TAFEL Wereldraad vermijdt scherpe kritiek op Rome Reis naar de toekomst van de kerk Paus roept op tot civilisatie der liefde" GS Gelderland: Ook vloeken is vorm van meningsuiting fieldde Sou/taiiG HïïïïTl kerk wereld beroepingen weer ACHTERGROND £cidóe Soman t WOENSDAG 7 AUGUSTUS 1985 PAGIN, m Braziliaanse landloze boeren worden vermoord Sinds januari van dit jaar zijn al 90 landloze boeren in Bra zilië vermoord. In enkele gevallen beuren de door de grootgrondbezitters gehuurde moordenaars slechts 7,50 gulden voor hun „klus". Deze onthullingen werden gedaan door zowel de pastorale commissie voor het grondbezit van de Braziliaanse bis schoppenconferentie als door de orde van advocaten. Als oplossing vragen zij de regering krachtig op te treden en spoedig uitvoering te geven aan het beloofde landhervor mingsprogramma Kardinaal wil heiligverklaring paus Paulus VI Een kardinaal heeft dinsdag voorgesteld dat het Vaticaan een onderzoek doet naar de heroïsche daden van paus Paulus VI en moet overwegen hem heilig te verklaren. Het voorstel werd gelanceerd tijdens een mis ter herinne ring aan de zevende sterfdag van paus Paulus door kardi naal Sebastiano Baggio in de St. Pieter. Een beslissing over de heiligverklaring van Paulus VI. die paus was van 1963 tot augustus 1978, zou door de huidige paus moeten worden genomen. Men vertrekt altijd langs de goede wegmaar 't is aan de kruispunten dat men verdwaalt Het Centraal Comité van de Wereldraad van Ker ken heeft in de definitie ve tekst van de brief aan de wereldbisschoppensy node enkele woorden weggelaten die scherpe kritiek inhielden op het huidige beleid van paus Johannes Paulus II. In de oorspronkelijke versie, die was opgesteld door de staf en het Uitvoerend Comité (dagelijks bestuur), werd ge sproken van „wettische star heid". Op aandrang van de ortho doxe en de lutherse kerken werden deze woorden echter geschrapt. Daarop ging het Centraal Comité (algemeen bestuur) dinsdag te Buenos Aires met slechts één stem onthouding akkoord met de tekst. In de brief spreekt de We reldraad de hoop uit dat de komende bisschoppensynode, die de resultaten van het Tweede Vaticaanse Concilie bij de tijd moet brengen, in dezelfde geest van oecumeni sche openheid zal werken als het Tweede Vaticaans Conci lie. De brief besluit met een citaat uit het laatste, nog niet ver schenen artikel van de pas overleden Dr. W. A Visser 't Hooft. Deze roept daarin zo wel de lidkerken van de We reldraad als de Rooms-Katho- lieke Kerk op het niet alleen te laten bij spreken over hét gezamenlijk getuigenis, maar dit ook daadwerkelijk te doen. Mgr Basil Meeking. die als waarnemer van het Vaticaan de vergadering te Buenos Ai res bijwoont, toonde zich zeer ingenomen met de afzwak king van de tekst. „Ik respec teer de beslissing van de lid kerken," zei hij met typisch Engels understatement. Nadat hij Dr. Emilio Castro had ge dwongen iets terug te nemen van de felle kritiek op de zaak-Boff. had Mgr. Meeking al zijn diplomatieke gaven ge bruikt in de werkvergade ring, die de definitieve tekst opstelde. Later op de persconferentie verwees hij naar opmerkin gen van Secretaris-generaal Dr. R. J. Mooi van de Neder lands Hervormde Kerk. Ook de lidkerken van de Wereld raad moeten zich, aldus Mooi, hoeden voor „wettische star heid". Zijn poging om de tekst in die zin te wijzigen, leed echter schipbreuk. Mclntyre ziet communisten, ook bij de Wereldraad De Amerikaan Carl Mclntyre, president van de "Internatio nale Raad van Christelijke Kerken", beschuldigt de We reldraad van Kerken ervan door hij door communisten is geïnfiltreerd. De Wereldraad spreekt veel over mensen rechten, aldus Mclntyre dins dag op een persconferentie in Buenos Aires, maar gaat vol ledig voorbij aan de schendin gen van mensenrechten in de Sovjetunie. De Wereldraad kan niet anders beschouwd worden dan als een bondge noot van de communisten, al dus de 80-jarige bestrijder van de Wereldraad. Mclntyre woont als journalist (hij is ook redacteur van zijn tijdschrift "Het Christelijke Baken") de Wereldraadverga dering in Buenos Aires bij. Daarbij is hij een van de ac tiefste deelnemers op perscon ferenties. Zijn eigen perscon ferentie hield hij in een van de zaaltjes, die in gebruik zijn bij de door hem zo verashuw- de Wereldraad van Kerken. Mclntyre wist met zekerheid te melden dat de secretaris- -generaal van de Baptistenu nie in Rusland, ir. Alexei Bits- jkov, een agent van de KGB (Russische geheime dienst) is. Hij hekelde ook de aanwezig heid van de Tsjech dr. Jan Michalkjo, lid van het Cen traal Comité van de Wereld raad en betrokken bij de cris- telijke vredesconferentie. Mclntyre richtte zijn eigen or ganisatie op in hetzelfde jaar en dezelfde stad als de We reldraad: 1948 te Amsterdam. Er zijn in Nederland geen kerken (meer) van zijn orga nisatie. Broederschap van Taizé: geen verenging van oecumene De oecumenische broeder schap van Taizé in Frankrijk heeft niet ingeboet aan „oecu menische uitstraling" en er is geen sprake is van een zekere „verenging" van de oecume ne. Dat heeft de broederschap gezegd een verklaring naar aanleiding van opmerkingen in Lutherse kring in West- Duitsland. Op het verwijt dat de leider van de gemeenschap, broeder Roger Schtltz, al geen jaren het Avondmaal heeft gevierd en dat in Taizé de rooms-ka- tholieke eucharistieviering domineert, antwoordt de broederschap, dat Schütz een voudig een broeder wil zijn en al zeer vroeg niet meer heeft deelgenomen aan het Avondmaal. Maar hij heeft er absoluut geen propaganda voor gemaakt dat anderen dat ook niet meer zouden doen. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te Geldermalsen, J. Bezemer te Westkapelle. Aan genomen: naar Sint Annapa- rochie, L. Hoekstra kandidaat te Loosdrecht; het beroep door de generale synode der NH Kerk als predikant voor buitengewone werkzaamhe den (legerpredikant), Th. van Delen, kandidaat te Veenen- daal; het beroep door de gene rale synode der N.H. kerk tot predikante voor buitengewo ne werkzaamheden (belast met de arbeid ten aanzien van de relatie moslims-christenen mevrouw G.Speelman, kandi date te Amsterdam; naar Mij drecht, M. van Manen te Breskens en Hoofdplaat. Na afloop van de eucharistieviering begaf de paus zich onder de mensen. Onder hen bevonden zich Japanse religeuzen „De herdenking van de tragi sche ervaringen van de Ja panse steden Hiroshima en Nagasaki heeft alleen dan zin, als ze voor de huidige genera tie een aansporing vormt na te denken over de fouten die voorgaande generaties hebben gemaakt, om nog jammerlij- ker misslagen in de toekomst te vermijden". Dat zei paus Johannes Paulus II in de pa rochiekerk van Castelgandol- fo ten Oosten van Rome. waar zich het pauselijk zomerver blijf bevindt. Hij droeg daar een mis op ter herdenking van de zeven jaar geleden overleden paus Paulus VI en het neerkomen van de beide kernbommen op Japan, veer tig jaar geleden. De paus riep in het bijzonder de jeugd op, de boodschap van Christus te verstaan en die aan de wereld te verkondi gen. „opdat de menselijke sa menleving zich vastbesloten richt op het doel, de civilisatie der liefde, waarop paus Pau lus VI op profetische wijze heeft gewezen". Aan de pausmis nam ook een Japanse delegatie deel onder leiding van de Japanse am bassadeur bij de H. Stoel, Te- ruhiko Nakamura. Gedragingen als vloeken en het gebruik van ruwe of onzedelijke taal moeten in de zin van de grondwet worden gerekend tot het openbaren van gedachten of gevoelens. Een gemeentelijk vloekverbod is derhalve in strijd met de in februari 1983 in werking getreden grondwet, omdat die een algemene waarborg voor de vrijheid van meningsuiting bevat. Dat antwoorden gedeputeerde staten van Gelderland op vra gen van het RPF-statenlid H. Geurts, die daarin enkele weken geleden onder meer stelde, dat vloeken en het gebruik van on zedelijke taal „bezwaarlijk als een vorm van meningsuiting kunnen worden gezien". De Noordveluwse gemeenten Harder wijk, Putten, Elburg en Oldebroek namen de afgelopen maan den een vloekverbod op in hun algemene plaatselijke verorde ning (APV). GS van Gelderland droegen die APV-artikelen vorige maand echter voor vernietiging voor bij minister Rietkerk van bin nenlandse zaken, omdat ze volgens het college strijdig zijn met de grondwet. Een schorsings- of vernietigingsbesluit is overi gens nog niet gevallen. „Niemand heeft vooraf verlof nodig om wat dan ook te zeggen, behalve ieders verantwoordelijkheid voor de wet", aldus GS in antwoord op de vragen van het RPF-statenlid. Als gevolg daarvan komt volgens het college aan lagere overheden niet de bevoegdheid toe om wat dat betreft repressieve bepalingen te creëren. Het Tweede Kamerlid Schutte (GPV) heeft minister Rietkerk inmiddels ook vragen over deze zaak gesteld. Naar zijn mening hoeven pogingen om het vloeken terug te dringen, onder meer door gemeenten die in eigen verantwoordelijkheid regels stel len, .geenszins te betekenen dat de vrijheid om gedachten of gevoelens te openbaren wordt ingeperkt. PAUS VOOR DERDE KEER IN AFRIKA (Van onze correspondent Cees Manders) Donderdagochtend gaat de paus opnieuw naar Afrika, „waar de kerk klopt van jong leven en geestdriftige dynamiek". Het is zijn derde reis naar dit voor de katholieke kerk zo belangrijke conti nent. De paus was in mei 1980 al in Zaire, Kenia, Ghana, het toenmalige Opper Volta (nu Burkina Fasso) en Ivoorkust. In februari 1982 bezocht hij Nigeria, Benin, Gabon en Equatoriaal Guinee. Nu gaat hij naar Togo, op nieuw naar Ivoorkust, naar Cameroun, de Centraalafri- kaanse Republiek, voor de tweede keer naar zowel Zaire als Kenia en tenslotte naar Marokko. De kaart van de pauselijke pelgrimstochten in Afrika to nen nog heel wat witte plek ken, ook in het 'christelijke' zuiden. Maar zo gauw de poli tiek het toelaat vertrekt de paus naar Angola, Mozambi que, Zimbabwe, of Tanzania. Plannen voor die reis hebben al vrij concrete vormen aan genomen. De paus heeft een zwak voor Afrika. Als Pool voelt hij zich verbonden met de Afrikanen: „Vanwege het Poolse erfgoed voel ik me solidair met volke ren die lijden, onderdrukt en gediscrimineerd wordên", zei hij in 1982 tegen de Poolse ge meenschap van Nigeria". En volgens de paus heeft Afrika altijd in de hoek gezeten waar de slagen vallen. Net als Po len. Maar de Afrikaan fasci neert hem ook. Er bestaat een gedicht van Karol Woityla, uit 1962, dat 'De neger' heet. Het begint zo: „Jij bent mijn favoriete broeder, in jou voel ik een onmetelijk continent".. De paus zullen we de komen de dagen weer op tv kunnen zien, omgeven door autoch toon Afrikaanse attributen, bamboerokjes, speren, lui- paardvellen en dodenmas kers. Hij schijnt daar echt door geboeid te worden. Vooral die inheemse dansen en muziek vindt hij prachtig. „Die mensen leven met hun hart, en met heel hun li chaam," zei hij tijdens zijn tweede afrikaanse reis, in 1982. Probleem Maar deze lokale cultuur is ook een groot probleem voor de kerk van Rome. De paus zal spreken over de 'accultu ratie', over de vraag in hoe verre zijn evangelie zich mag aanpassen aan de plaatselijke, afrikaanse traditie en cultuur, of omgekeerd. Latijns-Ameri- ka, een ander continent waar de kerk zo „jong en dyna misch" is. mag dan het 'pro bleem' van de bevrijdingsthe ologie kennen. Afrika heeft het 'probleem' van die 'accul turatie'. Bij vorige reizen naar Afrika heeft de paus het daar over ook al gehad, maar zijn oplossing is vaag gebleven: „Christus moet naar het cen trum van het Afrikaanse le ven worden gebracht, en het afrikaanse leven moet naar Christus worden opgeheven", zei hij in mqi 1980 tot de bis schoppen van Kenia. Van de paus telt de lokale cultuur als die eenmaal door het evange lie is omgevormd. Bijvoorbeeld de polygamie. De paus zal in Afrika op nieuw een strenge, waarschu wende vinger opheffen tegen hun veelwijverij. „Christus heeft het monogame huwelijk gewild, als basis voor het christelijk gezin", zei hij hen vijf jaar geleden al. De Afri kaanse katholieken hebben sindsdien hun traditionele hu welijksgebruiken nauwelijks gewijzigd, en hun bisschoppen kunnen niet anders dan een oogje (of twee) dicht doen voor deze culturele over macht. Hetzelfde geldt voor de spe ciale manier waarop de Afri kaanse priesters de sacramen- In Lome, Togo, waar de paus morgen aankomt, hangen overal in de stad meer dan levensgrote portetten van de paus ten toedienen, de mis lezen, biecht horen. 'Rome' is door de Afrikaanse geloofsdiena- ren herhaaldelijk gevraagd bij de verkondiging van het' evangelie wat meer inheemse traditie toe te staan. Dit om de 'bekering' van het animisme naar het christendom wat te vergemakkelijken. Op Afrikaanse bodem zal de paus zich dit keer zeker uit-' spreken tegpn de (kunstmati ge) geboortebeperking, een van zijn stokpaardjes. Alle re geringen van de landen die de paus nu bezoekt, hebben kunstmatige geboortebeper king of liever: bevolkingscon trole tot hun beleid gemaakt. Uit nationaal zelfbehoud. Hoe armer het land, hoe groter de bevolkingsaanwas. Iedereen wordt dus telkens armer. De betrokken landen trachtten deze dodelijke spiraal te door breken, op aandringen en met subsidie van de Verenigde Naties. Zonder al te veel suc ces. In de strijd tegen kunst matige geboortebeperking schijnen het 'evangelie' (vol gens 'Rome') en de inheemse traditie elkaar gevonden te hebben.. Het succesverhaal van de Afrikaanse kerk, zoals het Vaticaan dat vertelt, meldt dat in 1980 Afrika 56 miljoen katholieken telde. Nu zijn dat er 67 miljoen. In 2000 zullen dat er 100 miljoen zijn, precies 100 keer zoveel als in 1900. Nergens neemt het aantal priesterwijdingen zo snel toe als in Afrika (37% in 1983). Afrika wordt dus niet voor niets de „toekomst van de kerk" genoemd. Zeer tevreden zijn de Vati caanse statistici over een land als Zaire, dat de paus nu als beloning voor de tweede keer bezoekt. Binnenkort zal een of de twee Zairezen katholiek zijn (nu 40%). Het kerk in dit land is voortreffelijk georga niseerd en 'bedekt' het hele land, terwijl het (wereldlijke) gezag van dictator Moboetoe buiten de bevolkingscentra al in moeilijkheden komt. Zaire telt 6 aartsbisdommen en 41 bisdommen, in meerderheid bemand door Zairezen. De paus gaat naar Zaire om het land een zalige te geven: de religieuze Maria Anwarite Tijdens de troebelen van 1964 werd ze overweldigd door een opstandeling, een simba-rebel. Ze hield vast aan haar maag delijkheid tot de dood erop volgde. Maria Anwarite is de Afrikaanse Maria Goretti, meldt het Vaticaan. Naar Ke nia gaat de paus om het slot van het Internationaal Eucha ristisch Congres bij te wonen. Dit is een bewijs varj het be lang dat het Vaticaan hecht aan die bijeenkomst in Nairo bi. In Kenia zal de paus de zuidafrikaanse apartheid die nu zo in de actualiteit is ver oordelen, omdat dit land van alle landen die de paus be zoekt het felst gekant is tegen dat systeem. De laatste etappe van deze 12 dagen durende 27ste reis bui ten Italië geldt Marokko. In dit land is de islam staatsgods dienst. 54.000 van de 23 mil joen Marokkanen zijn katho liek. Op het programma staat dan ook een ontmoeting met de islamitische jeugd, in het voetbalstadion van Casablan- Ontwaken in werkelijkheid^' In onze zaterdagbijlage hebben we Han Stiekema uitvofe^ aan het woord gelaten; een ontegenzeggelijk goedwille arts, die samen met enkele vrienden de stichting „Ontwaj. he in het Westen" heeft opgericht om te bereiken, dat we b< ge nieuws voorgeschoteld krijgen dan we nu dagelijks moéht t verwerken. Zijn actie richt zich vooral op het NOS-jourri^^.1 dat dag in dag uit louter narigheid van de beeldbuis af druipen. >eids n ku De mensen, aldus Han Stiekema, worden er letterlijk dq ziek van, terwijl er toch ook mooie dingen gebeuren en zelfs initiatieven zijn, die kunnen leiden tot een beter el menleving. Waarom al die doodnormale, mooie, ontroerei en lieve dingen niet in het NOS-journaal te vinden zijnr^ grijpt hij niet. En hij kapittelt niet alleen de televisie; krant kan er naar zijn smaak ook wat van. Het is het oude verhaal, zoals het zich afspeelde in klassieke Persepolis. De brenger van het slechte nie( wordt onthoofd, waarmee wél de boodschapper maar N t diens boodschap heeft afgedaan. De honger in Afrika tl n dwijnt niet indien de tv de beelden van al die broodmagker kinderen negeert. De discriminatie is niet uit de wereldid k de kranten er niet meer over schrijven. Integendeel, de idsel dia prikkelen het geweten en mobiliseren de goedwillenden. ie i A.LS een zaak uit de hand dreigt te lopen roepen autorf1?16 ten $ls eerste om censuur. Premier Botha van Zuid-Afr verbiedt journalisten te rapporteren over onlusten. Er w^0^ druk uitgeoefend op de BBC om een programma over No<P Ierland niet uit te zenden. Mevrouw Thatcher pleit voort(:n niet meer berichten over acties van terroristen, die vanp a zouden verdwijnen indien ze maar genegeerd zouden v* den. Dat is een onbewezen stelling, maar bovendien is hypocriet de mens een vertekend beeld van de wereld v"V te schotelen. Onze aardbol is net zo oncomfortabel als uit li media blijkt. Uit pure geldzucht wordt een stuwdam zó sl^,^' gebouwd dat er een ramp uit voortvloeit en om dezelfde den is er met wijn geknoeid. En dichtbij huis valt ook gen aan te merken op de handel en wandel van medemenseu--^, '1 VANZELFSPREKEND gebeuren er gelukkig ook positi dingen, maar de belichting daarvan raakt jammer gen overwoekerd door alle narigheid. Kranten berichten wel.™™ gelijk over pogingen orde te scheppen in de chaos. En r nog niet helemaal zijn gevoel voor humor heeft verloren r bij zulke berichten nog wel eens meewarig glimlachen. ry ling ZjO krijgt de Landbouwhogeschool in Wageningen van rijk 160.000 gulden om uit te zoeken waarom sportvissersstac surfers zo vaak ruzie hebben. Uiteraard omdat ze in elk;m vaar- en viswater zitten en daar is alleen wat aan te d^ jn door gewoon een beetje menselijk fatsoen op te brengen,ma; worden wettelijke maatregelen voorbereid om geluidsoynaj last tegen te gaan en om mensen elkaar behoorlijk te ls bejegenen ondanks hun afwijkende sexuele geaardheid>ijke verdorven is de wereld, dat normale fatsoensnormen airal. dwongen moeten worden en dat wie zich beledigd of~ost£ dreigd voelt haar de overheid holt om hulp in de vorm cen weer een wet. Han Stiekema en zijn stichting kunnen z^e hun doel te bereiken het beste niet bij de media maar b4en r mensen beginnen, door hen tot medemenselijkheid te bevn e gen. Als de wereld beter wordt, krijgen ook de media vanjlijk een vriendelijker aanzien, daar kan „Ontwaken in het wg en ten" op rekenen. jn£ 1 t va De rubriek „Brieven van lezers" staat vandaag hler pagina 5 rste zemanjn en salie toe en i der het vlees mals in suf>É uur. Zeef desgewenst01 a kruiden uit de jus. ll? Fruit de in lange en diPrel snippers verdeelde ui p fm(; kerrie lichtbruin in de rip j10. garine. Schil de komk mer, snijd de groente in lengte in vieren of zessen lepel er de grofste pitten r— Snijd de komkommerre in blokjes, doe dit bij de CC fruite ui en sluit de pan. 1 de groenten tien mintIC smoren, schep ze in die een paar keer om en dot)0] zonodig weinig water J Leg de tomaat een paar STH len in kokend water, Ftl°r het vel er af en snijcf de vrucht klein. Schep de sfme' jes tomaat door de komkla& J we Karbonade met gesmoorde komkommer en aardappelen chocolade havermoutvla Voor twee personen hebt u nodig: 2 schouderkarbona den, 25 g margarine, uitje, zout, peper, rozemarijn, sa lie; 1 flinke ui, kerrie, 10 g margarine, 1 komkommer, zout, peper, ketjap, selde rij, peterselie; Vt tot 1 kg aardappelen; Vz liter melk, 40 g haver mout, 20 g cacao, 45 g sui ker. Schroei de karbonaden aan weerszijden dicht in hete margarine, (ze zien dan grij zig) en bak ze bruin. Bak op het laatst een paar stukjes ui mee. Voeg vervolgens weinig lauw water, zout, peper, ro mer en laat de groenten vijf een paar minuten smoj a. Breng het gerecht op sm^oe^ met zout. peper en ketjap^e strooi er fijngeknipte selcsitu en peterselie over. mp. Breng de helft van de /rai w, aan de kook en strooi ede roerende de havermout:noo Laat het mengsel een milBpor koken en roer er van i in - vuur een papje door, dat we maakt is van cacao, suikeflWu iets koude melk. Voeg ral overige koude melk toeI *8 laat de vla onder af en roeren koud worden. PPir de Zonnige perioden DE BILT (KNMI) Een zwakke oceaanstoring bepaalt de komende nacht ons weer. De bijbehorende bewolking trekt dan van west naar oost over ons land. Mogelijk valt daarbij wat regen of motregen, neerslaghoeveelheden van be tekenis worden evenwel niet verwacht. Morgen ligt ons land en een stroming uit zuidwest tot zuid. Daarmee wordt vanuit West- -Frankrijk iets warmere lucht aangevoerd. Bij enkele zonni ge perioden lopen de middag- temperaturen dan wat hoger op dan vandaag: aan zee en op de Waddeneilanden tot een graad of 19, elders in het land tot 20 a 23 graden. De wind is matig, kracht 3 a 4, aan zee mogelijk vrij krachtig, 5. De verdere vooruitzichten wij- zen voor vrijdag en zateen op en gelijksoortig weertfeen De temperaturen lopen daijlags rond of iets boven de 20 tel den op. De kans op bi kra wordt echter geleidelijk md i ter. Tijdens het kome weekeinde wordt weer wat koeler weertype wacht. j^jg; Vooruitzichten voor diverse Ei se landen, geldig voor vrijdag Zuid-Scandinavië, Denema Zonnig, in West-Noorwegen en 1 -Denemarken echter bewolking en toe wat regen Middagtem tuur van 19 graden in het weste 20 a 24 graden elders. Britse eilanden Zonnige pern Vooral in het westen en noord( en toe een bui. Middagtemper van 16 graden in het noordwestefci 21 graden in het zuidoosten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2