i jkse minister houdt
aan strenge wijnwet
EE,
RAF-ACTION DIRECTE
EISEN AANSLAG OP
Al jarenlang
spanning
tussen Indiërs
en zwarten
Mitterrand in het nauw door
zaak Rainbow Warrior
Omstreden
documentaire
gemaakt volgens
bekende
BBC-traditie
'AGIÜUITENLAND
CeidócSotuont
VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1985 PAGINA 5
len stoppen
pngerstaking
"KRSCHAU Zeven van de
»en leden van Solidariteit die
__»angen zitten in Leczyca in
zuidwesten van Polen, heb-
i- vu hun op 2 augustus begon-
beufï hongerstaking, bedoeld om
o 189,8 verbetering van hun om-
o -,-ndigheden in de gevangenis
o i7Q§e dwingen, beëindigd. Het is
o 341,bekend waarom zij hun ac-
o' if'2 hebben opgegeven. Volgens
Of 461 gevangenisdirectie worden
o 75,»wee gevangenen die de actie
o 694rtzetten n06 n'et kunstmatig
o -.-rden gevoed, maar dat dit
o 2olPorm de voorschriften wel
oe 34[q gebeuren als zij zouden
0 "-Irgaan.
Vrouw met pistool
in Witte Huis
WASHINGTON In Washington is
gisteren een vrouw aangehouden, die
van plan was gewapend met een pis
tool het terrein rond het Witte Huis
te betreden. Het wapen werd ontdekt
op het moment dat de 28-jarige Debo
rah Darnell (28) uit Kentucky door
de met een metaalontdekker bevei
ligde deur liep, waar alle toeristen
die het Witte Huis bezoeken door
heen moeten. Veiligheidsagenten
ontdekten het geladen pistool en ar
resteerde de vrouw onmiddellijk.
Toeristen kunnen vijf dagen per
week het Witte Huis bezoeken. Zij
worden door het gebouw rondgeleid,
maar komen niet in de gedeelten
waar de president woont en werkt.
INDIA GAAT ZELF
PLUTONIUM
PRODUCEREN
NEW DELHI India heeft de
kennis in huis om zelf plutonium
te produceren met behulp van bin
nenlandse technologie en splijtstof.
Dit heeft het Indiase persbureau
PTI gisteren bekendgemaakt. Het
persbureau citeerde in zijn verkla
ring de voorzitter van de nationale
kernenergiecommissie, Raja Ra-
manna, die de aankondiging deed
bij het officieel in gebruik nemen
van de nucleaire onderzoeksreac
tor genaamd Dhroeva in de buurt
van Bombay. Ramanna sprak van
een doorbraak in India s kerne
nergieprogramma.
Graan op
de stoep
BONN Boze Westduitse
boeren hebben uit protest
tegen de prijsdaling van
hun produkten een vracht
wagen vol graan op de
stoep van het ministerie
van landbouw gekieperd.
Tenzij de EG en de rege
ring in Bonn bijspringen,
zullen talrijke bedrijven
worden geruïneerd, aldus
de Duitse boerenbond. Vol
gens een functionaris zal
het ministerie de lading
eerste kwaliteit gerst pro
beren te schenken aan een
liefdadigheidsinstelling, die
varkens houdt.
Moslimorganisatie claimt
aanslag op hotel bij Athene
BEIROET Een extremistische moslim-
groepering heeft zich verantwoordelijk ge
steld voor de explosie gisterochtend in het
hotel „Londen" in Glyfada, een voorstad
van Athene. Volgens de groep, die dreigde
meer Britse en Amerikaanse doelen te zul
len treffen, ging het om een bomaanslag. In
een getypte verklaring die gisteravond werd
afgeleverd bij persorganisaties in de Libane
se hoofdstad Beiroet, zegt de „Revolutionai
re Organisatie van Socialistische Moslims"
dat de aanslag was gericht tegen een spion-
nencentrum. Maar volgens de politie in
Athene, die de zaak nog onderzoekt, is de
ontploffing in de keuken van het hotel
hoogst waarschijnlijk veroorzaakt door een
gaslek. Een bomaanslag wordt echter niet
geheel uitgesloten geacht.
HOTLINE
VERBETERD
WASHINGTON Presi
dent Reagan heeft een be
schikking ondertekend,
waardoor de VS de Sovje
t-Unie van materiaal en
diensten mag voorzien, die
nodig zijn om de hot line
tussen Washington en
Moskou te verbeteren.
Deze directe communica
tielijn tussen de twee
grootmachten voor crisissi
tuaties moet technisch
verbeterd worden voor
een grotere communica
tiesnelheid en voor de mo
gelijkheid grafisch materi
aal te zenden.
Secretaresse Westduitse
minister verdacht
van spionage
KARLSRUHE De Westduitse justitie is een
zoekactie begonnen naar de persoonlijk mede
werkster van de Westduitse minister van eco
nomische zaken, Martin Bangemann. De 60-ja-
rige Sonja Lüneburg, sinds twaalf jaar de par
ticuliere secretaresse van de minister, wordt
verdacht van spionage. Zij is sinds maandag
niet meer op haar werk verschenen. Het ver
moeden dat mevrouw Lüneburg een spionne is
ontstond, nadat de politie bij het doorzoeken
van haar flat attributen vond, die gebruikt
kunnen worden om dossiers te fotokopiëren.
Maar volgens de autoriteiten had de secreta
resse, die uit de DDR stamt, officieel geen toe
gang tot staatsgeheimen. Bangemann is sinds
1984 minister van economische zaken.
rivier de Do-
Jsen is als gevolg
zware regen
buiten haar
»rs getreden.
?o?«>ners uit de
i47:5enrijkse
283>Jdstad Wenen
i^opezig met het
i56scen van zand
den, opdat
27.3(water in hun
*5^wiik "'et de
51 i^n stroomt.
WENEN De Oostenrijkse minister van landbouw,
Haiden, houdt vast aan zijn plannen voor de invoering
van een uiterst strenge wijnwet. Tijdens een gesprek
met vertegenwoordigers uit de wijnbranche, die hoopt
op een soepele toepassing van de nieuwe maatregelen,
verklaarde de minister dat hij niet van plan water bij
de wijn te doen. Het Oostenrijke parlement moet zich
eind deze maand over het wetsvoorstel uitspreken.
De wijnbouwgebieden in Oostenrijk worden opnieuw inge
deeld. Daarbij komt ook dat de wijnen alleen nog maar een
plaatsaanduiding mogen krijgen als ze werkelijk in die plaats
gemaakt zijn. De inhoud van een fles wordt beperkt tot 0,75
liter en het toevoegen van suiker wordt absoluut verboden.
Op het etiket moeten verder het alcoholgehalte, zuurgraad
en restsuikergehalte vermeld worden. Het bottelen mag al
leen maar in het gebied gebeuren waar de wijn is gemaakt.
Op het etiket moeten ook het oogstjaar en het soort druif
worden vermeld.
Intussen is in Oostenrijk de 38ste arrestatie verricht in ver
band met het wijnschandaal. Het is een 48-jarige wijnhande
laar en transportondernemer uit Podensdorf in het Burgen-
land. Tot nu toe is het chemische middel diëthyleenglycol
aangetroffen in 350 Oostenrijkse wijnen.
In de Bondsrepubliek zijn weer vijf wijnen gevonden waarin
diëthyleenglycol zit. Volgens het ministerie van gezondheid
in Noordrijn-Westfalen gaat het om wijnen uit de jaren '79
en '80 van het merk Albiger Petersberg Auslese: Gau-Kön-
gernheimer Vogelsang Optima 1980; Framersheimer Kreu-
zweg, Huxelrebe, Spatlese 1980 en Dalsheimer Burg Roden-
stein Müller-Thurgau Auslese 1983.
véto* -.Èk
Een brok ijzer, een achteras en twee wielen was alles wat overbleef van de auto, waarin gisteren op
de parkeerplaats van de basis Rhein-Main een bom ontplofte.
FRANKFURT De terreur
organisaties RAF en Action
Directe hebben de verant
woordelijkheid opgeëist voor
de aanslag van gisteren op de
Amerikaanse luchtmachtbasis
Rhein-Main bij Frankfurt.
Daarbij kwamen twee Ameri
kanen om het leven en liepen
meer dan 20 mensen verwon
dingen op.
In een brief aan het Westduit
se persbureau DPA zeggen
beide terreurgroepen, dat de
luchtmachtbasis een „draai
schijf voor oorlogen in de Der
de Wereld" en „een spionnen-
nest" is. De Westduitse justitie
heeft inmiddels de jacht geo
pend op twaalf leden van de
RAF, die van de aanslag ver
dacht worden.
De RAF is verantwoordelijk
voor talrijke aanslagen tegen
installaties van de NAVO en
het Amerikaanse leger. Sinds
enkele maanden werken het
Franse Action Directe en de
RAF samen bij aanslagen te
gen NAVO-doelen. Rhein-
-Main met 4.000 man lucht-
machtpersoneel is een van de
belangrijkste Amerikaanse
luchtmachtbases in Europa. In
Duitsland werd al enige tijd
rekening gehouden met een
opleving van het terroristische
geweld.
"BPLAATS OF
44.3£
1151,80
'gLEVEN
«H- YORK In een over-
S5.6f Newyorkse ondergrond-
gisteren bij een ruzie om
m^titplaats twee maal op een
igier geschoten. De paniek
*^^mdaarna in de wagon ont-
if, leidde tot nog eens vijf
gewonden, aldus de po-
Volgens een ooggetuige
de schutter een pistool,
J een man had geweigerd
iojtfitplaats af te slaan. Hij
104,51,,Je wilt dat ik op je
lour en schoot de ander in
ioi!2< en schouder. De toestand
102 3^e neerëeschoten man is
lOlia?1- De schutter is door de
102 eK aanëehouden.
10191
102.4!
103.01
SSÜuterse nu ook
101,7
'||eringsleider
98,5 HAAG De Surinaam-
l^erleider Bouterse is door
97.9lationale Assemblee be-
|T3d tot regeringsleider.
94;#rse wilde die benoeming
|6|t hij in die functie begin
95;i>er het woord kan voeren
94'.de jaarlijkse vergadering
Ujde Verenigde Naties in
95'j York. Bouterse is door
jj®$enoeming tot regerings-
93/ officieel boven minitser-
96.dent Udenhout en waar
land president Ramdat Mi
skomen te staan.
93 V-
(Vervolg van de voorpagina)
DURBAN Meer dan 22
doden, zeker 150 gewon
den en honderden van
huis en haard verdreven
Aziaten. Dat was vanmor
gen de voorlopige trieste
balans van de ongemeen
felle rassenonlusten van
de afgelopen twee dagen
in de zwarte woongebie
den rond Durban. Ook in
de oostelijke Kaapprovin
cie is de onrust gisteren
weer aangewakkerd. In
zwarte woongebieden
rond Port Elizabeth en
drie andere steden is een
avondklok ingesteld.
De rellen rond Durban ont
stonden uit een protest tegen
de moord op de zwarte advo
cate Victoria Mxenge. In de
woongebieden Inanda en
Phoenix manifesteerden zich
daarbij de grote tegenstellin
gen tussen zwarten en Indiërs.
Voor deze laatste groep, van
wie het merendeel een bestaan
heeft als kleine middenstan
der, heeft de regering een aan
tal bepalingen geschrapt in de
apartheidswetgeving. De
zwarten beschuldigen de In
diërs er onder meer van, dat
zij met de blanken heulen.
Talrijke winkels van Indiërs
werden geplunderend en in
brand gestoken.
De meeste zwarten in de om
géving van Durban zijn af
komstig uit de Zulu-stam, de
grootste in Zuid-Afrika. De
betrekkingen tussen Zulu's en
de Indiërs, die meestal rijker
zijn en beter onderwijs hebben
genoten, zijn al jaren zeer deli
caat. Grote groepen Indiërs
hebben de gemengde woonge
meenschappen rond Durban
-W£X
Een van de geplunderde en in brand gestoken winkels van Indiërs in de omgeving van Durban.
inmiddels verlaten uit vrees
voor een herhaling van de ge
beurtenissen uit 1949, toen bij
geweld tussen Indiërs en
zwarten in Durban 142 men
sen om het leven kwamen.
De Indische gemeenschap
heeft bij de regering aange
drongen op politie-verster-
king. De meerderheid van de
870.000 in Zuid-afrika wonen
de Indiërs leven in de provin
cie Natal, waar Durban ligt.
Zij kwamen in de vorige eeuw
naar Zuid-Afrika om in de
rietsuikervelden te werken. In
1961 verkregen zij de Zuidafri-
kaanse nationaliteit.
President Botha verklaarde
dat leger en politie zonodig
nog harder zullen optreden om
de rellen te beteugelen, en dat
mogelijk ook in Durban de
noodtoestand zal worden uit
geroepen. Durban en het om
liggende gebied vallen buiten
de 36 districten waar sinds 19
dagen de noodtoestand van
kracht is.
"IDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
Omdat Jopie de Bietel zo'n goed getrain-
ohoimo agent was, maakte hij van zijn
baarheid een fraai stukje B.G.D.-toneel-
De tranen sprongen hem bijkans in de
'en hij sprak met gebroken stem „Dank U
9i/8 12freneer Yusuf Boeli Bey! Ik ben er héél blij
o 1/4 3:Héèl erg blij!" - „Dót wil ik geloven," grin
's i/a 7«de oude Turk- ..Geschenken uit Istanboel
11 3/4 11p Allah's overvloedige gaven. Doe er uw
>91/8 2leel mee.- Met deze veelbetekenende
4jlen liep de oude Turk de werkplaats weer
I Jopie peuterde voorzichtig een dadel los
|t aangebroken pakje. „Mmmmmll Ze zijn
r, baas!" zei hij. „Wilt U er ook een?" -
(blief niet," gromde baas Verholen. „Ik
piks hebben van die vieze, kleverige, zoete
n. Breng ze maar naar je kamer en kom
|auw weer terug, want er is een hoop te
vandaag. En nauwelijks was Sjeems „Jo-
7/i 3p°nd de smidse uit> °f daar trad alweer
bezoeker binnen, in wie wij zonder moeite
kende schoorsteenveger en Rookverdrijver
ky herkennen. Maar Pjotr zag dat niet zo
19 3/8
3/8
3/8
3/4 1(
I9 3/4
meteen. Daarom nijdaste hij: „Wel verdraaid,
heb ik dan nóóit rust!? Schiet asjeblieft op,
man! Hier is niks voor jou te vegen!" - „Blijk
baar een zeer geslaagde vermomming," zei
Klansky. „Herken je me niet, kameraad Pjotr?"
- „Nou zie ik het pas," antwoordde Pjotr. „Klan
sky! Wat doe jij in dat rare, zwarte pak?" - „In
opdracht van doctor Polnyck moet ik hier een
onderzoek instellen," vertelde Klansky. „Een
schoorsteenveger valt niet zo op bij een smidse.
Vandaar dit pak, voel je wel? Is alles verder in
orde hier? Geen Sjeems Pond in de buurt? Pol
nyck heeft namelijk het idee, dat kolonel
Plimmp van de B.G.D. jou al wel eens in de pei
ling kon hebben. Heb je nog verdachte perso
nen zien rondscharrelen in de buurt?" - „Wel
nee," antwoordde Pjotr. „Hier scharrelen alleen
domme dorpelingen rond. De enige vreemdeling
was een zielige oude, Turkse kleedjeskoop
man." - „Ja, die zag ik net weggaan", zei Kille
Klansky veelbetekenend. „Maar weet je wel ze
ker, dat het een Turk was.
(Vervolg van de voorpagina)
PARIJS President Mit
terrand heeft gisteren snel
gehandeld om een moge
lijk politiek schandaal te
voorkomen door een diep
gaand onderzoek te beve
len naar de beschuldigin
gen dat Franse geheima
genten de Rainbow War
rior hebben opgeblazen.
Daarbij kwam een in Ne
derland wonende Portu
gese fotograaf om het le
ven. Het gerechtelijk on
derzoek staat onder lei
ding van Bernard Tricot,
lid van de Raad van State.
Het resultaat van het onder
zoek zal openbaar worden ge
maakt. Als er bewijs wordt ge
leverd van officiële Franse be
trokkenheid, zelfs indirect,
dan zou dat een zware slag be
tekenen voor de al gespannen
b(>trekkingen van Parijs met
de landen in het Stille Oceaan.
De eilandnaties in de Pacific
zijn felle tegenstanders van de
Franse kernproeven en heb
ben het zuiden van de oceaan
deze week zelfs uitgeroepen
tot atoomvrije zone. In Parijs
meenden Franse commentato
ren verder dat de affaire voor
Mitterrand als president van
„het land van de mensenrech
ten" onaanvaardbaar moet
zijn.
De daders van de aanslag zijn
mogelijk met het Franse iacht
„L'Ouvea" van Nieuw-Caledo-
nië naar Auckland gevaren.
Het schip lag daar enkele da
gen in de buurt van de Rain
bow Warrior en verdween
kort na de aanslag spoorloos
op de oceaan. Het vermoeden
bestaat dat het jacht tot zinken
is gebracht en dat de opvaren
den zijn opgepikt door een an
der schip of vliegtuig.
Na de met twee mijnen uitge
voerde aanslag is door de
Nieuwzeelandse politie een
echtpaar aangehouden dat
over vervalste Zwitserse pas
poorten beschikte. De politie
meent dat het Fransen zijn. De
Franse tijdschriften „Événe
ment de Jeudi" en „VSD" ver
moeden dat zij officieren zijn
van de onder het ministerie
van defensie vallende DGSE.
Mensenrechten Timor nog niet gerespecteerd
NEW YORK Hoewel het gisteren laten weten. „Perio-
aantal meldingen over schen- des van grove schendingen
dingen van mensenrechten op van de mensenrechten op
Oost-Timor het afgelopen jaar Oost-Timor zijn in het verle
is afgenomen, betekent dit niet den afgewisseld door relatief
.dat de rechten van de inwo- kalme periodes", verklaarde
'riirrs nu gegarandeerd zijn. Dit Margo Pieken, een woordvoer-
heeft Amnesty International ster van Amnesty.
LONDEN De journalisten van de BBC en de
commerciële ITV hebben afgelopen woensdag ge
staakt, omdat de leiding van de BBC was ingegaan
op een verzoek van de minster van binnenlandse
zaken een documentaire over Noord-Ierland niet
uit te zenden. Inmiddels is bekend geworden dat de
documentaire toch op het scherm zal zijn te zien, zij
het in een aangepaste versie. De vraag blijft wat er
verkeerd was aan de oorspronkelijke versie.
De documentaire is een aflevering van de serie Real Lives
en maakt dat is althans de indruk na het zien van de
originele versie geen inbreuk op de traditie van serieuze,
afgewogen verslaggeving over Noord-Ierland, die de Britse
televisie de afgelopen jaren heeft opgebouwd.
De beelden van de documentaire „At the edge of the Union"
(Op het rand van de Unie) tonen de in tweeën gesplitste
Noordierse maatschappij. De vakkundigheid waarmee de
uitlatingen van de twee bittere aartsvijanden McGuinness
(katholiek) en Campbell (protestant) in de context van de
Ierse problematiek worden geplaatst is van een niveau, dat
normaal gesproken prijzen in de wacht sleept.
De documentaire gaat diep in op het agressieve raakvlak
tussen de republikeinen en de militante voorstanders van
een vereniging van Groot-Brittannië en Noord-Ierland. De
enige directe militante echo komt uit de mond van Sinn
Feinleider Martin McGuinness wanneer hij over de toe
komst spreekt: „Wij republikeinen geloven niet dat het win
nen van verkiezingen zal leiden tot een vrij Ierland. Uitein
delijk zal het het scherpe zwaard van de IRA zijn, dat de
bevrijding brengt".
Verstrekkende implicaties
Kijkers kunnen niet om deze boodschap heen. Evenmin kan
men voorbijgaan aan de verstrekkende implicaties van de
woorden en acties van zowel McGuinness als zijn protestant
se tegenstander Gregory Campbell. De makers hebben de
hoofdfiguren overigens zelf aan het woord gelaten. De ande
re figuren die in de film voorkomen, worden niet met naam
vermeld: noch de militante protestantse dominee Ian Paisley
noch het „IRA"-Lagerhuislid Gerry Adams.
Sommige mensen zullen bij nieuwsprogramma's ongetwij
feld de voorkeur geven aan de vraag-en-antwoord benade
ring. Maar dat is niet het soort televisie, dat de meeste kij
kers trekt. Het publiek geeft de voorkeur aan extra infor
matie: mensen die gewoon over straat lopen, achter hun bu
reau zitten of 's ochtends aan de onbijttafel verschijnen. Dit
soort achtergrondinformatie kan helpen voorkomen dat er
slechts stereotypen op het scherm verschijnen de voet
balheld, de zakenman, de terroris of wie dan ook.
Opnamen van Martin McGuinness die thuis of op het strand
met de kinderen speelt, of van Gregory Campbell, die zich
in zijn bunkerachtige woning opmaakt naar de kerk te gaan,
vertellen de kijker iets over het soort leven dat deze mensen
leiden. Overigens zonder dat de gesprekken over en symbo
len van het geweld naar de achtergrond verdwijnen. Er had
dan ook niet aan getwijfeld hoeven te worden, dat de bood
schap van deze BBC-documentaire duidelijk op de kijkers
zou zijn overgekomen.
PETER FIDDICK
Copyright The GuartPan
