Gromyko steviger in zadel
Sjevarnadze: man met harde reputatie
Inval bij
Belgische
voetbalbond
Libanon boos
over boycot VS
Ring van Diana
wordt geveild
TWEEVERDIENERS KUNNEN NOG STEEDS
TERUGGAAF VOETOVERHEVELING
AANVRAGEN.
SPD wil vergunning voor Kalkar blokkeren
OUD-MINISTER HOUDT GREEP OP BUITENLANDSE POLITIEK
Geen veranderingen
Commissie
Z-Afrika:
apartheid
riskant
Satelliet Giotto
op zelfmooTdexpeditie
naar komeet Halley
BELGEWOON 06-0543 DE BELASTINGTELEFOON.
BUITENLAND
CetdaeSoutttMit
WOENSDAG 3 JULI 1985 PAGINA 7
Nederlandse lifter
met mes toegetakeld
PARIJS De 22-jarige Eindhove-
naar Paul Hillemans is gisteren
zwaar verwond door drie mannen
die hem een lift hadden gegeven.
Hillemans was liftend op weg naar
vrienden in de buurt van de Fran
se stad Clermont-Ferrand. Bij Pa
rijs werd hij opgepikt door drie
mannen in een Simca. Ongeveer
60 kilometer ten zuiden van Parijs
sloegen en schopten de mannen de
Nederlander en brachten hem drie
messteken in de rug toe. Hillemans
werd vervolgens uit de rijdende
auto gegooid, waarop de daders
verdwenen met Hillemans' rug
zak, enkele persoonlijke bezittin
gen en 360 gulden.
„Tekort van 13 miljard
bij Franse strijdkrachten"
PARIJS Generaal Jeannou Lacaze, de
scheidende stafchef van de Franse strijd
krachten, is zeer bezorgd over de slagvaar
digheid van het Franse leger in de toe
komst. Dat blijkt uit een vertrouwelijke
brief, die hij heeft gestuurd aan de minister
van defensie, Hernu. Het Franse weekblad
Le Point publiceerde deze week enkele pas
sages uit deze brief. Volgens Lacaze is er bij
het Franse leger een tekort van 13 miljard
gulden. Dit zou het gevolg zijn van econo
mische misrekeningen en een te lage bera
ming van de kosten van de interventie in
Tsjaad. Als gevolg daarvan komt de ontwik
keling van strategisch belangrijke nieuwe
raketten, zoals de SX en de M-5 voor de
Franse nucleaire onderzeeërs, daardoor op
een laag pitje te staan, aldus Lacaze.
„KERNREACTOR STERFT LANGZAME DOOD'
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN De kans is groot
dat de snelle kweekreac
tor in Kalkar, die bijna
klaar is, nooit zal gaan
produceren. De regerende
SPD in de deelstaat
Noordrijnland-Westfalen
voelt er uit veiligheidso
verwegingen weinig voor
de laatste vergunningen
voor de ingebruikname
van de snelle kweekreac
tor af te geven.
Omdat de Westduitse regering
in Bonn vindt dat Kalkar hoe
dan ook moet gaan produce
ren, is een jarenlange juridi
sche strijd tussen Bonn en
DUsseldorf niet uitgesloten.
„Maar ook dat zou de langza
me en zachte dood van de
kweekreactor betekenen", al
dus de fractie-voorzitter van
de in DUsseldorf regerende so
ciaaldemocraten, Friedhelm
Farthmann. Aan de bouw van
de kernreactor heeft de Ne
derlandse regering 480 miljoen
gulden bijgedragen.
De twijfels over de zin van
Kalkar zijn in DUsseldorf,
waar de SPD met absolute
meerderheid regeert, steeds
sterker geworden. Vast staat
dat de snelle kweekreactor op
geen stukken na beantwoordt
aan de verwachtingen die de
bouwers in het begin van de
jaren zeventig hadden. De
SPD-er Farthmann wil daar
om voorkomen dat Bonn ver
gunning verleend om de pluto-
nium-brandstofelementen in
de centrale te brengen. Als die
vergunning is afgegeven, „is
er geen weg meer terug", zei
Farthmann deze week in een
interview met het weekblad
Der Spiegel. De beslissing of
de plutonium-brandstofele-
menten in de centrale ge
bracht mogen worden, zal nog
dit jaar moeten worden geno
men. De Westduitse regering
houdt echter onverkort vast
aan de ingebruikname van
Kalkar.
Bush: Geen grote
verschillen tussen
star wars en Eureka
PARIJS De Amerikaanse vice-president,
George Bush, meent dat er geen grote te
genstellingen bestaan tussen het Ameri
kaanse plan voor de ontwikkeling van een
ruimteschild tegen raketten hét zoge
naamde star wars-plan en het door
Frankrijk gelanceerde Europese onderzoek
sprogramma, Eureka. Bush zei dit gisteren
in Parijs nadat hij met de Franse president
Mitterrand hierover uitvoerig had gespro
ken. Volgens Bush bestaan er geringere me
ningsverschillen tussen Frankrijk en de VS
over de twee projecten dan aanvankelijk
werd gedacht. Bush zei gedurende zijn on
derhoud met Mitterrand meer begrip te
hebben gekregen voor het Eureka-project.
MOSKOU Met de be
noeming van de 57-jarige
Eduard Sjewardnadze tot
opvolger heeft Andrei
Gromyko een bijna op
maat gesneden opvolger
gekregen. Sjevarnadze
lijkt immers bij zijn optre
den als minister een aan
tal duidelijke handicaps te
hebben, die hem voorlo
pig in de schaduw zullen
stellen van andere leiders
in het Kremlin.
Ten eerste was hij lange tijd
partijleider in Georgië, waar
hij een lange ervaring met de
binnenlandse en economische
politiek van zijn welvarende
republiek in de Kaukasus
heeft. In Moskou is hij echter
een zo goed als onbeschreven
blad. Doordat hij maandag pas,
na een zeven jaar durend kan
didaatschap, tot volwaardig lid
van het Politburo werd be
noemd, mist hij ervaring in
het machtscentrum en boven
dien mist hij ervaring op bui
tenlands gebied.
Sjevardnadze heeft verder
weinig gereisd. Hij was in eni
ge landen in de Derde Wereld
en in een paar socialistische
staten. In het Westen was hij
slechts een maal, namelijk in
1974 Oostenrijk. In zijn toe
spraken nam de buitenlandse
en veiligheidspolitiek van de
Sovjet-Unie altijd slechts een
ondergeschikte plaats in.
Aan de andere kant heeft de
soepele Georgiër, die zeker als
flexibel en vernieuwingsge
zind wordt gezien, geen last
van de smetten van de stali
nistische buitenlandse politiek.
Sjevardnadze heeft zich in Ge
orgië als een energiek, doch
hard leider ontpopt bij de be
strijding van uitwassen in deze
traditiegetrouw als corrupt be
kend staande Sovjet-republiek.
Toen Sjevardnadze in 1972
daar de leiding kreeg van de
communistische partij werd de
republiek geteisterd door
scahndalen, was er sprake van
omkoperij en bestond er een
bloeiende zwarte markt, spe
culatie en vriendjespolitiek op
alle niveaus. Hij ging de uit
wassen te lijf met een reeks
ontslagen, maar stond geheel
in de lijn van Gorbatsjov open
voor kritiek op het systeem.
(Van onze correspondente El-
fie Siegl)
MOSKOU Al sinds
Breznjevs dood in 1982 is
erop gespeculeerd dat An
drei Gromyko, de 76-jari-
ge veteraan in de wereld-
politiek, zijn plaats als mi-
nister van Buitenlandse
Zaken zou afstaan aan een
jongere.
Maar toch had vrijwel nie-
mand het aftreden verwacht
van de man die al sinds 15 fe-
i bruari 1957 baas is in het 26
verdiepingen hoge, in Stalinis-
j tische suikerbakkersstijl opge-
trokken gebouw aan het Mos-
1 kouse Smolenskplein. Want
als het al mogelijk is in de na-
-oorlogse Russische politiek
dat persoon en functie tot een
ondeelbaar geheel zijn ver-
i smolten, dan is dat zeker het
1 geval bij Gromyko.
I Aan de andere kant heeft Gro
myko, als oudste minister van
Buitenlandse Zaken ter we
reld, met het klimmen der ja
ren steeds vaker een protocol
laire opwaardering geëist.
Deze opwaardering zou het
hem echter wel mogelijk moe
ten maken zijn wereldwijde
contacten en decennia-lange
ervaring als beroepsdiplomaat
verder te benutten. Dit scheen
hem nu kennelijk als presi
dent van de Sovjet-Unie mo
gelijk. Daarom zal Gromyko,
na zijn verkiezing tot presi
dent, geheel en al tevreden
zijn.
Gorbatsjov is na de dood van
Tsjernenko in maart door Gro
myko, van wie hij overigens
familie schijnt te zijn, in een
vurige lofrede bij het Centrale
Comité aangeprezen als de
nieuwe sterke man in het
Kremlin. Van zijn kant heeft
hij nu op voordracht van het
Centrale Comité, aan Gromy
ko het voorzitterschap van het.
presidium van de Opperste
Sovjet, en dus het president-'
schap aangeboden en zelf met
„slechts" een plaats in het pre
sidium genoegen genomen.
Gorbatsjov blijfj in ieder geval
voorlopig alleen partijsecreta
ris, overigens veruit het be
langrijkste politieke ambt.
Daarmee is in de Sovjet-Unie
met de gewoonte gebroken die
in 1977 door Bfeznjev is inge
voerd. Deze had voornamelijk
WASHINGTON BONN In de meeste reacties op de
benoeming van Gromyko tot president van de Sovjet-Unie
wordt erop gewezen dat partijleider Gorbatsjov nu stevig
de touwtjes in handen heeft. Grote veranderingen worden
dootr de nieuwe benoemingen op korte termijn niet ver
wacht. In kringen van de NAVO in Brussel werd opge
merkt dat Gorbatsjov nu schoon schip maakt om later de
grote lijnen uit te zetten voor zijn binnen- en buitenlandse
politiek. Echte veranderingen zullen waarschijnlijk moeten
wachten tot het 27ste congres van de communistische partij
in februari volgend jaar. wanneer het nieuwe partijpro
gramma wordt gepubliceerd. Een officiële reactie in Was
hington was er nog niet op de nieuwe benoemingen. Wel
feliciteerde president Reagan zijn rivaal Gromyko. Minis
ter Shul'tz zal waarschijnlijk zijn collega Sjevardnadze vol
gende maand in Helsinki ontmoeten.
om redenen van het staatspro-
tocol, maar zeker ook uit
machtspolitieke motieven het
politieke ambt van partijleider
met het representatieve van
president verbonden.
Als reden voor deze stap heeft
Gorbatsjov gisteren voor de
Opperste Sovjet, een soort par
lement dat besluiten zonder
tegenstemmen goedkeurt, la
ten doorschemeren dat de be
lasting als partijleider erg
groot is. Op deze manier kan
de rol van de partij worden
opgewaardeerd en kan Gor
batsjov als leider van een
nieuwe commissie uit het Po
litburo zich met voorrang wij
den aan het opstellen van een
nieuw partijprogramma. Dit
moet in februari op de 27ste
partijdag aangenomen worden
en daarmee het vorige uit 1961
vervangen.
Daarbij komt dat Gorbatsjov
de strategie wil uitzetten voor
een nieuwe economische poli
tiek. Dit betekent ook dat Gor
batsjov zich in de naaste toe
komst net als tot nu toe slechts
in tweede lijn om de buiten
landse politiek wil bekomme
ren.
Nog in april vorig jaar had
Gorbatsjov, partijleider Tsjer
nenko als president voorge
dragen met de volgende moti
vering: „De gelijktijdige uitoe
fening van het voorzitterschap
van het presidium van de Op
perste Sovjet door de partijse
cretaris heeft een enorme be
tekenis voor de volvoering
van de Russische buitenlandse
politiek".
Tegen deze achtergrond lijkt
wat gisteren in de Opperste
Sovjet openbaar werd op een
geslaagde coup van de oude
vos, Gromyko. Een geslaagd
staaltje diplomatie in eigen
land. Gromyko houdt name
lijk, ook al is hij geen minister
van Buitenlandse Zaken meer,
ook in de toekomst de touwtjes
van de buitenlandse politiek
Eduard Shevardnadze
nog stevig in handen. Daarbij
is hij, door zijn verkiezing in
aanzien gestegen. Hij kan nu,
alsstaatshoofd, president
Reagan zonder meer als gelij
ke tegemoet treden.
Gromyko heeft mogelijkerwijs
twee voorwaarden gesteld bij
zijn aflossing als minister van
Buitenlandse Zaken en eerste
vice-minister-president. Ten
eerste het behoud van zijn be
slissende stem in internationa
le zaken en ten tweede de
keus van een opvolger die qua
politiek gewicht en diploma
tieke ervaring voor hem geen
gevaar zal inhouden.
In het voorjaar van 1983 leek
de aflossing van Gromyko
voor de deur te staan. Hij
werd, als het ware als genoeg
doening tot vice-minister-pre-
sident benoemd. Op dat mo
ment bereidde zich al een man
die Gromyko niet wou, omdat
hij hem vreesde, voor op de
opvolging: de voormalige am
bassadeur in Washington,
Anatoly Dobrynin. Met de be
noeming van de 57-jarige Edu
ard Sjewardnadze heeft de
oude vos Gromyko geen enkel
gevaar te duchten.
BEIROET Het Ameri
kaanse dreigement om het
vliegveld van Beiroet te
isoleren als vergelding
voor de kaping van het
TWA-toestel en de daarop
volgende gijzeling van
veertig Amerikanen heeft
vriend en vijand in Liba
non verenigd in een ge
meenschappelijke veront
waardiging. Onder de Li-
banezen heerst nu het ge
voel dat een heel volk
wordt gestraft voor de da
den van een kleine extre
mistische groepering.
De Libanese president Gemay-
el en premier Karami, een
soennitische moslim die tevens
fungeert als minister van bui
tenlandse zaken, werden giste
ren telefonisch op de hoogte
gesteld van het Amerikaanse
besluit cm al het vliegverkeer
tussen Libanon en de VS te
staken. Karami zei gisteren
dat de Amerikaanse politiek
gebaseerd was op agressie en
onderdrukking. „Waarom zou
de internationale luchthaven
van Beiroet moeten betalen
voor een kaping die in Athene
werd gepleegd?", zo vroeg Ka
rami zich af. Vervolgens som
de hij een reeks bomaanslagen
op tegen Amerikaanse instel
lingen in Europa en vroeg
openlijk waarom de VS niet
tegen die landen is opgetreden.
De vroegere president Fran-
jieh riep op tot verbreking van
de diplomatieke banden met
de Verenigde Staten.
De VS willen dat ook andere
landen, onder meer de Sovjet-
Unie, overgaan tot een boycot
.van de luchthaven van Bei
roet. Groot-Brittannië heeft al
steun gegeven aan het Ameri
kaanse initiatief. Nederland
voelt hier echter weinig voor.
Het ministerie van buitenland
se zaken in Den Haag heeft
gisteren laten weten „niet van
zins te zijn om het Amerikaan
se voorbeeld te volgen".
Weer thuis
De Amerikaanse ex-
gijzelaar Victor Am-
burgy rent direct na
aankomst op de
luchtmachtbasis An
drews bij Washington
naar familieleden en
vrienden. Voordat hij
hen bereikte pakte de
gelukkige Amburgy
een meisje op en om
helsde haar. Dertig
van de 39 vrijgelaten
Amerikaanse gijze
laars arriveerden gis
teren op Andrews,
waar president
Reagan hen opwacht
te. Zij werden in een
toestel van Trans
World Airlines van
Frankfurt naar hun ei
gen land overgevlo
gen. De overige vrij
gelaten - Amerikanen
besloten in Europa te
blijven of met andere
vluchten naar huis te
gaan. Voordat
Reagan de ex-gijze
laars begroette, legde
hij een krans op het
graf van de marine
duiker Robert Ste-
them, die door de ka
pers op het vliegveld
van Beiroet was
H doodgeschoten.
SMIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
1020) Enkele tellen later werd er al op de kan
toordeur geklopt en Theodora Dubbelsnuf trad
binnen. „Hier is een boze meneer Verholen om
U te spreken," diende ze aan. „Zo is het pre
cies," barstte Pjotr los, en hij liep met forse,
dreigende tred de kamer binnen. „U moet dat
akelige mens maar eens goed de waarheid zeg
gen," vervolgde hij. Maar eilaas, hij kwam niet
veel verder, want twee vriendelijke heertjes tra
den hem met vriendelijk uitgestoken hand tege
moet. „Meyer is de naam," zei de een vriende
lijk. „Vijfderibbe is de naam," zei de andere
vriendelijk. „Met meneer Verholen? Aange
naam!" zeiden ze toen allebei vriendelijk.
„Dat is prettig om meneer Verholen nu eens
persoonlijk te ontmoeten, nietwaar meneer
Meyer?" sprak Vijfderibbe. „Ja zeker, me
neer Vijfderibbe," zei Meyer. „Heel prettig. Heel
prettig. Had meneer Verholen graag een sigaar
tje gerookt willen hebben? Waar zijn de sigaar-
tjesi meneer Vijfderibbe?" „Op de gewone
plaats, „meneer Meyer," antwoordde Vijfderib
be. „En denk er om: voor meneer Verholen een
dure sigaar asjeblief. Hij is al zó lang klant van
de zaak." „Natuurlijk, meneer Vijfderibbe,"
zei Meyer. „Meneer Verholen (crijgt de beste die
er is." De vriendelijk snaterende heren Meyer
en Vijfderibbe gaven Pjotr dus geen kans om er
ook maar één woord tussen te krijgen en voor
hij er erg in had, hadden ze hem al met zachte
drang in een leunstoel gemanoeuvreerd. Toen
siste een lucifer eh kringelde de tabaksrook
omhoog. En daar zat Pjotr Nogrottr, weerloos
overgeleverd aan de vriendelijkheid van Meyer
en Vijfderibbe... „Had ik het goed begrepen,
meneer Meyer?" zei Vijfderibbe. „Had meneer
Verholen een klacht?" „Klachten zijn er om
naar te luisteren, meneer Vijfderibbe," zei Mey
er. „We zijn één en al oor." „Ja ja, dat zijn
we," beaamde Vijfderibbe. „Een en ai oor..."
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse regering voert
een riskante politiek door de
rassen van elkaar gescheiden
te houden. In plaats van dat de
apartheidspolitiek conflicten
tussen rassen voorkomt, ver
groot het juist de kans op eth-
nische rellen. Een en ander
staat in een rapport over de
betrekkingen tussen de sociale
groepen dat een gezaghebben
de Zuidafrikaanse regerings
commissie heeft gepubliceerd.
In het rapport wordt er verder
voor gewaarschywd dat ver
der uitstel van een bevredi
gende regeling tussen de Afri
kaanse volkeren ..rampzalige"
gevolgen kan hebben.
Amnesty: marteling in Spanje
DEN HAAG In Spanje komt het regelmatig voor dat arres
tanten worden mishandeld en gemarteld. Dit geldt vooral voor
personen die opgepakt zijn op grond van de wet tot bestrijding
van het terrorisme, zo staat in een rapport dat Amnesty Interna
tional gisteren heeft uitgegeven. Het steekt Amnesty vooral dat
arrestanten gedurende drie etmalen in isolatie (incommunicado)
gehouden kunnen worden. Dan hebben zij er geen recht op met
een advocaat te spreken. Van terrorisme verdachte arrestanten
kunnen na 72 uur voor maximaal nog eens zeven dagen geïso
leerd worden.
(Van onze correspondenten
Aad Jongbloed)
BRUSSEL Bijna vijf
weken na het drama in
het Brusselse Heizelsta-
dion, dat aan 38 voetbal
supporters het leven kost
te, heeft de justitie een in
val gedaan bij de Konink
lijke Belgische Voetbal
bond.
Onder leiding van onderzoek-
rechter Coppieters 't Walland
zocht men in het hoofdkantoor
van de bond naar de boekhou
ding van de kaartverkoop
voor de Europacup-finale tus
sen Juventus en Liverpool.
Aan de hand daarvan wil men
te weten komen of de voetbal
bond al dan niet te goeder
trouw kaarten voor het vak Z
verkocht heeft aan toeropera-
tors. Door die vorm van kaart
verkoop is het mogelijk geble
ken dat Juventus- en Liver
pool-supporters in hetzelfde
vak terechtkwamen of in vak
ken, die niet door een neutrale
zone van elkaar gescheiden
waren. Algemeen wordt dat
gezien als een van de oorzaken
van de dramatische rellen.
De politie van Liverpool, be
last met het onderzoek inzake
de schuld van Liverpoolfans
aan het Heizeldrama, heeft tot
nu toe 16 supporters onder
vraagd en hen daarna voorlo
pig vrijgelaten. Niemand werd
in staat van beschuldiging ge
steld. Zeven van deze 16 ver
dachten zijn geen Liverpool
fans. Zij wonen in Londen,
Ipswich, Manchester, Chester
field en Bristol. Voor Liver
pool is dit een grote troost
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De toekomstige koningin van Groot-Brittannië
prinses Diana, die afgelopen maandag 24 is geworden, moet
van Buckingham Palace afstand doen van een gouden en
met diamant bezette ring waaraan ze haar hart heeft ver
pand. De ring wordt geveild voor een liefdadig doel. Ken
ners geloven, dat de ring ongeveer 45.000 gulden waard is.
Diana had de dure ring zaterdag gekregen van de Parijse
juwelier Louis Gérard (62), een van haar grootste bewonde
raars. Gérard woonde in Windsor nabij Londen een polo-
wedstrijd bij, waaraan werd deelgenomen door kroonprins
Charles. De ring was een verjaarscadeau. Op Buckingham
Palace bestaat een ongeschreven protocollaire regel, die
moet voorkomen dat leden van de koninklijke familie ca
deaus van commerciële instellingen accepteren. Louis Ge
rard heeft onder meer een dure zaak op Regent Street, in
het hart van Londen. Prinses Diana werd door het Bucking
ham Palace op deze regel attent gemaakt, nadat het boule
vardblad Daily Mirror geschreven had: „Diana dat mag u
niet doen!"
BERGING EERSTE TRAP ARIANE MISLUKT
KOUROU, Frans Guyana
De Europese weten
schappelijke satelliet Giot
to, die gisteren met succes
werd gelanceerd vanaf de
lanceerbasis Kourou
(Frans Guyana), is begon
nen aan een acht maan
den durende reis door de
ruimte voor een ontmoe
ting met de komeet Hal
ley. Wanneer de ruimtes
onde op 13 maart volgend
jaar de terugkerende ko
meet van dichtbij gaat ob
serveren, heeft zij 700 mil
joen kilometer achter de
rug.
Bij de lancering bijgewoond
door de 16-jarige scholier Je
roen Stolk uit Sittard die een
Europese prijsvraag had ge
wonnen is slechts één ding
misgegaan: de berging van de
eerste trap van de Ariane-
draagraket, die na gebruik aan
een parachute zou neerdalen.
Het zestien ton zware gevaar
te, ontwikkeld door Fokker,
stortte in zee. Een tweede kans
zit er voor Fokker voorlopig
niet in. Bij ESA bestond al
veel twijfel over de haalbaar
heid van de berging; tegen
standers beweren dat het te
veel geld zou kosten de onder
delen weer voor gebruik klaar
te maken.
Gewapend met een uiterst
scherpe kleurencamera en drie
zogenaamde massa spectrome
ters zal de Giotto de kern van
de komeet Halley op een af
stand van 500 kilometer nade
ren om 2500 beelden te ma
ken. De satelliet krijgt alvo
rens gebombardeerd te wor
den door de komeet slechts
vier uur de tijd de geheimen
van de voorbijraze'nde komeet
te ontraadselen. Daarna ver
dwijnt Halley weer voor 76
Cin het duistere heelal. De
ïeet kan belangrijke gege
vens opleveren over het ont
staan van het heelal.
(ADVERTENTIE)
Pubhkotie van de belastingdie
Als u nog niet bent toegekomen aan het aanvragen van een
teruggaaf voetoverheveling, hebt u nog tot 30 september
de gelegenheid. VragenTwijfels? Bel tijdens kantooruren de
gratis BelastingTelefoon. Dat kan nog tot en met 19 juli.
