vergrijzing maakt beheersing
Ut-kosten ABP noodzakelijk
PTT bezorgt 5,4 miljoen
kaarten tegen raketten
miers moeten
ig langer op
iiiphol blijven
DE
KEER
Kolonialisme
in Indië
dreef op
opiumhandel
£cidóe@ou/uKil
EKEN OP
-JPERTJE
MSKANT
mot.
Opvanghuis incest
mag uitbreiden
alKGEVERS VERWELKOMEN PLANNEN RIETKERK
Westenberg erkent fout bij doorrekenen
Genland
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 198S PAGINA 3
de 'AG Het boeken van zo-
erh£ last-minute reizen houdt
leer) d,e verhuld worden door
rijs- Dat schrijft de Consu-
\nd, die heeft ontdekt dat
tfjke reizen vooral de infor-
Jruifr hotels en appartementen
>rdanimaal is. De accommoda-
<enc bovendien meestal niet of-
v .registreerd, waardoor er in
vu fc klachten weinig verhaal
is. De Consumentenbond
trom aan zoveel mogelijk
)orzf over de accommodatie
vit te laten zetten.
Van Thijn toch niet
naar Zuid-Afrika
AMSTERDAM Burgemees
ter Van Thijn van Amsterdam
gaat toch niet naar Zuid-Afri-
ka. Hij zou samen met vijf jon
geren van de jongeren van de
Franse jongerenorganisatie
SOS racisme gaan, maar Zuid-
Afrika heeft de Fransen de be
nodigde visa geweigerd. Daar
om gaat de Amsterdamse bur-
gemeester ook niet. Hij zou de
reis op uitnodiging van SOS
racisme maken. De reis, die
nog voor deze maand was ge
pland, was bedoeld als uiting
van solidariteit aan de zwarte
bevolking van Zuid-Afrika en
als steun aan de strijd tegen de
apartheid.
Afschot herten gaat door
DEN HAAG De omstreden afschot van damher
ten in het kroondomein Het Loo gaat gewoon door.
Landbouwminister Braks schrijft in antwoord op
vragen van het CDA-kamerlid Van Noord dat de af
schot nodig is om „een evenwichtige wildstand" te
bereiken. Dat evenwicht is nu ernstig verstoord door
de te grote aantallen damherten, edelherten en
reëen, aldus Braks. In een gebaar naar de talloze kri-
tici op de plannen doet hij in zijn antwoord de belof
te, ondertussen onderzoek te laten verrichten naar
de mogelijkheid een deel van de damherten te ver
plaatsen naar het gebied van de Beekse Bergen. Om
het aantal damherten binnen de perken te houden
worden er overigens elk jaar op Het Loo zo'n 100
dieren gedood. De beheersraad van het kroondomein
vond echter dat dit aantal de komende jaren moest
worden verhoogd. Braks heeft nu ingestemd met een
aantal van 125 dieren. Er lopen in de bossen rond
Het Loo zo'n 300 damherten, evenveel edelherten en
een onbekend aantal reëen.
GRONINGEN Het eerste opvanghuis
in Nederland voor kinderen die in het ge
zin seksueel zijn mishandeld, mag op zoek
gaan naar een groter pand. Ook het aantal
medewerkers kan worden uitgebreid. Het
huis, dat sinds april in Groningen is ge-l
vestigd, kan het aantal aanvragen voor
opvang niet verwerken. Sinds de opening
in aprH hebben achttien kinderen het huis
„bezocht". Meer dan twintig kinderen
moesten worden teleurgesteld. Gepro
beerd zal worden de doorstroming van
kinderen, nadat zij in het opvanghuis zijn
geweest, te bevorderen. Tijdens de eerste
maanden van het experiment is gebleken
dat het heel moeilijk is eenmaal geplaatste
kinderen te laten doorstromen naar ande
re instellingen.
ZIEKENFONDSRAAD
VOOR EXPERIMENT
THUISVERPLEGING
AMSTELVEEN De Zieken-
fondsraad zal staatssecretaris Van
der Reijden adviseren experi
menten te starten met thuisver
pleging. Thuisverpleging is geen
verstrekking op grond van de
Ziekenfondswet of de Algemene
Wet Bijzondere Ziektekosten.
Daardoor blijven mensen vaak in
ziekenhuis of inrichting, terwijl
ze liever thuis zouden worden
verzorgd. Volgens de Zieken
fondsraad zal het gezonde ver
stand moet prevaleren boven de
regels. Voor de patiënten bete
kent dat meer geluk en voor de
gemeenschap minder kosten,
meent de raad.
Rotterdam lijdt miljoenen-
verlies met manifestaties
ROTTERDAM De educatieve manifesta
tie over natuurfenomenen, Fenomena, gaat
de gemeente Rotterdam naar verwachting
4,3 miljoen gulden verlies opleveren. Dit is
1,6 miljoen gulden meer dan aanvankelijk
was begroot. De manifestatie Hart voor de
Stad die gelijktijdig wordt gehouden lijdt
een verlies van 1,8 miljoen. Voor deze in to
taal ruim zes miljoen aan verliezen is in de
gemeentebegroting slechts een voorziening
van één miljoen gulden getroffen. De grote
re verliezen bijFenomena zijn met name
het gevolg van hogere kosten bij de bouw en
de inrichting zowel als in de exploitatie. Bij
de huidige berekeningen is uitgegaan van
750.000 bezoekers. Tot 15 augustus had Feno
mena 527.000 bezoekers getrokken. De mani
festatie loopt tot oktober.
ij hi
G De chris-
btenarencentra-
sluit niet uit dat
Rietkerk van
r3ndse Zaken met
Vgestelde beper-
i de vut voor het
Jaa(spersoneel in
half miljard aan
e ^igen binnenhaalt
ld beidsvoorwaarden
me6personeel.
aatft de bevriezing van
eecnarensalarissen, die
rd oplevert, heeft
het bezuinigingsbe-
lij moet binnenhalen
vane van twee miljard
ndeel binnen. De CFO
etkdat Rietkerk dit tij-
n ^verleg over de ar-
waarden voor 1986
ede zal stellen.
le F wil uiteindelijk de
vut voor het overheidsperso
neel helemaal afschaffen,
maar daarop vooruitlopend de
vut-mogelijkheden drastisch
beperken. Rietkerk wil van
jaar tot jaar gaan kijken wat
het kost om ambtenaren die 50
iaar en ouder zijn de mogelijk
heid te geven met vut te ffaan.
Hij en het ABP sparen dan het
bedrag uit dat zij voor ambte
naren jonger dan 50 zouden
moeten bijdragen of reserver
en.
De vut-kosten voor ambtena
ren, die tot hun pensionering
80 procent van hun salaris ont
vangen, dreigen behoorlijk uit
de hand te lopen, wat de posi
tie van het ABP op termijn
aanzienlijk uitholt. Thans ma
ken 26.000 ambtenaren ge
bruik van de vut, wat jaarlijks
een miljard gulden kost. Hoe
wel ook de ambtenaren, via de
overheid, bijdragen aan de
vut, neemt het ABP een deel
van de lasten voor zijn reke
ning.
Binnen de ambtenarenbonden
overheerst het realisme dat de
uit de pan rijzende kosten van
de vut om beheersing vragen.
Maar dat is wat anders dan de
vut helemaal afschaffen, aldus
de CFO-woordvoerder. Het
moet mogelijk blijven dat ou
dere werknemers vervroegd
uittreden en jongeren daar
door de kans geven aan de
slag te komen.
Ligt bij de ambtenaren de vut-
premie op 0,8 pet, in het be
drijfsleven betalen de werkne
mers gemiddeld 1,6 procent,
verkregen door inlevering van
een deel van de loonruimte.
Rietkerk ziet, mede omdat de
ambtenarensalarissen al jaren
zijn bevroren (en zelfs met 3
procent verlaagd), geen reden
het ambtenarenpercentage te
wijzigen.
De regelingen in het bedrijf
sleven verschillen qua finan
ciering sterk van de over
heidsregeling. De particuliere
vut kent het omslagstelsel,
d.w.z. dat de werknemers be
talen voor de oud-werknemers
die op dat moment met vut
zijn. Dat houdt het gevaar in
dat vut-uitkeringen niet zijn
gegarandeerd als bijvoorbeeld
faillissement optreedt.
Te weinig mensen
De werkgeversorganisatie
VNO vindt het „interessant"
dat Rietkerk de vut-ontwikke-
ling koppelt aan de ontwikke
lingen van de bevolkingsop
bouw. Dat heeft bij ons altijd
voorop gestaan en daarom zijn
vut-regelingen in het bedrijf
sleven altijd tijdelijk, aldus een
VNO-woord voerder.
De situatie dat er te weinig
mensen zijn om het werk te
doen dreigt niet alleen na het
jaar 2000. Ook nu kunnen er
bepaalde bedrijfstakken zijn
waar vervroegde uittreding
van deskundig en ervaren per
soneel met lede ogen wordt
bekeken. Dan zijn er ook nog
relatief jonge" bedrijfstakken
(computer-branche), waar vu-
t-regeling helemaal niet aan
de orde is.
De VNO-woordvoerder wijst
erop dat de vut in het bedrijf
sleven nooit een werkgelegen-
heidsinstrument is bedoeld, al
is het daar wel op uitgedraaid.
Vrijwilligheid
De regelingen zijn ontstaan
omdat de toenemende vrije-
-tijdsregelingen voor ouderen
botsten met de organisatie van
werk in de bedrijven. Via vu-
t-regeling is daar lijn inge
bracht.
De vakcentrales FNV en CNV
voelen niets voor het plan van
minister Rietkerk om op ter
mijn de vut voor ambtenaren
te schrappen. Ook in het be
drijfsleven is het voor de cen
trales ondenkbaar dat de vrij
willige uittreding zou worden
geschrapt. FN V-beleidsmede
werker H. Leemreize: „Er is
op zichzelf geen speld tussen
het argument van de vergrij
zing te krijgen, maar dat bete
kent niet dat wij ook over af
schaffing zouden denken. Wij
beschouwen de vut als een
goede regeling, waarbij vooral
de vrijwilligheid en de flexibi
liteit aantrekkelijk zijn. De vut
is vooral bedoeld als sociale
maatregel. Het verbaast me
van een liberaal als Rietkerk
dat hij dit plan heeft opgevat.
Liberalen zijn immers altijd
geneigd individuele keuzes te
bevorderen", aldus Leemreize.
el
r-G De twintig Iraanse asielzoekers die al
"Heen in de vertrekhal van Schiphol verblijven,
^^aar nog niet weg. Ze moeten wachten op de
enl die de vice-president van de Haagse recht
en J. Bakker, vanmiddag neemt in het kort ge-
ec/e; veertien asielzoekers tegen de Staat hebben
de nnen.
n li
•r stelde gisteren in zijn tussenvonnis dat de staatsse-
even justitie de eisers geen onrecht doet door ze op Schip-
•n dn bivakkeren. De rechter zei er gezien de „specta-
gingen" van het aantal asielzoekers dit jaar begrip
enfbben dat hun aanvragen ter plekke worden behan-
dafi83 melden zich op Schiphol 102 asielaanvragers, in
of ft dat er 282 en dit jaar is hun aantal al gestegen tot
e e^ij moet, aldus de president, in aanmerking worden ge-
ieeï' asielzoekers steeds vaker hun paspoorten en vliegtic-
>lftebeuren, waardoor de controle van een vluchtverhaal
^y^onmogelijk is. Gisteren kwamen er overigens weer
i je Iraniërs op Schiphol bij, die in Nederland asiel wil-
v igen. Het was een gezin met één kind en een alleen-
mtan'
isap
tebr
min
ten
^renweek
'A en 25
entiel daarna
LAG In het
■Brerkiezingspro-
de PPR wordt
^Hurverkorting be-
■0 uur per week
n tot 25 uur per
bovi snel m°Selijk
I zijl
uitb:
daaiet partijbestuur ge-
vitef ontwerp „Verzet
nerriwing" v°or de pe-
tot 1990, dat door de
n va5 en 16 november
vorm zal worden
bevat verder een
i vai het geld uit de
4dig Vet op de Investe-
.ng) te gebruiken
vissefintensieve produk-
115 t<n te bevorderen via
n van een Wet op
^tekening (WAR).
Vissekop
Dirk de Vrome,
beter bekend als
de Rooie Reus,
biedt ex-
Kamervoorzitter
Van Thiel namens
de stichting Recht
voor Onrecht een
vissekop aan,
„het eten van de
echte minima".
Het protest vond
plaats tijdens het
diner ter
afsluiting van de
jaarlijkse
viswedstrijd
ttussen
•journalisten en
parlementariërs.
(Van onze parlementaire re
dactie)
AMSTERDAM In de
eerste week van septem
ber bezorgt de PTT op 5,4
miljoen woonadressen in
ons land een handteke
ningenkaart voor het
volkspetitionnement te
gen de plaatsing van
kruisraketten.
Tot 22 oktober is er gelegen
heid deze kaart, waarop maxi
maal vijf handtekeningen
kunnen worden geplaatst, in
te sturen of af te geven aan
een langs de deur komend lid
van het organisatiecomité
KKN (Komitee Kruisraketen
Nee). Op 26 oktober worden
alle verzamelde handtekenin
gen bij wijze van „massaal
smeekschrift" in de Haagse
Houtrusthallen aan vertegen
woordigers van regering en
parlement aangeboden.
De gisteren door het KKN be
kend gemaakte tekst van het
volkspetitionnement luidt als
volgt: „Aan regering en staten-
generaal. Ik keer mij tegen de
kernbewapening. U zult rond
1 november een besluit nemen
over de plaatsing van kruisra
ketten op Nederlands grondge
bied. Ik verzoek u dan nee te
zeggen tegen plaatsing".
Drie vredesorganisaties die
voor plaatsing van raketten
zijn hebben gisteren verklaard
principiële bezwaren tegen hét
petitionnement te hebben.
Deze organisaties, het Inter
kerkelijk Comité Tweezijdige
Ontwapening (ICTO), het Her
vormd Beraad Vredesvraag
stukken (HBV) en de Stichting
Vredespolitiek (SVP) houden
op 14 september in Den Haag
een manifestatie tegen het pe
titionnement. CDA-voorzitter
Bukman, het VVD-Kamerlid
Voorhoeve en bisschop Bar
van Rotterdam steunen dit ini
tiatief.
Het KKN schat de kosten van
het petitionnement op een mil
joen gulden. Bij de handteke
ningenkaarten zijn daarom
twee machtigingskaarten ge
voegd die men kan gebruiken
om giften aan het KKN over
te maken. Zo'n 60.000 mede
werkers van het KKN zullen
nodig zijn om de kaarten op te
halen, die nog niet zijn inge
stuurd. Er worden nog 20.000
vrijwilligers voor het ophalen
van de kaarten gevraagd.
Een grote groep bekende Ne
derlanders (waaronder prinses
Irene) heeft zich als „landelijk
comité van aanbeveling" ach
ter het petitionnement gesteld,
Op 31 augustus wordt tijdens
een manifestatie van het KKN
in Woensdrecht het startsein
gegeven voor het yolkspeti-
tionnement. Dan zullen de
eerste 1000 handtekeningen
worden geplaatst.
Besluit van
Smit-Kroes
weer vernietigd
DEN HAAG De afde-
ling rechtspraak van de
Raad van State heeft een
besluit van minister Smit-
-Kroes over het afnemen
van examens voor het
klein vaarbewijs voor de
tweede keer vernietigd.
De bewindsvrouw heeft nu
van de afdeling een maand de
tijd gekregen om het een der
de maal te proberen.
Volgens de afdeling heeft mi
nister Smit-Kroes twee keer
dezelfde argumenten aange
voerd voor een en hetzelfde
besluit, terwijl die argumenten
al de eerste keer „ondeugde
lijk" en „van onvoldoende ge
wicht" waren bevonden.
Het gaat om het besluit van de
minister de Bond tot het Red
den van Drenkelingen
(KNBRD) uit te sluiten als
examinator van het klein
vaarbewijs. Eind 1982 wees zij
vier instanties aan die als zo
danig mochten werken: de
ANWB, de Waterskibond, de
Koninklijke Motorbootclub en
het Koninklijk Watersportver-
bond.
BOEKHANDEL
LEIDEN LEIDERDORP
OEGSTGEEST KATWIJK
VOORSCHOTEN
Schrijver Ewald Vanvught toont het monsterkoffertje van de
staatsopiumfabrièk in Batavia.
DEN HAAG „In de hele koloniale geschiedenis
van Nederland, van 1600 tot 1942, heeft een verge
ten personage een sleutelrol gespeeld: de Neder
landse maagd als opiumpusher". Tot deze conclu
sie komt auteur Ewald Vanvugt in het gisteren
verschenen boek „Wettig opium, 350 jaar Neder
landse opiumhandel in de Indische archipel".
Volgens Vanvugt tonen door hem opgespoorde cijfers aan
dat zonder de staatshandel in opium de kolonialen wel
naar huis hadden kunnen gaan. In de periode 1876-1915
liepen de koloniale balansen tekorten op van in totaal 295,3
miljoen gulden. Dat het daarbij bleef was te danken aan
opiumwinsten van 703,3 miljoen gulden. Zonder deze win
sten zou het tekort 998,6 miljoen gulden hebben bedragen
en zou een voortgezette Nederlandse aanwezigheid in de
gordel van smaragd geen zin hebben gehad.
De auteur heeft bij toeval kennis gemaakt met dit conse
quent sinds de vorige eeuw verzwegen stuk geschiedenis.
Verder onderzoek bracht „met verbluffend gemak" genoeg
interessant materiaal boven tafel om in ruim 400 pagina's
de geschiedenis van de staatshandel in opium in Indië te
schrijven, van de vestiging van het Nederlandse gezag in
1640 tot de Japanse bezetting in 1942. In het boek valt te
lezen dat nog in 1930 de overheid 27 miljoen gulden ver
diende aan de opiumhandel, en slechts 11.000 gulden uitgaf
aan de bestrijding van het gebruik. Nederland betoogde
ook in de Volkenbond dat het gebruik van opium bestre
den moest worden, maar plaatste in een fotoboek ter gele
genheid van het regeringsjubileum van koningin Wilhel-
mina vol trots een foto van de opiumfabriek in het toen
malige Batavia, waar aan 1000 contractarbeiders werk
werd verschaft. In geheel Nederlands Indië bestonden
staatswinkels, waar wettig opium als warme broodjes over
de toonbank ging.
Ook Prof. dr. W.F. Wertheim, schrijver van een voor
woord in het boek, vergeleek tijdens een persconferentie
in Den Haag de Nederlandse gezagsuitbreiding in het begin
van deze eeuw in de Indische archipel met de Britse opiu
moorlogen. „Oorlogen die via de opiumregie de staat aan
inkomsten moesten helpen".
UTRECHT Onzekerheid en
onwetendheid over euthanasie
weerhoudt mensen ervan naar
een dokter te gaan of zich te laten
opnemen in een ziekenhuis of
verpleeghuis. De euthanasie-angst
heeft in de afgelopen maanden
grote vormen aangenomen, aldus
de „pro-life"-organisaties de Ne
derlandse Patiëntenvereniging en
de interkerkelijke hulporganisatie
5; De Schuilplaats. „Per dag krijgen
we zeker drie telefoontjes van
mensen die meer willen weten
over een ziekenhuis of over een
bepaalde arts, of van mensen die
niet vertrouwen", aldus coördina
tor G. van Brenk van de Schuil
plaats. Patiënten en hun familie
raken soms ook in paniek wan
neer een arts uit zichzelf over eut
hanasie begint. „Ik ken diverse
gevallen van kinderen die hun
ouders daarna uit een verpleeg
huis hebben weggehaald, omdat
ze de doktoren niet meer ver
trouwden", aldus Van Brenk.
„Vaak zijn ze echter opgelucht als
ze weten met welke medicijnen
euthanasie wordt gepleegd en met
welke middelen niet".
JELS
ed: pi
dlig.
7TKOCE®N N/flUUKV/ANOBJrtG EN
I VCt£ CtVMOOd OS QfX)£ «AQüVSMS
piE2uKE «a&J Sfausfzieje
—AKS Mimi tHERcoe CWX\£!
NOS MAM.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Prof.drs.
J. Weitenberg, directeur
van het Nederlands Chris
telijk Werkgeversverbond
(NCW), erkent dat hij de
financiële gevolgen van
het PvdA-verkiezingspro-
gram verkeerd heeft be
rekend. Weitenberg ver
klaarde begin deze week
dat de PvdA-plannen het
bedrijfsleven over de ge
hele komende kabinetspe
riode 20 a 25 miljard gul
den zou gaan kosten.
Hij erkent nu echter over het
hoofd te heben gezien dat de
PvdA een geleidelijke vermin
dering van de investeringspre
mies voorstaat. De NCW-voor
man was daarop gewezen zijn
door dr. W. Vermeend, finan
cieel specialist van de PvdA.
Weitenberg zegt nu dat de
PvdA-plannen het bedrijfsle
ven circa 19 miljard gaan kos
ten, door vermindering van de
investeringspremies (10), ver
laging van de fiscale voorraad-
en vermogensaftrek (5) en be
perking van de subsidierege
ling (4)- Volgens Vermeend is
die berekening echter ook on
juist, omdat alle drie de plan
nen geleidelijk zouden moeten
worden verwezenlijkt. Ver
meend stelt dat het bedrijfsle
ven daardoor van 1986 tot 1990
in totaal 12 miljard minder aan
overheidsgeld zou krijgen.
INFORMATIE OVER FILMS. MUZIEK
THEATER. RECREATIE. EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
