Dr. Cooper neemt joggers weer in bescherming
ietze en slecht
londsbeleid
loeren
an der Helm
Ingle
Jan Vlieg verwacht
pioniersmentaliteit
van zijn selectie
."OVERLIJDEN JAMES FIXX OPPERSTE IRONIE VAN HET NOODLOT"
ONTGOOCHELDE
TAFELTENNIS-
COACHDOET
STAPJE TERUG
In1
>ir
open
een I
ken
ieeft|
„Een Apel-
J-nse hetze, gemis aan een
topsport-beleid en
htsmisbruik van de spe-
In die volgorde ben ik
r wo^er(j ais bondscoach".
van der Helm (37) kan
Ie tw grimas niet onderdruk-
na Met veel bombarie door
ip al afeltennisbond (NTTB)
helmrdrie jaar binnengehaald
^^bmdscoach, zat hij zeven
in ^nlen op de schopstoel,
j ten11 achtte hij het welletjes
hij nlie zich diep ontgoocheld
or tïjwllig" degraderen tot
wa^doach, voor 135 werkda-
pe- jaar. Jan Vlieg, tot dat
actief bij de selectie
914 i dedames, neemt zoals be-
keiid >er 1 september het
/aldcnde over en wordt de eer-
^deetijd-werknemer bij de
die de volledige zeg-
luid^scho krijgt over de tafel-
log.
°6 vi der'-Ielm maakte een uiterst
'wm^iukkge entree als nationaal
^nddscoacv Tijdens de Europese ti-
"Itei trijd ii Moskou 1984 liet een
iroP ppigeBelgische journalist zich
er ^allen.lat de coach van het Ne-
^at %nds brenteam. de Joegoslaaf
denMn Stecel, een driejarige ver-
end ^nis mt de Belgische bond had
en ^sloten. Door die mededeling
saiy de bnoeming van Van der
ge»n eerdr bekend gemaakt dan
de ITTB was voorzien. Spe-
in Ioskou aanwezige club-
ners eageerden sceptisch,
jral omat in een voorafgaande
iraak-prcedure door de sport-
an de NTTB over de
ovolger van Stencel de
ver n van ^an der Helm slechts
surf twee pelers werd genoemd
herttzen enPotton). De overige le-
van de electie gaven de voor-
f aan Jai Vlieg, die bereid was
lingï te schuven naar de vacante
i zefs bij de ïeren.
mert Weisik, voorzitter van de
er sttcommisfe en chef d'equipe,
heefechter en verrassing in petto,
rk vschoof civerwacht Bert van
i te ♦lelm nar voren. De 25-voudi-
lationaal ;ampioen (12 keer in
het ienkelspel zou het naar zijn
[aarteel absoLut gaan maken als
n fetlscoach ei was al voor het be-
ergkvan de srijd in Moskou voor
langt drie jaa aangetrokken. Nog
dinden de spelers bij
van Aine Vlieg een motie
wantrou\en in tegen de be-
oning en eiten bij terugkeer in
erland eei gesprek met Van
de sprtcommissie en het
bestur van de NTTB.
Na dat gesprek in Den Bosch kreeg
Van der Helm het voordeel van de
twijfel. „Na dat modderbad, dat
vanuit Moskou over mij werd uit
gegoten, heb ik in dubio gestaan
om mijn baan als vakleerkracht li
chamelijke opvoeding in Amster
dam en Uithoorn op te geven. Maar
dat past niet in mijn karakter. Ik
durfde die uitdaging als bonds
coach wel aan. Had de indruk dat
mijn manier van werken wel bij de
spelers zou aanslaan".
Prietpraat
Vanaf de dag dat Van der Helm of
ficieel in dienst trad bij de NTTB.
op 1 januari van dit jaar. werden de
poten van zijn stoel met een ket
tingzaag bewerkt. Vooral door
Wim Vermeulen, manager van
landskampioen De Veluwe en
spreekbuis van de gebroeders Van
Spanje. „Binnen drie weken liet
Vermeulen het bericht uitlekken.
dat mijn trainingsmethoden ouder
wets waren en dat de spelers niet
overweg konden met de zachtaar
dige Van der Helm", herinnert de
Amstelvener zich. „Vermeulen had
in zoverre gelijk, dat ik uit het on
derwijs kwam en pedagogisch te
werk ging. Eigen inbreng van de
spelers, eigen initiatief, weinig au
toritaire uitstraling mijnerzijds. Ik
was dat gewend. De spelers kenne
lijk niet".
Een tweede gespreksronde met de
betrokkenen was het gevolg. Dit
keer op Papendal. „Daar kwam
niets uit", aldus Van der Helm.
„Geen oppositie, geen gezeur over
trainingswijze, alleen prietpraat
over meer aandacht voor het ser
veren". Het probleem was nog niet
de wereld uit of tafeltennissend
Apeldoorn stond weer op z'n kop.
„En weer met Vermeulen in de
hoofdrol. Nu ging het over de op-
GRONINGEN Door het
vertrek van Van der Helm lag
de weg' vrij voor Jan Vlieg de
door hem felbegeerde baan
als nationale bondscoach bij
de heren efl dames op zijn
Groningse schouders te ne
men. Vlieg ambieerde geen
volledige dagtaak. „Ik werk
ook bij het sportcentrum van
de universiteit van Gronin
gen. Die baan geef ik niet op
voor de NTTB. Ik krijg van de
universiteit alle medewerking
mijn functie als tafeltennis-
-coach naar behoren te ver
vullen. Dus van die kant hoeft
de NTTB geen problemen te
verwachten. Wel zal ik mijn
coaching bij De Veluwe opge
ven. Daar blijf ik alleen spe
len in het tweede".
Geld voor centrale trainingen, trai-
in of buiten Neder
land. voor korte stages voor de
wedstrijden in de Superliga is bin
nen de NTTB nauwelijks voorhan
den. Vlieg: „Ik verwacht van mijn
selectie een pioniersmentaliteit. Dat
ze af en toe uit vrije wil naar Gro
ningen komen om te trainen. Kijk,
Vriesekoop hoef ik niet uit te nodi
gen. Die traint in Hazerswoude dag
in dag uit. En zo zijn er meer. Maar
van de jongeren verwacht ik veel
eigen initiatief. Ze kunnen bij. mij
in het sportcentrum trainen. Bij mij
logeren. Allemaal voor een habbe-
krats. Dat kost de bond vrijwel
niets. Op die manier moet het luk
ken".
Onmogelijk
Vlieg: „Heren- en damescoach ver
enigd in een persoon is onmogelijk
in het tafeltennis. Op de grote eve
nementen moet je in principe met
twee man zijn. Ik moet zeggen dat
Jan Vlieg.
de samenwerking tussen Gerard
Bakker en de bond tijdens het WK
in Zweden boven verwachting
goed liep".
In die combinatie zit misschien wel
een kans. Bakker wil niet op de
zaak vooruitlopen. „Als Jan Vlieg
wil praten, ben ik bereid. Over een
eventuele coaching van het dames
team wil ik mij niet uitlaten. Daar
moet ik nog eens goed over naden
ken". Voor Bakker vormde de aan
stelling van Vlieg tot bondscoach
geen verrassing. „Ik heb in Zwe
den al gezegd, dat Van der Helm
het niet lang zou uithouden. Hij
heeft wel capaciteiten, maar is niet
geschikt om met senioren om te
gaan. Dan moet je autoritair kun
nen zijn, vloeken, schelden, met je
vuist op tafel slaan, als het moet.
Dat kan Van der Helm niet. Daar
voor is hij veel te aardig. Bij de
jeugd is hij beter op zijn plaats. Met
zijn benoeming wordt hij boven
dien de eerste betaalde jeugdcoach
in Nederland".
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1985
stelling van Anne Vlieg in de Su
perliga-wedstrijd tegen Engeland,
die de beslissing over handhaving
of degradatie inhield. Ik gaf om
puur speltechnische redenen de
voorkeur aan Vlieg. Dat pikte De
Veluwe niet, omdat Ron van Span
je drie dagen daarvoor nationaal
kampioen was geworden en dus op
gesteld moest worden".
WK in Zweden
De kwestie was nog niet tot aller
tevredenheid opgelost of Vermeu
len trok weer ten strijde tegen de
beleidsvoering van Van der Helm.
„Dit keer betrof het de samenstel
ling van de ploeg voor de wereld
kampioenschappen in Zweden.
Daarin moesten worden opgeno
men Jaap van Spanje, die geen deel
uitmaakte van de selectie maar wel
in de finale van de nationale titel
strijd stond, en Paul Haldan. de ge
vluchte Roemeen die reglementair
nog niet voor Nederland mocht uit
komen maar vast ervaring moest
opdoen. Ik had een andere kijk op
de zaak en nam met het oog op de
toekomst twee jeugdspelers mee.
Rob Turk en Eric Noor. die het in
Gothenburg niet slecht hebben ge
daan".
In de Zweedse havenstad werd de
discipline in de herenploeg met de
dag minder. Potton en Ron van
Spanje werden na ernstige misdra
gingen zelfs naar huis gestuurd.
„Pas na overleg met NTTB-voorzit-
ter Roeten, topsport-voorzitter
Welsink en damescoach Jan Vlieg
heb ik die beslissing genomen. Roe-
tens' woorden herinner ik me nog
letterlijk: „Bert, jongen, als je dit
doet, heb je er later plezier van. Dit
kan alleen maar in je voordeel
werken".
Jan Vlieg, naast zijn functie als da
mescoach werkzaam als clubtrainer
bij de Veluwe, deed ook een flinke
duit in de zak: „In de club hebben
we al tien keer op het punt gestaan
om Ron er uit te gooien. Er valt
soms met die jongen gewoon niet te
werken. Bert, ik steun jouw beslis
sing voor de volle honderd pro
cent".
X OJ
eer.
■■iLLAS Ir. Kenneth
>per, de aitoriteit op
dan gebied vai het licha-
welziji die zijn
gaanm gaf aan Ie bekende
i^ojDtest van tvaalf minu-
is weer <p de bres
al verdedi
van het ïardlopen,
ver l uit de Vereiigde Sta-
«proi als „joggin;" de we-
veroverde Cooper
een reacie op zijn
aadfits om geruihten, dat
gen geen ongvaarlijke
ligheid zou zin, te ont-
n "uwen. De aigst voor
^^taanvallen gEep in de
in 4-enigde Statei de laat-
raiatijd om zich leen door
boa overlijden tan twee
iterfende personei.
Glieber een
i-sportverslagge^er van
lelijk aanzien, akte tij-
de looptrainin; op het
Centrum", een ex-
eve ondernemng van
per in Dallas, heen en
•leed. Op 5l-jarig( leeftijd,
fbers dood volgd» op die
James Fixx, dt auteur
de bestseller „Tie com
plete book of running", een
bijbel voor de aanhangers van
de gezondheidscultus. Fixx
stierf, 52 jaar oud, in het har
nas, aan de gevolgen van een
hartaanval tijdens de looptrai
ning in Vermont.
In zijn laatste boek, „Lopen
zonder angst", gaat Cooper in
op de dood van Fixx. wiens
verscheiden hij omschrijft als
de opperste ironie van het
noodlot. Cooper wijst tijdens
een vraaggesprek resoluut de
opmerking van de hand, dat
het overlijden van Glieber in
zijn eigen gezondheidscen
trum ten minste even ironisch
was. Hij onderstreepte nog
eens, dat de dood van het
tweetal absoluut niet betekent
dat er vraagtekens moeten
worden gezet bij lichamelijke
oefening.
Niet dwingen
„Frank Glieber ging voortdu
rend lijnrecht in tegen mijn
aanbevelingen", zegt Cooper
in het kantoor, waarin hij tij
dens zijn diensttijd het aero
bics-concept ontwikkelde. „Je
kunt een patiënt wel vertel
len wat hij moet doen en la
ten, maar je kunt hem niet
dwingen zijn levensstijl te
veranderen". Cooper vertelt,
dat een medisch onderzoek in
april 1984 had aangetoond, dat
Gliebers hartfunctie behoor
lijk achteruit was gegaan, zijn
gewicht was toegenomen van
93 tot 111 kilogram en dat het
cholesterolgehalte van zijn
bloed veel te hoog was.
„We hebben Frank nadruk
kelijk gewezen op het risico
dat zo'n lichamelijke gesteld
heid meebrengt en hem gead
viseerd af te slanken, op zijn
eetgewoonte te letten, weer
eens iets aan lichaamsbewe
ging te doen en over vier
maanden voor controle terug
te komen. Hij had het kenne
lijk te druk en deed niets. Hij
miste de volgende afspraak en
liet ook daarna weinig van
zich horen", meldt Cooper
haast als waarschuwing.
Glieber, inmiddels nog zeven
kilo zwaarder, herzag in mei
van dit jaar zijn mening en
besloot toch de training te
hervatten, maar zonder zich
eerst te laten onderzoeken.
Hij hanteerde een interval-
schema van 400 meter hardlo
pen en vervolgens 400 meter
wandelen. Volgens ooggetui
gen zakte hij op de noodlotti
ge dag bij de zesde herhaling
ineen. „Er was onmiddellijk
een deskundige ter plekke,
maar pogingen hem te reani
meren mislukten", aldus Coo-
pet over de toedracht.
Levenswijze
Cooper zegt niet te geloven,
dat Gliebers dood, de eerste
sinds de oprichting van het
centrum in 1970, zijn weerslag
zal hebben op de nog steeds
groeiende belangstelling voor
een gezondere levenswijze.
Hij onderstreept, verwijzend
naar Fixx, tegelijk wel de
noodzaak van een aangepast
en onder deskundig toezicht
uitgevoerd trainingsprogram
ma. „Als je meer dan 20 tot 25
kilometer per week hard
loopt, doe je dat niet meer al
leen voor de gezondheid van
hart en vaten", is een veelge
hoorde uitspraak van Cooper.
Hij wijst eveneens op de wen
selijkheid van een regelmati
ge inspanningtest op bijvoor
beeld een tredmolen, waarbij
veertien of vijftien electroden
in plaats van de gebruikelijke
drie op de borstkas worden
geplakt om de hartfunctie te
meten en te kunnen beoorde
len hoe de hartaders en -slag
aders op de belasting reage-
vader op 43-jarige leeftijd aan
een hartstilstand overleed, de
maanden voor zijn dood drie
keer een „stille" of nauwelijks
merkbare hartaanval moet
hebben gehad. Volgens Coo
per was dat bij zijn inspan
ningstest zeker aan het licht
gekomen.
Verstommen
In het geval Glieber liet de
uitkomst van de test aan dui
delijkheid niets te wensen
over, maar de patiënt sloeg de
waarschuwing in de wind.
„Hardlopen werd hem niet
noodlottig, een hartaandoe-
ning was de oorzaak van zijn
dood", benadrukt Cooper, die
ook een sportcentrum buiten
Tokio opzette en lezingen gaf
over de gehele wereld, om de
kritische geluiden ten aanzien
van de door hem gepropa
geerde sportbeoefening te
doen verstommen.
Hij vertelt er nog bij, dat het
percentage volwassen Ameri
kanen dat regelmatig iets aan
sport doet, van 24 in 1960 is
gestegen tot 47 in 1977, het
jaar waarin het beroemde
boek van Fixx verscheen. En
dat vorig jaar zelfs al 59 pro
cent van de Amerikaanse be
volking het belang van li
chaamsbeweging inzag en ook
in beweging was gekomen.
„Tegelijkertijd is het aantal
mensen dat overleed aan de
gevolgen van hart- en vaat
ziekten, gedaald van 511,6
(1961) tot 424,2 (1981) per
100.000 inwoners. We kunnen
niet bewijzen, dat die daling
een gevolg is van de gegroei
de belangstelling voor licha
melijke oefening. Maar we
weten wel heel zeker, dat het
niet tot een verhoging van het
aantal slachtoffers heeft ge
leid", merkt Cooper op.
Coopers advies voor de huis-
-tuin-en-keuken-jogger is: „Ik
raad mensen aan, langzaam te
beginnen en de training zorg
vuldig op te bouwen. Ze moe
ten luisteren naar het li
chaam. Medische begeleiding
is geen overbodige luxe, zeker
niet als het sporters betreft
die tussen de dertig en veertig
jaar zijn. Ik zou voor mensen
ouder dan 35 jaar een medi
sche keuring aanbevelen en
de categorie boven de veertig
zou, wat mij betreft, verplicht
mogen worden om de drie
jaar een maximale-inspan-
ningstest te doen".
Bert van dér Helm (bescheiden op de
achtergrondmet de Nederlandse
jeugdselectie.
Het verwijderen van Ron van
Spanje had verregaande gevolgen.
Henk van Spanje, de talentvolste
speler in Nederland en kopman
van de ploeg, zegde na raadpleging
van Vermeulen en broer Jaap, die
op de tribune als toeschouwers aan
wezig waren, het vertrouwen in
Van der Helm op. „Op dat moment
had Welsink moeten ingrijpen. Had
moeten zeggen: Henk, bekijk het
maar. Wij zijn drie jaar met Van
der Helm in zee gegaan en hij is de
baas. Heb je problemen, dan praat
je die maar met hem uit. Wil je niet
meer voor Oranje spelen, dan is dat
heel jammer. Voor jou en ons, maar
iedereen is vervangbaar. Maar
Welsinks enige reactie was: „Bert.
ik heb medelijden met jou en je ge
zin". Toen ben ik voor het eerst uit
mijn vel gesprongen en heb tegen
hem gezegd: Egbert, ik heb jouw
medelijden niet nodig, maar jouw
steun".
Welsink, de man die hem in Mos
kou lanceerde als de coach voor de
toekomst, die onvoorwaardelijk in
de capaciteiten van Van der Helm
geloofde en hem eeuwige trouw
toezegde, kwSm zijn woorden niet
na. Van der Helm: „Welsink is een-
theoreticus. Een man die op papier
de zaken organisatorisch aardig
kan schetsen, maar geen enkele
feeling met de topsporter heeft. Ik
begrijp nu na al die narigheid,
waarom Bakker en Vriesekoop zo
vaak met hem botsten. Niet door
onwil van zijn kant, maar door zijn
onwetendheid. Hij weet niet wat er
in de topsport omgaat. Voelt niet
aan wat er van hem verlangd
wordt, wanneer hij krachtdadig
moet optreden. Als hij in Gothen
burg Henk van Spanje had berispt,
was de hele zaak met een sisser af
gelopen. Daar ben ik nu nog van
overtuigd. Maar hij deed niets en
daarmee gaf hij Henk van Spanje
een vrijbrief"
Spuugzat
Eenmaal terug in Nederland volg
den er evaluatie-gesprekken met
Henk van Spanje, Vermeulen, Hal
dan, Welsink en de directeur van
het bondsbureau Speekenbrink.
Van der Helm: „Na veel gepraat
kwam voor de heren de formule
Bakker/Vriesekoop uit de bus. Ik
zou de landenwedstrijden in de Su
perliga coachen en de clubcoach
zou Henk van Spanje en Haldan in
het individuele gedeelte begelei
den. In eerste instantie ging ik met
die oplossing akkoord. Maar hoe
langer ik er over nadacht, hoe min
der die oplossing me ging aanstaan.
Er bestond geen werkzame situatie
meer. Wrevel over en weer. En die
paar maanden hadden op mij als
tropenjaren gewerkt. Ik was de
hele kwestie spuugzat. Vooral om
dat ik geen eerlijke kans heb ge
kregen. Niet van Apeldoorn en niet
van de bond. Daarom heb ik mij
alsnog teruggetrokken en tegen de
bond gezegd: zoek maar een andere
functie voor mij binnen jullie orga-
Nieuwe opzet
Het dagelijks bestuur vond op korte
termijn een nieuwe opzet. Van der
Helm ging voor de verdere duur
van zijn verbintenis naar de jeugd,
op part-time basis. „Daarnaast keer
ik weer vier ochtenden per week
terug in het onderwijs in Amster
dam". En Jan Vlieg werd de baas
van de heren- en dames-selectie.
Van zijn kortstondige avontuur als
bondscoach heeft Van der Helm de
les geleerd, dat de structuur binnen'
de topsport-commissie niet deugt.
„Welsink is een goede kracht, maar
deugt niet als voorzitter. Daar moet
je een bestuurlijk type als Goud
smit met Kraayinga als rechter
hand voor hebben. Die mensen we
ten wat er zich zoal afspeelt binnen
het tafeltennis-wereldje. Die kun
nen delegeren en praten de taal
van de topsporter. Bovendien heeft
een pedagogisch werkende coach in
het Nederlandse tafeltennis abso
luut geen toekomst. Je moet een
autoritaire figuur hebben. Ik weet
zeker, dat Gerard Bakker dit alles
niet zou zijn overkomen. Die zou
tegen Henk van Spanje direct ge
zegd hebben: voor jou duizend an
deren. Maar ja, Bakker is een auto
riteit op tafeltennis-gebied. Dat
heeft hij met Vriesekoop bewezen.
Ik heb de kans niet eens gehad om
het bewijs van mijn kennis te leve
ren".
ren. Hij herinnert er nog eens
aan, dat Fixx kort voor zijn
dood een dergelijke test op
Ihet aerobics centrum weiger
de. De lijkschouwing toonde
indertijd aan dat Fixx, wiens
