nnaë
V reemde
dieren in
het Grote
Dierenbos
FABELTJESKRANT TERUG
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1985
teresse tonen, mededogen.
De krant speelt een belangrijke rol
in dat proces. De moderne techno
logie mag dan soms leiden tot on
zalige uitvindingen, de ontwikke
ling van de offsetpers brengt het uit
eindelijke doel van een dagblad
dichterbij: het op een zo eerlijk en
snel mogelijke wijze berichten uit
de samenleving bundelen. Het
nieuws voorzien van reliëf, een di
mensie toevoegen aan een toch vlak
vereeuwigde wereld. Gekleurd
soms, maar met eindeloos veel nu
ances.
Ironisch genoeg gebeurt dal volgens
een in het menselijk verkeer be
schamend principe: afstoting. De el
kaar vijandige stoffen vet en water
zorgen in een ingewikkeld rollen
spel, letterlijk en figuurlijk, voor
een eigentijdse versie van een voort-
vliedende tijd.
In de grijze oudheid (zie hoe be
langrijk kleur is!) gebeurde dat al
in de bewerkelijke litho-techniek,
het met vetkrijt bewerken van een
nadien als drukvorm te gebruiken,
bevochtigde steen. De computerge
stuurde persen van de twintigste
eeuw hebben de taak van de steen
der wijzen overgenomen. Een lichte
druk op een toets doet een gecom
pliceerd proces starten dat uit
mondt in de krant die voor u ligt.
Maar voor het zover is heeft het pa
pier vele malen een gang door de
uit grote cilinders opgebouwde
drukpers gemaakt. Rood, blauw,
geel en vooral zwart vormen in een
duizelingwekkende vaart een we
reldbeeld.
^JjlVERSUM - Alsof ze nooit zijn
chterfggeweest, komen ze vanaf maan-
"JïïJg sePtember weer elke avond
g t de buis: Zoef de Haas. Bor de
s-KWolf, Stoffer de Schildpad, niet te
betrgeten de gebroeders Bever en al
'vèrWF andere dieren uit het Grote
sr emerenbos. Na meer dan twaalf
icfa'v^1" verbreekt Jacob de Uil het
i. ie rijgen om jonge en volwassen kij-
ïrs te vertellen „hoe het met de
„ocjeren is gesteld". Kortom, met in-
vantng van het nieuwe televisiesei-
5 00rfen keert de Fabeltjeskrant terug
de Nederlandse televisie.
''■w<j"e serie na 1024 afleveringen van hel
MeWl; :n Enkele jaren later werden meer
et btin zevenhonderd afleveringen her-
|ald. Daarom dringt zich de vraag op
9.000aarom zoveel jaar later opnieuw came-
erhoes naar het Grote Dierenbos zijn gc-
der huurd? Het antwoord komt van Boude-
erparjjn Poelman, directeur van Novame-
■iveraf, een bureau dat onder meer de No-
tei. gb van communicatie-adviezen voor-
vaarcf t.
Aat een ontwikkelingsorganisatie als
5.000. Novib mel de Fabeltjeskrant van
5000)en heeft? Welnu, een van de taken
■nise^n de Novib is de voorlichting in eigen
1 direhd over de Derde Wereld en over bui-
roteTilanders in Nederland. De organisatie
i haafcht al lange tijd naar een pakkende
L-vdanier om zich meer tot de jeugd tc
tw- 2thten. Filosoferend over het gebruik
dfikr)n poppenspelen kwamen we vorig jaar
5J, ojteindelijk terecht bij de Fabeltjeskrant.
laar dan -in een aangepaste vorm waar-
7.500i problemen van deze tijd. zoals discri-
>n miiinatie |van buitenlanders, zijn ver-
üt ot leven gewekt
Met idee sloeg aan en in korte tijd wer-
LOOOAn de dieren van de Fabeltjeskrant
;r tot leven gewekt. De producent van
serie, Chanowski. haalde de poppen
n zolder en trommelde het oude team
dewerkers bij elkaar. Elsje Scherjon,
ins van Dusschoten en Ger Smit ne-
"len de stemmen voor hun rekening.
een Valkenier schrijft opnieuw de
rripts, waarvoor hij overigens ideeen
rijgt van een speciale Fabeltjesredactie.
clCJGuud Bos tekent weer voor de muziek,
►mdat de Fabeltjeskrant aandacht be-
leedt aan buitenlandse dieren, krijgen
teneer De Uil en de zijnen bovendien
ubsidie van de ministeries van WVC en
innenlandse zaken.
ZlUe laatste hobbel was de zendtijd, met
I pme omdat de NOS geen tijd meer be-
I phikbaar had. Maar onder leiding van
bVRO-directeur Wibo van der Linde
esloten de zes A-omroepen tot een
rlieke samenwerking. Elke avond staat
en daarvan vijf minuten zendtijd af.
'oen ook de EO onlangs bereid bleek
ijd in te ruimen, stond niets de „nieu-
tenfe" Fabeltjeskrant meer in de weg.
joe<
srrcvreemde dieren
gel?e eerste vijft'en afleveringen verandert
jraa
deP
neerd en subtiel, zoals het in een fabel
hoort en dat omgeef je vervolgens met
een hoop flauwekul. Daar komt ook
geen verandering in. De fabeltjeskrant
blijft op de eerste plaats een leuk pro
gramma, voor jong en oud".
Vreemde stem
Doordat de Fabeltjeskrant nu opeens ze
ven avonden per week zal worden uitge
zonden, zijn extra afleveringen nodig.
Het worden er per seizoen in totaal 250,
waarvan steeds een vijftigtal in voorraad
wordt gehouden. „Meer is te veel. An
ders kun je niet reageren op de actuali
teit", aldus Poelman.
Een probleem bij het introduceren van
nieuwe dieren is de keuze van de stem
men. Zo moet Chico de Lama klinken
als een Nederlander met een Zuidameri
kaans accent.
De dagelijkse afleveringen van de Fabel
tjeskrant duren precies vijf minuten,
maar de voorbereiding kost dagen.
„Eerst wordt het verhaal geschreven.
Daarna volgen de geluidsopnamen alsof
van de kou. Rood van drift,
van nijd. Grijs van ellende,
beheerst ons bestaan, drukt
uit. Kleur is als een staal-
stemmingen met alle schake-
tussen vreugde en verdriet,
staat voor de hoop, rood
de liefde en zwart voor smart,
bruin café in Kaapstad of een
café in Kralingen, één kleur
iaooot» een wereld van verschil bloot-
r&e"
i. yW redacteur Piet Snoeren duidt
in deze bijlage met talrijke
Met tidere voorbeelden de psychologi-
oaJtc rol, die kleur in het leven
~™eelt. Dit in verband met het vanaf
Nggj wekelijks verschijnen van de
met kfekeindbijlage van deze krant in
vierkleurendruk. Het huidige
tijdsgewricht schreeuwt immers om
kleur. Kleur bekennen heel het.
Rood of rechts, waar geel of groen
bedoeld wordt. Blank en bruin.
Kleur is leven, is van levensbelang.
Voor de lezer, voor de adverteerder,
zelfs voor een journalist.
Vormt de krant niet een afspiege
ling van het leven? Meer nog dan
andere, veelal elektronisch gestuur
de media is een dagblad het instru
ment bij uitstek om emoties te ver
tolken in een passende toonsoort.
De Fransen hebben dat goed begre
pen: „C'esl le ton, qui fait la musi-
que". Een simpel zinnetje geeft be
ter dan een brij van woorden de be
tekenis van klankkleur weer, het op
elkaar afstemmen van zelfs tegen
gestelde elementen. Een groei naar
harmonie, opgaan in een ander. In
'£eidóc (Bowa/nt
Links boven:
Jacob de Uil
met Momfer de
Mol en op de
achtergrond
onder anderen
de gebroeders
Bever.
Rechts boven:
Chico de
Lama.
Links onder:
Zaza de Zebra.
Rechts onder:
Ed en Willem
Bever in hun
werkplaats.
het om een hoorspel gaat. Met de pop
pen zelf hebben de spelers niets te ma
ken. In de studio draaien ze de band
waarbij de poppen in het decor worden
bewogen. Per dag wordt ongeveer ander
halve fabel opgenomen", aldus Poelman.
De dieren in het Grote Dierenbos zijn
overigens handpoppen die door - voor
de kijkers onzichtbare - sleuven in de
bodem van het decor worden voortbe
wogen.
De Fabeltjeskrant is een van de best ver
kochte Nederlandse televisieprodukties.
In tientallen landen zijn de dieren te
zien of te zien geweest. Vooral in Zwe
den zijn de bewoners van het Grote Die
renbos populair. In ons land begint de
nieuwe serie afleveringen echter zonder
grootschalige aandacht en publiciteit.
„We-beginnen op een manier, alsof de
dieren nooit van het scherm zijn ge
weest", aldus Boudewijn Poelman. „Net
als in de mensenwereld is het leven in
het Grote Dierenbos gewoon doorge
gaan. Er komt dan ook geen officieel be
gin. Alleen Juffrouw Ooievaar zal ergens
in de eerste aflevering iets zeggen als
„Oh gut, we zijn weer op tv".
JOS TIMMERS
er overigens niet veel rond het Braam-
struikse Binnenpad. Dat wordt allemaal
anders zodra vreemde dieren met een
andere manier van leven hun opwach
ting komen maken. Net als in de men
senwereld, levert dat spanningen op.
Half oktober keert Meindert het Paard
terug van een reis naar een afgelegen bos
in gezelschap van de eerste nieuwkomer:
Zaza de Zebra. Zij wordt Meinderts as
sistente in het ziekenhuis van het Grote
Dierenbos, maar blijkt al snel over ande
re behandelingsmethoden te beschikken
dan de dieren gewend waren. De opwin
ding wordt nog groter als zich in de
werkplaats van de gebroeders Bever een
hulpje meldt: Chico de Lama. De bewo
ners van het Grote Dierenbos vinden al
dat hij vreemd praat. Als bovendien
blijkt dat hij spuugt, spreken alle dieren
daar schande over.
Later in het seizoen zal nog zeker een
ander dier in het bos verschijnen. Wat
voor soort wordt zorgvuldig geheim ge
houden.
Afspiegeling
Loopt de Fabeltjeskrant niet het risico
dat de „boodschap" het eigenlijke spel
gaat overheersen of dat de vreemde die
ren te veel stereotypen worden? Boude
wijn Poelman is daar niet bang voor.
„De fabel is per definitie een korte mo
raliserende vertelling, waarin dieren als
handelende personen optreden. Het is
een afspiegeling van de mensenmaat
schappij met al zijn problemen. Het stre
ven is door de komst van nieuwe dieren
begrip te kweken voor mensen met an
dere gebruiken en gewoonten. Maar dat
streven mag niet gaan overheersen. Aan
de andere kant hoef je niet overdreven
voorzichtig te zijn. De formule van de
Fabeltjeskrant laat immers tamelijk veel
toe zolang de vertellingen maar binnen
de fabelvorm blijven. In het verleden
werd trouwens ook naar min of meer ac
tuele vraagstukken verwezen. Geraffi
