VVD en PvdA,
maar dat het voorstel het
overwegen waard is.
—Eden omgeving
CeidóeSomtmt
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1985 PAGINA 15
Waarde
Voorschotense
huizen wordt
openbaar
VOORSCHOTEN Voor
schotenaren kunnen met in
gang van 1987 de geschatte
waarde van huizen in hun ge
meente opvragen. De waarde
van huizen wordt om de vijf
jaar geschat, zodat de belas
tingdienst de onroerend-goed-
belasting kan vaststellen. Men
sen die de geschatte waarde
van hun huis te hoog vinden
en dus naar hun idee te veel
belasting moeten betalen, kun
nen daar via een bezwaar
schrift tegen protesteren. Ze
kunnen per 1 januari 1987 nu
ook de waarde van andere,
vergelijkbare, huizen opvra
gen. De huiseigenaren kunnen
dan hun protesten ondersteu
nen. De gegevens worden al
leen verstrekt als de opvrager
ook een bezwaarschrift in
dient. De Voorschotense raad
ging gisteravond akkoord met
een VVD-voorstel dat dit be
oogde.
In principe is dat opvragen
niet toegestaan, maar gemeen
ten kunnen dat verbod onge
daan maken. D'66-raadlid J.
Aikens stemde tegen het voor
stel om het verbod ongedaan
te maken. Hij vond dat de pri
vacy van burgers in het ge
ding was en het voorstel van
onvoldoende belang was om
die privacy aan te mogen tas
ten. Mensen die de waarde
van andere huizen wilden we
ten, moesten dat maar aan de
eigenaar zelf vragen. Boven
dien verwachtte hij dat het
aantal bezwaarschriften dat
ingediend werd zou oplopen
en de burgers voor de extra
kosten konden opdraaien. Me
vrouw J.B.M. Hölscher van de
VVD verdedigde het voorstel
door te zeggen dat huiseigena
ren niet afhankelijk van de
bereidwilligheid van andere
eigenaren mochten zijn om
achter de waarde van een huis
te komen. PvdA en CDA wa
ren van mening dat het opvra
gen waarschijnlijk zo weinig
voor zou komen, dat ze daar
niet moeilijk over wilden
doen.
Handtekeningen
tegen raketten
ALPHEN AAN DEN RIJN
Het Komitee Kruisrake-
ten Nee heeft gisteren de
handtekeningen geteld van
degenen die het volkspeti
tionnement hebben onderte
kend. In de periode 12 sep
tember tot gisteren werden
door 200 personen 9895
handtekeningen opgehaald.
Gebleken is dat ruim 4000
handtekeningen naar het
landelijk actiecentrum zijn
opgestuurd zodat het totaal
aantal in Alphen komt op
13.895. Dat is ongeveer 26%
van de Alphense bevolking.
ngadi» m
ere id e
>rj°ni
DRSCHOTEN Na
jaren van discussie
e ben de partijen in de
jarn rschotense gemeeiite-
voor) gisteravond eindelijk
f van compromis bereikt
icht ie de herinrichting van
#°fchoolstraat. Een com-
damifois ^at 0p initiatief
bedoe middenstand is
ien <jtAan en volgens alle
•n ties „geen schoonheid-
peleris" verdient. D'66-
Islid J. Aikens sprak
5 van „bestuurlijk
idelwerk". Niettemin
d het compromisvoor-
ejjjnvin de rij van va-
xfderjten als M-variant beti-
ndijk. door alle fracties
verzeund.
i de v
ield dvan harte, dat bleek gis-
halftond wel. Maar de raad
:ide dat er, vooral onder
van de middenstand, ein-
k eens een besluit omtrent
irichting van Schoolstraat
•men moest worden. Een
'hting die, kort samenge-
fkemjvolgens B en W vooral in
»r de foordeel van de winkelen-
'uwe foetganger moet zijn. De
jkse reliers vrezen echter men-
lorpadie met de auto bood-
op ppen doen dan niet meer
•farei het centrum komen. Het
st bepromis is over enkele
dit vtpunten onduidelijk, maar
Tee/Zldenstand en het college
egenlB en W moeten het ver
wen krijgen om hiermee
■M^ie slag te gaan", betoogde
louder J. van Leeuwen.
De belangrijkste punten in het
bereikte compromis zijn:
de rijrichting van het een
richtingsverkeer in het
noordelijk deel van de
Schoolstraat wordt omge
draaid en er komt een door
gang in de rijbaan tussen het
noordelijk en zuidelijk deel
ter hoogte van de Treub-
straat;
er blijft een doorgang tussen
de Schoolstraat en de Treub-
straat, die afgesloten kan
worden voor activiteiten
van de winkeliers;
er komen extra parkeer
plaatsen op het Treubplein.
Deze M-variant biedt vol
gens B en W het voordeel
dat de middenstand nu kan
bewijzen dat ze behoefte
heeft aan een pleintje om
activiteiten te organiseren.
Als er geen activiteiten zijn
blijft er een verbinding tus
sen School- en Treubstraat.
Het verkeer in de School
straat kan nu ook kiezen
tussen rechtdoor en rechtsaf
naar de Treubstraat. De ver
keersdrukte in het noorde
lijke deel van de School
straat zou zodoende beperkt
blijven.
Voor het begin van de
raadsvergadering was er
door W. van Dam, de verte
genwoordiger van de winke
liers, een hartstochtelijk
pleidooi gehouden voor het
op tafel liggende voorstel.
„Over de gebruiksmogelijk
heden van het pleintje moe
ten wij het nog eens worden.
Geef ons echter het vertrou
wen hier iets moois van te
De Voorschotense Schoolstraat. Door een compromis blijft de belangrijke winkelstraat open voor
auto's.
maken", aldus Van Dam.
„Dit compromisvoorstel is
bedacht door de midden
stand. Vóór ons ligt een be
langrijke taak. Wij zullen la
ten zien wat we waard zijn".
Raadslid S. Offringa (CDA)
zei dat zijn fractie „niet zon
der moeite" akkoord ging,
maar wel wat zag in de uit
daging voor de winkeliers
om wat leuks van het plein
tje te maken en ook in de
uitdaging voor het college
en ambtenaren om de nog
openstaande details uit te
werken.
VVD-raadslid H.J. Willem-
sen had evenmin een
schoonheidsprijs voor het
voorstel over, maar vond
bet belangrijk dat alle win
keliers achter het voorstel
stonden. Wèl wilde hij over
een jaar de toestand nog
eens bespreken. PvdA'er J.
Visser zei bewondering te
hebben voor de winkeliers.
„Ze hebben ons in positieve
zin aan het lijntje gehouden.
We hebben er vertrouwen
in dat ze met deze variant
uit de voeten kunnen".
Aikens (D'66) was het meest
ontevreden over het com
promis. „Het einde van dit
hele pandemonium is nog
niet in zicht, we nemen hier
geen echte beslissing. Dit is
volgens mij de Au-variant:
hij doet iedereen pijn en is
Auto-vriendelijk. Dit be
stuurlijk broddelwerk roept
nieuwe probleemsituaties
gp", aldus Aikens. Toch
stemde hij niet tegen. „Er
worden hier niet zodanige
rampen aangekondigd, dat
die niet meer ten goede te
keren zijn. Ik heb belang
stelling voor de discussie na
de gemeenteraadsverkiezin
gen".
Wethouder Van Leeuwen
was blij dat er eindelijk eens
wat uit de discussie was
voortgekomen. „Het vast
houden aan de eigen mening
was kennelijk belangrijker
dan waar het eigenlijk om
ging. Het winkelcentrum
van Voorschoten heeft een
impuls nodig. We stellen de
middenstand met dit voor
stel in de gelegenheid om
activiteiten te organiseren.
Ze moet daar vertrouwen in
krijgen", aldus Van Leeu
wen.
