I
/I
„Nieuw Minerva99
kan weer tientallen
Omwegen
Langs
jaren vooruit
H
l
der
wet
Bosmans Hond
volgt Wesselingh op
LEIDEN OMGEVING
I «el.
rlang
I 15.
tel.
14.
NDER
i I -ID0
.30.
OORD
- 719-B1
111 I. '9.1
rafdel
Heilig vuur
IN LEIDENS HARTJE STAD WERD HOTELLERIE NIEUW LEVEN INGEBLAZEN
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag i'n deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
Euvel
In Valkenburg zetten ze
verbodsborden voor de au
tomobilisten ergens in de
berm van het fietspad, zo
mogelijk verscholen ach
ter wat bossages zodat het
niet opvalt. Maar liefst
drie verdachten schaarden
zich voor de balie om de
kantonrechter op dit euvel
opmerkzaam te maken.
Het was gebeurd op de
(opengebroken) Hoofd
straat waar men, volgens
het onzichtbare bord, van
één kant niet in mocht rij
den. Het drietal had dit
toch gedaan, zij hadden
immers geen bord gezien.
Daags nadat hen een bon
was toegestuurd, hadden
zij de politie van hun on
tevredenheid op de hoogte
gesteld. Die fluks het bord
op een beter zichtbare
plaats had neergezet.
Een verdediging die het
normaal altijd zou hebben
afgelegd tegen de 'ambtse-
dige' verklaring van de
)olitieagenten die de bon
ladden uitgeschreven. De
verdachten hadden echter
een getuige en een foto bij
zich en dat overtuigde de
rechter. Voorlopig althans,
de politie uit Valkenburg
zal om tekst en uitleg ge
vraagd worden.
En de dame uit .de eerste
regels, die liever dood
»ing dan de boete te beta-
en? Ze verloor haar zaak.
door Ton Piel
DINSDAG 16 JULI 1985PA(£[£
,,Ik sterf nog liever dan
dat ik de boete betaal".
Gedreven door het hei
lig vuur smeet de vrou
welijke verdachte deze
waarschuwing gister
ochtend over de balie
van het kantonrechter.
Ze sprak voor die grote
groep overtreders die
zich wekelijks bij de
rechter meldt om een
naderende veroordeling
tot het uitersteaan te
vechten, enkelen met
succes, velen echter
zonder het gewenste re
sultaat te bereiken.
De argumenten die bij dit
soort discussies boven de
balie getoverd worden,
zijn veelal absurd en lei
den vaak tot wat mees
muilend gegrinnik en ge-
ginnegap in de zaal. De
rechter daarentegen weet
zijn gezicht zoals het
een rechter betaamt
steeds in een strakke plooi
te houden. Het geeft de
verdachten de illusie dat
wat zij betogen niet direct
kant noch wal raakt.
De officier van justitie kan
zich wel een gemuseerd
lachje permitteren. Hij be
luistert de verdachten on
deruitgezakt in zijn stoel
met een blik in zijn ogen
als beschouwt hij de ver
dediging bij voorbaat vol
strekt kansloos, maar daar
wordt de man uiteindelijk
ook voor betaald. Zijn
spaarzame verlies aan
vaardt hij als een heer. Zij
die vrijgesproken worden
vergeten de officier een
gepaste triomfantelijke
blik te gunnen maar ver
laten, overmand door
blijdschap, de rechtzaal
met een snelheid als zijn
zij bang, dat de rechter
zijn vrijspraak op het laat
ste moment zal herroepen.
De man was betrapt op
het rijden door rood licht
maar liet de rechter weten
dat hij de overtreding on
mogelijk gepleegd kon
hebben. Waarom niet, wil
de de rechter weten. De
man liet weten het ver
keerslicht dan wel niet ge
zien te hebben, maar toch
overtuigd te zijn van zijn
eigen gelijk. Het was over
duidelijk, de man hield
iets achter maar bewaarde
zijn geheimpje tot na het
betoog van de officier. Om
hem op de rand van zijn
overwinning genadeloos
af te straffen. Foutje in de
dagvaarding misschien,
suggereerde de officier
terwijl de rechter de offi
cier vast waarschuwde
voor de naderende neder
laag.
Inderdaad, een foutje in
de dagvaarding, de straat
naam was fout. Vrijspraak
dus. De rug gerecht verliet
de man de zaal.
Boven: De
hotelliers
van „Nieuw
Minerva",
Herman en
Ton Bos, in
de nieuwe
setting van
een kostelijk
„zolder
kamertje".
Links: Achter
twee
eeuwenoude
gevels werd
een nieuw
hotel
gebouwd.
Tot opvolger en tweede pas
toor van de statie van de H.
Bernardus te Groenendijk
werd benoemd Pater Francis-
cus Hubertus Ludovicus Bos
nians. Pater Bosmans was een
Ongeschoeide Karmeliet van
de Belgische provincie en
droeg als kloosternaam Pater
Anastatius van de H. Jozeph.
Vanaf zijn tijd kwam de paro
chie voor wat de geestelijke
verzorging betreft in handen
van de Karmelieten. Bosmans
kwam in Groenendijk terecht
nadat de Karmelieten-statie
uit Leiden in 1856 ophield te
bestaan.
De nieuwe Groenendijkse
pastoor werd in 1828 geboren
te Beeringen in Belgie en in
1851 tot priester gewijd te
Gent. Na kapelaan geweest te
zijn in Leiden (1851-1856)
werd hij op 20 november 1856
tot pastoor benoemd aan de
Groenendijk. Net voor hij een
halve eeuw pastoor zou zijn in
Hazerswoude, overleed hij op
9 augustus 1906. Hij werd be
graven op de RK-begraaf-
plaats.
Tijdens het pastoraat van Bos
mans telde de parochie 16 ka
pelaans, van het bisdom Haar
lem, die als neomisten (pasge-
wijde priesters) hier kwamen,
om hun opleiding te krijgen
tot aankomend pastoor.
In 1857 werden de 14 staties
van de H. Kruisweg geschon
ken door Arnoldus van der
Burg en diens echtgenote
Adriana Klaverwijde, in 1858
werd het Veertigurengebed
ingesteld. Ook in dat jaar
werd het Broederschap van
het Allerheiligste Sacrament
van de gedurige aanbidding
opgericht. Drie jaren later
ontstond de Broederschap van
de Sint Pieterspenning, in
1862 kwam daar het Broeder
schap van de Levende Rozen
krans bij. Het gonsde in die
jaren van deze typisch Room
se praktijken, die overal op
gang maakten.
Onder het herderschap van
Bosmans werd in 1869 de pa
rochiële begraafplaats goedge
keurd en ingewijd door de de
ken van Zoeterwoude. In ok
tober van het jaar 1871 wer
den ter gelegenheid van de
viering van het 25-jarig Paus
schap van Pius IX twee ge
brandschilderde ramen ge
plaatst, voorstellend het dog
ma van de Onbevlekte Ont
vangenis van Maria en van
's Pausen Onfeilbaarheid,
beiden door Pius IX afgekon
digd.
Wat pastoor Bosmans nó de
bouw van de kerk voor de
Groenendijk heeft gedaan,
wordt ook verwoord in de Bij
dragen van het Bisdom Haar
lem: „Weliswaar had zijn
voorganger gezorgd voor een
hecht en sterk kerkgebouw,
maar de liefde-penningen wa
ren allen verbruikt, zonder
dat aan het voorzien in de be
hoeften aan plechtgewaden,
altaar- en kerksieraden in het
minst de aandacht geschon
ken was. Ouden van dagen
zeggen ons, dat pastoor Bos
mans is opgetreden in alle be
scheidenheid, maar niettemin
op vrijmoedige wijze, de
noodzakelijkheid van het ver
schaffen van kerkelijke beno
digdheden bepleiten durfde.
En de parochiarfen hebben
aan zijn vermanend en op
wekkend woord, dank zij hun
vromengeest en liefdadig
heidszin en welwillend oor
geleend".
Tenslotte staat over hem in
het boekje 150 jaar Bernar-
duskoor: „Pastoor Bosmans
was een heel klein, wat laks
mannetje. Begon de Hoogmis
zondags zelden op tijd, kwam
dan van achter de kerk in. Ik
zie hem nog in mijn herinne
ring Qpkomen. In de winter
met een zware jas met grote
zakken los over de schouder
met in zijn jaszak een heel
klein rashondje, dat er met
zijn kopje bovenuit kwam.
Zijn baasje links en rechts kij
kend of ieder van zijn bemin
de gelovigen er wel zou zijn.
Onder zijn collega's stond hij
bekend als Klein Davidje en
in zijn parochie als „Honden
kopje".
EeidóeSou/m/ttt
De heer A.J. Vos uit Hazers
woude stelde voor deze krant
een serie samen die handelt
over de kerkgeschiedenis van
Hazerswoude-Rijndijk, Groe
nendijk, Koudekerk, Leider
dorp, Zoeterwoude-Rijndijk en
een stuk Alphen. Dit gebied
werdarroeger de Rijnstreek ge
noemd.
In tien delen beschrijft
hij het wel en wee van de pa
rochies in deze plaatsen.
heer Vos maakte voor het pa
rochieblad al eerder de serie
„Het verre en nabije verleden
van onze parochie". De verha
len die hierin staan, zijn
aanvulling en uitbr
daarop.
Dit deel gaat over
toor Bosmans die Wessel
in 1856 opvolgde.
De
Investeren en dan maar af-
wachten „of het \yerkt", zon
der met je armen over elkaar
te gaan zitten. Deze attitude
zal menig ondernemer ken
merken. ,,'s Kijken of we een
gaatje kunnen vinden en dan
meteen toehappen". Aldus
moet het Herman Bos zijn
vergaan, toen hij met zijn
vrouw Ton Bos-Toussaint als
zorgzame secundante, de
tweede „engel" die het eta
blissement heeft gekend, na
Engelbertha Favier die nu op
haar Morse hoeve troont
besloot tot een rigoureuze
ingreep in zijn kapitale hotel
domein aan de Vrouwesteeg-
Boommarkt in kloppend har
tje Leiden. Achter de gevels
van twee esthetisch ogende
panden, van de in het geheel
vijf van „Nieuw Minerva",
ging de zaak nagenoeg tegen
de grond. Achter die bijkans
18e eeuwse coulissen deden
slopende vaklui, met weinig
eerbied voor de ouderdom,
een sfeervolle doolhof sneu
velen. Een labyrinth ging te-
nonder; met negen uitgeleef
de, aan aderverkalking lij
dende kamers, die met hals
brekende traptreedjes op al
lerlei niveaus tot een inge
wikkelde maar romantische
samenhang verbonden wa
ren. Maar er kwamen acht
tien nieuwe eenheden, dotten
van logeeraccommodatie,
voor in de plaats. Het epos
van een rusteloze horecaman
en z'n business.
Precies twee jaar geleden
stak Herman Bos zijn vurige
handen uit naar nieuw avon
tuur. De echtelieden Bram en
Engel Favier stootten hun
trots „Nieuw Minerva" af en
Bos een authentieke Ha-
zerswoudse jongen die nooit
dik zal worden, omdat bij
hem de calorieën altijd in no
time weer verbruikt zijn
deed zijn intrede. Hij had er
al een tijdje opzitten in de
Donkersteeg, waar op zijn in
stigatie de zoetste broodjes
werden gebakken en de da
mes van „toute la région" op
de koffie kwamen en er soe
zen en saucijzen verorberden,
nog afgezien van de sorbets
en de appelpunten met
kwakken slagroom als afge
koelde ijsbergjes. Herman
Bos, lang, dun en lekker,
mocht zich onder de schut-
naam Hendriks dan wel bak
ker noemen, zonder dat hij
de witte muts opzette en
daadwerkelijk aan het oven
vaste proces meewerkte,
maar zijn interesse ging ver
der. Een hotel kwam onder
zijn bereik. Hij durfde het
aan en bleef verder gewoon
„Pipo".
Hotel „Nieuw Minerva", een
soort horeca-gemenebest
waartoe ook het aan de over
kant van de Vrouwesteeg ge
legen „Het Vergulden Haan
tje" en een heel stuk verder
de dépendance (ook wel An
nex geheten) „Au Bord du
veerd moeten worden. Maar
de bussen willen in het ge
bouw zelf zitten, als je be
grijpt wat ik bedoel. Mensen
komen aan met een bus, en
die willen altijd bij elkaar
blijven. Dat een paar hon
derd meter sjouwen met kof
fers is toch niets; dat wil men
terecht niet. Dat kan niet
Janger".
Onder de 17e-eeuwse pannen
het is maar een verwijzing
naar de historische leeftijd
van de Boommarktse panden
vindt men weer gezellig
heid in een vernieuwd dak.
Dat krijg je met restauraties:
het lijkt wel echt, maar het
materiaal is, met permissie,
van 1985. Maakt niets uit. In
Williamsburg, een geconser
veerd stadje in de Ameri
kaanse staat Virginia, hebben
ze op een voortreffelijke ma
nier de 18e eeuw in plastic en
andere duurzame kunststof
fen hersteld. Dat gaat nooit
meer stuk. Daarom is er al
leen maar waardering voor
de metamorfose die „Nieuw
Minerva" ondergaan heeft.
Woekeren met de ruimte,
maar met steeds een „natte
groep" van toilet en douche
op elke kamer. Niet meer die
inconveniëntie van 's nachts
plassen op de gangf nou ja, in
de gemeenschappelijke w.c.,
of achtereenvolgens in de rij
voor een „shower". En tele
foonaansluiting, met een
stekkertje voor teevee, en ra
dio naast je hoofdkussen.
„Machinekamer" op het pla
tje. „En dat allemaal opge
bouwd in hout. Een paar ste
nen om de gaatjes op te vul
len". Herman Bos is er zelf
van onder de indruk; „onge-
duiven van een ander
ten. Ik heb eraan gedaekzOEl
van „Au bord du Rhin
low budget hotel te m
maar dan een echt lowf
get, van 25 gulden per
Ik weet het nog niet. Mjzoeke
moeten niet vervelend
den".
Van de weeromstuit
man Bos ook zijn luncl
aan de Donkersteeg
verbouwen. Een betrek
kleine ingreep die nu
achter de rug moet zijn.
ander gezichtje, weer
fris naar voren. Zevei
een zaak hebben met hl
de gezicht, dat is eigen—gèki
te lang. Dan moet je »t St.
weer vernieuwen. Ve»deg«
wen is een soort ziekte,"
nu ben ik het wel e'
zat. Deze manier van
geeft spanningen. MaEvek
moet blijven proberen, »n als
en te blijven lachen. E?-00..
lukt me meestal wel. Cefe,.
Pipo hè!" lature
«.30-1
Familiehotel
ik. Be;
Herman Bos komt weert": w
helemaal bij, als hij een Fn'en
dig soepje omtrent lun£rr |ee
tot zich neemt. De zfoie t
van een hotelman in Lezoek
worden een ogenblik^ zij
dempt. Achteruit gezetf 18i
een fauteuil weet HeK
dat hij in Leiden het gefcn er
ste familiehotel bezit, daproke
habitué's blijft dienen erP'®*
het verblijf van nieufe"^
mers best kan veraan£gejjj
men. In dat vreemde, n».30-
zo attractieve hartje vaijrtbei
den, dat nu met de nietf,ra^
wetse Laken feesten oijjjj
gunst van inwoner en adders
per dingt.
looflijk wat een hout er is in
gegaan. En brandveilige deu
ren met gewapend glas. Ik
ken m'n eigen „huis" niet
meer terug. Gek hè, zo gauw
als je dat vergeet".
Dan volgt de litanie die iede
re bouw- en verbouwlustige
belanghebbende na een hele
procedure bidt: „We hebben
ook erg veel medewerking
gehad van de gemeente, van
bouw- en woningtoezicht,
van Monumentenzorg en van
de brandweer. Laten we dat
niet vergeten. Zo mooi, zo
mooi. En de inspanning van
aannemer Du Prie. Hulde
aan het „werklozenproject".
Net zoals bij het nieuwe
Leidse politiebureau aan de
Langegracht. Want zo is het
toch? Aanvullende werkgele
genheid is een constructief
kader voor lieden die graag
de handen uit de mouwen
willen steken, maar niet al
tijd de kans krijgen. Het kost
me toch nog bijna een mil-i
joen gulden. Mooi rond be
drag, overigens".
Uitkijken
Het blijft uitkijken, voor een
hotellier in Leiden. Herman
Bos: „Er is best wel plaats
voor een luxe hotel en een
low budget hotel. Dat kan ge
makkelijk. Maar als ze dan
aan de Vliet, bij de Voorscho-
terweg, een „stofzuiger" van
ons prijsniveau willen opzet
ten, dan zeg ik nee. Dat heb
ben we ook aan de gemeente
raad geschreven. Dat is één
teveel, voorlopig, en dat vind
ik niet leuk meer. Een bed
voor 25 gulden, allright. Dat
is low budget. Maar niet 65,
75- gulden. Dat is onder de
Rhin" behoren, draaide ver
der onder het Bos imperium.
De bloemschikkingen, die de
tafels der barokke Faviers in
steeds weer verse edities had
den getooid, waren wel mooi
en karakteristiek, maar ook
duur. Herman Bos, althans,
verloor ze uit het oog en het
hart, en nu doet hij het met
kleine struisjes van het sei
zoen die het toch goed doen.
Al zijn ze nauwelijks besteed
aan de Spaanse toeloop
(waaraan het hotel een aan
merkelijk deel van zijn in
komsten te danken heeft, in
verband met de binnen loop
afstand gelegen „Clinica"
waar daadwerkelijk aan ge
boortebeperking gedaan
wordt). Dat zijn van die
„items" waarmee een zaken
man in hotellerieen toch te
maken heeft. De inwerkpe-
Troetelschijf
En Ton Bos-Toussaint stond
achter dat idee. Inmiddels
was zij gaan fungeren als de
„no nonsense-troetelschijf"
die de dagelijkse bedrijfs-
touwtjes in handen heeft en
waarop „Nieuw Minerva"
drijft en dan moet haar
Ton z'n hoofd buigen. Daar
zit niets anders op. 's Mor
gens om zeven uur zit ze al
facturen na te zien, maakt
optellingen, scheidt debiteu
ren van crediteuren (Soil und
Haben), verwijst onderhouds
diensten naar c.v. of andere
vitale plekken binnen het be
drijf. of zendt haar directie
ven naar de sectoren die eni
ge opvang van node hebben.
Familiebedrijf in optima,.for
ma.
Maar nu is er dan de zonnige
afsluiting van een ingrij-
f>ende verbouwing in wit. Al-
es is wit, achter de schermen
van „Nieuw Minerva", met
een nieuw bestand van veer
tig kamers; ,,'t Haantje" telt
er elf en „de Annex" (met de
klemtoon op An) heeft op de
Rijnoever nog eens twintig
onderkomens. Herman Bos:
„Die Annex staat nu te koop.
Dat is te ver van het centrale
hotel en ze zou ook gereno-
riode zette Herman Bos
inmiddels een werkzame ex
ponent van „Leiden Leeft"
aan het rekenen en tellen.
„Die tent moet opgeknapt
worden", vond hij. „Maar
dan bleef de boel toch oud.
Dan maar helemaal nieuw.
Geen gedonder!"
Pastoor Bosmans stond onder zijn collega's bekend als
Davidje" en in zijn parochie als „Hondenkopje".
