„Gemeente te onduidelijk over
financiële kant Bach Festival"
0
STAANDE
JEUGDLONEN
AL IN DE
TOP 40?
„Flesh and blood":
Epos van overleven
zonder goed of kwaad
KeidóvOowianL
Henk van Ulsen in Kloosterkerk
ADVISEUR GERARD AKKERHUIS:
bioscopen
c$8rd
KUNST
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1985 PAG1
Tekenaars verenigd
AMSTERDAM Nederlandse illustra
toren hebben zich verenigd in de Ne
derlandse Illustratoren Club (NIC). De
oprichting wordt op feestelijke wijze ge
vierd tijdens een bijeenkomst op 20 sep
tember in Amsterdam. De NIC - een
initiatief van een groepje Amsterdam
mers uit het vak - is bedoeld als ont
moetingsplaats voor illustratoren.
Woordvoerster Marise Knegtmans:
„Veel illustratoren komen bijna niet
achter hun tafel vandaan. Toch blijken
ze grote behoefte te hebben met ande
ren over hun vak te praten. Doordat ze
echter niet weten waar ze hun collegae
kunnen treffen, kwam het daar niet
van. De club biedt hen nu die mogelijk
heid wel".
Nederland telt volgens Knegtmans ruim
achthonderd illustratoren.
Christie's: 3 min
voor verzameling
AMSTERDAM Het veiling-
huis Christie's in Amsterdam
heeft deze week voor ruim
drie miljoen gulden een parti
culiere verzameling van 738
kunstvoorwerpen geveild.
Volgens Christies's trok de
veiling vooral veel belangstel
lenden uit het buitenland. Het
hoogste bedrag werd betaald
voor een „zeer fraai Vlaams
kunstkabinet. De aanvankelij
ke schatting voor dit kunst
voorwerp was een bedrag van
70.000 tot 90.000 gulden, maar
er werd een prijs van 197.200
voor betaald.
DEN HAAG De acteur Henk van Ul
sen speelt morgenavond in de Klooster
kerk aan het Lange Voorhout 2 en met
medewerking van de hoboïst Jan Wesse-
link „Job". In deze voordracht die vijf
kwartier duurt en geen pauze heeft, zet
Van Ulsen als verteller een Job voor, zo
als omschreven in het Oude Testament en
als een Job van deze tijd, die zijn straf -
gevolgd door beloning - niet zonder
morren accepteert en als twintigste eeu-
wer niet over het geduld van de oude Job
beschikt. Het spel van Van Ulsen is door
spekt met de novelle van Abel Erzberg
„De drie rode rozen". Henk van Ulsen:
„Ik heb Job al veel langer willen spelen,
maar altijd gedacht dat je daar heel oud
voor moest zijn. Ik ben nu tussen de vijf
tig en de zestig en in de kracht van mijn
leven, ik dacht dat ik het nu wel aankon.
Het gaat over de mens die zich afvraagt
waar al die ellendige dingen van het be
staan vandaan komen, de ziekten, oorlo
gen, waarin ie ongevraagd wordt meege
sleept. Terecht zegt men, zonder schuld;
of is er een oppermacht die het wonder
lijk met ons voor heeft? In dit stuk staat
een moderne, ongeduldige Job tegenover
de oude Job, die zich te snel heeft laten
afschepen. Ik schep een spanningsveld
tussen die twee figuren in de rol van ver
teller en ga van de een naar de ander.
Daarbij spelen niet alleen de teksten èen
rol, de schitterende vertalingen van Pé
Hawinkels en Pius Drijver, maar ook de
nouvelle van Herzberg. Hoboïst Jan Wes-
selink vult de wisselingen op poëtisch op".
DEN HAAG „Met veel
plezier heb ik weer gehol
pen het Haags Bach Festi
val te organiseren. Maar
het is wel voor het laatst
geweest, tenzij er voortaan
eerder duidelijkheid komt
over welke financiële mo
gelijkheden we hebben".
Gerard Akkerhuis, artistiek
adviseur van het Haags Bach
Festival dat morgen begint, is
beslist in zijn uitspraak. „Tot
voor enkele maanden wisten
we niet precies wat de ge
meentelijke subsidie zou zijn.
Herhaalde verzoeken aan de
gemeente om tijdig duidelijk
heid te verschaffen, hadden
geen resultaat. Dat had als ge
volg dat we geen contracten
konden afsluiten. Zo kon
Jephta van Handel door het
Landestheater in Salzburg niet
door gaan". Akkerhuis zegt
dat op deze wijze geen verant
woord artistiek beleid is te
voeren. „We mogen van geluk
spreken dat we er deze keer
toch nog in zijn geslaagd een
zeer aantrekkelijk programma
te kunnen aanbieden, maar zo
wil ik het niet nog een keer".
De organist-dirigent meent dat
de gemeente tijdig een budget
moet vaststellen, eventueel
deels met garantiesubsidies.
„Ik vind dat de gemeente er
best flink wat voor over mag
hebben om een Bach Festival
binnen de gemeentegrenzen te
houden. Gelukkig waren er
meerdere subsidies, bijvoor
beeld van provincie en minis
terie van WVC".
Primeurs
De artistiek adviseur praat
graag over de komende muzi
kale gebeurtenissen. Het pro
gramma is breed samenge-*
steld, met interessante „pri
meurs". Akkerhuis doelt on
der andere op de scenische uit
voering van Belshazzar, het
oratorium van Handel uitge
voerd onder leiding van Wolf
gang Seeliger. „Het is voor het
eerst dat we in Nederland Bel
shazzar als kerkopera kunnen
zien en horen. Ik heb Seeliger
met zijn koor en orkest aan
het werk gezien met de Matt-
heüspassion en dat sprak mij
zeer aan".
Kenmerkend voor het Bach-
festival is de veelzijdige bena
dering. Behalve de kerkopera,
de „gewone" clavecimbelcon-
certen, de uitvoering van de
Hohe Messe zijn ook gepro
grammeerd „Bach in bewer
king", een optreden van La -
petite Bande, het poppenthea
ter van Frank Kooman op mu
ziek van Bach en het Scapino-
ballet dat danst op muziek van
Handel en Bach. Akkerhuis:
„Je zou de vraag kunnen stel
len of in het muziekjaar 1985
niet te veel Bach en Handel is
te horen. Juist daarom hebben
Gerard Akkerhuis: „Volgende keer beter".
we geprobeerd de enorme mo
gelijkheden van beide compo
nisten te laten zien. Ik ben er
van overtuigd dat heel wat
mensen die nu denken dat
Bach „zwaar is, met een heel
andere mening naar huis gaan
als ze bijvoorbeeld het Scapi-
no-ballet hebben gezien".
Dansvormen
Daarmee komt Akkerhuis op
een onderwerp dat hem na
aan het hart ligt: muziek van
Bach is niet zwaarwichtig; in
tegendeel. „Bach was hofmusi
cus. Hij was dus uitstekend op
de hoogte van de toen gebrui
kelijke dansen. In zijn muziek
vind je dan ook een veelvoud
aan dansvormen terug. Wat je
als musicus moet doen is pro
beren die vorm recht te doen.
Dus een Siciliano inderdaad
als een dans uitvoeren; rustig
wiegend. Als Bach deze vorm
gebruikt in bijvoorbeeld een
passie, hebben mensen de nei
ging dat danskarakter te ver
geten en er een „zware" uit
voering aan te geven. Het ver
weer tegen een dansante uit
voering is dat daarmee de aard
van de tekst onrecht wordt
aangedaan. En dat is nu juist
het misverstand. Als je met ge
voel en met verstand die dans
vorm handhaaft, blijkt dat de
vorm juist bijdraagt tot de ex
pressie van waar het om gaat
in het betreffende werk".
Gerard Akkerhuis krijgt voor
zijn uitvoeringen van bijvoor
beeld de Johannespassie van
Bach grote waardering, juist
omdat hij op natuurlijke wijze
met vorm en inhoud probeert
om te gaan. „Behalve veel
aandacht te geven aan de vor
men die Bach in zijn muziek
hanteert, probeer ik altijd zo
natuurlijk mogelijk te (laten)
musiceren. Bij de passies is dat
heel wezenlijk. Het gaat daar
in om een muzikale verbeel
ding van een verhaal. De
evangelistenrol, de overige so
lostemmen, maar ook het koor
en het orkest willen iets ver
téllen. De vorm van de passie
is die van een gezongen ver
haal. Uitgangspunt moet dan
ook dat verhaal zijn. Dat prin
cipe moet je heel nuchter han
teren. Gewoon bedenken hoe
mensen met elkaar spreken.
Met welke intonatie, vlug of
juist langzaam en dergelijke.
Die aspecten moet je ook in de
uitvoering terug kunnen vin
den. Dan krijg je vanzelf aan
wijzingen voor tempi, voor
agogiek".
Overhalen
Gerard Akkerhuis meent dat
het Bach Festival wat dit be
treft veel biedt wat mensen
kan „overhalen" Bach te gaan
waarderen. Niet alleen door de
Hohe Messe die hij uitvoert,
maar ook door bijvoorbeeld
Musica Antiqau Köln met hun
repertoire. Dit ensemble speelt
een vooraanstaande rol op het
terrein van de zogenaamde au
thentieke uitvoeringspraktijk.
„Dit ensemble is heel herken
baar in opvatting. Voor veel
mensen is dit ensemble de top.
Anderen herkennen veel in
wat zij doen, maar denken
toch weer ietsje anders. Dat is
juist het leuke van zo'n festi
val: allemaal mensen en groe
pen die met inbreng van hun
persoonlijkheid, muziek ma
ken op een verantwoorde wij
ze. Dat betekent een grote ver
scheidenheid aan opvattingen.
Uit de voorverkoop blijkt dat
het publiek die diversiteit op
prijs stelt: de belangstelling is
groot".
LUTSEN KOOISTRA
LIDO (Leiden) en EUROCI
NEMA (Alphen): „Flesh
and blood" (16) met Rut-
ger Hauer, Jennifer Jason
Leigh en Tom Burlinson.
Scenario: Paul Verhoeven
en Gerard Soeteman.
Montage: Ine Schenkkan.
Muziek: Basil Poledouris.
Regie: Paul Verhoeven.
„Flesh and blood" is eens en te
meer een bewijs van het film
isch kunnen van regisseur
Paul Verhoeven. Hij gaat er
mee terug naar de Middeleeu
wen, waar hij ooit met de tele
visie-serie „Floris" verkeerde.
Maar wat een verschil in stijl
tussen toen en nu. Er is welis
waar via verhaalelementen en
visuele speelsheid af en toe
nog iets van die „Floris" te be
speuren - „Flesh and blood"
heeft ook iets van het Grote
Jongensboek - maar dan op
superformaat. Let op hoe Ver
hoeven z'n beelden kiest, hoe
hij ze overvol met informatie
stopt, mooie, bizarre en walge
lijke details, liefst zo tegen
strijdig mogelijk en tegelijker
tijd in beeld, hoe hij de camera
op een slagveld laat bewegen
en een belegerde stad laat
„binnentrekken", en je kan
nie( anders concluderen dat
dit Middeleeuwse mini-epos
staat als een 'huis en dat "het de
soortgelijke concurrenten op
diverse punten verslaat.
De titel van de film lijkt zo
van het abbatoir te komen.
Verhoevens Middeleeuwen
hebben dan ook niets van de
hoofse ridderromantiek, maar
zijn een mengsel van dood,
verderf, modder, bloed, bui
lenpest, bijgeloof en verraad.
In de voor hem (en scenarist
Soeteman) typerende vorm
van verhevigd realisme - een
soort filmisch vitalisme - krij
gen we bijna twee uur lang
onderdak in die wereld aan de
hand van een smerige, bijna
groteske groep huurlingen.
Rutger Hauer is hun leider
Maarten, naast hem staat een
priester-charlatan die zich „De
Kardinaal" laat noemen, en zij
komen in opstand als hun het
beloofde plunderrecht, nadat
ze een stad hebben helpen
innnemen voor hun Heer Ar-
nolfini, wordt ontzegd. De
groep groeit tot een wankele
commune, moordt de inwoners
van een verlaten burcht uit
om daar verder te leven. Het
lot geeft ze dan de jongedame
in handen die de zoon van Ar-
nolfini als bruid beloofd is. Die
Agnes (Jennifer Jason Leigh)
wordt de spil waar om het
verhaal verder draait.
Machtsstrijd
De verhouding tussfen haar,
rebellenleider Maarten en Ar-
nolfini junior brengt in feite
een moderne machtstrijd tus
sen man en vrouw de film
Onder: Een woest kijkende
Rutger Hauer in een scène uit
„Flesh and Blood".
Rutger Hauer en Jennifer Ja
son Leigh in een teder ogen
blik temidden van „Flesh and
Blood".
binnen. Agnes, beloofd aan
een man die ze niet kent, eerst
door hem afgewezen omdat hij
andere dingen (de weten
schap) aan zijn hoofd heeft,
verkracht door haar „kidnap
per" Maarten, begint aan een
persoonlijk overlevingsscena-
rio, dat haar van slachtoffer,
ongemerkt tot leidster maakt.
Aan het slot van de film heeft
ze de keus uit twee mannen,
wie het wordt zal ze nog wel
zien. Voor die tijd heeft Arnol-
fini jr. de huurlingen in hun
burcht belegerd met een inge
nieuze oorlogswagen, en de
drinkwaterput van de groep
besmet door er het met builen
pest besmette kadaver van een
hond in te smijten. Kortom:
Verhoeven laat je als toe
schouwer geen moment met
rust, amuseert, frappeert,
schokt. Soms krijgt zijn drang
waar voor je geld te leveren
iets dwangmatigs: er móet en
zal iets te beleven zijn.
Dat is een gevoel dat je meer
hebt bij Verhoevens films en
dat wil nog wel eens tot irrita
tie leiden. Een zwakke stee in
de film lijkt me het ontbreken
van een gelijkwaardige tegen
pool voor Rutger Hauer als
Maarten. Tom Burlinson is dat
als Steven Arnolfini zeker
niet, en voor het geraffineerde
schaakspel van het meisje Ag
nes, is Jennifer Jason Leigh
als actrice nèt iets te onerva
ren. Aan de andere kant is het
duidelijk Verhoeve
niet voor helden en
te kiezen, en dat is een sterk
punt van de film. Goed en
slecht bestaan niet. Zowel de
edelen als de huurlingen zijn
een mengeling van beide:
mensen die willen overleven
in een tijd waarin de rampen
nog geen hedendaagse „ab
stracties" waren, maar elk uur
van de dag lijfelijk konden
toeslaan. Dat beeld houd je ze
ker over van Verhoevens film,
die - ondanks de grootse opzet
van een aantal scènes - toch
intiem blijft, een film over
ménsen.
De expliciete rol van de sexua-
liteit en de hardheid van een
enkele scène (er worden een
oog en een hand doorboord,
we komen ergens een afge
hakte arm tegen, onder de
verrotte lichamen van twee
gehangene eten de twee gelie
ven, die nog geen gelieven
zijn, van de alruin-wortel) zijn
een stijlkenmerk van Verhoe
ven, waar je voor valt of 'niet.
Op papier gezet lijkt het heel
wat, in de praktijk vormen ze
onderdeel van een Middel
eeuws schilderij dat niet veel
verschilt van de literatuur die
je erover kunt lezen.
BERT JANSMA
Voor een uitgebreide agenda, ook voor de komende
gen, raadplege men „UIT", de gratis wekelijkse bijl
van deze krant.
E»
ALPHEN AAN DEN RIJN EUROCINEMA I (Van Boetêjd
laerstraat 6, tel. 01720-20800): Flesh and Blood (16); 18.tsti
21.15. za. zo. en wo. ook 14.00. EUROCINEMA II: FliL
and Blood (16); 18.30, 21.15. za. zo. wo. ook 14.00. E.an
ROCINEMA III: First blood (12); 18.45, 21.00. za. zo. \Lri(
ook 14.15. EUROCINEMA IV: The last dragon (al); 19.fan
21.30. za. zo. ook 14.00.
NACHTVOORSTELLINGEN
EUROCINEMA I: Flesh and Blood (16); za. 24.00.
ROCINEMA II: Sexpret (18); za. 24.00. EUROCINEMAt".;',
First blood (16); za. 24.00. EUROCINEMA IV: Wilde rJ
parties (18); za. 24.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
EUROCINEMA IV: Robin Hood (al); za. zo. wo. 14.30.*^
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19. tel. 071-121239): T
jigshaw man (16); 14.30, 19.00, 21.15. zo. 14.15, 16.1 1
19.00, 21.15. LIDO en STUDIO (Steenstraat r
tel 124130): A view to a kill (12); First blood (12); Fie
and blood (16); Desperately seeking Susan (al); 14.3
19.00, 21.15. Mask (al; 19.00, 21.15. do. vr. ma. di.
ruil ik mijn wipje (16); 14.30, 19.00, 21.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
LIDO: Assepoester (al); za. zo. wo. 14.30.
NACHTVOORSTELLINGEN
REX: Pornostukken om van te smullen (18); vr.
23.30.
NOORDWIJK LIDO THEATER (Pr. Bernhardstraat 56,
01719-12800): Geen voorstelling.
KATWIJK CITY THEATER I (Badstraat 30. tel. 0171'
74075): Police Academy II (al): do. vr. za. zo. wo.
19.00, 21.15. ma. di. 19.00, 21.15. CITY THEATER! O
Battle race (16); tijden zie City I. CITY THEATER III: lyei
verly Hills cop (al); tijden zie City I. CITY THEATER jas
Dune (al); 20.00. zo ook 14.45.
EN
KINDERVOORSTELLINGEN
VOORSCHOTEN GREENWAY:A passage to India (t
do. 20.00. vr. za. 21.00. zo. t/m wo. 20.00. di. 14.30. V
vuisten in het kwadraat (al); vr. 19.00. za. 15.45, 19.00. 1
wo. 15.45. U
KINDERVOORSTELLINGEN
Billy Turf tegen Kwel; za. zo. wo. 14.00.
wo. 19.30. Amadeus (al); ma. t/m wo. 19.30.
KINDERVOORSTELLINGEN
Space fire bird; za. zo. wo. 14.00.
DEN HAAG* ASTA 1 (Spul 27. tel. 463500): The emeri
forest (12); 14.00. 19.00, 21.30. zo. 13.30, 16.00, 19.C
21.30. ASTA 2 (Spui 27. tel. 463500): Desperatly seek»-"
Susan (al); 14.00. 19.00, 21.30. zo. 13.30, 16.00, 19.fer
21.30. ASTA 3: The purple rose of Caïro (al); 14.rac
19.15, 21.15. zo. 13.45, 15.45, 19.15, 21.15. BABYLOlf110
(naast Centraal Station, tel. 471656): The breakfast cl?rl
(al); 14.00, 19.00, 21.30. zo. 13.30, 16.00, 19.00, 21.Per
BABYLON 2: Mask (al); 14.00, 18.45, 21.15. zo. 13 *eTr
15.45, 18.45, 21.15. BABYLON 3: Amadeus (al); 14.-'* L
20.00. CINEAC 1 (Buitenhof 20. tel. 630637): Fleshare
blood (16); 14.00. 18.45. 21.3Q. zo. 13.15. 16.00, 10Jm?
21.30. CINEAC 2: Police Academy 2 (al); 14.00, 18.£.
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. CINEAC 3: Codei*1
silence (16); 18.45, 21.30. do. vr. ma. di. 14.00. EURC
NEMA (Leyweg 910, tel. 667066): Amadeus (al); za.
20.00. zo. 16.00, 20.00. di. alleen 21.00. overige dad
14.00, 20.00. METROPOLE 1 (Carnegielaan, tel. 45673
A view to a kill (12); 14.00. 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.1
18.45, 21.30. METROPOLE 2: Sophie's choice (ij
14.00, 20.00. METROPOLE 3: The purple rose of Caï-
(al); 14 00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21>
METROPOLE 4: A passage to India (al); 14.00. 20.J
METROPOLE 5: The world according to Garp (i
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. Otl
ON 1 (Herengracht 13, tel. 462400): Flesh blood (1
13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. 0(1
ON 2: Porky's wraak (16); 13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.6
16.00, 18.45, 21.30. ODEON 3: First blood, part 2 (f
13.45, 18.45. 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. OIJ
ON 4: Crimes of passion (16); 18.45, 21.30. do. vr. ma.
13.45. LE PARIS 1 (Kettingstraat 12b, tel. 656402): Cd
fornia girls (18); 12.00 tot 22.30. zo. v.a. 13.30. LE PAR
2: Vanessa, maid in Manhattan (18); 12.15 tot 22.45. 1
v.a. 13.45. LE PARIS 3: Sex in de hoogste klas (1|
12.30 tot 23.00. zo..v.a. 14.00. vr. za. 23.00. PASSAC
(Passage 63, tel. 460977): First blood, part 2 (12); 14.0
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. HAA^
FILMHUIS (Denneweg 56, tel. 459900): Zaal 1: Andrei I
blyov (16); 14.00, 20.00. Zaal 2: Bonnie and Clyde (1|
14.00, 16.15, 19.30, 21.30. Zaal 3: The jazz sieger (16); d
14.00, 20.00. Le million (16); vr. 14.00, 19.30, 21.30. D
Testament des dr. Mabuse (16); za. 14.00, 20.00. Mon
cle (16); zo. 14.00, 19.30, 21.30. Der chronik der Ani
Magdalena Bach (16); ma. 14.00, 20.00.
NACHTVOORSTELLINGEN:
CINEAC 1: Flesh and blood (16); za. 00.15. CINEAC^'
First blood, part 2 (16); za. 00.15. CINEAC III: CheechTJ
Chong still smoking in Amsterdam (16); za. 00.15.
ROCINEMA: Deep throat (18); vr. za. 00.02. LE PARISH
Sex in de hoogste, klas (18); vr. za. 23.00.
E-it
KINDERVOORSTELLINGEN:
e CINEAC III: Donald Duck's verjaardagspartijtje; za.
14.00. zo. 13.15, 16.00. EUROCINEMA: Sjors en SjimnI™1
en het zwaard van Krijn; za. zo. wo. 14.00. ODEON
De laatste eenhoorn; za. wo. 13.45. zo. 13.15, 16.00.
tile
idi
