TAFEL
m
Onjuiste vertaling
oorzaak beroering
na uitspraak paus
Pelgrims op St. Patrick: koud,
hongerig, maar bereid tot bidden
QoidóaOowumi
ÏÏWË
E
BVD actief in
kerkelijke
stichtiiig
Hervormden en gereformeerden
spreken over „gaven delen"
kerk
en
wereld
weer
ACHTERGROND
CeidócSomo/nt
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1985 PAGINA
Paus waarschuwt tegen veranderingen in liturgie
Paus Johannes Paulus II heeft gewaarschuwd tegen verdere
veranderingen in de roomskatholieke kerkliturgie. Volgens het
Vaticaan meent de paus dat hervormingen door de katholieken
niet gevraagd en niet gewenst zijn.
De waarschuwing was vervat in een brief, die de Vaticaanse
staatssecretaris kardinaal Casaroli namens de paus heeft ge
schreven aan een werkgroep die de kerkelijke liturgie onder
zoekt.
De roomskatholieke liturgie, aldus de brief, heeft geen nieu
wigheid nodig noch zoekt zij voortdurend naar 'adaptaties
welke door het christelijke volk niet gevraagd en niet gewensl
zijn. Zij zijn niet zelden de uiting van een verontrustend sub
jectivisme.
Waar de gelovigen wel behoefte aan hebben is de continuïteil
die mogelijk maakt dat het in hun harten geplante zaad ont
kiemt, wortel schiet, opgroeit, bloeit en vrucht draagt, aldus dt
brief. De gelovigen hebben behoefte aan iets zekers, solide er
duurzaam, dat gebruikt kan worden tegen de instabiliteit var
het kortstondige, niet alleen qua inhoud, maar in een vorm
waarin de inhoud wordt beschermd en bewaard.
Men kan
gemakkelijker een
vijand vergeven dan
een vriend
OVER HUWELIJK EN ECHTSCHEIDING
Een niet-correcte verta
ling vanuit de oorspron
kelijke Franse tekst is er
oorzaak van dat paus Jo
hannes Paulus II zich in
mei bij zijn bezoek aan
Nederland harder heeft
uitgesproken dan be
doeld. Tijdens de viering
op het vliegveld Beek,
waar huwelijk en gezin
centraal stonden, zei de
paus: „Het gezin is het
milieu, waarin men leert
het hoofd te bieden aan
de moeilijkheden van
het leven, te strijden te
gen de menselijke zwak
heid en niet de gemak
kelijkste wegen te kiezen
zoals de weg van de
scheiding".
Deze uitspraak, waarover
nogal wat beroering ont
stond, heeft veel mensen die
gescheiden zijn verdriet ge
daan en is nauwelijks door
iemand als een pastoraal ver
maan ervaren, aldus vicaris-
generaal J. G. M.Zuidgeest in
de vergadering van de Rot
terdamse Diocesane Pastorale
Raad.
Volgens de vicaris luidde de
oorspronkelijke Franse tekst,
die ook in de Osservatore Ro
mano werd gepubliceerd: „La
familie est le lieu oü l'on se
prépare a affronter les diffi-
culté's de la vie, et a ne pas
se résigner aux facilité's oü
aux ruptures, renongant
combattre la misère humai-
ne". De juiste vertaling -
maar dat kon de paus niet
beoordelen vanwege zijn zeer
onvolledige kennis van het
Nederlands- zou dan ook ge
weest zijn: „Het gezin is de
plek waar men zich voorbe
reidt op het trotseren van de
moeilijke kanten van het le
ven, waar men leert zich niet
neer te leggen bij schijnoplos
singen of breuken tussen
mensen in een weigering nog
verder te strijden tegen men
selijke misere". Wie uiteinde
lijk verantwoordelijk is voor
de ongenuanceerde vertaling
is volgens vicaris Zuidgeest
moeilijk te achterhalen. „Het
heeft bovendien ook niet zo
veel zin meer als nu bekend
wordt wat de paus in werke
lijkheid bedoeld heeft te zeg
gen.
ROTTERDAMSE PREDIKANT:
De Binnenlandse Veilig
heidsdienst (BVD) probeert
actief informatie te verzame
len binnen het circuit van de
projecten van de Stichting
voor Kerkelijke en Sociale
Arbeid (KSA) in Rotterdam.
Dat stelt de directeur van
deze stichting, dominee drs.
H. Visser.
In een brief aan de directeur
van de BVD schrijft Visser
dat „deze gang van zaken de
stichting niet vrolijk stemt".
Niettemin kan Visser zich
voorstellen dat de BVD geïn
teresseerd is „in bepaalde ac
tiviteiten en zaken".
Die informatie verschaft Vis
ser daarom maar recht
streeks: de kritische houding
van de stichting ten opzichte
van de Opiumwet impliceert
niet dat de stichting zich ook
bezighoudt met heroïnehan
del; de contacten met mensen
uit het Midden-Oosten hou
den geen betrokkenheid in
bij zaken die te maken heb
ben met terroristen, aldus de
dominee in zijn brief aan de
BVD.
De stichting KSA is actief op
sociaal gebied. Zo exploiteert
zij een eethuisje voor drugs
verslaafden in de Pauluskerk
in de Maasstad en ontfermt
zij zich over tal van vreem
delingen.
De woordvoerder van het
ministerie van binnenlandse
zaken, waaronder de BVD
ressorteert, meldde desge
vraagd dat de brief op het
nog niet was gesig
naleerd. Hij wees er verder
op dat over de activiteiten
van de BVD in principe geen
mededelingen worden ge
daan.
Volgens ds. Visser was een
medewerker van een van de
projecten zonder succes bena
derd door een agent van de
BVD met het verzoek infor
matie over de activiteiten
van de stichting met betrek
king tot hulpverlening aan
drugsverslaafden en vreem
delingen, aan de dienst door
te spelen.
Visser benadrukte desge
vraagd dat de stichting KSA,
waarin de hervormde, doops
gezinde en remonstrantse ge
meenten in Rotterdam parti
ciperen, niets heeft te verber
gen. De BVD kan altijd ko
men voor een gesprek.
„Het bezwaar van uw manier
van informatie inwinnen
lijkt ons, dat u een bepaalde
vorm van hypocritie stimu
leert binnen de organisatie,
wat om voor de hand liggen
de redenen niet wenselijk is",
zo eindigt Vissers brief.
Nederlandse
bisschoppen
steunen stille
tocht
De Nederlandse bisschopen
steunen de stille tocht die on
der auspiciën van de Raad
van Kerken zondag in enkele
grote steden wordt gehouden
naar aanleiding van o.a. de
arrestatie van ds. Allen Boe
sak en andere kerkelijke lei
ders.
Zij spreken de hoop uit dat in
het weekeinde van 7/8 sep
tember in alle parochies ge
beden zal worden voor allen
die lijden onder het geweld
dat reeds al te lang in Zuid-
-Afrika heerst. De bisschop
pen wijzen ook op het bezoek
dat paus Johannes Paulus II
kortgeleden aan Afrika heeft
gebracht, waarbij hij op niet
mis te verstane wijze de
apartheidspolitiek heeft ver
oordeeld.
Handwerk in de derde wereld: bron van inkomsten
Goed Werk"" helpt Derde Wereld aan werk
99
In Amerongen heeft de nieu
we stichting „Goed Werk"
zich gepresenteerd als een
christelijke organisatie, die
met de hand gemaakte pro-
dukten uit de Derde Wereld
importeert en zonder win
stoogmerk via rond honderd
door vrijwilligers geëxploi
teerde verkooppunten in Ne
derland distribueert. Zij zet
daarmee het werk voort van
de stichting Tear Craft, een
onderdeel van het evangeli
sche hulpfonds Tear Fund,
dat wegens interne reorgani
satie de verkoopactiviteiten
heeft beëindigd.
„Goed Werk" richt zich in de
eerste plaats op een christe
lijk publiek. Naast het bieden
van praktische hulp aan de
Derde Wereld gaat zij ook de
bewustwording bevorderen
van de structurele aspecten
van de arm-rijk-problema-
tiek. De onrechtvaardige eco
nomische verhoudingen in de
wereld staan daarbij in het
middelpunt, aldus de stich
ting. Door met de hand ge
maakte artikelen te verko
pen worden mensen in de
Derde Wereld aan werk ge
holpen, is de praktische filo
sofie achter dit alles.
„Gaven delen - wereld- *»n in de gemeente", waarin
wijd" is het nieuwe the-
MSMTflY *-3*5 t °?,e
Voedselvoorziening is een belangrijk element in „ga
ven delen - wereldwijd". Illustratie uit de projektmap
wikkelingssan,
king voor de
twee jaar. De b/\
organen van
landse Hervorn^^ Kerk
en van de Gereformeer
de Kerken in Nederland
hebben een werkmap sa
mengesteld, bestaande
uit drie losse katernen,
die een benadering van
het thema vanuit ver
schillend gezichtspunt
mogelijk maakt. De
plaatselijke gemeenten
kunnen hiermee aan de
slag.
In het eerste katern, „Geven
en nemen", wordt de rol van
het geld in zending, wereld-
diakonaat en ontwikkelings
samenwerking behandeld.
Het katern „Leven is delen"
gaat in op de ontmoeting van
mensen met een andere gods
dienst of cultuur, zowel in
Nederland als in de Derde
Wereld. Het derde katern,
„Ervaringen", geeft een sa
menvatting van praktijk
voorbeelden van oecume
nisch delen in de wereldkerk
vroeger en nu, met speciale
aandacht voor bijbelse over
wegingen.
In oktober zal een vierde ka
tern het licht zien, „Activitei-
,W34 u.
De katernen zijn in de eerste
plaats bedoeld voor bespre
king en bestudering in zen
dingscommissies, diaconieën
en werkgroepen, waarbij vier
maanden tot een half jaar de
juiste studieperiode lijkt. Pas
daarna is het de bedoeling
het thema in de gemeente
zelf in bespreking
gen.
bren-
beroepingen
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen: te Herveld en
Slijk-Ewijk, H. P.Swets te
Vroomshoop die bedankte
voor 's Gravenpolder en
Baarland en Hoedekensker-
ke; te Veenendaal (deelge
meente Sola Fide)
T. H. G. Hulst te Waddinx-
veen, te Voorst, toezegging,
G.J.V.Solinger te Goënga c.a.
Aangenomen naar Hasselt, A.
Schaap te Arnemuiden.
Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Borger,
H. Peper te Amsterdam-
West. Bedankt voor Bols-
ward en voor Ommen, P.Ra-
vensbergen te Wijnjewoude.
Het wordt wel de zwaarste
pelgrimstocht van het Westen
genoemd, maar toch arriveren
er elk jaar ongeveer dertig
duizend pelgrims op een
eiland in het Ierse Lough
Derg, dat verborgen ligt in de
heuvels van Donegal, om daar
verstoken van alle comfort
drie dagen door te brengen in
gebed. Volgens een priester
van het eiland is het regime
van boetedoening waaraan de
pelgrims zich gedurende drie
dagen moeten onderwerpen
zo streng, dat andere bede
vaartstochten hierbij als ware
het „picknicktochtjes" in het
niet vallen.
kend door brengen en krijgen
slechts één maaltijd per dag,
bestaande uit droog brood en
zwarte, bittere thee. Boven
dien moet de hele pelgrimage
blootvoets worden volbracht.
Af en toe krijgen de boetelin
gen een extra traktatie een
kop „St. Patrick-soep". De
meeste nieuwkomers reage
ren wat beteuterd 1
merken dat de soep bestaat
uit heet water met een beetje
peper en zout...
Toch is het St. Patrick eiland
een bijzonder geliefd bede
vaartsoord en de 28040 pel-
grimgangers die het eiland
bezochten in de periode (van
1 juni tot 15 augustus) dat het
voor publiek toegankelijk
was, zijn heus niet allemaal
religieuze fanatiekelingen. Er
komen veel jongeren onder
de 25 en sommigen van hen
worden gedreven door wat
meer wereldse motieven: ze
bidden voor goede cijfers tij
dens hun examens. Ook poli
tici,- Engelse edelen en be
roemdheden die absoluut
geen ruchtbaarheid aan hun
boetedoening willen geven,
komen naar St. Patrick.
Het eiland ligt in het midden
van een groot meer, Lough
Derg, vlak aan de grens met
Noord Ierland. Op een bordje
aan de kade staat te lezen dat
St. Patrick toegankelijk is
voor iedereen boven de veer
tien, die lichamelijk goed ge
zond is en bereid is aan alle
religieuze oefeningen mee te
doen.
Geloofsbevestiging
Een klein bootje brengt de be
zoeker naar de grijze stenen
gebouwen op het eiland. Daar
beginnen de pelgrims bloots
voets aan hun gebeden, ter
wijl ze lopen, staan of knielen
rond de twee kruizen en de
zes circels van stenen. Erva
ren pelgrims raden aan tegen
de optrekkende kou een mail
lot aan te trekken waar de
voeten van afgeknipt zijn.
Volgens de kloosteroverste
van St. Patrick, monseigneur
Gerard McSorley, komen de
meeste mensen naar Lough
Derg uit een behoefte iets in
drukwekkends te doen om
hun geloof te bevestigen. Er is
alle tijd om jezelf aan een
grondig innerlijk onderzoek
te onderwerpen en de mees
ten keren weer terug met het
gevoel dichter bij de Kerk ge
komen te zijn.
De meeste pelgrims komen
uit Noord-Ierland en de Ierse
Republiek, maar ook katho
lieken uit Engeland en van
het vasteland bezoeken het
eiland. Ondanks het geloofs-
verschil arriveert er jaarlijks
ook een handjevol protestan-
De drie dagen stellen zulke
hoge eisen aan de lichamelij
ke conditie van de pelgrim,
dat het mensen met een
zwakke gezondheid afraden
wordt naar het eiland te ko
men. Monseigneur McSorley
verhaalt van een bejaarde
man, die het eiland dit jaar
huilend verlaten heeft: hij
was 83 en dacht niet dat hij
volgend jaar nog in staat zou
zijn de pelgrimstocht te ma
ken. De man kwam al 43 jaar
iedere zomer naar het eiland.
Volgens de overlevering heeft
St. Patrick hier vastend en
biddend veertig dagen in een
grot doorgebracht. In de Mid
deleeuwen verspreidde de
faam van het eiland zich door
heel Europa. Op een wereld
kaart uit 1492 was het eiland
zeits de enige piaats in Ier
land die met name genoemd
werd. In de zeventiende eeuw
werd het bedevaartsoord twee
keer afgebroken, maar on
danks gevaar voor eigen lé
ven bleven de pelgrims ko
men, tot aan de grote hon
gersnood van 1846. In 1909
kwam de pelgrimstocht weer
opnieuw in de belangstelling
en nu is het zelfs zover dat er
een plan voor het bouwen
van extra slaapzalen en uit
breiding van het eiland op ta
fel ligt, waarmee een paar
miljoen gulden gemoeid zijn.
„Er hoeft geen twijfel over te
bestaan: St. Patrick is uniek
in de bedevaartswereld", al
dus monseigneur McSorley.
„St. Patricks onderscheidt
zich door het aspect van boe
tedoening. Het eten is uiterst
sober, slapen doe je bijna niet
en alle vormen van comfort
ontbreken. Dat helpt bij het
concentreren van de geest en
maakt de pelgrimstocht tot
een spirituele ervaring".
PAUL JOHNSON
Copyright The Guardian
pe
oo
Twijfels verdwenen
•■EN H
Bn Inf
erkpri
pies (6
cchnis
rhliekt
Bag ui
TON Frinking, woordvoerder van het CDA in de Tweern ^dt
Kamer op het gebied van veiligheid en jarenlang pleitbezopies,
ger van eenzijdige stappen om de bewapeningsspiraal ëeft zi
doorbreken, is door de bocht. Hij acht het zeker dat de regp
ring op 1 november, ingevolge het 1-junibesluit, beslist t^gen
plaatsing van 48 kruisraketten en niet één minder. Eeere ta
meerderheid in de Tweede Kamer zal daarmee akkooreiman
gaan. zo verklaarde hij gisteren in een interview in onaj de
krant. Triend
BlJ Frinking zijn de twijfels verdwenen en is vrede met ee
dergelijke beslissing ervoor in de plaats gekomen. Een uir M
spraak die de onzekerheid over de afloop van het toch sn< M
naderende kamerdebat over de kruisraketten zal vermind^Fj
ren. Fractievoorzitter De Vries, die zich nog voortdurend i
nevelen hult als hem gevraagd wordt naar het fractiestanc
punt in deze zaak, kan vrijer ademhalen.
FRINKING laat zich leiden door de overweging dat de Rus^^/"'
sen zich niets gelegen hebben laten liggen aan de Nederland
se opzet en zijn doorgegaan met de plaatsing van SS-20-ra
ketten. Daarbij is het voor Nederland niet van belang of z
op China dan wel op Europa zijn gericht, want deze wapenar y
zijn betrekkelijk snel verplaatsbaar. Het resultaat van de tel^y
ling is onverbiddelijk en het gevolg daarvan voor de Neder
landse besluitvorming eveneens. Nederland deelt na 1 no
vember mee in dit deel van de NAVO-lasten en hoopt daar
na en daardoor alsnog op succes van de ontwapeningsbesprejrp^j
kingen. igd
VOOR degenen die het afgelopen weekeinde begonnen zijlen 1
met de inzameling van handtekeningen voor het volkspetenmi
tionnement, moet de uitspraak van Frinking zacht gezegt.und
een teleurstelling zijn. De enige kans dat zo'n verzoek uiorge
het volk in de Kamer echt invloed heeft, ligt bij enkele notaan.
twijfelende CDA-leden. Frinking wil zich daar niet langoren
toe rekenen. De organisatoren van het volkspetitionnemenort
zullen zich er wellicht niet door laten ontmoedigen bij huioor
pogingen de publieke opinie te mobiliseren. Premier Lubberan
heeft laten weten het petitionnement in ontvangst te willemisr.
nemen en te laten meespelen in de besluitvorming. De eigenen
verantwoordelijkheden van regering en parlement zullen eiog
echter niet door worden verminderd. En de overtuiging vatlaat:
Frinking dat de besluiten in feite al vastliggen, ligt ons iantsL
ziens dicht bij de werkelijkheid. ilom
Gehakt met kaas,
spitskoolsalade en
gebakken
aardappelen
pruimendessert
De ben odigh eden voor
twee zijn: sneetje brood,
150 g gehakt, losgeklopt ei
(of eiwit van zondag?),
zout, peper, nootmuskaat, 2
flinke dobbelstenen kaas,
15 g margarine;
500 g spitskool, zout, sjalot
of bieslook, 1 lepel azijn, 1
lepel olie, peper, 1 tomaat;
V* tot 1 kg in de schil ge
kookte en afgekoelde aard
appelen, olie, 15 g margari
ne, zout, peterselie;
4 lange vingers, paar lepels
likeur met vruchtensmaak
of limonadesiroop, 4 rijpe
pruimen, 2 dl yoghurt, bas
terdsuiker naar smaak.
het sneetje en maak dat fiji*nle
Meng brood, gehakt, ei, zouan d
peper en nootmuskaat eie 21
kneed de massa flink doo
Vorm het gehakt om de dol
belstenen kaas tot glado
ballen en leg die een uurtj-
in de koelkast. Bak de gM
haktballen in twintig mini»
ten bruin en gaar met
deksel schuin op de pan.
Gebruik morgen de helft
de spitskool en bewaar
rest tot overmorgen
gemengd Indisch
Snijd de kool voor de sala
in supersmalle reepjes e
kneed die met zout tot c
groente nattig wordt. Laat a
salade een half uur staan e
maak haar dan af met aziji
olie, peper en fijngesneden
sjalot of bieslook. Gamee
met plakjes tomaat.
Snijd de gepelde aardappelen
in stevige plakken en ba.
die in hete olie met margar.
ne bruin. Strooi zout en fijtj
geknipte peterselie in d
schaal over de aardappelen.
Besprenkel de gebroken bii
cuits met likeur of limonade
siroop en leg er de in stukje
gesneden pruimen op. Bren
de yoghurt op smaak me
basterdsuiker en leg he
mengsel op de pruimen. Gai
neer met een paar mooi
stukjes pruim. rv
JEANN\J
Koel, enkele
buien
DE BILT Het onbestendige
en koele weer houdt aan. Een
van de oceaan afkomstige de
pressie is vandaag via Enge
land naar de Noordzee getrok
ken, en koerst nu verder rich
ting Scandinavië. Het front dat
bij dit lagedrukgebied hoort is
ons land vandaag gepasseerd.
In de lucht achter dit front
ontwikkelen zich vannacht en
morgen enkele buien. De mi
nimumtemperatuur ligt rond
de 12 graden.
Morgenmiddag wordt het on
geveer 17 graden. De buiig
heid neemt in de loop van de
dag geleidelijk af. De wind
draait vannacht naar het
noordwesten. Hij neemt toe tot
vrij krachtig, aan de kust en
op het IJsselmeer is hij van
tijd tot tijd hard. In het Wad
dengebied kan zelfs af en toe
een stormachtige wind komen
te staan. Ook na morgen blijft
het koel, en valt er van tijd tot
tijd een bui;
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor donderdag en vrijdag:
Zuid-Scandinavië: half tot zwaar be
wolkt en enkele buien. Middagtern-
peratuur van 11 graden langs de
Britse eilanden en Ierland: verander
lijke bewolking en vooral in Schot
land regenbuien, vrijdag ook in Ier
land. Middagtemperatuur van 12 gra-
Benelux en Duitsland: donderdag
half tot zwaar bewolkt en enkele bui
en, vrijdag meer opklaringen. Mid
dagtemperatuur tussen 15 en 20 gra
den maar vrijdag in noord-Duitsland
Frankrijk: donderdag nog een enkel^ve
bui, vrijdag droog en perioden mek-rv
zon. Middagtemperatuur in noord-'*5"
-Frankrijk omstreeks 17 graden, irjwa
midden- en zuid-Frankrijk tussen 2G- f
en 28 graden »lsl
•ten
Spanje en Portugal: drt
Middagtemperatuur van 23 graden i"ricl
het noordwesten tot 33 in de Algarvdp
en op de Spaanse hoogvlakte. ^gli
Italië en Joegoslavische kust: zonnig
en vrijwel overal droog. Middagtem-S
peratuur van 24 graden in het
den tot 30 in het zuiden.
Alpengebied: perioden met zon.
aan de noordzijde ook af en to
bui. Middagtemperatuur tussen
24 graden.
Weer
temp temp «lag
'rVet
Dp
Max Mla Neervee
