„Politieke
schandalen
interesseren
ons niet
finale
Chinese
karpers
4
Greenpeace
nu meer dan
ooit geliefde
underdog
FRANSE REL LEIDT AANDACHT
AF VAN HOOFDZAKEN
ZATERDAG 24 AUGUS'
AMSTERDAM „We zijn
weer helemaal terug in de rol
van underdog. Het is wrang
om te constateren dat door
«11e publiciteit rond de aan
slag op ons schip de aandacht
is afgeleid van de hoofdzaak:
de atoomproeven. Maar het
meest tragisch is het dat de
aandacht is afgeleid van de
moord op een van onze vrien
den. Daar wordt bijna niet
meer over gesproken. We zijn
helemaal niet geïnteresseerd
in politieke schandalen. We
willen weten wie dit op z'n
geweten heeft Omdat het
gaat om een moordaanslag".
Hans Guyt, ooit oprichter van
Greenpeace Nederland, kan nog
dromen wat zich in Nieuw-Zeeland
afspeelde. „Er is een dode gevallen,
het meest verschrikkelijke wat ons
kon overkomen. Maar er hadden
veel meer doden kunnen vallen.
Die bomaanslag was niet alleen ge
richt tegen het schip maar ook te
gen alle mensen die zich aan boord
bevonden. Ook tegen mezelf. De
twee bommen waren bijzonder
zwaar en ontploften bovendien nog
midden in de nacht. Dat zegt ge
noeg".
De tragedie heeft een stroom van
adhesiebetuigingen op gang ge
bracht, waarvan het eind nog niet
in zicht is. Duizenden Nederlanders
hebben via een briefje of een stor
ting hun waardering getoond voor
het werk van de organisatie. Mede
werkers van het secretariaat van
Greenpeace spreken van een haus
se in de toename van het aantal do
nateurs. Elke maand komen er
drieduizend nieuwe aanhangers bij,
het zijn er nu al meer dan zeventig
duizend. Volgens het secretariaat is
er ook een behoorlijke toename in
het aantal eenmalige giften, zodat
het binnengehaalde bedrag van de
laatste maanden op drie a vier ton
is gekomen. Druppels op de gloei
ende plaat van de anderhalf mil
joen Greenpeace-guldens die in de
haven van Auckland verdwenen.
Het schip was met het oog op de
ouderdom ervan (bouwjaar 1956)
niet meer verzekerd.
Getroffen
Intussen is de getroffen Warrior
gelicht, maar aan deze kant van de
aardbol zijn de gemoederen nog al
tijd erg verhit Dat hoge instanties
in Frankrijk bij de moord betrok
ken zijn lijkt zeker. In de Franse
pers volgde de laatste weken de
ene wilde onthulling de andere op.
Hans Guyt twijfelt allang niet
meer. Er is een moord gepleegd, de
opdracht daarvoor is op hoog ni
veau in Frankrijk gegeven, het on
derzoek naar de F ranse betrokken
heid begint veel te laat, kortom: de
zaak stinkt en mag zeker niet in de
doofpot worden gestopt, vindt
Guyt.
Volgens de hardnekkigste geruch
ten is de voorbereiding al aan het
begin van dit jaar begonnen. Ene
Raymond Velche zou in april al
een jacht hebben gecharterd in
Noumea in Nieuw-Caledonië. Later
keerde hij er terug met twee hand
langers, Berthelot en Audrun.
Daarop voegde de arts Merninguet
zich bij het drietal. Met het jacht
brachten ze de explosieven en an
dere benodigdheden in een klein
haventje in Nieuw-Zeeland aan
land om zelf zo snel mogelijk te
verdwijnen. Daar begon de rol van
AMSTERDAM In het
kantoor van Greenpeace aan
het Damrak in Amsterdam
hangen tientallen tekeningen
en posters die de postbode de
laatste weken heeft
binnengebracht. De
Nederlandse jeugd heeft in de
schoolvakantie niet
stilgezeten. In onvast
kinderhandschrift schreven ze
dat ze het gemeen vinden „dat
boeven het schip hebben laten
zinken". Ouderen hielden het,
als korte aanmoediging op een
girootje, veelal bij een „Ga zo
door!". Heel veel tientjes,
vijfentwintigjes, honderdjes en
wat minder duizendjes
kwamen zo de laatste weken
binnen.
En toch: bij de Nederlandse
afdeling van Greenpeace is het
leed nog steeds niet geleden.
Het is alweer anderhalve
maand geleden dat het
vlaggeschip van de organisatie,
de Rainbow Warrior, in de
haven van Auckland in
Nieuw-Zeeland werd getroffen
door een bomaanslag en zonk.
Daarbij kwam de Nederlandse
fotograaf Fernando Pereira om
het leven.
Hoe staat de populaire
milieuorganisatie ervoor, na
anderhalve maand van
speculaties over betrokkenheid
van Franse geheime diensten
bij de bomaanslag? Volgens de
twee belangrijkste krachten
van Greenpeace Nederland,
campagneleider Hans Guyt en
voorzitter Ron van Huizen, is
Greenpeace „sterker dan ooit".
Een reclamebureau heeft
becijferd dat de politieke
voorkeur van de Greenpeace-
aanhangers voor bijna de helft
bij PvdA of VVD en in wat
mindere mate bij het CDA ligt.
Brede steun dus, die na de
tragische gebeurtenis met het
actieschip alleen maar breder
lijkt te zijn geworden.
„Piraten van de twintigste
eeuw", „ridders van het ruime
sop", „geweldloze strijders
voor het milieu", geef ze de
naam die je wilt. Het aantal
van ongeveer een miljoen
leden/donateurs in vijftien
landen geeft aan dat het hier
niet gaat om een stelletje
goedwillende amateurs, maar
om een professionele
multinationale organisatie van
echt niet kinderachtige
milieubeschermers.
Ook het bedrijfsleven steunt de
organisatie. Her en der worden
onder licentie t-shirts, stickers
en andere produkten op de
markt gebracht met het
Greenpeace-beeldmerk.
Onderhoud en reparatie van de
Greenpeace-schepen wordt
door sommige bedrijven gratis
of voor een habbekrats gedaan.
Drukkers maken af en toe
kosteloos posters en ander
promotiemateriaal. Een groot
Amsterdams reclamebureau
helpt met de publiciteit.
Gebruik makend van de
toegenomen publiciteit voor
Greenpeace wil de Nederlandse
.K
afdeling dit jaar een gr
slaan en met een
publiciteitsactie zoveel1
mogelijk geld bileenhai
Nederlandse Onderwijs
Televisie en Veronica zk
organisatie tussen 12
september en 26 oktobdS
publiciteit bezorgen. Di i
waaronder ook een
„rocknight" zullen vollr
goede komen aan de k»V<
de milieuorganisatie. Ifëi
opbrengst moet in de l
miljoenen gaan lopen, f
onder meer de nieuwstflR
expeditie, die naar Ant
voert, een succes kan
-ad
De actievoerders van Greenpeace, hier bezig met het hinderen van dumping van radio-actief afval, kunnen en
willen zich niet wapenen tegen nieuwe aanslagen. „We maken nooit geheimen van onze intenties".
een Franssprekend echtpaar, in be
zit van valse Zwitserse paspoorten.
De twee worden nu verdacht van
een aandeel in de zaak. De belang
rijke man Velche is volgens de
Franse kranten gewoon in Nou
mea; Berthelot en Audrun zouden
zich bevinden in het presidentieel
paleis in Conakry, hoofdstad van
de voormalige Franse kolonie Gui
nee in West-Afrika.
De spanningen die het gebeuren in
Frankrijk hebben opgeroepen laten
Guyt eigenlijk koud. „Ik ben niet
geïnteresseerd in bommen onder
de stoel van Mitterand of van diens
kabinet. Het enige dat echt mijn
aandacht heeft zijn de bommen in
de Stille Oceaan en in alle andere
oceanen ter wereld. Dat was het
doel van de campagne en dat blijft
het ook", zegt Guyt. Greenpeace-
voorzitter Ron van Huizen: „Deze
organisatie zal zich niet bemoeien
met politiek. Daarom hebben we
ons de afgelopen anderhalve
maand nooit gewaagd op het pad
van speculaties. Het einde van
Greenpeace is nabij als de organisa
tie zich eenmaal laat verleiden tot
een politieke discussie. De wervel
wind in Frankrijk is levensgevaar
lijk voor ons. Daar moeten we kos
te wat het kost buiten blijven. Nie
mand kan ons verwijten dat we de
politieke rel hebben veroorzaakt.
Dat ons schip is gebombardeerd,
daar konden we niets aan doen.
Dat onze vriend is omgebracht,
daar hebben we evenmin iets aan
kunnen doen. We hebben niet ge-
vraagd om die aanslag", aldus Van
Huizen.
Afvallozingen
Greenpeace is al sinds begin mei
voortdurend in het nieuws, sinds
het actieschip Sirius afvallozingen
voor de Belgische kust probeerde te
verhinderen. De inbeslagneming
van de Sirius en de spectaculaire
ontsnapping uit de haven van Ant
werpen leverden een groot aantal
sympathiebetuigingen op. Nu de
balans kortgeleden tussentijds is
opgemaakt, bleek dat die tendens
zien versterkt heeft doorgezet. Het
is een wat harde conclusie, maar
het ziet er naar uit dat de dramati
sche aanslag meer de aandacht,
heeft gevestigd op de Greenpeace-
zaak dan de organisatie met de ge
plande vreedzame acties in de Stil
le Oceaan had kunnen bewerkstel
ligen. En dat kan van groot belang
zijn in J985, een jaar dat door actie
voerder Guyt wordt omschreven
als „cruciaal" in het gevecht tegen
de kernproeven. Komende dinsdag
begint namelijk in Genève de zoge
heten Toetsingsconferentie Non-
Proliferatie, waar ook de kernproe
ven ter sprake komen. Zou alle pu
bliciteit over de aanslag op het
Greenpeace-schip van invloed kun
nen zijn op deze bijeenkomst?
„Zonder meer", zegt Guyt beslist.
„Zeker op het stemgedrag van de
landen in de Pacific die zich al ja
ren verzetten tegen de Franse
atoomproeven in dat gebied. Veel
landen staan na de gebeurtenissen
in Auckland helemaal op de ach
terste benen. Ze nemen het landen
als Frankrijk kwalijk dat er niets
gedaan wordt tegen de kernwapen
wedloop. Laat de kernwapenlan-
den nu toch eindelijk eens wat on
dernemen tegen de wedloop, zeg
gen ze. En inderdaad, het stoppen
met kernproeven zou een gebaar in
de goede richting van nuttige on
derhandelingen zijn. Al was het al
leen maar om de gevolgen voor het
milieu. We hebben niet voor niets
onlangs driehonderd bewoners van
een van de Marshalleilanden geë
vacueerd. Dat was nodig omdat
door het kernwapenprogramma
Hans Guyt, campagneleider van
Greenpeace: „Ik ben niet geïnteres
seerd in bommen onder de stoel
van Mitterand of van diens kabi
net".
van de Amerikanen dé gezond
heidstoestand op het eiland ver
schrikkelijk achteruit was gegaan",
aldus Guyt.
Werkeloos
De medewerkers van Greenpeace
zijn er de mensen niet naar om
werkeloos toe te zien wat er in
Frankrijk en in de Pacific gebeurt.
De acties gaan gewoon door. Vorig
weekeinde vertrok het nieuwste
schip, de Greenpeace, uit de haven
van Amsterdam naar de Pacific om
daar de taak van de Rainbow War-
e r
r over te nemen en t^en
i tegen de kernproeve^eb
keer op keer worden ^ng(
Volgens Greenpeace^ c
Van Huizen kunnen de uan
ders zich niet wapenen t«,at v
we aanslagen. „We ma^s e
een geheim van onze intj mc
dereen heeft in de krante ke
lezen dat de RainboWjWaar
Mururoa zou gaan. T)ie[ bei
willen we het liefst beho
is voor het eerst dat ditoeci,
breekt in de vorm vanf En
slag", zegt Van Huizen. an c
De gebeurtenissen in dal
hebben de voormalige ,.kfen
in rubberbootjes" wel aanjeb
ken gezet „Greenpeace )n
nelijk heel machtige tegeij vc
die er niet voor terugdeinnscf
sen te vermoorden. En aren
zorgvuldig plannen voa;s f
Dat is „heavy" Onze aj
ben waarschijnlijk grotearije
heid opgeroepen bij diveifcomi
ties. Men ziet ons als e^g j
ging", aldus Guyt. itelo
„Voorheen hadden we uit z
maken met onschuldige igest
len zoals inbeslagname ft rr
procedures", zegt Van HiVrag
hoorde bij het spel. Dat Ifoger
wachten. En ook wel een^naa
ve reacties, zeker als je da
pagne tegen de zeehonjrote
besluit om naar Newfoun» Sc
hol van de leeuw te gafgd.
daar gaat staan met je Sbelai
krijg je agressieve reactief i0j
lijk. Intimidatie ja, maaien
slagen, nee, dat is geheelms
Hoort niet bij het spel", udei
ARJEN VAN ie h
ichte
Onlangs ving ik een knappe
graskarper. Iets meer dan an
derhalve kilo ik belief dat
fraai te noemen. Je weet niet
wat je ziet en beleeft! Vooral
niet wanneer je vrij licht aan
het vissen bent op brasem.
Nog een geluk dat ik niet met de
vaste stok opereerde, want dan
stond ik binnen de kortste keren
met de rafels in mijn handen. Ik
viste met een werphengel, daarop
16/00 en de slip van de molen
stond goed afgesteld. Aas: een
knoert van een broodvlok. Zo groot
als een gulden. Want behalve bra
sem had ik ook nogal wat niet te
grote bliek op mijn voerplek gekre
gen en ik maak mezelf wijs dat je
die ietwat van je haak weghoudt
(en dus de brasem meer kansen
geeft) als je het aas vergroot. Mis
schien is 't kolder, maar als je er
gens in gelooft wil dat wel helpen.
Zoals gezegd: ik wist niet wat ik
zag en beleefde. De pen schoot om
laag als een speer. De draad gierde
meteen door de lip. „Karper",
dacht ik. Of nee: deze vis stootte
eerder als een snoekbaars. Na een
minuut of wat kwam hij langszij en
jawel: toch een fraaie graskarper.
Onder water onthaakt, even gewo
gen bedankt voor de sport.
Thuis realiseerde ik me dat het in
tussen bijna twintig jaar geleden is
dat de Organisatie ter Verbetering
van de Binnenvisserij begon te ex
perimenteren met het kweken van
Chinese graskarpers. En waarom?
Omdat graskarpers fenomenale
eters van waterplanten zijn. Vroe
ger werden poldersloten en -vaar
ten elk jaar met het handje „ge--
schoond"; wie boven de vijftig is,,
herinnert zich dat beeld wel van»
lieden die met zeisachtige werktui-.
gen in het water stonden te roeren»
en massa's waterplanten op de kantt
gooiden. Toen arbeid schaars en»
duur werd kwamen de „maaibo-
ten"; maar ook die moesten nogj
worden bemand. Daarna is wat
geëxperimenteerd (achteraf mag je»
zeggen: veel te veel geëxperimen--
teerd) met chemische middelen die»
waterplanten verdelgden maar
vaak bleek het middel erger dan de»
kwaal: met de waterplanten legden»
vissen en amfibieën het loodje.
Maarde watergangen moeten
schoon blijven! Niet terwille van de
hengelaars natuurlijk, maar vooral
vanwege onze waterhuishouding.
Want ons polderland zou er maar
gek gaan uitzien als de vaarten en
sloten waardoor het wordt doorsne
den niet geregeld werden schoon-
gehouden. De OVB kwam uit op
graskarpers afkomstig uit Oost-
China. Na jaren experimenteren
werden in 1977 de eerste graskar
pers uitgezet.
Niet zo maar! Die uitzetting is aan
straffe regelen gebonden. Het mi
nisterie van Landbouw en Visserij
moet er van geval tot geval toe
stemming voor geven en het uitzet
ten mag alleen gebeuren in wate
ren die kunnen worden afgesloten,
al was het maar met een gazen
wand. Men wil uiteraard voorko
men dat de graskarpers een plaag
worden. Nu is dat gevaar niet zo
groot, omdat ze zich in onze wate
ren niet voortplanten, maar gezien
de indrukwekkende vraatzucht
van de graskarpers moet de ont
....want dan sta Je binnen de kortste keren met de rafels in je handen....
wikkeling wel in de gaten worden
gehouden.
Indrukwekkende vraatzucht, in
derdaad. Er zijn sloten en weterin
gen die volledig dichtgegroeid wa
ren en waarvan de graskarper in
twee jaar weer heldere tochten
maakte. Er moeten dus ook niet te
veel van die -vissen in. want in dat
geval gaan ze ook de rietkragen en
andere oeverbegroeiing te lijf. Hier
dient een evenwicht te worden ge
vonden en bewaard. Eenvoudig is
dat niet, maar tot nu toe mag men
zeggen dat de ontwikkeling goed in
de hand wordt gehouden en dat de
graskarpers een aanwinst zijn.
Zeker ook voor de sportvissers.
Magnifieke, sterke vissen zijn het.
Overigens mag men een gevangen
graskarper niet meenemen, niet
vervoeren. Direct na de vangst
moet de vis in hetzelfde water wor
den teruggezet. Jawel, in hetzelfde
water. Men wil niet het risico lopen
dat de graskarper in water terecht
komt waarvan niet tevoren is vast-
rle
gesteld dat hun aanwezig j^rc
zin heeft. !0mn
Er zijn zo langzamerhaif
wat hengelsportverenigig n
graskarper in hun watert^id
uitgezet. En ik heb er n%t v
ders dan tevreden tot er ove
verhalen over gehoord.
ik weet zwemmen er
200.000 in onze wateren££3
afkomstig van de kwekfl^H
de CVB. Het is namelijkeds 1
graskarpers van andere mde:
te betrekken om verspre Zej
visziekten te voorkomeaaan
Hoe graskarper „gericht^eize
sen? ten,
Ik weet niet of velen dachtei
denk dat het vangen varr me
karper in al die vereni|rcjs
ren een toevalstreffer ibnale
ook echt niet welk aas d^ez01
per het beste aanstaat. Z<t dar
nu dus dat ze een broodrdel
ken. En het is duidelijs da
vangst die ik beschreef 5 dal
dem geschiedde, want ide c
mers op de brasem? Mfe. j
ander polderwater wor<£ok r
per gevangen aan een Imaai
den. En dan wordt er. Zo
„wandelend" gevist. DatVve e
dat er om de paar meteiharte
geworpen, nota bene nietm. I
40 cm diep, terwijl er fende:
dik een meter water stajng
visser na een halve mopt e
geen bewijsje, dan stapynarr
een paar metertjes verdi pjej
erbij gestaan en verzekeren d
methode effectief is. Ma^an c
daar wel met 35/00 n^ zei;
daar vind ik eerlijk g ziin
veel aardigheid aan. en
A C. VAN f Kei:
ekreg