Police Academy 2:
zekerheid aan de kassa
DE
KEER
Haagse loftrompet en foto-collage voor Paul Acket
iDuitsc verhalen en homosexuele literatuur
„De wereld van
Anne Frank":
veelomvattende
foto
verzameling
Lezer als
vertrouwensfiguur
LOEKE VERZAMELBUNDELS VAN MANTEAU
SOEKEN
In haar eerste roman Machi-
nedromen beschrijft de Ameri
kaanse Jayne Anne Phillips de
geschiedenis en belevenissen
van een Amerikaans gezin
vanaf de crisis in de jaren der
tig tot aan de oorlog in Viet
nam. Het bijzondere aan de ro
man is dat deze niet geschre
ven is volgens het patroon van
een gebruikelijke opeenvol
ging in de tijd van gebeurte
nissen, maar dat de leden van
de familie Hampson, bestaan
de uit moeder Jean, vader
Mitch, dochter Danner en
zoon Billy om beurten een
hoofdstuk krijgen waarin ze
het woord krijgen. Daartussen
zitten dan weer hoofdstukken
waarin telkens een van de
vier gezinsleden tot speciaal
onderwerp is gemaakt
Zo begint het boek met „ge
sprekken met een dochter",
waarin Jean haar dochter
Danner vertelt over haar ei
gen moeder, haar jeugd en de
eerste iaren van haar huwelijk
met Mitch: „Ik ging er altijd
van uit dat ik zelf een dochter
zou krijgen. Toen ik twaalf
was heb ik je naam bedacht
en zorgvuldig bewaard. Op
een rare manier bestond je al
voor me". Later zal Billy tegen
zijn zus zeggen: „Je praat net
als mam". „Ik ben mam", ant
woordt Danner dan. De ver
bindende kracht van de fami
lieband en het herkennen van
jezelf in je dochter of zoon en
omgekeerd is een van de
steeds terugkerende thema's in
de roman.
Op deze manier wordt de kro
niek van de Hampsons als het
ware door de familie zelf ge
schreven, wat de roman realis
tisch en boeiend om te lezen
maakt De hoogte- en diepte
punten, maar ook de alledaag
se gebeurtenissen in het leven
van de Hampsons krijgen een
extra dimensie omdat ze door
ieder gezinslid apart toegelicht
worden. Vooral in de hoofd
stukken waar de gezinsleden
hun herinneringen ophalen
krijg je als lezer het gevoel dat
je tot een soort vertrouwensfi
guur geworden bent, op de
noogte van angsten, dromen
en emoties die voor de andere
familieleden verborgen blij
ven.
Hoe belangrijk de familieband
is, blijkt ook wanneer Jean en
Mitch gaan scheiden en het
gezin steeds verder uit elkaar
valt. Danner gaat experimen
teren met drugs en Billy be
sluit in afwachting van zijn
mogelijke oproep voor de oor
log in Vietnam zijn studie op
te geven. Wanneer hij inder
daad ingeloot wordt, probeert
Danner, die al van jongs af te
horen heeft gekregen dat ze op
haar kleine broertje moet pas
sen, hem nog over te halen uit
te wijken naar Canada. Billy,
die in z'n jeugd altijd al verzot
was op vliegtuigen, besluit
toch te gaan. „In de lucht ben
ik veilig", zegt hij nog. Hij is
de enige van het gezin die zijn
ièugddroom weet te verwezen
lijken maar dat kost hem
wel zijn leven.
Zoals de titel al doet vermoe
den spelen machines een be
langrijke rol in het bestaan
van de Hampsons. De bulldo
zers van het betonbedrijf waar
Mitch mede-eigenaar van is,
de naaimachine waarop Jean
eindeloos kleren maakt, Billy's
liefde voor vliegtuigen en
Danners transistorradio, waar
ze in haar puberteit bijna niet
van te scheiden is, allemaal le
venloze objecten die telkens
weer opduiken en het verle
den en heden, werkelijkheid
en droom met elkaar verbin
den.
IRENE KOPPENAAL
Machined romen, door Jayne
Anne Phillips. Uit het En-
Sïls vertaald door Marion
p Den Camp. Uitgeverij
Bert Bakker. Prijs 34*0.
(ADVERTENTIE)
BOEKHANDEL
LEIDEN-LEIDERDORP
OEGSTGEEST KATWUIC
VOORSCHOTEN
All# op d#z# poglno b##p*oNm
txwken zijn bij om dirofcl Imt-
bur. Of vl# oru# TERMINAL
bentellen en (Un Wnnen dri# do
gen verkrijgbaar.
heeft de resultaten van zijn
t ïïTVl Film frieken festival (acht we-
U 4 Lr ken een roulerend aantal oude
en vaak heel goede films in
zestien steden) op een rijtje ge-
malaise in de bioscopen zet. Er kwamen 60.785 bezoe-
aakt dat er toch weer wat kers (de vertoonde Disney-
larder aan de publiciteit films niet meegerekend). De
mi ordt getrokken dan eerder meeste in Utrecht (gemiddeld
30 geval was. Voor „Police 723.4 per week) Groningen
cademy 2" was een als poli- (681,6) en Eindhoven (680,9)
laeent verkleed drietal op Den Haag volgt op een negen-
iSioort strandmotor in enke- de plaats (555,8) De catego-
steden actief, een aantal ëen komedieen „besten
•users is bet voor de komen- volgens de Nederlandse pers"
fjlm „The last dragon". In werden het best bezocht. De
'elropole Den Haag kan je meeste bezoekers kwamen
im lis een complete auto in de "oor „The world according to
toilyer zien staan. Je kan hem Garp'de hoogste waarde-
OQ L„en als bezoeker aan de ringscijfers (via enqueteformu-
- iel]We Bond-film „A view to deren gemeten) gingen naar
kill" Er zijn drie auto's aan- „Missing". Er lijken nauwe-
tschaft door de firma Cannon Hjks consequenties aan die cij-
die kunnen in Amsterdam, fers te verbinden. Opvallend is
tot tn Haag en Rotterdam ge- dat er slechts maar 206 passe-
onnen worden. Alléén in een partouts werden verkocht, via
annon-theater. Maar de "'elke men op een gemiddelde
om Mld-film draait in die steden toegangsprijs van vier gulden
*2 Igelijkertijd in een niet-Can- per film kon komen. De con-
on theater (Den Haag: Asta) clusie van Koppies („Een ramp
!',s 'eden voor filmdistributeur dus. en bewezen is dat men
van Praag om een beetje niet direkt de conclusie moet
„,„jd te zijn op directeur Jan trekken dat de bioscoop te
-- ruinstroop van Cannon: „Ik duur is") lijkt me ook behoor-
:n/j dat je dat niet kan doen, lijk voorbarig.
int >ar niet 8r°ot mee kan ad-
ï.OO erteren. Bovendien geloof ik
100 iet in dat soort stunts. Denk J-rwsTTT WPJTTXT
Itaa dat het publiek naar een be- I\/\ J iLlr/jiV
P—theater gaat omdat het
auto kan winnenMax,
weet het niet. Cannon wel. ep menseUjkste uit.
a spraak van de maand komt
van Kathleen Turner, via drie
films („Body Heat", „Roman-
ab/ir' ITI? c,nS the Stone" en het komen-
t de mCrimes of passion een to-
pactrice. In Andy Warhols
blad „Interview" bekent ze
w naar aanleiding van haar eer-
',t de mond van Roger Moore sft? m] a]$ de femme {a_
unt u binnenkort via Veroni- {aye met de sterk erotische uit-
■S» een wervende tekst over straling in Lawrence Kasdans
Greenpeace horen. Tijdens zijn B Heat„. Jn dje tijd werd
iferview met Tineke van die jk vaak midden in de nacht
mroepkreeg hij daartoe een wakker, doodsbang dat het pu-
)7s>ra3g v9°rr,zn neys- "I bliek straks die zwoele blik-
y^omered. Ik werd voor het ken van me Qp het doek zou
kvo Sezft zei hij me later in Zien en zou gaan zitten gieche-
1.15 msterdam „Natuurlijk ben ]en„ Geen ]ast van gehad>
voor milieubescherming en h Kathleen
oor bewustwording van wat BERT JANSMA
ve met de aarde aan het doen
jn. Ik vind Greenpeace niet
nsympathiek, maar ik kan
ne niet altijd vinden in hun
45 \ethodes. Bovendien vind ik
at we voor protesten en ver-
nderingen andere wegen
>.00 ebben in onze democratische
ystemen." Als Roger Moore's
ikst t.z.t. te horen is, dus even
oed luisteren en een korrel
vr out plaatsen.
mCOR
DEN HAAG Vlak voor
het begin van het tiende
North Sea Jazz Festival
heeft de stad Den Haag
nog eens uitgebreid de
loftrompet gestoken voor
organisator Paul Acket.
Op een door B W van
Den Haag aangeboden re
ceptie kreeg Acket van
loco-burgemeester P.Vink
als dank voor zijn inspan
ningen een oude spotprent
op het thema jazz uit een
nummer van het Britse
blad Punch uit 1919 aan
geboden, mevrouw Jos
Acket onthulde daarna
met haar man een indruk
wekkende foto-collage
aan de muur van de foyer
van de PWA-zaal, die
daar een blijvend aanden
ken aan het succesvolle
jazzfeest zal zijn.
Een dag voor het uitbreken
van het tiende North Sea Jazz
festival een kijkje in het Haag
se Congresgebouw: alles staat
klaar om de tienduizenden
straks te ontvangen. De zalen
leeg, maar vol verwachting, de
geluidsapparaat in slagorde, de
fraaie nieuwe verkooppunten
van eetwaren gereed om
straks de duizenden broodjes,
haringen en wat dies meer
van eigenaar te laten verande
ren, maar., wat een rust. De
stilte voor de storm wordt al
leen verbroken door de toe
spraken van o.a. loco-burge
meester Vink die zich de eer
ste subsidie-aanvrage van
North Sea Jazz herinnert en
blij is dat die toen - hij had zelf
de portefeuille Kunstzaken
onder zijn beheer - gehono
reerd is. „Het North Sea Jazz
festival krijgt nog altijd te wei
nig steun" aldus Vink. En met
een blik op wethouder van
economisch zaken Dijkhuizen
erachteraan: „Ja, wees maar
niet ongerust, ik bedoel van
het rijk".
Wethouder Dijkhuizen in zijn
functie van president-direc
teur van het Congresgebouw
liet weten dat het gebouw nu
al duidelijk te klein is voor het
festival en dat er met nieuw
bouw zal worden begonnen
die najaar '87 klaar zal zijn.
Den Haag, liet hij verder we
ten, neemt jaarlijks het nega
tieve saldo van zes miljoen op
de exploitatie van het gebouw
voor zijn rekening, maar doet
dat graag. I^Ril Acket zelf
stond er glunderender bij dan
gebruikelijk is zo vlak voor de
eerste festivaldag. Reden: de
voorverkoop gaat beter dan
ooit, de zaterdag is al bijna he
lemaal uitverkocht. Het heeft
er alle schijn van dat het
North Sea Jazz weer een be
zoekersrecord gaat slaan.
Onder de grote fotomontage,
gemaakt door eindexamen
leerlingen van de Rotterdamse
kunstacademie, verklapt me
vrouw Jos Acket: „Ik wist van
dit cadeau, Paul dit keer abso
luut niets. Den Haag wilde
eerst iets voor Paul in huis ge
ven, maar ik geloof dat dit als
aandenken veel mooier is".
'or Koppies van de Amster-
lamse Cinecenter-bioscopen
Kathleen Turner: doodsbang
Ccidóö SoutuutVRIJDAG 12IUL11985 PAGINA 9
LUXOR Leiden en Eurocinema Al
phen a/d Rijn „Police Academy 2"
(a.l.) met Steve Guttenberg en Bub-
ba Smith. Regie: Jerry Paria.
Er is niets vervelenders dan
vervolgen. Terwijl ik dit
schrijf denk ik aan hoe ik als
jongen heb genoten van te
gen de twintig delen Winne-
tou en Old Shatterhand en
evenzovele delen van Willy
van der Heide's Bob Evers
serie, en dan lijkt het alweer
niet te kloppen. Maar het
gaat in elk geval op voor
film. In de Haagse bioscoop
Passage hangt een affiche
voor Friday the 13th, deel 5,
met de wat belachelijke on
dertitel „a new beginning".
Bij mij brengt zo'n affiche
een diepe triestheid te weeg.
Is er dan echt niets anders,
dan weer al die ellende uit te
melken? Hetzelfde geldt in
zekere zin voor „Police Aca
demy 2". Vervolg op een suc
cesnummer. Zekerheid aan
de kassa.
De eerste „Police Academy"
werd een hit: een wat hard
handige, maar onschuldige
klucht over Amerikaanse po
litieagenten in opleiding.
Producer-regisseur Paul
Maslanksy kreeg er overi
gens het idee voor toen hij
een aantal agenten zag stun
telen bij opnames voor een
van zijn films. Dan nummer
Steve Guttenberg van recruut in „Police Academy één", naar agent-tegen-wil-en-dank In het ver
volg.
twee: Een nieuwe regisseur, mer één, in nummer twee van Los Angeles op te fris-
nieuwe scenarioschrijvers en heeft hij, een broer die in- sen. Ze worden binnen het
een aantal dezelfde acteurs, specteur is en aan hem kan eigen corps tegengewerkt
Was George Gay nes als com- hij een groep van zijn recru- door een ambitieuze luite-
mandant de lijdelijke leider ten slijten om een door pun- nant (Art Metrano). Simpel,
van de politieschool in num- kers geterroriseerde wijk maar goed genoeg als raam-
wee mooie boeken van uitge-
ferij Manteau, die zozeer op
kaar lijken, dat ze het begin
an een nieuwe serie lijken, al
L,ordt daar niet over gerept en
er geen naam aan gegeven,
itvoerige verzamelingen van
teraire teksten, in een gebon-
en boekwerk van tussen de
1)0 'en 400 pagina's. Het ene
leel is gewijd aan „Verhalen
lit de Westduitse werkelijk-
'id 1970-heden", het andere
heet „Het huis dat
lendschap heet" en bevat
Nederlandse literaire tek-
uit de twintigste eeuw,
als onderwerp de manne-
;e homosexualiteit.
Het eerste boek „Als de dagen
van het jaar", met jonge Duitse
verhalen, is samengesteld door
Martin Mooij. Je mag het zon
der meer „indrukwekkend
noemen. Mooij heeft met grote
kennis van zaken, betrokken
heid en goede smaak verhalen
van meer dan veertig auteurs
bijeengebracht, die over het
geheel op een heel hoog peil
staan. „Helemaal representa
tief is deze anthologie niet",
deelt Mooij overigens mee. „Er
is gekozen voor verhalen uit
de Westduitse werkelijkheid
van de afgelopen vijftien jaar.
Behalve verhalen zijn er ook
romanfragmenten opgenomen,
evenals enkele sprookjes. Maar
alleen van schrijvers, die in de
Bondsrepubliek wonen en
werken. Niet van Oostenrijkse
of Zwitserse auteurs of van li
teratoren uit de DDR".
In een uitvoerige inleiding
geeft Mooij dan een overzicht
van de Westduitse literatuur
van de afgelopen vijftien jaar.
Dat loopt uit in een verant
woording van de keuze van de
auteurs, die in deze bundel zijn
opgenomen teksten betreft
niet voor onder. Hier ook een
voorwoord en inleiding met
een verantwoording voor de
keuze en achtertin veel infor
matie over leven en werk van
de gekozen auteurs. De lezer
vindt hier vele bekende na
men tussen: Gerard Reve na
tuurlijk, Hans Warren en Ger-
rit Komrij en van een wat ou
dere generatie Hans Lodeizen.
En uit het begin van de eeuw
P. C. Boutens, Jacob Israël de
Haan, Louis Couperus en Wil
lem de Merode, die het zo
moeilijk had met zijn homose
xuele geaardheid.
De keuze is soms wat merk
waardig. Zo is uit de Gehieme
Dagboeken van Hans Warren
een aantal notities genomen
uit de dagen waarin hij zich
nogal tomeloos gedraagt in Pa
rijs, waar hij zich rigoureus
overgeeft aan sexuele ontmoe
tingen. Dit terwijl elders in die
dagboeken vaak veel door-
dachter en indringender erva
ringen worden beschreven, die
verband houden met de homo
sexuele gevoelens van de au
teur.
Het zijn niet alleen verhalen,
dat blijkt uit het hierboven ge
noemde rijtje namen natuur
lijk al. Veel poëzie is in deze
bundel te vinden. Als geheel
geeft het boek een heel goed
beeld van de heel verschillen
de manieren waarop auteurs
hun gevoelsleven en hun
sexuele ervaringen of verlan
gens uitwerken in verhalen,
dagboekfragmenten of poëzie.
Twee heel mooie boeken van
Manteau. Je moet maar hopen
dat het de bedoeling is, dat de
uitgever er een mooie serie
van gaat maken.
JAN VERSTAPPEN
„Als de dagen van het jaar"
- verhalen uit de Westduitse
werkelijkheid, 1970 tot he
den. Samengesteld door
Martin Mooij.
„Het huis dat vriendschap
heet" - mannelijke homo
sexualiteit in de twintigste-
eeuwse Nederlandse litera
tuur. Samengesteld door
Ron Mooser. Uitg.: Manteau.
Prijs per deel 45,-.
Beeld uit het leven van Anne
Frank: als tweejarig meisje met
haar moeder op een speel-
plaatsje in Frankfurt.
Anne (het meisje links, met het
donkere jurkje) viert met vrien
dinnen haar tiende verjaardag:
12 juni 1939.
Michael Winslow als een geluiden imiterende en karate-vechten-
de agent.
Bruce Mahler als Fackler, de agent die stuntelend af en toe toch
nog een boef klem zet.
werk voor een hoop politio
neel stuntelwerk en visuele
grappen. Helaas komen ze
niet erg, en als ze komen zijn
ze van een heel matig ni
veau. Een van de aardigste:
Wapenfreak Tackleberry
(David Graf) belandt in bed
bij zijn vrouwelijke collega
Kirkland. In plaats van kle
dingstukken vallen er aller
lei schietijzers naast het bed.
nissen, waar Anne Frank
als zovelen het slachtoffer
van werd.
„Had Anne Frank tijdens
haar leven een gewoon, onbe
kend kind op onze steun
kunnen rekenen als ze in de
nazi-periode ons buurmeisje
was geweest?" vragen de sa
menstellers van dit boekje
(„De wereld van Anne
Frank") zich af. En de conclu
sie van deze overweging luidt:
„Ieder mens draagt daarin een
persoonlijke verantwoordelijk
heid. Als dat besef in 1930 de
houding van de mensen had
bepaald, dan had de naam Hit-
Ier niemand nu iets gezegd".
Bijna 250 foto's zijn bijeenge
zocht om in dit boek een beeld
te geven van die wereld tussen
1929 en 1945, geboorte-en
sterfjaar van Anne Frank. We
volgen haar levensloop: het
boek begint met foto's van de
familie Frank rond 1900 in
Frankfurt, waar Anne's groot
vader bankier was. Andere fa
milie-foto's: Otto Frank en zijn
vrouw op huwelijksreis in San
Remo, in 1925.
Maar ook beelden van Frank
furt: de stad; de crisis in de
economie en in de politiek;
beelden van de joodse gemeen
schap in die stad. De draad
van Anne Franks levensver
haal wordt dan weer opgepakt
met kiekjes, gemaakt door
Otto Frank, een enthousiast
amateurfotograaf.
Zo wordt het boekje verder
uitgewerkt: beelden (soms zijn
die heel schaars) van Anne's
leventje en beelden van de
wereld daaromheen, die bepa
lend zijn voor dat kind en
haar afwezige toekomst. Lang
zamerhand komt het accent te
liggen op die „buitengebeurte
nissen", vooral vanaf 1942, het
jaar waarin de familie. Frank
zich verborg in het Achterhuis
bij de Amsterdamse Wester-
kerk. Een paar foto's van het
huis, de zolder, Anne's kamer-
tie, nog een paar beelden, zoals
de pagina's uit haar dagboek,
en daarna is er nog slechts de
gruwel van de jodenvernieti-
ging, die in de daarop volgen
de beelden te zien is. Een pagi
na uit een register met namen
van Nederlandse joden die uit
Westerbrok op transport naar
Duitse kampen zijn gezet, laat
nog eens de vier namen zien:
Margot, Otto, Edith en Anne,
die hier Anneliese heet. De
laatste registratie van de fami
lie Frank.
Bert Bakker en de Anne
Frank Stichting die dit boekje
samen hebben uitgegeven,
verzamelden een veelomvat
tende reeks van beelden, die
de waanzin van discriminatie
en het vervolgen van perso
nen van het een of ander ras,
aangrijpend gestalte geven.
Het boekje bevat een aantal
toelichtende teksten, die zowel
in het Nederlands als in het
Engels zijn opgenomen.
JAN VERSTAPPEN
„De wereld van Anne
Frank" - 1929-1945. Een uit-
fave van de Anne Frank
lichting en Uitgeverij Bert
Bakker. Prijs ƒ14,90.
Anne Frank Stichting
ie zich bezig houdt met
e strijd tegen discrimina-
ie, heeft een boekje ge
laakt met het doel er in-
ringend op te wijzen dat
fwijzing en voorkoming
'an discriminatie in een
stadium moesten
ginnen. Daartoe heeft
ien de levensgeschiede-
lis van Anne Frank ge-
aan de hand van fo-
's uit haar leven, maar
k van de vele dramati
ze historische gebeurte-
