TAFEL
Injectie voor bezinning op
identiteit katholiek onderwijs
Veel orden
overleven
crisis niet
SeidócSou/ia/if
ffïïïül
Ds. Wentsel beschuldigen
van anti-semitisme is onrecht
IKV wijst opnieuw CDA-WD-coalitie af
CcidócSotnant
kerk
wereld
6 OKTOBER ONDERWIJSZONDAG
GEREFORMEERDE KERKERAAD DEN HAAG-WEST:
Stiba teleurgesteld over
verklaring kerkeraad
Kritiek bisschop op houding Botha
VOORZITTER: GEEN STEMADVIES
Onwaarachtige ommezwap
weer
I'Dkl
lezers
i
ACHTERGROND
VRIIDAG 13 SEPTEMBER 198SPA 1
DISK: sociale zekerheid moet zekerheid bieden
De doelstelling van sociale zekerheid moet zijn mensen ook
daadwerkelijke zekerheid te verschaffen. Daarom pleiten de
kerken voor een stelsel van sociale zekerheid dat gebaseerd is
op de beginselen van draagkracht en solidariteit omwille van
de rechtvaardigheid. Als de regering zijn plannen kan uitvoe
ren. wordt de kloof tussen werkenden en met-werkenden ver
groot en raken de uitkeringsgerechtigden in een nog groter iso
lement. Dat schrijft DISK (Dienst in de Industriële Samenle
ving vanwege de Kerken) in een standpuntbepaling met be
trekking tot de plannen voor herziening van het stelsel van
sociale zekerheid In DISK werken acht kerken samen. De
verklaring is gestuurd naar het kabinet, de Tweede Kamer en
de politieke partijen.
Hervormden: weer twee procentsactie
Ook dit jaar weer heeft het moderamen (bestuur) van de her
vormde synode de kerkeraden. colleges van kerkvoogden en
colleges van diakenen in een brief gevraagd twee procent van
hun begroting te bestemmen voor ontwikkelingssamenwer
king. Sinds 15 jaar vraagt de hervormde synode alle gemeen
ten via extra geld voor ontwikkelingswerk duidelijk te maken
dat het hun ernst is iets te doen aan de groeiende kloof tussen
arm en rijk.
De twee procent moet niet worden gezien als gift. maar als een
prioriteit in ons gemeente-zijn, aldus het moderamen. Het geld
wordt besteed aan ontwikkelingswerk van de kerken in ont
wikkelingslanden en aan vormingswerk van de kerken in de
rijke landen
De ergste tirannen
wonen in ons hart
William Ellery Charming
„Het gaat er niet om dat
de katholieke scholen vol
worden gezet met Maria
beelden en dat ze alle
maal St. Agnesschool
worden genoemd. Je
krijgt zo wel scholen met
een herkenbare identi
teit, maar dat is niet meer
dan een plakplaatje".
Dat zei vicaris J G.M. Zuid
geest van het bisdom Rotter
dam bij de presentatie van het
materiaal voor de katholieke
onderwijszondag op 6 oktober.
De vicaris maakt deel uit van
de door de Nederlands Katho
lieke Schoolraad ingestelde
werkgroep die de onderwijs
zondag voorbereidt.
„Het gaat om een injectie aan
wat al lang op gang is: bezig
zijn met de vraag ..wat is ka
tholiek onderwijs", aldus vi
caris Zuidgeest.
De onderwijszondag. dit jaar
speciaal op het basisonderwijs
gericht, beoogt een nadrukke
lijke samenwerking binnen
de katholieke gemeenschap
rondom onderwijs en opvoe
ding. Het thema is: „christelij
ke waarden in het katholiek
onderwijs in dienst van een
katholieke opvoeding".
NKSR-voorzitter mr.
G. Brenninkmeijer: „De paro
chie en de katholieke school
zijn in sommige gevallen erg
uitelkaar gegroeid, zijn soms
afzonderliijke werelden. Naar
onze overtuiging is het nodig
dat meer contact is tussen ge
zin. parochie en school. De
ouders hebben daarin een
grote plaats. Zij zijn het die de
kinderen naar de katholieke
school sturen en zij zijn het
ook die in de parochie func
tioneren".
„Helaas zijn er veel ouders die
of in de parochie niet werke
lijk meeleven, of zich van de
schoolgemeenschap distantie-
ren. Het is te hopen dat de on
derwijszondag zodanig func
tioneert dat er weer aandacht
komt voor de noodzaak van
bewust samenspel van paro
chie en onderwijs".
Vicaris Zuijdgeest meende dat
hiermee niet sprake is van
heimwee naar de katholieke
scholen van decennia terug.
Hij herinnerde eraan hoe in
de afgelopen jaren op talloze
wijzen mensen in en buiten
het onderwijs bezig zijn met
de vraag naar de betekenis
van de katholieke identiteit
van de katholieke scholen.
Mr. Brenninkmeijer voegde
eraan toe dat allerlei ontwik
kelingen. bijvoorbeeld de wet
telijke plicht als school een
schoolwerkplan te hebben, de
scholen ook noodzaken zich te
bezinnen op wat het bijzonde
re karakter van hun onder
wijsinstelling is.
Waarden
Naar de mening van de vica
ris is in die discussies geble
ken dat het met elkaar spre
ken over de waarden die ou
ders en onderwijsgevenden in
het onderwijs van belang ach
ten. het meest gewenste ni
veau is, ervan uitgaande dat
de handelingen in het onder
wijs zijn gebaseerd op waar
den die op hun beurt voortko
men uit overtuiging. „Als je
met elkaar spreekt over de
overtuigingen, dan blijken da
genlange discussies nog niet
voldoende om het met elkaar
eens te worden. Daarom denk
ik dat het spreken over de
waarden die je in het onder
wijs tot gelding wilt laten
brengen, verstandiger is".
De vicaris, die als voormalig
diocesaan catecheet een ruime
ervaring heeft, meent dat ka
tholiek onderwijs perspectie
ven biedt voor een wereld die
veelal wordt beheerst door
uitzichtloosheid. „De katholi
citeit van het onderwijs is niet
modieus, niet meegaan met
wat „in" is. Als het gaat om
de katholieke identiteit wordt
er gesproken over de funda
mentele christelijke waarden,
zoals zich die ontvouwen bij
de bestudering van het Evan
gelie van Jezus Christus. Aan
dat evangelie kan het onder
wijs hoop ontlenen, tegen
matheid en doemdenken in".
De NKSR heeft aan scholen,
parochieraden, medezeggen
schapsraden en aan andere
betrokkenen materiaal ge
stuurd dat kan dienen om het
gesprek tussen geloofsge-
meensachap en de negentien
honderd katholieke baisscho-
len in ons land te stimuleren.
De vorm waarin gestalte
wordt gegeven aan de onder
wijszondag is sterk afhanke
lijk van plaatselijke mogelijk
heden en omstandigheden, al
dus drs. J. W. Solberg, voor
zitter van de werkgroep.
Via de televisie wordt op zes
oktober ook aandacht aan ka
tholiek onderwijs gegeven.
Illustratie uit het materiaal dat
aan scholen en parochies is
toegestuurd
Plaatselijke initiatieven kun
nen ook ondersteuning krij
gen van o.a. het Katholiek
Pedagogisch Studiecentrum,
het Hoger Katechetisch Insti
tuut en het Centraal Bureau
Katholiek Onderwijs.
LÜTSEN KOOISTRA
Bisschop Bomers: „geest van Evangelie nodig"
Bisschop Bomers pessimistisch:
„De laatste jaren geven een zeer scherpe daling te zien in het
aantal roepingen tot het religieuze leven. Het is zelfs zo goed
als zeker dat verschillende orden en congregaties in Nederland
de huidige crisis niet zullen overleven."
Dit schrijft bisschop H. Bomers van Haarlem, zelf lid van de
orde der Lazaristen, deze maand in het informatieblad „Samen
kerk" van zijn bisdom. Daarin spreekt hij verder de hoop uit
dat aan de tijd aangepaste vormen van religieus leven zich zul
len ontwikkelen. „Waarschijnlijk is er geen tijd geweest die de
geest van het Evangelie en- van de evangelische raden harder
van node heeft dan juist de onze
In deze tijd van ongekende welvaart en overvloed kan een le
ven van vrij gekozen armoede de illusie van die rijkdom aan
de kaak stellen, aldus bisschop Bomers. „Waar wij moeten
vaststellen dat wij zijn afgegeleden naar een permissieve sa
menleving, daar kunnen religieuzen door hun vrijwillig onge
huwd blijven voorgaan in het bij de Heer willen zijn en het vrij
zijn voor Hem. Porno bedreigt de mensen ernstiger dan milieu
vervuiling."
De kerkeraad van de Gere
formeerde kerk Den Haag
west heeft afstand genomen
van de visie van zijn predi
kant dr. B. Wentsel als zou de
holocaust gezien mogen wor
den als een straf van God
voor de zonden van de Joden.
Tegelijkertijd meent de ker
keraad dat het onrecht is om
ds. Wentsel te beschuldigen
van anti-semitisme.
De kerkeraad is ervan over
tuigd dat ds. Wentsel in zijn
systematische behandeling
van lijden, straf en oordeel
niet de bedoeling heeft gehad
zijn joodse medemensen en
het volk Israël te kwetsen of
te discrimineren. De kerke
raad meent voorts dat ds.
Wentsel de joden een warm
hart toedraagt. Daarom wordt
hem onrecht aangedaan wan
neer hij van anti-semitisme
wordt beschuldigd. Aldus een
verklaring die de kerkeraad
van dr. Wentsel heeft uitgege
ven
Zoals bekend ontstond enige
maanden geleden rumoer
rond uitspraken over joden en
de holocaust, door dr. Wentsel
gedaan in Amerongen tijdens
een toespraak tot een studen
tenvereniging. De Stiba heeft
op 15 juli bij de Haagse offi
cier van justitie mr. R. A-
Schimmel een verzoek inge
diend om na te gaan of een
strafrechtelijke vervolging
van dr. Wentsel wegens de
bedoelde uitspraken mogelijk
De Haagse kerkeraad zegt nog
in de verklaring het ten diep
ste te betreuren dat de betref
fende opvattingen van dr.
Wentsel de gedachte hebben
kunnen wekken als zou de
God van Israël, de God der
gerechtigheid, tegenover het
joodse volk hebben gestaan in
zijn diepste ellende, die het
werd aangedaan vanuit bar
barisme en onmenselijkheid.
Immers, het evangelie van
het oude en nieuwe testament
ziet de slachtoffers van het
zondige menselijke handelen
juist als voorwerpen van Gods
bijzondere liefde en zorg, al
dus de kerkeraad.
„Een echt tegenstrijdige verklaring". Zo typeert Si
mon Speijer, secretaris van de Stichting Bestrijding
Antisemitisme (Stiba) de verklaring van de kerkeraad
van de Gereformeerde Kerk Den Haag-west over uit
latingen van zijn predikant dr. B. Wentsel inzake jo
den en de holocaust.
„Aan.de ene kant distantieert de kerkeraad zich van wat dr.
Wentsel heeft gezegd, aan de andere kant neemt de kerkeraad
hem in bescherming door te zeggen dat hij nooit in de zin heeft
gehad mensen te kwetsen. Maar het probleem is dat hij dat wel
heeft gedaan. En nog meer: hij schept een klimaat waarin
mensen worden aangezet tot jodenhaat. Het is teleurstellend
dat daarover niets wordt gezegd". Aldus de Stiba-secretaris die
namens zijn organisatie en de Anne Frank Stichting een klacht
heeft ingediend jegens dr. Wentsel.
De voorzitter van de Anne Frank Stichting, Dick Houwaart,
wil niet zoveel kwijt over de verklaring. „Wat moet ik er van
zeggen? Laten we maar afwachten wat de officier van justitie
doet".
WEGENS WEIGERING GESPREK ZAKENLIEDEN EN ANC
De R.-K. aartsbisschop van
Kaapstad, Stephen Naidoo,
heeft ernstige kritiek op de
afwijzende houding van presi
dent Pieter Botha inzake het
gesprek tussen Zuidafrikaanse
zakenlieden en het ANC.
Juist nu moeten alle Zuidafri
kanen elkaar aanhoren, aldus
mgr. Naidoo in Kaapstad.
Hij eiste de „volledige en niet
alleen de retorische" afschaf
fing van de apartheid in Zuid-
-Afrika. Als de regering wer
kelijk vrede wil, moet zij ook
voor vrede zorgen door het
mensonwaardige systeem van
de apartheid af te schaffen en
alle Zuidafrikanen de be
scherming van de mensen
rechten te garanderen, aldus
mgr. Naidoo.
De aartsbisschop van Naidoo
eiste dat de Zuidafrikaanse
regering een onafhankelijke
commissie opdracht geeft het
voortdurend toenemende ge
weld van de zijde van de poli
tie te onderzoeken. Deze com
missie zou ook moeten luiste
ren naar klachten uit de be
volking, aldus mgr. Naidoo.
Uit angst voor repressailles
tegen de kerk en individuele
priesters wilde hij niet ingaan
op concrete gevallen.
Mgr. Naidoo verklaarde ten
slotte dat in de nabije toe
komst geen bezoek van paus
paus Johannes Paulus II aan
Zuid-Afrika te verwachten is.
Zo'n bezoek zou op dit mo
ment uitgelegd kunnen wor
den als steun aan „het ver
schrikkelijke systeem" in
Zuid-Afrika, aldus de aarts
bisschop van Kaapstad.
Bedankt voor Lienden G.D.
Kamphuis te Stolwijk.
Baptistengemeenten
Aangenomen naar Kollu-
merzwaag in bijzondere
dienst als pastoraal mede
werker voor het opvangcen
trum Het Lichtpunt P.
Kingma, kandidaat te Bui
tenpost.
„We ontkomen er niet
aan ons opnieuw uit te
spreken tegen een cen
trum-rechtse coalitie. Dit
mag slechts worden ver
staan als een negatief
coalitie-advies'. Het bete
kent nog geen stemadvies
voor enige grote partij, te
meer omdat geen van die
grote partijen een echt
anti-kernwapenbeleid
denkt te gaan voeren."
Dit schrijft IK V-staf me
dewerker Gied ten Berge
in het IKV-Kemblad.
Het gaat er vooralsnog
om de druk op het PvdA-
-congres te vergroten.
„Maar een negatief coali
tieadvies' staat natuurlijk
niet los van de hoop ook
in het CDA en de VVD
iets los te maken."
De IK V-mede werker beargu
menteert de afwijzing van de
huidige coalitie als volgt: Het
CDA wil het aantal atoomta-
ken versneld en eenzijdig te
ruilen voor plaatsing van
kruisraketten Het IKV voelt
echter niets voor deze „koe
handel". De VVD wil zowel
de kerntaken handhaven als
de kruisraketten plaatsen,
hetgeen nog meer in strijd
met het streven van het IKV
is.
In een zogenaamde verkie
zingsfolder wees het IKV, in
samenwerking met andere
vredesorganisaties, in 1982
CDA en VVD af. Dat gebeur
de op basis van een onderzoek
van de partijprogramma's
voor wat betreft de eventuele
IKV-voorzitter:
„geen
stemadvies"
plaatsing van kruisraketten.
Deze verkiezingsfolder werd
in een begeleidend persbe
richt een „stemadvies" ge
noemd, hetgeen het IKV veel
boze reacties, vooral uit de
kerken, heeft opgeleverd.
In 1981 vroeg het IKV de kie
zers „tegen kernwapens" te
stemmen. Ze moesten nog
eens goed kijken hoe de partij
van hun keuze daarover.
Geen stemadavies
IKV-voorzitter Van Putten
verwijt het Tweede-Kamerlid
Mateman (CDA) dat hij „niet
kan of wil lezen". Mateman
had uit het Kernblad opge
maakt dat het IKV de mensen
adviseert niet op CDA of
VVD te stemmen. Volgens
Van Putten wil het IKV ech
ter absoluut geen stemadvies
geven. Het enige wat het
Kernblad gedaan zou hebben
is het vergelijken van de ver
kiezingsprogramma's van de
drie grote partijen, PvdA,
CDA en VVD.
Op grond daarvan is de redac
teur van het betreffende arti
kel tot de conclusie gekomen
dat er beter niet nogmaals een
CDA-VVD-kabinet kan ko
men. Maar dat betekent niet
dat het IKV zich tegen of
voor een bepaalde partij uit
spreekt, aldus Van Putten
vanochtend op de KRO-radio.
„Ook op het kernwapenstand
punt van de PvdA hebben we
flinke kritiek". Dat Mateman
anders tegen het artikel in het
Kernblad aankijkt, verklaar
de Van Putten uit de onrust
die er naar zijn mening in het
CDA ontstaan is over het
volkspetitionnement. „Ze we
ten er absoluut geen raad
mee".
:ht
yegeii
NOG geen jaar geleden riep PvdA-fractieleider DenF.
de Tweede Kamer uit. dat met het CDA van minister rj®t
niet valt samen te werken. Die banvloek was een rea|gaa'
de uitspraken van Ruding in een interview met heterbli.
Volk. Daarin had de minister onder meer verklaaidvoc
werklozen kansen om aan de slag te komen voorbij11
gaan, omdat zij „liever bij tante Truus blijven wonen"
week echter verklaart de rechterhand van Den Ulr'en
PvdA-kamerlid Wim Meijer in het CDA-weekblad federl
tueel, dat de PvdA best met Ruding in een kabinet wilfoer,
Hoe valt dat te rijmen met de uitlating van Den Uyl*r ni<
lorge
Het is duidelijk, dat toen de PvdA-fractie een jaar a
in de „tante Truus-affaire" zelfs een motie van wan tri.,
indiende tegen Ruding, de socialisten daarmee te kennPJv<
ven hoe zij echt over de minister denken. Het is even hOV
lijk dat nu krampachtig getracht wordt, in het zicht v
verkiezingen en de komende kabinetsformatie, dat
punt te doen vergeten, hoewel de PvdA haar mening g'
hebben gewijzigd.
biscl
Die onwaarachtige houding zal op de eerste plaats z(msJ
doeld om kiezers te paaien. De PvdA is kennelijk tot <L™or
clusie gekomen, dat elke forse uithaal van sociahstischFujt
naar welke kant ook, een nadelig effect zal hebben (hter
voor de PvdA zo comfortabele cijfers van de opiniepeil^en
Het imago van een redelijke, intern noch extern rurslu
partij, doet de PvdA bij die opiniepeilingen kennelij^^
en dat wil men nadrukkkelijk zo houden.
Je pi
De ommezwaai in het standpunt van de PvdA tegrfldeI
minister Ruding vormt ook een aanwijzing, dat die j
beste kans meent te hebben weer in de regering te ifhoo
via toenaderingspogingen tot het CDA. In het zicht va|
kiezingen en kabinetsformatie heeft de PvdA er
geen moeite mee te trachten de zo duidelijk gedemonsti
afkeer jegens Ruding nu zoveel mogelijk weg te moffj
Zonnige perioden
DE BILT Een uitloper van
het hogedrukgebied boven de
Atlantische oceaan bereikt
morgen noord- en midden-
-Frankrijk. Met een druk van
1025 millimbar in ons land
wordt het dan een redelijke
dag. Het blijft droog en er ko
men perioden met zon voor.
hoewel er uit het zeegebied
ook wat wolkenvelden over
drijven. Na eerst weinig wind
neemt de wind gedurende de
dag geleidelijk toe tot overwe
gend matig uit zuidwestelijke
richting.
In de westelijke stroming lo
pen wat storingen mee in de
richting van ons land. Zondag
passeert een dergelijke storing
Er is dan meer bewolking en
het blijft niet overal droog.
Het begin van de week geeft
een voortzetting te zien van
Kruidenomelet,
sperciebonen met
tomaten en
macaroni
horizontale vlaflip
vegetarisch
Voor twee personen hebt u
nodig:
10 g boter, 3 eieren, zout,
peper, 3 lepels water, dille,
peterselie, selderij, lavas;
350 g sperciebonen, zout, ui,
knoflook, 1 lepel olie, 200 g
tomaten, tijm, basilicum,
suiker, ketjap, peterselie;
250 g macaroni, zout, 2 le
pels geraspte kaas, 15 g bo
ter,
2,5 dl yoghurt, paar lepels
abrikozen met sap uit blik
of zelfgekookte, 2,5 dl cho
coladevla.
Fruit de kleingesneden ui in
de boter in de koekepan op
een matig vuur lichtbruin.
Klop de eieren los met zout,
peper, water en de kleinge-
knipte kruiden (tenminste
twee soorten).
Schenk het eimengsel bij de
gefruite ui en schep met een
vork het stollende ei naar
het midden van de pan. Stop
met dat scheppen als er nog
ruim voldoende vloeibaar ei
over is om een ronde omelet
te kunnen vormen. Bak de
omelet steeds op een matig
vuur. de onderkant moet
lichtbruin worden.
Kook de sperciebonen gaar
in weinig water met zout, in
ongeveer 20 minuten. Fruit
de kleingesneden ui en knof
look goudgeel in de olie.
Voeg de ontvelde en kleinge
sneden tomaten, tijm, basili
cum, zout en iets suiker toe
en smoor (is met het deksel
op de pan) het mengsel nog
tien minuten. Voeg de afge
goten bonen toe, maak de
groenten op smaak af met
zout, suiker en ketjap en
strooi er fijngeknipte peter
selie over.
Strooi de gerapste kaas in de
schaal over de gare macaroni
en sprenkel daarover de ge
smolten boter.
Schenk de yoghurt op bord
jes en leg langs de rand de
kleiner gesneden abrikozen
met sap. Schep de chocolade-
vla middenop de yoghurt.
JEANNE
het weer in het weel
zonnige perioden, maar
lijk een enkele bui.
Weersvooruitzichten
Europese landen, geldig vo°hf| 11
en maandag:
Zuid-Scandinaviè: half tot 2
wolkt en enige tijd regen,
marken vooral op zondag. I
temperatuur van 12 gradenf£H
noorse-Kust ioi 17 graden ir u_
marken.
da
Britse-eilanden: half tot zwflinit
wolkt en vooral in het noord# QDS
toe regen In het zuiden bijni
droog Middagtemperatuur in'
land 14 graden, in zuid-Engeljden
streeks 19 graden. pra
Benelux en noord-Duitslant
toe zon en zondag
Middagtemperatuur rond 1
droog. Verspreid voorkomet
banken. Middagtemperatui
veer 20 graden.
Midden- en zuid-Frankri
-Duitsland en Alpenlanden:
zonnige perioden. Middaj
tuur rond 22 graden, aan d«.
26 graden. Nul-gradeikt.
in de Alpen bux
■t fft d
\S.
Spanje en Portugal droog en
Middagtemperatur 25 tot 3) g jf _j
Italië en Joegoslavische kust:
maar in het zuiden kans op
gen- of onweersbui. Middagti
tuur 25 tot 30 graden.
htt
Eindhoven zw.bew.
Den Helder regen
Rotterdam regen
Vlissingen l.bew.
Zd. Limburg zw.bew.
Aberdeen l.bew
Athene onbew.
Barcelona onbew.
Berlijn onbew
Boedapest onbew.
Bordeaux h.bew
Brussel zw bew.
Dublin h.bew
Frankfort onbew
Genève onbew.
Helsinki mist
Innsbruck onbew
Klagenfurt zw.bew.
Kopenhagen onbew
Mu Hiof
23 1! n
lï !?ni
]}.ur
lPms'
i«>hol
ïrd
nen
'joop
pi
iwge
Brieven graag kort
duidelijk geschreven
redactie behoudt
het recht voor inge;
den stukken te bekon
Vrede en Kerk
Het wordt de hoogste tip
men handtekeningen tl
melt om gehuwde prieste Bil
tieve dienst te laten {TOF
Deze priesters zijn straks^!
nodig, vooral wanneer er 1
oorlogsrampen uitbrekeif—
als in 1940-'45; als dan df
ken weer vollopen, zijn||_
weinig priesters om vollE
gaan in de gebeden. Ook__
ten de jongeren begrijpe!
alle wapens dringend nd
kelijk zijn, zoals de oorl|
Afghanistan laat zien. A
geen raketten geplaatst'
den en wij ons in het W
laten beduvelen, dan gaar
veel jongeren tijdens de 0
naar de Oeral. Laten wel
voor waken. Hoe sterty
NAVO, des te minder c
kans.
nder oo<
P. v. Hor-
