ecretaresse
ÜKohl vlucht
aar de DDR
Pretoria houdt vast aan
gescheiden woongebieden
Le Monde: „Actie was
zorgvuldig voorbereid"
Vrijspraak voor kunst
handelaar na verkoop
van valse Van Dongen
ien jaar cel voor Europarlementariër
Politie verhindert heropening scholen
.240?
Reagan:
Star Wars-
onderzoek
gaat door
5EPTEM1 n
llTENLAND
Saidó&Qowuvnt
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1985 PAGINA 5
■jtBIJSTERING IN ITALIË
Enzo Tortora, Ita-
I Europarlementariër en
J populair tv-presentator,
■10 jaar cel veroordeeld,
i de straf die de recht-
tan Napels hem gisteren
opgelegd, wegens lid-
chap van de Napolitaan-
ffia en wegens handel in
i Tegen hem was 13 jaar
uitspraak veroorzaakt
Hige beroering in Italië,
daaruit moet blijken dat
•a, het idool van het
•knende publiek en re-
Ijk ook profeet voor een
[aardiger justitie, werke
lijk lid is geweest van de be
ruchte Nieuwe Georganiseerde
Camorra, de bende van gang
sterkoning Cutolo.
„Tortora" is de laatste maan
den het gesprek van de dag
geweest. Italië was verdeeld in
twee kampen: diegenen die
Tortora schuldig en hen die
hem onschuldig achtten. En
quêtes wezen uit dat de grote
meerderheid overtuigd was
van zijn onschuld. Vele Italia
nen zullen nu dus moeten
wennen aan de idee dat hun
held door de justitie officieel
als misdadiger wordt be
schouwd.
De zaak Tortora heeft zoveel
stof doen opwaaien, niet zo
zeer omdat het om een lande
lijk bekend persoon ging, maar
vooral omdat hij en zijn 240
medeverdachten terecht ston
den slechts op grond van de
belastende verklaringen van
enkele zogenaamde „berouw
volle" misdadigers. Het was
bovendien ook de eerste keer
dat een maffia-proces werd
„opgehangen" aan deze be-
rouwvollen.
Tortora heeft de beschuldigin
gen altijd met grote stelligheid
ontkend. Maar de onderzoeks
rechters wilden daar niet van
horen. Zo heeft de showman
een jaar gevangen gezeten,
eerst in de cel en vervolgens
thuis, totdat hij in juni 1984 in
het Europees parlement werd
gekozen en dus vrij kwam.
Tortora is het symbool gewor
den in de strijd voor een
rechtvaardigere justitie in Ita
lië, „voor een justitie die haar
werk goed doet en bijvoor
beeld meer waarde hecht aan
de verklaringen van brave
burgers dan aan die van gewe
tenloze en onbetrouwbare mis
dadigers" (aldus zijn verdedi
ging).
Spaanse mijnwerkers
opnieuw in staking
BARCELONA Voor de
tweede maal in nauwelijks 14
dagen tijd hebben 30D00 mijn
werkers in de Noordspaanse
provincie Asturias gisteren 24
uur gestaakt uit protest tegen
de onveiligheid in de mijnen.
Alleen al in Asturias zijn dit
jaar 30 mijnwerkers omgeko
men door vallend steen en
puin. In geheel Spanje zijn in
de eerste negen maanden van
dit jaar al 60 mijnwerkers bij
ongelukken gedood. Het aantal
arbeidsongelukken in de mijn
bouw ligt in Spanje maar liefst
120% hoger dan in de overige
EG-landen.
JOHANNESBURG Gewa
pende politieagenten hebben,
volgens ooggetuigen, gisteren
verhinderd dat ruim 1.000
scholieren en leraren in de
omgeving van Kaapstad weer
naar school konden gaan. De
scholen van kleurlingen zijn
op last van de regering geslo
ten als gevolg van de rellen,
maar ouders en leerlingen vin
den dit een extreme strafmaat
regel die de gehele gemeen
schap zwaar treft. Volgens mi
nister Le Grange neemt het
aantal incidenten in het land
overigens duidelijk af.
Inmiddels heeft het Zuidafri-
kaanse ministerie voor het ge
vangeniswezen meegedeeld
dat de gevangen ANC-leider
Mandela „de noodzakelijke
medische behandeling krijgt"
in verband met een nierkwaal.
Een regeringsarts heeft opera
tie aanbevolen van Mandela,
maar diens vrouw Winnie wil
dat een door haar gekozen arts
hem kan onderzoeken.
De Amerikaanse regering wil
binnen enkele weken een ver
bod instellen op de invoer van
de Krugerrand, de Zuidafri-
kaanse gouden munt. Dit heeft
minister George Shultz van
buitenlandse zaken dinsdag
meegedeeld. Shultz' medede
lingen over het invoerverbod
kwamen heel wat stelliger
over dan de verklaring die
Reagan eerder deze maand af
legde in een televisiebood
schap.
De Verenigde Staten hebben
de inval van Zuid-Afrika in
Angola scherp veroordeeld.
Ook Nederland heeft de inval
veroordeeld. Het Komitee Zui
delijk Afrika heeft gewezen op
de onvolkomen naleving van
de EG-gedragscode door West-
europese bedrijven in Zuid-
Afrika, die rassenscheiding
verbiedt.
De huwelijksfoto van het echtpaar Herta-Astrid W
N In de bondskan-
j van Helmut Kohl,
entrum van de macht
'est-Duitsland, is ja-
ng gespioneerd door
i6-jarige secretaresse
ia Astrid Willner. De
die voor de DDR
Ite is met haar man
prt Willner, die ook
erde, naar Oost-
Éjn gevlucht. Daar
mee heeft Bonn het zo
veelste spionage-schan-
daal in een tijdsbestek van
enkele weken.
De vlucht van het echtpaar,
dat niet terugkeerde van een
vakantie in Spanje, hangt sa
men met de zaak-Tiedge.
Hans-Joachim Tiedge, chef
van de DDR-contra-spionage
in de bondsrepubliek, was
voor hij overliep naar Oost-
-Berlijn bezig met een onder
zoek naar de handel en wan
del van Hertha Willner. Waar
schijnlijk heeft Tiedge, die op
19 augustus overliep, de DDR
gewaarschuwd dat er tegen
Herth? Willner de verdenking
van spionage gerezen was. In
elk geval is het echtpaar Will
ner, dat sinds 12 augustus in
Spanje verbleef, van daaruit
direct naar de DDR gegaan.
Beiden dienden gisteren in
brieven die via een Oostber-
lijnse advocaat verstuurd wa
ren hun ontslag in. De 59-jari-
ge Herbert Willner werkte bij
de Friedrich Naumann-stich-
ting, een instelling die nauw
verwant is met de liberale
FDP. Willner schreef in zijn
brief aan de stichting dat hij
gevlucht was omdat hij verno
men had dat hij gearresteerd
zou worden. Hij had echter, zo
schreef hij, niet gespioneerd.
Hertha Willner werkte in de
bondskanselarij als secretares
se van de afdeling drie, die
verantwoordelijk is voor bin
nenlandse zaken, sociale zaken
en planning. Een afdeling
waar volgens minister Wolf
gang Schüble van de honds-
kanselarij „relatief weinig ge
heime stukken" op tafel ko
men. Berichten als zou zij ook
inzage gehad hebben in gehei
me technische gegevens voor
het installeren van een af-
weerschild in de ruimte tegen
vijandelijke raketten. SDI, en
het Europese technologie-pro
ject „Eureka", werden door
Schüble ontkend. „Met de
technische kant van deze pro
jecten heeft de afdeling drie
niets van doen", aldus de mi
nister. Hij gaf wel toe dat Her
tha Willner inzage heeft gehad
in de notulen van de vergade
ringen van de ministerraad.
Voor een vergelijking met de
zaak-Guillaume uit 1974 wordt
geen reden geacht. Guillaume
was een persoonlijk referent
van bondskanselier Willy
Brandt.
lester en
lister
igen
ten VS
AAG Een in Nicara-
mende Franse priester
iNicaraguaanse minister
anciën hebben gisteren
iet Internationaal Hof
Den Haag be-
le verklaringen afgelegd
ie VS. De priester, Jean
vertelde over marte
en moorden door de
s, die adviezen en mo-
Dok geld krijgen van de
•e Amerikaanse veilig-
iviseur Robert McFarla-
ft aan het Huis van Af-
digden gemeld dat de
ig van de VS is doorge-
»et het geven van advie-
in de contra's. Volgens
dat niet in strijd met de
ndanks een verbod van
ïgres om direct of indi-
lilitaire steun te geven
k contra's. De Nicara-
E jas e minister stelde dat de
s voor 1,3 miljard dollar
in Nicaragua hebben
miektrui micht. Overigens boycot-
eenmaal' Verenigde Staten de
(Vervolg van de voorpagina)
PARIJS De twee dui
kers die de aanslag in
Auckland uitvoerden
plaatsten'volgens Le Mon
de elk een lading explo
sieven bij het Greenpeace
schip. Zij stonden onder
bevel van de commandant
van hét opleidingscen
trum in Aspretto, kolonel
Dillais. Hij zou de actie
persoonlijk hebben ge
coördineerd.
De Le Monde-journalisten
Bertrand Legendre en Edwy
Plenel schrijven hun informa
tie te hebben verkregen uit
kringen van de Franse opposi
tie en uit de onmiddellijke en
tourage van president Mitter
rand. De Franse president zelf
zou van de actie geen weet
hebben gehad en pas een week
later op de hoogte zijn gesteld
van een eventuele betrokken
heid van Franse militairen
door zijn minister van binnen
landse zaken, Pierre Joxe. De
hele actie is volgens Le Monde
zorgvuldig voorbereid. De op
varenden van de „Ouvea"
dienden er voor te zorgen dat
het benodigde materiaal ter
het Hof.
tricot rok
De auto van kolonel Plimmp arriveerde in
idrecht en reed het terrein van de firma
en Vijfderibbe op, alwaar de gebruikelij-
"r"' Jrijvigheid heerste van mannen, die met
L 1 irten en 'izeren PUpen sjouwden. „Zie zo,
L I weer thüis Mauk-" ze' de kolonel. „Er is
wrk verzet, en we weten nu precies wat er
eems Pond gebeurd is. Eigenlijk moeten
ikbaar zijn, dat hij alleen maar het slacht-
i geworden van een overijverige dorps-
landeling. chter. Het had veel erger kunnen zijn. Ik
uurlijk van het standpunt uit, dat Pjotr
tr en zijn handlangers wel degelijk arg-
iegens ons koesteren...." - „Juist," zei
„Daarom laat U Eelco met een slim
Loo. e die onschuldige guitaar ophalen." -
is," hernam de kolonel, die intussen zijn
ie vermomming had afgelegd. „Als Pjotr
in heeft, dan bestudeert hij natuurlijk de
Hij vindt echter niks bijzonders en dus
üi weer in argeloze slaap gesust. En van-
avond, als het donker is, laat de burgemeester
Sjeems Pond vrij. De dorpelingen zien daar dus
niks van. Sjeems komt zich dan onmiddellijk bij
ons melden. De zaak is bijna rond Mauk. We
hebben de vijand om zo te zeggen in de
knip...." - „Het duurt nog lang voor het donker
is, kolonel," zei Mauk zorgelijk. „Er kan nog
veel gebeuren in die tijd. Ik vertrouw het hele
zaakje pas, als Sjeems Pond weer veilig op onze
basis Is teruggekeerd."
Intussen was de tijd aangebroken, dat ook Eel
co Eelkema zijn speciale B.G.D.-opdracht moest
gaan vervullen. Hij was onderweg naar de smid
se, maar zag er enigszins zorgelijk en beteuterd
uit. „Die kwibus van de Geheimzinnige Dienst
heeft makkelijk praat'n," mompelde hij. „Een
bekeuring geev'n voor foutief matjesklopp'n,
dat kan'k ook nog wel an. Maar een guitaar
weghaal'n bie valse spionn'n.., da's werk veur
specialist'n. Afijn..., we zull'n ons best doen
plaatse kwam. Het valse echt
paar „Turenge", ofwel de
DGSE-officieren Prieur en
Mafart, had de opdracht infor
matie te verzamelen en dien
den tevens voor de afleiding.
Vooral door de blunders van
dit zogenaamde echtpaar, zo
belden zij eenmaal gearres
teerd door de politie van
Auckland direct naar het
„alarmnummer" van de DGSE
in Parijs, kwamen de Nieuw-
-Zeelandse autoriteiten op het
Franse spoor.
Volgens Le Monde kan het
niet anders of de generaals La-
caze (voormalig chef-staf van
de Franse strijdkrachten) en
Saulnier (ex-chef van de gene
rale staf van president Mitter
rand en opvolger van Lacaze)
hebben weet gehad van de
voorbereidingen voor de aan
slag. Ook minister van defen
sie Hernu kan een en ander
volgens de krant niet zijn ont
gaan.
In politieke kringen in Parijs
deden gisteren wilde geruch
ten de ronde over een op han
den zijnde laatste verklaring
van minister Hernu. Waarne
mers verwachten dat als de
berichten in Le Monde inder
daad worden bevestigd nog
deze week tal van koppen zul
len rollen. Leden van de Fran
se oppositie vergeleken de
zaak gisteren met de gerucht
makende Watergate-affaire in
Amerika. Ze eisten het aftre
den van president Mitterrand,
die volgens UDF-leider Leca-
nuet nu eindelijk eens de
waarheid aan het Franse volk
moet vertellen.
EG: vakantie
ganger beter
beschermen
BRUSSEL De Europese
Commissie wil de vakantie
gangers in Europa beter wape
nen tegen de grillen van reis
bureaus. Op Europees niveau
wordt gewerkt aan regels die
de consument beter bescher
men. Volgens Europees com
missaris Clinton Davis kan het
niet langer door de beugel dat
touroperators hun reisschema's
onbeperkt omgooien zonder
hun klanten schadeloos te stel
len. Hij wil ook het opmaken
van schriftelijke en begrijpelij
ke contracten tussen tourope
rators en hun klanten ver
plicht stellen. Davis zei dit gis
teren in Brussel, waar hij een
tien jaar Europees consumen
tenbeleid de revue liet passe
ren. Hij toonde zich niet tevre
den over wat er in die tijd is
bereikt. Ten onrechte heerst
de opvatting dat de Europese
consument het best op natio
naal niveau wordt beschermd,
aldus Davis.
Thatcher bepleit
Palestijnse deelname
aan vredesoverleg
KAIRO Palestijnen, die ter
rorisme verwerpen als politiek
instrument, moeten niet uitge
sloten worden van deelname
aan het vredesoverleg in het
Midden-Oosten, alleen omdat
zij banden hebben met de
Palestijnse Bevrijdingsorgani
satie PLO. Dit heeft de Britse
premier Margaret Thatcher
gisteren tijdens een persconfe
rentie in Kairo gezegd, na een
onderhoud van twee uur met
de Egyptische president Moe
barak. De bekende namen bin
nen de PLO komen niet in
aanmerking voor deelname
aan het vredesoverleg, zei
Thactcher. „Maar er zijn ook
PLO-leden die terrorisme vol
ledig en absoluut afwijzen. Wij
kennen allen een aantal van
dergelijke namen", aldus de
Britse premier.
PRETORIA Regerings
woordvoerders ontkennen
dat er een ingrijpende
verandering op handen is
in dé wetten op de ge
scheiden woongebieden,
waarvan de pasjeswetten
een onderdeel vormen, en
die voorzien in aparte
woongebieden voor blan
ken, zwarten en kleurlin
gen. De grenzen tussen de
eens zo streng gescheiden
woongebieden van de ver
schillende rassen zijn ech
ter, zo geven ze toe, aan
het vervagen zijn door
marktinvloeden in combi
natie met de grotere om
gangsvrijheid tussen de
rassen.
De voorgenomen of reeds uit
gevoerde afschaffing van wet
ten die rassenintegratie onmo
gelijk maken (afschaffing van
de wet die sex verbiedt tussen
rassen, de reservering van be
paalde banen voor blanken)
heeft de hoop, en voor sommi
gen de vrees, doen toenemen
dat de nog overgebleven bol
werken van rassenscheiding
vernietigd zullen worden. Vo
rige week beloofde Botha de
zwarten in de thuislanden het
Zuidafrikaanse staatsburger
schap en een dag later beval
het adviescollege van de presi
dent de afschaffing van de
pasjeswetten aan, die ertoe bij
dragen de zwarten in hun
thuislanden te isoleren. Af
schaffing van de pasjeswetten
en van de wet op de geschei
den gebieden is echter nog
niet snel te verwachten, ge
deeltelijk omdat zij de steunpi
laren vormen waarop de nieu
we grondwet van Zuid-Afrika
berust. De grondwet voorziet
in drie kamers, elk voor één
ras, voor blanken, kleurlingen
en Indiërs. Dit betekent dat de
bevolkingsregistratie onmis
baar is, omdat daarin bepaald
wordt wie welk ras is en daar
mee ook wie stemrecht heeft
en verkiesbaar is voor welke
kamer. De nieuwe grondwet
bepaalt tevens dat elk ras zeg
genschap heeft over zijn eigen
zaken terwiil het tegelijkertijd
een aandeel krijgt in de be
sluitvorming over landelijke
aangelegenheden. Maar zeg
genschap over eigen zaken
iioudt in dat de verschillende
groepen in door ras gescheiden
woongebieden en dat hun kin
deren naar gescheiden scholen
gaan.
Botha en de zijnen hebben
steeds gezegd dat er niet on
derhandeld kan worden over
gescheiden woongebieden, ge
scheiden scholen en deelne
ming aan het politieke proces
op basis van de eigen groep.
De formeel ondoordringbare
grenzen tussen de raciale
woongebieden zijn echter po
reus geworden. Het gebrek
aan huisvesting in de gebieden
van de kleurlingen en Indiërs
en het overschot aan apparte
menten in de blanke woonge
bieden heeft tot gevolg gehad
dat kleurlingen en Indiërs
woonruimte huren en soms
kopen in officieel blanke
woongebieden. De afschaffing
van de sexwetten heeft nieu
we druk veroorzaakt op de be
staande afscheiding. Het is im
mers niet redelijk te veronder
stellen dat kinderen geboren
uit blank-zwarte verbintenis
sen in een bepaalde rasge
meenschap «uilen worden op
genomen.
HOOFDEXPERT VEILINGHUIS ONTKENT ECHTHEID AQUAREL
DEN HAAG Een 55-ja-
rige kunsthandelaar uit
Den Haag is gistermorgen
door de politierechter vrij
gesproken wegens het te
koop aanbieden van een
als vals aangemerkte
aquarel van de beroemde-
Nederlandse schilder
Kees van Dongen, getiteld
„La voiture bleue".
Volgens politierechter mr. J.
van Overbeek heeft officier
van justitie mevrouw mr. M.
Renckens op geen enkele ma
nier kunnen bewijzen, dat het
hier een schilderstuk met val
se signatuur betreft. Het feit
dat de hoofdexpert van het
veilinghuis Sotheby Mak van
Waay het kunstwerk thans als
een falsificaat aanmerkt, wil
nog niet zeggen dat dat inder
daad ook zo is. Vreemd is dat
de man de Haagse kunsthan
delaar in 1980 op een veiling
in Amsterdam persoonlijk nog
verzekerd zou hebben dat men
hier te maken had met een au
thentieke Van Dongen. Het
werk, deel uitmakend van de
Peijnenburg-collectie toebe
horend aan de bekende koek
fabrikant gold op de veiling
als één der topstukken. Niet
voor niets stond „La voiture
bleue" van de 860 te veilen ka
vels in kleuren afgedrukt in
de catalogus.
Dat de hoofdexpert nu een
compleet andere verklaring
aflegt, heeft ook de Hagenaar
verrast, 's Mans plotselinge
twijfel zou hem pas zijn inge
geven, nadat een bevriende
Amsterdamse kunsthandelaar
de aquarel in één klap als een
duidelijke vervalsing had her
kend.
Valse Aangifte
Opmerkelijk is wel dat diezelf
de Amsterdammer indertijd
een koopovereenkomst van
25.000 gulden heeft afgesloten
met zijn Haagse collega, omdat
hij het zo'n mooi doek vond.
Later krabbelde hij om onbe
kende redenen terug en deed
„opzettelijk valse aangifte bij
de politiealdus mr. J.P. Van
Ginkel, de advocaat van de
Hagenaar. Intussen loopt er in
de hoofdstad een civiele proce
dure waarin de voormalige as
pirant-koper om nakoming
van de koopovereenkomst
wordt verzocht.
Laatstgenoemde beweert nu
dat de Haagse kunsthandelaar
hem toentertijd zelf op de
valsheid van zijn kostbare be
zit heeft geattendeerd. De be
trokkene: „Dat is klinkklare
onzin. Ik ben er nog altijd van
overtuigd dat het een echte
Van Dongen is. Ik zou toch
nooit in mijn zaak tussen al die
waardevolle voorwerpen, die
bijelkaar miljoenen waard zijn,
een valse aquarel ophangen.
Ik ben honderd procent on
schuldig".
Parijse Expert
„La voiture bleue" is ook door
een Parijse expert onderzocht.
Hoewel deze niet heeft beves
tigd dat het hier een originele
Van Dongen betreft, kan men
daar ook niet het tegeadeel uit
afleiden. De Fransman weet
het gewoon niet. Een betrouw
bare tegenexpertise is nadien
nooit verricht. Het enige docu
ment dat de authenticiteit van
het topstuk garandeert is af
komstig van de hoofdexpert
van Sotheby Mak van Waay,
maar deze slikt zijn vroegere
verklaring nu in.
De Haagse kunsthandelaar
verklaarde gistermorgen, na
dat hij was vrijgesproken, met
tranen in de ogen dat hij zich
zowel door de hoofdexpert van
Sotheby Mak van Waay als
door diens collega enorm ge
nomen voelt. „Het is een die
venbende", zei hij.
PETER VIERING
WASHINGTON De Ameri
kaanse president Reagan heeft
gisteren op zijn eerste formele
persconferentie na zijn kanke
roperatie verklaard dat het
door de Sovjet-Unie fel bekri
tiseerde onderzoek in het ka
der van het ruimtedefensie-
-project Star Wars zal door
gaan.
Volgens Reagan bestaat er
geen enkel wapenverdrag dat
het verrichten van Research
naar nieuwe ruimtedefensie-
wapens verbiedt en hij gaf
daarom aan dat dat onderzoek
zal doorgaan of de Russen nu
hoog of laag springen. Een aan
Reagans top met Gorbatsjov in
november voorafgaande over
eenkomst over een volledig
verbod op ruimtewapens lijkt
daardoor uitgesloten. In de
voorgaande dagen waren er
geruchten dat de Amerikaanse
regering haar standpunt inza
ke Star-Wars aan het herover
wegen was na de verklaringen
van Gorbatsjov over forse ver
mindering van raketten voor
de intercontinentale en mid
dellange afstand.
Inmiddels zouden Groot-Brit-
tannië en West-dyuitsland op
het punt staan akkoorden af te
sluiten over het onderzoek
naar Star Wars.
In Genève begint morgen de
derde ronde in de ontwape
ningsbesprekingen tussen de
Verenigde Staten en de Sov
jet-Unie. Na de uitspraken van
Reagan worden geen opzien
barende veranderingen ver
wacht van de onderhandelin
gen. Een mogelijke doorbraak
wordt alleen verwacht na de
topontmoeting in november.
