Onthulling over dubbelagent
chadelijk voor het Westen
ondst Titanic stapje ii
lilitarisering zeebodem
Stenland
Geen gratie voor
88-jarige SS'er
Italië gaat brug
naar Sicilië bouwen
Premier Palme
vertrouwt op
zijn economische
prestaties
DDR en Tsjechslowakije willen
chemische wapens weg uit Centraal-Europa
foidóeSouMwl
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 198S PAGINA 5
ess<
Igt
gewonden door
ïapt chloorgas
I in de
Verg;
nen. 1
t zoek
liging
^meri l
)ELHI Als gevolg van
irj in vaten met een chloor-
I ling, ziin in de Indiase
»chin 50 kinderen en 150
enen in een ziekenhuis
nen. De patiënten klaag-
er ernstige ademhalings
cheden. Ook hun ogen
aangetast. De vaten met
nisene stof werden door
_jragens van Bombay ver
baar Cochin. Volgens een
ike functionaris was de
ie stof afkomstig uit Ne
en bedoeld voor de aan-
van een insectenverdeL
1 ddel.
België stopt met
lozing kernafval
BRUSSEL De Belgi-
sche staatssecretaris
voor milieu, Firmin
Aerts, zal geen vergun
ningen meer afgeven
voor het dumpen van
licht radioactief afval in
zee. Hij vindt dat er niet
genoeg bewijzen voor de
stelling, dat de dumpin-
fen van afval ongevaar-
ijk zijn voor het zeemi
lieu. Er zal naar andere
oplossingen worden ge
zocht, zoals het opslaan
van het afval in ondoor
dringbare kleilagen on
der de grond.
VS leggen bewegingsvrijheid
VN-diplomaten aan banden
NEW YORK Voor de toch al slechte verhouding tussen
de Verenigde Naties en de Verenigde Staten heeft zich de
afgelopen weken nieuwe conflictstof opgehoopt. Het Ameri
kaanse Congres heeft bepaald dat VN-functionarissen uit de
Sovjet-Unie, Afghanistan, Cuba, Iran en Vietnam in het
vervolg binnen een straal van 30 kilometer van het
VN-hoofdkwartier in New York blijven. Willen ze daarbui
ten privébezoeken afleggen, dan moeten ze speciaal toestem
ming vragen. De bewegingsvrijheid van de circa 40 bij de
VN werkzame Libiërs is nog meer beperkt. Zij mogen zon
der toestemming zelfs niet meer buiten de stad New York
komen. Volgens de VN-leiding zijn de beperkingen in strijd
met het VN-Handvest. Naar verwachting zal de maatregel
tijdens de komende Algemene Vergadering uitgebreid aan
de orde worden gesteld.
minstens 70 mensen tot levenslang veroordeel
de voormalige SS'er Josef Erber, zal niet uit de
gevangenis worden ontslagen. De man is nu 88
jaar oud. Bij het tweede Auschwitz-proces in
1966 werd hij veroordeeld, omdat hij betrok
ken zou zijn geweest bij de selectie van joden
die moesten worden vergast. Het Oberlandes-
gericht in Frankfurt vernietigde gisteren een
eerdere uitspraak van het Landgericht in Mar
burg, dat besloten had dat de man wel moest
worden vrijgelaten. De officier van justitie en
het Oberlandesgericht waren van mening dat
de daden van de voormalige SS'er zo gruwelijk
waren, dat hij ondanks zijn leeftijd Ln de ge
vangenis moet blijven.
Gorbatsjov wil betere
contacten met Japan
TOKIO De Russische partij
leider Michail Gorbatsjov
heeft in een brief aan de Ja
panse premier Nakasone aan
gedrongen op betere betrek
kingen tussen beide landen.
Nakasone noemde de brief
van Gorbatsjov zeer belangrijk
en zei dat hij erop zou ant
woorden. Sinds 1978 hadden
de leiders van beide landen
niet meer met elkaar gecorres
pondeerd, afgezien van plicht
matige condoleancetelegram-
men bij sterfgevallen. Gorbats
jov ontmoette Nakasone in
maart, bij de begrafenis van
Tsjernenko.
ROME Italië gaat een brugverbinding aan
leggen tussen het vasteland en Sicilië. De rege
ring heeft de afgelopen tien jaar verscheidene
studies laten verrichten, maar die leidden tot
dusver niet tot concrete plannen. Volgende
maand zal echter een voorlopig contract wor
den getekend door de staatsspoorwegen, de
dienst wegenbouw en een consortium van
bouwmaatschappijen. Met de aanleg wordt in
1988 gestart. De brug over de Straat van Messi
na, die met een lengte van 3,3 kilometer de
langste ter wereld wordt, zal een enkele boog
krijgen en plaats bieden aan een autoweg en
spoorweg. Het projekt moet in 1996 voltooid
zijn.
lie h<
's8 uufcNHAGEN De
lenspqe minister van justi-
luinigjEi-jk Ninn-Hansen
f- in eigen land een
ale'vJoed van kritiek
istenfich heen gekregen.
!rves.ki de westerse inlich-
de idiensten grote scha-
en c%ben berokkend met
"l^bpH'hnlling. dat de
ardenH°Pen Russische
zitterBrspion Oleg Gor-
zoveeki vele jaren een
ett'g Hagent is geweest,
enkojjiu voor het Westen
jeter zijn geweest, als
iveidif0'1 bekend was ge-
oen ifn.
?en togen van inlichtingen-
:hap tn toonde men zich ver-
Maarover de uitlatingen van
funefcrister, die voor de tv
1 voferde dat Gordievski een
ielangrijke bron is ge-
n zijn CIA-functionarissen
den larden desgevraagd, dat
rbeidfcvski een schat aan in
law etie zal kunnen geven
ddigefloen en laten van de
ring.'In Britse inlichtingen-
oemem js later vernomen, dat
gere^vski al bijna twintig
stvenoor de Britten werkte,
voorigisteren gemeld, is de
aptervdiplomaat in Londen
v»a Slopen en heeft hij in
captegrittannië politiek asiel
praaien. Als gevolg van zijn
ig- II
Een in stijl geklede portier (met onder meer hoge hoed) van de Russische ambassade in Londen
hield de nieuwsgierige journalisten gisteren weg van de toegang tot de ambassade. „Keep out",
luidde zijn boodschap.
onthullingen, moeten 25 Sov
jet-functionarissen die worden
verdacht van spionage binnen
drie weken Groot-Brittannië
hebben verlaten. In Londen
verwacht men, dat de Sovjet-
Unie als vergelding een aantal
Britten zal uitwijzen.
Volgens de zegslieden had
Gordievski al contact met de
Britse geheime dienst toen hij
in de jaren zestig ging werken
voor de afdeling III van de
KGB. Deze sectie bemoeit zich
vooral met Groot-Brittannië
en de Scandinavische landen.
Volgens de anonieme zegslie
den van de Britse geheime
dienst viel de beslissing van
Gordievski om over ie lopen
enkele weken voordat het
hoofd van de Westduitse con-
tra-spionage, Joachim Tiedge,
naar de DDR vluchtte. Vol
gens hen ging het om een
„zorgvuldig voorbereide" stap
van Gordievski.
De Russische journalist Victor
Louis, die in het Westen geldt
als een belangrijke spreekbuis
voor het Kremlin, heeft in een
artikel in de Britse krant The
Standard verklaard, dat Gor
dievski niet de chef was van
de KGB-centrale in Londen.
Louis schrijft: „Het lijkt erop
dat men Gordievski een over
trokken belangrijkheid heeft
toegemeten .teneinde hem op
hetzelfde niveau te tillen als
Tiedge".
I^TAGON GEÏNTERESSEERD IN DIEPZEE-ROBOT
onze correspondent
[arc de Koninck)
INGTON De ge
le speurtocht op de
lische Oceaanbodem
Ie Titanic is in feite
iderneming geweest
het Pentagon, het
ikaanse ministerie
defensie. Het weten-
jpelijke team onder
rd<v£> van de Ameri-
jetiti?e dr. Robert Ballard
win opdracht van de
variikaanse marine en
ope( een Amerikaans
Jieschip de onbeman-
___tpzee-robot Argo aan
lesten, toen men op
n 1912 vergane schip
e. De „Argo" is met
■^ikaans defensiegeld
ikkeld.
ve onderzoeker is Bal-
ook president-directeur
fijn in 1983 opgerichte
jerciële bedrijf „Deep
I Search and Survey
'Ballard (43) wil instru-
5n als de „Argo" als par
ticulier ondernemer gaan pro
duceren en verkopen. De dub
belrol die Ballard speelt, heeft
heel wat wenkbrauwen in de
VS aan het fronsen gebracht.
Critici achten het onaanvaard
baar dat iemand die op kosten
van de belastingbetaler (het
Pentagon) een nieuw product
ontwikkelt, die kennis onmid
dellijk particulier te gelde
maakt door het apparaat zelf
op de markt te brengen.
Andere vragen hebben betrek
king op de militair-strategi
sche betekenis van de „Argo-
"-technologie voor de VS en
het Westers bondgenootschap.
Ballard bevestigt dat „andere
landen" belangstelling tonen
voor de robot, waarmee ocea
nografen voor het eerst in de
geschiedenis voor onbeperkte
tijd op meerdere kilometers
diepte onbeperkte stukken
zeebodem kunnen bekijken en
aftasten. Het was de perfecte
combinatie van bestaande
technieken inclusief het ge
bruik van de sateliet „Nav-
star" voor tot op centimeters
exacte plaatsbepaling op zee
die gezorgd heeft voor de
vondst van de Titanic. Een
zegsman van het Pentagon
blijkt overigens niet erg ver
ontrust over Ballards export
plannen met de „Argo". „De
Russen kunnen zoiets ook als
ze willen", aldus de woord
voerder.
Een en ander neemt niet weg,
dat de VS graag een voor
sprong willen behouden in wat
de militarisering van de oce
aanbodem belooft te worden.
„De „Argo" en de nog betere
opvolgers die op stapel staan,
zullen tal van geheime op
drachten krijgen", zegt dr.
William Marquet. Zijn collega-
-oceanograaf Bill Nierenberg,
een top-adviseur van het Pen
tagon, meent: „De kennis van
de zeebodem is wezenlijk voor
zaken als als anti-onderzeeër-
-systemen en de navigatie van
onder water af te vuren raket
ten". En Ballard zelf zegt: „De
toekomstige kracht van de
Amerikaanse marine zal af
hangen van haar vertrouwd
heid met de zeebodem".
Nieuwe technieken om ook
mensen op zeer grote diepte te
beschermen tegen de reusach
tige druk van duizenden me
ters oceaanwater, zullen niet
lang meer op zich laten wach
ten. Volgende zomer al wil
Ballard persoonlijk afdalen
naar de Titanic om de „Alvin"
uit te proberen, een unieke on
derzeeër, die op vier kilometer
diepte drie inzittenden in le
ven kan houden en met twee
mechanische armen dingen ter
grootte van een koffer kan op
pikken. Ook die operatie zal
bijdragen tot de verwezenlij
king van Pentagon-projecten,
zoals het uitzoeken van ge
schikte lanceerbases voor
kernraketten op de oceaan-
grond.
Daarnaast komen nu al lang
gekoesterde plannen van de
marine tot leven om specifieke
objecten, die ooit in onbereik
bare diepten zijn verdwenen,
te vinden. Bijvoorbeeld verga
ne Russische onderzeeërs en
de waterstofbom die een Ame
rikaans vliegtuig in 1966 voor
de Spaanse kust heeft verlo
ren.
Ballard zelf intussen is niet ge
ïnteresseerd in het leeghalen
of omhoog brengen van het
schip en hij hoopt dat niemand
anders daaraan zal beginnen.
Maar de robots die hij gaat
verkopen kunnen haast niet
anders dan anderen in de ver
leiding brengen het zeemans
graf van meer dan 1.500 men
sen te gaan plunderen. Alles
wat ze meebrengen zal veel
geld opbrengen. „Al zouden de
kluizen van het schip geen en
kele diamant bevatten, verza
melaars zullen welk voorwerp
dan ook willen kopen. Elk
kopje of schoteltje uit die boot,
zal al goud waard zijn", aldus
de werkelijke vinder van de
Titanic.
En nu krijgen we weer zo'n echt slim en
7tJftaaltie B.G.D.-werk te zien. Let dus goed
^ers, dan weet gij ook hoe het allemaal
pd in zulke gevallen. Om te beginnen had
er „Plimmp" Meyer zijn gespierde chauf-
pen bepaalde opdracht gegeven, welke
ns volgens de B.G.D.-regels werd uitge-
Dus liep chauffeur Mauk de smidse van
^^jlen binnen met de woorden: „Hela, me-
smid. Met de komplimenten van me-
ir« eyer en of U even de friktieplaten onder
wou bijstellen, want er is iets met de
TTaJling niet in orde" - „Ik ben smid..,, Ik ben
^nu automonteur," zei Pjotr benauwd, want
toto's had hij niet zoveel verstand. - „O,
ife,t niks," zei Mauk Moker geruststellend,
^gpchroevedraaier is voldoende. Ik wijs wel
even waar je precies draaien moet". - „Maar ik
kan de wagen niet omhóógkrijgen!" protesteer
de Pjotr nog benauwder. „Ik heb geen krik!" -
„Lig toch niet te zeuren," gromde Mauk. „Ik til
dat ding wel even aan de bumpers op!" Tja...,
en toen zat er voor Pjotr niks anders op dan
mee te gaan. en even later kroop hij al onder de
wagen, die door de ijzersterke Mauk moeiteloos
omhoog getild werd.... - En deze gebeurtenis
vormde blijkbaar een onderdeel van dat sluwe
B.G.D.-plannetje, want op het zelfde moment
kon kolonel Plimmp aan de achterzijde van de
smidse waargenomen worden met een ladder
onder de ene en een groot pak onder de andere
arm. Aan die achterzijde..., daar boven.., stond
het slaapkamerraampje van Jopie de Bietel,
alias agent 009, nog steeds wagenwijd open
Unesco - directeur
dreigt wanbetalers
PARIJS De directeur-gene
raal van de Unesco, Amadou
Mahtar M'bow, heeft gedreigd
dat lidstaten die in gebreke
blijven met de betaling van
hun contributie, de komende
Assemblée van hun stemrecht
zullen worden beroofd. Het to
tale bedrag aan achterstallige
contributie bedraagt 344,7 mil
joen dollar, aldus M'Bow. De
Unesco kampt met financiële
problemen sinds de Verenigde
Staten, die 25 procent van de
begroting voor hun rekening
namen, zich op 1 januari 1985
terugtrokken uit de VN-orga-
nisatie.
Uniek 'Fly and Drive' aanbod van uw krant in
samenwerking met TAP Portuguese Airways
9 dagen naar het zonnige PORTUGAL
inclusief auto voor de 4» fiTOfif
zeer speciale prijs van I iJÖW»" p.p.
30 september tot en met 8 oktober 1985.
Portugal, een land voor mensen die van zon en lekker eten houden
maar ook een land voor avonturiers, mensen die zelf willen ontdek
ken wat dit land te bieden heeft.
Bij aankomst staat er een AVIS-auto (Fiat Uno) voor u klaar. Wel
dient u minimaal 1 jaar in bezit te zijn van een rijbewijs en de leeftijd
te hebben bereikt van 23 jaar. De autohuur, volledige all risk-
verzekering-en plaatselijke belastingen zijn bij de reissom inbegre
pen. Ook over het aantal kilometers behoeft u zich geen zorgen te
maken. Wel dient u zelf de benzine te bekostigen en eventueel een
inzittenden-verzekering af te sluiten.
Eenmaal in de auto (minimaal 2 personen) ligt dit prachtige land
voor u open. U kunt bv. de schitterende paleizen in SINTRA
bezoeken of het 11e-eeuwse Castello Sao Jorge vanwaar u een
onvergetelijk overzicht heeft over Lissabon, de stad met het oude
stadscentrum Alfpma, dat u zeker niet mag overslaan. U kunt gaan
en staan waar u wilt, of u nu de oude bedevaartplaats FATIMA wilt
bezoeken of gaan eten in een van de beroemde visrestaurants
O'Pescador of Albatros in CASCAIS. Of na het zonnebaden aan de
heerlijke stranden 's avonds het casino bezoeken met z'n
floorshows in ESTORIL, u bepaalt zelf uw reisdoel.
U kunt voor uw verblijf natuurlijk een tent meenemen maar voor de
toerist, die comfort weet te waarderen hebben wij kamers geboekt
in het 4-sterrenhotel ATLANTIS nabij SINTRA en ESTORIL Voor 8
overnachtingen betaalt u slechts 180.- p.p. op basis van logies in
een 2-persoonskamer. Toeslag voor 1-persoonskamer 145.-)
Reissom 585.- inclusief huur Fiat Uno of gelijkwaardige auto. Ver
trek 30 september te 20.20 uur vanaf Schiphol. Terugreis 8 oktober
te 9.45 uur vanaf Lissabon. Niet in de reissom is begrepen de borg
som ad 125.- voor de auto, alsmede de overnachtingen in Portu
gal.
i2"SIJTHOFF PERS
Inlichtingen en boekingen telefonisch onder nummer 070-190882 (maandag t/m vnjdag
9-16 uur) of persoonlijk in onze vestiging aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te Den Haag.
POSTBUS 16050 2500 AA DEN HAAG TELEFOON 070- 190882
Genietend van de zon bereidden premier Palme en minister
van financiën Feldt zich gistermiddag voor op het tv-debat,
dat de afsluiting vormde van de Zweedse verkiezingsstrijd.
ZWEDEN NAAR DE STEMBUS
DEN HAAG Zweden
is „op de juiste weg" zo
menen de sociaaldemo
craten in het grootste en
dichtbevolkste land van
Scandinavië, daarmee
doelend op de economi
sche situatie. De vraag is
echter of de kiezers de
leuze, waarmee de Ar
beiderspartij de algeme
ne verkiezingen van aan
staande zondag ingaan,
in voldoende mate zullen
ondersteunen. De jongste
opiniepeilingen wijzen op
een gelijkopgaande strijd
in staat zijn het land op ver
antwoorde wijze te regeren,
waarbij vooral wordt gerefe
reerd aan de economische po
litiek van de burgerlijken,
zowel in het verleden als in
de toekomst. De kiezers is
voorgehouden dat een con
servatieve regering de wel
vaartsstaat zal vervangen
door een maatschappij waar
in sociale voorzieningen al
leen tegen betaling beschik
baar zijn en waar de belan
gen van het milieu moeten
wijken voor die van het za
kenleven.
In 1976 werden de sociaal-de
mocraten, na bijna 44 jaar
tussen de sociaal-demo- onafgebroken
cratische regerin^snartii te z,Jn geweest- afgelost door
cratiscne regeringspartij een burgerlijke coalitie. In
en de oppositie.
Bij de gang
wordt niet alleen gekozen
voor de Rijksdag, het uit één
hetzelfde jaar kwam Zweden,
mede door de internationale
de stembus oliecrisis, in een economische
neergang terecht die tot 1982
zou voortduren.
kamer bestaande parlement, De Arbeiderspartij kwam in
maar ook voor de gemeente
en provinciale raden. De ver
kiezingen vinden in Zweden
altijd gelijktijdig plaats, om
de drie jaar op de derde zon
dag in september.
De verkiezingsstrijd wordt
gevoerd tussen twee blokken.
1982 weer aan de macht en
kreeg de steun van een weer
aantrekkende economie. De
afgelopen maanden hebben
zich ontwikkelingen voorge
daan die afbreuk doen aan
het door de regering gunstig
geschetste beela. Desondanks
Aan de ene kant de Arbei- houdt de regering vol op de
derspartij onder leiding van juiste weg te zijn.
premier Olof Palme (58) die Deskundigen zijn echter van
samen met de communisti- mening dat de winnaar van
sche VPK tot het socialisti- de verkiezingen snel moet
sche blok behoort. Beide par- handelen. Het Internationale
tijen beschikken achtereen- Monetaire Fonds en een aan-
volgens over 166 en 20 zetels tal grote Zweedse banken
in de 349 zetels tellende hebben al laten weten dat zij
Rijksdag.
erop rekenen dat de nieuwe
Daartegenover staat het zo- regering dit najaar strenge
genoemde burgerlijke blok bezuinigingsmaatregelen zal
met als grootste oppositiepar- nemen,
tij de conservatieve Modera- De oppositie heeft beloofd
te-partij onder leiding van het economische roer radi-
Ulf Adelsohn (44). De „mode- caal te zullen omgooien. Cen-
raten" hebben 86 zetels in traal staat bij hen de privati-
het parlement. Adelsohn sering van de staatsbedrijven,
heeft er zijn hoop op geves- „Er is geen reden waarom de
tigd de eerste conservatieve staat soepfabrieken en ham-
premier sinds 1928 te wor- burgerketens /fnoet leiden",
den. Verder maken de Cen-
trumpartij
Volksi
zei Lars Tobisson, de econo-
en de liberale misch woordvoerder van de
met respectieve- conservatieve partij, die ove-
lijk 56 en 21 zetels, deel uit rigens in het verleden juist
van dit blok.
Tussen deze blokpartijen be-
voorstander is geweest van
grote overheidssteun aan be
staan echter talrijke politieke drijven,
meningsverschillen. Hierdoor Defensie en buitenlandse po-
is men er niet in geslaagd de litiek hebben tijdens de cam-
kiezers een gezamenlijk pro- pagne geen rol van betekenis
gramma voor te leggen en
overeenstemming te berei
ken over een kandidaat-pre
mier. Het belangrijkste wat
deze partijen lijkt te binden
is hun oppositie tegen Palme
en een aantal economische
punten.
De boodschap van de Sociaal
democraten is, dat slechts zij
gespeeld. Ondanks de zo nu
en dan over en weer vliegen
de verwijten op onderge
schikte punten, bestaat er
tussen de grote partijen in
principe overeenstemming
over de neutraliteit van Zwe
den en de daarmee gepaard
gaande sterke nadruk op de
conventionele defensie.
BONDSREPUBLIEK REAGEERT TERUGHOUDEND
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN In een gezamenlijk
initiatief hebben de DDR en
Tsjecho-Slowakije de Bondsre
publiek opgeroepen te gaan
onderhandelen over het ver
wijderen van alle chemische
wapens uit Midden-Europa.
De Bondsrepubliek heeft zeer
terughoudend op het voorstel
gereageerd, omdat zij vindt dat
dit soort zaken wereldwijd
moeten worden besproken.
In brieven aan Bondskanselier
Kohl stellen DDR-partijleider
Honecker en de Tsjechische
minister-president Strougal
voor dat de drie landen gaan
praten over het terugtrekken
van alle chemische wapens uit
Centraal-Europa. Over de
exacte inhoud van het voorstel
van de DDR en Tsjechoslowa-
kije is niets bekend gemaakt.
Niettemin wordt in Bonn aan
genomen dat beide landen zich
in grote lijnen baseren op het
concept voor het terugtrekken
van alle chemische wapens,
dat onlangs werd uitgewerkt
door de Westduitse sociaalde
mocratische SPD en vertegen
woordigers van de Oostduitse
communistische partij, de
SED. In een reactie zegt de re
gering in Bonn grote waarde
te hechten aan een oplossing
van het probleem van de che
mische wapens. „Het voorstel
zal daarom passende aandacht
krijgen", aldus regerings
woordvoerder Fried helm Ost;
Maar Bonn voelt niets voor
„regionale deeloplossingen".
